Yüksel Göğebakan - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Yüksel Göğebakan

Insanoglu, hayatini surdurmus oldugu cevrenin cografi ve iklimsel ozelliklerinin de etkisiyle, ya... more Insanoglu, hayatini surdurmus oldugu cevrenin cografi ve iklimsel ozelliklerinin de etkisiyle, yasami boyunca kendine bir kulturel cevre yaratmis ve bu kulturel cevrenin belirlemis oldugu kosullar dahilinde yasamina ve sanatina yon vermistir. Yaratmis oldugu bu kulturel cevre bir taraftan yasaminin temel niteliklerini belirlerken diger taraftan da, kendisi, o kulturel cevrenin bicimlenmesini saglamistir. Farkli cografi ve iklimsel ozelliklere sahip bolgeler kulturel anlamda benzerlik gosteren degerlere sahip olmus, bu degerler de o cografyada yasayan topluluklarin sanatinda bir sekilde yer edinmis, bir bolgedeki herhangi bir kulturel deger benzer ozellikler gostererek baska bir bolgede yeniden hayat bulmustur. Bu durum ortak mitolojik unsurlarin da farkli bolgelerde tekrarlanmasi olarak tezahur etmistir. Iste bu ortak degerler, sanat alaninda da sikca gorulen bir durum arz etmektedir. Bu calismada ortak mitolojik degerlerin farkli bolgelerde yasanan tekrarina yonelik yaklasimlarda bulunulmus ve bu durumun Erken Donem Hiristiyan Resim Sanati’nda sikca kullanilan “Hale” biciminin kaynagi bakimindan irdelenmesi yapilmistir. Ayni zamanda benzer ozellikler gosteren farkli bolgelere ait mitolojik unsurlarin bu bicimin olusmasina katkisinin olup olmadigi ortaya konulmaya calisilmistir. Elde edilen veriler isiginda sanatsal anlamda farkli donem ve topluluklar tarafindan tekrarlanan hale motifinin benzerlik gosterdigi ve bunun da kulturel ve sanatsal etkilesim baglaminda onem tasidigi dusunulmektedir. Abstract The human kind, with the help of the geographical and climatic characteristics of the environment it has lived in, created cultural environment for itself and led a life and practice of art by the condition of this cultural environment throughout its history. On one hand, this cultural environment it has created has determined the basic qualities of life, while on the other hand, humanity has shaped that cultural environment. Regions with different geographical and climatic characteristics has gained culturally similar values, and these values took part in the art of communities living in those geographies in some way, while a cultural value in a region reemerged in other parts of the world with similar characteristics. This situation has continued in the form of repetition of common cultural, as well as mythological, elements in different regions. Thus, these common values present a frequently seen situation in art, too. In this study, approaches regarding the repetition of common mythological values in different regions were discussed and this issue was investigated in terms of the origins of the “Nimbus” shape, which was frequently used in the Early Period Christian Art of Painting. It was also aimed to reveal whether or not both cultural and mythological elements of different regions with similar characteristics contributed to the formation of this shape. In the light of the data obtained, it was concluded that the nimbus motifs repeatedly used for art in different periods and communities showed similarities, and this has significance in terms of cultural and artistic interaction.

DergiPark (Istanbul University), Jan 3, 2019

kurulmuş olan bir müze olup, içerisinde İsmet İnönü'ye ait özel eşyaları barındırmaktadır. 2010 y... more kurulmuş olan bir müze olup, içerisinde İsmet İnönü'ye ait özel eşyaları barındırmaktadır. 2010 yılında kurulan Özel Turgut Özal Müzesi sekizinci Cumhurbaşkanımız Turgut Özal adına kurulmuş olup, O'na ait özel eşyalardan oluşan bir sergilemeye sahiptir. Son olarak kurulan Kurumsal Müze ise İnönü Üniversitesi'nin kırk bir yıllık tarihini içerisinde barındıran ve farklı dönemlere ait materyalleri sergileyen bir müzedir. Sadece İnönü Üniversitesinde eğitim-öğretim gören öğrenciler ve üniversite personeli için değil, aynı zamanda bölge insanının tamamına hizmet veren bu müzeler, bireylere geleceği yorumlamak/yordamak için geçmişten beslenmenin ne kadar önemli olduğu hususunda önemli somut ipuçları vermektedirler.

