Yaşar Özbay - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Yaşar Özbay

Psikiyatride Guncel Yaklasimlar - Current Approaches in Psychiatry, Dec 27, 2023

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi

Bu çalışmanın amacı evli bireylerin evlilik doyum düzeylerini belirlemeye yönelik Evlilik Doyumu ... more Bu çalışmanın amacı evli bireylerin evlilik doyum düzeylerini belirlemeye yönelik Evlilik Doyumu Ölçeği’nin (EDÖ) geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin test edilmesidir. Ölçeğin yapı geçerliğini incelemek amacıyla ilk olarak 357 (%82.9 kadın, %17.1 erkek) evli bireyle Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), ardından 163 (85 kadın, 78 erkek) evli bireyle Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Ölçüt bağıntılı geçerliği Yaşam Doyum Ölçeği (YDÖ) ile incelenmiştir. Ölçeğin güvenirliği iç tutarlılık katsayısı ve 47 katılımcı ile iki hafta ara ile yapılan test-tekrar test güvenirliği ile hesaplanmıştır. AFA sonucunda tek boyutlu toplam 12 maddeden (1=Hiç Katılmıyorum, 7=Tamamen Katılıyorum) oluşan bir yapı elde edilmiştir. Ölçeğin YDÖ ile anlamlı, pozitif yönlü ve güçlü bir korelasyonunun (r=.70) olduğu görülmüştür. Ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı .99, test-tekrar test güvenirliği ise .92 olarak bulunmuştur. Elde edilen bu sonuçlar, EDÖ’nün evli bireylerin evlilik doyum düzeylerini ...

International Journal of Psychology and Educational Studies

The likelihood that individuals will experience psychological problems increases during the pande... more The likelihood that individuals will experience psychological problems increases during the pandemic periods, and these problems usually continue after the pandemic process is over. Regarding psychological problems, some concepts, such as hope, have a protective and accelerating role of well-being. This study aims to reveal the psychological symptoms experienced by individuals during the COVID-19 pandemic process and their relationships with hope and special areas of expectancy. 412 individuals aged 18-67, who are residing in Turkey, participated in the study. The data were collected within three months from the emergence of the first case in Turkey. Brief Symptom Inventory (BSI-53), Life Domains Hope Scale (DSHS) were addressed to the participants for investigation. The results show that gender and education level significantly affect psychological symptoms and hope. That family and leisure time, among the special domains of hope, explained almost half of the variance and partially...

Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 2019

Öz Gelişimsel olarak risk grubunda bulunan çocuk ve ergenlerin karşı karşıya kalabileceği bağımlı... more Öz Gelişimsel olarak risk grubunda bulunan çocuk ve ergenlerin karşı karşıya kalabileceği bağımlılık türleri içinde madde bağımlılığı önemli bir yer tutmaktadır. Bilindiği gibi bağımlılık noktasında gelişimsel olarak risk altında bulunan çocuk ve ergenlerin karşı karşıya kalabileceği madde bağımlılığına yönelik farklı perspektiflere sahip önleme ve müdahale programları geliştirilmektedir. Bununla birlikte madde bağımlılığını önleme amaçlı programların daha çok bilgilendirmeye dayalı oldukları görülmektedir. Bu çalışmanın amacı ergenlerde madde bağımlılığı ile yaşam becerileri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Bu doğrultuda madde kullanımına/ bağımlılığına ilişkin olarak ergenlerin ve ailelerinin tutumları, düşünceleri ve başlama hikâyelerinden hareketle maddeye başlanma nedenleri, madde kullanmanın sonuçları ve madde bağımlılığını önlemede yaşam becerilerinin önem ve işlevini ortaya koymak amacıyla nitel bir araştırma yapılmıştır. Araştırmanın verileri odak grup görüşmesi tekniği ile ebeveyn (45 ebeveyn) ve gençlerden (42 genç) oluşan toplam 87 kişi ile 10 ayrı görüşmeden toplanmıştır. Elde edilen verilerin incelenmesi, nitel veri analizi tekniğine uygun olarak geliştirilen MAXQDA programı ile bilgisayar ortamında yapılmıştır Analizler sonucunda madde kullanan ergenlerin aileleri ile sorun yaşadıkları, aileleri ve arkadaşlarıyla ilişkilerinin iyi olmadığı, okul başarılarının ve okula bağlılıklarının düşük olduğu bulguları elde edilmiştir. 4H Yaşam BecerileriModeli kapsamında yapılan değerlendirmeyle ergenlerin madde kullanımını önlemede etkili olabileceğine inandıkları yaşam becerileri arasında duyuşsal alanda sosyal beceriler, iletişim ve besleyici ilişkiler kurabilme; bilişsel alanda problem çözme, maddeye karşı koyma ve hedef belirleme; sağlık alanında duyguları yönetme ve öz disiplin gibi becerilerin ön plana çıktığı görülmektedir.

