Mustafa Birgül - Academia.edu (original) (raw)
Klasik Türk Edebiyatı/ Osmanlı Şiiri/ Fars Şiiri/ Yabancılara Türkçe Öğretimi
less
Uploads
Papers by Mustafa Birgül
Ocak, 2021, 171 sayfa Kelime anlamı itibariyle bir dilin bütün sözcük ve deyimlerini veya belli b... more Ocak, 2021, 171 sayfa Kelime anlamı itibariyle bir dilin bütün sözcük ve deyimlerini veya belli bir alandaki kelimelerini, belli bir dönemde kullanılmış olan sözcük ve deyimlerin abece sıralamasına uygun verilerek, anlamların açıklandığı ve başka dillerdeki karşılıklarını gösteren eserlere sözlük denilmektedir. Kültür ve medeniyetimizde kendisine önemli bir yer edinen sözlükler, bir milletin edebî hafızası konumunda olmakla birlikte Türk kültür ve edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Bu sözlüklerden bir tanesi de 18. yüzyılda tercüme yoluyla hazırlanan ve tasavvuf edebiyatı için önem arzeden "Hecsü'l-Hâcis ve Hemsü'n-Nâ'is"tir. Bu çalışmanın amacı, 18. yüzyılda yaşamış şair/ tarihçi/ devlet adamı Hâkim Seyyid Mehmed Efendi'nin "Hecsü'l-Hâcis ve Hemsü'n-Nâ'is" adlı tercüme eserinin ilmî yöntemlere göre hazırlayarak sözlükçülük alanında yapılcak olan çalışmalara kaynaklık edebilecek bir metin oluşturmaktır. İyi düzeyde Arapça ve Farsça bilen Seyyid Mehmed Efendi'nin İbnü'l-Arabî'den çevirdiği eser, tasavvufî terimleri ihtiva etmesi ve manzummensur bir şekilde hazırlanması açısından dikkat çekicidir. Her meslek erbabının bir dili olduğu gibi tasavvuf erbabının da kendine özgü bir dili mevcuttur. Sûfilerin kendi aralarında anlaşılabilir bir dil ağı oluşturmaları ve buna önem vermeleri tasavvuf cereyanı açısından önem arzetmektedir. Çalışmamızı oluşturan tasavvufî ıstılâhlar işte bu dil ağı içerisinde kendine yer edinmiş terimlerden müteşekkildir. Eserde yer alan tasavvufî terimleri tasavvuf literatürüne kazandırmak ve sözlükçülük geleneğine bakıldığında alışılmışın dışında ii hazırlanmış olan bu sözlükde kullanılan metotun ilim dünyasına tanıtılması önemli bir husustur. Yapılan bu çalışmada Türk Sözlükçülük Gelenği, Osmanlı Sahasında Sözlükçülük Geleneği, Cumhuriyet Sonrasında Sözlükçülük Geleneği ile Cumhuriyet Dönemi Taavvufî Sözlükler hakkında genel bilgiler verilmiştir. Akabinde Hâkim Seyyid Mehmed Efendi'nin hayatı, edebi kişiliği ve eserlerine değinilmiştir. Üç nüshası tespit edilen eserin, İstanbul Millet Kütüphanesi Ali Emiri nüshası müellif hattı olması sebebiyle karşılaştırılmalı metinde ana nüsha olarak temel alınmış ve ilmî transkripsiyon sistemine uygun olarak günümüz Latin harflerine aktarımı yapılmıştır. Karşılaştırmalı metin hazırlandıktan sonra eser, şekil ve muhteva açısından incelemeye tâbi tutulmuştur.
Ocak, 2021, 171 sayfa Kelime anlamı itibariyle bir dilin bütün sözcük ve deyimlerini veya belli b... more Ocak, 2021, 171 sayfa Kelime anlamı itibariyle bir dilin bütün sözcük ve deyimlerini veya belli bir alandaki kelimelerini, belli bir dönemde kullanılmış olan sözcük ve deyimlerin abece sıralamasına uygun verilerek, anlamların açıklandığı ve başka dillerdeki karşılıklarını gösteren eserlere sözlük denilmektedir. Kültür ve medeniyetimizde kendisine önemli bir yer edinen sözlükler, bir milletin edebî hafızası konumunda olmakla birlikte Türk kültür ve edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Bu sözlüklerden bir tanesi de 18. yüzyılda tercüme yoluyla hazırlanan ve tasavvuf edebiyatı için önem arzeden "Hecsü'l-Hâcis ve Hemsü'n-Nâ'is"tir. Bu çalışmanın amacı, 18. yüzyılda yaşamış şair/ tarihçi/ devlet adamı Hâkim Seyyid Mehmed Efendi'nin "Hecsü'l-Hâcis ve Hemsü'n-Nâ'is" adlı tercüme eserinin ilmî yöntemlere göre hazırlayarak sözlükçülük alanında yapılcak olan çalışmalara kaynaklık edebilecek bir metin oluşturmaktır. İyi düzeyde Arapça ve Farsça bilen Seyyid Mehmed Efendi'nin İbnü'l-Arabî'den çevirdiği eser, tasavvufî terimleri ihtiva etmesi ve manzummensur bir şekilde hazırlanması açısından dikkat çekicidir. Her meslek erbabının bir dili olduğu gibi tasavvuf erbabının da kendine özgü bir dili mevcuttur. Sûfilerin kendi aralarında anlaşılabilir bir dil ağı oluşturmaları ve buna önem vermeleri tasavvuf cereyanı açısından önem arzetmektedir. Çalışmamızı oluşturan tasavvufî ıstılâhlar işte bu dil ağı içerisinde kendine yer edinmiş terimlerden müteşekkildir. Eserde yer alan tasavvufî terimleri tasavvuf literatürüne kazandırmak ve sözlükçülük geleneğine bakıldığında alışılmışın dışında ii hazırlanmış olan bu sözlükde kullanılan metotun ilim dünyasına tanıtılması önemli bir husustur. Yapılan bu çalışmada Türk Sözlükçülük Gelenği, Osmanlı Sahasında Sözlükçülük Geleneği, Cumhuriyet Sonrasında Sözlükçülük Geleneği ile Cumhuriyet Dönemi Taavvufî Sözlükler hakkında genel bilgiler verilmiştir. Akabinde Hâkim Seyyid Mehmed Efendi'nin hayatı, edebi kişiliği ve eserlerine değinilmiştir. Üç nüshası tespit edilen eserin, İstanbul Millet Kütüphanesi Ali Emiri nüshası müellif hattı olması sebebiyle karşılaştırılmalı metinde ana nüsha olarak temel alınmış ve ilmî transkripsiyon sistemine uygun olarak günümüz Latin harflerine aktarımı yapılmıştır. Karşılaştırmalı metin hazırlandıktan sonra eser, şekil ve muhteva açısından incelemeye tâbi tutulmuştur.