mehmet öncel - Academia.edu (original) (raw)

Uploads

Papers by mehmet öncel

Uluslararası İslam Kültür ve Medeniyeti Sempozyumu "Yunus Emre" Tam Metin Bildiri Kitabı, 2021

Extended Abstract The Many valuable works have been written about music theory from the past to t... more Extended Abstract
The Many valuable works have been written about music theory from the past to the present. In general, it
starts with the definition of music, its importance, and the words of important thinkers about music. Then,
concepts such as sound definition, its formation, harmonious sounds, discordant sounds, tune, tetrachordspentachords, scale, and maqam are discussed. In the last part, the sections on rhythm, types of rhythm and
musicians are covered. In addition to these works that prioritize the theoretical dimension of music, we also
see information about how it should be performed in theory. XIV. The works named Risale fî İlmi’l Mûsikâ’
written by Salahaddin Safedî, one of the music theorists of the 19th century, and eş-Şeceretu Zati’l-İkmâm
el-Haviye li-Usuli’l-Engâm, which is estimated to have been written in the 18th century and whose author
is unknown draws our attention.These works included in our research sample were handled in the context
of form and content and discussed in detail. When the works are examined in terms of form, it is seen that
there are small differences in the division of the subjects, although they are parallel to the content of the
theoretical works. Although the perception that these two works are different in the first examination, it
is seen that there are significant similarities in terms of content. Because although the periods they were
written were different and approximately four centuries passed between them, these two works used a
common language in general terms. On this occasion, two works were compared, and their similar and
different aspects were revealed; The definition of music, its benefits on the soul and body, etymological
approaches to music and the attitudes of philosophers were examined in this study.This study examined the
perspectives of the two works mentioned in the music theory books on maqam, şube, and avaze. Both authors
used the concepts of maqam-şube-avaze to classify makams.This article discusses the maqam, şube and
avaze of two works; zodiac signs, four elements (fire, air, water, earth), temperaments, elements in human
nature and their connection with planets. Tables were used to understand these associations better and
reveal their similarities and differences. It was determined that both authors did not think the same about
associating “principal and secondary maqams”, which are considered as twelve maqams, with horoscopes.
Twelve maqams; It was also revealed in this study that the association with the four elements, temperament,
and fluids in the human body was handled only by the eş-Şecere author. We see the connection of the avazes
with the seven planets only in Safadi. In Safadi’s Risalah and eş-Şecere books about the number of şubes and
avaze, similarity in the number of şube being twenty-four; the number of avazes differs in that it is seven
in Safadi and six in the eş-Şecere writer. Another prominent issue in the research is to explain the course of
maqam, şubes, and avazes. Here, it is seen that both authors use similar expressions while describing the
cruises. While the subject of rhythm, which is an important issue in music theory, is not included in Safedi,
it has been determined that eş-Şecere’s author works in his work by adhering to the traditional music theory.
In this study, he presented a perspective on early music theory with the “comparison model.” The method
used in this study, in which information is discussed according to the principles of systematic musicology,
is qualitative research, and its methodology is the processing of data obtained by document scanning
with comparison, text analysis, sampling and content analysis. Thus, these two works were evaluated and
compared in terms of form and content. It can be clearly seen to what extent the music theorists mentioned
in this article influence each other. This research and analysis study aims to set a model for future research.

Mûsikî nazariyesinin kaide ve kurallarının daha iyi anlaşılabilmesi adına geçmişte yapılmış çalışmaların incelenmesi oldukça önemli bir yer teşkil etmektedir. Bu yönüyle ele alınan makalemizde hangi kavramların hangi manaya tekabül ettiğini ortaya koyma gayretinde olacağız. Araştırmanın konusu sabık alimlerin eserlerinden istifade ederek gelişme kaydetmeye çalışan iki eserin karşılaştırılmasıdır. Safedî’nin Risale fi İlmi’l Mûsikâ’sı ile müellifi bilinmeyen eş-Şeceretu Zati'l-İkmâm el-Haviye li-Usuli’l-Engam isimli eserlerin telif edildikleri yüzyıllar farklı olmasına rağmen ele aldıkları meseleler birbirine oldukça müşabehet göstermektedir. Çalışmanın sınırlılığı zikri geçen iki eserin muhtevasıdır. Sistematik müzikolojinin prensiplerine göre bilgilerin ele alındığı bu çalışmada kullanılacak yöntem nitel araştırma olup, metodolojisi ise doküman taramasıyla elde edilen verilerin karşılaştırma, metin tahlili, örnekleme ve içerik analiziyle işlenmesidir. Böylelikle bu iki eserin biçim ve içerik kapsamında değerlendirilmesi ve karşılaştırması sağlanacaktır. Eserlerin makam-avaze-şube bağlamında farklı unsurlar ile ilişkilendirilmesi tespit edilerek, iki eserdeki benzerlik ve farklılıklar gösterilecektir. Bu benzerlik ve farklılıkların daha iyi anlaşılması adına tablo ve grafiklerden yararlanılmıştır.