Sakarya Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 2004

Bu çal man n temel amac sigaray hiç b rakmayanlarla (SHB), sigaray b rak p yeniden ba layanlar n ... more Bu çal man n temel amac sigaray hiç b rakmayanlarla (SHB), sigaray b rak p yeniden ba layanlar n (SYB)öz-yeterlik inançlar aras ndaki farkl l klar belirlemektir. Çal ma grubu 440 ki ilik üniversite ö rencilerinden olu maktad r. Veri toplama arac olarak Sigara çme Tutum Envanterinin, Öz-yeterlik alt ölçe i kullan lm t r. Veri analizleri F ve t testleri ile yap lm t r. Elde edilen bulgulara göre SHB ile SYB'nin özyeterlik inançlar aras nda anlaml bir farka rastlanmam t r. Ancak sigara içme miktar ve süresi aç s ndan farkl l klar ortaya ç km t r.

Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 2009

... Özgeci veya başkaları odaklı prososyal davranışlar, bireyin kendisi ile ilgili değildir. Başk... more ... Özgeci veya başkaları odaklı prososyal davranışlar, bireyin kendisi ile ilgili değildir. Başkalarına yönelik, pozitif duygulara, değerlere ve davranışlara odaklanmaktadır. ... Davranışlar genetik olarak insanda var olan beş temel ihtiyacı karşılamaya yöneliktir. ...

Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2004

Bu araştırmanın amacı Türkiye’de üniversite bünyesinde bulunan psikolojik danışma ve rehberlik me... more Bu araştırmanın amacı Türkiye’de üniversite bünyesinde bulunan psikolojik danışma ve rehberlik merkezlerinin niceliksel ve niteliksel özelliklerini incelemektir. Bu amaçla Türkiye’de üniversitelerdeki merkezlerde hizmet veren personel sayısı, merkeze başvuran öğrencilerin sayısı ve başvurma nedenleri, merkezlerin uyguladıkları sistemler, örgüt yapıları, fiziksel donanımları, sundukları hizmetler, merkezlerin güçlü ve zayıf yönleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırma kapsamında Gazi Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Koç Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Başkent Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi olmak üzere toplam 8 üniversitenin Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi incelenmiştir. Merkezlerin incelenmesi için araştırmacılar tarafından bu araştırma için geliştirilen “Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi İnceleme Formu” kullanılmıştır. Elde edilen bulgular üniversite psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri ve ü...

Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Apr 26, 2013

Calismanin amaci, ogrencilerin akademik yeterliklerine yonelik inanclarini belirlemeye yonelik bi... more Calismanin amaci, ogrencilerin akademik yeterliklerine yonelik inanclarini belirlemeye yonelik bir olcum araci gelistirmektir. Acimlayici Faktor Analizi (AFA) sonucunda ortaya cikan dort faktorlu yapinin gecerligini degerlendirmek amaciyla dogrulayici faktor analizi (DFA) yapilmistir. Oncelikli olarak yapilan DFA sonucunda AOYO’nin uyum degerleri incelenmistir. DFA’ya ek olarak, AOYO’nden elde edilen puanlarin ne derece guvenilir oldugunu degerlendirmek icin madde analizine dayali olarak hesaplanan Cronbach alfa ic-tutarlilik katsayilarina bakilmistir. Katsayilar olcegin butunu icin ise 91 olarak bulunmustur.

