Atilla Aktaş - Academia.edu (original) (raw)

Papers by Atilla Aktaş

Research paper thumbnail of Halikarnas Balıkçısı'nın Eserlerinden Yapılan Sinema ve Dizi Uyarlamaları Üzerine Bir İnceleme

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi :/RumeliDe Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Apr 20, 2024

A study on the adaptations of the works of Halikarnas Balıkçısı in cinema and TV series / Aktaş, A.

Research paper thumbnail of Halikarnas Balıkçısı'nın Eserlerinden Yapılan Sinema ve Dizi Uyarlamaları

RumeliDE, 2024

A study on the adaptations of the works of Halikarnas Balıkçısı in cinema and TV series / Aktaş, A.

Research paper thumbnail of Aka Gündüz'ün "O Bir Devirdi..." Piyesi ve Cumhuriyet'in Kurucu Değerleri Ekseninde Öğretmen-Din Adamı Çatışması

Yazının Gölgesinde Bir Asır-Erken Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Üzerine İncelemeler, Ötüken Yayınları, 2024

Research paper thumbnail of Ömer Seyfettin Hakkında Yanlış Bilinenler

Research paper thumbnail of Genç Kalemler Sonrasi Ömer Seyfetti̇n’İn Di̇l Ve Mi̇llî Edebi̇yat Hakkindaki̇ Görüşleri̇

Akademik dil ve edebiyat dergisi, Dec 30, 2018

Research paper thumbnail of Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde Türk kimliği ve milliyetçi söylem

Research paper thumbnail of Faruk Nafi̇z Çamlibel’İn "Kahraman" Ve "Ateş" Adli Oyunlarinda Mi̇llî Mücadele İzleği̇

Erciyes akademi, Dec 21, 2022

Research paper thumbnail of FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL’İN “KAHRAMAN” VE “ATEŞ” ADLI OYUNLARINDA MİLLÎ MÜCADELE İZLEĞİ*

Erciyes Akademi, 2022

Cumhuriyet'in ilanından sonra birçok yazar ve şair, Millî Mücadele'yi çeşitli açılardan ele alan... more Cumhuriyet'in ilanından sonra birçok yazar ve şair, Millî Mücadele'yi çeşitli açılardan ele alan, farklı yönlerine değinen çok sayıda eser vermiştir. Millî Mücadele'nin gerek tarihsel bağlamı gerek toplumsal yönü millî kimlik unsurları ön planda tutularak işlenmiştir. Millî Mücadele'yi işleyen tiyatro eserlerinin ise, sahnelenebildikleri için diğer eserlere kıyasla daha önemli bir yönü vardır. Çoğu destan formunda kaleme alınan bu oyunlar sahnelendikleri yerlerde Millî Mücadele ile ilgili hafızayı taze tutmuş ve coşkuya neden olmuştur. Bu eserlerden ikisi Faruk Nafiz Çamlıbel'e ait olan Kahraman ve Ateş oyunlarıdır. Manzum formda kaleme alınan bu oyunlar, Millî Mücadele'yi farklı açılardan ele almışlardır. Kahraman'da Mustafa Kemal Atatürk'ün dinamizmi ve liderliği ön plana çıkarılırken; Ateş'te topyekûn cepheye koşan, cephane taşıyan fedakâr Anadolu köylüleri işlenmiştir. Oyunlar incelendiğinde zaman içerisinde Faruk Nafiz Çamlıbel'in Millî Mücadele'ye bakış açısı değişirken, konu ile ilgili olarak farklı izlekleri ortaya koymuştur. Bu makalede şairin Kahraman ve Ateş adlı oyunlarının Millî Mücadele'ye nasıl baktıkları incelenmeye çalışılmıştır.

