Tadeusz Szydłak - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Tadeusz Szydłak

Gospodarka Surowcami Mineralnymi, Jun 26, 2024

Minerals, Dec 15, 2021

This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative... more This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution (CC BY

Geoturystyka, 2008

This paper deals with a fragment of geological history of Middle Jurassic black spherosideritic s... more This paper deals with a fragment of geological history of Middle Jurassic black spherosideritic shales outcropping in upper part of the Homole Gorge (Skrzypny Shale Formation, Niedzica succession). These important deposits belong to the Flackenmergel facies, widespread in oceanic Tethyan deposits. This formation represents one of the oldest rocks of the Pieniny Klippen Belt. Dark colour of these rocks (total organic carbon content in them amounts to about 1 wt.%) and the occurrence of siderite concretions indicate reducing conditions of their origin but oxidizing environment of waters above them in sedimentary basin. Oxic conditions of organic matter sedimentation are confirmed by the elevated values of pristine to phytane ratio. Moreover the results based on n-alkanes indicate mixed terrestrial/marine origin of organic matter with prevalence of the last one These information are slightly obliterated because of advanced thermal maturity of organic matter caused by postsedimentation processes. Microstructural features of deposits of the Skrzypny Shale Formation and the composition of clay minerals occurring in them indicate late diagenetic conditions. In SEM images we observe one-directional orientation of clay minerals and rotation of mica flakes, often chloritized. Clay minerals are represented by high-illitic illite/smectite, micas, post-biotitic chlorite and subordinately kaolinite. As follows from authors studies, these macroscopically nearly "mute" clay rocks, little interesting in outcrops, particularly when they occur in such attractive geological objects as the Homole Gorge, can be the source of important information concerning the history of sedimentation basins.

Mineralogia, Dec 1, 2017

This paper summarizes information about recently worked bentonite deposits in Slovakia and presen... more This paper summarizes information about recently worked bentonite deposits in Slovakia and presents the results of studies on bentonite from the Central Slovakia Volcanic Field (CSVF). The authors compared the mineralogy of commercial bentonites exploited in the Stara Kremnička (Jelšový potok), Kopernica, and Hliník nad Hronom deposits. X-ray diffraction (XRD), chemical analyses and microscopy showed that the main component is montmorillonite (37-88%), followed by opal C/CT (5-25%), clinoptilolite (up to 15%), feldspars (3-12%), quartz (up to 8%), biotite (2-5%), and kaolinite (up to 2%). The microscopic imaging provided information valuable for the technological assessment of bentonites, particularly the evaluation of mineralogy determined by XRD. The low variability of the mineral composition of commercial bentonites exploited in the western CSVF, together with the significant reserves and localization of deposits close to the Polish-Slovak state border prove that this raw material deserves more attention from Polish industry.

Applied Clay Science, Jun 1, 2017

This paper presents the results of detailed petrographic and mineralogical studies of commercial ... more This paper presents the results of detailed petrographic and mineralogical studies of commercial bentonite from the Hliník nad Hronom deposit in Slovakia. The X-ray diffraction, optical microscopy, field emission scanning electron microscopy (FESEM), thermal analysis, infrared spectroscopy and chemical analyses revealed that the main component of the studied commercial bentonite is montmorillonite (47%) followed by opal-C/CT (20%), clinoptilolite (15%), biotite (3%), potassium feldspar and plagioclases (12%), and quartz (3%). Both the optical microscopy and FESEM studies demonstrated that the precursor of bentonite was ignimbrite composed of compressed, strongly deformed pumice fragments, which were moulded around pyroclastic grains such as biotite, plagioclase, quartz and fragments of volcanic rocks. The pumice fragments were locally cemented by microcrystals of potassium feldspars and subsequently replaced by montmorillonite, and opal-C/CT, less commonly by clinoptilolite. The specific surface area of the studied bentonite is about 50 m 2 /g. Although bentonite from the Hliník nad Hronom deposit is recognized as a medium-quality raw material due to relatively low content of smectite, it can be valuable as a substance which integrates the properties of smectite-, silica-and zeolite-bearing raw materials.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi-mineral Resources Management, 2012

Tureckie surowce skaleniowe w krajowej produkcji p³ytek ceramicznych Wprowadzenie Surowce skaleni... more Tureckie surowce skaleniowe w krajowej produkcji p³ytek ceramicznych Wprowadzenie Surowce skaleniowe nale¿¹ do tych surowców mineralnych, na które zapotrzebowanie w Polsce wzrasta³o w ostatnich latach w du¿ym tempie. Spowodowane jest to przede wszystkim intensywnym rozwojem krajowego przemys³u p³ytek ceramicznych. Pod koniec ubieg³ego wieku technologia ich produkcji uleg³a zasadniczej ewolucji. Wi¹¿e siê to m.in. z opracowaniem sposobu wytwarzania nowego rodzaju p³ytek, tj. p³ytek gres porcellanato (inaczej: kamionka porcelanowa, gres porcelanowy), które charakteryzuj¹ siê najlepszymi parametrami u¿ytkowymi spooeród wszystkich rodzajów produkowanych p³ytek ceramicznych. Do tych w³aoeciwooeci nale¿¹: wysoka mrozoodpornooeae, du¿a twardooeae oraz odpornooeae na oecieranie, zmiany temperatury i oddzia³ywanie agresywnych oerodków chemicznych. Korzystne w³aoeciwooeci gres porcellanato s¹ m.in. pochodn¹ sk³adu surowców mineralnych stosowanych do ich produkcji. S¹ one reprezentowane g³ównie przez surowce skaleniowe i pokrewne, a tak¿e surowce ilaste (kaoliny, i³y kaolinitowe lub kaolinitowo-illitowe o podwy¿szonej plastycznooeci), surowce kwarcowe i stosowane niekiedy w podrzêdnej ilooeci surowce u³atwiaj¹ce spiekanie (np. talk). Ponadto wykorzystywane s¹ dodatki umo¿liwiaj¹ce uzyskanie zamierzonego efektu kolorystycznego. Przedzia³ zmiennooeci zestawu surowcowego przeznaczonego do produkcji tworzyw gres porcellanato, podany m.in. w pracy Manfrediniego (2000), przedstawiono na rysunku 1.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi-mineral Resources Management, 2012