4 INTERNATIONAL GOBEKLITEPE SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS, 2022

In many religions, it is known that the sacred texts and words about it are performed with harmon... more In many religions, it is known that the sacred texts and words about it are performed with harmonious sounds
to increase the awe and spirituality of the worship and, at the same time, ensure the worshipers' participation.
This was the first step in forming various religious music forms over time. Religious music forms are created
according to the needs and aesthetic perception of the society to which sacred texts belong. In Turkish religious
music, the process followed a course in this way, and after the forms such as Quran recitation, iqama, and azan,
nearly forty forms such as salah, tesbih, munacat, tawsih, mawlid, and miraciyye were performed in mosques
and lodges have developed and reached the present. As stated in the surah Âl-i İmrân’s 31st verse of the Qur'an,
“If you ˹sincerely˺ love Allah, then follow me; Allah will love you and forgive your sins. For Allah is AllForgiving, Most Merciful,” following in the footsteps of the Prophet and loving him is an important issue that
is considered as the central theme in almost all our traditional arts. In Islamic literature and music, poems
dealing with the characteristics and importance of the Prophet in terms of the subject began to be written and
composed. Thus, the na't form emerged in our religious music. Today, the most common example of the na't
form is the na't-ı şerîf in Rast maqam, whose lyrics belong to Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî and whose
composition belongs to Buhûrîzâde Mustafa Itrî Efendi. This na't, also known as Na't-ı Mevlânâ, is usually
performed at the beginning of the Mawlawi âyins. So far, many na't-ı şerîf have been composed and sung. In
this study, in order to form the conceptual framework, first of all, the definition and characteristics of the na't
form in Turkish religious music will be explained. Then the musical analysis of Dügâh Nat-ı şerîf, which is
composed by hafız, musician, and calligrapher Kemal Batanay, having lived in XX. the century will be
discussed. The information gathered through document scanning, one of the qualitative research methods, will
be processed with content analysis. The musical note of Dügâh Na't-ı şerîf mentioned in the research was
analyzed and rewritten with a computer notation program, making use of the musical notes in The Vecihe Daryal
Collection in the Prime Ministry Ottoman Archives and The ISAM Kemal Batanay Music Archive.
Keywords: Music, Religious Music, Musical Forms, Na’t-ı şerîf, Kemal Batanay, Analysis of the Maqam

There are cases waiting to be clarified in the field of Turkish music history, which has a deep-r... more There are cases waiting to be clarified in the field of Turkish music history, which has a deep-rooted past. Although studies on events and people support this enlightenment, there are definitely missing aspects. In the literature review, it has been determined that Kazım Uz, who is also known by names such as Muallim Kazım, Muallim Hoca Sakallı Kazım Uz, has an important role in our musical history. Serving the theoretical field of music especially with the books he published, Uz undertook the task of historiography with the articles he wrote in the journals of the period. Uz, an important figure with his life in the transition period between the Ottoman and the Republic, appears as an intellectual who took part in the side of Turkish music, especially on the subject of the Music Revolution, which was wanted to be realized in the early Republican years. In this study, which was limited to the articles written by
Kazım Uz in the journals of the period, Uz's musical perception was tried to be revealed by using the qualitative research methods of document analysis and data analysis.

