Urszula Legawiec - Academia.edu (original) (raw)
Papers by Urszula Legawiec
This article suggests techniques for working with stimulus material. The context for these consid... more This article suggests techniques for working with stimulus material. The context for these considerations is the concept of semi-autonomous learning, also known as autonomizing teaching, and the exam situation (C2 certificate oral exam). Preparation for the C2-level oral exam should include not only language preparation, but also a social language repertoire and training in constructing an answer based on stimulus material. A fundamental difficulty associated with the situation of speaking based on various stimulus materials is the creation of a sty listically, logically and compositionally cohesive answer, which takes into account and appropriately processes the information contained in the material. Difficulties might also occur with problematization, that is, in building theses, interpreting information, formulating reasons and arguments or forming opinions. These difficulties do not have to be language- related - they result mainly from a lack of substantive preparation and a la...
According to the European educational policy adopted over two decades ago (FRSE 2003) each EU nat... more According to the European educational policy adopted over two decades ago (FRSE 2003) each EU national education system shall be open and inclusive to language and cultural diversity, ensure equal opportunities for students and respond to their educational needs, especially the new group of pupils – children with migration background. Adoption of those principles required a multi task effort on behalf of the central government and the local authorities each time they have certain competences in reference to the organization of the educational process. In Poland, as it was disputed in the Reception Community Report there is a dualism of competences within the system. The educational law and its rules, as well as the content of the school curriculum had been reserved to the discretion of central government. Schools however, as educational institutions are run and financed by the local government from its own resources and direct subsidy they are receiving from the national government. This dual system has its implications, also those, concerning the presence of migrants’ children in schools and their integration in the local communities.
Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2021
The article is a form of pedeutological reflection embedded in the context of a new professional ... more The article is a form of pedeutological reflection embedded in the context of a new professional and social situation that requires teachers and other school employees to quickly adapt to changes and add new social, intercultural and advanced digital competences. The author argues that certain workshop shortcomings will not have a significant impact on the education process, if the teacher retains the ability to flexibly reflect on their actions and approach their tasks. The effectiveness of didactic activities in a culturally and linguistically heterogeneous class will not only depend on the teacher’s skills, but also on how reflectively the teacher approaches their work.
Intensive migration of recent years is gradually transforming Polish schools into multicultural o... more Intensive migration of recent years is gradually transforming Polish schools into multicultural ones. This article presents and analyses the social and organizational consequences of new legal regulations on the residence and education of pupils with migratory experience who have insufficient knowledge of Polish to take advantage of education in Polish schools. It draws attention to the need for schools to make organizational adjustments, including the development of new curricular content and the necessity of training school employees in new (meta)competencies. These include intercultural and communicative competencies, with special regard to techniques for working with pupils that do not speak Polish (or speak it poorly) in class, and which support subject learning in Polish. The framework for discussion is the concept of inclusive schools that take into account this new type of pupil in Polish schools, as well as the need to equip teachers with new competencies and prepare the le...
Politeja
Socio-cultural Identification and Self-Appraisal of General Competence in Multicultural Communica... more Socio-cultural Identification and Self-Appraisal of General Competence in Multicultural Communication in Foreign Students The article presents the results of research on socio-cultural identification and self-assessment of general competences for intercultural communication carried out among foreign students preparing for studies in Polish under the socalled zero year. The behaviors of participants in the communication process, including intercultural communication, are conditioned by situational factors that are based on the socio-cultural context. Interaction participants set the situation in a known cultural context, which in the case of intercultural communication can lead to misunderstanding and frustration. Therefore, negotiating the meanings in the interaction of multicultural partners faces many conditions. Among those conditions, knowledge of the language (or lack thereof ) is just one of many elements. The remaining elements are general, cognitive and cultural competences ...