Tureckie surowce skaleniowe w krajowej produkcji p³ytek ceramicznych Wprowadzenie Surowce skaleni... more Tureckie surowce skaleniowe w krajowej produkcji p³ytek ceramicznych Wprowadzenie Surowce skaleniowe nale¿¹ do tych surowców mineralnych, na które zapotrzebowanie w Polsce wzrasta³o w ostatnich latach w du¿ym tempie. Spowodowane jest to przede wszystkim intensywnym rozwojem krajowego przemys³u p³ytek ceramicznych. Pod koniec ubieg³ego wieku technologia ich produkcji uleg³a zasadniczej ewolucji. Wi¹¿e siê to m.in. z opracowaniem sposobu wytwarzania nowego rodzaju p³ytek, tj. p³ytek gres porcellanato (inaczej: kamionka porcelanowa, gres porcelanowy), które charakteryzuj¹ siê najlepszymi parametrami u¿ytkowymi spooeród wszystkich rodzajów produkowanych p³ytek ceramicznych. Do tych w³aoeciwooeci nale¿¹: wysoka mrozoodpornooeae, du¿a twardooeae oraz odpornooeae na oecieranie, zmiany temperatury i oddzia³ywanie agresywnych oerodków chemicznych. Korzystne w³aoeciwooeci gres porcellanato s¹ m.in. pochodn¹ sk³adu surowców mineralnych stosowanych do ich produkcji. S¹ one reprezentowane g³ównie przez surowce skaleniowe i pokrewne, a tak¿e surowce ilaste (kaoliny, i³y kaolinitowe lub kaolinitowo-illitowe o podwy¿szonej plastycznooeci), surowce kwarcowe i stosowane niekiedy w podrzêdnej ilooeci surowce u³atwiaj¹ce spiekanie (np. talk). Ponadto wykorzystywane s¹ dodatki umo¿liwiaj¹ce uzyskanie zamierzonego efektu kolorystycznego. Przedzia³ zmiennooeci zestawu surowcowego przeznaczonego do produkcji tworzyw gres porcellanato, podany m.in. w pracy Manfrediniego (2000), przedstawiono na rysunku 1.

Annales Societatis Geologorum Poloniae, 1986

Dowody na hipersalinarne środowisko sedymentacji weglanowych utworow dinantu rejonu Krzeszowic ko... more Dowody na hipersalinarne środowisko sedymentacji weglanowych utworow dinantu rejonu Krzeszowic kolo Krakowa Pseudomorphs after evaporites and evaporite-solution breccias were found within the Dinantian limestones exposed north of Krzeszowice. Also other indicators of increased water salinity were identified: (a) occurrence of restricted and specific fossil assemblage, (b) presence of crusts of coniatolite and coniatoid types, (c) occurrence of laminated dolomicrites. Sedimentary features indicate back-barrier environment of low energy (lagoon).

Gospodarka Surowcami Mineralnymi-mineral Resources Management, 2012

Tureckie surowce skaleniowe w krajowej produkcji p³ytek ceramicznych Wprowadzenie Surowce skaleni... more Tureckie surowce skaleniowe w krajowej produkcji p³ytek ceramicznych Wprowadzenie Surowce skaleniowe nale¿¹ do tych surowców mineralnych, na które zapotrzebowanie w Polsce wzrasta³o w ostatnich latach w du¿ym tempie. Spowodowane jest to przede wszystkim intensywnym rozwojem krajowego przemys³u p³ytek ceramicznych. Pod koniec ubieg³ego wieku technologia ich produkcji uleg³a zasadniczej ewolucji. Wi¹¿e siê to m.in. z opracowaniem sposobu wytwarzania nowego rodzaju p³ytek, tj. p³ytek gres porcellanato (inaczej: kamionka porcelanowa, gres porcelanowy), które charakteryzuj¹ siê najlepszymi parametrami u¿ytkowymi spooeród wszystkich rodzajów produkowanych p³ytek ceramicznych. Do tych w³aoeciwooeci nale¿¹: wysoka mrozoodpornooeae, du¿a twardooeae oraz odpornooeae na oecieranie, zmiany temperatury i oddzia³ywanie agresywnych oerodków chemicznych. Korzystne w³aoeciwooeci gres porcellanato s¹ m.in. pochodn¹ sk³adu surowców mineralnych stosowanych do ich produkcji. S¹ one reprezentowane g³ównie przez surowce skaleniowe i pokrewne, a tak¿e surowce ilaste (kaoliny, i³y kaolinitowe lub kaolinitowo-illitowe o podwy¿szonej plastycznooeci), surowce kwarcowe i stosowane niekiedy w podrzêdnej ilooeci surowce u³atwiaj¹ce spiekanie (np. talk). Ponadto wykorzystywane s¹ dodatki umo¿liwiaj¹ce uzyskanie zamierzonego efektu kolorystycznego. Przedzia³ zmiennooeci zestawu surowcowego przeznaczonego do produkcji tworzyw gres porcellanato, podany m.in. w pracy Manfrediniego (2000), przedstawiono na rysunku 1.

