Sevda Danık - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Sevda Danık

Kadim Akademi SBD, Dec 30, 2023

Toplumların yaşam tarzını tespit etmek hususunda evlerin önemli bir yeri vardır. Geçmişten günümü... more Toplumların yaşam tarzını tespit etmek hususunda evlerin önemli bir yeri vardır. Geçmişten günümüze evlerin geçirdiği değişim insan yaşamının ve zevklerinin nasıl değiştiğini gösterir. İncelediğimiz dönemde evler sanayi öncesi dönemin özelliklerini taşır. Evler genelde tek kısımlıdır; az miktarda ev dahiliye-hariciye şeklinde iki kısımdan oluşmuştur. Genelde tek katlı olup, bazen de iki katlıdırlar. Her evin bir avlusu vardır. Günümüzde evlerde yaygın olarak bulunan salon, oturma odası, misafir odası, yatak odası, mutfak, banyo, tuvalet, balkon, teras, kiler gibi bölümlerin geçmişte farklı isimler aldığı ve farklı fonksiyonlar içerdikleri görülür. Bu çalışmada 18. yüzyılın ilk yarısında Ankara, Konya ve Kayseri şerʻiyye sicillerinde yer alan ev alım-satımlarında ayrıntıları verilen evlerin tamamı incelenmiş ve istatistiki değerler elde edilmiştir. Bu şekilde evlerin genel özellikleri, evlerde yaygın olarak bulunan bölümler, evlerin birbirleriyle olan benzerlikleri ve farklılıkları, fiyatları, tek kısımlı evler ile dahiliye-hariciyeli evler arasındaki farklar; ayrıca bugün hala varlığını devam ettiren bazı ev bölümlerinin geçmişte hangi isimler ile kullanıldığı ve geçmişte hangi işlevlere sahip olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Konu ile ilgili çok sayıda çalışma yapılmış olmakla birlikte bu çalışma bütün evlerin değerlendirmeye alınmış olması ve istatistiki bilgilerin kullanılmış olmasıyla diğerlerinden ayrılır.

Osmanlı Devleti'nin önemli gelir kaynakları arasında yer alan ve gayrimüslim tebaadan alınan cizy... more Osmanlı Devleti'nin önemli gelir kaynakları arasında yer alan ve gayrimüslim tebaadan alınan cizye vergisi, İslam hukukunun bir gereği olarak, devletin kuruluşundan itibaren, önceleri haraç XVI. yüzyıldan itibaren cizye adı altında, bazı dönemlerde hane olarak bazı dönemlerde baş vergisi olarak zaman içerisinde bir takım değişiklikler geçirerek toplanmış, 1856 yılında askeri bedele çevrilmiş, 7 Ağustos 1909 tarihinde cizyenin son bakiyesi olan askerlik vergisi de tamamiyle kaldırılmış ve umumi askerlik mecburiyeti getirilmiştir.

Fırat Üniversitesi sosyal bilimler dergisi, Jan 20, 2021

Günlük alışverişlerde düşük fiyatlı maddeleri alırken akçenin çok yüksek kalması, Osmanlılarda es... more Günlük alışverişlerde düşük fiyatlı maddeleri alırken akçenin çok yüksek kalması, Osmanlılarda eskiden beri ufaklık olarak bakır sikkelerin piyasaya sürülmesine neden olmuştur. Mankur olarak adlandırılan bu sikkeler için resmi vesikalarda "pul", "mangur", "mangır", "fels" ve "fülus" isimleri de kullanılmıştır. 1688 yılında darp edilen ve 1691'de tedavülden kaldırılan mankur, ilk Osmanlı bakır sikkelerinden farklı bir özellik taşımaktadır. Bu dönemde darp edilen mankur ufak para ihtiyacı için değil, para ihtiyacı için darp edilmiştir. Önceleri iki mankur bir akçeye rayiç sayılırken, halkın fazla itibar göstermesi üzerine bir mankur bir akçeye rayiç sayılmıştır. Yani değersiz bir maden olan bakır ile değerli bir maden olan gümüş eş değer kabul edilmiştir. Bu durum herkesin alışverişini gümüş para ile yapmak istemesine ve mankurun itibardan düşmesine sebep olmuştur. Mankur büyük problemlere sebep olunca yoğun kalpazanlık faaliyetleri gerekçe gösterilerek tedavülden kaldırılmıştır. Bu çalışmada, 1683 Viyana mağlubiyetinden sonra Avusturya, Lehistan, Venedik ve Rusya'dan oluşan "Kutsal İttifak" devletleri ile savaşmak zorunda kalan Osmanlı Devleti'nin para yokluğuna bir çare bulmak için 1688'de başvurduğu tedbirlerden biri olan mankur (bakır para) darbı ve Konya'da kullanımı incelenmiş; mankur darbının nedenleri, tedavülü ve tedavülden kaldırılması ile Konya'da kullanımı ve sebep olduğu olaylar üzerinde durulmuştur.