ÖZ Köklü bir geçmişe dayanan Türk mûsikîsi tarihi alanında aydınlatılmayı bekleyen vakalar bulunmaktadır. Olaylar ve kişiler üzerinden yapılmış çalışmalar bu aydınlanmaya destek olsa da eksik kalan yönler mutlaka vardır. Gerçekleştirilen literatür taramasında Muallim Kâzım, Muallim Hoca Sakallı Kâzım Uz gibi isimlerle de anılan Kâzım Uz'un mûsikî tarihimizde önemli bir yer tuttuğu tespit edilmiştir. Özellikle neşrettiği kitaplarla mûsikînin teorik alanına hizmet eden Uz, dönemin dergilerinde kaleme aldığı makalelerle tarih yazıcılığı görevini üstlenmiştir. Osmanlı ve Cumhuriyet arası geçiş döneminde önemli bir figür olan Uz, özellikle erken Cumhuriyet yıllarında gerçekleştirilmek istenen Mûsikî İnkılâbı hususunda Türk mûsikîsi safında yer almış bir aydın olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma, Kâzım Uz'un dönemin dergilerinde mûsikîye dair kaleme aldığı makaleler ile sınırlandırılmıştır. Dergilerdeki yazılar üzerinden Uz'un mûsikî algısı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu makale, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ve veri analizi yöntemleri kullanılarak kaleme alınmıştır.

In this study, Turkish Folk Music Forms, Instruments and Folk Songs from 7 Regions are discussed.... more In this study, Turkish Folk Music Forms, Instruments and Folk Songs from 7 Regions are discussed.

Bu çalışmada Türk Halk Müziğinin Formları, Çalgıları ve 7 Bölgeden Hikayeli Türküleri ele alınmıştır.

Dokuz Eylül Ünivesitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2019

XI. YÜZYIL MÛSİKÎ NAZARİYESİNDE KULLANILAN TERİMLER: "KEMÂLÜ EDEBİ'L-GINÂ VE EL-KÂFÎ Fİ'L-MÛSİKÂ"... more XI. YÜZYIL MÛSİKÎ NAZARİYESİNDE KULLANILAN TERİMLER: "KEMÂLÜ EDEBİ'L-GINÂ VE EL-KÂFÎ Fİ'L-MÛSİKÂ" ÖRNEĞİ * MEHMET ÖNCEL ** ÖZ Mûsikîye dair meselelerin anlaşılması adına yapılan ansiklopedik ve sözlük çalışmaları alana katkı sağlaması bakımından önem arz etmektedir. Bulunduğumuz coğrafi konum itibariyle özellikle Arapça ve Farsça kökenli müzik terimlerinin tarihsel süreçte nasıl bir evrim geçirdiği konusu ele alınması gereken mühim meselelerdendir. Bu ihtiyaca binaen XI. yüzyılda Hasan b. Ahmed b. Ali el-Kâtib tarafından kaleme alınan Kemâlü Edebi'l-Gınâ ve İbn Sînâ'nın gözde talebelerinden İbn Zeyle'nin telif ettiği el-Kâfî fi'l-mûsikâ adlı eserlerde kullanılan ıstılahlar bu çalışmada ele alınmıştır. Şüphesiz her terimin tam manasıyla karşılığını güncel mûsikî dağarcığıyla ifade etmek bazen yanlış olabilir. Bu makalede elden geldiğince bu ibarelerin günümüzdeki karşılığı bulunmaya çalışıldı. Bu makalenin ana hedefi XI. yüzyıl mûsikî nazariyesinde kullanılan müzikal terimlerin ortaya çıkarılması ve özellikle Arapça ve Farsça bilmeyen müzik araştırmacılarına yol göstermesine yardımcı olmaktır. Bu makale nitel araştırma yöntemlerinden doküman taraması, veriler ise içerik analizi ve karşılaştırma yöntemi ile ele alınmıştır.

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 2018

İslam Medeniyetinde Bilim Öncüleri Musiki, 2021

İslam medeniyetinde bilim öncülerinden müzik alanında ön plana çıkmış İbn Zeyle, Safiyyüddin Urme... more İslam medeniyetinde bilim öncülerinden müzik alanında ön plana çıkmış İbn Zeyle, Safiyyüddin Urmevi ve Dede Efendi'yi ele almaya çalıştım.

I tried to get Ibn Zeyle, Safiyddin Urmevi, and Dede Efendi, who will come to the fore in the field of music, among the pioneers of Islamic civilization.

