Teemmül Dergisi - Academia.edu (original) (raw)
Uploads
Book Reviews by Teemmül Dergisi
Teemmül, 2023
Müslümanların 92/711 yılındaki fethiyle başlayıp 897/1492 yılına dek yaklaşık 8 asırlık bir süre ... more Müslümanların 92/711 yılındaki fethiyle başlayıp 897/1492 yılına dek yaklaşık 8 asırlık bir süre varlığını sürdüren Endülüs, hem ilim ve medeniyette hem de kültürel sahada Ortaçağ Avrupa’sının gözdesi olması hasebiyle çeşitli araştırmalara konu olmuştur. Bu araştırmalardan biri de son zamanlarda Ali Osman Balcı tarafından 2023’te kaleme alınan “Endülüs’te İslâm Mezhepleri” adlı eserdir. Müellifin doktora tezinden üretilmiş olan bu çalışma, fethinden işgaline dek Endülüs’te var olan fıkhî ve siyasî-itikadî İslâm mezheplerini, bu mezheplerin bu coğrafyaya nasıl ulaştığını ve kimler tarafından temsil edildiklerini konu edinmektedir. Çalışma üç bölümden müteşekkildir. Girişte eserin konusu, amacı, sınırları, usulü ve kaynakları ele alınmış, birinci bölümde ise Endülüs siyasi tarihi kısaca özetlenmiştir. İkinci bölümde Endülüs’te yer alan fıkhî mezhepler “Hanefîlik”, “Evzâîlik”, “Mâlikîlik”, “Şafîîlik”, “Hanbelîlik” ve “Zâhirîlik” başlıkları altında incelenmiştir. Son bölümde ise Endülüs’teki siyasî-itikadî mezhepler “Hâricîlik”, “Şiîlik”, “Muʿtezile” ve “Eşʿarîlik” başlıkları altında ele alınmıştır. Bu çalışma ise, Balcı’nın söz konusu eserinin akademik açıdan incelemesini ve değerlendirilmesini konu edinmektedir.
Teemmül, 2023
Bu çalışma, Hava Selçuk’un kaleme aldığı ve 2014 yılında Çizgi Kitapevinden çıkan; “Türk Tarihind... more Bu çalışma, Hava Selçuk’un kaleme aldığı ve 2014 yılında Çizgi Kitapevinden çıkan; “Türk Tarihinde Kadın ve Savaş” isimli kitabın tanıtım ve değerlendirmesini içermektedir. Günümüzde siyasî tarihin yanı sıra alternatif tarih çalışmaları da yapılmaktadır. Bu çalışma, güncel araştırma konulardan biri olan kadın ve savaş üzerinde durmaktadır. Eser, ilk uygarlıklardan başlayarak cumhuriyet tarihine kadar Türk kadının siyasî yapı içerisinde yeri ve rolü hakkında bilgi vermektedir. Kitap, önsüz, giriş, dört bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır.
Teemmül, 2023
Bu çalışmada, daha önce Modern Cezayir Edebiyatı, Modern Cezayir Öyküsü ve Güney Amerika’da Mehce... more Bu çalışmada, daha önce Modern Cezayir Edebiyatı, Modern Cezayir Öyküsü ve Güney Amerika’da Mehcer Şiiri isimli kıymetli çalışmalarıyla bilinen yazar Doç. Dr. Turgay Gökgöz’ün Mahmûd el-Mes‘adî: Modern Tunus Edebiyatına Bir Bakış isimli eserinin değerlendirilmesi yapılacaktır. Kuzey Afrika ülkelerinin edebiyatlarına ilişkin çalışmaları da olan yazarın bu eseri, 2022 yılında Sonçağ Yayıncılık’da yayımlanmıştır. Orta hacimli olup 200 sayfadan oluşan bu kitap, önsözün ardından beş ayrı bölümden oluşmaktadır. Eserde, modern Tunus edebiyatında önde gelen yazarlardan birisi olan Mahmûd el-Mes‘adî’nin hayatı, edebi kişiliği, eserleri, üslubu, fikrî ve felsefî yönü, Mes‘adî’ye yöneltilen eleştiriler, Mes‘adî ekolü ve Mes‘adî’nin gelişiminde aktif rol oynadığı el-Mebâhis Dergisi ele alınmıştır. Ardından Tunus romanının gelişimi ve önde gelen yazarlar, Tunus Zeytûne Üniversitesi ile Tunus gazete ve dergilerinin Cezayir kültürel yaşamı üzerindeki etkileri, modern Tunus edebiyatını etkileyen başlıca kültürel etmenler ve Tunuslu yazar Ebû’l-Kâsım eş-Şâbbî’nin şiirciliği hakkında önemli bilgilere yer verilmiştir. Eserin genel olarak Arap dili ve edebiyatı ve özel olarak ise Tunus edebiyatı alanında önemli bir boşluğu doldurduğu ve bu alanda çalışma yapacak olan araştırmacılar için önemli bir kaynak teşkil ettiği söylenebilir.