Journal of academic social resources (asrjournal), 2022

DergiPark (Istanbul University), May 29, 2017

Öz İnsanoğlu, hayatını sürdürmüş olduğu çevrenin coğrafi ve iklimsel özelliklerinin de etkisiyle,... more Öz İnsanoğlu, hayatını sürdürmüş olduğu çevrenin coğrafi ve iklimsel özelliklerinin de etkisiyle, yaşamı boyunca kendine bir kültürel çevre yaratmış ve bu kültürel çevrenin belirlemiş olduğu koşullar dâhilinde yaşamına ve sanatına yön vermiştir. Yaratmış olduğu bu kültürel çevre bir taraftan yaşamının temel niteliklerini belirlerken diğer taraftan da, kendisi, o kültürel çevrenin biçimlenmesini sağlamıştır. Farklı coğrafi ve iklimsel özelliklere sahip bölgeler kültürel anlamda benzerlik gösteren değerlere sahip olmuş, bu değerler de o coğrafyada yaşayan toplulukların sanatında bir şekilde yer edinmiş, bir bölgedeki herhangi bir kültürel değer benzer özellikler göstererek başka bir bölgede yeniden hayat bulmuştur. Bu durum ortak mitolojik unsurların da farklı bölgelerde tekrarlanması olarak tezahür etmiştir. İşte bu ortak değerler, sanat alanında da sıkça görülen bir durum arz etmektedir. Bu çalışmada ortak mitolojik değerlerin farklı bölgelerde yaşanan tekrarına yönelik yaklaşımlarda bulunulmuş ve bu durumun Erken Dönem Hıristiyan Resim Sanatı'nda sıkça kullanılan "Hale" biçiminin kaynağı bakımından irdelenmesi yapılmıştır. Aynı zamanda benzer özellikler gösteren farklı bölgelere ait mitolojik unsurların bu biçimin oluşmasına katkısının olup olmadığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Elde edilen veriler ışığında sanatsal anlamda farklı dönem ve topluluklar tarafından tekrarlanan hale motifinin benzerlik gösterdiği ve bunun da kültürel ve sanatsal etkileşim bağlamında önem taşıdığı düşünülmektedir.

DergiPark (Istanbul University), Jun 1, 2008

Eğitim-Öğretim sistemi içerisinde bilginin verilme biçiminin önemi tartışmasız bir durum arz etme... more Eğitim-Öğretim sistemi içerisinde bilginin verilme biçiminin önemi tartışmasız bir durum arz etmektedir. Bilginin öğrencilere verilme biçimi, bilginin kalıcılığı sorununu da beraberinde getirmektedir. Eğitim ve öğretimin kalitesi açısından, amaç, öğrencilerde bilginin daha kalıcı olmasını sağlamaktır. Bundan dolayı da bilginin kalıcılığını sağlamak için, birçok öğretim yöntemleri geliştirilmiştir. Bu çalışmada sanat tarihi öğretiminde kullanılan iki yöntemin (sunugösteri yöntemi (demonstrasyon) ve gezi-gözlem yöntemi) bilginin kalıcılığı açısından mukayesesi yapılmıştır. Bu kapsamda Malatya İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü üçüncü sınıf öğrencilerine Eski Malatya Ulu Camisi sunu ve gezigözlem yöntemi uygulanarak tanıtılmıştır. Yapılan ön test ve son testlerle de bilginin kalıcılığı ve sözü geçen iki uygulamanın bu kalıcılığa etkisinin farkı tespit edilmeye çalışılmıştır.

