Zbigniew Gołaś - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Zbigniew Gołaś

Roczniki Nauk Rolniczych, Mar 31, 2016

The article presents the results of comparative analysis of economics, organization and financial... more The article presents the results of comparative analysis of economics, organization and financial effectiveness of farms in EU countries that are focused on root crops, mainly potatoes. The analysis was based on statistical data from FADN database for type TF161 (root crops). The survey showed that root crops farms differ considerably in terms of organization, productivity and profitability. In terms of profitability, the highest efficiency was observed in the case of farms located in France, the Netherlands, Denmark and Germany. At the same time, Polish and Bulgarian farms were ranked lower, experiencing relatively low income levels. Poor results of Polish and Bulgarian root crops farms were mainly caused by low intensity of production, small scale of production, poor harvest and low sale prices of potatoes, which determined low rates of land and work productivity and profitability.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Sep 12, 2017

The article presents analysis of determinants of milk production profit margin on dairy farms. Th... more The article presents analysis of determinants of milk production profit margin on dairy farms. The research focuses on farms in the EU Member States and is based on statistical data coming from the European Commission's Dairy Farm Reports for 2007-2013. Milk production margin was analysed on the basis of detailed accounts of income and expenses that allowed to conduct multifaceted evaluation of farms' ability to generate income from milk production measured by gross and net margin. Furthermore, the panel data regressions models were applied in order to identify intensity and direction of chosen technological and economic, price and cost characteristics' influence on milk production margin. The size of forage area, herd size, cows' milk yield, milk prices and energy and salary costs should be considered, in the light of panel regression parameters, as most influential factors.

DOAJ (DOAJ: Directory of Open Access Journals), Dec 1, 2016

The main aim of the article is to characterize development of organic farming in Poland in 2004-2... more The main aim of the article is to characterize development of organic farming in Poland in 2004-2014. The research refers to aspects such as the number and structure of organic producers, the structure of ecological land and organization, and the productivity and profi tability of organic farms in comparison to conventional farms. The research shows that since the accession of Poland into the EU, the domestic organic farming sector has developed dynamically. The number of organic producers increased sevenfold in 2004-2014 and the observed changes were caused by an increase in both the number of ecological farms and organic food processing enterprises. Organic and conventional farms clearly diff er in terms of organization, productivity and profi tability. Conventional farms experienced higher rates of productivity, land profi tability, and work profi tability. Furthermore, the fi nancial situation of organic farms was vastly determined by state subsidies, which constituted almost 80% of income accrued from agricultural production.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Mar 22, 2010

do Unii Europejskiej i objęcie krajowego rolnictwa instrumentarium Wspólnej Polityki Rolnej w spo... more do Unii Europejskiej i objęcie krajowego rolnictwa instrumentarium Wspólnej Polityki Rolnej w sposób zasadniczy zmieniło warunki jego funkcjonowania. Członkostwo w strukturach UE przekłada się bowiem na nieograniczony dostęp do ogromnego rynku zbytu, a także, co szczególnie istotne dla producentów rolnych, stwarza nowe możliwości kreowania dochodów z tytułu wielkości rynku UE oraz realizacji subwencji w ramach WPR [8, 9, 16]. W prezentowanym artykule skoncentrowano się na problematyce wydajności i dochodowości rolnictwa, biorąc głównie pod uwagę dwa podstawowe indykatory, jakimi są: wartość dodana netto i dochód przedsiębiorców rolnych w przeliczeniu na odpowiednią jednostkę zatrudnienia. W pierwszej części artykułu omówiono materiały źródłowe i założenia metodyczne. Przedstawiono w nim sekwencyjny rachunek tworzenia dochodu na podstawie Rachunków Ekonomicznych dla Rolnictwa [10] oraz koncepcję systemowej analizy wydajności i dochodowości pracy w rolnictwie. W drugiej części zaprezentowano wyniki badań empirycznych, na które składają się: analiza tworzenia dochodu, analiza systemowa dochodowości pracy oraz analiza ilościowa siły i kierunku wpływu czynników determinujących poziom wydajności i dochodowości pracy w rolnictwie. Materiały źródłowe i założenia metodyczne W badaniu wykorzystano Rachunki Ekonomiczne dla Rolnictwa-RER (Economic Accounts for Agriculture-EAA), tj. obowiązujące w Unii Europejskiej zharmonizowane sprawozdania finansowe umożliwiające analizę sytuacji gospodarczej w rolnictwie według jednolitych zasad [10], publikowane przez Europejski Urząd Statystyczny EUROSTAT [4]. Jednym z głównych celów RER jest szero

Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 2016

Głównym celem artykułu jest ocena sytuacji finansowej sektora produkcji napojów w Polsce i Niemcz... more Głównym celem artykułu jest ocena sytuacji finansowej sektora produkcji napojów w Polsce i Niemczech. Badania porównawcze przeprowadzono w układzie klas wielkości przedsiębiorstw i na podstawie bazy danych Europejskiego Banku Centralnego, która umożliwia ocenę różnych sektorów gospodarki w obszarze struktury finansowej, płynności finansowej, zadłużenia, aktywności oraz rentowności. Badania wykazały, że przedsiębiorstwa w Polsce w stosunku do przedsiębiorstw w Niemczech stosują bardziej agresywne strategie finansowe, mają gorszą płynność finansową, mniej efektywnie zarządzają kapitałem obrotowym, mają mniejszą zdolność do obsługi długu, generują niższą wartość dodaną w relacji do przychodów, uzyskują niższą marżę na sprzedaży, ale wyższą stopę zwrotu z kapitału własnego-w następstwie tarczy odsetkowej i wysokiej dźwigni kapitałowej.

Village and Agriculture, 2014

Streszczenie: W opracowaniu podjęto problematykę zróżnicowania dochodowości pracy w rolnictwie kr... more Streszczenie: W opracowaniu podjęto problematykę zróżnicowania dochodowości pracy w rolnictwie krajów Unii Europejskiej. Analizę oparto na Rachunkach Ekonomicznych dla Rolnictwa, tj. obowiązującym w UE zharmonizowanym sprawozdaniu finansowym, umożliwiającym analizę sytuacji gospodarczej w rolnictwie według jednolitych zasad. Podstawą przeprowadzonych badań stał się zaproponowany przez autora system wskaźników dochodowości pracy oraz analiza logitowa kategorii uporządkowanych. Badania wykazały, że w okresie 2005-2012 dochodowość pracy w rolnictwie UE wzrastała realnie średniorocznie o 1,7%, a w 2012 roku, w stosunku do 2005 roku, poziom dochodowości pracy był w ujęciu realnym wyższy o prawie 40%. W świetle analizy regresji logitowej kategorii uporządkowanych, do głównych determinant zróżnicowania dochodowości pracy w rolnictwie UE należy zaliczyć wydajność pracy zatrudnionych w rolnictwie, obciążenie rolnictwa kosztami finansowymi oraz strukturę zatrudnienia postrzeganą w kontekście skali najmu siły roboczej. Modele logitowe wskazują również na generalnie słabe powiązanie dochodowości pracy z dopłatami do produkcji. Subwencje realizowane w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) odgrywają bowiem ważną rolę głównie w krajach o niskim poziomie rozwoju sektora rolnego. Słowa kluczowe: dochodowość pracy w rolnictwie, Rachunki Ekonomiczne dla Rolnictwa, system wskaźników dochodowości pracy, Unia Europejska, modele regresji logitowej kategorii uporządkowanych WPROWADZENIE Objęcie krajowego rolnictwa instrumentami wspólnej polityki rolnej (WPR) w sposób zasadniczy zmieniło warunki jego funkcjonowania. Członkostwo w UE przekłada się bowiem na nieograniczony dostęp do ogromnego rynku zbytu produktów rolno-spożywczych, a także, co bardzo istotne dla producentów rolnych, stwarza nowe możliwości kreowania dochodów z tytułu wielkości rynku UE oraz 7

