Radosław Zenderowski - Academia.edu (original) (raw)

Uploads

Videos by Radosław Zenderowski

Trójmorze z uwagi na swoje położenie między Europą Wschodnią, Rosją i Turcją z jednej strony a Eu... more Trójmorze z uwagi na swoje położenie między Europą Wschodnią, Rosją i Turcją z jednej strony a Eu-ropą Zachodnią z drugiej strony, stanowi bez wątpienia ważny region geopolityczny. Z perspektywy historycznej był to obszar ścierania się wpływów niemieckich (Prusy, Austria, Niemcy po 1871 r.), ro-syjskich, tureckich (osmańskich), a także polskich (lub ściślej – polsko-litewskich) oraz węgierskich. Narody i państwa zakotwiczone w tymże regionie podejmowały począwszy od średniowiecza po wiek XX próby politycznej integracji tego obszaru jako warunku sine qua non zachowania suwerenności i niezależności od zewnętrznych potęg. Kilka wieków politycznej historii Europy Środkowo-Wschodniej lub Europy Środkowej z jednej strony określają jej tożsamość jako pola gry mocarstw względnie swoi-stej i nieuchronnie tymczasowej strefy buforowej, z drugiej strony wskazują na różne próby przezwy-ciężenia statusu obszaru peryferyjnego eksploatowanego przez zewnętrzne potęgi.

1 views

Polityka historyczna

8 views

Papers by Radosław Zenderowski

Research paper thumbnail of Between Russia and Germany: Political and cultural identification of Poles and Czechs

Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, 2004

Research paper thumbnail of Konflikt etniczny w tzw. Dolinie Preszewa. Rola religii prawosławnej w konflikcie

Konflikt etniczny w tzw. Dolinie Preszewa. Rola religii prawosławnej w konflikcie Ethnic conflict... more Konflikt etniczny w tzw. Dolinie Preszewa. Rola religii prawosławnej w konflikcie Ethnic conflict in the so-called Presevo Valley. The role of the Orhodox Christianity ABSTRAKT W artykule podjęto próbę określenia roli religii prawosławnej w konflikcie etnicznym serbsko-albańskim w tzw. Dolinie Preszewa. Wspomniany konflikt pomiędzy podzielonymi etnicznie i konfesyjnie społecznościami wszedł w fazę zbrojną na przełomie XX i XXI wieku. Głównym źródłem wiedzy na temat roli religii prawosławnej w konflikcie oraz postrzegania jego specyfiki przez miejscowych Serbów były wyniki badań terenowych przeprowadzonych we wrześniu 2011 roku. Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej części przedstawiono ogólną charakterystykę konfliktu serbsko-albańskiego w tzw. Dolinie Preszewa, w drugiej-autorzy zastanawiają się nad rolą religii w konfliktach etnicznych, w trzeciej-krótko scharakteryzowano metodologię badań terenowych, w czwartej-zasadniczej-szczegółowo omówiono wyniki wspomnianych badań. Analiza wyników badań terenowych oparta została na czterech wątkach: a) defensywnym charakterze prawosławia, b) Serbskiej Cerkwi Prawosławnej jako instytucji religijnej i narodowej, c) postrzeganiu miejscowych i nowo przybyłych muzułmanów, d) postrzeganiu roli religii oraz innych czynników w lokalnym konflikcie etnicznym. W efekcie przeprowadzonych analiz autorzy doszli do wniosku o znikomej roli religii w konflikcie, który ma przede wszystkim podłoże ekonomiczne i ideologiczne. Religia bywa natomiast zręcznie instrumentalizowana. Po stronie serbskiej zauważalny jest przy tym wzmożony dyskurs wiktymizacyjny (Serbowie jako ofiara), łączący wątki narodowe i religijne.

Research paper thumbnail of RELIGION AND SLOVAK NATIONAL IDENTITY (Religia a slowacka tozsamosc narodowa)

Research paper thumbnail of Politics and religion in Teschen Silesian

The subject of the analyses included in this article is the significance of the religious factor ... more The subject of the analyses included in this article is the significance of the religious factor in political elections in the Cieszyn District in the period of 2001-2015. The Cieszyn District covers part of historical area of Cieszyn Silesia, now located in Poland and Czech Republic. It constitutes a major fragment of the Polish part of Cieszyn Silesia and consists of 12 municipalities. Since the 16th century Cieszyn Silesia has been a diversified region as far as religion (and nationality) is concerned. The main goal of this article is to compare election behavior (referring to Polish parliamentary and presidential elections and the so-called EU referendum) of inhabitants of ethnically homogenous communes, inhabited by a majority or a significant part (at least 30%) of Protestants with communes generally populated by Catholics (in which the Protestant share of population does not exceed …). To this goal we selected three “Protestant” communes (Wisla, Goleszow, Ustron) and three “Catholic” ones (Istebna, Strumien, Zebrzydowice).

