Sümeyye YILDIZ YILDIRIM - Academia.edu (original) (raw)

Uploads

Papers by Sümeyye YILDIZ YILDIRIM

Öz Birkaç yıldır, sürekli yaşanan iç savaşla gündeme gelen Suriye ve sınırları içerisindeki şehir... more Öz Birkaç yıldır, sürekli yaşanan iç savaşla gündeme gelen Suriye ve sınırları içerisindeki şehirler, yüzyıllardan beri pek çok medeniyeti barındırmış; Anadolu-Mezopotamya, Akdeniz-İran arasındaki yolların kesişme noktası olması gibi sebeplerle de ticari ve kültürel açıdan zengin yerleşim merkezleri haline gelmişlerdir. Suriye, bu yollardan sefere çıkan orduların yağmasına maruz kalarak devamlı zarar görmüş olsa da, uzun yıllar boyunca önemini yitirmemiş bir ülke olmayı başarmıştır. Ancak 2011 yılı Mart ayında başlayan iç savaş ile ülke içerisindeki hemen hemen tüm tarihî zenginlik yok olma aşamasına gelmiştir. Makalede, günümüzde Suriye sınırları içerisinde kalan yerleşim yerlerinin, 16. asır klasik şiirine nasıl yansıdığı üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Bu amaçla, söz konusu yüzyılda yaşamış 108 şairin divanı taranmış, Suriye şehirleri ile ilgili beyitler fişlenmiştir. Şehirler ve özellikleri verilirken, alfabetik sıra gözetilmiştir. Divanlarda tespit edilen her şehir hakkında kısa bilgiler verilmiş, daha sonra şehirlerin geçtiği beyitler üzerinden yorumlar yapılmıştır. Şehirlerin metinlerdeki geçme sıklıkları tespit edilmiş ve bunlar, grafiklerle desteklenmiştir. Aynı hayallerin işlendiğini gördüğümüz beyitlerin bir kısmı incelemeye tabi tutulmuş; tasnif ve inceleme dışında kalan beyitler ise grafikteki sayılara dâhil edilmiştir. Beyitlerin geçtiği divan ismi ve numaraları, nazım şeklinin ismi ile birlikte parantez içinde belirtilmiştir. Çalışmada, divanlarda geçen söz konusu şehirlerin 16. yüzyılda Osmanlı Devleti zamanında nasıl kullanıldığı tespit edilmiş; kullanımdaki farklılıklar başlıklarda verilmiştir. Divanlarda geçen şehirlerin bazılarının gidilip görüldüğü için gerçek anlamda kullanıldığı ve sosyo-kültürel, siyasî ve tarihî özelliklerinin belirtildiği; bazılarının ise divan şiirinin geleneği çerçevesinde birbirinden farklı hayallerle, mecazlı bir şekilde işlendiği görülmüştür. Abstract For several years, all the cities inside of the Syrian board which had to face many wars, were for centuries the center of many civilisations: e.g Anatolian-Mesopotamia; and beeing the crosspoint between Mediterranean-Iran are the other reasons in those years for Syrian's development in trade and culturally rich settlement. Although beeing exposed to different spoils for long times, Syria nevertheless loses its importance. But with the beginning of the civil war in march 2011, historical riches almost are very closed to disappear. In this article it is tried to show how today the settlements in Syria were reflected in the 16th century Classical Turkish Poetry. With this goal, Divans of 108 poets living in those years, are scanned; couplets about Syria are researched. Cities and their features are given alphabatically. There are also short informations and comments about cities, written in Divans. İt's graphically drawned how often several cities are named in poems. The Divans and their numbers are noticed in brackets. This work shows also the cities' situations in the time of the Ottoman Empire, so today's differences can be compared. A few of those cities are visited and therefore it could be said that some of the socio-culturel, political and historical specified features remarked in Divans, are really based on a real floor, and some of them are just dreamed metaphoricly by the poets.