Research paper thumbnail of Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Politik Hiciv ve Parodik Yapı

21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Apr 20, 2020

Research paper thumbnail of Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde Türk kimliği ve milliyetçi söylem

Ankara : Ankara Üniversitesi : Sosyal Bilimler Enstitüsü : Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı : Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, 2019

Research paper thumbnail of Genç Kalemler Sonrasi Ömer Seyfetti̇n’İn Di̇l Ve Mi̇llî Edebi̇yat Hakkindaki̇ Görüşleri̇

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, Dec 30, 2018

Research paper thumbnail of Orhan Kemal’den Bir Alafranga Züppe Tipi Örneği “Nurettin Şadan Bey” Hikâyesi

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2020

Research paper thumbnail of Milliyetçilik Kuramları Bağlamında Ömer Seyfettin’in Hikâyelerine Göre Türk Kimliğinin Tanımları ve Millî Kimlik Bağları

Osmanli Devleti’nin dagilma surecinde diger siyasi akimlar icinde kendisine yer arayan Turk milli... more Osmanli Devleti’nin dagilma surecinde diger siyasi akimlar icinde kendisine yer arayan Turk milliyetciliginin onde gelen temsilcilerinden biri olan ve Turk hikâyeciliginin gelismesinde onemli katkilari bulunan Omer Seyfettin, makaleleri ve hikâyeleriyle Turk kimliginin insasina yon kazandirmaya gayret etmistir. Ulus-devletlerin yayginlasmaya basladigi bir donemde, gec kalmislik psikolojisinin de tesiriyle butun dusunsel ve edebi hayatini Turk milliyetciliginin cercevesini belirgin kilmaya adadigi soylenebilir. Bu asamada Turk kimliginin cesitli acilardan tanimlarini yapmaya calisan yazar, hikâyelerinde savundugu kimlik unsurlarina degisik boyutlarda yer vererek, milliyet baginin cesitli yonlerini vurgulamistir. Bu makalede giris ve sonuc kisminin haricinde iki bolum bulunmaktadir. Ilk bolumde milliyetcilik kuramlari esliginde milli kimlik unsurlari kisaca aciklanmistir. Ikinci bolumde ise uc alt baslik hâlinde, yazarin hikâyelerindeki milliyetcilik anlayisinin yansimalari, soy bagin...

Research paper thumbnail of GELENEĞİ YORUMLAMAN iN YENİLİKÇİ BİR YOLU- ORHAN VELİ'NİN KALEMİNDEN MANZUM NASRETTİN HOCA HİKAYELERİ

Research paper thumbnail of ÖMER SEYFETTİN’İN HİKÂYELERİNE GÖRE  TÜRK KİMLİĞİNİN TEMSİLİNDE OLUMLANAN  DAVRANIŞ VE DEĞERLER

SONSUZA UZANAN SES: ÖMER SEYFETTİN, 2021

ÖMER SEYFETTİN’İN HİKÂYELERİNE GÖRE TÜRK KİMLİĞİNİN TEMSİLİNDE OLUMLANAN DAVRANIŞ VE DEĞERLER

Research paper thumbnail of Ömer Seyfettin'in Hikâyelerinde Politik Hiciv ve Parodik Yapı-The Political Satire and Parodic Structure in Ömer Seyfettin's Stories

Öz: Türk edebiyatında hikâyenin kurucularından biri olarak kabul edilmekle bir-likte, aynı zamand... more Öz: Türk edebiyatında hikâyenin kurucularından biri olarak kabul edilmekle bir-likte, aynı zamanda mizah unsurlarını ve komedi tekniklerini hikâye türünde uy-gulamada öncülerden biri olan Ömer Seyfettin, mizahî dokuda çok sayıda hikâye yazmıştır. Ömer Seyfettin'in yazmış olduğu mizahî hikâyelerin önemli bir kısmı ise politik hiciv özelliği taşımakla beraber, döneminde popüler olan ideolojik yöne-limlere, o ideolojilerin savunucularına karşı alay, kaba güldürü ve karikatürleştir-me yoluyla onları geçersiz kılmaya ve itibarsızlaştırmaya çalışır. Hicvettiği kişileri sahtekar, yalancı, riyakar otoriteyi yıkarak yerine geçmeyi planlayan, kendi arzu-ları peşinde koşan ve bu yolda gülünç durumlara düşmelerine rağmen umursama-dan yoluna devam eden kimseler olarak betimlerken, onların savunur göründüğü değerler dizgesine de saldırır. Böylelikle hem zihniyeti hem de onları çağrıştıracak unsurları belirgin kıldığı gerçek hayattaki kişileri, Türk milliyetçiliği karşısında önemsizleştirir ve kendi görüşünü hâkim konuma yerleştirir. Bu çalışma iki bölümden oluşan bir giriş kısmından ve iki bölümden oluşmak-tadır. Giriş kısmında parodi ve hiciv kavramları ve Ömer Seyfettin'in hikâyesinde mizahî unsurların görünüşü işlenmiştir. Birinci bölümde ise Ömer Seyfettin’in hikâyelerindeki politik hiciv, teknik itibarıyla bölümlenerek anlatılmıştır. İkinci ana bölümde ise özellikle başkişisi Efruz Bey olan ve Rıza Tevfik’in parodileştirildiği hikâyeler temel alınarak hikâyelerdeki parodik unsurlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ömer Seyfettin’in diğer metinlerle kurmuş olduğu özdeşliklere dikkat çekilerek bilhassa “Araba Sevdası” romanının başkişisi Bihruz Bey ve “Bay Ganü Balkanski”den yaptığı tip ödünçlemesi açıklanmıştır. Kişi ve kurumların parodileştirilmesi, üslup parodisi ve karnaval unsurları da yine bu hikâyelerden örneklerle incelenmiştir.