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
W Polsce obowiązuje system integracyjny: uczeń cudzoziemski uczestniczy w zajęciach szkolnych nie... more W Polsce obowiązuje system integracyjny: uczeń cudzoziemski uczestniczy w zajęciach szkolnych niezależnie od znajomości polskiego. Ten model nazywany bywa edukacją włączającą (inkluzywną). Warunkiem inkluzji społecznej jest w znacznym stopniu znajomość języka, bez której kontakt z kulturą i jej reprezentantami jest niepełny albo wręcz niemożliwy. Brak wspólnego kodu językowego stanowi barierę, która uniemożliwia wytworzenie więzi i wymianę informacji między rodzimymi użytkownikami języka polskiego a cudzoziemcami, którzy jeszcze tego języka nie opanowali, lub opanowali w stopniu niewystarczającym. Z punktu widzenia procesu inkluzji ważne będzie znalezienie technik i sposobów pokonujących te bariery, wspierających uczenie się języka i prowadzących do porozumienia. przygotowanie nauczyciela do pracy z uczniem nieznającym języka polskiego lub znającym język słabo jest koniecznością. Uczeń cudzoziemski w szkole polskiej może liczyć na dostosowanie wymagań i indywidualizację procesu nauc...
Obserwatorium Wielokulturowości i Migracji, 2019
Pierwsze oficjalne ramy europejskiej polityki edukacyjnej w krajach UE zakreślono niemal dwie dek... more Pierwsze oficjalne ramy europejskiej polityki edukacyjnej w krajach UE zakreślono niemal dwie dekady temu . Edukacja – zgodnie z założeniami – powinna być otwarta na różnorodność językową i kulturową, zapewniać równość szans oraz uwzględniać potrzeby edukacyjne uczących się, w tym także nowej grupy uczniów – uczniów z doświadczeniem migracji. Realizacja tak sformułowanych założeń wymaga przygotowania systemu edukacji każdego kraju europejskiego w wielu płaszczyznach: począwszy od prawno-organizacyjnej, poprzez przygotowanie społeczeństwa przyjmującego na różnorodność językową, kulturową czy religijną i na kompetencjach nauczycieli kończąc. Oddany właśnie w ręce czytelników raport próbuje odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu krakowskie szkoły – nauczyciele i inni pracownicy systemu edukacji realizują założenia sformułowane we wskazanym wyżej dokumencie.
Badanie środowiska edukacyjnego stanowi współcześnie duże wyzwanie. Wynika to z rozległości i różnorodności obszarowej. Wielowarstwowość i wielowymiarowość systemu edukacji wymagała od badaczy zawężenia pola badań do najistotniejszych zagadnień, które nie wyczerpują złożoności obserwowanej w wielokulturowym środowisku edukacyjnym. Uznano, że dla diagnozy edukacji i procesów edukacyjnych kluczowym podmiotem są pracownicy systemu – nauczyciele oraz specjaliści: pedagodzy, psycholodzy, a także wspierający ich asystenci międzykulturowi. Już w trakcie prowadzenia badania okazało się, że dostęp do tej grupy nie jest łatwy, co może wynikać z faktu, że szkoły są w nieporównywalnie wyższym stopniu, niż inne instytucje współczesnego państwa, przedmiotem zainteresowania badaczy, akademików, studentów pedagogiki, organizacji pozarządowych oraz wielu innych podmiotów, które chciałyby zdobyć informacje o ich funkcjonowaniu. Nauczyciele znacznie bardziej niż kiedykolwiek wcześniej obciążeni są pracą (w dobie kryzysu kadr oświatowych muszą realizować dodatkowe godziny dydaktyczne), co osłabia ich motywację do udziału w zajęciach dodatkowych, np. w badaniach. Z kolei szkoły mają trudność z selekcjonowaniem podmiotów, które winne być dopuszczone do wiedzy o ich funkcjonowaniu. Z kolei badania uczniów i ich rodziców stanowią wyzwanie organizacyjne i wymagają przestrzegania wysokich standardów