Zemědělská ekonomika, Jul 31, 2016

Th e main aim of the study was to analyse changes in the work profi tability in the agricultural ... more Th e main aim of the study was to analyse changes in the work profi tability in the agricultural sector in the Czech Republic and Poland in the post-accession period. Th e study used the Economic Accounts for Agriculture, which enabled the analysis of the economic situation in agriculture according to the uniform standards. Th e study was based on a system of work profi tability indexes and factor analysis. Th e research proved that during the post-accession period (2004-2014), in the average work profi tability in agriculture increased in the real terms by 6.69% per annum in the Czech Republic and by 5.66% per annum in Poland. As results from the factor analysis, favourable changes in the work profi tability in the agricultural sector in the Czech Republic were chiefl y caused by an increase in subsidies, a higher productivity and depreciation costs. On the other hand, the increased productivity and subsidies were the main causes of favourable changes in the work profi tability in the agricultural sector in Poland.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Mar 22, 2010

do Unii Europejskiej i objęcie krajowego rolnictwa instrumentarium Wspólnej Polityki Rolnej w spo... more do Unii Europejskiej i objęcie krajowego rolnictwa instrumentarium Wspólnej Polityki Rolnej w sposób zasadniczy zmieniło warunki jego funkcjonowania. Członkostwo w strukturach UE przekłada się bowiem na nieograniczony dostęp do ogromnego rynku zbytu, a także, co szczególnie istotne dla producentów rolnych, stwarza nowe możliwości kreowania dochodów z tytułu wielkości rynku UE oraz realizacji subwencji w ramach WPR [8, 9, 16]. W prezentowanym artykule skoncentrowano się na problematyce wydajności i dochodowości rolnictwa, biorąc głównie pod uwagę dwa podstawowe indykatory, jakimi są: wartość dodana netto i dochód przedsiębiorców rolnych w przeliczeniu na odpowiednią jednostkę zatrudnienia. W pierwszej części artykułu omówiono materiały źródłowe i założenia metodyczne. Przedstawiono w nim sekwencyjny rachunek tworzenia dochodu na podstawie Rachunków Ekonomicznych dla Rolnictwa [10] oraz koncepcję systemowej analizy wydajności i dochodowości pracy w rolnictwie. W drugiej części zaprezentowano wyniki badań empirycznych, na które składają się: analiza tworzenia dochodu, analiza systemowa dochodowości pracy oraz analiza ilościowa siły i kierunku wpływu czynników determinujących poziom wydajności i dochodowości pracy w rolnictwie. Materiały źródłowe i założenia metodyczne W badaniu wykorzystano Rachunki Ekonomiczne dla Rolnictwa-RER (Economic Accounts for Agriculture-EAA), tj. obowiązujące w Unii Europejskiej zharmonizowane sprawozdania finansowe umożliwiające analizę sytuacji gospodarczej w rolnictwie według jednolitych zasad [10], publikowane przez Europejski Urząd Statystyczny EUROSTAT [4]. Jednym z głównych celów RER jest szero

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2010

Zapoczątkowane w ostatniej dekadzie XX wieku procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do systemu... more Zapoczątkowane w ostatniej dekadzie XX wieku procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do systemu rynkowego weszły w nową fazę w następstwie zakończenia akcesyjnego etapu procesu integracji i uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej. Nie oznacza to jednak, że proces integracji zakończył się wraz z przystąpieniem Polski do UE. Przed sektorami gospodarki narodowej stoi bowiem pilna konieczność przyspieszenia procesów dostosowawczych, zwiększających zdolności konkurencyjne w znacznie szerszym niż dotąd wymiarze, wyznaczonym nie tyle przez rynek krajowy, ile wspólny rynek poddawany coraz silniejszej presji tendencji globalnych. Poza oczywistą koniecznością zmian w sferze instytucjonalnej, handlowej i regulacyjnej, podstawowy kierunek dostosowań gospodarki po akcesji do Unii Europejskiej określa współcześnie stan sfery realnej, której głównymi wyznacznikami są parametry strukturalne, produkcyjne i efektywnościowe. Szczególnego znaczenia nabiera w tym wypadku efektywne wykorzystanie zasobów pracy, czyli uzyskiwanie wysokiej wydajności pracy, która powszechnie jest uznawana za jeden z najważniejszych parametrów rozwojowych gospodarek, ponieważ prowadzi do zmniejszenia kosztów, zwiększenia podaży tańszych dóbr i usług, dynamizuje rynek oraz przekłada się na wzrost siły nabywczej społeczeństw, ich zamożność i zdolności konkurencyjne. Te fundamentalne związki można przedstawić w postaci następujących relacji [6]:

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Mar 22, 2010

Zapoczątkowane w ostatniej dekadzie XX wieku procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do systemu... more Zapoczątkowane w ostatniej dekadzie XX wieku procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do systemu rynkowego weszły w nową fazę w następstwie zakończenia akcesyjnego etapu procesu integracji i uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej. Nie oznacza to jednak, że proces integracji zakończył się wraz z przystąpieniem Polski do UE. Przed sektorami gospodarki narodowej stoi bowiem pilna konieczność przyspieszenia procesów dostosowawczych, zwiększających zdolności konkurencyjne w znacznie szerszym niż dotąd wymiarze, wyznaczonym nie tyle przez rynek krajowy, ile wspólny rynek poddawany coraz silniejszej presji tendencji globalnych. Poza oczywistą koniecznością zmian w sferze instytucjonalnej, handlowej i regulacyjnej, podstawowy kierunek dostosowań gospodarki po akcesji do Unii Europejskiej określa współcześnie stan sfery realnej, której głównymi wyznacznikami są parametry strukturalne, produkcyjne i efektywnościowe. Szczególnego znaczenia nabiera w tym wypadku efektywne wykorzystanie zasobów pracy, czyli uzyskiwanie wysokiej wydajności pracy, która powszechnie jest uznawana za jeden z najważniejszych parametrów rozwojowych gospodarek, ponieważ prowadzi do zmniejszenia kosztów, zwiększenia podaży tańszych dóbr i usług, dynamizuje rynek oraz przekłada się na wzrost siły nabywczej społeczeństw, ich zamożność i zdolności konkurencyjne. Te fundamentalne związki można przedstawić w postaci następujących relacji [6]:

Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia, 2014

The study attempts to identify the socioeconomic determinants of propensity to save and saving ra... more The study attempts to identify the socioeconomic determinants of propensity to save and saving rate in Polish households. The research was done on the individual data of the Social Diagnosis by means of the method of logistic regression The results of logistic regression analysis confi rmed the fact that above all, the signifi cant factors affecting the propensity to save in households are as follows: the householder's sex, place of residence, level of education, socio-occupational status and marital status, health aspects (disability and health problems), the biological type of the family, the number of people in the household and the income level in its absolute and relative aspect. On the other hand, the saving rate is chiefl y determined by: the householder's sex, age, level of education, disability as well as the socio-occupational status and income level.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Mar 22, 2010

Zapoczątkowane w ostatniej dekadzie XX wieku procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do systemu... more Zapoczątkowane w ostatniej dekadzie XX wieku procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do systemu rynkowego weszły w nową fazę w następstwie zakończenia akcesyjnego etapu procesu integracji i uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej. Nie oznacza to jednak, że proces integracji zakończył się wraz z przystąpieniem Polski do UE. Przed sektorami gospodarki narodowej stoi bowiem pilna konieczność przyspieszenia procesów dostosowawczych, zwiększających zdolności konkurencyjne w znacznie szerszym niż dotąd wymiarze, wyznaczonym nie tyle przez rynek krajowy, ile wspólny rynek poddawany coraz silniejszej presji tendencji globalnych. Poza oczywistą koniecznością zmian w sferze instytucjonalnej, handlowej i regulacyjnej, podstawowy kierunek dostosowań gospodarki po akcesji do Unii Europejskiej określa współcześnie stan sfery realnej, której głównymi wyznacznikami są parametry strukturalne, produkcyjne i efektywnościowe. Szczególnego znaczenia nabiera w tym wypadku efektywne wykorzystanie zasobów pracy, czyli uzyskiwanie wysokiej wydajności pracy, która powszechnie jest uznawana za jeden z najważniejszych parametrów rozwojowych gospodarek, ponieważ prowadzi do zmniejszenia kosztów, zwiększenia podaży tańszych dóbr i usług, dynamizuje rynek oraz przekłada się na wzrost siły nabywczej społeczeństw, ich zamożność i zdolności konkurencyjne. Te fundamentalne związki można przedstawić w postaci następujących relacji [6]:

Journal of Agribusiness and Rural Development, 2009

Abstrakt. W artykule zaprezentowano analizę zróżnicowania rentowności kapitału własnego w gospoda... more Abstrakt. W artykule zaprezentowano analizę zróżnicowania rentowności kapitału własnego w gospodarstwach rolnych UE według krajów, wielkości ekonomicznej oraz typów rolniczych gospodarstw. Słowa kluczowe: rentowność, zwrot z kapitału własnego, model DuPonta, UE, rolnictwo, gospodarstwa, FADN WPROWADZENIE Celem artykułu jest analiza zróżnicowania rentowności kapitału własnego gospodarstw rolnych. Wyodrębnienie cech gospodarstw, najsilniej wpływających na ich zdolność do generowania zysków w relacji do zainwestowanego kapitału własnego, w połączeniu z analizą różnic w tym zakresie, pomiędzy różnymi typami gospodarstw funkcjonującymi w rolnictwie Unii Europejskiej, jest ważne z dwóch powodów. Po pierwsze, porównanie to stanowi istotną podstawę oceny ex post racjonalności decyzji właścicieli gospodarstw, po drugie jest ono bardzo ważną wskazówką do takiego doskonalenia narzędzi polityki rolnej w obszarze finansowania rolnictwa, które z jednej strony będzie sprzyjać pomnażaniu kapitału właścicieli gospodarstw rolnych, z drugiej zaśmoże przełożyć się na korzystny kierunek zmian strukturalnych oraz wzrost i rozwój całego sektora rolnego. Badanie czynników kształtujących rentowność kapitału własnego jest również celowe z trzech innych powodów. Po pierwsze, dla utrzymania ciągłości działalności gospodarczej, każdy podmiot, obok zachowania płynności finansowej, musi wykazywać zdolność do generowania nadwyżki ekonomicznej postrzeganej w kategoriach zysku. Po drugie, akumulowane przez gospodarstwa zyski stanowią podstawowe i najważniej-1 Prezentowane wskaźniki rentowności obliczono według następujących formuł: rentowność kapitału własnego (ROE) = zysk netto/kapitał własny, rentowność sprzedaży (ROS) = zysk netto/przychody ze sprzedaży, rentowność aktywów (ROA) = zysk netto/aktywa ogółem. Źródło: Bilansowe wyniki... [2000-2006]. 1 The presented profitability ratios were calculated according to formats: return on sales (ROS) = net income/sales, return on assets (ROA) = net income/total assets, return on equity (ROE) = net income/own capital. Source: Bilansowe wyniki... [2000-2006].

Roczniki Nauk Rolniczych, Jun 27, 2019

S y n o p s i s. Celem pracy było przedstawienie przemian wydajności pracy w rolnictwie Unii Euro... more S y n o p s i s. Celem pracy było przedstawienie przemian wydajności pracy w rolnictwie Unii Europejskiej (UE) w latach 2005-2016 oraz propozycji metodycznej dekompozycji wskaźnika wydajności pracy w rolnictwie. W zaproponowanych trzech modelach dekompozycji wydajności pracy uwzględniono siedem czynników (wskaźników), tj. produktywność nakładów, produktywność ziemi, wskaźnik wartości dodanej, opodatkowanie produkcji, dopłaty do produkcji, uzbrojenie zasobów pracy w ziemię oraz poziom intensywności produkcji rolniczej. Ponadto, na podstawie metody deterministycznej dokonano oceny zmian wydajności pracy w rolnictwie UE oraz w Polsce. Badania wykazały, że w latach 2005-2016 wydajność pracy mierzona wartością dodaną brutto zwiększała się w UE-28 średniorocznie o 2,13%, w UE-15 tylko 0,98%, a w UE-13 znacznie szybciej, tj. o 3,45%. Oznacza to, że w rolnictwie UE zachodzą procesy konwergencji wydajności pracy. W świetle analizy deterministycznej głównymi czynnikami wzrostu wydajności pracy w rolnictwie UE-28 i w Polsce były wzrost intensywności produkcji oraz wzrost uzbrojenia pracy w zasoby ziemi. Korzystny kierunek przemian wydajności pracy osłabiała malejąca efektywność wytwarzania mierzona produktywnością nakładów oraz udziałem wartości dodanej w przychodach.

Journal of Central European Agriculture, 2013

The article presents the results of the effectiveness of working capital management in the food i... more The article presents the results of the effectiveness of working capital management in the food industry in Poland. The study was conducted in the 30 branches (classes) of the food industry over the period 2005-2009, based on unpublished data of the Central Statistical Office. The effectiveness of working capital management were evaluated using a cycles of inventories, receivables, liabilities and cash conversion cycle and in relation to rates of return earned on assets. Studies have shown that in industries where these cycles are the shortest achieved the highest rate of return. The beneficial effect of shortening the cycle of working capital on profitability is also verified by using regression analysis.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Sep 20, 2012

Jednym z najważniejszych obszarów zarządzania operacyjnego jest zarządzanie zapasami. Skuteczna r... more Jednym z najważniejszych obszarów zarządzania operacyjnego jest zarządzanie zapasami. Skuteczna realizacja tej subfunkcji zarządczej umożliwia bowiem zaspokojenie na odpowiednim poziomie zgłaszanego popytu, a także poprzez stały monitoring i prognozowanie stanu zapasów, uniknięcie nadwyżek oraz niedoboru w produkcji. W problematyce efektywności zarządzania zapasami nieuzasadnione byłoby jednak ograniczenie się wyłącznie do wskazanych wyżej aspektów popytowo-logistycznych. Niejako naturalnie nasuwa się bowiem finansowy aspekt zarządzania zapasami, związany z koniecznością ich utrzymywania oraz z kosztami, jakie generują. Utrzymywanie zapasów wynika z wielu przesłanek, zróżnicowanych w zależności od rodzaju zapasów [15, 16, 17, 26]. Utrzymywanie zapasów surowców i materiałów wiąże się z koniecznością zapewnienia rytmiczności produkcji, z potencjalnymi korzyściami skali produkcji i dostaw, redukcją ryzyka związanego z niepewnością dostaw i czasu dostaw, dążenieniem do ograniczenia wpływu sezonowości dostaw i sezonowości popytu. Natomiast w przypadku zapasów produktów gotowych pierwszorzędną przesłanką jest zapewnienie ciągłości sprzedaży, której brak przekłada się na zmniejszenie zysku ze sprzedaży, spadek reputacji firmy, a w konsekwencji negatywnie wpływa na sytuację konkurencyjną przedsiębiorstwa. Jednak utrzymywanie zapasów skutkuje ponoszeniem różnego rodzaju kosztów związanych z ich utrzymywaniem i zamawianiem. Do najważniejszych z nich należą koszty magazynowania, przeładunku i przemieszczania, ubezpieczeń, koszty wynikające ze strat w zapasach, koszty utraty rabatu od wielkości zamówień, koszty wyczerpania zapasów, a także koszty kapitałowe (utraconych korzyści) wynikające z zamrożenia kapitału w zapasach. Wysoka ranga problematyki efektywnego zarządzania zapasami wynika także z ich udziału w strukturze aktywów. W większości przedsiębiorstw, poza sektorem finansowym i usług, zapasy stanowią znaczną część zarówno akty