Papers by Teemmül Dergisi
Teemmül, 2023
One of the Arab poets of the Mamluk period is Ibn Nubata al-Misri. He lived in Cairo, Egypt in th... more One of the Arab poets of the Mamluk period is Ibn Nubata al-Misri. He lived in Cairo, Egypt in the years 1287-1366. In the first years of his life, he started poetry by writing poems to praise statesmen. However, these praise poems were ignored and did not receive the attention and reputation he expected. The Malik of Eyyubi al-Melik al-Mueyyed Ebu al-Fidaliked the praise poems written by Ibn Nubate about him and supported him materially and morally. After this period of his life, he became famous for his poems.Ibn Nubatapublished works in areas such as travel books, khutba, description, strange words in verse and hadiths. He became famous for his poetry rather than prose works. His work named Faraid as-Suluk fiMesaid al-Muluk, which contains an ode consisting of one hundred and sixty-seven couplets depicting a hunt they went out with the Malik of Eyyubi al-Melik al-Efdal of the timeis an important poetic work of the poet. The ode in this work is also included in Muhammed b. Ibrahim el-Beshteki’s dewan compiled from Ibn Nubata’s poems.In this dewan, where mostly praise poems take place, there are 1.733 odes consisting of 13.385 couplets. In addition to praise-themed poems, there are also poems with the content of elegance, wine, love, gazal and nature depiction on the dewan. In his poems, he used literary arts such as tevriya, pun, similitude and metaphor frequently and in complete harmony. The poet wrote almost all of his poems with Halil b. Ahmad al-Ferahidi’s classical bahirs. There is only one poem from modern bahirs written in muvashshah on the dewan. His poems were puton the dewan according to the rewi letters in the order of the Arabic alphabet. It is seen that he uses all Arabic letters as rewi. The longest poem consists of 167 couplets and the shortest poem consists of one couplet. Most of the poems in the dewan arewritten in ode genre. Besides the odes, there are a few poems written in tahmis genre.The poet’s separate poetic work, which includes both the dewan and the hunting depictions, are two important works to be studied. These works should be examined in manyaspects such as content, form and style, literary arts, sentence structures, rhythm and rhyme situations and the literary superiority in poems should be revealed.