etycznych, co może utrudniać prowadzenie badań w tym obszarze. Na trudności strukturalne nakłada się współcześnie kilka innych czynników, w tym między innymi osłabione zaufanie do szkoły i systemu edukacji, brak współpracy ze strony organów nadzoru pedagogicznego czy dezorientujące i dezinformujące działania niektórych stowarzyszeń. W takiej atmosferze nie tylko organizacje pozarządowe, ale również akademicy i instytuty badawcze mają coraz bardziej utrudniony dostęp do szkół jako przedmiotu badań naukowych lub jakichkolwiek innych interwencji społecznych, np. prowadzenia laboratoriów integracyjnych. Badanie zjawiska migracji w takim kontekście jest jeszcze trudniejszym zadaniem, choćby z uwagi na fakt, że nie wszyscy uczniowie cudzoziemscy pozostają pod opieką swoich rodziców, co uniemożliwia na przykład uzyskanie zgody na badanie. Jest to rosnący problem, polegający na tym, że nie uwzględnia się znacznej grupy uczniów cudzoziemskich w badaniach, co ogranicza wartość naukową uzyskiwanych wyników. Kolejną przeszkodą jest źle pojmowana przez dyrektorów szkół ochrona danych osobowych, która utrudnia dostęp do podstawowych danych demograficznych o uczniach cudzoziemskich lub z doświadczeniem migracji. Jest niezwykle trudno przekonać dyrektorów, iż badania naukowe stanowią wyjątek w zakresie ochrony danych osobowych i dane te – pod warunkiem zachowania standardów ich ochrony – mogą być swobodnie zbierane i przetwarzane.
Z powyższych przyczyn przedstawiany przez nas raport zawiera jedynie wycinek wiedzy o wielokulturowym środowisku edukacyjnym Krakowa, taki jaki da się nakreślić
w oparciu o już przeprowadzone badania, dostępne dane statystyczne oraz opracowania naukowe. Obejmuje on również zagadnienia, które winny być przedmiotem dalszej ewaluacji i rozwoju, np. narzędzia wsparcia dziecka z doświadczeniem migracyjnym. Takie podejście było celowe, gdyż to właśnie kompetencje wielokulturowe nauczycieli opisane w badaniach w rozdziale 2, ale także profesjonalizm asystentów międzykulturowych oraz dostępność i różnorodność innych narzędzi do pracy z dzieckiem z doświadczeniem migracyjnym decyduje o sukcesie lub porażce procesu integracji realizowanego w edukacji. To właśnie te sfery wymagają intensywnych działań na poziomie samorządu, stąd raport nasz skupił się właśnie na nich. Jednak należy podkreślić, iż przed samorządem stoi wyzwanie prowadzenia badań w całym spektrum możliwych wielokulturowych doświadczeń edukacyjnych, w tym trudne badania uczniów oraz ich rodziców. Wydaje się, iż OWiM może stać się dogodną platformą do przeprowadzenia tak szeroko zakreślonych
i ambitnych działań naukowych, które przyniosą praktyczną wiedzę o tym, jak skutecznie integrować dzieci w szkołach, zapewniając im sukces i ograniczając możliwe deficyty, związane z wykorzenieniem z dotychczasowego środowiska i brakiem zakorzenienia w nowym.
Raport podzielony jest na trzy części. Część pierwsza nakreśla statystyczno-społeczny obraz obecności dzieci z doświadczeniem migracyjnym w szkołach krakowskich. Jego lektura, pokazując niezwykle silną dynamikę wzrostu liczby dzieci z doświadczeniem migracyjnym w gminnych szkołach, wskazuje jednocześnie na pilną potrzebę budowania polityki samorządowej w zakresie edukacji międzykulturowej oraz integracji dzieci z doświadczeniem migracyjnym w ich nowym środowisku życia. Jest to szczególnie ważne w kontekście zmieniających się trendów migracyjnych, w których migracje sezonowe przekształcają się powoli w migracje osiedleńcze, co w naturalny sposób wpływa na zwiększenie liczby dzieci cudzoziemskich w szkołach w Krakowie.