Hafız Kemal Batanay’ın Besteli Mevlidi, 2020

Öz İslam sanatlarının hemen hemen her sahasında kendisine hususi bir yer bulan mevlid, toplumu bi... more Öz
İslam sanatlarının hemen hemen her sahasında kendisine hususi bir yer bulan mevlid, toplumu bir arada tutan mühim geleneklerden birisidir. Bu çalışmanın konusu XIX. yüzyılın sonlarında doğmuş XX. yüzyılın son dönemlerine kadar yaşamış dini mûsikî sahasına önemli katkıları olmuş Hafız Kemal Batanay’ın hayatı, mûsikîşinaslığı ve 1956 yılında Yeni İstanbul Gazetesi’nin açmış olduğu yarışmaya isnaden bestelemiş olduğu mevlidin ilk bahrinin notasyonu ve makam tahlili hakkındadır. Gerek mûsikî gerekse edebî sahada mevlidin tanımı ve tarihçesine dair akademik pek çok çalışma yapılmıştır. Bu sebepten ötürü mevlidin tanımı, tarihçesi hakkındaki bilgiler ilgili çalışmalara havale edilmiştir. Makalenin ana hedefi hakkında akademik çalışma yapılmayan bu besteli mevlidin tanıtılmasıdır. Nitel araştırma yöntemi ile kaleme alınan bu çalışmada öncelikle veriler tarama yöntemi ile ele alınmıştır. Elde edilen içerikler ise içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Hafız Kemal’e ait besteli mevlidin ilk bahrinin notasyonu Finale 2014 nota yazım programı ile yazılmıştır. İlgili bahrin makam tahlili Arel-Ezgi sistemine göre irdelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Müzik, Form, Dini mûsikî, Cami mûsikîsi, Mevlid, Besteli Mevlid, Kemal Batanay

Hafız Kamal Batanay’s Composed Mawlid
Abstract
Mawlid, which has a special place in almost every field of Islamic arts, is one of the important traditions that keep the society together. The subject of this study is the life of Hafız Kemal Batanay living until in the late XX. century and mading significant contributions to the religious music field and is about his music life and the notation of the first section of the Mawlid and the musical analysis of the bahr, which he composed for the contest opened by Yeni İstanbul newspaper in 1956. Many studies have been done on the definition and history of the mawlid. Therefore, information about mawlids has been referred to related studies.The main aim of the article is to introduce this composed-mawlid, which does not have been academic studies. In this study it is applied to the documental analysis as one of the qualitative research methods. Additionally, the data have been handled via content analysis method. The notation of composed mawlid was written via Finale 2014. The musical analysis of the relevant bahr was examined according to the Arel-Ezgi system.
Keywords: Music, Form, Religious Music, Mosque Music, Mawlid, Composed Mawlid, Kemal Batanay