Journal of Turkish Studies

Sanat, yaşamı çevreleyen her yerde karşımıza çıkması muhtemel kadim bir insan etkinliğidir ve san... more Sanat, yaşamı çevreleyen her yerde karşımıza çıkması muhtemel kadim bir insan etkinliğidir ve sanatın diğer tüm insan etkinliklerinin ürünü olan kültür ile sıkı bağları mevcuttur. Tüm toplumlar iz bırakmak ister. Kalıcı izli bellek inşası, tarih boyunca tüm toplumların en önemli kaygılarından biri olmuştur. Tüm toplumlar varlıklarını sürdürmek ve bilinçlerini gelecek kuşaklar ile paylaşabilmek için sanatın olağan üstü etki gücünden istifade etmişlerdir. Çünkü sanat, var edildiği toplumun ve coğrafyanın tüm birikim ve koşullarından etkilenen bir yaratım sürecidir. Dolayısıyla her bir sanat eseri, içerisinde o toplumun kodlarını taşımaktadır. Bu çalışmada kavramsal açıdan mekân üzerinden sanat ile bellek arasındaki ilişki irdelenmeye çalışılmıştır. İz bırakma istencinin, sanatsal yaratma eylemi ile mekâna nasıl etki ettiğini ve insanın mimarlık ve inşa eylemlerinin sanatın varlığı üzerindeki etkisi, kavramsal bir diyalektik üzerinden ele alınmıştır. Bilhassa mekân ve yer kavramları üzerinden yoğun bir alan yazın taraması yapılmış ve bu taramadan yapılan çıkarımlar üzerinden sanat, mekân ve bellek kavramları ile ilgili yeni yorumlamalar yapılmaya çalışılmış ve tüm bunların sonucunda sanatın algılanması açısından yeni bir mekân sınıflandırmasına gidilmiştir. Hangi zaman diliminde olursa olsun sanatçı ile izleyicisi arasındaki bağın ve de sanatın esas mekânının zihin olduğu sonucuna varılmıştır. Tüm zamanların ortam ve yaratı algısı zihin tarafından yorumlanmış bir hakikatten ibarettir denebilir. Bu durumda her insan kendi hakikatini yaratan gerçekler üzerinden doğayı ve sanatı algılamaktadır ve her sanatçı kendi hakikatleri ile sanatını yaratmaktadır denilebilir.

İnönü Üniversitesi / İİBF eBooks, 2010

Mitoloji, tarihin ilk calarindan itibaren insanlarin yaanmiliklari hakkinda bilgi veren veayni... more Mitoloji, tarihin ilk calarindan itibaren insanlarin yaanmiliklari hakkinda bilgi veren veayni zamanda onlarin yazgilarinin nasil bir seyir izledii hususunda yorum yapmayafirsat sunan bir derinlie sahiptir. Orta Asya’dan Anadolu’ya oldukca geni bircorafyada varlik gosteren ve hakimiyet kuran Turkler de, gerek yaami olduklaricorafi farkliliklarin ortaya koymu olduu faktorlere binayen gerekse bucorafyalardaki farkli kulturlerin de etkisiyle cok zengin bir mitolojik gecmie sahiptir.Yapilan bu calimada Turk mitolojisine ait zengin unsurlarin sanatsal imge olarak cadaTurk resim sanati icerisindeki yeri, Bati resim sanatinda mitolojik unsurlarinkullanilmasiyla balantili olarak irdelenmi ve Turk mitolojisinde yer alan bazi unsurlarlailgili deerlendirmelerde bulunulmutur