Research paper thumbnail of Orhan Kemal’den Bir Alafranga Züppe Tipi Örneği: Nurettin Şadan Bey Hikâyesi

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2020

Orhan Kemal edebiyatımızın önde gelen toplumcu gerçekçi yazarlarından biridir. Çok sayıda eser ve... more Orhan Kemal edebiyatımızın önde gelen toplumcu gerçekçi yazarlarından biridir. Çok sayıda eser veren bir yazar olan Orhan Kemal, hikâye ve romanlarında gerçek hayattan insan manzaralarına odaklanmış, güçlü gözlem yeteneği sayesinde bütün boyutlarıyla toplumun her katmanından insanı betimlemiştir. Onun hikâyelerinde düşkünler, çaresizler, kimsesizler, yetimler, mahpuslar gibi alt sınıf insanlar büyük yer tutarken ırgatların, köylülerin, işçilerin gündelik yaşantısı, fabrikadaki işçi ortamı, şehre gelen taşralının yaşadığı sıkıntılar, sermayenin güç ve para hırsı, hapishanedeki suçlular arasındaki hiyerarşi gibi temalar da çarpıcı şekilde işlenmiştir. Orhan Kemal’in hikâyeleri arasında farklılığıyla göze çarpan "Nurettin Şadan Bey" hikâyesi, Avrupa’da eğitim almış, varlıklı ve soylu bir adamın hapishanedeki tuhaf serüvenini anlatır. Tipik bir alafranga züppe olan Nurettin Şadan Bey üzerinden yazar, hem hapishanedeki mahkumlar arasındaki sınıf farklılığını, hem de Batılı tarzda yetişen insanların topluma bakış açısını yansıtır. Bu makalede "alafranga züppe" kavramı üzerinden Nurettin Şadan Bey tipi incelenerek, hikâyedeki sınıf çatışmaları, zaman ve uzam özdeşlikleri gibi kurgusal yapıyı oluşturan unsurlar çözümlenmeye çalışılmıştır.

Research paper thumbnail of Pişmanlık Yahut Uyanış, Roman kahramanları nisanhaziran

Research paper thumbnail of MİLLİYETÇİLİK KURAMLARI BAĞLAMINDA ÖMER SEYFETTİN'İN HİKÂYELERİNE GÖRE TÜRK KİMLİĞİNİN TANIMLARI VE MİLLÎ KİMLİK BAĞLARI

