Uitgeverij Abraxas - Academia.edu (original) (raw)

Teaching Documents by Uitgeverij Abraxas

Research paper thumbnail of Carry van Bruggen Profiel

Carry van Bruggen Profiel

Pseudoniem(en): Carry van Bruggen schreef onder het pseudoniem Justine Abbing o.a. de roman 'Uit ... more Pseudoniem(en): Carry van Bruggen schreef onder het pseudoniem Justine Abbing o.a. de roman 'Uit het leven van een denkende vrouw' (1920).
Ze schreef ook onder het pseudoniem May (in de 'Deli-Courant').
Haar eerste boeken publiceerde ze onder de naam Carry v. Bruggen-de Haan, na 1915 onder Carry van Bruggen. Ook na haar scheiding van Kees van Bruggen en haar huwelijk met A. Pit bleef ze schrijven onder de naam Carry van Bruggen.
Werk Proza
In de schaduw (van kinderleven) (verhalen) (1907) 'n Badreisje in de tropen (verhalen) (1909) Goenong-Djatti (1909) Breischooltje (verhalen) (1909) De verlatene: een roman uit het Joodsche leven (1910) Heleen: "een vroege winter" (1913) Het joodje (1914) Een coquette vrouw (1915) Van een kind (verhalen) (1918) Om de kinderen (1918) Enkele bladen uit Helene's dagboek (1919) Uit het leven van een denkende vrouw (1920) Een kunstenaar (1921) Het huisje aan de sloot (1921) Een Indisch huwelijk (1921) Het verspeelde leven (1922) Avontuurtjes (verhalen) (1922) Maneschijn met koek en Al om een suikerballetje (1923) De vergelding (1923) Vier jaargetijden (1924) Tirol (1926) De klas van 12 (1926) Eva (1927) Seideravond (monoloog) (1934) Heleen/Enkele bladen uit Helene's dagboek (1934)
Vijf romans (De verlatene/Heleen/Een coquette vrouw/Het huisje aan de sloot/Eva) (1979) Tegen de dwang: een keuze uit de verhalen (1981) Aan een draadje (bibliofiel, 89 ex.) (1984) Plattelandjes: Larense coulmns (door Jan Fontijn en Diny Schouten) (1988) Van het Platteland. "Deux Ecoles" (uitg. t.g.v. heropening Larense Boekhandel) (1991) Argeloosheid des mans (bibliofiel, 20 ex.) (1992)
Verhalend proza (De verlatene/Het huisje aan de sloot/Eva) (2007)
Voor kinderen: De klas van twaalf (1926)
Brieven
Vijf brieven aan Frans Coenen (1970)
Hoorspelen
Verterend verlangen (NCRV, 1965) Eva (KRO, 1993)
Overige non-fictie
Vaderlandsliefde, menschenliefde en opvoeding (1916) Prometheus: een bijdrage tot het begrip der ontwikkeling van het individualisme in de litteratuur (1919) De zelfvermomming der absoluten (1920) Uitgevers-praktijken (met A. Reyding) (1923) De grondgedachte van 'Prometheus': een redevoering (1924) Hedendaags fetischisme (1925) Een leerstoel voor 'zuivere rede'? (1925)
Vertalingen/bewerkingen Richard Brinsley Sheridan, De rivalen (toneelspel in 5 bedrijven) (1910) Franc de Pressensé, De verschrikkingen der Russische gevangenissen (1913) A. de Musset, Men moet nergens op zweren: "proverbe" (blijspel in één bedrijf) (1917).

Research paper thumbnail of Carry van Bruggen over zichzelf

Interview met Carry van Bruggen, 1914

Carry van Bruggen over zichzelf André de Ridder Amsterdam, December 1914.