Şanlıurfa Müziğinde Hoyrat, Hoyratçılık “Yaşar Özden Örneği”, 2019

Öz: Anadolu coğrafyasında müziğin en çok kullanıldığı yerlerden birisi de şüphesiz Urfa’dır. Açı... more Öz:
Anadolu coğrafyasında müziğin en çok kullanıldığı yerlerden birisi de şüphesiz Urfa’dır. Açık konservatuvar olarak tabir edilen Urfa’da halkın büyük bir çoğunluğu şarkı, türkü, ilahi, kaside, uzun hava, gazel ve hoyratlarla alakadar olmaktadır. Özellikle düğünlerde, kına gecelerinde, asbap gecelerinde, mevlitlerde, dağ yatılarında, sıra gecelerinde vb. halkın bir sebeple bir araya geldikleri mekan ve zamanlarda bu tür müzikler icra edilmektedir. Şanlıurfa’da yüzyıllardır usta-çırak ilişkisiyle devam eden müzik meşk silsilesi, son dönemlerde kurulan Türk halk müziği korosu, güzel sanatlar fakültesi, konservatuvar, eğitim fakültelerine bağlı müzik eğitimi anabilim dalları ve müzik eğitimi veren diğer kurumlar aracılığıyla bilimsel bir hüviyete bürünmeye başlamıştır. Bu makale nitel araştırma yöntemiyle ele alınmış, veriler doküman taramasıyla toplanıp, içerik analizi ile analiz edilmiştir. Ayrıca müzik kuramı olarak Arel-Ezgi sistemi temel alınarak hoyratın makam tahlilleri yapılmış olup, Finale nota programı ile yazılmıştır. Bu çalışmanın kapsamı Şanlıurfa müziğine dairdir. Sınırlılığı ise Şanlıurfa’da okunan hoyrat formu ve Şanlıurfalı hoyratçılardan Yaşar Özden’in İstanbul İş Sanat Merkezi’nde Oxfordlular Sıra Gecesi Grubu tarafından icra edilen konserde okumuş olduğu Divan hoyratı ele alınıp notasıyla beraber makam tahlilinden oluşturmaktadır. Bu makalenin amacı daha önce literatüre kazandırılmamış Yaşar Özden’in hayatı ve müzik çalışmalarını tanıtmaktır. İlaveten halk müziğinde hoyrat formu ve Yaşar Özden’in okumuş olduğu hoyratı akademik sahada tanıtmaktır. Kısaca bu makalede Şanlıurfa müziğinin genel yapısı, hoyrat formunun tanımı, yapısı, çeşitleri, Yaşar Özden’in hayatı, müzik geçmişi ve okumuş olduğu hoyratın notası ile beraber makam tahlili ele alınmıştır. Bu çalışmada elde edilen sonuç Yaşar Özden’nin Urfa yöresine özgü hoyrat okuma tavrını bihakkın yerine getirmiş olmasıdır. Okunan hoyrat mevcut makamın üst oktavından, köşeli ve az gırtlak nağmesi kullanılarak icra edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Müzik, Şanlıurfa, Sıra Gecesi, Türkü, Hoyrat, Yaşar Özden.

Hoyrat and Hoyratçılık in Şanlıurfa Folk Music “The Case of Yaşar Özden”
Abstract:

Şanlıurfa is among the first places that comes to mind in Anatolian geography in terms of music. A great majority of the population in Şanlıurfa, a city also known as “open conservatory” is interested in songs (şarkı), folk songs (türkü), hymns (ilahi), qasidahs (kaside), ghazals (gazel) and hoyrats.These types of music are performed principally in the special gatherings of the common folk, such as weddings, henna nights, asbab geceleri (the night ceremonies in which the groom wears the suit prepared for him), mawlids (mevlid), dağ yatıları (seasonal short-time migrations to the mountains) and sıra geceleri etc. The silsila of meşk based on master-apprentice relationship which has been continuing over centuries took a scientific frame through Turkish Folk Music Choir, Faculty of Arts, Conservatory, Faculty of Music Education and other organizations providing music education. This article makes use of qualitative research methods alongside with content analysis for the data. The general subject of this research is Şanlıurfa’s traditional music. Its special focus will be on the form “Hoyrat” frequently performed by the city dwellers known as Hoyratçılar. In addition to the above-mentioned information the Divan Hoyrat sang by Yaşar Özden, during the concert at Istanbul İş Sanat Center by the Oxfordlular Sıra Gecesi Group, will be analyzed in terms of melodical structure, maqam and notation. In short, throughout this research, general structure of the above-mentioned music in Şanlıurfa, description of the musical form “Hoyrat” and its types, the life of Yaşar Özden and his musical background will be discussed.

Key Words: Music, Şanlıurfa, Sıra Gecesi, Folk Music, Hoyrat, Yaşar Özden.

4. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi 4 Eğitim Bilimleri ve Güzel Sanatlar, 2019