Research paper thumbnail of Etnizacja religii i sakralizacja etnosu: nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej

Research paper thumbnail of Nation

Research paper thumbnail of Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej: mie̜dzy etnicyzacja̜ religii a sakralizacja̜ etnosu (narodu)

Research paper thumbnail of Przyczyny rozpadu Czecho-Słowacji

Sprawy Międzynarodowe, 2005

Research paper thumbnail of Recenzja monografii: Marta Cobel-Tokarska, Marcin Dębicki, Słowo i terytorium. Eseje o Europie Środkowej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2017, ss. 269

Studia Środkowoeuropejskie i Bałkanistyczne, Dec 10, 2018

Recenzja monografii: Marta Cobel-Tokarska, Marcin Debicki, Slowo i terytorium. Eseje o Europie Śr... more Recenzja monografii: Marta Cobel-Tokarska, Marcin Debicki, Slowo i terytorium. Eseje o Europie Środkowej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2017, ss. 269

Research paper thumbnail of Europejska polityka Słowacji

Research paper thumbnail of Miasto rodzinne w Europie Środkowej jako... ojczyźnie ekspatriantów / A home town in Central Europe as... The home of ex-patriates, w: I. French (red.), Miasto rodzinne. W stulecie urodzin Richarda Pipesa / Home town. On the Centenary of the Birth of Richard Pipes, Cieszyn 2023, s. 28-50.

Research paper thumbnail of Europa Środkowa nie jest państwem, lecz kulturą, losem: Kundera na nowo odczytany, w. T. Stępniewski (red.), Zrozumieć Europę Środkową: od Haleckiego do Kłoczowskiego, Instytut Europy Środkowej, Lublin 2022, s. 64-81.

Research paper thumbnail of O tożsamości Europy Środkowej

Chrześcijaństwo-Świat-Polityka

Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na specyfikę tożsamości środkowoeuropejskich narodów i ... more Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na specyfikę tożsamości środkowoeuropejskich narodów i wspólnot religijnych zarówno w wymiarze sameness (swojskości) jak i distinctivness (odrębności). Służy temu struktura artykułu, składającego się z czterech części. W pierwszej zdefiniowano pojęcie tożsamości zbiorowej. W drugiej części wskazano na kształt geograficzny, geopolityczny i geokulturowy Europy Środkowej. W części trzeciej wskazano na znaczenie religii w procesie budowania i umacniania tożsamości narodowych w regionie Europy Środkowej. W części czwartej – ostatniej – przeanalizowano różnice kulturowe i światopoglądowe pomiędzy Europą Środkową a Europa Zachodnią, odwołując się do wyników badań empirycznych. W efekcie przeprowadzonych analiz wskazano na podstawowe różnice kulturowo-cywilizacyjne, ze szczególnym uwzględnieniem sfery religijnej, występujące między Europą Środkową a azjatyckim Wschodem z jednej strony (w ujęciu historycznym) oraz Europą Zachodnią (w ujęciu współczes...

Research paper thumbnail of Europa Środkowa — od idei literacko-kawiarnianej do koncepcji politycznych

Rocznik Europeistyczny, 2018

Europa Środkowa stanowi zarówno ideę wspólnoty kulturowej, przestrzeń geopo­lityczną i geokulturo... more Europa Środkowa stanowi zarówno ideę wspólnoty kulturowej, przestrzeń geopo­lityczną i geokulturową, jak i pewną koncepcję polityczną. W ostatnich kilku dekadach jesteśmy świadkami przejścia czy raczej interferencji od idei literacko-kawiarnianej ku politycznym formom instytucjonalizacji Europy Środkowej. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie owej drogi oraz klu­czowych dylematów stojących przed architektami politycznej Europy Środkowej. W artykule omó­wiono zatem dyskurs środkowoeuropejski w latach 70. i 80. XX w., a następnie poszczególne uwa­runkowania i etapy politycznej instytucjonalizacji Europy Środkowej z naciskiem na okres po 2004 r.Central Europe — from the café literary idea to political concepts Central Europe is both an idea of a cultural community, a geopolitical and geo­cultural space, as well as a concrete political concept. In the last decades, we are the witnesses of tran­sition or rather an interference from the literary-cafeteria idea towards the political for...