Charakterystyka surowcowa wybranych kruszyw mineralnych NE Polski w aspekcie trwałości betonów St... more Charakterystyka surowcowa wybranych kruszyw mineralnych NE Polski w aspekcie trwałości betonów Streszczenie: Do produkcji betonów stosowane są kruszywa mineralne naturalne, zarówno żwirowo-piaskowe jak i łamane. Udział kruszyw mineralnych w betonach, stanowiących jeden z najważniejszych kierunków ich wykorzystania, niejednokrotnie przekracza 70% obj. W związku z tym charakterystyka składu petrograficznego kruszyw nabrała, zwłaszcza w ostatnich latach, szczególnego znaczenia. Odnosi się to przede wszystkim do kruszyw naturalnych, które stanowią mieszaninę materiału okruchowego o zróżnicowanym najczęściej charakterze petrograficznym. Z punktu widzenia trwałości betonów obecność w takich kruszywach faz węglanowych (kalcyt, dolomit) i minerałów grupy SiO 2 (zwłaszcza chalcedonu i opalu) jest niekorzystna, gdyż sprzyja reaktywności alkalicznej. W pierwszym przypadku wpływa na to m.in. zróżnicowanie strukturalne (zwłaszcza wielkość ziaren kalcytu, wzgl. dolomitu), w drugim zaś zaburzenie struktury faz krzemionkowych i niski stopień jej uporządkowania. Przedmiotem przeprowadzonych badań były naturalne kruszywa żwirowo-piaskowe z wybranych złóż NE Polski zlokalizowanych w województwach podlaskim (Drahle III) i mazowieckim (Rostki-Borowce, Wręcza-Olszówka II, Zbiroża V i Rudno). Ilościowa analiza petrograficzna przeprowadzona na przykładzie reprezentatywnej frakcji 8-16 mm wykazała, że najczęściej występują w niej okruchy skał węglanowych (głównie wapieni) oraz skał krystalicznych (zarówno magmowych jak i metamorficznych). Udziały tych skał wynoszą odpowiednio 47,0 ± 6,3% mas. oraz 37,4 ± 6,8% mas. Skład ten uzupełniają okruchy piaskowców (13,4 ± 4,1% mas.) i-występujące w podrzędnej ilości (średnio 2% mas.)-najbardziej szkodliwe z punktu widzenia trwałości betonu fragmenty skał krzemionkowych (głównie krzemieni). Słowa kluczowe: kruszywa naturalne, kruszywa do betonów, kruszywa NE Polski Raw material characteristics of some mineral aggregates of NE Poland in the aspect of concrete durability Abstract: Natural mineral aggregates, both sand&gravel as well as crushed, are used in the concrete production. The content of mineral aggregates in concrete, being one of the most important way of use them, repeatedly is higher than 70 vol.%. In that respect, the characteristics of aggregates petrographic composition has become-especially recently-very significant. It especially concerns natural aggregates which are a mixture of clastic material of generally diverse petrographic character. From the concrete durability viewpoint the presence of carbonate phases (calcite, dolomite) and SiO 2 group minerals (generally chalcedony and opal) in such aggregates is unfavourable due to alkali reactivity. In the first case it is caused, among others, by the structural differentiation (mainly size of calcite and dolomite grains), in the second-by disorder of the structure of silica phases and low degree of its arrangement. Natural gravel and sand aggregates from some deposits of NE Poland, localized in Podlasie (Drahle III) and Mazowsze (Rostki-Borowce, Wręcza-Olszówka III, Zbiroża and Rudno) Voivodeship, were the objects of the study. The quantitative petrographic analysis-performed on the representative 8-16 mm fraction-indicated that the presence of pieces of carbonate rocks (mainly limestones) and crystalline rocks (both igneous as well as metamorphic) is the most frequent. It equals to 47,0 ± 6,3 wt.% and 37,4 ± 6,8 wt.%, respectively. The composition is supplemented by sandstones fragments (13,4 ± 4,1 wt.%) and-in secondary quantity (in average 2 wt.%)-by siliceous rocks (mainly cherts). The latter are the most detrimental from the viewpoint of concrete durability.