Teemmül, 2023
Asırlardır toplumların bir kurtarıcı beklentisi içinde olduğu ve toplumsal kaos zamanlarında bu b... more Asırlardır toplumların bir kurtarıcı beklentisi içinde olduğu ve toplumsal kaos zamanlarında bu beklentinin inanca dönüştüğü görülmektedir. Mesih inancı çeşitli yorumlarla ve farklı beklentilerle üç İlâhi dinde mevcuttur. Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslâmiyet Mesih konusuna farklı açılardan bakmaktadır. Yahudiler Hz. Dâvûd’un soyundan bir Mesih beklerken Hz. Îsâ’nın Mesih olmadığı ve Mesih’in henüz gelmediği inancındadırlar. Yahudiler Mesih olarak farklı bir şahsın gelmesini beklerken Hıristiyanlar Hz. Îsâ’nın dönüşünü beklerler. Hıristiyanlar Hz. Îsâ’nın insanlığın günahına kefaret, yeryüzüne gönderilmiş, çarmıha gerilmiş ve Tanrı’nın katına yükseltilmiş olduğuna, âhir zamanda yeryüzüne tekrar ineceğine ve ilâhi düzeni yeniden kuracağına inanırlar. İslâmiyet’te ise Hz. Îsâ bir Peygamberdir. Hz. Îsâ kendisine verilen Peygamberlik görevini yapmış ve Allah tarafından desteklenmiş bir Peygamberdir. Hıristiyanlık ve İslâmiyet’in Hz. Îsâ’ya yüklediği misyon birbirinden farklıdır. İslâm inancında Hz. Îsâ’nın akıbeti konusu tartışılmaktadır. Hz. Îsâ’nın Yahudiler tarafından öldürülmediği ve çarmıha gerilmediği açıktır ve bu hususta ihtilaf yoktur. Hz. Îsâ’nın göğe yükselme meselesi ihtilafın konusudur. İslâm dininin Kur’ân ve sünnet olmak üzere iki temel kaynağı bulunmaktadır. Kur’ân’da Nüzûl-ü Îsâ ’ya delil olacak ayetler açık değildir. İslâm’ın ikinci temel kaynağı hadislere gelince, hadislerde refʿ yoktur. Nüzûl, refʿin sonucudur diye kabul edilirse, Hz. Peygamberin sözlerinde geçtiği varsayılabilir. Yaygın kanaate göre, Allah Resûlü, Hz. Îsâ’nın kıyametten önce yeryüzüne ineceğini anlatırken bir iman esası ortaya koymak amacıyla bu hadisleri söylememiştir. Nüzûl-ü Îsâ, aklın imkân dâhilinde görebildiği bir olaydır ama itikâdî bir durum değildir. Müslüman Allah’ın her şeye gücünün yettiğine inanmaktadır. Allah’ın Kur’ân’da açık bir şekilde bildirmediği Hz. Îsâ’nın nüzûl meselesine bu açıdan bakılmalıdır. Bu çalışmada Hz. Îsâ’nın yeryüzüne tekrar inmesinin İslâmî açıdan imkânı irdelenecektir. Çalışmanın amacı meseleye bu çerçevede bakmak ve günümüz dünyasında farklı din mensuplarının dinler konusunda aklı merkeze alarak seçmek yerine, daha çok içine doğmuş oldukları kültürlerden etkilenerek meselelere baktıklarını ortaya koymaktır.
Teemmül, 2023
Dillerin gramer veya söz sanatlar açısından cümle üslupları içermemesi düşünülemez ve bu onların ... more Dillerin gramer veya söz sanatlar açısından cümle üslupları içermemesi düşünülemez ve bu onların karakteristik özelliklerinden biridir. Dünyanın zengin dilleri arasında yer alan Arapçada da kendi yapısına uygun ve kendine has farklı üsluplar yer almaktadır. Üslup tabiri bazen belagat ilminde de kullanılan bir terim olmakla birlikte bu çalışmada cümle üslupları nahiv ilmini açısından ele alınmıştır. Hicri ilk beş yüz yılda mahreç sistemine göre yazılmış sözlüklerin cümle üsluplarını nasıl işledikleri değerlendirmey tabi tutulmuştur.
Genel olarak nitel araştırma yönteminin kullanıldığı, kaynak taraması ve örneklendirme teknikleri ile desteklenen araştırmada öncelikle erken dönem eserlerinden Halîl b. Ahmed’e (ö. 175/791) ait Kitâbü’l-’Ayn adlı sözlüğü ve hicri üç yüz yıl içinde yazılmış olan mahreç sistemli diğer sözlükler esas alınmıştır. İlgili eserlerde, cümle üsluplarına dair müelliflerin kendilerine ait izah ve yorumları yanında diğer müelliflere ait değerlendirmeler ve iktibaslar da yansıtılmaya çalışılmıştır. Cümle üslupları sözlüklerde geçtiği şekilde aktarılırken sıkça tekrarlanan sözlük veya müellif isimleri metin içinde ve dipnotlarda zikredilerek dağıtılmış, istişhâd için verilen ayet, şiir, örnek cümle ve tabirler Türkçeleri ile yansıtılmıştır.