Research paper thumbnail of Jerzy Koch: 'Onbestemd verblijf' CARRY VAN BRUGGEN Hedendaagsch Fetischisme en hedendaags fetisjisme

Onbestemd verblijf, 2002

De geschiedenis van een ‘verdeeldheid’ en de geschiedenis van een ‘bewustwording’ over de Promet... more De geschiedenis van een ‘verdeeldheid’ en de geschiedenis van een ‘bewustwording’

over de Prometheus van Carry van Bruggen

U.P. Wroclaw 2002

Research paper thumbnail of Humanistische persoonlijkheidstheorieën

Humanistische persoonlijkheidstheorieën , 2021

Humanistische theorieën als contrast van het angelsaksische behaviorisme Humanistische persoonlij... more Humanistische theorieën als contrast van het angelsaksische behaviorisme Humanistische persoonlijkheidstheorieën zijn herkenbaar aan de volgende eigenschappen:
1. Zij hanteren voor het onderzoeken van de persoonlijkheid de fenomenologische benadering;
2. Zij eisen dat de gehele persoon onderwerp van studie moet zijn (holisme);
3. Zij gaan ervan uit dat de mens een vrije wil heeft. I

Research paper thumbnail of Denken zonder oordelen

Husserl is de founding father van de fenomenologie. Zijn motto Zu den Sachen selbst vraagt om een... more Husserl is de founding father van de fenomenologie. Zijn motto Zu den
Sachen selbst vraagt om een neutrale en onbevooroordeelde denkgeest. De fenomenologische methoden hebben overal hun sporen achtergelaten. In de filosofie van de geest, de relatie denken-taal-communicatie, pedagogiek en de esthetica:
De algemene behoefte aan kunst is de redelijke behoefte dat de mens zich de innerlijke en buiten hem staande wereld tot het geestelijke bewustzijn als een object moet verheffen, waarin hij zijn eigen zelf herkent.(1)
De rol van het bewustzijn betekent bijvoorbeeld dat leiderschap ook reflectie en distantie
vereist, dat wijsheid voorbij kennis ligt, dat ruimte geven, echt luisteren en samenhangen ontdekken
een bruikbare competentie is op fenomenologische basis.
Verena Mayer schetst een gründlich overzicht van Husserl’s denkbeelden en de aard van
zijn werk. Daarna volgen bijlagen van verschillende aard die de verschillende stromingen
binnen de fenomenologische belichten. Begeleidende artikelen en uitleg van niet-alledaagse
woorden begrippen verhelderen de fenomenologische methoden en laat zien dat
veel van ons handelen eigenlijk al fenomenologisch is, ondanks de zekere afschrikwekkende
werking van dat woord. De kernwoorden zijn: aandachtig luisteren en aanschouwen zonder oordeelsvorming
in je achterhoofd. Als dat toch gebeurt, wordt je door de kennis van de grondgedachte
gecorrigeerd. Dat vooruitschuiven van een oordeel is een van de toverkunsten van de fenomenologie:
de drang om te oordelen verdwijnt als sneeuw voor ze zon door de ontvangen
weerglans die terugkaatst als de ander je oprechtheid voelt.
verena mayer, Faculteit Philosophie van de Ludwig-Maximilians-Universität, München
publiceerde eerder over Gottlob Frege, Elfriede Jelinek en uiteraard ook Edmund Husserl.
Jos Augustus vertaalde eerder Hans Küng, Het jodendom; wezen, geschiedenis en toekomst, 2011.
Fred Scheepers studeerde Godsdienstfilosofie & Wijsgerige Ethiek aan de ru Leiden en promoveerde op een vergelijking tussen de Advaita-Vedãnta van Shankara en de fenomenologie van Edmund Husserl, 1988.

1 W. F. Hegel, Vorlesungen über die Aesthetik 1835.
vgl. Phänomenologie des Geistes, Bamberg -Würzburg 1807/ Fenomenologie van de geest, Amsterdam 2013.
©️
2021

Research paper thumbnail of Religies over tijdloze thema's

HWC 50 jaar, 2013

Uitgave ter gelegenheid van 50 jaar hwc rondom het thema verbondenheid Letters: TEFF Lexicon & T... more Uitgave ter gelegenheid van 50 jaar hwc rondom het thema verbondenheid

Letters: TEFF Lexicon & Trinité 2 & 4

Research paper thumbnail of Een wijze uit het westen

Een wijze uit het westen, 2011

Religieuze fenomenologie

Research paper thumbnail of Opnieuw aandacht voor de Doorbraakpedagogiek

M.J. Langeveld Pedagoog aan de hand van het kind | Boom uitgevers Amsterdam, 2011