Journal of International Social Research, 2018

Bu çalışmada Türkiye'nin Dünya Miras Listesi'ndeki yeri ve geçici listede yer alan kültürel bir v... more Bu çalışmada Türkiye'nin Dünya Miras Listesi'ndeki yeri ve geçici listede yer alan kültürel bir varlığın Dünya Miras Listesi'ne aday gösterilme potansiyeli irdelenmektedir. Öncelikli olarak UNESCO ve Dünya Miras Listesi Komitesi tarafından belirlenen mevcut kriterler üzerinde durulmuş, Türkiye'nin dünya miras listesindeki varlıkları ve bu konudaki güncel çalışmalar gözden geçirilmiştir. Ardından bölgeye yapılan gezilerden ve literatür taramasından elde edilen bilgiler ve veriler ışığında Vespasianus-Titus Tüneli incelenmiş ve benzer diğer örneklerle niteliksel olarak karşılaştırılmıştır. Özgün bir su mühendisliği tasarımı olan varlık, Roma Dönemi yapısıdır ve hem içinde bulunduğu Seleuceia Piera antik kenti ile olan ilişkisi hem de üstün bir deha örneği olması nedeniyle Unesco Dünya Miras Geçici Listesinde yer almaktadır. Varlığın yapıldığı dönemin özgün özelliğini taşıması ve bütünselliği bozulmadan günümüze kadar gelmiş olması nedenleriyle Dünya Miras Listesi'ne alınarak korunması, gerek Türkiye gerekse mirasın evrenselliği söylemiyle insanlık için büyük bir kazanç olacaktır.

Müzede Eğitim Öğrenme Ortamı Olarak Müzeler, 2019

Bu calisma, “Doga taklitciliginden soyutlamaya gecis evresinde ne gibi asamalardan gecildi?” prob... more Bu calisma, “Doga taklitciliginden soyutlamaya gecis evresinde ne gibi asamalardan gecildi?” problem cumlesi uzerine insa edilmistir. Calismanin amaci, sanatcilar icin en buyuk ilham kaynagi olan dogayi sanat eserlerine direkt olarak aktardiklari donemden eserlerinde soyutlama yaparak dogayi deforme ve stilize ettikleri donemin asamalarini incelemek olmustur. Buna bagli olarak bu arastirmanin “Bulgular” kisminda “Nesnelerin Izlenimci Tavri: Empresyonizm”, “Nesnenin Boyutsal Betimi: Kubizm”, “Bilincaltinin Estetik Dili: Surrealizm” ve “Icsel Gercekligin Sanatsal Insasi: Expresyonizm” basliklari irdelenerek belirli bir sonuca ulasilmistir. Bu calisma, nitel arastirma modeli teknigi kullanilarak olusturulmustur. Yapilan calisma ile baglantili kaynaklar taranarak konunun desteklenmesi saglanmistir. Arastirma literatur taramasindan elde edilen verilerden yola cikilarak bir butunluk icerisinde sentezlenmistir. Bu calisma ile sanatciyi, sanat eserini olusturma evresinde etkileyen unsurlari...

Insani diger canlilardan ayiran en onemli unsur onun tasimis oldugu kulturel yapidir. Onu diger c... more Insani diger canlilardan ayiran en onemli unsur onun tasimis oldugu kulturel yapidir. Onu diger canlilardan ayricalikli kilan bu kulturel yapi, icerisinde estetigin de yer aldigi bircok bileseni kendinde barindirmaktadir. Nitekim kisilerin yasam bicimleri, deger yargilari, inanc sistemleri vs. onlarin kulturel yapilarinin yaninda estetiksel yargilari hakkinda da bilgi vermektedir. Toplumlar kendi kulturel yapilarina gore bir estetiksel degerler butunu olustururken, diger taraftan da olusturduklari bu estetiksel degerler butunu onlarin “estetiksel yargilari” hakkinda belirleyici olmaktadir. Bu calisma iki bolumden olusmaktadir. Birinci bolumde genel anlamda insanin estetik anlayisi ve bu anlayisi belirleyen unsurlar hakkinda bilgi verilirken, ikinci bolumde ise insanin olusturmus oldugu bu estetiksel yapinin kentlerde olusan “kentsel estetik” uzerindeki etkisine yer verilmistir.