Teemmül, 2023
Müslümanların 92/711 yılındaki fethiyle başlayıp 897/1492 yılına dek yaklaşık 8 asırlık bir süre ... more Müslümanların 92/711 yılındaki fethiyle başlayıp 897/1492 yılına dek yaklaşık 8 asırlık bir süre varlığını sürdüren Endülüs, hem ilim ve medeniyette hem de kültürel sahada Ortaçağ Avrupa’sının gözdesi olması hasebiyle çeşitli araştırmalara konu olmuştur. Bu araştırmalardan biri de son zamanlarda Ali Osman Balcı tarafından 2023’te kaleme alınan “Endülüs’te İslâm Mezhepleri” adlı eserdir. Müellifin doktora tezinden üretilmiş olan bu çalışma, fethinden işgaline dek Endülüs’te var olan fıkhî ve siyasî-itikadî İslâm mezheplerini, bu mezheplerin bu coğrafyaya nasıl ulaştığını ve kimler tarafından temsil edildiklerini konu edinmektedir. Çalışma üç bölümden müteşekkildir. Girişte eserin konusu, amacı, sınırları, usulü ve kaynakları ele alınmış, birinci bölümde ise Endülüs siyasi tarihi kısaca özetlenmiştir. İkinci bölümde Endülüs’te yer alan fıkhî mezhepler “Hanefîlik”, “Evzâîlik”, “Mâlikîlik”, “Şafîîlik”, “Hanbelîlik” ve “Zâhirîlik” başlıkları altında incelenmiştir. Son bölümde ise Endülüs’teki siyasî-itikadî mezhepler “Hâricîlik”, “Şiîlik”, “Muʿtezile” ve “Eşʿarîlik” başlıkları altında ele alınmıştır. Bu çalışma ise, Balcı’nın söz konusu eserinin akademik açıdan incelemesini ve değerlendirilmesini konu edinmektedir.
Teemmül, 2023
Bu çalışma, Hava Selçuk’un kaleme aldığı ve 2014 yılında Çizgi Kitapevinden çıkan; “Türk Tarihind... more Bu çalışma, Hava Selçuk’un kaleme aldığı ve 2014 yılında Çizgi Kitapevinden çıkan; “Türk Tarihinde Kadın ve Savaş” isimli kitabın tanıtım ve değerlendirmesini içermektedir. Günümüzde siyasî tarihin yanı sıra alternatif tarih çalışmaları da yapılmaktadır. Bu çalışma, güncel araştırma konulardan biri olan kadın ve savaş üzerinde durmaktadır. Eser, ilk uygarlıklardan başlayarak cumhuriyet tarihine kadar Türk kadının siyasî yapı içerisinde yeri ve rolü hakkında bilgi vermektedir. Kitap, önsüz, giriş, dört bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır.
Teemmül, 2023
Bu çalışmada, daha önce Modern Cezayir Edebiyatı, Modern Cezayir Öyküsü ve Güney Amerika’da Mehce... more Bu çalışmada, daha önce Modern Cezayir Edebiyatı, Modern Cezayir Öyküsü ve Güney Amerika’da Mehcer Şiiri isimli kıymetli çalışmalarıyla bilinen yazar Doç. Dr. Turgay Gökgöz’ün Mahmûd el-Mes‘adî: Modern Tunus Edebiyatına Bir Bakış isimli eserinin değerlendirilmesi yapılacaktır. Kuzey Afrika ülkelerinin edebiyatlarına ilişkin çalışmaları da olan yazarın bu eseri, 2022 yılında Sonçağ Yayıncılık’da yayımlanmıştır. Orta hacimli olup 200 sayfadan oluşan bu kitap, önsözün ardından beş ayrı bölümden oluşmaktadır. Eserde, modern Tunus edebiyatında önde gelen yazarlardan birisi olan Mahmûd el-Mes‘adî’nin hayatı, edebi kişiliği, eserleri, üslubu, fikrî ve felsefî yönü, Mes‘adî’ye yöneltilen eleştiriler, Mes‘adî ekolü ve Mes‘adî’nin gelişiminde aktif rol oynadığı el-Mebâhis Dergisi ele alınmıştır. Ardından Tunus romanının gelişimi ve önde gelen yazarlar, Tunus Zeytûne Üniversitesi ile Tunus gazete ve dergilerinin Cezayir kültürel yaşamı üzerindeki etkileri, modern Tunus edebiyatını etkileyen başlıca kültürel etmenler ve Tunuslu yazar Ebû’l-Kâsım eş-Şâbbî’nin şiirciliği hakkında önemli bilgilere yer verilmiştir. Eserin genel olarak Arap dili ve edebiyatı ve özel olarak ise Tunus edebiyatı alanında önemli bir boşluğu doldurduğu ve bu alanda çalışma yapacak olan araştırmacılar için önemli bir kaynak teşkil ettiği söylenebilir.