"Eindelijk een biografie van Langeveld!", was de reactie van veel medewerkers van de Utrechtse fa... more "Eindelijk een biografie van Langeveld!", was de reactie van veel medewerkers van de Utrechtse faculteit sociale wetenschappen, toen Jaap Bos drie jaar geleden bekendmaakte dat hij aan dat karwei begon. Want Langeveld (1905-1989) behoorde weliswaar ooit tot de meest geciteerde pedagogen en er zijn een paar dissertaties aan zijn pedagogiek gewijd, maar een serieuze biografie ontbrak nog steeds. Was zijn inbreng in de naoorlogse pedagogiek toonaangevend, op dit moment weten de meeste studenten niet veel méér dan dat hij een bekende Utrechtse hoogleraar was en dus heel geschikt om een gebouw in de Uithof naar te vernoemen. De pas verschenen biografie, M.J. Langeveld, pedagoog aan de hand van het kind, vult deze leemte maar is geen adorerend boek geworden. Jaap Bos wilde met zijn biografische studie in de eerste plaats recht doen aan de geschiedenis van de faculteit (de Utrechtse School) en niet zozeer aan de persoon Langeveld. Er is sprake van een 'Umwertung': de hoogleraar die eertijds alom werd bewonderd omdat hij zo inspirerend schreef, wordt nu getypeerd als iemand die voornamelijk bewogen werd door het verlangen om de grootste pedagoog van Nederland te worden. De studie van Jaap Bos is zondermeer indrukwekkend en zal zeker aanleiding geven tot uiteenlopende reacties. Als oud-student van Langeveld herken ik veel, maar deel ik lang niet alle interpretaties. In het volgende stukje beperk ik me daarom graag tot mijn eigen ervaringen met het tijdperk Langeveld en verwijs zo nu en dan naar het boek van Jaap Bos. Decline and Fall of an Empire Langeveld trof het niet dat het eind van zijn eervolle loopbaan, eind jaren zestig begin jaren zeventig, samenviel met de opkomst van de kritische pedagogiek. De sociale wetenschappen kwamen in die tijd in de ban van het gedachtegoed van het neo-marxisme en gevestigde wetenschappers moesten het ontgelden. Hun werk werd getoetst op emancipatorische relevantie en in veel gevallen te 'licht' bevonden. Behalve bewustwording en nuttige bijsturing, leverde dat ook nog al eens ongenuanceerde beeldvorming op.