Türkoloji Dergisi, 2019

Öz Osmanlı Devleti'nin dağılma sürecinde diğer siyasî akımlar içinde kendisine yer arayan Türk mi... more Öz Osmanlı Devleti'nin dağılma sürecinde diğer siyasî akımlar içinde kendisine yer arayan Türk milliyetçiliğinin önde gelen temsilcilerinden biri olan ve Türk hikâyeciliğinin gelişmesinde önemli katkıları bulunan Ömer Seyfettin, makaleleri ve hikâyeleriyle Türk kimliğinin inşasına yön kazandırmaya gayret etmiştir. Ulus-devletlerin yaygınlaşmaya başladığı bir dönemde, geç kalmışlık psikolojisinin de tesiriyle bütün düşünsel ve edebî hayatını Türk milliyetçiliğinin çerçevesini belirgin kılmaya adadığı söylenebilir. Bu aşamada Türk kimliğinin çeşitli açılardan tanımlarını yapmaya çalışan yazar, hikâyelerinde savunduğu kimlik unsurlarına değişik boyutlarda yer vererek, milliyet bağının çeşitli yönlerini vurgulamıştır. Bu makalede giriş ve sonuç kısmının haricinde iki bölüm bulunmaktadır. İlk bölümde milliyetçilik kuramları eşliğinde millî kimlik unsurları kısaca açıklanmıştır. İkinci bölümde ise üç alt başlık hâlinde, yazarın hikâyelerindeki milliyetçilik anlayışının yansımaları, soy bağının yanı sıra tarihî ve dinî boyutlarıyla millî kimliği tanımlamada tercih ettiği yönelimler örnekleriyle incelenmiştir.

Research paper thumbnail of GENÇ KALEMLER SONRASI ÖMER SEYFETTİN'İN DİL VE MİLLÎ EDEBİYAT HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ THE VİEWS OF ÖMER SEYFETTİN CONCERNİNG NATİONAL LİTERATURE AND LANGUAGE AFTER GENÇ KALEMLER Atilla AKTAŞ

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2018

Yeni Lisan hareketinin önde gelen temsilcilerinden biri olan Ömer Seyfettin, dilin sadeleşmesi yo... more Yeni Lisan hareketinin önde gelen temsilcilerinden biri olan Ömer Seyfettin, dilin sadeleşmesi yolunda attığı adımlar ve koyduğu esaslarla, Tanzimat’tan beri bütün edip ve şairleri meşgul eden dil sorununa bir çözüm ve istikamet kazandırmıştır. Yeni Lisan ile yeni bir edebiyat ve yeni ve millî bir yaşam tarzı inşa etme amacı güden Genç Kalemler mecmuası kapandıktan sonra savaşa giden Ömer Seyfettin, geri döndüğü 1914 itibaren çeşitli gazete ve mecmualarda dil ve edebiyat konusundaki makalelerini yayınlamaya devam etmiştir. Ömer Seyfettin bu yazılarında dilin sadeleşmesi için ortaya koydukları esasları ısrarla savunmaya devam etmiştir. Millî edebiyatın da ana çerçevelerini açıklayan Ömer Seyfettin, dil ve edebiyatı millet olmanın esası kabul etmiştir.
Bu makale giriş ve sonuç bölümlerini dışarda bıraktığımız takdirde iki bölümden oluşmuştur. İlk bölümde Ömer Seyfettin’in dil ile ilgili görüşleri genel bir değerlendirme yapılarak ele alınmıştır. İlk bölüm dört alt başlığa sahiptir. İlk başlıkta Ömer Seyfettin’in dil ve millet arasında kurduğu ilişki, ikinci başlıkta dile yüklediği ideolojik işlev, üçüncü başlıkta dilde tasfiye yapıldığı suçlamasına yönelik cevapları, dördüncü başlıkta ise dilde sadeleştirmede norm olarak kabul edilen İstanbul Türkçesi meselesi ele alınmıştır. İkinci bölümde Ömer Seyfettin’in millî edebiyat için ortaya koyduğu kıstaslar değerlendirilerek, alt başlıklar halinde millî edebiyata yüklediği işlev, millî edebiyatın sınırları ve millî vezin olarak kabul ettiği hece vezni ele alınmıştır. Böylelikle Ömer Seyfettin’in Genç Kalemler mecmuasının dışında kalan yazılarından hareketle onun dil ve edebiyat milliyetçiliği açıklanmaya çalışılmıştır.

Research paper thumbnail of Halikarnas Balıkçısı'nın Eserlerinden Yapılan Sinema ve Dizi Uyarlamaları Üzerine Bir İnceleme

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi :/RumeliDe Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Apr 20, 2024

A study on the adaptations of the works of Halikarnas Balıkçısı in cinema and TV series / Aktaş, A.

