Zofia Zarębianka - Academia.edu (original) (raw)
Uploads
Papers by Zofia Zarębianka
Jan Paweł II Posługa myślenia. T. 2, 2015
Osobność miejsca zajmowanego w polskiej literaturze XX wieku przez twórczość poetycką Karola Wojt... more Osobność miejsca zajmowanego w polskiej literaturze XX wieku przez twórczość poetycką Karola Wojtyły wydaje się faktem, potwierdzonym ustaleniami licznych badaczy1. Dotyczy to także odmienności jego wierszy wobec tzw. poezji kapłańskiej2, co wyraża się między innymi w specyficznym sposobie operowania przez Wojtyłę sygnałami biblijnymi i metodami przywoływania tradycji biblijnej. Czyni to zupełnie inaczej niż na przykład ks. Jan Twardowski, poeta czerpiący twórczą inspirację często i w sposób niezakamuflowany z wydarzeń opisywanych w Biblii, zazwyczaj w Nowym Testamencie. Celem niniejszego opracowania nie jest jednak pełny przegląd wszystkich sygnałów biblijnych obecnych w poezji przyszłego papieża. Uczyniła to już zresztą w dużej mierze Mirosława Ołdakowska-Kuflowa, dokonując całościowej prezentacji zawartych w jego dziele literackim odniesień do Biblii3. Zamiar badawczy niniejszego tekstu jawi się jako o wiele skromniejszy. Chodzi mianowicie bardziej o dokonanie klasyfikacji typów sygnałów biblijnych pojawiających się w utworach poetyckich Wojtyły i opis poetyckich chwytów zastosowanych dla ich wprowadzenia, niż o sporządzenie wyczerpującego katalogu biblijnych odniesień. 1 Na ten temat por. m.in. W. P. Szymański, Z mroku korzeni. O poezji Karola Wojtyły,
Osobność miejsca zajmowanego w polskiej literaturze XX wieku przez twórczość poetycką Karola Wojt... more Osobność miejsca zajmowanego w polskiej literaturze XX wieku przez twórczość poetycką Karola Wojtyły wydaje się faktem, potwierdzonym ustaleniami licznych badaczy1. Dotyczy to także odmienności jego wierszy wobec tzw. poezji kapłańskiej2, co wyraża się między innymi w specyficznym sposobie operowania przez Wojtyłę sygnałami biblijnymi i metodami przywoływania tradycji biblijnej. Czyni to zupełnie inaczej niż na przykład ks. Jan Twardowski, poeta czerpiący twórczą inspirację często i w sposób niezakamuflowany z wydarzeń opisywanych w Biblii, zazwyczaj w Nowym Testamencie. Celem niniejszego opracowania nie jest jednak pełny przegląd wszystkich sygnałów biblijnych obecnych w poezji przyszłego papieża. Uczyniła to już zresztą w dużej mierze Mirosława Ołdakowska-Kuflowa, dokonując całościowej prezentacji zawartych w jego dziele literackim odniesień do Biblii3. Zamiar badawczy niniejszego tekstu jawi się jako o wiele skromniejszy. Chodzi mianowicie bardziej o dokonanie klasyfikacji typów sygnałów biblijnych pojawiających się w utworach poetyckich Wojtyły i opis poetyckich chwytów zastosowanych dla ich wprowadzenia, niż o sporządzenie wyczerpującego katalogu biblijnych odniesień. 1 Na ten temat por. m.in. W. P. Szymański, Z mroku korzeni. O poezji Karola Wojtyły,
Wiesbaden : Harrassowitz Verlag eBooks, 2017
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria, 2014
Filo-Sofija, 2017
Czy i w jakim sensie sztukę można traktować jako obronę człowieka? Zapewne, odpowiedź na tak post... more Czy i w jakim sensie sztukę można traktować jako obronę człowieka? Zapewne, odpowiedź na tak postawione pytanie jest uwarunkowana sposobem rozumienia samej sztuki, zależy zatem od tego, w jaki sposób zdefiniuje się sztukę i jakie przypisze się jej zadania, co jak wiadomo, przysparza do dziś wielu trudności i stanowi przedmiot sporu. Nie ma bowiem jednej definicji sztuki, nie mówiąc o tym, iż samo pojęcie sztuki jest historycznie zmienne, co oznacza, iż to, co jest uważane za sztukę, ma silne uwarunkowanie kulturowe i jest zawsze zależne od kontekstu kulturowo-historycznego. Poniekąd jest to oczywiste, ale warto ją wspomnieć, by wyeksponować różnorodność ujęć i skalę trudności związanych z próbami uzgodnienia znaczenia terminu i jego zakresu. Inaczej przecież rozumiano sztukę w starożytności i średniowieczu, gdy jej wyznacznikiem był przede wszystkim kanon i umiejętność ścisłego przestrzegania przez artystę określonych reguł i konwencji, czym innym jest sztuka w okresie odrodzenia, gdy zaczęto coraz bardziej zacierać granicę między sztuką a nauką, eksponując element symetrii jako warunku sztuki, jeszcze inaczej postrzega się ją od wieku XVIII, któremu zawdzięczamy wprowadzony przez Charles'a Batteux termin sztuki piękne, eksponujący czynnik estetyczny, nie mówiąc o mnogości propozycji dwudziestowiecznych, tenże czynnik estetyczny jako wyznacznik sztuki kwestionujących 1. Te najnowsze, dwudziesto-i dwudziestopierwszowieczne ujęcia coraz bardziej akcentują, idąc za Wittgensteinem, otwartość i niedefiniowalność pojęcia "sztuka" oraz jego dynamiczny charakter, wyrażający się w fakcie nieustannego przesuwania granic sztuki, a co za tym Zofia Zarębianka Art as the Defense of Man. Some Reflections over Karol Wojtyła's (John Paul II