Journal of Agribusiness and Rural Development, 2011

Celem artykułu jest analiza zróżnicowania poziomu zadłużenia gospodarstw domowych w krajach Unii ... more Celem artykułu jest analiza zróżnicowania poziomu zadłużenia gospodarstw domowych w krajach Unii Europejskiej. Analiza obejmuje relację długu do dochodu dyspozycyjnego oraz związki między poziomem zadłużenia a skalą problemu niespłacania zobowiązań. Cel został zrealizowany z wykorzystaniem metody analizy skupień i analizy korelacji. Słowa kluczowe: zadłużenie gospodarstw domowych, niewypłacalność gospodarstw domowych, analiza skupień WSTĘP Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat można zauważyć znaczny wzrost zadłużenia gospodarstw domowych w krajach Unii Europejskiej, mierzonego w różnych kategoriach-zarówno w ujęciu absolutnym, jak i w relacji do dochodów czy wielkości PKB. Jak wynika z raportu Parlamentu Europejskiego [Lilico 2010], krajami najbardziej zadłużonymi w wielkościach absolutnych są Niemcy, Wielka Brytania, Francja i Hiszpania. Jednak biorąc pod uwagę wielkości poszczególnych gospodarek największym udziałem długu w stosunku do PKB (średnio 84% w grudniu 2009 roku) charakteryzują się gospodarstwa domowe Cypru, Danii, Irlandii, Portugalii, Hiszpanii oraz Wielkiej Brytanii. Według danych Obserwatora Cetelem [Obserwator 2008], w 2007 roku do trójki krajów o największym zadłużeniu przypadającym na gospodarstwo domowe, wynikającym z kredytów konsumpcyjnych, należały: Wielka Brytania, Hiszpania i Niemcy. 3(21) 2011 23 REGIONAL DIVERSIFICATION OF HOUSEHOLD INDEBTEDNESS LEVEL IN THE EUROPEAN UNION COUNTRIES Summary. The article presents the diversification of households indebtedness level in the European Union countries. The outstanding credit to household disposable income ratio and the relation between a level of indebtedness and the problem of arrears in payment were analysed. The cluster analysis and correlation analysis methods were applied.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2012

Jednym z najważniejszych obszarów zarządzania operacyjnego jest zarządzanie zapasami. Skuteczna r... more Jednym z najważniejszych obszarów zarządzania operacyjnego jest zarządzanie zapasami. Skuteczna realizacja tej subfunkcji zarządczej umożliwia bowiem zaspokojenie na odpowiednim poziomie zgłaszanego popytu, a także poprzez stały monitoring i prognozowanie stanu zapasów, uniknięcie nadwyżek oraz niedoboru w produkcji. W problematyce efektywności zarządzania zapasami nieuzasadnione byłoby jednak ograniczenie się wyłącznie do wskazanych wyżej aspektów popytowo-logistycznych. Niejako naturalnie nasuwa się bowiem finansowy aspekt zarządzania zapasami, związany z koniecznością ich utrzymywania oraz z kosztami, jakie generują. Utrzymywanie zapasów wynika z wielu przesłanek, zróżnicowanych w zależności od rodzaju zapasów [15, 16, 17, 26]. Utrzymywanie zapasów surowców i materiałów wiąże się z koniecznością zapewnienia rytmiczności produkcji, z potencjalnymi korzyściami skali produkcji i dostaw, redukcją ryzyka związanego z niepewnością dostaw i czasu dostaw, dążenieniem do ograniczenia wpływu sezonowości dostaw i sezonowości popytu. Natomiast w przypadku zapasów produktów gotowych pierwszorzędną przesłanką jest zapewnienie ciągłości sprzedaży, której brak przekłada się na zmniejszenie zysku ze sprzedaży, spadek reputacji firmy, a w konsekwencji negatywnie wpływa na sytuację konkurencyjną przedsiębiorstwa. Jednak utrzymywanie zapasów skutkuje ponoszeniem różnego rodzaju kosztów związanych z ich utrzymywaniem i zamawianiem. Do najważniejszych z nich należą koszty magazynowania, przeładunku i przemieszczania, ubezpieczeń, koszty wynikające ze strat w zapasach, koszty utraty rabatu od wielkości zamówień, koszty wyczerpania zapasów, a także koszty kapitałowe (utraconych korzyści) wynikające z zamrożenia kapitału w zapasach. Wysoka ranga problematyki efektywnego zarządzania zapasami wynika także z ich udziału w strukturze aktywów. W większości przedsiębiorstw, poza sektorem finansowym i usług, zapasy stanowią znaczną część zarówno akty

Journal of Agribusiness and Rural Development, 2009

Abstrakt. W artykule zaprezentowano wyniki analizy płynności finansowej przedsiębiorstwa Jutrzenk... more Abstrakt. W artykule zaprezentowano wyniki analizy płynności finansowej przedsiębiorstwa Jutrzenka S.A. Analizę przeprowadzono z zastosowaniem statycznych, dynamicznych oraz nieklasycznych wskaźników płynności finansowej. Słowa kluczowe: płynność finansowa, analiza wskaźnikowa, przemysł cukierniczy, giełdowa spółka akcyjna, Jutrzenka S.A. WSTĘP Głównym celem tej pracy jest aplikacja różnych metod oceny płynności finansowej w wybranym przedsiębiorstwie. Badania przeprowadzono na przykładzie przedsiębiorstwa Jutrzenka S.A-spółki branży cukierniczej, notowanej na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Materiał źródłowy badań stanowiły sprawozdania finansowe wymienionej spółki akcyjnej za lata 2000-2006 (bilans, rachunek zysków i strat, przepływy pieniężne), opracowane przez Notoria Serwis [Wyniki... 2008]. Ze względu na brak dostępu do wszystkich danych w artykule zaprezentowano tylko te wskaźniki płynności finansowej, które były możliwe do oszacowania na podstawie wyżej wymienionych sprawozdań. Prezentowane wskaźniki oceny płynności finansowej obliczono według formuł, które zostaną zamieszczone w artykule Gołasia i Witczyk [w druku].

Journal of Agribusiness and Rural Development, 2008

Abstrakt. W artykule przedstawiono wyniki ekonometrycznej analizy czynników kształtujących poziom... more Abstrakt. W artykule przedstawiono wyniki ekonometrycznej analizy czynników kształtujących poziom płynności finansowej w rolnictwie UE. Badania przeprowadzono na podstawie rachunkowości rolnej FADN. W świetle modeli regresji wielokrotnej głównym czynnikiem kształtującym poziom płynności finansowej w gospodarstwach rolnych jest polityka zarządzania kapitałem obrotowym. Słowa kluczowe: płynność finansowa, wskaźnik płynności bieżącej, wskaźnik płynności "szybki", FADN, gospodarstwa rolne, regresja wielokrotna WSTĘP Praca stanowi kontynuację rozważań dotyczących problematyki płynności finansowej w rolnictwie zawartych w artykule Bieniasz i Gołaś [2008]. Głównym jej celem jest określenie siły i kierunku wpływu wybranych czynników kształtujących poziom płynności finansowej w gospodarstwach rolnych. Do realizacji tak postawionego celu wykorzystano metodę analizy regresji wielokrotnej. Na zagadnienie czynników kształtujących poziom płynności finansowej można spojrzeć w aspekcie finansowo-księgowym oraz techniczno-ekonomicznym. Pierwszy z nich, mający swoje źródła w teorii finansów, uzasadnia upatrywanie przyczyn zmienności płynności w polityce zarządzania kapitałem obrotowym. Polityka ta znajduje swój wyraz w, oszacowanych na podstawie rachunku zysku i strat oraz bilansu, takich jej indykatorach, jak: cykl zapasów, należności, inwestycji krótkoterminowych oraz rentowność brutto [Kowalczyk 2003, 2004, Bieniasz i in. 2007]. Indykatory te pozostają w określonym związku funkcyjnym z płynnością finansową i tym samym umożliwiają