Kolejna część raportu poświęcona jest kompetencjom nauczycieli i ich przygotowaniu do pracy w wielokulturowym środowisku szkolnym. Prezentowane są tam pilotażowe badania własne współautorek raportu przeprowadzone na niereprezentatywnej grupie nauczycieli, którzy odnoszą się do swoich kompetencji oraz potrzeb w zakresie ich podnoszenia oraz innych form rozwoju zawodowego. Mimo to przynoszą one wartościowe wyniki, które wymagałyby jednak w bliskiej przyszłości weryfikacji w oparciu o większą i bardziej reprezentatywną próbę krakowskich nauczycieli. W raporcie zwraca się uwagę na brak badań przekrojowych dotyczących środowiska pracy, nauczania i rozwoju kompetencji nauczycieli, w szczególności zaś ich przygotowania do pracy z uczniem cudzoziemskim. Ostatnie tego rodzaju badania były przeprowadzone ponad sześć lat temu.
Kolejna część raportu poświęcona jest specyficznej grupie pracowników, których zadaniem jest udzielanie szeroko pojętego wsparcia uczniom z doświadczeniem migracyjnym. Prezentujemy problematykę tworzenia się zawodu asystenta międzykulturowego, problemy związane z nabywaniem przez te osoby kompetencji praktycznych do wsparcia ucznia, a także zwracamy uwagę na problemy strukturalne utrudniające rozwój zawodowy tej grupy i tym samym ograniczające skuteczność ich pracy. W tej części raportu prezentowane są również inne, dostępne narzędzia integracji uczniów cudzoziemskich, które podlegają omówieniu i ewaluacji w kontekście możliwości ich przekształcenia i doskonalenia.
Ostatnia część raportu zawiera rekomendacje dla samorządu zarówno w sferze możliwych działań zwiększających skuteczność pracy różnorodnych podmiotów
w wielokulturowym środowisku edukacyjnym Krakowa, jak i w zakresie podejmowania inicjatyw na rzecz zmiany systemowej.
This article suggests techniques for working with stimulus material. The context for these consid... more This article suggests techniques for working with stimulus material. The context for these considerations is the concept of semi-autonomous learning, also known as autonomizing teaching, and the exam situation (C2 certificate oral exam). Preparation for the C2-level oral exam should include not only language preparation, but also a social language repertoire and training in constructing an answer based on stimulus material. A fundamental difficulty associated with the situation of speaking based on various stimulus materials is the creation of a sty listically, logically and compositionally cohesive answer, which takes into account and appropriately processes the information contained in the material. Difficulties might also occur with problematization, that is, in building theses, interpreting information, formulating reasons and arguments or forming opinions. These difficulties do not have to be language- related - they result mainly from a lack of substantive preparation and a la...
According to the European educational policy adopted over two decades ago (FRSE 2003) each EU nat... more According to the European educational policy adopted over two decades ago (FRSE 2003) each EU national education system shall be open and inclusive to language and cultural diversity, ensure equal opportunities for students and respond to their educational needs, especially the new group of pupils – children with migration background. Adoption of those principles required a multi task effort on behalf of the central government and the local authorities each time they have certain competences in reference to the organization of the educational process. In Poland, as it was disputed in the Reception Community Report there is a dualism of competences within the system. The educational law and its rules, as well as the content of the school curriculum had been reserved to the discretion of central government. Schools however, as educational institutions are run and financed by the local government from its own resources and direct subsidy they are receiving from the national government. This dual system has its implications, also those, concerning the presence of migrants’ children in schools and their integration in the local communities.
Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2021
The article is a form of pedeutological reflection embedded in the context of a new professional ... more The article is a form of pedeutological reflection embedded in the context of a new professional and social situation that requires teachers and other school employees to quickly adapt to changes and add new social, intercultural and advanced digital competences. The author argues that certain workshop shortcomings will not have a significant impact on the education process, if the teacher retains the ability to flexibly reflect on their actions and approach their tasks. The effectiveness of didactic activities in a culturally and linguistically heterogeneous class will not only depend on the teacher’s skills, but also on how reflectively the teacher approaches their work.