Research paper thumbnail of Halikarnas Balıkçısı'nın Eserlerinden Yapılan Sinema ve Dizi Uyarlamaları

RumeliDE, 2024

A study on the adaptations of the works of Halikarnas Balıkçısı in cinema and TV series / Aktaş, A.

Research paper thumbnail of Aka Gündüz'ün "O Bir Devirdi..." Piyesi ve Cumhuriyet'in Kurucu Değerleri Ekseninde Öğretmen-Din Adamı Çatışması

Yazının Gölgesinde Bir Asır-Erken Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Üzerine İncelemeler, Ötüken Yayınları, 2024

Research paper thumbnail of Ömer Seyfettin Hakkında Yanlış Bilinenler

Research paper thumbnail of Genç Kalemler Sonrasi Ömer Seyfetti̇n’İn Di̇l Ve Mi̇llî Edebi̇yat Hakkindaki̇ Görüşleri̇

Akademik dil ve edebiyat dergisi, Dec 30, 2018

Research paper thumbnail of Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde Türk kimliği ve milliyetçi söylem

Research paper thumbnail of Faruk Nafi̇z Çamlibel’İn "Kahraman" Ve "Ateş" Adli Oyunlarinda Mi̇llî Mücadele İzleği̇

Erciyes akademi, Dec 21, 2022

Research paper thumbnail of FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL’İN “KAHRAMAN” VE “ATEŞ” ADLI OYUNLARINDA MİLLÎ MÜCADELE İZLEĞİ*

Erciyes Akademi, 2022

Cumhuriyet'in ilanından sonra birçok yazar ve şair, Millî Mücadele'yi çeşitli açılardan ele alan... more Cumhuriyet'in ilanından sonra birçok yazar ve şair, Millî Mücadele'yi çeşitli açılardan ele alan, farklı yönlerine değinen çok sayıda eser vermiştir. Millî Mücadele'nin gerek tarihsel bağlamı gerek toplumsal yönü millî kimlik unsurları ön planda tutularak işlenmiştir. Millî Mücadele'yi işleyen tiyatro eserlerinin ise, sahnelenebildikleri için diğer eserlere kıyasla daha önemli bir yönü vardır. Çoğu destan formunda kaleme alınan bu oyunlar sahnelendikleri yerlerde Millî Mücadele ile ilgili hafızayı taze tutmuş ve coşkuya neden olmuştur. Bu eserlerden ikisi Faruk Nafiz Çamlıbel'e ait olan Kahraman ve Ateş oyunlarıdır. Manzum formda kaleme alınan bu oyunlar, Millî Mücadele'yi farklı açılardan ele almışlardır. Kahraman'da Mustafa Kemal Atatürk'ün dinamizmi ve liderliği ön plana çıkarılırken; Ateş'te topyekûn cepheye koşan, cephane taşıyan fedakâr Anadolu köylüleri işlenmiştir. Oyunlar incelendiğinde zaman içerisinde Faruk Nafiz Çamlıbel'in Millî Mücadele'ye bakış açısı değişirken, konu ile ilgili olarak farklı izlekleri ortaya koymuştur. Bu makalede şairin Kahraman ve Ateş adlı oyunlarının Millî Mücadele'ye nasıl baktıkları incelenmeye çalışılmıştır.

Research paper thumbnail of Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Politik Hiciv ve Parodik Yapı

21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Apr 20, 2020

Research paper thumbnail of Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde Türk kimliği ve milliyetçi söylem

Ankara : Ankara Üniversitesi : Sosyal Bilimler Enstitüsü : Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı : Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, 2019

Research paper thumbnail of Genç Kalemler Sonrasi Ömer Seyfetti̇n’İn Di̇l Ve Mi̇llî Edebi̇yat Hakkindaki̇ Görüşleri̇

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, Dec 30, 2018

Research paper thumbnail of Orhan Kemal’den Bir Alafranga Züppe Tipi Örneği “Nurettin Şadan Bey” Hikâyesi

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2020

Research paper thumbnail of Milliyetçilik Kuramları Bağlamında Ömer Seyfettin’in Hikâyelerine Göre Türk Kimliğinin Tanımları ve Millî Kimlik Bağları