Księgarnia Akademicka eBooks, 2013
Roczniki Humanistyczne, 1999
The author proposes defining the axiological place that has been left by Herbert. Moral choices a... more The author proposes defining the axiological place that has been left by Herbert. Moral choices are at the same time esthetical choices for Herbert; hence the category of "harmony" has in his work both the esthetical and ethical-existential dimensions. Gathering the features of Herbert's work that have been repeatedly revealed the researcher gives a sketch of his axiological topography. The method introducing order is the use of two oppositions: rationalism and imagination, and moralism and imagination. As a result the important position of irony and the primacy of the ethical imperative are confirmed. The author also considers Herbert's poetry as prolongation of the Romantic traditions that ,,are the foundations of the Polish national ethos".
Konteksty Kultury, Apr 15, 2013
Kraków : Biblioteka Jagiellońska eBooks, 2020
Książka zawiera kilkanaście mistrzowskich esejów, w których prof. Zofia Zarębianka – niezmordowan... more Książka zawiera kilkanaście mistrzowskich esejów, w których prof. Zofia Zarębianka – niezmordowana poszukiwaczka tropów sacrum w twórczości polskiej i obcej – osadza twórczość Karola Wojtyły w różnorodnych kontekstach: literackich, filozoficznych, teologicznych i szerzej kulturowych. W efekcie otrzymujemy studium – monografię artystycznego dorobku wielkiego Polaka, dorobku oryginalnego, ale jednocześnie powiązanego z różnorodnymi i na pierwszy rzut oka wcale nieoczywistymi płaszczyznami tradycji. Lektura esejów może stać się dla czytelnika intelektualną przygodą, a także okazją do smakowania artystycznych znaczeń Wojtyłowej twórczości (ks. prof. dr hab. Tadeusz Dzidek, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie). Książka Zofii Zarębianki pt. Gdzie jesteś, źródło? Zagadnienia tradycji w twórczości literackiej Karola Wojtyły stanowi ważny głos w badaniach dorobku literackiego papieża Jana Pawła II – głos mądry, piękny i głęboki. O wysokkej wartość książki stanowią nie tylko pogłębi...
The essay attempts to reflect on the kind of religious discourse undertaken by Milosz in his poem... more The essay attempts to reflect on the kind of religious discourse undertaken by Milosz in his poems over a long period of his creativity. It is therefore first of all about capturing the evolution of this discourse in time and tracing its dominant contentorganizing as well as carrying out a possible typology in this regard. At first glance it might appear that Milosz’s creativity was characterized by the multiplicity of religious discourses, to which corresponds polyphony of this poetry. A diversification concerns the dimension of the formal as well as the issues in question and various confessional strata. Nevertheless - and here I see the originality factor - all of these discourses put up the coherent ideological whole, whose token is the primacy of the spiritual and metaphysical space of meanings built by the poetry
The paper Art as the Defense of Man. Some Reflections over Karol Wojtyła’s (John Paul II) Thought... more The paper Art as the Defense of Man. Some Reflections over Karol Wojtyła’s (John Paul II) Thought on Art and the Artist is an attempted consideration of the ethical obligation of art perceptible both on the part of the creative process (and the artist) and tasks posed for the artist. The author traces back various possibilities and aspects of the title question, undertaking (inter alia) the reflection on phenomena of the engaged art and the so-called social poetry, and, eventually, considerations connected with the ethos of art according to Karol Wojtyła (John Paul II). In this respect, the subject matter of the analysis is the text by Wojtyła’s retreat for artists and the Latter to Artists stemming from the period of his Papal Ministry. The analysis of them both leads to the conclusion that the vocation and mission of the artist is, according to Wojtyła, specific one and conceded with the Polish tradition of romanticism