Bu calismanin amaci, bir riske sahip olan ciftlerde iliskisel yilmazligin, iliskisel profesyonel ... more Bu calismanin amaci, bir riske sahip olan ciftlerde iliskisel yilmazligin, iliskisel profesyonel yardim aramayla olan iliskisinin incelenmesidir. Arastirmada, Aktor-Partner Karsilikli Bagimlilik Modeli (APIM) kullanilarak, kadin ve erkegin karsilikli etkileri degerlendirilmistir. Arastirma grubunu 229 evli cift (n=458) olusturmaktadir. Arastirmada veri toplama araclari olarak Kisisel Bilgi Formu, Yasam Olaylari Formu, Iliskisel Yilmazlik Olcegi ve Iliskisel Yardim Arama Olcegi kullanilmistir. Verilerin analizi icin SPSS ve AMOS programlari kullanilarak, betimsel istatistik ve yapisal esitlik modelinde yol (path) analizinden yararlanilmistir. Arastirmanin sonuclari aktor-partner etkilerinde, kadin ve erkegin iliskisel profesyonel yardim arama yaklasimlari uzerinde aktor etkisi oldugunu gostermektedir. Partner etkileri acisindan ise yalnizca kadinlarin profesyonel yardim aramaya yonelmelerinin erkeklerin iliskisel yilmazliklarini arttirdigi sonucuna ulasilmistir. Arastirmadan elde edi...

Hacettepe Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi-hacettepe University Journal of Education, 2000

Bu calismada pozitif karakter guclerinden biri olan affedicilik kavrami ve affedicilik odakli ter... more Bu calismada pozitif karakter guclerinden biri olan affedicilik kavrami ve affedicilik odakli terapiler Turk yazin alanina tanitilmistir. Bu gozden gecirmede ele alinan konular sunlardir: affediciligi tanimlama cabalari; gelisimi; sosyal iliskiler, fiziksel ve ruh sagligi uzerindeki etkileri; belirleyicileri; olculmesi; psikoterapiye uyarlanmasi; ulkemizde bu konuda yapilan arastirmalar; affedicilige yonelik elestiriler ve son olarak calisilmaya ihtiyac duyulan alanlar. Ortaya konan farkli affedicilik tanimlarinin buyuk bir kismi affeden bireyin intikam alma gibi negatif duygularinin empati, sefkat gibi pozitif duygularla yer degistirmesine vurgu yapmaktadir. Alanyazinda hem affeden hem de affedilen bireylerin sosyal iliskileri ile fiziksel ve ruhsal sagliklarinda iyilesme oldugu ortaya konmustur. Gelistirilen farkli olceklerle birlikte affedicilik uzerine yapilan bilimsel calismalarin sayisi hizla artmaktadir. Affedicilik odakli terapi modelleri gelistirilmis ve farkli danisan grup...

The purpose of this study was that Marital Self-efficacy Scale was developed and examined its val... more The purpose of this study was that Marital Self-efficacy Scale was developed and examined its validity and reliability in order to determine * Bu çalışma, Gazi Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Projesi tarafından desteklenen “Türkiye’de Evlilik Doyumunu Etkileyen Faktörler: Bir Model Geliştirme Çalışması” adlı çalışmanın bir bölümüdür. 14. Ulusal Psikoloji Kongresinde, ANKARA, 6-8 EYLÜL 2006 poster bildiri olarak sunulmuştur. ** Araş. Gör., Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fak. Psikolojik Danışma ve Rehberlik ABD. Beşevler-ANKARA *** Prof. Dr., Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fak. Psikolojik Danışma ve Rehberlik ABD. Beşevler-ANKARA Hüdayar Cihan Güngör ve Yaşar Özbay 80 married people’ belief about personal and social efficacy in marital reationship. Data were collected from 436 married people who graduate from high school and/or higher level education. MSS is a 5point Likert scale. This scale consists of 33 items, none of which is reversed. First, the construct validity of the MSS tes...