Roczniki Nauk Rolniczych, Mar 31, 2016

The article presents the results of comparative analysis of economics, organization and financial... more The article presents the results of comparative analysis of economics, organization and financial effectiveness of farms in EU countries that are focused on root crops, mainly potatoes. The analysis was based on statistical data from FADN database for type TF161 (root crops). The survey showed that root crops farms differ considerably in terms of organization, productivity and profitability. In terms of profitability, the highest efficiency was observed in the case of farms located in France, the Netherlands, Denmark and Germany. At the same time, Polish and Bulgarian farms were ranked lower, experiencing relatively low income levels. Poor results of Polish and Bulgarian root crops farms were mainly caused by low intensity of production, small scale of production, poor harvest and low sale prices of potatoes, which determined low rates of land and work productivity and profitability.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Sep 12, 2017

The article presents analysis of determinants of milk production profit margin on dairy farms. Th... more The article presents analysis of determinants of milk production profit margin on dairy farms. The research focuses on farms in the EU Member States and is based on statistical data coming from the European Commission's Dairy Farm Reports for 2007-2013. Milk production margin was analysed on the basis of detailed accounts of income and expenses that allowed to conduct multifaceted evaluation of farms' ability to generate income from milk production measured by gross and net margin. Furthermore, the panel data regressions models were applied in order to identify intensity and direction of chosen technological and economic, price and cost characteristics' influence on milk production margin. The size of forage area, herd size, cows' milk yield, milk prices and energy and salary costs should be considered, in the light of panel regression parameters, as most influential factors.

DOAJ (DOAJ: Directory of Open Access Journals), Dec 1, 2016

The main aim of the article is to characterize development of organic farming in Poland in 2004-2... more The main aim of the article is to characterize development of organic farming in Poland in 2004-2014. The research refers to aspects such as the number and structure of organic producers, the structure of ecological land and organization, and the productivity and profi tability of organic farms in comparison to conventional farms. The research shows that since the accession of Poland into the EU, the domestic organic farming sector has developed dynamically. The number of organic producers increased sevenfold in 2004-2014 and the observed changes were caused by an increase in both the number of ecological farms and organic food processing enterprises. Organic and conventional farms clearly diff er in terms of organization, productivity and profi tability. Conventional farms experienced higher rates of productivity, land profi tability, and work profi tability. Furthermore, the fi nancial situation of organic farms was vastly determined by state subsidies, which constituted almost 80% of income accrued from agricultural production.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Mar 22, 2010

do Unii Europejskiej i objęcie krajowego rolnictwa instrumentarium Wspólnej Polityki Rolnej w spo... more do Unii Europejskiej i objęcie krajowego rolnictwa instrumentarium Wspólnej Polityki Rolnej w sposób zasadniczy zmieniło warunki jego funkcjonowania. Członkostwo w strukturach UE przekłada się bowiem na nieograniczony dostęp do ogromnego rynku zbytu, a także, co szczególnie istotne dla producentów rolnych, stwarza nowe możliwości kreowania dochodów z tytułu wielkości rynku UE oraz realizacji subwencji w ramach WPR [8, 9, 16]. W prezentowanym artykule skoncentrowano się na problematyce wydajności i dochodowości rolnictwa, biorąc głównie pod uwagę dwa podstawowe indykatory, jakimi są: wartość dodana netto i dochód przedsiębiorców rolnych w przeliczeniu na odpowiednią jednostkę zatrudnienia. W pierwszej części artykułu omówiono materiały źródłowe i założenia metodyczne. Przedstawiono w nim sekwencyjny rachunek tworzenia dochodu na podstawie Rachunków Ekonomicznych dla Rolnictwa [10] oraz koncepcję systemowej analizy wydajności i dochodowości pracy w rolnictwie. W drugiej części zaprezentowano wyniki badań empirycznych, na które składają się: analiza tworzenia dochodu, analiza systemowa dochodowości pracy oraz analiza ilościowa siły i kierunku wpływu czynników determinujących poziom wydajności i dochodowości pracy w rolnictwie. Materiały źródłowe i założenia metodyczne W badaniu wykorzystano Rachunki Ekonomiczne dla Rolnictwa-RER (Economic Accounts for Agriculture-EAA), tj. obowiązujące w Unii Europejskiej zharmonizowane sprawozdania finansowe umożliwiające analizę sytuacji gospodarczej w rolnictwie według jednolitych zasad [10], publikowane przez Europejski Urząd Statystyczny EUROSTAT [4]. Jednym z głównych celów RER jest szero

Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 2016

Głównym celem artykułu jest ocena sytuacji finansowej sektora produkcji napojów w Polsce i Niemcz... more Głównym celem artykułu jest ocena sytuacji finansowej sektora produkcji napojów w Polsce i Niemczech. Badania porównawcze przeprowadzono w układzie klas wielkości przedsiębiorstw i na podstawie bazy danych Europejskiego Banku Centralnego, która umożliwia ocenę różnych sektorów gospodarki w obszarze struktury finansowej, płynności finansowej, zadłużenia, aktywności oraz rentowności. Badania wykazały, że przedsiębiorstwa w Polsce w stosunku do przedsiębiorstw w Niemczech stosują bardziej agresywne strategie finansowe, mają gorszą płynność finansową, mniej efektywnie zarządzają kapitałem obrotowym, mają mniejszą zdolność do obsługi długu, generują niższą wartość dodaną w relacji do przychodów, uzyskują niższą marżę na sprzedaży, ale wyższą stopę zwrotu z kapitału własnego-w następstwie tarczy odsetkowej i wysokiej dźwigni kapitałowej.

Village and Agriculture, 2014

Streszczenie: W opracowaniu podjęto problematykę zróżnicowania dochodowości pracy w rolnictwie kr... more Streszczenie: W opracowaniu podjęto problematykę zróżnicowania dochodowości pracy w rolnictwie krajów Unii Europejskiej. Analizę oparto na Rachunkach Ekonomicznych dla Rolnictwa, tj. obowiązującym w UE zharmonizowanym sprawozdaniu finansowym, umożliwiającym analizę sytuacji gospodarczej w rolnictwie według jednolitych zasad. Podstawą przeprowadzonych badań stał się zaproponowany przez autora system wskaźników dochodowości pracy oraz analiza logitowa kategorii uporządkowanych. Badania wykazały, że w okresie 2005-2012 dochodowość pracy w rolnictwie UE wzrastała realnie średniorocznie o 1,7%, a w 2012 roku, w stosunku do 2005 roku, poziom dochodowości pracy był w ujęciu realnym wyższy o prawie 40%. W świetle analizy regresji logitowej kategorii uporządkowanych, do głównych determinant zróżnicowania dochodowości pracy w rolnictwie UE należy zaliczyć wydajność pracy zatrudnionych w rolnictwie, obciążenie rolnictwa kosztami finansowymi oraz strukturę zatrudnienia postrzeganą w kontekście skali najmu siły roboczej. Modele logitowe wskazują również na generalnie słabe powiązanie dochodowości pracy z dopłatami do produkcji. Subwencje realizowane w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) odgrywają bowiem ważną rolę głównie w krajach o niskim poziomie rozwoju sektora rolnego. Słowa kluczowe: dochodowość pracy w rolnictwie, Rachunki Ekonomiczne dla Rolnictwa, system wskaźników dochodowości pracy, Unia Europejska, modele regresji logitowej kategorii uporządkowanych WPROWADZENIE Objęcie krajowego rolnictwa instrumentami wspólnej polityki rolnej (WPR) w sposób zasadniczy zmieniło warunki jego funkcjonowania. Członkostwo w UE przekłada się bowiem na nieograniczony dostęp do ogromnego rynku zbytu produktów rolno-spożywczych, a także, co bardzo istotne dla producentów rolnych, stwarza nowe możliwości kreowania dochodów z tytułu wielkości rynku UE oraz 7