Jan Paweł II Posługa myślenia. T. 2, 2015
Osobność miejsca zajmowanego w polskiej literaturze XX wieku przez twórczość poetycką Karola Wojt... more Osobność miejsca zajmowanego w polskiej literaturze XX wieku przez twórczość poetycką Karola Wojtyły wydaje się faktem, potwierdzonym ustaleniami licznych badaczy1. Dotyczy to także odmienności jego wierszy wobec tzw. poezji kapłańskiej2, co wyraża się między innymi w specyficznym sposobie operowania przez Wojtyłę sygnałami biblijnymi i metodami przywoływania tradycji biblijnej. Czyni to zupełnie inaczej niż na przykład ks. Jan Twardowski, poeta czerpiący twórczą inspirację często i w sposób niezakamuflowany z wydarzeń opisywanych w Biblii, zazwyczaj w Nowym Testamencie. Celem niniejszego opracowania nie jest jednak pełny przegląd wszystkich sygnałów biblijnych obecnych w poezji przyszłego papieża. Uczyniła to już zresztą w dużej mierze Mirosława Ołdakowska-Kuflowa, dokonując całościowej prezentacji zawartych w jego dziele literackim odniesień do Biblii3. Zamiar badawczy niniejszego tekstu jawi się jako o wiele skromniejszy. Chodzi mianowicie bardziej o dokonanie klasyfikacji typów sygnałów biblijnych pojawiających się w utworach poetyckich Wojtyły i opis poetyckich chwytów zastosowanych dla ich wprowadzenia, niż o sporządzenie wyczerpującego katalogu biblijnych odniesień. 1 Na ten temat por. m.in. W. P. Szymański, Z mroku korzeni. O poezji Karola Wojtyły,
Osobność miejsca zajmowanego w polskiej literaturze XX wieku przez twórczość poetycką Karola Wojt... more Osobność miejsca zajmowanego w polskiej literaturze XX wieku przez twórczość poetycką Karola Wojtyły wydaje się faktem, potwierdzonym ustaleniami licznych badaczy1. Dotyczy to także odmienności jego wierszy wobec tzw. poezji kapłańskiej2, co wyraża się między innymi w specyficznym sposobie operowania przez Wojtyłę sygnałami biblijnymi i metodami przywoływania tradycji biblijnej. Czyni to zupełnie inaczej niż na przykład ks. Jan Twardowski, poeta czerpiący twórczą inspirację często i w sposób niezakamuflowany z wydarzeń opisywanych w Biblii, zazwyczaj w Nowym Testamencie. Celem niniejszego opracowania nie jest jednak pełny przegląd wszystkich sygnałów biblijnych obecnych w poezji przyszłego papieża. Uczyniła to już zresztą w dużej mierze Mirosława Ołdakowska-Kuflowa, dokonując całościowej prezentacji zawartych w jego dziele literackim odniesień do Biblii3. Zamiar badawczy niniejszego tekstu jawi się jako o wiele skromniejszy. Chodzi mianowicie bardziej o dokonanie klasyfikacji typów sygnałów biblijnych pojawiających się w utworach poetyckich Wojtyły i opis poetyckich chwytów zastosowanych dla ich wprowadzenia, niż o sporządzenie wyczerpującego katalogu biblijnych odniesień. 1 Na ten temat por. m.in. W. P. Szymański, Z mroku korzeni. O poezji Karola Wojtyły,
Wiesbaden : Harrassowitz Verlag eBooks, 2017
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria, 2014
Filo-Sofija, 2017
Czy i w jakim sensie sztukę można traktować jako obronę człowieka? Zapewne, odpowiedź na tak post... more Czy i w jakim sensie sztukę można traktować jako obronę człowieka? Zapewne, odpowiedź na tak postawione pytanie jest uwarunkowana sposobem rozumienia samej sztuki, zależy zatem od tego, w jaki sposób zdefiniuje się sztukę i jakie przypisze się jej zadania, co jak wiadomo, przysparza do dziś wielu trudności i stanowi przedmiot sporu. Nie ma bowiem jednej definicji sztuki, nie mówiąc o tym, iż samo pojęcie sztuki jest historycznie zmienne, co oznacza, iż to, co jest uważane za sztukę, ma silne uwarunkowanie kulturowe i jest zawsze zależne od kontekstu kulturowo-historycznego. Poniekąd jest to oczywiste, ale warto ją wspomnieć, by wyeksponować różnorodność ujęć i skalę trudności związanych z próbami uzgodnienia znaczenia terminu i jego zakresu. Inaczej przecież rozumiano sztukę w starożytności i średniowieczu, gdy jej wyznacznikiem był przede wszystkim kanon i umiejętność ścisłego przestrzegania przez artystę określonych reguł i konwencji, czym innym jest sztuka w okresie odrodzenia, gdy zaczęto coraz bardziej zacierać granicę między sztuką a nauką, eksponując element symetrii jako warunku sztuki, jeszcze inaczej postrzega się ją od wieku XVIII, któremu zawdzięczamy wprowadzony przez Charles'a Batteux termin sztuki piękne, eksponujący czynnik estetyczny, nie mówiąc o mnogości propozycji dwudziestowiecznych, tenże czynnik estetyczny jako wyznacznik sztuki kwestionujących 1. Te najnowsze, dwudziesto-i dwudziestopierwszowieczne ujęcia coraz bardziej akcentują, idąc za Wittgensteinem, otwartość i niedefiniowalność pojęcia "sztuka" oraz jego dynamiczny charakter, wyrażający się w fakcie nieustannego przesuwania granic sztuki, a co za tym Zofia Zarębianka Art as the Defense of Man. Some Reflections over Karol Wojtyła's (John Paul II