Osmanlı Devleti'nde kadı, görevleri genişlemiş önemli bir âmir, otorite ve hukuk adamıdır. Kadı o... more Osmanlı Devleti'nde kadı, görevleri genişlemiş önemli bir âmir, otorite ve hukuk adamıdır. Kadı olarak atananlarda aranan, belirli hususiyetler vardır. Ancak XVII. asırda Osmanlı Devleti'nin idarî ve siyasî yapısında görülen çözülmeler, adalet sistemine de yansımıştır. Artık kadılar eskisi kadar titizlikle seçilmemekte, seçilip başa gelen bazı kadılar da işlerinin gereğine aykırı davranmaktadır. Makalemizin konusu olan manzume, bu bozulmaya ışık tutar niteliktedir. Çalışmamızda, öncelikle "kadı" kelimesinin kökeni hakkında bilgi verilmiş; Kur'ân-ı Kerîm'de ve hadis-i şeriflerde geçtiği kadarıyla kadılıktan söz edilmiş; kadılık mesleği ile ilgili geniş bilgiler sunulmuş; daha sonra Klasik Türk Edebiyatında ve Türk Folklorunda öne çıkan kadı tipinin özelliklerine yer verilmiştir. İncelenen eserlerde kadılar, insanların mallarını alan; hukuku çiğneyen; yanlış fetvalar vererek hakka bâtıl, bâtıla hak diyen; sarhoş, esrarkeş; hükümleri rüşvet karşılığı satan; adaleti sağlayamayan, verdiği hükümlerle halka zulmeden kişilerdir. Aynı husus, çalışmamıza konu olan eserde, Muhyiddin'in şiirinde de geçerlidir. Zamanın uleması da okuduğu ilim ile amel etmeyen, bu sebeple ahirette ilmin şefaatini ummaması gereken, kendi aklından söz söyleyip kitaba başvurmaya tenezzül etmeyen, kendini hikmet sahibi zanneden, Allah'tan korkmayan, şeriat ile amel etmeyen kişilerdir. Şair, bu şahsiyetleri sert bir biçimde eleştirir ve onlara nasihat eder. 17. yüzyılda yazılmış olan bu şiir, dönemin siyasî olayları dolayısıyla bozulan ictimaî yapıyı çok açık bir biçimde gözler önüne sermektedir.

Hacı Bektaş Veli, Doç. Dr. Hüseyin Özcan tarafından, bu manevi dinamiği, cehalete karşı gerçek ma... more Hacı Bektaş Veli, Doç. Dr. Hüseyin Özcan tarafından, bu manevi dinamiği, cehalete karşı gerçek manada tanıtmak amacıyla hazırlanmış. SÜMEYYE YILDIZ | 12 NİSAN 2011 Sözleri, fikirleri, şahsiyeti, kerametleri ve menkabevi hayatı sözlü kültürün tesiriyle nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar ulaşan Hacı Bektaş Veli, milli ve manevi köklerimizi oluşturan önemli mutasavvıflardan biridir. Hayatı boyunca Kurân-ı Kerîm ve hadis-i şeriflerden beslenmiş ve buradan aldığı referansla, insanları cahillikten uzaklaştırıp ilme yöneltmeye, onları irşad etmeye ve yaşadığı toplumda sevgiyi ve hoşgörüyü yaymaya çalışmıştır. Ancak sağlıklı bilgi edinilebilecek kaynakların azlığı, Hacı Bektaş Veli de dâhil birçok önemli mutasavvıfın tanınmasının önünde önemli bir engel teşkil etmektedir.