Research paper thumbnail of Over de grens

Internationale contacten aan Nederlandse universiteiten sedert I876 redactie L.J. DORSMAN en P.J.... more Internationale contacten aan Nederlandse universiteiten sedert I876 redactie L.J. DORSMAN en P.J. KNEGTMANS Verloren Hilversum 2009 Ontmoeting over de grenzen Internationale contacten van de Utrechtse School R. ABMA, J. Bos, W. Koops en H.van Rinsum. Inleiding Het onderhouden van internationale contacten vormt een van de imperatieven van de hedendaagse academische cultuur: echte wetenschap is internationaal, en je telt niet mee als je niet 'internationaal publiceert'. Stilzwijgend wordt zeker binnen de sociale wetenschappen-de suggestie gewekt alsof dit een re cent inzicht is, en Nederlandse acadernici in het verleden voornamelijk voor een publiek van binnenlandse vakgenoten publiceerden, of soms zelfs dat niet eens. Een gezelschap dat zeker niet aan dit stereotiepe beeld beantwoordt, is de Utrechtse 'fenomenologische' school uit de jaren 1950. Het gaat hier om toon aangevende vertegenwoordigers van de menswetenschappen als F.J.J. Buyten dijk, M.J. Langeveld en J.H. van den Berg, die een netwerk van contacten on derhiekl.en met geestverwanten over de Nederlandse grenzen, in het bijzonder op het Europese continent, In dit hoofdstuk laten we zien dat deze internatio nale contacten zowel wederkerig als intensief waren, met andere woorden: de Utrechtse School was een volwaardig onderdeel van een specifieke Europese denk.gemeenschap. De Utrec h tse Sc h ool In de geschiedschrijving van de Nederlandse sociale wetenschappen staat de Utrechtse School symbool voor een bepaald soort menswetenschappelijke be nadering die, afhankelijk van de invalshoek, wordt aangeduid als 'fenomeno logisch', 'personalistisch' of 'antropologisch'.' Een 'school' in strikte zin-met een structuur en een duidelijke leiding-was zij niet,! en ook is er discussie wie I De term 'ontmoeting' in de titel verwijst niet alleen naar internationale contacten, maar ook naar een centraal b eg rip in het denken van de Utrechtse School. Zie bijvoorbeeld M.J. Langeveld (red.), Ren contre, Encounter, Begegnung. Contributums à une psychologie humaine dediées au Professeur F.].]. Buytendijk. (Utrecht, Antwerpen 1957); D.J. van Lennep, Gewogen-bekeken-ontmoet in het psycholo gisch onderzoek (inaugurele rede, Rijksuniversiteit Utrecht, 's-Gravenh ag e 1949). 2 Zie R. Abma, 'Jeugdonderzoek in de kinderschoenen. De sociaal-wetenschappelijke context van het massajeugdproject', in: F. Meijers en M. du Bois-Reymond (red.), Op zoek naar een moderne pedagogische norm. Beeldvorming over de jeugd in de jaren vijftig: het massajeugdonderzoek (1948-1952) (Amersfoon, Leuven 1987), 85-105; G.C.G. Dehue, 'De identiteit van de Utrechtse School (1945-1970)', De Psycholoog (1991), 1-6; 1. Weijers, Terug naar het behouden huis (Amsterdam 1991). 3 R. van Hezewijk, H.J. Stam en G. Panhuysen, Existential queslions: No, one or t'wo Utrecht Schools? ESHHS, Amsterdam, augustus 2001. Zij schrijven: er waren wel overeenkomsten, maar dat is niet genoeg om van een 'school te spreken' (1 or 1). Daarvoor zou je meer onderlinge verwijzingen ver wachten, als maat van onderlinge bei'nvloeding (3-4). Zie ook J. R.ispens, 'De geschiedenis van de pe-bijlage bij edmund husserl, denken zonder oordelen, zuider-amstel 2020 © 2009 verloren, hilversum 2009 Bron: Universiteit Utrecht, faculteit Sociale Wetenschappen

Research paper thumbnail of Wim Thys: 'Het numineuze is een nabije, geborgenheid biedende, werkelijkheid die ons omspant en beschut'.

«Het numineuze is het vreemde, het verwonderlijke. Het is het majestueuze en het overheerlijke. M... more «Het numineuze is het vreemde, het verwonderlijke. Het is het majestueuze en het overheerlijke. Maar het is ook kracht en sterkte, heer en meester, ontoegankelijke en onberekenbare macht. Zo jaagt het vrees aan en angst, soms ontsteltenis en afgrijzen.
Het heilige stelt zijn wetten aan de mens. Dat het dan wel eens als demonisch wordt ervaren, spreekt vanzelf.

Het numineuze is ook levensnabije, geborgenheid biedende werkelijkheid die het menselijk bestaan omspant en beschutting biedt. In die zin is het heilige een geruststellend mysterie, een menslievende aanwezigheid. De archaïsche mens is erdoor geboeid en gefascineerd. Het nodigt de mens uit om zich ermee te identificeren. Als fascinosum roept het op tot eenwording en verbondenheid.»

Papers by Uitgeverij Abraxas

Research paper thumbnail of Das Gefühl der Verantwortlichkeit

Alle Überlegungen über das Ich, über Handlung im Unterschiede von bloßem Wirken, über Verantwortl... more Alle Überlegungen über das Ich, über Handlung im Unterschiede von bloßem Wirken, über Verantwortlichkeit und Freiheit gehen von vornherein fehl, wenn der wichtigste Umstand verkannt wird, den wir im vorigen Aufsatze unter b) auf Seite II ff. ausgeführt haben, nämlich daß alle jene genannten Dinge nicht durch Reflexionen gewonnen oder gewiß werden, sondern durch unmittelbares Erleben.

