fatih Ulugöl - Academia.edu (original) (raw)

Papers by fatih Ulugöl

Arap dili morfolojisinde mezîd bâblar dışında, kendisinde bir veya iki harf ziyâde edilen bazı bâ... more Arap dili morfolojisinde mezîd bâblar dışında, kendisinde bir veya iki harf ziyâde edilen bazı bâblar bulunmaktadır ki bunlara mülhak bâblar denmektedir. Bu bâblara uyarlanabilen kelimeler, sırf lafzî yönden başka kelimelere benzetilmek amacıyla oluşturulmuştur. Mülhak bâblar, kelimenin üç türünden sadece fiil ve isimlerde bulunmaktadır. Fiillerde rubâî mücerred ve rubâî mezîd bâblara yapılan ilhâklar, isimlerde ise rubâi mücerred, rubâî mezîd, humâsî mücerred ve humâsî mezîd bâblara yapılmaktadır. Mülhak bâblardan bazıları dilciler tarafından kıyâsî olarak kabul edilirken çoğunluğunun semâ'î olduğu ifade edilmiştir. İlk dönem dilcileri tarafından da ele alınan mülhak bâbların kullanılması bir taraftan Arap dilinin kelime zenginliğine katkı sağlamış, diğer taraftan özellikle şiirlerde vezin uyumu hususunda şairlere önemli kolaylıklar sunmuştur. Kendisinde bir ya da iki harf ziyâde edilmesi sûretiyle oluşturulan mülhak bâblar ile diğer mezîd bâblar dilciler tarafından farklı kategorilerde ele alınmıştır. Bunun en temel sebebi, mezîd bâblarda ziyâde edilen harflerin kelimeye farklı bir mana katmak amacıyla ziyâde edilmesi, mülhak bâblardaki ziyadenin ise sadece bir kelimeyi vezin olarak başka bir kelimeye benzetmek amacıyla yapılmış olmasıdır. Mülhak bâblar incelendiğinde kelimelerin başka bâblara rastgele uyarlanmadığı, kelimenin hangi türlerinde ilhâkın yapılacağı, kaç Fatih ULUGÖL Makale Bilgisi / Article Information Makale Türü / Article Types : Araştırma Makalesi / Research Article Geliş Tarihi /

BEÜ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 2021

Students in accredited engineering and engineering technology programs have had ethics integrated... more Students in accredited engineering and engineering technology programs have had ethics integrated into the core outcomes of their programs since ABET transformed accreditation requirements with the introduction of the Y2K standards nearly 20 years ago. At that time, the engineering technology (ET) programs at Purdue University Northwest (PNW) implemented a simple ethics assignment into a required senior-level course based on Charles Fledderman's book, Engineering Ethics. The ET faculty teaching this course started noticing widespread cheating on this assignment around 2015. Dealing with this cheating issue was difficult, but it has resulted in a better learning experience for both students and faculty. This paper briefly discusses the origins of the ethics assignment in question, where and why it went wrong, and the final approach to correct the problem.

Oz Arap dilinde kelimeler, baslarina gelen âmillerin degismesi sebebiyle sonlarinin degisip degis... more Oz Arap dilinde kelimeler, baslarina gelen âmillerin degismesi sebebiyle sonlarinin degisip degismemesine gore mu’rab ve mebni diye iki kisma ayrilir. Mu’rab kelimelerin sonunda, kelimenin cumle icerisindeki konumuna gore bazi degisiklikler olurken mebni olanlar, hicbir sekilde bu degisikligi kabul etmemektedir. Mebni kelimeler de, cumle icerisinde hicbir sekilde i’râbta yeri olmayan asli mebniler ve cumle icerisinde i’rabta yeri olsa da i’râb alametini kabul etmeyen ârizi mebniler seklinde iki kisma ayrilmaktadir. Harfler, mazi ile emir fiilleri ve cumleler asli mebniler iken zamirler, ism-i mevsuller, ism-i isaretler, fiil isimleri gibi bazi kelime turleri ise arizi mebni olan kelimelerdendir. Surekli olarak mebni olan bu kelime turleri disinda alti yon isimleri (cihât-i sitte) gibi her zaman olmasa da bazi sartlar dâhilinde bazen mebni olan kelimeler de bulunmaktadir. Arizi mebni olan kelime turleri, kimi dilciye gore sadece bir sebepten oturu mebnidir ki o da bu kelimelerin asli...