Klasik Türk Edebiyatının önde gelen şairlerinden Fuzûlî, Türkçe Dîvânı'nın başında 92 beyitlik bi... more Klasik Türk Edebiyatının önde gelen şairlerinden Fuzûlî, Türkçe Dîvânı'nın başında 92 beyitlik bir kaside yazmıştır. Allah'ın varlığı, birliği, yüceliği, isim ve sıfatları vs. anlatıldığı bu kaside, Tevhid türünün en güzel örneklerinden biri sayılabilir. Prof. Dr. Mahmut KAPLAN, Tevhid Fuzûlî adlı kitabında, Fuzûlî'nin bu kasidesini şerh etmiştir. Yazar, şiirden yola çıkarak Fuzûlî'nin ilmî yönü üzerinde durmuştur. Böylece, hem okuyucuya şairin bu yönünü göstermiş, hem de kasidenin her beyitini geniş bir biçimde açıklamıştır. Yazar bu eserle, okuyucuya Fuzûlî'yi anlamada önemli bir yol kat ettirir ve şerh çalışmalarına önemli bir katkı sağlar. Anahtar Kelimeler: Fuzûlî, Tevhid, şerh TEVHID-FUZULI ABSTRACT Fuzûlî, one of the important poets in Turkish Classic Literature, wrote an ode consisting of 92 couplets. In this ode, it is told the existence, uniqueness, and the names of God. Prof. Dr. Mahmut KAPLAN analyzes the Fuzûlî's ode in his book, Tevhid Fuzûlî. He focuses on the scientific aspect of Fuzûlî. So, he both shows this scientific aspect to the reader and explains the ode in detail. With this work, the author helps the reader understand Fuzûlî and has an important contribution to the studies on this kind of analysis.

Divan airleri, ba lı bulundukları gelene i temel alarak yazdıkları eserlerde, kendi iir ve air an... more Divan airleri, ba lı bulundukları gelene i temel alarak yazdıkları eserlerde, kendi iir ve air anlayı ları hakkında bilgiler verirler. Böylece bir divan airinin güzelli e bakı ı ve "gerçek iir ve air" tanımı, bize o airin poetikasının kapısını aralayabilir. Ba lı bulunulan çerçeve de i medi i için tüm divan airleri hakkında ayrı ayrı bir poetikadan bahsetmek pek mümkün olmasa da her air, kelime hazinesini kullanma açısından farklılık gösterir. 19. yüzyıl divan airlerinden Osman Nevres, divanındaki iirlerde "güzellik, iir, air"e bakı ını dile getirmi tir. Bu makalede, Osman Nevres'in poetikası tespite çalı ılacaktır.

Books by Sümeyye YILDIZ YILDIRIM

Öz Birkaç yıldır, sürekli yaşanan iç savaşla gündeme gelen Suriye ve sınırları içerisindeki şehir... more Öz Birkaç yıldır, sürekli yaşanan iç savaşla gündeme gelen Suriye ve sınırları içerisindeki şehirler, yüzyıllardan beri pek çok medeniyeti barındırmış; Anadolu-Mezopotamya, Akdeniz-İran arasındaki yolların kesişme noktası olması gibi sebeplerle de ticari ve kültürel açıdan zengin yerleşim merkezleri haline gelmişlerdir. Suriye, bu yollardan sefere çıkan orduların yağmasına maruz kalarak devamlı zarar görmüş olsa da, uzun yıllar boyunca önemini yitirmemiş bir ülke olmayı başarmıştır. Ancak 2011 yılı Mart ayında başlayan iç savaş ile ülke içerisindeki hemen hemen tüm tarihî zenginlik yok olma aşamasına gelmiştir. Makalede, günümüzde Suriye sınırları içerisinde kalan yerleşim yerlerinin, 16. asır klasik şiirine nasıl yansıdığı üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Bu amaçla, söz konusu yüzyılda yaşamış 108 şairin divanı taranmış, Suriye şehirleri ile ilgili beyitler fişlenmiştir. Şehirler ve özellikleri verilirken, alfabetik sıra gözetilmiştir. Divanlarda tespit edilen her şehir hakkında kısa bilgiler verilmiş, daha sonra şehirlerin geçtiği beyitler üzerinden yorumlar yapılmıştır. Şehirlerin metinlerdeki geçme sıklıkları tespit edilmiş ve bunlar, grafiklerle desteklenmiştir. Aynı hayallerin işlendiğini gördüğümüz beyitlerin bir kısmı incelemeye tabi tutulmuş; tasnif ve inceleme dışında kalan beyitler ise grafikteki sayılara dâhil edilmiştir. Beyitlerin geçtiği divan ismi ve numaraları, nazım şeklinin ismi ile birlikte parantez içinde belirtilmiştir. Çalışmada, divanlarda geçen söz konusu şehirlerin 16. yüzyılda Osmanlı Devleti zamanında nasıl kullanıldığı tespit edilmiş; kullanımdaki farklılıklar başlıklarda verilmiştir. Divanlarda geçen şehirlerin bazılarının gidilip görüldüğü için gerçek anlamda kullanıldığı ve sosyo-kültürel, siyasî ve tarihî özelliklerinin belirtildiği; bazılarının ise divan şiirinin geleneği çerçevesinde birbirinden farklı hayallerle, mecazlı bir şekilde işlendiği görülmüştür. Abstract For several years, all the cities inside of the Syrian board which had to face many wars, were for centuries the center of many civilisations: e.g Anatolian-Mesopotamia; and beeing the crosspoint between Mediterranean-Iran are the other reasons in those years for Syrian's development in trade and culturally rich settlement. Although beeing exposed to different spoils for long times, Syria nevertheless loses its importance. But with the beginning of the civil war in march 2011, historical riches almost are very closed to disappear. In this article it is tried to show how today the settlements in Syria were reflected in the 16th century Classical Turkish Poetry. With this goal, Divans of 108 poets living in those years, are scanned; couplets about Syria are researched. Cities and their features are given alphabatically. There are also short informations and comments about cities, written in Divans. İt's graphically drawned how often several cities are named in poems. The Divans and their numbers are noticed in brackets. This work shows also the cities' situations in the time of the Ottoman Empire, so today's differences can be compared. A few of those cities are visited and therefore it could be said that some of the socio-culturel, political and historical specified features remarked in Divans, are really based on a real floor, and some of them are just dreamed metaphoricly by the poets.