Research paper thumbnail of Een wijze uit het westen: beschouwingen over Rudolf Otto en het heilige

Research paper thumbnail of Levinas geciteerd in ‘Denken zonder oordelen’

Inkijkexemplaar m.b.t. Levinas

Research paper thumbnail of Carry van Bruggen Profiel

Carry van Bruggen Profiel

Pseudoniem(en): Carry van Bruggen schreef onder het pseudoniem Justine Abbing o.a. de roman 'Uit ... more Pseudoniem(en): Carry van Bruggen schreef onder het pseudoniem Justine Abbing o.a. de roman 'Uit het leven van een denkende vrouw' (1920).
Ze schreef ook onder het pseudoniem May (in de 'Deli-Courant').
Haar eerste boeken publiceerde ze onder de naam Carry v. Bruggen-de Haan, na 1915 onder Carry van Bruggen. Ook na haar scheiding van Kees van Bruggen en haar huwelijk met A. Pit bleef ze schrijven onder de naam Carry van Bruggen.
Werk Proza
In de schaduw (van kinderleven) (verhalen) (1907) 'n Badreisje in de tropen (verhalen) (1909) Goenong-Djatti (1909) Breischooltje (verhalen) (1909) De verlatene: een roman uit het Joodsche leven (1910) Heleen: "een vroege winter" (1913) Het joodje (1914) Een coquette vrouw (1915) Van een kind (verhalen) (1918) Om de kinderen (1918) Enkele bladen uit Helene's dagboek (1919) Uit het leven van een denkende vrouw (1920) Een kunstenaar (1921) Het huisje aan de sloot (1921) Een Indisch huwelijk (1921) Het verspeelde leven (1922) Avontuurtjes (verhalen) (1922) Maneschijn met koek en Al om een suikerballetje (1923) De vergelding (1923) Vier jaargetijden (1924) Tirol (1926) De klas van 12 (1926) Eva (1927) Seideravond (monoloog) (1934) Heleen/Enkele bladen uit Helene's dagboek (1934)
Vijf romans (De verlatene/Heleen/Een coquette vrouw/Het huisje aan de sloot/Eva) (1979) Tegen de dwang: een keuze uit de verhalen (1981) Aan een draadje (bibliofiel, 89 ex.) (1984) Plattelandjes: Larense coulmns (door Jan Fontijn en Diny Schouten) (1988) Van het Platteland. "Deux Ecoles" (uitg. t.g.v. heropening Larense Boekhandel) (1991) Argeloosheid des mans (bibliofiel, 20 ex.) (1992)
Verhalend proza (De verlatene/Het huisje aan de sloot/Eva) (2007)
Voor kinderen: De klas van twaalf (1926)
Brieven
Vijf brieven aan Frans Coenen (1970)
Hoorspelen
Verterend verlangen (NCRV, 1965) Eva (KRO, 1993)
Overige non-fictie
Vaderlandsliefde, menschenliefde en opvoeding (1916) Prometheus: een bijdrage tot het begrip der ontwikkeling van het individualisme in de litteratuur (1919) De zelfvermomming der absoluten (1920) Uitgevers-praktijken (met A. Reyding) (1923) De grondgedachte van 'Prometheus': een redevoering (1924) Hedendaags fetischisme (1925) Een leerstoel voor 'zuivere rede'? (1925)
Vertalingen/bewerkingen Richard Brinsley Sheridan, De rivalen (toneelspel in 5 bedrijven) (1910) Franc de Pressensé, De verschrikkingen der Russische gevangenissen (1913) A. de Musset, Men moet nergens op zweren: "proverbe" (blijspel in één bedrijf) (1917).

Research paper thumbnail of Carry van Bruggen over zichzelf

Interview met Carry van Bruggen, 1914

Carry van Bruggen over zichzelf André de Ridder Amsterdam, December 1914.