Bu calisma ile bireylerin aileleri ile birlikte olduklarinda yasadiklari doyumu belirlemeye yonel... more Bu calisma ile bireylerin aileleri ile birlikte olduklarinda yasadiklari doyumu belirlemeye yonelik olcek gelistirilmesi amaclamistir. Katilimcilar, 354 cocuk (%70.7) ve 147 (%29.3) evli bireyden olusmaktadir. Calismaya katilan bireylerin 281 (%55.5)’i kadin ve 223 (%44.1)’u erkektir. Yas ortalamalari 27.05’tir. Aile Yasam Doyumu Olcegi 23 maddeden olusan likert tipi bir olcektir. Olcegin yapi gecerligine kanit saglamak amaciyla betimleyici faktor analizi yapilmistir. Olcegin temel bilesenler analizini yapmak uzere maddelerin faktor yukleri, maddeler arasindaki iliskiler, maddelerin guvenirlik katsayilari, aciklanan varyans oranlari ve cizgi grafigi incelenmistir. AYDO’nun gecerlik calismalari icin betimleyici faktor analizi ve olcut gecerligi analizi kullanilmistir. Guvenirlik analizi icin ise Cronbachα guvenirligine ve madde toplam korelasyonlarina bakilmistir. Faktorlenme ve orneklem uygunlugu kapsaminda KMO degeri 0.938 ve Barlet testi anlamli bulunmustur (χ²=6134.525, p<.01)...

Romantik iliskiler yetiskinlik donemi yakin iliskilerinden biridir. Ayrica, yetis- kinlikte bir r... more Romantik iliskiler yetiskinlik donemi yakin iliskilerinden biridir. Ayrica, yetis- kinlikte bir romantik iliskinin kurulmasi ve surdurulmesi gelisimsel bir gorevdir. Baglanma iliskisi bebeklerin birincil bakici ile kurduklari ve surdurdukleri guven ve bakima dayali iliskidir. Baglanma iliskisi yasamin ilk yilinda gelistirilir ve aktif olur. Baglanma, yasam boyu devam eden bir davranis sistemidir. Bebeklikte bag- lanma iliskisinde birinci baglanma figuru genellikle anne olurken; yetiskinlikte birincil baglanma figuru cogu zaman romantik iliskideki es olmaktadir. Baglanma yaralanmalari psikoloji, psikolojik danisma, aile ve cift danismasi alanlarinda yeni bir kavramdir. Yetiskin romantik iliskilerinde, kritik ihtiyac anlarinda baglanma figurunun ulasilabilir ve cevap verebilir olduguna dair guvensizlik yasandiginda ve bu guvensizlik travmatik olarak algilandiginda, baglanma yaralanmasi gerceklesmektedir. Baglanma yaralanmalari, cift terapilerinde sik sik karsilasilan ve iyilestirilmed...

Bu calismanin amaci cocuk istismari ve ihmali vakalarinin gazete haberlerine dayali olarak incele... more Bu calismanin amaci cocuk istismari ve ihmali vakalarinin gazete haberlerine dayali olarak incelemektedir. Bu dogrultuda gazete haberlerine yansiyan cocuk istismari vakalari istismarin turu, istismarcinin ve magdurun cinsiyeti ve istismarin gerceklestigi baglam temalari altinda incelenmistir. Bu amac dogrultusunda Turkiye’de yayinlanan tiraji en yuksek gazetelerden Hurriyet ve Zaman gazetelerinin uc aylik (agustos, eylul, ekim 2012 dilimdeki gazate haberleri incelenmistir. Calismanin turu dokuman incelemesidir. Verilerin analizinde icerik analizi ve ki-kare kullanilmistir. Yapilan analizler sonucunda gazete haberlerine yansiyan cocuk istismarinda vakalarinda daha cok fiziksel istismar gorulmektedir. Istismarcilarin ve magdurlarin cogu erkek iken, istismar vakalarinin daha cok ailede gerceklestigi gorulmustur.