Kultur bir toplumu digerlerinde ayiran, farkli kilan kisacasi onu ozge haline getiren ana unsur o... more Kultur bir toplumu digerlerinde ayiran, farkli kilan kisacasi onu ozge haline getiren ana unsur olarak degerlendirilebilir. Toplumun yasam bicimi nasil kultur denilen olgunun bir tezahuru ise, o yasam bicimi icerisindeki maddi unsurlar da o soyut kulturun maddi yansimalaridir. Bir taraftan topluma ait maddi kultur unsurlarinin devamliliginin saglanmasi bir zorunluluk arz ederken diger taraftan da o maddi unsurlari olusturan manevi degerlerin de muhafaza edilmesi gerekmektedir. Kultur ve kultur varliginin yansidigi bircok maddi unsurdan bahsetmek mumkundur. Bu unsurlar icerisinde toplumun butununu en cok ilgilendirenlerden ikisi kuskusuz mimari ve o mimarinin sekillendirdigi kent dokusundur. Onun icin Batili ulkeler kendi kulturel degerlerini gelecek kusaklara tasiyabilmek icin her seyden once mimari yapilarini ve onlarin olusturdugu kent dokusunu korumuslardir. Cunku bir toplum, yasami icindeki en etkin kulturel unsuru olan mimarisini kaybetti mi, her sey cozulmeye baslar ve bunun ...

() Defining the preservation of past works of cultural value quality, “preservation” and “civiliz... more () Defining the preservation of past works of cultural value quality, “preservation” and “civilization” are two integrated concepts. The reason is that one of the most significant indicators of civilization is the preservation of concrete elements with historical and cultural value. The concrete historical and cultural element being referred here involves not only a singular age but also everything including a pen of a statesman who had lived thirty years before a vase dating from Neolithic age. Museums are the places where all these important works are kept, archived and exhibited for public visits. They are the places that both provide information about past experiences and enlighten the future. Many a private and state rectors are influential on the establishment of these organizations. One of the widespread types of museums in recent years is “University Museum” founded by universities. Considering that universities are organizations not only providing training and education but also contributing to the cultural development of the society, their founding museum has become a necessity. Malatya Inonu University enjoys the priveledge of being one of the few universities having two museums. One of these two museums within the university is “Private Ismet Inonu Museum” founded for Ismet Inonu, the 2nd president of Turkish Republic and “Private Turgut OZAL Museum” founded for Turgut OZAL, the 8th president of Turkish Republic. This study includes a general introduction to museums and information about foundation, exhibition style and works of Turgut OZAL Museum, founded for the 8th President Turgut OZAL who has a highly significant place in Turkish political life.

Oz Insanoglu tarih sahnesine ciktigindan beri yasadigi bolgenin cografi ve iklimsel sartlarina ka... more Oz Insanoglu tarih sahnesine ciktigindan beri yasadigi bolgenin cografi ve iklimsel sartlarina karsi bir yasam mucadelesi vermis, gunluk yasam bicimini bu sartlara gore sekillendirmeye calismistir. Kurak iklimlerin yapisina gore farkli, yagisli iklimlerin yapisina gore ise daha farkli ozelliklere sahip mimari yapilanmalar ve yasam bicimleri bu sekillenmenin bir neticesi olarak ortaya cikmistir. Bu durum, aslinda insan yasaminda bir yonuyle kulturun varlik gostermesi ve sekillenmesine neden olmus, netice olarak da iklimsel ve cografi yapiya gore bir kulturel yapi olusturmustur. Tum toplumlar acisindan ortak ozellikler gosteren bu olusumlar beraberinde inanc sistemlerini ve olaylari cozumleme ve yorumlama bicimini de ortaya cikarmistir. Her ne kadar iklimsel ve cografi unsurlar topluluklarin kulturel yapisinin sekillenmesinde onemli rol oynamis olsa da, topluluklar, bircok konuda benzer dusunceler ve dolayisiyla da inanc sistemleri gelistirmislerdir. Bu inanc sistemlerinde yasanan gel...