Research paper thumbnail of Jerzy Koch: 'Onbestemd verblijf' CARRY VAN BRUGGEN Hedendaagsch Fetischisme en hedendaags fetisjisme

Onbestemd verblijf, 2002

De geschiedenis van een ‘verdeeldheid’ en de geschiedenis van een ‘bewustwording’ over de Promet... more De geschiedenis van een ‘verdeeldheid’ en de geschiedenis van een ‘bewustwording’

over de Prometheus van Carry van Bruggen

U.P. Wroclaw 2002

Research paper thumbnail of Humanistische persoonlijkheidstheorieën

Humanistische persoonlijkheidstheorieën , 2021

Humanistische theorieën als contrast van het angelsaksische behaviorisme Humanistische persoonlij... more Humanistische theorieën als contrast van het angelsaksische behaviorisme Humanistische persoonlijkheidstheorieën zijn herkenbaar aan de volgende eigenschappen:
1. Zij hanteren voor het onderzoeken van de persoonlijkheid de fenomenologische benadering;
2. Zij eisen dat de gehele persoon onderwerp van studie moet zijn (holisme);
3. Zij gaan ervan uit dat de mens een vrije wil heeft. I

Research paper thumbnail of Denken zonder oordelen

Husserl is de founding father van de fenomenologie. Zijn motto Zu den Sachen selbst vraagt om een... more Husserl is de founding father van de fenomenologie. Zijn motto Zu den
Sachen selbst vraagt om een neutrale en onbevooroordeelde denkgeest. De fenomenologische methoden hebben overal hun sporen achtergelaten. In de filosofie van de geest, de relatie denken-taal-communicatie, pedagogiek en de esthetica:
De algemene behoefte aan kunst is de redelijke behoefte dat de mens zich de innerlijke en buiten hem staande wereld tot het geestelijke bewustzijn als een object moet verheffen, waarin hij zijn eigen zelf herkent.(1)
De rol van het bewustzijn betekent bijvoorbeeld dat leiderschap ook reflectie en distantie
vereist, dat wijsheid voorbij kennis ligt, dat ruimte geven, echt luisteren en samenhangen ontdekken
een bruikbare competentie is op fenomenologische basis.
Verena Mayer schetst een gründlich overzicht van Husserl’s denkbeelden en de aard van
zijn werk. Daarna volgen bijlagen van verschillende aard die de verschillende stromingen
binnen de fenomenologische belichten. Begeleidende artikelen en uitleg van niet-alledaagse
woorden begrippen verhelderen de fenomenologische methoden en laat zien dat
veel van ons handelen eigenlijk al fenomenologisch is, ondanks de zekere afschrikwekkende
werking van dat woord. De kernwoorden zijn: aandachtig luisteren en aanschouwen zonder oordeelsvorming
in je achterhoofd. Als dat toch gebeurt, wordt je door de kennis van de grondgedachte
gecorrigeerd. Dat vooruitschuiven van een oordeel is een van de toverkunsten van de fenomenologie:
de drang om te oordelen verdwijnt als sneeuw voor ze zon door de ontvangen
weerglans die terugkaatst als de ander je oprechtheid voelt.
verena mayer, Faculteit Philosophie van de Ludwig-Maximilians-Universität, München
publiceerde eerder over Gottlob Frege, Elfriede Jelinek en uiteraard ook Edmund Husserl.
Jos Augustus vertaalde eerder Hans Küng, Het jodendom; wezen, geschiedenis en toekomst, 2011.
Fred Scheepers studeerde Godsdienstfilosofie & Wijsgerige Ethiek aan de ru Leiden en promoveerde op een vergelijking tussen de Advaita-Vedãnta van Shankara en de fenomenologie van Edmund Husserl, 1988.

1 W. F. Hegel, Vorlesungen über die Aesthetik 1835.
vgl. Phänomenologie des Geistes, Bamberg -Würzburg 1807/ Fenomenologie van de geest, Amsterdam 2013.
©️
2021

Research paper thumbnail of Religies over tijdloze thema's

HWC 50 jaar, 2013

Uitgave ter gelegenheid van 50 jaar hwc rondom het thema verbondenheid Letters: TEFF Lexicon & T... more Uitgave ter gelegenheid van 50 jaar hwc rondom het thema verbondenheid

Letters: TEFF Lexicon & Trinité 2 & 4

Research paper thumbnail of Een wijze uit het westen

Een wijze uit het westen, 2011

Religieuze fenomenologie

Research paper thumbnail of Opnieuw aandacht voor de Doorbraakpedagogiek

M.J. Langeveld Pedagoog aan de hand van het kind | Boom uitgevers Amsterdam, 2011