Osmanli Devleti’nin dagilma surecinde diger siyasi akimlar icinde kendisine yer arayan Turk milli... more Osmanli Devleti’nin dagilma surecinde diger siyasi akimlar icinde kendisine yer arayan Turk milliyetciliginin onde gelen temsilcilerinden biri olan ve Turk hikâyeciliginin gelismesinde onemli katkilari bulunan Omer Seyfettin, makaleleri ve hikâyeleriyle Turk kimliginin insasina yon kazandirmaya gayret etmistir. Ulus-devletlerin yayginlasmaya basladigi bir donemde, gec kalmislik psikolojisinin de tesiriyle butun dusunsel ve edebi hayatini Turk milliyetciliginin cercevesini belirgin kilmaya adadigi soylenebilir. Bu asamada Turk kimliginin cesitli acilardan tanimlarini yapmaya calisan yazar, hikâyelerinde savundugu kimlik unsurlarina degisik boyutlarda yer vererek, milliyet baginin cesitli yonlerini vurgulamistir. Bu makalede giris ve sonuc kisminin haricinde iki bolum bulunmaktadir. Ilk bolumde milliyetcilik kuramlari esliginde milli kimlik unsurlari kisaca aciklanmistir. Ikinci bolumde ise uc alt baslik hâlinde, yazarin hikâyelerindeki milliyetcilik anlayisinin yansimalari, soy bagin...

Research paper thumbnail of GELENEĞİ YORUMLAMAN iN YENİLİKÇİ BİR YOLU- ORHAN VELİ'NİN KALEMİNDEN MANZUM NASRETTİN HOCA HİKAYELERİ

Research paper thumbnail of ÖMER SEYFETTİN’İN HİKÂYELERİNE GÖRE  TÜRK KİMLİĞİNİN TEMSİLİNDE OLUMLANAN  DAVRANIŞ VE DEĞERLER

SONSUZA UZANAN SES: ÖMER SEYFETTİN, 2021

ÖMER SEYFETTİN’İN HİKÂYELERİNE GÖRE TÜRK KİMLİĞİNİN TEMSİLİNDE OLUMLANAN DAVRANIŞ VE DEĞERLER

Research paper thumbnail of Ömer Seyfettin'in Hikâyelerinde Politik Hiciv ve Parodik Yapı-The Political Satire and Parodic Structure in Ömer Seyfettin's Stories

Öz: Türk edebiyatında hikâyenin kurucularından biri olarak kabul edilmekle bir-likte, aynı zamand... more Öz: Türk edebiyatında hikâyenin kurucularından biri olarak kabul edilmekle bir-likte, aynı zamanda mizah unsurlarını ve komedi tekniklerini hikâye türünde uy-gulamada öncülerden biri olan Ömer Seyfettin, mizahî dokuda çok sayıda hikâye yazmıştır. Ömer Seyfettin'in yazmış olduğu mizahî hikâyelerin önemli bir kısmı ise politik hiciv özelliği taşımakla beraber, döneminde popüler olan ideolojik yöne-limlere, o ideolojilerin savunucularına karşı alay, kaba güldürü ve karikatürleştir-me yoluyla onları geçersiz kılmaya ve itibarsızlaştırmaya çalışır. Hicvettiği kişileri sahtekar, yalancı, riyakar otoriteyi yıkarak yerine geçmeyi planlayan, kendi arzu-ları peşinde koşan ve bu yolda gülünç durumlara düşmelerine rağmen umursama-dan yoluna devam eden kimseler olarak betimlerken, onların savunur göründüğü değerler dizgesine de saldırır. Böylelikle hem zihniyeti hem de onları çağrıştıracak unsurları belirgin kıldığı gerçek hayattaki kişileri, Türk milliyetçiliği karşısında önemsizleştirir ve kendi görüşünü hâkim konuma yerleştirir. Bu çalışma iki bölümden oluşan bir giriş kısmından ve iki bölümden oluşmak-tadır. Giriş kısmında parodi ve hiciv kavramları ve Ömer Seyfettin'in hikâyesinde mizahî unsurların görünüşü işlenmiştir. Birinci bölümde ise Ömer Seyfettin’in hikâyelerindeki politik hiciv, teknik itibarıyla bölümlenerek anlatılmıştır. İkinci ana bölümde ise özellikle başkişisi Efruz Bey olan ve Rıza Tevfik’in parodileştirildiği hikâyeler temel alınarak hikâyelerdeki parodik unsurlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ömer Seyfettin’in diğer metinlerle kurmuş olduğu özdeşliklere dikkat çekilerek bilhassa “Araba Sevdası” romanının başkişisi Bihruz Bey ve “Bay Ganü Balkanski”den yaptığı tip ödünçlemesi açıklanmıştır. Kişi ve kurumların parodileştirilmesi, üslup parodisi ve karnaval unsurları da yine bu hikâyelerden örneklerle incelenmiştir.