Osmanlı Devleti'nde kadı, görevleri genişlemiş önemli bir âmir, otorite ve hukuk adamıdır. Kadı o... more Osmanlı Devleti'nde kadı, görevleri genişlemiş önemli bir âmir, otorite ve hukuk adamıdır. Kadı olarak atananlarda aranan, belirli hususiyetler vardır. Ancak XVII. asırda Osmanlı Devleti'nin idarî ve siyasî yapısında görülen çözülmeler, adalet sistemine de yansımıştır. Artık kadılar eskisi kadar titizlikle seçilmemekte, seçilip başa gelen bazı kadılar da işlerinin gereğine aykırı davranmaktadır. Makalemizin konusu olan manzume, bu bozulmaya ışık tutar niteliktedir. Çalışmamızda, öncelikle "kadı" kelimesinin kökeni hakkında bilgi verilmiş; Kur'ân-ı Kerîm'de ve hadis-i şeriflerde geçtiği kadarıyla kadılıktan söz edilmiş; kadılık mesleği ile ilgili geniş bilgiler sunulmuş; daha sonra Klasik Türk Edebiyatında ve Türk Folklorunda öne çıkan kadı tipinin özelliklerine yer verilmiştir. İncelenen eserlerde kadılar, insanların mallarını alan; hukuku çiğneyen; yanlış fetvalar vererek hakka bâtıl, bâtıla hak diyen; sarhoş, esrarkeş; hükümleri rüşvet karşılığı satan; adaleti sağlayamayan, verdiği hükümlerle halka zulmeden kişilerdir. Aynı husus, çalışmamıza konu olan eserde, Muhyiddin'in şiirinde de geçerlidir. Zamanın uleması da okuduğu ilim ile amel etmeyen, bu sebeple ahirette ilmin şefaatini ummaması gereken, kendi aklından söz söyleyip kitaba başvurmaya tenezzül etmeyen, kendini hikmet sahibi zanneden, Allah'tan korkmayan, şeriat ile amel etmeyen kişilerdir. Şair, bu şahsiyetleri sert bir biçimde eleştirir ve onlara nasihat eder. 17. yüzyılda yazılmış olan bu şiir, dönemin siyasî olayları dolayısıyla bozulan ictimaî yapıyı çok açık bir biçimde gözler önüne sermektedir.