"Eindelijk een biografie van Langeveld!", was de reactie van veel medewerkers van de Utrechtse fa... more "Eindelijk een biografie van Langeveld!", was de reactie van veel medewerkers van de Utrechtse faculteit sociale wetenschappen, toen Jaap Bos drie jaar geleden bekendmaakte dat hij aan dat karwei begon. Want Langeveld (1905-1989) behoorde weliswaar ooit tot de meest geciteerde pedagogen en er zijn een paar dissertaties aan zijn pedagogiek gewijd, maar een serieuze biografie ontbrak nog steeds. Was zijn inbreng in de naoorlogse pedagogiek toonaangevend, op dit moment weten de meeste studenten niet veel méér dan dat hij een bekende Utrechtse hoogleraar was en dus heel geschikt om een gebouw in de Uithof naar te vernoemen. De pas verschenen biografie, M.J. Langeveld, pedagoog aan de hand van het kind, vult deze leemte maar is geen adorerend boek geworden. Jaap Bos wilde met zijn biografische studie in de eerste plaats recht doen aan de geschiedenis van de faculteit (de Utrechtse School) en niet zozeer aan de persoon Langeveld. Er is sprake van een 'Umwertung': de hoogleraar die eertijds alom werd bewonderd omdat hij zo inspirerend schreef, wordt nu getypeerd als iemand die voornamelijk bewogen werd door het verlangen om de grootste pedagoog van Nederland te worden. De studie van Jaap Bos is zondermeer indrukwekkend en zal zeker aanleiding geven tot uiteenlopende reacties. Als oud-student van Langeveld herken ik veel, maar deel ik lang niet alle interpretaties. In het volgende stukje beperk ik me daarom graag tot mijn eigen ervaringen met het tijdperk Langeveld en verwijs zo nu en dan naar het boek van Jaap Bos. Decline and Fall of an Empire Langeveld trof het niet dat het eind van zijn eervolle loopbaan, eind jaren zestig begin jaren zeventig, samenviel met de opkomst van de kritische pedagogiek. De sociale wetenschappen kwamen in die tijd in de ban van het gedachtegoed van het neo-marxisme en gevestigde wetenschappers moesten het ontgelden. Hun werk werd getoetst op emancipatorische relevantie en in veel gevallen te 'licht' bevonden. Behalve bewustwording en nuttige bijsturing, leverde dat ook nog al eens ongenuanceerde beeldvorming op.