Ozellikle kuresellesme ile birlikte gunumuzde kaybolan degerler arasinda, yok olan kultur ve tabi... more Ozellikle kuresellesme ile birlikte gunumuzde kaybolan degerler arasinda, yok olan kultur ve tabiat varliklari da yer almaktadir. Bu arastirmanin amaci, ilkogretim okullarinda kultur varliklarinin taninmasi ve sahip cikma ile ilgili kazanimlarin gerceklesmesi icin, Gorsel Sanatlar ve Sosyal Bilgiler derslerinin, programlarinda yer alan benzer uniteleri iliskilendirerek, ogrencilerin konu hakkinda daha fazla duyarli olmalarini saglayacak yontemler gelistirmektir. Arastirmanin calisma grubunu, Malatya Merkez Ataturk Ilkogretim Okulu yedinci siniflar icerisinden random yontemi ile secilen dort sube olusturmaktadir. Yine random yontemiyle bu dort subeden ikisi deney ikisi kontrol grubu olarak belirlenmistir. Arastirma, 2008- 2009 egitim-ogretim yili ikinci doneminde, 7A, 7F, 7H ve 7I subelerinde okuyan 128 ogrenci (deney grubunda 64, kontrol grubunda 64) uzerinde gerceklestirilmistir. Bu cercevede 7A ve 7F subeleri deney grubu, 7H ve 7I subeleri ise kontrol grubu olarak belirlenmistir.

1975 yilinda kurulan Inonu Universitesi; 2003 yilinda “Ismet Inonu Muzesi’ne, 2010 yilinda “Ozel ... more 1975 yilinda kurulan Inonu Universitesi; 2003 yilinda “Ismet Inonu Muzesi’ne, 2010 yilinda “Ozel Turgut Ozal Muzesi”’ne ve 2015 yilinda ise “Inonu Universitesi Kurumsal Muzesi”ne kavusmustur. Bu muzelerden ilki olan Ismet Inonu Muzesi Turkiye Cumhuriyeti’nin ikinci Cumhurbaskani Ismet Inonu adina kurulmus olan bir muze olup, icerisinde Ismet Inonu’ye ait ozel esyalari barindirmaktadir. 2010 yilinda kurulan Ozel Turgut Ozal Muzesi sekizinci Cumhurbaskanimiz Turgut Ozal adina kurulmus olup, O’na ait ozel esyalardan olusan bir sergilemeye sahiptir. Son olarak kurulan Kurumsal Muze ise Inonu Universitesi’nin kirk bir yillik tarihini icerisinde barindiran ve farkli donemlere ait materyalleri sergileyen bir muzedir. Sadece Inonu Universitesinde egitim-ogretim goren ogrenciler ve universite personeli icin degil, ayni zamanda bolge insaninin tamamina hizmet veren bu muzeler, bireylere gelecegi yorumlamak/yordamak icin gecmisten beslenmenin ne kadar onemli oldugu hususunda onemli somut ipucl...

Semavi dinlere ait kutsal kitaplarda yer almasinin yaninda bircok pagan dinlerde de Tufan miti go... more Semavi dinlere ait kutsal kitaplarda yer almasinin yaninda bircok pagan dinlerde de Tufan miti gormek mumkundur. Kulturel ve dinsel bir nitelik tasiyan bu inancin elbette ki sanatsal yansimalarinin olmasi da kacinilmazdir. Iste bu calismada farkli dinlerde yer alan Tufan miti ilgili bir bilgilendirme yapilmis ve bununla birlikte dunyanin bircok yerinde toplumlar tarafindan kabul gormus olan bu ortak mitin resim sanati icerisindeki yansimalari ortaya konulmaya calisilmistir. Bu yapilirken de konu ile ilgili cok fazla ornek icerisinden, caginin ozelliklerini yansitan belirli sayida eserle calisma sinirli tutulmustur.