Talha Şen - Academia.edu (original) (raw)
Uploads
Thesis Chapters by Talha Şen
Master Thesis, 2023
Ekonomilerin küreselleşmesiyle ve serbest döviz kuru sisteminin yaygınlaşmasıyla birlikte döviz k... more Ekonomilerin küreselleşmesiyle ve serbest döviz kuru sisteminin yaygınlaşmasıyla birlikte döviz kurlarının önemi giderek artmış ve döviz kurlarının belirleyicileri ile ekonomi üzerindeki etkileri merak konusu olmuştur. Dolayısıyla bu çalışmada, EKK ve Granger nedensellik testi yöntemleri kullanılarak, 1960 – 2020 döneminde Türkiye'de reel Dolar ve reel Euro kurları ile ihracat, ithalat, dış ticaret dengesi, sermaye yatırımları, istihdam ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. İthalat, ihracat ve yatırım verileri GSYH'ye oranlanarak, istihdam verileri ise 15 yaş üzeri nüfusa oranlanarak kullanılmıştır. Ayrıca reel döviz kurları ve GSYH verileri 1980 yılı baz kabul edilerek hesaplanmıştır. Serilerin tümü logaritmik değişim oranları hesaplanarak analize dahil edilmiştir. ADF ve PP birim kök testleri yapılmış, serilerin düzeyde durağan olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Daha sonrasında regresyon analizi yapılmış ve reel kurlar ile ithalat ve ihracat ve dış ticaret dengesi arasında istatistiksel olarak anlamlı aynı yönlü, kurlar ile yatırım ve ekonomik büyüme arasında ters yönlü ve istihdamla kurlar arasında ise herhangi bir anlamlı ilişki olmadığı görülmüştür. Granger nedensellik testi sonuçlarına göre ise kurdan dış ticaret dengesine doğru tek yönlü fakat zayıf bir nedensellik olduğu, yatırımlar, istihdam ve ekonomik büyümeden ise reel kurlara doğru tek yönlü bir nedensellik olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Papers by Talha Şen
Management and Political Sciences Review, 2023
Bu çalışmada, Türkiye'de döviz kurları ile hisse senedi piyasaları arasındaki nedensellik ilişkis... more Bu çalışmada, Türkiye'de döviz kurları ile hisse senedi piyasaları arasındaki nedensellik ilişkisi ve COVID-19 gibi olağandışı durumların bu ilişki dinamikleri üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. Döviz olarak Dolar ve Euro kurları ile, Bist100, Hizmet, Sanayi, Mali ve Teknoloji sektör endekslerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)'den temin edilen 2019:01-2020:12 dönemindeki haftalık verilerinden hesaplanan logaritmik getiri oranı serileri kullanılmıştır. İlk olarak Chow Testiyle yapısal kırılmanın varlığı tespit edilerek 27.03.2020 öncesi ve sonrası dönemin yapısal olarak birbirinden farklı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun üzerine, COVID-19 pandemisi sonrası dönemi temsilen bir kukla da dahil edilerek yapılan regresyon analizinde, Dolar ve Euro ile borsa endeksleri arasında negatif bir ilişki olduğu, COVID-19 değişkeninin ise borsa endeksleri üzerinde anlamlı fakat küçük pozitif bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Granger nedensellik testi ise, COVID-19 öncesi dönemde, yalnızca borsa endekslerinden döviz kurlarına doğru bir nedensellik ilişkisi bulurken, COVID-19 sonrası dönemde, Dolar'dan Bist100 ve Mali sektör endeksine doğru bir nedenselliğin ortaya çıktığı sonucuna ulaşmıştır. Kısacası COVID-19 gibi olağanüstü dönemlerde ortaya çıkan ekonomik etkilerden dolayı nedenselliğin yönünün kısmen de olsa değiştiğini ve döviz kurlarındaki değişimlerin hisse senedi getirilerindeki değişimlerin nedeni haline geldiğini göstermektedir.
Master Thesis, 2023
Ekonomilerin küreselleşmesiyle ve serbest döviz kuru sisteminin yaygınlaşmasıyla birlikte döviz k... more Ekonomilerin küreselleşmesiyle ve serbest döviz kuru sisteminin yaygınlaşmasıyla birlikte döviz kurlarının önemi giderek artmış ve döviz kurlarının belirleyicileri ile ekonomi üzerindeki etkileri merak konusu olmuştur. Dolayısıyla bu çalışmada, EKK ve Granger nedensellik testi yöntemleri kullanılarak, 1960 – 2020 döneminde Türkiye'de reel Dolar ve reel Euro kurları ile ihracat, ithalat, dış ticaret dengesi, sermaye yatırımları, istihdam ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. İthalat, ihracat ve yatırım verileri GSYH'ye oranlanarak, istihdam verileri ise 15 yaş üzeri nüfusa oranlanarak kullanılmıştır. Ayrıca reel döviz kurları ve GSYH verileri 1980 yılı baz kabul edilerek hesaplanmıştır. Serilerin tümü logaritmik değişim oranları hesaplanarak analize dahil edilmiştir. ADF ve PP birim kök testleri yapılmış, serilerin düzeyde durağan olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Daha sonrasında regresyon analizi yapılmış ve reel kurlar ile ithalat ve ihracat ve dış ticaret dengesi arasında istatistiksel olarak anlamlı aynı yönlü, kurlar ile yatırım ve ekonomik büyüme arasında ters yönlü ve istihdamla kurlar arasında ise herhangi bir anlamlı ilişki olmadığı görülmüştür. Granger nedensellik testi sonuçlarına göre ise kurdan dış ticaret dengesine doğru tek yönlü fakat zayıf bir nedensellik olduğu, yatırımlar, istihdam ve ekonomik büyümeden ise reel kurlara doğru tek yönlü bir nedensellik olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Management and Political Sciences Review, 2023
Bu çalışmada, Türkiye'de döviz kurları ile hisse senedi piyasaları arasındaki nedensellik ilişkis... more Bu çalışmada, Türkiye'de döviz kurları ile hisse senedi piyasaları arasındaki nedensellik ilişkisi ve COVID-19 gibi olağandışı durumların bu ilişki dinamikleri üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. Döviz olarak Dolar ve Euro kurları ile, Bist100, Hizmet, Sanayi, Mali ve Teknoloji sektör endekslerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)'den temin edilen 2019:01-2020:12 dönemindeki haftalık verilerinden hesaplanan logaritmik getiri oranı serileri kullanılmıştır. İlk olarak Chow Testiyle yapısal kırılmanın varlığı tespit edilerek 27.03.2020 öncesi ve sonrası dönemin yapısal olarak birbirinden farklı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun üzerine, COVID-19 pandemisi sonrası dönemi temsilen bir kukla da dahil edilerek yapılan regresyon analizinde, Dolar ve Euro ile borsa endeksleri arasında negatif bir ilişki olduğu, COVID-19 değişkeninin ise borsa endeksleri üzerinde anlamlı fakat küçük pozitif bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Granger nedensellik testi ise, COVID-19 öncesi dönemde, yalnızca borsa endekslerinden döviz kurlarına doğru bir nedensellik ilişkisi bulurken, COVID-19 sonrası dönemde, Dolar'dan Bist100 ve Mali sektör endeksine doğru bir nedenselliğin ortaya çıktığı sonucuna ulaşmıştır. Kısacası COVID-19 gibi olağanüstü dönemlerde ortaya çıkan ekonomik etkilerden dolayı nedenselliğin yönünün kısmen de olsa değiştiğini ve döviz kurlarındaki değişimlerin hisse senedi getirilerindeki değişimlerin nedeni haline geldiğini göstermektedir.