Dolomity oewiêtokrzyskie jako surowiec do produkcji wyrobów ogniotrwa³ych z klinkieru nowego typu... more Dolomity oewiêtokrzyskie jako surowiec do produkcji wyrobów ogniotrwa³ych z klinkieru nowego typu Streszczenie: Dolomity oewiêtokrzyskie uwa¿ane by³y do tej pory za nieperspektywiczne z punktu widzenia produkcji wyrobów ogniotrwa³ych. Dotyczy³o to jednak jednostopniowej metody wytwarzania klinkieru dolomitowego. Aktualnie coraz czêoeciej w praktyce przemys³owej znajduje zastosowanie dwustopniowy sposób przygotowania takiego klinkieru. W pierwszym etapie tego procesu wytwarzany jest dekarbonat, który stosunkowo ³atwo otrzymuje siê z wyjoeciowego surowca dolomitowego o drobnoziarnistej strukturze, w drugim zaoe pó³produkt ten poddawany jest zagêszczaniu i spiekaniu. Z tak uzyskanego klinkieru wytwarzane s¹ dolomitowe wyroby ogniotrwa³e. Do przeprowadzonych badañ przeznaczono dolomity ze z³ó¿ Winna, JaŸwica i Laskowa. Stwierdzono, ¿e w z³o¿u Winna na drugim, oerodkowym poziomie eksploatacyjnym (284 m n.p.m.) wystêpuje kopalina o bardzo drobnym uziarnieniu rzêdu 0,01-0,03 mm i zawartooeci SiO 2 wynosz¹cej oko³o 2,47%. Przeprowadzone badania zagêszczonego dekarbonatu otrzymanego z tego surowca wykaza³y jego dobr¹ spiekalnooeae i du¿¹ odpornooeae na hydratacjê w agresywnych warunkach komory klimatycznej (temperatura 40°C, wilgotnooeae wzglêdna 70%). Stwarza to perspektywy produkcji dolomitowych wyrobów ogniotrwa³ych wysokiej jakooeci metod¹ dwustopniowego przygotowania klinkieru. W innych czêoeciach z³o¿a stwierdzono jednak wystêpowanie dolomitu o mniej korzystnej, bardziej gruboziarnistej strukturze. Tak wiêc wykorzystanie kopaliny z Winnej w przemyoele mate-ria³ów ogniotrwa³ych wymagaae bêdzie selektywnej jej eksploatacji. Surowiec dolomitowy z JaŸwicy i Laskowej uznano w oewietle przeprowadzonych badañ za nieperspektywiczny.

Przegląd Geologiczny, 2009

Najliczniej reprezentowan¹ grup¹ odwiedzaj¹cych nasze stoisko by³y dzieci. Woeród najm³odszych na... more Najliczniej reprezentowan¹ grup¹ odwiedzaj¹cych nasze stoisko by³y dzieci. Woeród najm³odszych najwiêksz¹ sympati¹ cieszy³ siê k¹cik mikroskopowy. Dzieci mog³y obejrzeae obrazy mikroskopowe ska³ w p³ytkach cienkich, a nastêpnie pos³uchaae, w jaki sposób podobne preparaty s¹ przygotowywane. Specjalnie dla nich zosta³ zorganizowany konkurs plastyczny, a najciekawsze rysunki minera³ów zosta³y nagrodzone dyplomami. Niezwyk³ym uznaniem woeród m³odzie¿y szkolnej cieszy³y siê "sztuczne minera³y" wyhodowane przez studentów Wydzia³u Geologii UW. Ka¿dy pragn¹³ dowiedzieae siê, jak "wyhodowaae" podobne okazy w warunkach domowych, dlatego te¿ chêtnie zapo-znawa³ siê z ulotkami zawieraj¹cymi gotowe przepisy wytwarzania wybranych minera³ów. Wszyscy zwiedzaj¹cy mogli znaleŸae cooe wyj¹tkowego dla siebie. Przygotowana prezentacja mia³a na celu wypromowanie geologii nie tylko jako interesuj¹cej nauki, ale tak¿e jako ciekawego kierunku studiów (www.geo.uw. edu.pl).

Clay Minerals, 2016

Commercial bentonite from the Kopernica deposit, Slovakia, is currently mined by the CERTECH Comp... more Commercial bentonite from the Kopernica deposit, Slovakia, is currently mined by the CERTECH Company, Poland, to produce materials intended for animal-care applications and other industrial purposes. The present study aimed to assess the mineralogical, petrographic and physicochemical characteristics of three bentonite varieties from Kopernica used by the company. The X-ray diffraction, optical microscopy, field emission scanning electron microscopy (FESEM), nuclear magnetic resonance, thermal analysis, infrared spectroscopy and chemical analyses showed that the main component of the rocks is montmorillonite with the average structural formula Ca0.31K0.08Na0.04(Al3.23Mg0.54Fe0.23)[(Si7.80Al0.20)O20](OH)4. In addition, opal-C/CT, biotite, potassium feldspar and plagioclase, quartz, clinoptilolite and kaolinite are present. Key information about the textural relationships between the mineral components identified was obtained from detailed thin-section petrography and FESEM studies. T...

Produkcja kruszyw łamanych z bazaltów dolnośląskich wiąże się m.in. z otrzymywaniem znacznej iloś... more Produkcja kruszyw łamanych z bazaltów dolnośląskich wiąże się m.in. z otrzymywaniem znacznej ilości drobnych frakcji ziarnowych, często o pyłowym charakterze. Jak dotąd stopień ich gospodarczego wykorzystania jest niewielki. W składzie mineralnym surowca bazaltowego stwierdzono obecność-oprócz głównych składników (pirokseny, zasadowe plagioklazy oraz-rzadziej-oliwiny i nefelin)-produktów ich wietrzenia chemicznego, reprezentowanych przez minerały ilaste z grupy smektytu. Stwierdzono, że przejawy tego wietrzenia nie powinny stanowić przeszkody w wykorzystaniu tego surowca do produkcji klinkierowych wyrobów ceramicznych.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi, Jun 26, 2024