Księgarnia Akademicka eBooks, 2013
Roczniki Humanistyczne, 1999
The author proposes defining the axiological place that has been left by Herbert. Moral choices a... more The author proposes defining the axiological place that has been left by Herbert. Moral choices are at the same time esthetical choices for Herbert; hence the category of "harmony" has in his work both the esthetical and ethical-existential dimensions. Gathering the features of Herbert's work that have been repeatedly revealed the researcher gives a sketch of his axiological topography. The method introducing order is the use of two oppositions: rationalism and imagination, and moralism and imagination. As a result the important position of irony and the primacy of the ethical imperative are confirmed. The author also considers Herbert's poetry as prolongation of the Romantic traditions that ,,are the foundations of the Polish national ethos".
Konteksty Kultury, Apr 15, 2013
Kraków : Biblioteka Jagiellońska eBooks, 2020
Książka zawiera kilkanaście mistrzowskich esejów, w których prof. Zofia Zarębianka – niezmordowan... more Książka zawiera kilkanaście mistrzowskich esejów, w których prof. Zofia Zarębianka – niezmordowana poszukiwaczka tropów sacrum w twórczości polskiej i obcej – osadza twórczość Karola Wojtyły w różnorodnych kontekstach: literackich, filozoficznych, teologicznych i szerzej kulturowych. W efekcie otrzymujemy studium – monografię artystycznego dorobku wielkiego Polaka, dorobku oryginalnego, ale jednocześnie powiązanego z różnorodnymi i na pierwszy rzut oka wcale nieoczywistymi płaszczyznami tradycji. Lektura esejów może stać się dla czytelnika intelektualną przygodą, a także okazją do smakowania artystycznych znaczeń Wojtyłowej twórczości (ks. prof. dr hab. Tadeusz Dzidek, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie). Książka Zofii Zarębianki pt. Gdzie jesteś, źródło? Zagadnienia tradycji w twórczości literackiej Karola Wojtyły stanowi ważny głos w badaniach dorobku literackiego papieża Jana Pawła II – głos mądry, piękny i głęboki. O wysokkej wartość książki stanowią nie tylko pogłębi...
The essay attempts to reflect on the kind of religious discourse undertaken by Milosz in his poem... more The essay attempts to reflect on the kind of religious discourse undertaken by Milosz in his poems over a long period of his creativity. It is therefore first of all about capturing the evolution of this discourse in time and tracing its dominant contentorganizing as well as carrying out a possible typology in this regard. At first glance it might appear that Milosz’s creativity was characterized by the multiplicity of religious discourses, to which corresponds polyphony of this poetry. A diversification concerns the dimension of the formal as well as the issues in question and various confessional strata. Nevertheless - and here I see the originality factor - all of these discourses put up the coherent ideological whole, whose token is the primacy of the spiritual and metaphysical space of meanings built by the poetry
The paper Art as the Defense of Man. Some Reflections over Karol Wojtyła’s (John Paul II) Thought... more The paper Art as the Defense of Man. Some Reflections over Karol Wojtyła’s (John Paul II) Thought on Art and the Artist is an attempted consideration of the ethical obligation of art perceptible both on the part of the creative process (and the artist) and tasks posed for the artist. The author traces back various possibilities and aspects of the title question, undertaking (inter alia) the reflection on phenomena of the engaged art and the so-called social poetry, and, eventually, considerations connected with the ethos of art according to Karol Wojtyła (John Paul II). In this respect, the subject matter of the analysis is the text by Wojtyła’s retreat for artists and the Latter to Artists stemming from the period of his Papal Ministry. The analysis of them both leads to the conclusion that the vocation and mission of the artist is, according to Wojtyła, specific one and conceded with the Polish tradition of romanticism