Research paper thumbnail of Over de grens

Internationale contacten aan Nederlandse universiteiten sedert I876 redactie L.J. DORSMAN en P.J.... more Internationale contacten aan Nederlandse universiteiten sedert I876 redactie L.J. DORSMAN en P.J. KNEGTMANS Verloren Hilversum 2009 Ontmoeting over de grenzen Internationale contacten van de Utrechtse School R. ABMA, J. Bos, W. Koops en H.van Rinsum. Inleiding Het onderhouden van internationale contacten vormt een van de imperatieven van de hedendaagse academische cultuur: echte wetenschap is internationaal, en je telt niet mee als je niet 'internationaal publiceert'. Stilzwijgend wordt zeker binnen de sociale wetenschappen-de suggestie gewekt alsof dit een re cent inzicht is, en Nederlandse acadernici in het verleden voornamelijk voor een publiek van binnenlandse vakgenoten publiceerden, of soms zelfs dat niet eens. Een gezelschap dat zeker niet aan dit stereotiepe beeld beantwoordt, is de Utrechtse 'fenomenologische' school uit de jaren 1950. Het gaat hier om toon aangevende vertegenwoordigers van de menswetenschappen als F.J.J. Buyten dijk, M.J. Langeveld en J.H. van den Berg, die een netwerk van contacten on derhiekl.en met geestverwanten over de Nederlandse grenzen, in het bijzonder op het Europese continent, In dit hoofdstuk laten we zien dat deze internatio nale contacten zowel wederkerig als intensief waren, met andere woorden: de Utrechtse School was een volwaardig onderdeel van een specifieke Europese denk.gemeenschap. De Utrec h tse Sc h ool In de geschiedschrijving van de Nederlandse sociale wetenschappen staat de Utrechtse School symbool voor een bepaald soort menswetenschappelijke be nadering die, afhankelijk van de invalshoek, wordt aangeduid als 'fenomeno logisch', 'personalistisch' of 'antropologisch'.' Een 'school' in strikte zin-met een structuur en een duidelijke leiding-was zij niet,! en ook is er discussie wie I De term 'ontmoeting' in de titel verwijst niet alleen naar internationale contacten, maar ook naar een centraal b eg rip in het denken van de Utrechtse School. Zie bijvoorbeeld M.J. Langeveld (red.), Ren contre, Encounter, Begegnung. Contributums à une psychologie humaine dediées au Professeur F.].]. Buytendijk. (Utrecht, Antwerpen 1957); D.J. van Lennep, Gewogen-bekeken-ontmoet in het psycholo gisch onderzoek (inaugurele rede, Rijksuniversiteit Utrecht, 's-Gravenh ag e 1949). 2 Zie R. Abma, 'Jeugdonderzoek in de kinderschoenen. De sociaal-wetenschappelijke context van het massajeugdproject', in: F. Meijers en M. du Bois-Reymond (red.), Op zoek naar een moderne pedagogische norm. Beeldvorming over de jeugd in de jaren vijftig: het massajeugdonderzoek (1948-1952) (Amersfoon, Leuven 1987), 85-105; G.C.G. Dehue, 'De identiteit van de Utrechtse School (1945-1970)', De Psycholoog (1991), 1-6; 1. Weijers, Terug naar het behouden huis (Amsterdam 1991). 3 R. van Hezewijk, H.J. Stam en G. Panhuysen, Existential queslions: No, one or t'wo Utrecht Schools? ESHHS, Amsterdam, augustus 2001. Zij schrijven: er waren wel overeenkomsten, maar dat is niet genoeg om van een 'school te spreken' (1 or 1). Daarvoor zou je meer onderlinge verwijzingen ver wachten, als maat van onderlinge bei'nvloeding (3-4). Zie ook J. R.ispens, 'De geschiedenis van de pe-bijlage bij edmund husserl, denken zonder oordelen, zuider-amstel 2020 © 2009 verloren, hilversum 2009 Bron: Universiteit Utrecht, faculteit Sociale Wetenschappen

Research paper thumbnail of Wim Thys: 'Het numineuze is een nabije, geborgenheid biedende, werkelijkheid die ons omspant en beschut'.

«Het numineuze is het vreemde, het verwonderlijke. Het is het majestueuze en het overheerlijke. M... more «Het numineuze is het vreemde, het verwonderlijke. Het is het majestueuze en het overheerlijke. Maar het is ook kracht en sterkte, heer en meester, ontoegankelijke en onberekenbare macht. Zo jaagt het vrees aan en angst, soms ontsteltenis en afgrijzen.
Het heilige stelt zijn wetten aan de mens. Dat het dan wel eens als demonisch wordt ervaren, spreekt vanzelf.

Het numineuze is ook levensnabije, geborgenheid biedende werkelijkheid die het menselijk bestaan omspant en beschutting biedt. In die zin is het heilige een geruststellend mysterie, een menslievende aanwezigheid. De archaïsche mens is erdoor geboeid en gefascineerd. Het nodigt de mens uit om zich ermee te identificeren. Als fascinosum roept het op tot eenwording en verbondenheid.»

Research paper thumbnail of Das Gefühl der Verantwortlichkeit

Alle Überlegungen über das Ich, über Handlung im Unterschiede von bloßem Wirken, über Verantwortl... more Alle Überlegungen über das Ich, über Handlung im Unterschiede von bloßem Wirken, über Verantwortlichkeit und Freiheit gehen von vornherein fehl, wenn der wichtigste Umstand verkannt wird, den wir im vorigen Aufsatze unter b) auf Seite II ff. ausgeführt haben, nämlich daß alle jene genannten Dinge nicht durch Reflexionen gewonnen oder gewiß werden, sondern durch unmittelbares Erleben.

Research paper thumbnail of Een wijze uit het westen: beschouwingen over Rudolf Otto en het heilige

Research paper thumbnail of Levinas geciteerd in ‘Denken zonder oordelen’

Inkijkexemplaar m.b.t. Levinas