Minerals, Dec 15, 2021

This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative... more This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution (CC BY

Geoturystyka, 2008

This paper deals with a fragment of geological history of Middle Jurassic black spherosideritic s... more This paper deals with a fragment of geological history of Middle Jurassic black spherosideritic shales outcropping in upper part of the Homole Gorge (Skrzypny Shale Formation, Niedzica succession). These important deposits belong to the Flackenmergel facies, widespread in oceanic Tethyan deposits. This formation represents one of the oldest rocks of the Pieniny Klippen Belt. Dark colour of these rocks (total organic carbon content in them amounts to about 1 wt.%) and the occurrence of siderite concretions indicate reducing conditions of their origin but oxidizing environment of waters above them in sedimentary basin. Oxic conditions of organic matter sedimentation are confirmed by the elevated values of pristine to phytane ratio. Moreover the results based on n-alkanes indicate mixed terrestrial/marine origin of organic matter with prevalence of the last one These information are slightly obliterated because of advanced thermal maturity of organic matter caused by postsedimentation processes. Microstructural features of deposits of the Skrzypny Shale Formation and the composition of clay minerals occurring in them indicate late diagenetic conditions. In SEM images we observe one-directional orientation of clay minerals and rotation of mica flakes, often chloritized. Clay minerals are represented by high-illitic illite/smectite, micas, post-biotitic chlorite and subordinately kaolinite. As follows from authors studies, these macroscopically nearly "mute" clay rocks, little interesting in outcrops, particularly when they occur in such attractive geological objects as the Homole Gorge, can be the source of important information concerning the history of sedimentation basins.

Mineralogia, Dec 1, 2017

This paper summarizes information about recently worked bentonite deposits in Slovakia and presen... more This paper summarizes information about recently worked bentonite deposits in Slovakia and presents the results of studies on bentonite from the Central Slovakia Volcanic Field (CSVF). The authors compared the mineralogy of commercial bentonites exploited in the Stara Kremnička (Jelšový potok), Kopernica, and Hliník nad Hronom deposits. X-ray diffraction (XRD), chemical analyses and microscopy showed that the main component is montmorillonite (37-88%), followed by opal C/CT (5-25%), clinoptilolite (up to 15%), feldspars (3-12%), quartz (up to 8%), biotite (2-5%), and kaolinite (up to 2%). The microscopic imaging provided information valuable for the technological assessment of bentonites, particularly the evaluation of mineralogy determined by XRD. The low variability of the mineral composition of commercial bentonites exploited in the western CSVF, together with the significant reserves and localization of deposits close to the Polish-Slovak state border prove that this raw material deserves more attention from Polish industry.

Applied Clay Science, Jun 1, 2017

This paper presents the results of detailed petrographic and mineralogical studies of commercial ... more This paper presents the results of detailed petrographic and mineralogical studies of commercial bentonite from the Hliník nad Hronom deposit in Slovakia. The X-ray diffraction, optical microscopy, field emission scanning electron microscopy (FESEM), thermal analysis, infrared spectroscopy and chemical analyses revealed that the main component of the studied commercial bentonite is montmorillonite (47%) followed by opal-C/CT (20%), clinoptilolite (15%), biotite (3%), potassium feldspar and plagioclases (12%), and quartz (3%). Both the optical microscopy and FESEM studies demonstrated that the precursor of bentonite was ignimbrite composed of compressed, strongly deformed pumice fragments, which were moulded around pyroclastic grains such as biotite, plagioclase, quartz and fragments of volcanic rocks. The pumice fragments were locally cemented by microcrystals of potassium feldspars and subsequently replaced by montmorillonite, and opal-C/CT, less commonly by clinoptilolite. The specific surface area of the studied bentonite is about 50 m 2 /g. Although bentonite from the Hliník nad Hronom deposit is recognized as a medium-quality raw material due to relatively low content of smectite, it can be valuable as a substance which integrates the properties of smectite-, silica-and zeolite-bearing raw materials.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi-mineral Resources Management, 2012

Tureckie surowce skaleniowe w krajowej produkcji p³ytek ceramicznych Wprowadzenie Surowce skaleni... more Tureckie surowce skaleniowe w krajowej produkcji p³ytek ceramicznych Wprowadzenie Surowce skaleniowe nale¿¹ do tych surowców mineralnych, na które zapotrzebowanie w Polsce wzrasta³o w ostatnich latach w du¿ym tempie. Spowodowane jest to przede wszystkim intensywnym rozwojem krajowego przemys³u p³ytek ceramicznych. Pod koniec ubieg³ego wieku technologia ich produkcji uleg³a zasadniczej ewolucji. Wi¹¿e siê to m.in. z opracowaniem sposobu wytwarzania nowego rodzaju p³ytek, tj. p³ytek gres porcellanato (inaczej: kamionka porcelanowa, gres porcelanowy), które charakteryzuj¹ siê najlepszymi parametrami u¿ytkowymi spooeród wszystkich rodzajów produkowanych p³ytek ceramicznych. Do tych w³aoeciwooeci nale¿¹: wysoka mrozoodpornooeae, du¿a twardooeae oraz odpornooeae na oecieranie, zmiany temperatury i oddzia³ywanie agresywnych oerodków chemicznych. Korzystne w³aoeciwooeci gres porcellanato s¹ m.in. pochodn¹ sk³adu surowców mineralnych stosowanych do ich produkcji. S¹ one reprezentowane g³ównie przez surowce skaleniowe i pokrewne, a tak¿e surowce ilaste (kaoliny, i³y kaolinitowe lub kaolinitowo-illitowe o podwy¿szonej plastycznooeci), surowce kwarcowe i stosowane niekiedy w podrzêdnej ilooeci surowce u³atwiaj¹ce spiekanie (np. talk). Ponadto wykorzystywane s¹ dodatki umo¿liwiaj¹ce uzyskanie zamierzonego efektu kolorystycznego. Przedzia³ zmiennooeci zestawu surowcowego przeznaczonego do produkcji tworzyw gres porcellanato, podany m.in. w pracy Manfrediniego (2000), przedstawiono na rysunku 1.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi-mineral Resources Management, 2012