Intensive migration of recent years is gradually transforming Polish schools into multicultural o... more Intensive migration of recent years is gradually transforming Polish schools into multicultural ones. This article presents and analyses the social and organizational consequences of new legal regulations on the residence and education of pupils with migratory experience who have insufficient knowledge of Polish to take advantage of education in Polish schools. It draws attention to the need for schools to make organizational adjustments, including the development of new curricular content and the necessity of training school employees in new (meta)competencies. These include intercultural and communicative competencies, with special regard to techniques for working with pupils that do not speak Polish (or speak it poorly) in class, and which support subject learning in Polish. The framework for discussion is the concept of inclusive schools that take into account this new type of pupil in Polish schools, as well as the need to equip teachers with new competencies and prepare the le...
Politeja
Socio-cultural Identification and Self-Appraisal of General Competence in Multicultural Communica... more Socio-cultural Identification and Self-Appraisal of General Competence in Multicultural Communication in Foreign Students The article presents the results of research on socio-cultural identification and self-assessment of general competences for intercultural communication carried out among foreign students preparing for studies in Polish under the socalled zero year. The behaviors of participants in the communication process, including intercultural communication, are conditioned by situational factors that are based on the socio-cultural context. Interaction participants set the situation in a known cultural context, which in the case of intercultural communication can lead to misunderstanding and frustration. Therefore, negotiating the meanings in the interaction of multicultural partners faces many conditions. Among those conditions, knowledge of the language (or lack thereof ) is just one of many elements. The remaining elements are general, cognitive and cultural competences ...
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
W Polsce obowiązuje system integracyjny: uczeń cudzoziemski uczestniczy w zajęciach szkolnych nie... more W Polsce obowiązuje system integracyjny: uczeń cudzoziemski uczestniczy w zajęciach szkolnych niezależnie od znajomości polskiego. Ten model nazywany bywa edukacją włączającą (inkluzywną). Warunkiem inkluzji społecznej jest w znacznym stopniu znajomość języka, bez której kontakt z kulturą i jej reprezentantami jest niepełny albo wręcz niemożliwy. Brak wspólnego kodu językowego stanowi barierę, która uniemożliwia wytworzenie więzi i wymianę informacji między rodzimymi użytkownikami języka polskiego a cudzoziemcami, którzy jeszcze tego języka nie opanowali, lub opanowali w stopniu niewystarczającym. Z punktu widzenia procesu inkluzji ważne będzie znalezienie technik i sposobów pokonujących te bariery, wspierających uczenie się języka i prowadzących do porozumienia. przygotowanie nauczyciela do pracy z uczniem nieznającym języka polskiego lub znającym język słabo jest koniecznością. Uczeń cudzoziemski w szkole polskiej może liczyć na dostosowanie wymagań i indywidualizację procesu nauc...
Obserwatorium Wielokulturowości i Migracji, 2019
Pierwsze oficjalne ramy europejskiej polityki edukacyjnej w krajach UE zakreślono niemal dwie dek... more Pierwsze oficjalne ramy europejskiej polityki edukacyjnej w krajach UE zakreślono niemal dwie dekady temu . Edukacja – zgodnie z założeniami – powinna być otwarta na różnorodność językową i kulturową, zapewniać równość szans oraz uwzględniać potrzeby edukacyjne uczących się, w tym także nowej grupy uczniów – uczniów z doświadczeniem migracji. Realizacja tak sformułowanych założeń wymaga przygotowania systemu edukacji każdego kraju europejskiego w wielu płaszczyznach: począwszy od prawno-organizacyjnej, poprzez przygotowanie społeczeństwa przyjmującego na różnorodność językową, kulturową czy religijną i na kompetencjach nauczycieli kończąc. Oddany właśnie w ręce czytelników raport próbuje odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu krakowskie szkoły – nauczyciele i inni pracownicy systemu edukacji realizują założenia sformułowane we wskazanym wyżej dokumencie.