Hacı Bektaş Veli, Doç. Dr. Hüseyin Özcan tarafından, bu manevi dinamiği, cehalete karşı gerçek ma... more Hacı Bektaş Veli, Doç. Dr. Hüseyin Özcan tarafından, bu manevi dinamiği, cehalete karşı gerçek manada tanıtmak amacıyla hazırlanmış. SÜMEYYE YILDIZ | 12 NİSAN 2011 Sözleri, fikirleri, şahsiyeti, kerametleri ve menkabevi hayatı sözlü kültürün tesiriyle nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar ulaşan Hacı Bektaş Veli, milli ve manevi köklerimizi oluşturan önemli mutasavvıflardan biridir. Hayatı boyunca Kurân-ı Kerîm ve hadis-i şeriflerden beslenmiş ve buradan aldığı referansla, insanları cahillikten uzaklaştırıp ilme yöneltmeye, onları irşad etmeye ve yaşadığı toplumda sevgiyi ve hoşgörüyü yaymaya çalışmıştır. Ancak sağlıklı bilgi edinilebilecek kaynakların azlığı, Hacı Bektaş Veli de dâhil birçok önemli mutasavvıfın tanınmasının önünde önemli bir engel teşkil etmektedir.

Klasik Türk Edebiyatının önde gelen şairlerinden Fuzûlî, Türkçe Dîvânı'nın başında 92 beyitlik bi... more Klasik Türk Edebiyatının önde gelen şairlerinden Fuzûlî, Türkçe Dîvânı'nın başında 92 beyitlik bir kaside yazmıştır. Allah'ın varlığı, birliği, yüceliği, isim ve sıfatları vs. anlatıldığı bu kaside, Tevhid türünün en güzel örneklerinden biri sayılabilir. Prof. Dr. Mahmut KAPLAN, Tevhid Fuzûlî adlı kitabında, Fuzûlî'nin bu kasidesini şerh etmiştir. Yazar, şiirden yola çıkarak Fuzûlî'nin ilmî yönü üzerinde durmuştur. Böylece, hem okuyucuya şairin bu yönünü göstermiş, hem de kasidenin her beyitini geniş bir biçimde açıklamıştır. Yazar bu eserle, okuyucuya Fuzûlî'yi anlamada önemli bir yol kat ettirir ve şerh çalışmalarına önemli bir katkı sağlar. Anahtar Kelimeler: Fuzûlî, Tevhid, şerh TEVHID-FUZULI ABSTRACT Fuzûlî, one of the important poets in Turkish Classic Literature, wrote an ode consisting of 92 couplets. In this ode, it is told the existence, uniqueness, and the names of God. Prof. Dr. Mahmut KAPLAN analyzes the Fuzûlî's ode in his book, Tevhid Fuzûlî. He focuses on the scientific aspect of Fuzûlî. So, he both shows this scientific aspect to the reader and explains the ode in detail. With this work, the author helps the reader understand Fuzûlî and has an important contribution to the studies on this kind of analysis.

Divan airleri, ba lı bulundukları gelene i temel alarak yazdıkları eserlerde, kendi iir ve air an... more Divan airleri, ba lı bulundukları gelene i temel alarak yazdıkları eserlerde, kendi iir ve air anlayı ları hakkında bilgiler verirler. Böylece bir divan airinin güzelli e bakı ı ve "gerçek iir ve air" tanımı, bize o airin poetikasının kapısını aralayabilir. Ba lı bulunulan çerçeve de i medi i için tüm divan airleri hakkında ayrı ayrı bir poetikadan bahsetmek pek mümkün olmasa da her air, kelime hazinesini kullanma açısından farklılık gösterir. 19. yüzyıl divan airlerinden Osman Nevres, divanındaki iirlerde "güzellik, iir, air"e bakı ını dile getirmi tir. Bu makalede, Osman Nevres'in poetikası tespite çalı ılacaktır.