Research paper thumbnail of O tożsamości Europy Środkowej

The aim of this article is to indicate the specificity of the identities of Central European nati... more The aim of this article is to indicate the specificity of the identities of Central European nations and religious communities, both in terms of sameness and distinctiveness. This purpose is served by the structure of the article, which consists of four parts. The first part defines the concept of collective identity. The second shows the geographic, geopolitical, and geo-cultural profile of Central Europe. The third part indicates the importance of religion in the process of building and strengthening national identities in the Central European region. The fourth and final part analyses the cultural and world-view differences between Central Europe and Western Europe, drawing on the results of empirical research. As a result of the analyses carried out, the main culture- and civilisation-related differences are indicated, with particular emphasis on the religious realm, between Central Europe and the Asian East on the one hand (in historical perspective) and Western Europe (in contemporary perspective).

Research paper thumbnail of Współczesna Słowacja. Sytuacja wewnętrzna i pozycja międzynarodowa

Research paper thumbnail of „Okaleczone miasto”. Środkowoeuropejski los Cieszyna

Research paper thumbnail of Nowoczesna tożsamość narodowa budowana na zeświecczonej tradycji religijnej (przypadek czeski)

Chrześcijaństwo, Świat, Polityka, 2019

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie fenomenu gwałtownego spadku w krótkim czasie religijnośc... more Celem niniejszego artykułu jest ukazanie fenomenu gwałtownego spadku w krótkim czasie religijności narodu czeskiego, który stanowi – zdaniem autora – odosobniony przypadek w Europie Środkowo-Wschodniej. Autor tekstu analizując to zjawisko w szczególności zwraca uwagę na zlaicyzowaną tradycję husycką i tradycje czeskiego antykatolicyzmu, które miały i nadal mają istotne znaczenie w procesie kształtowania czeskiej tożsamości narodowej.

Trójmorze z uwagi na swoje położenie między Europą Wschodnią, Rosją i Turcją z jednej strony a Eu... more Trójmorze z uwagi na swoje położenie między Europą Wschodnią, Rosją i Turcją z jednej strony a Eu-ropą Zachodnią z drugiej strony, stanowi bez wątpienia ważny region geopolityczny. Z perspektywy historycznej był to obszar ścierania się wpływów niemieckich (Prusy, Austria, Niemcy po 1871 r.), ro-syjskich, tureckich (osmańskich), a także polskich (lub ściślej – polsko-litewskich) oraz węgierskich. Narody i państwa zakotwiczone w tymże regionie podejmowały począwszy od średniowiecza po wiek XX próby politycznej integracji tego obszaru jako warunku sine qua non zachowania suwerenności i niezależności od zewnętrznych potęg. Kilka wieków politycznej historii Europy Środkowo-Wschodniej lub Europy Środkowej z jednej strony określają jej tożsamość jako pola gry mocarstw względnie swoi-stej i nieuchronnie tymczasowej strefy buforowej, z drugiej strony wskazują na różne próby przezwy-ciężenia statusu obszaru peryferyjnego eksploatowanego przez zewnętrzne potęgi.

1 views

Polityka historyczna

8 views

Research paper thumbnail of Between Russia and Germany: Political and cultural identification of Poles and Czechs

Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, 2004

Research paper thumbnail of Konflikt etniczny w tzw. Dolinie Preszewa. Rola religii prawosławnej w konflikcie