Zemědělská ekonomika, Jul 31, 2016

Th e main aim of the study was to analyse changes in the work profi tability in the agricultural ... more Th e main aim of the study was to analyse changes in the work profi tability in the agricultural sector in the Czech Republic and Poland in the post-accession period. Th e study used the Economic Accounts for Agriculture, which enabled the analysis of the economic situation in agriculture according to the uniform standards. Th e study was based on a system of work profi tability indexes and factor analysis. Th e research proved that during the post-accession period (2004-2014), in the average work profi tability in agriculture increased in the real terms by 6.69% per annum in the Czech Republic and by 5.66% per annum in Poland. As results from the factor analysis, favourable changes in the work profi tability in the agricultural sector in the Czech Republic were chiefl y caused by an increase in subsidies, a higher productivity and depreciation costs. On the other hand, the increased productivity and subsidies were the main causes of favourable changes in the work profi tability in the agricultural sector in Poland.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Mar 22, 2010

do Unii Europejskiej i objęcie krajowego rolnictwa instrumentarium Wspólnej Polityki Rolnej w spo... more do Unii Europejskiej i objęcie krajowego rolnictwa instrumentarium Wspólnej Polityki Rolnej w sposób zasadniczy zmieniło warunki jego funkcjonowania. Członkostwo w strukturach UE przekłada się bowiem na nieograniczony dostęp do ogromnego rynku zbytu, a także, co szczególnie istotne dla producentów rolnych, stwarza nowe możliwości kreowania dochodów z tytułu wielkości rynku UE oraz realizacji subwencji w ramach WPR [8, 9, 16]. W prezentowanym artykule skoncentrowano się na problematyce wydajności i dochodowości rolnictwa, biorąc głównie pod uwagę dwa podstawowe indykatory, jakimi są: wartość dodana netto i dochód przedsiębiorców rolnych w przeliczeniu na odpowiednią jednostkę zatrudnienia. W pierwszej części artykułu omówiono materiały źródłowe i założenia metodyczne. Przedstawiono w nim sekwencyjny rachunek tworzenia dochodu na podstawie Rachunków Ekonomicznych dla Rolnictwa [10] oraz koncepcję systemowej analizy wydajności i dochodowości pracy w rolnictwie. W drugiej części zaprezentowano wyniki badań empirycznych, na które składają się: analiza tworzenia dochodu, analiza systemowa dochodowości pracy oraz analiza ilościowa siły i kierunku wpływu czynników determinujących poziom wydajności i dochodowości pracy w rolnictwie. Materiały źródłowe i założenia metodyczne W badaniu wykorzystano Rachunki Ekonomiczne dla Rolnictwa-RER (Economic Accounts for Agriculture-EAA), tj. obowiązujące w Unii Europejskiej zharmonizowane sprawozdania finansowe umożliwiające analizę sytuacji gospodarczej w rolnictwie według jednolitych zasad [10], publikowane przez Europejski Urząd Statystyczny EUROSTAT [4]. Jednym z głównych celów RER jest szero

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2010

Zapoczątkowane w ostatniej dekadzie XX wieku procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do systemu... more Zapoczątkowane w ostatniej dekadzie XX wieku procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do systemu rynkowego weszły w nową fazę w następstwie zakończenia akcesyjnego etapu procesu integracji i uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej. Nie oznacza to jednak, że proces integracji zakończył się wraz z przystąpieniem Polski do UE. Przed sektorami gospodarki narodowej stoi bowiem pilna konieczność przyspieszenia procesów dostosowawczych, zwiększających zdolności konkurencyjne w znacznie szerszym niż dotąd wymiarze, wyznaczonym nie tyle przez rynek krajowy, ile wspólny rynek poddawany coraz silniejszej presji tendencji globalnych. Poza oczywistą koniecznością zmian w sferze instytucjonalnej, handlowej i regulacyjnej, podstawowy kierunek dostosowań gospodarki po akcesji do Unii Europejskiej określa współcześnie stan sfery realnej, której głównymi wyznacznikami są parametry strukturalne, produkcyjne i efektywnościowe. Szczególnego znaczenia nabiera w tym wypadku efektywne wykorzystanie zasobów pracy, czyli uzyskiwanie wysokiej wydajności pracy, która powszechnie jest uznawana za jeden z najważniejszych parametrów rozwojowych gospodarek, ponieważ prowadzi do zmniejszenia kosztów, zwiększenia podaży tańszych dóbr i usług, dynamizuje rynek oraz przekłada się na wzrost siły nabywczej społeczeństw, ich zamożność i zdolności konkurencyjne. Te fundamentalne związki można przedstawić w postaci następujących relacji [6]:

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Mar 22, 2010

Zapoczątkowane w ostatniej dekadzie XX wieku procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do systemu... more Zapoczątkowane w ostatniej dekadzie XX wieku procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do systemu rynkowego weszły w nową fazę w następstwie zakończenia akcesyjnego etapu procesu integracji i uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej. Nie oznacza to jednak, że proces integracji zakończył się wraz z przystąpieniem Polski do UE. Przed sektorami gospodarki narodowej stoi bowiem pilna konieczność przyspieszenia procesów dostosowawczych, zwiększających zdolności konkurencyjne w znacznie szerszym niż dotąd wymiarze, wyznaczonym nie tyle przez rynek krajowy, ile wspólny rynek poddawany coraz silniejszej presji tendencji globalnych. Poza oczywistą koniecznością zmian w sferze instytucjonalnej, handlowej i regulacyjnej, podstawowy kierunek dostosowań gospodarki po akcesji do Unii Europejskiej określa współcześnie stan sfery realnej, której głównymi wyznacznikami są parametry strukturalne, produkcyjne i efektywnościowe. Szczególnego znaczenia nabiera w tym wypadku efektywne wykorzystanie zasobów pracy, czyli uzyskiwanie wysokiej wydajności pracy, która powszechnie jest uznawana za jeden z najważniejszych parametrów rozwojowych gospodarek, ponieważ prowadzi do zmniejszenia kosztów, zwiększenia podaży tańszych dóbr i usług, dynamizuje rynek oraz przekłada się na wzrost siły nabywczej społeczeństw, ich zamożność i zdolności konkurencyjne. Te fundamentalne związki można przedstawić w postaci następujących relacji [6]:

Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia, 2014

The study attempts to identify the socioeconomic determinants of propensity to save and saving ra... more The study attempts to identify the socioeconomic determinants of propensity to save and saving rate in Polish households. The research was done on the individual data of the Social Diagnosis by means of the method of logistic regression The results of logistic regression analysis confi rmed the fact that above all, the signifi cant factors affecting the propensity to save in households are as follows: the householder's sex, place of residence, level of education, socio-occupational status and marital status, health aspects (disability and health problems), the biological type of the family, the number of people in the household and the income level in its absolute and relative aspect. On the other hand, the saving rate is chiefl y determined by: the householder's sex, age, level of education, disability as well as the socio-occupational status and income level.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Mar 22, 2010

Zapoczątkowane w ostatniej dekadzie XX wieku procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do systemu... more Zapoczątkowane w ostatniej dekadzie XX wieku procesy dostosowawcze polskiej gospodarki do systemu rynkowego weszły w nową fazę w następstwie zakończenia akcesyjnego etapu procesu integracji i uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej. Nie oznacza to jednak, że proces integracji zakończył się wraz z przystąpieniem Polski do UE. Przed sektorami gospodarki narodowej stoi bowiem pilna konieczność przyspieszenia procesów dostosowawczych, zwiększających zdolności konkurencyjne w znacznie szerszym niż dotąd wymiarze, wyznaczonym nie tyle przez rynek krajowy, ile wspólny rynek poddawany coraz silniejszej presji tendencji globalnych. Poza oczywistą koniecznością zmian w sferze instytucjonalnej, handlowej i regulacyjnej, podstawowy kierunek dostosowań gospodarki po akcesji do Unii Europejskiej określa współcześnie stan sfery realnej, której głównymi wyznacznikami są parametry strukturalne, produkcyjne i efektywnościowe. Szczególnego znaczenia nabiera w tym wypadku efektywne wykorzystanie zasobów pracy, czyli uzyskiwanie wysokiej wydajności pracy, która powszechnie jest uznawana za jeden z najważniejszych parametrów rozwojowych gospodarek, ponieważ prowadzi do zmniejszenia kosztów, zwiększenia podaży tańszych dóbr i usług, dynamizuje rynek oraz przekłada się na wzrost siły nabywczej społeczeństw, ich zamożność i zdolności konkurencyjne. Te fundamentalne związki można przedstawić w postaci następujących relacji [6]:

Journal of Agribusiness and Rural Development, 2009

Abstrakt. W artykule zaprezentowano analizę zróżnicowania rentowności kapitału własnego w gospoda... more Abstrakt. W artykule zaprezentowano analizę zróżnicowania rentowności kapitału własnego w gospodarstwach rolnych UE według krajów, wielkości ekonomicznej oraz typów rolniczych gospodarstw. Słowa kluczowe: rentowność, zwrot z kapitału własnego, model DuPonta, UE, rolnictwo, gospodarstwa, FADN WPROWADZENIE Celem artykułu jest analiza zróżnicowania rentowności kapitału własnego gospodarstw rolnych. Wyodrębnienie cech gospodarstw, najsilniej wpływających na ich zdolność do generowania zysków w relacji do zainwestowanego kapitału własnego, w połączeniu z analizą różnic w tym zakresie, pomiędzy różnymi typami gospodarstw funkcjonującymi w rolnictwie Unii Europejskiej, jest ważne z dwóch powodów. Po pierwsze, porównanie to stanowi istotną podstawę oceny ex post racjonalności decyzji właścicieli gospodarstw, po drugie jest ono bardzo ważną wskazówką do takiego doskonalenia narzędzi polityki rolnej w obszarze finansowania rolnictwa, które z jednej strony będzie sprzyjać pomnażaniu kapitału właścicieli gospodarstw rolnych, z drugiej zaśmoże przełożyć się na korzystny kierunek zmian strukturalnych oraz wzrost i rozwój całego sektora rolnego. Badanie czynników kształtujących rentowność kapitału własnego jest również celowe z trzech innych powodów. Po pierwsze, dla utrzymania ciągłości działalności gospodarczej, każdy podmiot, obok zachowania płynności finansowej, musi wykazywać zdolność do generowania nadwyżki ekonomicznej postrzeganej w kategoriach zysku. Po drugie, akumulowane przez gospodarstwa zyski stanowią podstawowe i najważniej-1 Prezentowane wskaźniki rentowności obliczono według następujących formuł: rentowność kapitału własnego (ROE) = zysk netto/kapitał własny, rentowność sprzedaży (ROS) = zysk netto/przychody ze sprzedaży, rentowność aktywów (ROA) = zysk netto/aktywa ogółem. Źródło: Bilansowe wyniki... [2000-2006]. 1 The presented profitability ratios were calculated according to formats: return on sales (ROS) = net income/sales, return on assets (ROA) = net income/total assets, return on equity (ROE) = net income/own capital. Source: Bilansowe wyniki... [2000-2006].

Roczniki Nauk Rolniczych, Jun 27, 2019

S y n o p s i s. Celem pracy było przedstawienie przemian wydajności pracy w rolnictwie Unii Euro... more S y n o p s i s. Celem pracy było przedstawienie przemian wydajności pracy w rolnictwie Unii Europejskiej (UE) w latach 2005-2016 oraz propozycji metodycznej dekompozycji wskaźnika wydajności pracy w rolnictwie. W zaproponowanych trzech modelach dekompozycji wydajności pracy uwzględniono siedem czynników (wskaźników), tj. produktywność nakładów, produktywność ziemi, wskaźnik wartości dodanej, opodatkowanie produkcji, dopłaty do produkcji, uzbrojenie zasobów pracy w ziemię oraz poziom intensywności produkcji rolniczej. Ponadto, na podstawie metody deterministycznej dokonano oceny zmian wydajności pracy w rolnictwie UE oraz w Polsce. Badania wykazały, że w latach 2005-2016 wydajność pracy mierzona wartością dodaną brutto zwiększała się w UE-28 średniorocznie o 2,13%, w UE-15 tylko 0,98%, a w UE-13 znacznie szybciej, tj. o 3,45%. Oznacza to, że w rolnictwie UE zachodzą procesy konwergencji wydajności pracy. W świetle analizy deterministycznej głównymi czynnikami wzrostu wydajności pracy w rolnictwie UE-28 i w Polsce były wzrost intensywności produkcji oraz wzrost uzbrojenia pracy w zasoby ziemi. Korzystny kierunek przemian wydajności pracy osłabiała malejąca efektywność wytwarzania mierzona produktywnością nakładów oraz udziałem wartości dodanej w przychodach.

Journal of Central European Agriculture, 2013

The article presents the results of the effectiveness of working capital management in the food i... more The article presents the results of the effectiveness of working capital management in the food industry in Poland. The study was conducted in the 30 branches (classes) of the food industry over the period 2005-2009, based on unpublished data of the Central Statistical Office. The effectiveness of working capital management were evaluated using a cycles of inventories, receivables, liabilities and cash conversion cycle and in relation to rates of return earned on assets. Studies have shown that in industries where these cycles are the shortest achieved the highest rate of return. The beneficial effect of shortening the cycle of working capital on profitability is also verified by using regression analysis.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Sep 20, 2012

Jednym z najważniejszych obszarów zarządzania operacyjnego jest zarządzanie zapasami. Skuteczna r... more Jednym z najważniejszych obszarów zarządzania operacyjnego jest zarządzanie zapasami. Skuteczna realizacja tej subfunkcji zarządczej umożliwia bowiem zaspokojenie na odpowiednim poziomie zgłaszanego popytu, a także poprzez stały monitoring i prognozowanie stanu zapasów, uniknięcie nadwyżek oraz niedoboru w produkcji. W problematyce efektywności zarządzania zapasami nieuzasadnione byłoby jednak ograniczenie się wyłącznie do wskazanych wyżej aspektów popytowo-logistycznych. Niejako naturalnie nasuwa się bowiem finansowy aspekt zarządzania zapasami, związany z koniecznością ich utrzymywania oraz z kosztami, jakie generują. Utrzymywanie zapasów wynika z wielu przesłanek, zróżnicowanych w zależności od rodzaju zapasów [15, 16, 17, 26]. Utrzymywanie zapasów surowców i materiałów wiąże się z koniecznością zapewnienia rytmiczności produkcji, z potencjalnymi korzyściami skali produkcji i dostaw, redukcją ryzyka związanego z niepewnością dostaw i czasu dostaw, dążenieniem do ograniczenia wpływu sezonowości dostaw i sezonowości popytu. Natomiast w przypadku zapasów produktów gotowych pierwszorzędną przesłanką jest zapewnienie ciągłości sprzedaży, której brak przekłada się na zmniejszenie zysku ze sprzedaży, spadek reputacji firmy, a w konsekwencji negatywnie wpływa na sytuację konkurencyjną przedsiębiorstwa. Jednak utrzymywanie zapasów skutkuje ponoszeniem różnego rodzaju kosztów związanych z ich utrzymywaniem i zamawianiem. Do najważniejszych z nich należą koszty magazynowania, przeładunku i przemieszczania, ubezpieczeń, koszty wynikające ze strat w zapasach, koszty utraty rabatu od wielkości zamówień, koszty wyczerpania zapasów, a także koszty kapitałowe (utraconych korzyści) wynikające z zamrożenia kapitału w zapasach. Wysoka ranga problematyki efektywnego zarządzania zapasami wynika także z ich udziału w strukturze aktywów. W większości przedsiębiorstw, poza sektorem finansowym i usług, zapasy stanowią znaczną część zarówno akty