Research paper thumbnail of Orhan Kemal’den Bir Alafranga Züppe Tipi Örneği: Nurettin Şadan Bey Hikâyesi

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2020

Orhan Kemal edebiyatımızın önde gelen toplumcu gerçekçi yazarlarından biridir. Çok sayıda eser ve... more Orhan Kemal edebiyatımızın önde gelen toplumcu gerçekçi yazarlarından biridir. Çok sayıda eser veren bir yazar olan Orhan Kemal, hikâye ve romanlarında gerçek hayattan insan manzaralarına odaklanmış, güçlü gözlem yeteneği sayesinde bütün boyutlarıyla toplumun her katmanından insanı betimlemiştir. Onun hikâyelerinde düşkünler, çaresizler, kimsesizler, yetimler, mahpuslar gibi alt sınıf insanlar büyük yer tutarken ırgatların, köylülerin, işçilerin gündelik yaşantısı, fabrikadaki işçi ortamı, şehre gelen taşralının yaşadığı sıkıntılar, sermayenin güç ve para hırsı, hapishanedeki suçlular arasındaki hiyerarşi gibi temalar da çarpıcı şekilde işlenmiştir. Orhan Kemal’in hikâyeleri arasında farklılığıyla göze çarpan "Nurettin Şadan Bey" hikâyesi, Avrupa’da eğitim almış, varlıklı ve soylu bir adamın hapishanedeki tuhaf serüvenini anlatır. Tipik bir alafranga züppe olan Nurettin Şadan Bey üzerinden yazar, hem hapishanedeki mahkumlar arasındaki sınıf farklılığını, hem de Batılı tarzda yetişen insanların topluma bakış açısını yansıtır. Bu makalede "alafranga züppe" kavramı üzerinden Nurettin Şadan Bey tipi incelenerek, hikâyedeki sınıf çatışmaları, zaman ve uzam özdeşlikleri gibi kurgusal yapıyı oluşturan unsurlar çözümlenmeye çalışılmıştır.

Research paper thumbnail of Pişmanlık Yahut Uyanış, Roman kahramanları nisanhaziran

Research paper thumbnail of MİLLİYETÇİLİK KURAMLARI BAĞLAMINDA ÖMER SEYFETTİN'İN HİKÂYELERİNE GÖRE TÜRK KİMLİĞİNİN TANIMLARI VE MİLLÎ KİMLİK BAĞLARI

Türkoloji Dergisi, 2019

Öz Osmanlı Devleti'nin dağılma sürecinde diğer siyasî akımlar içinde kendisine yer arayan Türk mi... more Öz Osmanlı Devleti'nin dağılma sürecinde diğer siyasî akımlar içinde kendisine yer arayan Türk milliyetçiliğinin önde gelen temsilcilerinden biri olan ve Türk hikâyeciliğinin gelişmesinde önemli katkıları bulunan Ömer Seyfettin, makaleleri ve hikâyeleriyle Türk kimliğinin inşasına yön kazandırmaya gayret etmiştir. Ulus-devletlerin yaygınlaşmaya başladığı bir dönemde, geç kalmışlık psikolojisinin de tesiriyle bütün düşünsel ve edebî hayatını Türk milliyetçiliğinin çerçevesini belirgin kılmaya adadığı söylenebilir. Bu aşamada Türk kimliğinin çeşitli açılardan tanımlarını yapmaya çalışan yazar, hikâyelerinde savunduğu kimlik unsurlarına değişik boyutlarda yer vererek, milliyet bağının çeşitli yönlerini vurgulamıştır. Bu makalede giriş ve sonuç kısmının haricinde iki bölüm bulunmaktadır. İlk bölümde milliyetçilik kuramları eşliğinde millî kimlik unsurları kısaca açıklanmıştır. İkinci bölümde ise üç alt başlık hâlinde, yazarın hikâyelerindeki milliyetçilik anlayışının yansımaları, soy bağının yanı sıra tarihî ve dinî boyutlarıyla millî kimliği tanımlamada tercih ettiği yönelimler örnekleriyle incelenmiştir.