Konflikt etniczny w tzw. Dolinie Preszewa. Rola religii prawosławnej w konflikcie Ethnic conflict... more Konflikt etniczny w tzw. Dolinie Preszewa. Rola religii prawosławnej w konflikcie Ethnic conflict in the so-called Presevo Valley. The role of the Orhodox Christianity ABSTRAKT W artykule podjęto próbę określenia roli religii prawosławnej w konflikcie etnicznym serbsko-albańskim w tzw. Dolinie Preszewa. Wspomniany konflikt pomiędzy podzielonymi etnicznie i konfesyjnie społecznościami wszedł w fazę zbrojną na przełomie XX i XXI wieku. Głównym źródłem wiedzy na temat roli religii prawosławnej w konflikcie oraz postrzegania jego specyfiki przez miejscowych Serbów były wyniki badań terenowych przeprowadzonych we wrześniu 2011 roku. Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej części przedstawiono ogólną charakterystykę konfliktu serbsko-albańskiego w tzw. Dolinie Preszewa, w drugiej-autorzy zastanawiają się nad rolą religii w konfliktach etnicznych, w trzeciej-krótko scharakteryzowano metodologię badań terenowych, w czwartej-zasadniczej-szczegółowo omówiono wyniki wspomnianych badań. Analiza wyników badań terenowych oparta została na czterech wątkach: a) defensywnym charakterze prawosławia, b) Serbskiej Cerkwi Prawosławnej jako instytucji religijnej i narodowej, c) postrzeganiu miejscowych i nowo przybyłych muzułmanów, d) postrzeganiu roli religii oraz innych czynników w lokalnym konflikcie etnicznym. W efekcie przeprowadzonych analiz autorzy doszli do wniosku o znikomej roli religii w konflikcie, który ma przede wszystkim podłoże ekonomiczne i ideologiczne. Religia bywa natomiast zręcznie instrumentalizowana. Po stronie serbskiej zauważalny jest przy tym wzmożony dyskurs wiktymizacyjny (Serbowie jako ofiara), łączący wątki narodowe i religijne.

Research paper thumbnail of RELIGION AND SLOVAK NATIONAL IDENTITY (Religia a slowacka tozsamosc narodowa)

Research paper thumbnail of Politics and religion in Teschen Silesian

The subject of the analyses included in this article is the significance of the religious factor ... more The subject of the analyses included in this article is the significance of the religious factor in political elections in the Cieszyn District in the period of 2001-2015. The Cieszyn District covers part of historical area of Cieszyn Silesia, now located in Poland and Czech Republic. It constitutes a major fragment of the Polish part of Cieszyn Silesia and consists of 12 municipalities. Since the 16th century Cieszyn Silesia has been a diversified region as far as religion (and nationality) is concerned. The main goal of this article is to compare election behavior (referring to Polish parliamentary and presidential elections and the so-called EU referendum) of inhabitants of ethnically homogenous communes, inhabited by a majority or a significant part (at least 30%) of Protestants with communes generally populated by Catholics (in which the Protestant share of population does not exceed …). To this goal we selected three “Protestant” communes (Wisla, Goleszow, Ustron) and three “Catholic” ones (Istebna, Strumien, Zebrzydowice).

Research paper thumbnail of Etnizacja religii i sakralizacja etnosu: nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej

Research paper thumbnail of Nation

Research paper thumbnail of Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej: mie̜dzy etnicyzacja̜ religii a sakralizacja̜ etnosu (narodu)

Research paper thumbnail of Przyczyny rozpadu Czecho-Słowacji

Sprawy Międzynarodowe, 2005

Research paper thumbnail of Recenzja monografii: Marta Cobel-Tokarska, Marcin Dębicki, Słowo i terytorium. Eseje o Europie Środkowej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2017, ss. 269

Studia Środkowoeuropejskie i Bałkanistyczne, Dec 10, 2018

Recenzja monografii: Marta Cobel-Tokarska, Marcin Debicki, Slowo i terytorium. Eseje o Europie Śr... more Recenzja monografii: Marta Cobel-Tokarska, Marcin Debicki, Slowo i terytorium. Eseje o Europie Środkowej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2017, ss. 269

Research paper thumbnail of Europejska polityka Słowacji

Research paper thumbnail of Miasto rodzinne w Europie Środkowej jako... ojczyźnie ekspatriantów / A home town in Central Europe as... The home of ex-patriates, w: I. French (red.), Miasto rodzinne. W stulecie urodzin Richarda Pipesa / Home town. On the Centenary of the Birth of Richard Pipes, Cieszyn 2023, s. 28-50.

Research paper thumbnail of Europa Środkowa nie jest państwem, lecz kulturą, losem: Kundera na nowo odczytany, w. T. Stępniewski (red.), Zrozumieć Europę Środkową: od Haleckiego do Kłoczowskiego, Instytut Europy Środkowej, Lublin 2022, s. 64-81.