Teemmül, 2023
One of the Arab poets of the Mamluk period is Ibn Nubata al-Misri. He lived in Cairo, Egypt in th... more One of the Arab poets of the Mamluk period is Ibn Nubata al-Misri. He lived in Cairo, Egypt in the years 1287-1366. In the first years of his life, he started poetry by writing poems to praise statesmen. However, these praise poems were ignored and did not receive the attention and reputation he expected. The Malik of Eyyubi al-Melik al-Mueyyed Ebu al-Fidaliked the praise poems written by Ibn Nubate about him and supported him materially and morally. After this period of his life, he became famous for his poems.Ibn Nubatapublished works in areas such as travel books, khutba, description, strange words in verse and hadiths. He became famous for his poetry rather than prose works. His work named Faraid as-Suluk fiMesaid al-Muluk, which contains an ode consisting of one hundred and sixty-seven couplets depicting a hunt they went out with the Malik of Eyyubi al-Melik al-Efdal of the timeis an important poetic work of the poet. The ode in this work is also included in Muhammed b. Ibrahim el-Beshteki’s dewan compiled from Ibn Nubata’s poems.In this dewan, where mostly praise poems take place, there are 1.733 odes consisting of 13.385 couplets. In addition to praise-themed poems, there are also poems with the content of elegance, wine, love, gazal and nature depiction on the dewan. In his poems, he used literary arts such as tevriya, pun, similitude and metaphor frequently and in complete harmony. The poet wrote almost all of his poems with Halil b. Ahmad al-Ferahidi’s classical bahirs. There is only one poem from modern bahirs written in muvashshah on the dewan. His poems were puton the dewan according to the rewi letters in the order of the Arabic alphabet. It is seen that he uses all Arabic letters as rewi. The longest poem consists of 167 couplets and the shortest poem consists of one couplet. Most of the poems in the dewan arewritten in ode genre. Besides the odes, there are a few poems written in tahmis genre.The poet’s separate poetic work, which includes both the dewan and the hunting depictions, are two important works to be studied. These works should be examined in manyaspects such as content, form and style, literary arts, sentence structures, rhythm and rhyme situations and the literary superiority in poems should be revealed.