Tureckie surowce skaleniowe w krajowej produkcji p³ytek ceramicznych Wprowadzenie Surowce skaleni... more Tureckie surowce skaleniowe w krajowej produkcji p³ytek ceramicznych Wprowadzenie Surowce skaleniowe nale¿¹ do tych surowców mineralnych, na które zapotrzebowanie w Polsce wzrasta³o w ostatnich latach w du¿ym tempie. Spowodowane jest to przede wszystkim intensywnym rozwojem krajowego przemys³u p³ytek ceramicznych. Pod koniec ubieg³ego wieku technologia ich produkcji uleg³a zasadniczej ewolucji. Wi¹¿e siê to m.in. z opracowaniem sposobu wytwarzania nowego rodzaju p³ytek, tj. p³ytek gres porcellanato (inaczej: kamionka porcelanowa, gres porcelanowy), które charakteryzuj¹ siê najlepszymi parametrami u¿ytkowymi spooeród wszystkich rodzajów produkowanych p³ytek ceramicznych. Do tych w³aoeciwooeci nale¿¹: wysoka mrozoodpornooeae, du¿a twardooeae oraz odpornooeae na oecieranie, zmiany temperatury i oddzia³ywanie agresywnych oerodków chemicznych. Korzystne w³aoeciwooeci gres porcellanato s¹ m.in. pochodn¹ sk³adu surowców mineralnych stosowanych do ich produkcji. S¹ one reprezentowane g³ównie przez surowce skaleniowe i pokrewne, a tak¿e surowce ilaste (kaoliny, i³y kaolinitowe lub kaolinitowo-illitowe o podwy¿szonej plastycznooeci), surowce kwarcowe i stosowane niekiedy w podrzêdnej ilooeci surowce u³atwiaj¹ce spiekanie (np. talk). Ponadto wykorzystywane s¹ dodatki umo¿liwiaj¹ce uzyskanie zamierzonego efektu kolorystycznego. Przedzia³ zmiennooeci zestawu surowcowego przeznaczonego do produkcji tworzyw gres porcellanato, podany m.in. w pracy Manfrediniego (2000), przedstawiono na rysunku 1.

Annales Societatis Geologorum Poloniae, 1986

Dowody na hipersalinarne środowisko sedymentacji weglanowych utworow dinantu rejonu Krzeszowic ko... more Dowody na hipersalinarne środowisko sedymentacji weglanowych utworow dinantu rejonu Krzeszowic kolo Krakowa Pseudomorphs after evaporites and evaporite-solution breccias were found within the Dinantian limestones exposed north of Krzeszowice. Also other indicators of increased water salinity were identified: (a) occurrence of restricted and specific fossil assemblage, (b) presence of crusts of coniatolite and coniatoid types, (c) occurrence of laminated dolomicrites. Sedimentary features indicate back-barrier environment of low energy (lagoon).

Gospodarka Surowcami Mineralnymi-mineral Resources Management, 2012

Tureckie surowce skaleniowe w krajowej produkcji p³ytek ceramicznych Wprowadzenie Surowce skaleni... more Tureckie surowce skaleniowe w krajowej produkcji p³ytek ceramicznych Wprowadzenie Surowce skaleniowe nale¿¹ do tych surowców mineralnych, na które zapotrzebowanie w Polsce wzrasta³o w ostatnich latach w du¿ym tempie. Spowodowane jest to przede wszystkim intensywnym rozwojem krajowego przemys³u p³ytek ceramicznych. Pod koniec ubieg³ego wieku technologia ich produkcji uleg³a zasadniczej ewolucji. Wi¹¿e siê to m.in. z opracowaniem sposobu wytwarzania nowego rodzaju p³ytek, tj. p³ytek gres porcellanato (inaczej: kamionka porcelanowa, gres porcelanowy), które charakteryzuj¹ siê najlepszymi parametrami u¿ytkowymi spooeród wszystkich rodzajów produkowanych p³ytek ceramicznych. Do tych w³aoeciwooeci nale¿¹: wysoka mrozoodpornooeae, du¿a twardooeae oraz odpornooeae na oecieranie, zmiany temperatury i oddzia³ywanie agresywnych oerodków chemicznych. Korzystne w³aoeciwooeci gres porcellanato s¹ m.in. pochodn¹ sk³adu surowców mineralnych stosowanych do ich produkcji. S¹ one reprezentowane g³ównie przez surowce skaleniowe i pokrewne, a tak¿e surowce ilaste (kaoliny, i³y kaolinitowe lub kaolinitowo-illitowe o podwy¿szonej plastycznooeci), surowce kwarcowe i stosowane niekiedy w podrzêdnej ilooeci surowce u³atwiaj¹ce spiekanie (np. talk). Ponadto wykorzystywane s¹ dodatki umo¿liwiaj¹ce uzyskanie zamierzonego efektu kolorystycznego. Przedzia³ zmiennooeci zestawu surowcowego przeznaczonego do produkcji tworzyw gres porcellanato, podany m.in. w pracy Manfrediniego (2000), przedstawiono na rysunku 1.