Research paper thumbnail of O tożsamości Europy Środkowej

Chrześcijaństwo-Świat-Polityka

Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na specyfikę tożsamości środkowoeuropejskich narodów i ... more Celem niniejszego artykułu jest wskazanie na specyfikę tożsamości środkowoeuropejskich narodów i wspólnot religijnych zarówno w wymiarze sameness (swojskości) jak i distinctivness (odrębności). Służy temu struktura artykułu, składającego się z czterech części. W pierwszej zdefiniowano pojęcie tożsamości zbiorowej. W drugiej części wskazano na kształt geograficzny, geopolityczny i geokulturowy Europy Środkowej. W części trzeciej wskazano na znaczenie religii w procesie budowania i umacniania tożsamości narodowych w regionie Europy Środkowej. W części czwartej – ostatniej – przeanalizowano różnice kulturowe i światopoglądowe pomiędzy Europą Środkową a Europa Zachodnią, odwołując się do wyników badań empirycznych. W efekcie przeprowadzonych analiz wskazano na podstawowe różnice kulturowo-cywilizacyjne, ze szczególnym uwzględnieniem sfery religijnej, występujące między Europą Środkową a azjatyckim Wschodem z jednej strony (w ujęciu historycznym) oraz Europą Zachodnią (w ujęciu współczes...

Research paper thumbnail of Europa Środkowa — od idei literacko-kawiarnianej do koncepcji politycznych

Rocznik Europeistyczny, 2018

Europa Środkowa stanowi zarówno ideę wspólnoty kulturowej, przestrzeń geopo­lityczną i geokulturo... more Europa Środkowa stanowi zarówno ideę wspólnoty kulturowej, przestrzeń geopo­lityczną i geokulturową, jak i pewną koncepcję polityczną. W ostatnich kilku dekadach jesteśmy świadkami przejścia czy raczej interferencji od idei literacko-kawiarnianej ku politycznym formom instytucjonalizacji Europy Środkowej. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie owej drogi oraz klu­czowych dylematów stojących przed architektami politycznej Europy Środkowej. W artykule omó­wiono zatem dyskurs środkowoeuropejski w latach 70. i 80. XX w., a następnie poszczególne uwa­runkowania i etapy politycznej instytucjonalizacji Europy Środkowej z naciskiem na okres po 2004 r.Central Europe — from the café literary idea to political concepts Central Europe is both an idea of a cultural community, a geopolitical and geo­cultural space, as well as a concrete political concept. In the last decades, we are the witnesses of tran­sition or rather an interference from the literary-cafeteria idea towards the political for...

Research paper thumbnail of O tożsamości Europy Środkowej

The aim of this article is to indicate the specificity of the identities of Central European nati... more The aim of this article is to indicate the specificity of the identities of Central European nations and religious communities, both in terms of sameness and distinctiveness. This purpose is served by the structure of the article, which consists of four parts. The first part defines the concept of collective identity. The second shows the geographic, geopolitical, and geo-cultural profile of Central Europe. The third part indicates the importance of religion in the process of building and strengthening national identities in the Central European region. The fourth and final part analyses the cultural and world-view differences between Central Europe and Western Europe, drawing on the results of empirical research. As a result of the analyses carried out, the main culture- and civilisation-related differences are indicated, with particular emphasis on the religious realm, between Central Europe and the Asian East on the one hand (in historical perspective) and Western Europe (in contemporary perspective).

Research paper thumbnail of Współczesna Słowacja. Sytuacja wewnętrzna i pozycja międzynarodowa

Research paper thumbnail of „Okaleczone miasto”. Środkowoeuropejski los Cieszyna

Research paper thumbnail of Nowoczesna tożsamość narodowa budowana na zeświecczonej tradycji religijnej (przypadek czeski)

Chrześcijaństwo, Świat, Polityka, 2019

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie fenomenu gwałtownego spadku w krótkim czasie religijnośc... more Celem niniejszego artykułu jest ukazanie fenomenu gwałtownego spadku w krótkim czasie religijności narodu czeskiego, który stanowi – zdaniem autora – odosobniony przypadek w Europie Środkowo-Wschodniej. Autor tekstu analizując to zjawisko w szczególności zwraca uwagę na zlaicyzowaną tradycję husycką i tradycje czeskiego antykatolicyzmu, które miały i nadal mają istotne znaczenie w procesie kształtowania czeskiej tożsamości narodowej.

Research paper thumbnail of Preferencje polityczne (wyborcze) Polaków zamieszkujących Zaolzie (1990-2018

The article analyses the issue of election activity of the Polish inhabitants of the Zaolzie regi... more The article analyses the issue of election activity of the Polish inhabitants of the Zaolzie region (the Czech Republic) in the 1990-2018 period referring to national elections (Lower Chamber of Parliament, Senate, President of the Czech Republic) as well as local and regional elections. The theoretical section offers analyses of national and ethnic minorities as (collective) political actors. The empirical part provides an in-depth analysis of the votes in particular elections, taking into consideration the communes with a significant rate of Polish inhabitants as well as those communes there the Polish ethnos was rather scarce. The ethnic affiliation has been considered as a vital independent variable of the choices made, however, other variables explaining election behaviour have also been indicated.