Journal of Agribusiness and Rural Development, 2011

Celem artykułu jest analiza zróżnicowania poziomu zadłużenia gospodarstw domowych w krajach Unii ... more Celem artykułu jest analiza zróżnicowania poziomu zadłużenia gospodarstw domowych w krajach Unii Europejskiej. Analiza obejmuje relację długu do dochodu dyspozycyjnego oraz związki między poziomem zadłużenia a skalą problemu niespłacania zobowiązań. Cel został zrealizowany z wykorzystaniem metody analizy skupień i analizy korelacji. Słowa kluczowe: zadłużenie gospodarstw domowych, niewypłacalność gospodarstw domowych, analiza skupień WSTĘP Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat można zauważyć znaczny wzrost zadłużenia gospodarstw domowych w krajach Unii Europejskiej, mierzonego w różnych kategoriach-zarówno w ujęciu absolutnym, jak i w relacji do dochodów czy wielkości PKB. Jak wynika z raportu Parlamentu Europejskiego [Lilico 2010], krajami najbardziej zadłużonymi w wielkościach absolutnych są Niemcy, Wielka Brytania, Francja i Hiszpania. Jednak biorąc pod uwagę wielkości poszczególnych gospodarek największym udziałem długu w stosunku do PKB (średnio 84% w grudniu 2009 roku) charakteryzują się gospodarstwa domowe Cypru, Danii, Irlandii, Portugalii, Hiszpanii oraz Wielkiej Brytanii. Według danych Obserwatora Cetelem [Obserwator 2008], w 2007 roku do trójki krajów o największym zadłużeniu przypadającym na gospodarstwo domowe, wynikającym z kredytów konsumpcyjnych, należały: Wielka Brytania, Hiszpania i Niemcy. 3(21) 2011 23 REGIONAL DIVERSIFICATION OF HOUSEHOLD INDEBTEDNESS LEVEL IN THE EUROPEAN UNION COUNTRIES Summary. The article presents the diversification of households indebtedness level in the European Union countries. The outstanding credit to household disposable income ratio and the relation between a level of indebtedness and the problem of arrears in payment were analysed. The cluster analysis and correlation analysis methods were applied.

Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2012

Jednym z najważniejszych obszarów zarządzania operacyjnego jest zarządzanie zapasami. Skuteczna r... more Jednym z najważniejszych obszarów zarządzania operacyjnego jest zarządzanie zapasami. Skuteczna realizacja tej subfunkcji zarządczej umożliwia bowiem zaspokojenie na odpowiednim poziomie zgłaszanego popytu, a także poprzez stały monitoring i prognozowanie stanu zapasów, uniknięcie nadwyżek oraz niedoboru w produkcji. W problematyce efektywności zarządzania zapasami nieuzasadnione byłoby jednak ograniczenie się wyłącznie do wskazanych wyżej aspektów popytowo-logistycznych. Niejako naturalnie nasuwa się bowiem finansowy aspekt zarządzania zapasami, związany z koniecznością ich utrzymywania oraz z kosztami, jakie generują. Utrzymywanie zapasów wynika z wielu przesłanek, zróżnicowanych w zależności od rodzaju zapasów [15, 16, 17, 26]. Utrzymywanie zapasów surowców i materiałów wiąże się z koniecznością zapewnienia rytmiczności produkcji, z potencjalnymi korzyściami skali produkcji i dostaw, redukcją ryzyka związanego z niepewnością dostaw i czasu dostaw, dążenieniem do ograniczenia wpływu sezonowości dostaw i sezonowości popytu. Natomiast w przypadku zapasów produktów gotowych pierwszorzędną przesłanką jest zapewnienie ciągłości sprzedaży, której brak przekłada się na zmniejszenie zysku ze sprzedaży, spadek reputacji firmy, a w konsekwencji negatywnie wpływa na sytuację konkurencyjną przedsiębiorstwa. Jednak utrzymywanie zapasów skutkuje ponoszeniem różnego rodzaju kosztów związanych z ich utrzymywaniem i zamawianiem. Do najważniejszych z nich należą koszty magazynowania, przeładunku i przemieszczania, ubezpieczeń, koszty wynikające ze strat w zapasach, koszty utraty rabatu od wielkości zamówień, koszty wyczerpania zapasów, a także koszty kapitałowe (utraconych korzyści) wynikające z zamrożenia kapitału w zapasach. Wysoka ranga problematyki efektywnego zarządzania zapasami wynika także z ich udziału w strukturze aktywów. W większości przedsiębiorstw, poza sektorem finansowym i usług, zapasy stanowią znaczną część zarówno akty

Journal of Agribusiness and Rural Development, 2009

Abstrakt. W artykule zaprezentowano wyniki analizy płynności finansowej przedsiębiorstwa Jutrzenk... more Abstrakt. W artykule zaprezentowano wyniki analizy płynności finansowej przedsiębiorstwa Jutrzenka S.A. Analizę przeprowadzono z zastosowaniem statycznych, dynamicznych oraz nieklasycznych wskaźników płynności finansowej. Słowa kluczowe: płynność finansowa, analiza wskaźnikowa, przemysł cukierniczy, giełdowa spółka akcyjna, Jutrzenka S.A. WSTĘP Głównym celem tej pracy jest aplikacja różnych metod oceny płynności finansowej w wybranym przedsiębiorstwie. Badania przeprowadzono na przykładzie przedsiębiorstwa Jutrzenka S.A-spółki branży cukierniczej, notowanej na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Materiał źródłowy badań stanowiły sprawozdania finansowe wymienionej spółki akcyjnej za lata 2000-2006 (bilans, rachunek zysków i strat, przepływy pieniężne), opracowane przez Notoria Serwis [Wyniki... 2008]. Ze względu na brak dostępu do wszystkich danych w artykule zaprezentowano tylko te wskaźniki płynności finansowej, które były możliwe do oszacowania na podstawie wyżej wymienionych sprawozdań. Prezentowane wskaźniki oceny płynności finansowej obliczono według formuł, które zostaną zamieszczone w artykule Gołasia i Witczyk [w druku].

Journal of Agribusiness and Rural Development, 2008

Abstrakt. W artykule przedstawiono wyniki ekonometrycznej analizy czynników kształtujących poziom... more Abstrakt. W artykule przedstawiono wyniki ekonometrycznej analizy czynników kształtujących poziom płynności finansowej w rolnictwie UE. Badania przeprowadzono na podstawie rachunkowości rolnej FADN. W świetle modeli regresji wielokrotnej głównym czynnikiem kształtującym poziom płynności finansowej w gospodarstwach rolnych jest polityka zarządzania kapitałem obrotowym. Słowa kluczowe: płynność finansowa, wskaźnik płynności bieżącej, wskaźnik płynności "szybki", FADN, gospodarstwa rolne, regresja wielokrotna WSTĘP Praca stanowi kontynuację rozważań dotyczących problematyki płynności finansowej w rolnictwie zawartych w artykule Bieniasz i Gołaś [2008]. Głównym jej celem jest określenie siły i kierunku wpływu wybranych czynników kształtujących poziom płynności finansowej w gospodarstwach rolnych. Do realizacji tak postawionego celu wykorzystano metodę analizy regresji wielokrotnej. Na zagadnienie czynników kształtujących poziom płynności finansowej można spojrzeć w aspekcie finansowo-księgowym oraz techniczno-ekonomicznym. Pierwszy z nich, mający swoje źródła w teorii finansów, uzasadnia upatrywanie przyczyn zmienności płynności w polityce zarządzania kapitałem obrotowym. Polityka ta znajduje swój wyraz w, oszacowanych na podstawie rachunku zysku i strat oraz bilansu, takich jej indykatorach, jak: cykl zapasów, należności, inwestycji krótkoterminowych oraz rentowność brutto [Kowalczyk 2003, 2004, Bieniasz i in. 2007]. Indykatory te pozostają w określonym związku funkcyjnym z płynnością finansową i tym samym umożliwiają