Charakterystyka surowcowa wybranych kruszyw mineralnych NE Polski w aspekcie trwałości betonów St... more Charakterystyka surowcowa wybranych kruszyw mineralnych NE Polski w aspekcie trwałości betonów Streszczenie: Do produkcji betonów stosowane są kruszywa mineralne naturalne, zarówno żwirowo-piaskowe jak i łamane. Udział kruszyw mineralnych w betonach, stanowiących jeden z najważniejszych kierunków ich wykorzystania, niejednokrotnie przekracza 70% obj. W związku z tym charakterystyka składu petrograficznego kruszyw nabrała, zwłaszcza w ostatnich latach, szczególnego znaczenia. Odnosi się to przede wszystkim do kruszyw naturalnych, które stanowią mieszaninę materiału okruchowego o zróżnicowanym najczęściej charakterze petrograficznym. Z punktu widzenia trwałości betonów obecność w takich kruszywach faz węglanowych (kalcyt, dolomit) i minerałów grupy SiO 2 (zwłaszcza chalcedonu i opalu) jest niekorzystna, gdyż sprzyja reaktywności alkalicznej. W pierwszym przypadku wpływa na to m.in. zróżnicowanie strukturalne (zwłaszcza wielkość ziaren kalcytu, wzgl. dolomitu), w drugim zaś zaburzenie struktury faz krzemionkowych i niski stopień jej uporządkowania. Przedmiotem przeprowadzonych badań były naturalne kruszywa żwirowo-piaskowe z wybranych złóż NE Polski zlokalizowanych w województwach podlaskim (Drahle III) i mazowieckim (Rostki-Borowce, Wręcza-Olszówka II, Zbiroża V i Rudno). Ilościowa analiza petrograficzna przeprowadzona na przykładzie reprezentatywnej frakcji 8-16 mm wykazała, że najczęściej występują w niej okruchy skał węglanowych (głównie wapieni) oraz skał krystalicznych (zarówno magmowych jak i metamorficznych). Udziały tych skał wynoszą odpowiednio 47,0 ± 6,3% mas. oraz 37,4 ± 6,8% mas. Skład ten uzupełniają okruchy piaskowców (13,4 ± 4,1% mas.) i-występujące w podrzędnej ilości (średnio 2% mas.)-najbardziej szkodliwe z punktu widzenia trwałości betonu fragmenty skał krzemionkowych (głównie krzemieni). Słowa kluczowe: kruszywa naturalne, kruszywa do betonów, kruszywa NE Polski Raw material characteristics of some mineral aggregates of NE Poland in the aspect of concrete durability Abstract: Natural mineral aggregates, both sand&gravel as well as crushed, are used in the concrete production. The content of mineral aggregates in concrete, being one of the most important way of use them, repeatedly is higher than 70 vol.%. In that respect, the characteristics of aggregates petrographic composition has become-especially recently-very significant. It especially concerns natural aggregates which are a mixture of clastic material of generally diverse petrographic character. From the concrete durability viewpoint the presence of carbonate phases (calcite, dolomite) and SiO 2 group minerals (generally chalcedony and opal) in such aggregates is unfavourable due to alkali reactivity. In the first case it is caused, among others, by the structural differentiation (mainly size of calcite and dolomite grains), in the second-by disorder of the structure of silica phases and low degree of its arrangement. Natural gravel and sand aggregates from some deposits of NE Poland, localized in Podlasie (Drahle III) and Mazowsze (Rostki-Borowce, Wręcza-Olszówka III, Zbiroża and Rudno) Voivodeship, were the objects of the study. The quantitative petrographic analysis-performed on the representative 8-16 mm fraction-indicated that the presence of pieces of carbonate rocks (mainly limestones) and crystalline rocks (both igneous as well as metamorphic) is the most frequent. It equals to 47,0 ± 6,3 wt.% and 37,4 ± 6,8 wt.%, respectively. The composition is supplemented by sandstones fragments (13,4 ± 4,1 wt.%) and-in secondary quantity (in average 2 wt.%)-by siliceous rocks (mainly cherts). The latter are the most detrimental from the viewpoint of concrete durability.