Research paper thumbnail of Problém slezské národnosti v polské části Slezska po roce 1989

D. Janák a kol., Národnostní menšiny a migrace v českém Slezsku a na severní Moravěve 20. a 21. století, Opava 2021, 2021

Research paper thumbnail of Wiśniewski R., Szyszlak E., Zenderowski R. (red.), Cultural Security. Theory – Selected Aspects – Case Studies, Peter Lang Verlag, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Warszawa, Wien 2023, ss. 304.

Wiśniewski R., Szyszlak E., Zenderowski R. (red.), Cultural Security. Theory – Selected Aspects – Case Studies, Peter Lang Verlag, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Warszawa, Wien 2023, ss. 304.

Research paper thumbnail of Wprowadzenie do nauki o państwie, polityce i prawie

Research paper thumbnail of A(na)lfabet Bałkańskiego (U)czucia - Pierwsza na świecie książka powstała bez udziału autora

Research paper thumbnail of Dlaczego Cieszyn (nie) jest stolicą Europy Środkowej? Idiosynkratyczne mniemania o charakterze miasta

Jednocześnie pozostajemy świadomi, że owo obeznanie z miastem może rodzić ryzyko związane z "oczy... more Jednocześnie pozostajemy świadomi, że owo obeznanie z miastem może rodzić ryzyko związane z "oczywistością" całości bądź fragmentów danego ośrodka dla jego mieszkańca, skutkującą niezauważaniem przezeń elementów miejscowej specyfiki czy nieumiejętnością przyjęcia postawy laika, zaintrygowanego niektórymi z nich.

Research paper thumbnail of A(na)lfabet Bałkańskiego (U)czucia - Pierwsza na świecie książka powstała bez udziału autora

Research paper thumbnail of Wprowadzenie do nauki o państwie, polityce i prawie

Research paper thumbnail of Preferencje polityczne zaolziańskich Polaków po „aksamitnej rewolucji”

Spis tabel Spis rycin Spis ramek Aneks Wykaz załączników 12 Preferencje Polityczne zaolziańskich ... more Spis tabel Spis rycin Spis ramek Aneks Wykaz załączników 12 Preferencje Polityczne zaolziańskich Polaków Po "aksamitnej rewolucji" Na gruncie literatury polskiej/polskojęzycznej (naukowej) wyraźnie dominują opracowania o charakterze historycznym3 i etnograficzno-językoznawczym4, w mniejszym stopniu-(etno)geograficznym5,

Research paper thumbnail of Geopolityka Trójmorza. Przestrzeń - Historia - Dawne idee i współczesne koncepcje

„Three Seas Initiative Insight – Barometer 2”, 2021

Research paper thumbnail of LOKALNE POLITYKI PAMIĘCI W MIEŚCIE PODZIELONYM GRANICĄ PAŃSTWOWĄ. CIESZYN – TĚŠÍN – TESCHEN

Spis treści Wstęp Radosław Zenderowski Polityki pamięci w miastach podzielonych granicą państwową... more Spis treści Wstęp Radosław Zenderowski Polityki pamięci w miastach podzielonych granicą państwową. Teoretyczne i metodologiczne ramy badań Krzysztof Cebul Lokalna polityka pamięci a świadomość historyczna-uwarunkowania i wzajemne powiązania (próba zarysu) Grzegorz Kęsik Retrowersja jako przestrzenna polityka zapominania? Od wymazywania dziedzictwa poniemieckiego do wymazywania dziedzictwa polskiego. Studium na przykładzie Elbląga. Marcin Dębicki Cieszyn jako wyspa mnemoniczna-w paradygmacie kultury pamięci zbiorowej i socjologii pogranicza Jan Kajfosz Euroentuzjastyczni demarkatorzy, czyli o najnowszych strategiach politycznego kształtowania pamięci o Śląsku Cieszyńskim Grzegorz Studnicki Kilka luźnych uwag przy okazji dyskusji wokół lokalnych polityk pamięci Cieszyna i Czeskiego Cieszyna Krzysztof Szelong Cieszyńska pamięć historyczna, czyli tramwajem do krainy mlekiem i miodem płynącej Bibliografia Biogramy autorów 10 szynie. Już w recenzji wydawniczej, prof. Marek Rembierz wskazuje na te aspekty, które w tej monografii są prawie nieobecne, a nad którymi warto byłoby pochylić się w kolejnej publikacji. Licząc na to, że ta książka wywoła szerszą dyskusję nad podjętym w niej zagadnieniem, w niedalekiej przyszłości zamierzamy, bogatsi o nowe spojrzenia i perspektywy oraz konstruktywną krytykę, kontynuować nasze badania i publikacje poświęcone lokalnym politykom pamięci. RADOSŁAW ZENDEROWSKI