Badanie środowiska edukacyjnego stanowi współcześnie duże wyzwanie. Wynika to z rozległości i różnorodności obszarowej. Wielowarstwowość i wielowymiarowość systemu edukacji wymagała od badaczy zawężenia pola badań do najistotniejszych zagadnień, które nie wyczerpują złożoności obserwowanej w wielokulturowym środowisku edukacyjnym. Uznano, że dla diagnozy edukacji i procesów edukacyjnych kluczowym podmiotem są pracownicy systemu – nauczyciele oraz specjaliści: pedagodzy, psycholodzy, a także wspierający ich asystenci międzykulturowi. Już w trakcie prowadzenia badania okazało się, że dostęp do tej grupy nie jest łatwy, co może wynikać z faktu, że szkoły są w nieporównywalnie wyższym stopniu, niż inne instytucje współczesnego państwa, przedmiotem zainteresowania badaczy, akademików, studentów pedagogiki, organizacji pozarządowych oraz wielu innych podmiotów, które chciałyby zdobyć informacje o ich funkcjonowaniu. Nauczyciele znacznie bardziej niż kiedykolwiek wcześniej obciążeni są pracą (w dobie kryzysu kadr oświatowych muszą realizować dodatkowe godziny dydaktyczne), co osłabia ich motywację do udziału w zajęciach dodatkowych, np. w badaniach. Z kolei szkoły mają trudność z selekcjonowaniem podmiotów, które winne być dopuszczone do wiedzy o ich funkcjonowaniu. Z kolei badania uczniów i ich rodziców stanowią wyzwanie organizacyjne i wymagają przestrzegania wysokich standardów etycznych, co może utrudniać prowadzenie badań w tym obszarze. Na trudności strukturalne nakłada się współcześnie kilka innych czynników, w tym między innymi osłabione zaufanie do szkoły i systemu edukacji, brak współpracy ze strony organów nadzoru pedagogicznego czy dezorientujące i dezinformujące działania niektórych stowarzyszeń. W takiej atmosferze nie tylko organizacje pozarządowe, ale również akademicy i instytuty badawcze mają coraz bardziej utrudniony dostęp do szkół jako przedmiotu badań naukowych lub jakichkolwiek innych interwencji społecznych, np. prowadzenia laboratoriów integracyjnych. Badanie zjawiska migracji w takim kontekście jest jeszcze trudniejszym zadaniem, choćby z uwagi na fakt, że nie wszyscy uczniowie cudzoziemscy pozostają pod opieką swoich rodziców, co uniemożliwia na przykład uzyskanie zgody na badanie. Jest to rosnący problem, polegający na tym, że nie uwzględnia się znacznej grupy uczniów cudzoziemskich w badaniach, co ogranicza wartość naukową uzyskiwanych wyników. Kolejną przeszkodą jest źle pojmowana przez dyrektorów szkół ochrona danych osobowych, która utrudnia dostęp do podstawowych danych demograficznych o uczniach cudzoziemskich lub z doświadczeniem migracji. Jest niezwykle trudno przekonać dyrektorów, iż badania naukowe stanowią wyjątek w zakresie ochrony danych osobowych i dane te – pod warunkiem zachowania standardów ich ochrony – mogą być swobodnie zbierane i przetwarzane.