Bilimname, 2019

Arap dilinde cümleyi oluşturan ve müsned-müsnedun ileyh diye adlandırılan iki ana unsur vardır. C... more Arap dilinde cümleyi oluşturan ve müsned-müsnedun ileyh diye adlandırılan iki ana unsur vardır. Cümle içerisinde asıl olan bu iki unsur, fiil cümlesinde fiil ve fâil, isim cümlesinde ise mübtedâ ve haber olarak bulunur. Bazen de cümle içerisinde bu ikisi dışında kalan, çoğu zaman ana düşünceyi ve cümlenin ifade ettiği temel manayı sunma hususunda kendilerinden müstağni olunabilen, ancak söylenmek istenen manayı tamamlama, manası kapalı olan cümleye açıklık getirme, genel manayı tahsis etme gibi amaçlarla kullanılan ve nahiv ilminde fazla ‫)اﻟﻔﻀﻠﺔ(‬ diye isimlendirilen mef'ûl, hâl, temyiz vb. yan ögeler bulunur. Bu öğelerden biri de şibh-i cümle diye adlandırılan zarf ve câr-mecrûrdur. Bunlar fiilin meydana geldiği zaman, mekân, şekil, durum vb. yönlerle cümlede eksik kalan manaları ortaya çıkarıp kastedilen mananın eksiksiz bir şekilde ifade edilebilmesi hususunda son derece önemli bir rol oynarlar. Bu vazifeyi yerine getirirken de cümle içerisinde zikri geçen ya da karîneler yoluyla anlaşılan fiiller ile çok sıkı bir irtibat (taalluk) içerisinde bulunurlar. Bu sebeple mananın sağlıklı bir şekilde anlaşılabilmesi, bu irtibatın doğru bir şekilde tespit edilmesine bağlıdır. Bu makalede şibh-i cümle konusu zarf, câr-mecrûr ve taalluk alt başlıklarıyla ele alınmaktadır. Istılahların kelime tahlillerinin yapılması, konuyla ilgili bazı meselelerin ele alınması ve konu etrafında dilcilere ait bazı farklı bakış açılarının irdelenmesi suretiyle Arap gramerinde son derece önemli bir yeri olan bu konunun kavranmasına yönelik katkıda bulunulması amaçlanmaktadır.

Istilâhlar, bir ilim veya sanat dali uzmanlari tarafindan kendisine ozel bir mana yuklenen kelime... more Istilâhlar, bir ilim veya sanat dali uzmanlari tarafindan kendisine ozel bir mana yuklenen kelimeler ya da terkiplerdir. Dilciler, istilâh ortaya koyarken kelimenin sozluk anlamiyla terim anlami arasinda bir munasebet bulunmasina onem vermislerdir. Secilen kelimeler ile bu kelimelere yuklenen yeni anlamlar arasinda cogu zaman mana ya da sekil ve ses yonunden bir iliskinin bulundugu gorulmektedir. Arap dilinde istilâh vaz’ederken kullanilan bircok yol bulunmaktadir. Genellikle kelime turetme (istikâk), kelimeyi mecâzi anlamda kullanma, yabanci dilden kelime alma (ta’rib) ve birden fazla kelimeyi tek kelimeye donusturme (naht) gibi metotlarla dilde cok sayida istilâh ortaya konmustur. Her ilim dalinda oldugu gibi Arap dili alaninda da istilâhlarin dogusu ile dil calismalarinin dogusu arasinda bir paralellik bulunmaktadir. Arap dil calismalarini baslatan Basra dil ekolu mensuplari istilâhlarin temelini atmis, ancak zamanla ayni manayi karsilamak uzere farkli istilâhlar ortaya atilmisti...

Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, Jun 29, 2019

Arap dili morfolojisinde mezîd bâblar dışında, kendisinde bir veya iki harf ziyâde edilen bazı bâ... more Arap dili morfolojisinde mezîd bâblar dışında, kendisinde bir veya iki harf ziyâde edilen bazı bâblar bulunmaktadır ki bunlara mülhak bâblar denmektedir. Bu bâblara uyarlanabilen kelimeler, sırf lafzî yönden başka kelimelere benzetilmek amacıyla oluşturulmuştur. Mülhak bâblar, kelimenin üç türünden sadece fiil ve isimlerde bulunmaktadır. Fiillerde rubâî mücerred ve rubâî mezîd bâblara yapılan ilhâklar, isimlerde ise rubâi mücerred, rubâî mezîd, humâsî mücerred ve humâsî mezîd bâblara yapılmaktadır. Mülhak bâblardan bazıları dilciler tarafından kıyâsî olarak kabul edilirken çoğunluğunun semâ'î olduğu ifade edilmiştir. İlk dönem dilcileri tarafından da ele alınan mülhak bâbların kullanılması bir taraftan Arap dilinin kelime zenginliğine katkı sağlamış, diğer taraftan özellikle şiirlerde vezin uyumu hususunda şairlere önemli kolaylıklar sunmuştur. Kendisinde bir ya da iki harf ziyâde edilmesi sûretiyle oluşturulan mülhak bâblar ile diğer mezîd bâblar dilciler tarafından farklı kategorilerde ele alınmıştır. Bunun en temel sebebi, mezîd bâblarda ziyâde edilen harflerin kelimeye farklı bir mana katmak amacıyla ziyâde edilmesi, mülhak bâblardaki ziyadenin ise sadece bir kelimeyi vezin olarak başka bir kelimeye benzetmek amacıyla yapılmış olmasıdır. Mülhak bâblar incelendiğinde kelimelerin başka bâblara rastgele uyarlanmadığı, kelimenin hangi türlerinde ilhâkın yapılacağı, kaç Fatih ULUGÖL Makale Bilgisi / Article Information Makale Türü / Article Types : Araştırma Makalesi / Research Article Geliş Tarihi /

BEÜ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 2021

Students in accredited engineering and engineering technology programs have had ethics integrated... more Students in accredited engineering and engineering technology programs have had ethics integrated into the core outcomes of their programs since ABET transformed accreditation requirements with the introduction of the Y2K standards nearly 20 years ago. At that time, the engineering technology (ET) programs at Purdue University Northwest (PNW) implemented a simple ethics assignment into a required senior-level course based on Charles Fledderman's book, Engineering Ethics. The ET faculty teaching this course started noticing widespread cheating on this assignment around 2015. Dealing with this cheating issue was difficult, but it has resulted in a better learning experience for both students and faculty. This paper briefly discusses the origins of the ethics assignment in question, where and why it went wrong, and the final approach to correct the problem.

Oz Arap dilinde kelimeler, baslarina gelen âmillerin degismesi sebebiyle sonlarinin degisip degis... more Oz Arap dilinde kelimeler, baslarina gelen âmillerin degismesi sebebiyle sonlarinin degisip degismemesine gore mu’rab ve mebni diye iki kisma ayrilir. Mu’rab kelimelerin sonunda, kelimenin cumle icerisindeki konumuna gore bazi degisiklikler olurken mebni olanlar, hicbir sekilde bu degisikligi kabul etmemektedir. Mebni kelimeler de, cumle icerisinde hicbir sekilde i’râbta yeri olmayan asli mebniler ve cumle icerisinde i’rabta yeri olsa da i’râb alametini kabul etmeyen ârizi mebniler seklinde iki kisma ayrilmaktadir. Harfler, mazi ile emir fiilleri ve cumleler asli mebniler iken zamirler, ism-i mevsuller, ism-i isaretler, fiil isimleri gibi bazi kelime turleri ise arizi mebni olan kelimelerdendir. Surekli olarak mebni olan bu kelime turleri disinda alti yon isimleri (cihât-i sitte) gibi her zaman olmasa da bazi sartlar dâhilinde bazen mebni olan kelimeler de bulunmaktadir. Arizi mebni olan kelime turleri, kimi dilciye gore sadece bir sebepten oturu mebnidir ki o da bu kelimelerin asli...