Research paper thumbnail of GENÇ KALEMLER SONRASI ÖMER SEYFETTİN'İN DİL VE MİLLÎ EDEBİYAT HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ THE VİEWS OF ÖMER SEYFETTİN CONCERNİNG NATİONAL LİTERATURE AND LANGUAGE AFTER GENÇ KALEMLER Atilla AKTAŞ

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2018

Yeni Lisan hareketinin önde gelen temsilcilerinden biri olan Ömer Seyfettin, dilin sadeleşmesi yo... more Yeni Lisan hareketinin önde gelen temsilcilerinden biri olan Ömer Seyfettin, dilin sadeleşmesi yolunda attığı adımlar ve koyduğu esaslarla, Tanzimat’tan beri bütün edip ve şairleri meşgul eden dil sorununa bir çözüm ve istikamet kazandırmıştır. Yeni Lisan ile yeni bir edebiyat ve yeni ve millî bir yaşam tarzı inşa etme amacı güden Genç Kalemler mecmuası kapandıktan sonra savaşa giden Ömer Seyfettin, geri döndüğü 1914 itibaren çeşitli gazete ve mecmualarda dil ve edebiyat konusundaki makalelerini yayınlamaya devam etmiştir. Ömer Seyfettin bu yazılarında dilin sadeleşmesi için ortaya koydukları esasları ısrarla savunmaya devam etmiştir. Millî edebiyatın da ana çerçevelerini açıklayan Ömer Seyfettin, dil ve edebiyatı millet olmanın esası kabul etmiştir.
Bu makale giriş ve sonuç bölümlerini dışarda bıraktığımız takdirde iki bölümden oluşmuştur. İlk bölümde Ömer Seyfettin’in dil ile ilgili görüşleri genel bir değerlendirme yapılarak ele alınmıştır. İlk bölüm dört alt başlığa sahiptir. İlk başlıkta Ömer Seyfettin’in dil ve millet arasında kurduğu ilişki, ikinci başlıkta dile yüklediği ideolojik işlev, üçüncü başlıkta dilde tasfiye yapıldığı suçlamasına yönelik cevapları, dördüncü başlıkta ise dilde sadeleştirmede norm olarak kabul edilen İstanbul Türkçesi meselesi ele alınmıştır. İkinci bölümde Ömer Seyfettin’in millî edebiyat için ortaya koyduğu kıstaslar değerlendirilerek, alt başlıklar halinde millî edebiyata yüklediği işlev, millî edebiyatın sınırları ve millî vezin olarak kabul ettiği hece vezni ele alınmıştır. Böylelikle Ömer Seyfettin’in Genç Kalemler mecmuasının dışında kalan yazılarından hareketle onun dil ve edebiyat milliyetçiliği açıklanmaya çalışılmıştır.

Research paper thumbnail of Atatürk'ün Sofrasında Bir Başkurt: Abdülkadir İnan'ın Dil Devrimi Hatıraları

Altınordu Yayınları, 2024

Hilal Doğan Aktaş, Dr. Atilla Aktaş

Research paper thumbnail of GELENEĞİ YORUMLAMAN iN YENİLİKÇİ BİR YOLU- ORHAN VELİ'NİN KALEMİNDEN MANZUM NASRETTİN HOCA HİKAYELERİ

VEFATININ 70. YILDÖNÜMÜNDE "BİR GARİP ORHAN VELİ", 2020

Research paper thumbnail of ÖMER SEYFETTIN’IN HIKÂYELERINDE KURGUSAL BIR UNSUR OLARAK HÂL DEĞIŞIMI KALIBI