gökçen gökgöz - Academia.edu (original) (raw)
Uploads
Papers by gökçen gökgöz
Journal of International Social Research, Dec 25, 2019
Öz Gümele yapıları; Batı Karadeniz Bölgesi'nin iç kesimlerindeki Devrez Havzasında kurulmuş olan ... more Öz Gümele yapıları; Batı Karadeniz Bölgesi'nin iç kesimlerindeki Devrez Havzasında kurulmuş olan Tosya şehrinin çevresindeki bağ yerleşmeleridir. Tarihi ipek yolu üzerinde, ekonomik kaygılar sonucu jeolojik koşullara uygun oluşmuştur. Tosya'daki bağ yerleşmeleri ve gümele yapıları, seyahat güzergahı Avrupa'dan doğuya İstanbul üzerinden kara yolunu tercih eden seyyahların kayıtlarından ve Vilayet Salnamelerinden anlaşıldığı üzere Osmanlı Devleti'nin klasik dönemine kadar uzanmaktadır. Bölgede gümele olarak adlandırılan, bağcılık kültürü ve bu kültürün gereksinimleri doğrultusunda geleneksel yapım tekniği ile şekillenen, bağ evleri kırsal mimaride geleneksel konut yapılarının bir örneğidir. Günümüz gereksinimlerinin değişmesi, yaşam koşullarının ve ekonomik kaygıların farklılaşması, teknolojinin ve ulaşım koşullarının gelişmesi ve gelişmeye devam etmesi gibi nedenler ile Tosya şehrinin yakın kırsalında bulunan gümele yerleşimlerine olan ilgi ve gereksinimler azalmıştır. Kırsal mimarinin bir değeri olan gümelelerin, özgünlüğünün henüz literatürde yer almaması ve kullanıcıların bilinçsizliği yok olma tehdidi ile karşı karşıya kalmalarına neden olmuştur. Bu çalışmada, gümele yapılarının yüzyıllardan beri süre gelen bağ kültürünün bir parçası olduğu ve geleneksel konut mimarisinin bir örneğini teşkil ettiği, seçilen 22 örneklemlerden çıkarılmış olan rölöve çizimleri ve fotoğraflama tekniği ile belgelenmiştir. Seçilmiş olan gümelelerin tek yapı ölçeğinde mimari analizleri çıkarılmış benzerlikler ve farklılıklar üzerinden değerlendirme yapılmıştır. Bu doğrultuda mimari analizi yapılmış olan gümelelerin mimarlık tarihi disiplinindeki yerini alması geleneksel konut mimarisi kapsamında tanımlanması, gelenek ve yörede koruma imar çalışmalarının gerçekleştirilmesi durumunda bağ bölgeleri ve gümele yapıları için bir altlık oluşturulması amaçlanmıştır.
Journal of International Social Research, Dec 25, 2019
Öz Gümele yapıları; Batı Karadeniz Bölgesi'nin iç kesimlerindeki Devrez Havzasında kurulmuş olan ... more Öz Gümele yapıları; Batı Karadeniz Bölgesi'nin iç kesimlerindeki Devrez Havzasında kurulmuş olan Tosya şehrinin çevresindeki bağ yerleşmeleridir. Tarihi ipek yolu üzerinde, ekonomik kaygılar sonucu jeolojik koşullara uygun oluşmuştur. Tosya'daki bağ yerleşmeleri ve gümele yapıları, seyahat güzergahı Avrupa'dan doğuya İstanbul üzerinden kara yolunu tercih eden seyyahların kayıtlarından ve Vilayet Salnamelerinden anlaşıldığı üzere Osmanlı Devleti'nin klasik dönemine kadar uzanmaktadır. Bölgede gümele olarak adlandırılan, bağcılık kültürü ve bu kültürün gereksinimleri doğrultusunda geleneksel yapım tekniği ile şekillenen, bağ evleri kırsal mimaride geleneksel konut yapılarının bir örneğidir. Günümüz gereksinimlerinin değişmesi, yaşam koşullarının ve ekonomik kaygıların farklılaşması, teknolojinin ve ulaşım koşullarının gelişmesi ve gelişmeye devam etmesi gibi nedenler ile Tosya şehrinin yakın kırsalında bulunan gümele yerleşimlerine olan ilgi ve gereksinimler azalmıştır. Kırsal mimarinin bir değeri olan gümelelerin, özgünlüğünün henüz literatürde yer almaması ve kullanıcıların bilinçsizliği yok olma tehdidi ile karşı karşıya kalmalarına neden olmuştur. Bu çalışmada, gümele yapılarının yüzyıllardan beri süre gelen bağ kültürünün bir parçası olduğu ve geleneksel konut mimarisinin bir örneğini teşkil ettiği, seçilen 22 örneklemlerden çıkarılmış olan rölöve çizimleri ve fotoğraflama tekniği ile belgelenmiştir. Seçilmiş olan gümelelerin tek yapı ölçeğinde mimari analizleri çıkarılmış benzerlikler ve farklılıklar üzerinden değerlendirme yapılmıştır. Bu doğrultuda mimari analizi yapılmış olan gümelelerin mimarlık tarihi disiplinindeki yerini alması geleneksel konut mimarisi kapsamında tanımlanması, gelenek ve yörede koruma imar çalışmalarının gerçekleştirilmesi durumunda bağ bölgeleri ve gümele yapıları için bir altlık oluşturulması amaçlanmıştır.