Bilimname, 2019

Arap dilinde cümleyi oluşturan ve müsned-müsnedun ileyh diye adlandırılan iki ana unsur vardır. C... more Arap dilinde cümleyi oluşturan ve müsned-müsnedun ileyh diye adlandırılan iki ana unsur vardır. Cümle içerisinde asıl olan bu iki unsur, fiil cümlesinde fiil ve fâil, isim cümlesinde ise mübtedâ ve haber olarak bulunur. Bazen de cümle içerisinde bu ikisi dışında kalan, çoğu zaman ana düşünceyi ve cümlenin ifade ettiği temel manayı sunma hususunda kendilerinden müstağni olunabilen, ancak söylenmek istenen manayı tamamlama, manası kapalı olan cümleye açıklık getirme, genel manayı tahsis etme gibi amaçlarla kullanılan ve nahiv ilminde fazla ‫)اﻟﻔﻀﻠﺔ(‬ diye isimlendirilen mef'ûl, hâl, temyiz vb. yan ögeler bulunur. Bu öğelerden biri de şibh-i cümle diye adlandırılan zarf ve câr-mecrûrdur. Bunlar fiilin meydana geldiği zaman, mekân, şekil, durum vb. yönlerle cümlede eksik kalan manaları ortaya çıkarıp kastedilen mananın eksiksiz bir şekilde ifade edilebilmesi hususunda son derece önemli bir rol oynarlar. Bu vazifeyi yerine getirirken de cümle içerisinde zikri geçen ya da karîneler yoluyla anlaşılan fiiller ile çok sıkı bir irtibat (taalluk) içerisinde bulunurlar. Bu sebeple mananın sağlıklı bir şekilde anlaşılabilmesi, bu irtibatın doğru bir şekilde tespit edilmesine bağlıdır. Bu makalede şibh-i cümle konusu zarf, câr-mecrûr ve taalluk alt başlıklarıyla ele alınmaktadır. Istılahların kelime tahlillerinin yapılması, konuyla ilgili bazı meselelerin ele alınması ve konu etrafında dilcilere ait bazı farklı bakış açılarının irdelenmesi suretiyle Arap gramerinde son derece önemli bir yeri olan bu konunun kavranmasına yönelik katkıda bulunulması amaçlanmaktadır.

Istilâhlar, bir ilim veya sanat dali uzmanlari tarafindan kendisine ozel bir mana yuklenen kelime... more Istilâhlar, bir ilim veya sanat dali uzmanlari tarafindan kendisine ozel bir mana yuklenen kelimeler ya da terkiplerdir. Dilciler, istilâh ortaya koyarken kelimenin sozluk anlamiyla terim anlami arasinda bir munasebet bulunmasina onem vermislerdir. Secilen kelimeler ile bu kelimelere yuklenen yeni anlamlar arasinda cogu zaman mana ya da sekil ve ses yonunden bir iliskinin bulundugu gorulmektedir. Arap dilinde istilâh vaz’ederken kullanilan bircok yol bulunmaktadir. Genellikle kelime turetme (istikâk), kelimeyi mecâzi anlamda kullanma, yabanci dilden kelime alma (ta’rib) ve birden fazla kelimeyi tek kelimeye donusturme (naht) gibi metotlarla dilde cok sayida istilâh ortaya konmustur. Her ilim dalinda oldugu gibi Arap dili alaninda da istilâhlarin dogusu ile dil calismalarinin dogusu arasinda bir paralellik bulunmaktadir. Arap dil calismalarini baslatan Basra dil ekolu mensuplari istilâhlarin temelini atmis, ancak zamanla ayni manayi karsilamak uzere farkli istilâhlar ortaya atilmisti...

Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, Jun 29, 2019