Dolomity oewiêtokrzyskie jako surowiec do produkcji wyrobów ogniotrwa³ych z klinkieru nowego typu... more Dolomity oewiêtokrzyskie jako surowiec do produkcji wyrobów ogniotrwa³ych z klinkieru nowego typu Streszczenie: Dolomity oewiêtokrzyskie uwa¿ane by³y do tej pory za nieperspektywiczne z punktu widzenia produkcji wyrobów ogniotrwa³ych. Dotyczy³o to jednak jednostopniowej metody wytwarzania klinkieru dolomitowego. Aktualnie coraz czêoeciej w praktyce przemys³owej znajduje zastosowanie dwustopniowy sposób przygotowania takiego klinkieru. W pierwszym etapie tego procesu wytwarzany jest dekarbonat, który stosunkowo ³atwo otrzymuje siê z wyjoeciowego surowca dolomitowego o drobnoziarnistej strukturze, w drugim zaoe pó³produkt ten poddawany jest zagêszczaniu i spiekaniu. Z tak uzyskanego klinkieru wytwarzane s¹ dolomitowe wyroby ogniotrwa³e. Do przeprowadzonych badañ przeznaczono dolomity ze z³ó¿ Winna, JaŸwica i Laskowa. Stwierdzono, ¿e w z³o¿u Winna na drugim, oerodkowym poziomie eksploatacyjnym (284 m n.p.m.) wystêpuje kopalina o bardzo drobnym uziarnieniu rzêdu 0,01-0,03 mm i zawartooeci SiO 2 wynosz¹cej oko³o 2,47%. Przeprowadzone badania zagêszczonego dekarbonatu otrzymanego z tego surowca wykaza³y jego dobr¹ spiekalnooeae i du¿¹ odpornooeae na hydratacjê w agresywnych warunkach komory klimatycznej (temperatura 40°C, wilgotnooeae wzglêdna 70%). Stwarza to perspektywy produkcji dolomitowych wyrobów ogniotrwa³ych wysokiej jakooeci metod¹ dwustopniowego przygotowania klinkieru. W innych czêoeciach z³o¿a stwierdzono jednak wystêpowanie dolomitu o mniej korzystnej, bardziej gruboziarnistej strukturze. Tak wiêc wykorzystanie kopaliny z Winnej w przemyoele mate-ria³ów ogniotrwa³ych wymagaae bêdzie selektywnej jej eksploatacji. Surowiec dolomitowy z JaŸwicy i Laskowej uznano w oewietle przeprowadzonych badañ za nieperspektywiczny.

Przegląd Geologiczny, 2009

Najliczniej reprezentowan¹ grup¹ odwiedzaj¹cych nasze stoisko by³y dzieci. Woeród najm³odszych na... more Najliczniej reprezentowan¹ grup¹ odwiedzaj¹cych nasze stoisko by³y dzieci. Woeród najm³odszych najwiêksz¹ sympati¹ cieszy³ siê k¹cik mikroskopowy. Dzieci mog³y obejrzeae obrazy mikroskopowe ska³ w p³ytkach cienkich, a nastêpnie pos³uchaae, w jaki sposób podobne preparaty s¹ przygotowywane. Specjalnie dla nich zosta³ zorganizowany konkurs plastyczny, a najciekawsze rysunki minera³ów zosta³y nagrodzone dyplomami. Niezwyk³ym uznaniem woeród m³odzie¿y szkolnej cieszy³y siê "sztuczne minera³y" wyhodowane przez studentów Wydzia³u Geologii UW. Ka¿dy pragn¹³ dowiedzieae siê, jak "wyhodowaae" podobne okazy w warunkach domowych, dlatego te¿ chêtnie zapo-znawa³ siê z ulotkami zawieraj¹cymi gotowe przepisy wytwarzania wybranych minera³ów. Wszyscy zwiedzaj¹cy mogli znaleŸae cooe wyj¹tkowego dla siebie. Przygotowana prezentacja mia³a na celu wypromowanie geologii nie tylko jako interesuj¹cej nauki, ale tak¿e jako ciekawego kierunku studiów (www.geo.uw. edu.pl).

Clay Minerals, 2016

Commercial bentonite from the Kopernica deposit, Slovakia, is currently mined by the CERTECH Comp... more Commercial bentonite from the Kopernica deposit, Slovakia, is currently mined by the CERTECH Company, Poland, to produce materials intended for animal-care applications and other industrial purposes. The present study aimed to assess the mineralogical, petrographic and physicochemical characteristics of three bentonite varieties from Kopernica used by the company. The X-ray diffraction, optical microscopy, field emission scanning electron microscopy (FESEM), nuclear magnetic resonance, thermal analysis, infrared spectroscopy and chemical analyses showed that the main component of the rocks is montmorillonite with the average structural formula Ca0.31K0.08Na0.04(Al3.23Mg0.54Fe0.23)[(Si7.80Al0.20)O20](OH)4. In addition, opal-C/CT, biotite, potassium feldspar and plagioclase, quartz, clinoptilolite and kaolinite are present. Key information about the textural relationships between the mineral components identified was obtained from detailed thin-section petrography and FESEM studies. T...

Produkcja kruszyw łamanych z bazaltów dolnośląskich wiąże się m.in. z otrzymywaniem znacznej iloś... more Produkcja kruszyw łamanych z bazaltów dolnośląskich wiąże się m.in. z otrzymywaniem znacznej ilości drobnych frakcji ziarnowych, często o pyłowym charakterze. Jak dotąd stopień ich gospodarczego wykorzystania jest niewielki. W składzie mineralnym surowca bazaltowego stwierdzono obecność-oprócz głównych składników (pirokseny, zasadowe plagioklazy oraz-rzadziej-oliwiny i nefelin)-produktów ich wietrzenia chemicznego, reprezentowanych przez minerały ilaste z grupy smektytu. Stwierdzono, że przejawy tego wietrzenia nie powinny stanowić przeszkody w wykorzystaniu tego surowca do produkcji klinkierowych wyrobów ceramicznych.