Teemmül, 2023
Asırlardır toplumların bir kurtarıcı beklentisi içinde olduğu ve toplumsal kaos zamanlarında bu b... more Asırlardır toplumların bir kurtarıcı beklentisi içinde olduğu ve toplumsal kaos zamanlarında bu beklentinin inanca dönüştüğü görülmektedir. Mesih inancı çeşitli yorumlarla ve farklı beklentilerle üç İlâhi dinde mevcuttur. Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslâmiyet Mesih konusuna farklı açılardan bakmaktadır. Yahudiler Hz. Dâvûd’un soyundan bir Mesih beklerken Hz. Îsâ’nın Mesih olmadığı ve Mesih’in henüz gelmediği inancındadırlar. Yahudiler Mesih olarak farklı bir şahsın gelmesini beklerken Hıristiyanlar Hz. Îsâ’nın dönüşünü beklerler. Hıristiyanlar Hz. Îsâ’nın insanlığın günahına kefaret, yeryüzüne gönderilmiş, çarmıha gerilmiş ve Tanrı’nın katına yükseltilmiş olduğuna, âhir zamanda yeryüzüne tekrar ineceğine ve ilâhi düzeni yeniden kuracağına inanırlar. İslâmiyet’te ise Hz. Îsâ bir Peygamberdir. Hz. Îsâ kendisine verilen Peygamberlik görevini yapmış ve Allah tarafından desteklenmiş bir Peygamberdir. Hıristiyanlık ve İslâmiyet’in Hz. Îsâ’ya yüklediği misyon birbirinden farklıdır. İslâm inancında Hz. Îsâ’nın akıbeti konusu tartışılmaktadır. Hz. Îsâ’nın Yahudiler tarafından öldürülmediği ve çarmıha gerilmediği açıktır ve bu hususta ihtilaf yoktur. Hz. Îsâ’nın göğe yükselme meselesi ihtilafın konusudur. İslâm dininin Kur’ân ve sünnet olmak üzere iki temel kaynağı bulunmaktadır. Kur’ân’da Nüzûl-ü Îsâ ’ya delil olacak ayetler açık değildir. İslâm’ın ikinci temel kaynağı hadislere gelince, hadislerde refʿ yoktur. Nüzûl, refʿin sonucudur diye kabul edilirse, Hz. Peygamberin sözlerinde geçtiği varsayılabilir. Yaygın kanaate göre, Allah Resûlü, Hz. Îsâ’nın kıyametten önce yeryüzüne ineceğini anlatırken bir iman esası ortaya koymak amacıyla bu hadisleri söylememiştir. Nüzûl-ü Îsâ, aklın imkân dâhilinde görebildiği bir olaydır ama itikâdî bir durum değildir. Müslüman Allah’ın her şeye gücünün yettiğine inanmaktadır. Allah’ın Kur’ân’da açık bir şekilde bildirmediği Hz. Îsâ’nın nüzûl meselesine bu açıdan bakılmalıdır. Bu çalışmada Hz. Îsâ’nın yeryüzüne tekrar inmesinin İslâmî açıdan imkânı irdelenecektir. Çalışmanın amacı meseleye bu çerçevede bakmak ve günümüz dünyasında farklı din mensuplarının dinler konusunda aklı merkeze alarak seçmek yerine, daha çok içine doğmuş oldukları kültürlerden etkilenerek meselelere baktıklarını ortaya koymaktır.
Teemmül, 2023
Dillerin gramer veya söz sanatlar açısından cümle üslupları içermemesi düşünülemez ve bu onların ... more Dillerin gramer veya söz sanatlar açısından cümle üslupları içermemesi düşünülemez ve bu onların karakteristik özelliklerinden biridir. Dünyanın zengin dilleri arasında yer alan Arapçada da kendi yapısına uygun ve kendine has farklı üsluplar yer almaktadır. Üslup tabiri bazen belagat ilminde de kullanılan bir terim olmakla birlikte bu çalışmada cümle üslupları nahiv ilmini açısından ele alınmıştır. Hicri ilk beş yüz yılda mahreç sistemine göre yazılmış sözlüklerin cümle üsluplarını nasıl işledikleri değerlendirmey tabi tutulmuştur.
Genel olarak nitel araştırma yönteminin kullanıldığı, kaynak taraması ve örneklendirme teknikleri ile desteklenen araştırmada öncelikle erken dönem eserlerinden Halîl b. Ahmed’e (ö. 175/791) ait Kitâbü’l-’Ayn adlı sözlüğü ve hicri üç yüz yıl içinde yazılmış olan mahreç sistemli diğer sözlükler esas alınmıştır. İlgili eserlerde, cümle üsluplarına dair müelliflerin kendilerine ait izah ve yorumları yanında diğer müelliflere ait değerlendirmeler ve iktibaslar da yansıtılmaya çalışılmıştır. Cümle üslupları sözlüklerde geçtiği şekilde aktarılırken sıkça tekrarlanan sözlük veya müellif isimleri metin içinde ve dipnotlarda zikredilerek dağıtılmış, istişhâd için verilen ayet, şiir, örnek cümle ve tabirler Türkçeleri ile yansıtılmıştır.