Research paper thumbnail of Conflict – Competition – Cooperation in Central Europe in the 20th And 21st Centuries. The Intricacies of the Polish-Czech Relations

Introduction I. History politics in Central Europe Radosław Zenderowski 1. History politics tod... more Introduction

I. History politics in Central Europe

Radosław Zenderowski
1. History politics today and tomorrow – an attempt at conceptualization and predictions
Lukáš Vomlela
2. Politics of History in Czechoslovakia and the Czech Republic
Krzysztof Cebul
3. History politics in Poland

II. The Polish-Czech and (Polish-Czechoslovakian) relations before 1989

Rudolf Žáček
4. Czecho(Slovak)-Polish relations until 1945
Bartłomiej Dźwigała
5. The Polish-Czech relations (in the 10th-16th centuries) in historical reflections of Oskar Halecki
Adam Buława
6. The Polish-Czechoslovakian relations before 1945
Dušan Janák
7. Czechoslovak-Polish Relations in 1945-1989
Jarosław Drozd
8. The relations between Poland and Czechoslovakia in 1945-1989

III. The Polish-Czech (and Polish-Czechoslovakian) relations 30 years after the fall of the Iron Curtain: successes, failures, challenges

Jiří Kocian
9. Czech-Polish Relations after the Fall of the Iron Curtain
Antoni Dudek
10. The relations between Poland and the Czech and Slovak Federative Republic in the first years after the collapse of the communist system …
Piotr Bajda
11. The Polish-Czech relations on the eve of the 30th anniversary of signing the Treaty on Friendly Neighborhood

Conclusion
Bibliography
Authors’ biographical notes
Abstracts

Research paper thumbnail of Cebul K., Zenderowski R. (red.), Państwa Europy Środkowej i Bałkanów wobec kryzysu migracyjnego, CeDeWu, Warszawa 2020, ss. 173.

Research paper thumbnail of Etniczność i religia w Europie Środkowo-Wschodniej. Ujęcie statystyczne 1989-2019

Etniczność i religia w Europie Środkowo-Wschodniej. Ujęcie statystyczne 1989-2019, 2020

Pod względem etnicznym Europa Środkowo-Wschodnia stanowi obszar współwystępowania narodów o pocho... more Pod względem etnicznym Europa Środkowo-Wschodnia stanowi obszar współwystępowania narodów o pochodzeniu indoeuropejskim (większość nacji) i nieindoeuropejskim (np. Finowie, Węgrzy, Tatarzy, Turcy). Ponadto na obszarze tym spotykają się ze sobą przedstawiciele trzech wielkich „rodzin” kulturowo-językowych: słowiańskiej, germańskiej, romańskiej. Warto również zwrócić uwagę na obecność Albańczyków oraz Greków, którzy nie dają się zaklasyfikować do żadnej z wyżej wymienionych rodzin, a ponadto Romów (Cyganów), obecnych niemal na całym obszarze Europy Środkowo-Wschodniej. Do tego doliczyć należałoby dziesiątki innych, mniejszych grup etnicznych, w tym tak specyficznych jak: Goranie, Pomacy, Torbesze (Słowianie wyznający islam), Gagauzi (grupa etniczna pochodzenia tureckiego wyznająca prawosławie), Karaimi czy Tatarzy.
Pod względem religijnym Europa Środkowo-Wschodnia stanowi to miejsce na subkontynencie europejskim, w którym spotykają się ze sobą trzy wielkie religie monoteistyczne: judaizm, chrześcijaństwo i islam, zaś w obrębie chrześcijaństwa: katolicyzm, prawosławie i protestantyzm w odmianach luterańskiej i kalwińskiej (a obecnie także w szeregu ruchów neoprotestanckich). Od średniowiecza wyznawcy tych trzech religii na ziemiach tworzących Europę Środkowo-Wschodnią zarówno ze sobą walczyli, jak i nierzadko także współpracowali.
Celem niniejszego opracowania, które posiada dwudzielną strukturę (część pierwsza poświęcona kwestiom etniczno-narodowym, część druga – kwestiom wyznaniowym), jest po pierwsze omówienie zmian, jakie zaszły w strukturze narodowościowej oraz religijnej poszczególnych państw regionu w latach 1989-2019, czyli na przestrzeni trzech dekad od upadku komunizmu. Drugim celem jest próba odpowiedzi na pytanie, jakie owe zmiany etniczne i religijne mogą wywołać konsekwencje polityczne w najbliższych latach.
Opracowanie uzupełnia Aneks, w którym przedstawiono szczegółowe wyniki spisów powszechnych w poszczególnych państwach Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1989-2019 z odniesieniem do spisów powszechnych z okresu międzywojennego (lata 20. lub 30. XX w.).