Uluslararası tarih araştırmaları dergisi, Dec 31, 2021

Bir savaş karşısında gereken olağanüstü harcamaları karşılamak üzere Divan tarafından konulan; mi... more Bir savaş karşısında gereken olağanüstü harcamaları karşılamak üzere Divan tarafından konulan; miktarı, zamanı ve çeşidi önceden bilinemediği için kanunnamelere geçirilmeyip, ancak sefer ilanında padişah fermanıyla toplanan vergilere "avarız" adı verilmiştir. Avarız, nüzül, sürsat, imdâd-ı seferiyye, imdâd-ı hazariyye, menzil giderleri, ordu için temin edilen hayvanlara yapılan masraflar, paşalar için harcanan paralar, ferman ile görevlendirilen kişilerin yemek ve konaklama giderleri, teftiş için gelen görevlilere, şehir kethüdalarına, mahkeme çalışanlarına ücret, mahkeme harçları; kısacası o yerde devlet adına yapılan her tür masraf ve devlet memurlarının ücret ve giderleri avarız türü vergilerden olup, o yerin halkından tahsil edilmiştir. Bu çalışmada Ankara Kazası esas alınarak, 1723-1736 İran seferleri sırasında hangi vergilerin toplandığı, bu vergilere sonradan ne tür eklemeler yapıldığı, vergi toplanırken nasıl bir yol izlendiği, halkın ödemek zorunda kaldığı vergi miktarı; dolayısıyla halkın savaşlardan iktisadi açıdan nasıl etkilendiği incelenmiştir.

Osmanlı adlî teşkilatının temel taşı olan kadılar, bulundukları yerin hâkimi, belediye başkanı, e... more Osmanlı adlî teşkilatının temel taşı olan kadılar, bulundukları yerin hâkimi, belediye başkanı, emniyet amiri, mülkî amiri, noteri, tapu sicil görevlisi ve halkın her konuda müracaat edebileceği sosyal güvenlik makamı idi. Kadılar bütün bu görevlerini yerine getirirken, verdikleri kararları, resmiyete geçirilmesi istenilen hususları ve merkezden gönderilen belgelerin suretlerini defterlere kaydederlerdi. Bu defterlere yaygın ismiyle şerʻiyye sicili denilmektedir. Şerʻiyye sicilleri Osmanlı Devletiʼnin sosyal, iktisadi ve askeri tarihinin aydınlatılması açısından son derece önemli kaynaklardır. Bu çalışmada, Osmanlı Devletiʼnin önemli bir kazası olan Harputʼa ait 1627 tarihli sicilin tanıtımı yapılmış ve bu sicildeki belgelerin özetlerine yer verilmiştir.

Külliyat, Apr 29, 2022

Altın para, Mısır (Kahire) Darphanesi, sikke tashihi, para tarihi. ÖZ 1699 Karlofça Antlaşması'nd... more Altın para, Mısır (Kahire) Darphanesi, sikke tashihi, para tarihi. ÖZ 1699 Karlofça Antlaşması'ndan sonra sosyal ve ekonomik hayatta başlayan gelişmeler III. Ahmed döneminde de devam etmiştir. Bu dönemde Osmanlı Devleti batı tarzında yenilikler yapmaya başlamış; batı ile siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik ilişkiler geliştirilmiş, yeni bir hayat tarzı ortaya çıkmıştır. Yeni köşkler ve kasırlar inşa edilmiş, mimaride Avrupa tesiri görülmeye başlamıştır. Matbaa açılmış, önemli eserler Türkçeye çevrilmiş, tersane ıslah edilmiş, tulumbacı ocağı kurulmuş ve tıp alanında gelişmeler yaşanmıştır. Büyük şehirlerde sanayi imalatı genişlemiş, yeni faaliyet dalları ortaya çıkmış; başta dokuma sanayi olmak üzere, zirai üretim ve ihracat artmıştır. Siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik alandaki bu gelişmelere, paradaki gelişmeleri de eklemek mümkündür. Bu çalışmada III. Ahmed dönemi para yönünden incelenmiş; para konusunda yapılan düzenlemeler ve yaşanan gelişmeler, tedavülde yaygın olarak bulunan paralar, Mısır Darphanesi ve ayarı düşük para darbı, altın ve gümüşün dışarıya kaçırılması, kalpazanlık olayları, paraların rayiçleri ve sikke tashihleri konularına değinilmiştir.

Journal of universal history studies, Dec 15, 2021

This article is analyzed by two reviewers and it is screened for the resemblance rate by the edit... more This article is analyzed by two reviewers and it is screened for the resemblance rate by the editor/ Bu makale iki hakem tarafından incelenmiş ve editör tarafından benzerlik oranı taramasından geçirilmiştir. * In this article, the principles of scientific research and publication ethics were followed/ Bu makalede bilimsel araştırma ve yayın etiği ilkelerine uyulmuştur. * This work is licensed under a Creative Commons BY-NC-SA 2.0 (Attribution-Non Commercial-Share Alike).

Journal of universal history studies, Dec 14, 2021

Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 2021

Perfil clínico-socioeconômico e demográfico de pacientes soropositivos para HIV/Aids em região de... more Perfil clínico-socioeconômico e demográfico de pacientes soropositivos para HIV/Aids em região de tríplice fronteira Clinical-socioeconomic and demographic profile of HIV/Aids-seropositive patients in a triple border region Perfil clínico, socioeconómico y demográfico de pacientes seropositivos al HIV/SIDA en una región de triple frontera

Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Oct 2, 2020