Z powyższych przyczyn przedstawiany przez nas raport zawiera jedynie wycinek wiedzy o wielokulturowym środowisku edukacyjnym Krakowa, taki jaki da się nakreślić
w oparciu o już przeprowadzone badania, dostępne dane statystyczne oraz opracowania naukowe. Obejmuje on również zagadnienia, które winny być przedmiotem dalszej ewaluacji i rozwoju, np. narzędzia wsparcia dziecka z doświadczeniem migracyjnym. Takie podejście było celowe, gdyż to właśnie kompetencje wielokulturowe nauczycieli opisane w badaniach w rozdziale 2, ale także profesjonalizm asystentów międzykulturowych oraz dostępność i różnorodność innych narzędzi do pracy z dzieckiem z doświadczeniem migracyjnym decyduje o sukcesie lub porażce procesu integracji realizowanego w edukacji. To właśnie te sfery wymagają intensywnych działań na poziomie samorządu, stąd raport nasz skupił się właśnie na nich. Jednak należy podkreślić, iż przed samorządem stoi wyzwanie prowadzenia badań w całym spektrum możliwych wielokulturowych doświadczeń edukacyjnych, w tym trudne badania uczniów oraz ich rodziców. Wydaje się, iż OWiM może stać się dogodną platformą do przeprowadzenia tak szeroko zakreślonych
i ambitnych działań naukowych, które przyniosą praktyczną wiedzę o tym, jak skutecznie integrować dzieci w szkołach, zapewniając im sukces i ograniczając możliwe deficyty, związane z wykorzenieniem z dotychczasowego środowiska i brakiem zakorzenienia w nowym.
Raport podzielony jest na trzy części. Część pierwsza nakreśla statystyczno-społeczny obraz obecności dzieci z doświadczeniem migracyjnym w szkołach krakowskich. Jego lektura, pokazując niezwykle silną dynamikę wzrostu liczby dzieci z doświadczeniem migracyjnym w gminnych szkołach, wskazuje jednocześnie na pilną potrzebę budowania polityki samorządowej w zakresie edukacji międzykulturowej oraz integracji dzieci z doświadczeniem migracyjnym w ich nowym środowisku życia. Jest to szczególnie ważne w kontekście zmieniających się trendów migracyjnych, w których migracje sezonowe przekształcają się powoli w migracje osiedleńcze, co w naturalny sposób wpływa na zwiększenie liczby dzieci cudzoziemskich w szkołach w Krakowie.
Kolejna część raportu poświęcona jest kompetencjom nauczycieli i ich przygotowaniu do pracy w wielokulturowym środowisku szkolnym. Prezentowane są tam pilotażowe badania własne współautorek raportu przeprowadzone na niereprezentatywnej grupie nauczycieli, którzy odnoszą się do swoich kompetencji oraz potrzeb w zakresie ich podnoszenia oraz innych form rozwoju zawodowego. Mimo to przynoszą one wartościowe wyniki, które wymagałyby jednak w bliskiej przyszłości weryfikacji w oparciu o większą i bardziej reprezentatywną próbę krakowskich nauczycieli. W raporcie zwraca się uwagę na brak badań przekrojowych dotyczących środowiska pracy, nauczania i rozwoju kompetencji nauczycieli, w szczególności zaś ich przygotowania do pracy z uczniem cudzoziemskim. Ostatnie tego rodzaju badania były przeprowadzone ponad sześć lat temu.
Kolejna część raportu poświęcona jest specyficznej grupie pracowników, których zadaniem jest udzielanie szeroko pojętego wsparcia uczniom z doświadczeniem migracyjnym. Prezentujemy problematykę tworzenia się zawodu asystenta międzykulturowego, problemy związane z nabywaniem przez te osoby kompetencji praktycznych do wsparcia ucznia, a także zwracamy uwagę na problemy strukturalne utrudniające rozwój zawodowy tej grupy i tym samym ograniczające skuteczność ich pracy. W tej części raportu prezentowane są również inne, dostępne narzędzia integracji uczniów cudzoziemskich, które podlegają omówieniu i ewaluacji w kontekście możliwości ich przekształcenia i doskonalenia.
Ostatnia część raportu zawiera rekomendacje dla samorządu zarówno w sferze możliwych działań zwiększających skuteczność pracy różnorodnych podmiotów
w wielokulturowym środowisku edukacyjnym Krakowa, jak i w zakresie podejmowania inicjatyw na rzecz zmiany systemowej.