Research paper thumbnail of Zenderowski R. (red.), My już jesteśmy zjedzeni… Rola i znaczenie prawosławia w konflikcie etnicznym w Dolinie Preszewa

My już jesteśmy zjedzeni… Rola i znaczenie prawosławia w konflikcie etnicznym w Dolinie Preszewa, 2012

Research paper thumbnail of Zenderowski R. (red.), Mieliśmy swój dom, w którym byliśmy szczęśliwi… Konflikty etniczne na terytorium byłej Jugosławii w narracjach uchodźców i imigrantów z państw postjugosłowiańskich  mieszkających w Austrii, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2018, ss. 138.

Research paper thumbnail of Zenderowski R. (red.), Opinie oraz komentarze prasy polskiej i niemieckiej na temat roli Polski i Niemiec w przezwyciężaniu kryzysu ekonomicznego i politycznego w Unii Europejskiej w okresie polskiej prezydencji

Wyd. Instytut Politologii UKSW, Fundacja Konrada Adenauera w Polsce, Warszawa 2012, ss. 77. ISBN 978-83-928022-3-5., 2012

Research paper thumbnail of Rudowski A., Zenderowski R., Integracja europejska. Geneza – funkcjonowanie – perspektywy. Skrypt

Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2002. Rozdziały: 1,2,3,6,7, ss. 165. ISBN 9788375563528., 2002

Research paper thumbnail of Brzezińska M., Zenderowski R. (red.), Traktat Lizboński. Co po Irlandii?

Instytut Politologii UKSW, Warszawa 2009, ss. 128. ISBN 978-83-928022-1-1.

Research paper thumbnail of Szabaciuk A., Wybranowski D., Zenderowski R. (red.), Religia w konfliktach etnicznych we współczesnym świecie. Tom 2 - Afryka i Azja

Wyd. KUL, Lublin 2016, ss. 440. ISBN 9788380612907., 2016

Research paper thumbnail of Szabaciuk A., Wybranowski D., Zenderowski R. (red.), Religia w konfliktach etnicznych we współczesnym świecie. Tom 1 - Zagadnienia teoretyczne. Europa i obszar poradziecki

Wyd. KUL, Lublin 2016, ss. 414. ISBN 9788380612945., 2016

Etniczność i religia -obydwa te fenomeny społeczne mają równie długą historię. Co więcej, etniczn... more Etniczność i religia -obydwa te fenomeny społeczne mają równie długą historię. Co więcej, etniczność jest ściśle związana z religią, albowiem sta nowi ona (religia) prawie w każdym przypadku jądro tożsamości danej gru py etnicznej, względnie jej relewantny komponent. Z drugiej jednak strony, porzucając na chwilę europocentryczny punkt widzenia, w skali ogólno światowej, stwierdzić należy, że to religia jest znacznie ważniejszym czyn nikiem stymulującym tożsamość zbiorową aniżeli etniczność, która wydaje się być często w większym stopniu wytworem socjologicznej i antropolo gicznej narracji niż rzeczywistością samą w sobie. Poza tym bardzo często rozdzielenie etniczności i religii jest trudne w praktyce i możliwe jedynie na gruncie budowania pewnych teoretycznych modeli relacji między oby dwoma fenomenami.

Research paper thumbnail of Rudowski R., Zenderowski Z., Zjawiska i procesy dezintegracji we współczesnej Europie

Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2009, ss. 441. ISBN 978-83-7072-539-6., 2009

Research paper thumbnail of Kropla drąży skałę. Z prof. Radosławem Zenderowskim rozmawia Bartłomiej Radziejewski

"Nowa Konfederacja. Internetowy Miesięcznik Idei", 2015