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2018

The Mevlid Form In Turkish Religious Music (The Case Of Bekir Sıtkı Sezgin's Veladet (Bırth) Bahr... more The Mevlid Form In Turkish Religious Music (The Case Of Bekir Sıtkı Sezgin's Veladet (Bırth) Bahri)
Abstract: Almost every subject involving Prophet (pbuh) has been dealt and treated with respect and delicacy. The arts such as calligraphy, illumination, miniature, marbling, architecture, literature and music show themselves in the works involving the Prophet who has been sent to the worlds as a mercy. Mevlid form is one of the largest art works depicting the Prophet in the Islamic literature and music. Many of the works that started from the birth of the Prophet till his death were written upon inspiration from the Kasîdetü’l-Bürde by Ka’b bin Zübeyr and the Kasîdetü’l-Bürde by Imam Bûsîrî. Vâkıdî’s Mevlidü'l-Vâkıdî maa'ş-şerh ale't-temâm in Arabic literature, Andalusian hadith narrator and historian Ibn Dihye al-Kelbî's et-Tenvîr fî mevlidi's-sirâci'l-münîr, Ebü'l-Ferec Ibn al-Jawzi’s Mevlidü'n-nebi, Muhyiddin Ibn al-Arabi’s Menkabetu Mevlidi'n-nebî are the most renowned ones among all. In Turkish literature, around 200 Mevlid were written and the Great Mosque imam preacher Süleyman Çelebi's Vesîletü’n-necât is the most famous one which has been recited for the last 6 centuries. In terms of religious music, Mevlid is a comprehensive form of religious music organised particularly for the birthday of the Prophet, on the blessed days and nights, for commemoration of important personalities, birth, circumcision, military service, marriage, performing hajj worship, death and other reasons to share the joy and grievances of the people. Mevlid is performed by four groups known as aşırhan, tevşihhan, mevlidhan and duahan. Each section of the Mevlid is called bahir and consists of 6 bahirs (tawhid (omnipotence), nûr (light), worship, merhaba (greeting), veladet (birth) and death). In this study, following the determination of methodology and methodology, the definition of Mevlid form, its sections and the subject of the study and the life of the most powerful voice artist Bekir Sıtkı Sezgin are told. Then, the notation of the bahir and a theoretical analysis of Suleyman Çelebi’s mevlid ‘veladet(birth)’ recited by Bekir Sıtkı Sezgin's on 22 October 1973 (25 Ramadan 1393) in Izmir Hisar Mosque are made.
Keywords: Mevlid, Bekir Sitki Sezgin, Suleyman Celebi, Vesiletun Necat, Religious Music.
Türk Din Mûsikîsinde Mevlid Formu (Bekir Sıtkı Sezgin Velâdet Bahri Örneği)
Öz-İslam sanatında Hz. Peygamber’e (s.a.v) dair hemen hemen her konu incelikle ele alınmış, hürmetle ve tazimle işlenmiştir. Hat, tezhip, minyatür, ebru, mimari, edebiyat ve mûsikî gibi sanatlar alemlere rahmet olarak gönderilen Hz. Peygamber’e dair eserlerde kendini göstermektedir. İslam edebiyatı ve mûsikîsinde Hz. Peygamber’i konu edinen en geniş yapıtlardan birisi de mevlid formudur. Hz. Peygamber’in doğumundan başlayıp vefatına kadar konuları muhtevi eserlerin birçoğu Ka‘b bin Zübeyr’in Kasîdetü’l-Bürde’si ve İmam Bûsîrî’nin Kasîdetü’l-Bürde’sinden mülhem kaleme alınmıştır. Arap edebiyatında Vâkıdî’ye ait Mevlidü’l-Vâkıdî maa‘ş-şerh ale’t-temâm, Endülüslü muhaddis ve tarihçi İbn Dihye el-Kelbî’nin et-Tenvîr fî mevlidi’s-sirâci’l-münîr, Ebü’l-Ferec İbnü’l-Cevzî’ye ait Mevlidü’n-nebî, Muhyiddin İbnü’l-Arabî’nin Menkabetü mevlidi’n-nebî adlı en tanınmışlarıdır. Türk edebiyatında ise 200 civarında mevlid yazılmış olup bunlar arasında yaklaşık 6 asırdır okuna gelen Bursa Ulu Camii imam hatibi Süleyman Çelebi’nin Vesîletü’n-necât adlı mevlidi en meşhurudur. Dini mûsikî açısından mevlîd, Hz Peygamber’in doğduğu gün başta olmak üzere mübarek gün ve gecelerde, önemli şahsiyetleri anma, doğum, sünnet, askere gitme, evlenme, hac ibadetini yerine getirme, vefat ve sair sebeplerle halkın sevinç ve üzüntüsünü paylaşma adına düzenlenen törenlerde icra edilen kapsamlı dinî mûsikî formudur. Mevlid aşırhan, tevşîhhân, mevlidhân ve duahan olmak üzere dört grup tarafından icra edilir. Mevlidin her bir bölümüne bahir denilir ve tevhid, nûr, velâdet, merhaba, miraç ve vefat olmak üzere 6 bahirden meydana gelmektedir. Bu çalışmada metodoloji ve yöntemin belirlenmesinin ardından mevlid formunun tanımı, bölümleri ve çalışmanın konusu mevlidi okuyan Türk Mûsikîsinin yetiştirmiş olduğu en kudretli ses sanatkarlarından Bekir Sıtkı Sezgin’in hayatı anlatılmıştır. Daha sonra Bekir Sıtkı Sezgin’in 22 Ekim 1973 (25 Ramazan 1393) tarihinde İzmir Hisar Camii’nde okumuş olduğu Süleyman Çelebi’ye ait mevlidin “velâdet” bahrinin notasyonu ve makamsal analizi yapılmıştır.
Anahtar sözcükler: Mevlid, Bekir Sıtkı Sezgin, Süleyman Çelebi, Vesiletün Necât, Dini Mûsikî

Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2018

Öz Türk din mûsikîsinin hem tekke hem de cami mûsikîsi formlarından kasîde, Cenâb-ı Allah (c.c), ... more Öz Türk din mûsikîsinin hem tekke hem de cami mûsikîsi formlarından kasîde, Cenâb-ı Allah (c.c), Hz. Peygamber (s.a.v) ve diğer din büyüklerine gösterilmesi gereken saygı başta olmak üzere, İslam dininin ibadet ve ahlak meselelerini konu edinen uyarıcı ve öğüt verici şiirlerinden oluşmaktadır. Müzikal olarak kasîdeler, her hangi bir usûle bağlı kalmadan, kendi içinde makam seyrinin sanatlıca uygulandığı, müzik aletlerinin mekana göre kullanıldığı, irticalen o andaki ilhamla bestelenen dinî mûsikî formudur. Bu çalışmada metodoloji ve yöntem belirlenmesinin ardından dinî mûsikîdeki kasîde formunun genel yapısı anlatılmıştır. Ardından XXI. yüzyıl mütefekkir, mutasavvıf ve mûsikîşinaslarından hafız Emin Işık hocanın TRT sahur programında Yaman Dede'ye ait "Yak sinemi ateşlere efgânıma bakma" adlı şiirini hüzzam makamında okuduğu kasîde notaya alınıp müzikal açıdan analizi gerçekleştirilmiştir. Bu sayede bir kasîdenin makam ve seyir yapısı notasıyla gösterilerek kasîde okumak isteyenlere rol model olması hedeflenmiştir. Abstract Being one of the Turkish religious music forms of both the lodge and the mosque, qasida is composed of poetry that entreats warnings and advice regarding the Islamic acts of worship and moral issues, particularly in paying tribute to Allah (SWT), the Prophet (PBUH) and other religious scholars. Qasida as a musical, is an improvised religious musical form with no method to abide by, in which the musical instruments are used according to the place, and the artistic mode is used within itself. In this study, the general structure of qasida form in religious music has been examined having determined the methodology first. Next, the qasida by Yaman Dede has been notated and musically analized. This qasida had been performed by the thinker, sufi and musician Emin Işık. By illustrating the tonality and structure of qasida, we have aimed at providing a role model for people performing it.

Öz X. yüzyılın sonu veya XI. yüzyılın ilk yarısında yazıldığı tahmin edilen Hasan b. Ahmed b. Ali... more Öz
X. yüzyılın sonu veya XI. yüzyılın ilk yarısında yazıldığı tahmin edilen Hasan b. Ahmed b. Ali el-Kâtib’e ait Kemâlü Edebi’l-Gınâ adlı ansiklopedik eser, mûsikî nazariyesi ve tarihine dair verdiği malumat bakımından önemlidir. İçerik olarak ses, aralık, nağme, cins, lahin, mûsikî, îkâ‘, çalgılar, mûsikî felsefesi, dönemin mûsikîşinasları, edebiyatçıları, yöneticileri gibi birbirinden farklı pek çok konuyu 43 bölümde ele almıştır. Kemâlü Edebi’l-Gınâ’da ses sistemi, kendinden önceki Kindî (ö. 874), Fârâbî (ö. 950), İbn Sinâ (ö. 1037) ve İbn Zeyle’nin (ö. 1048) görüşleriyle paralellik arz etmektedir. Kitabın müellifi Ali el-Kâtib hakkında kaynaklarda yeteri kadar bilgi bulunmamaktadır. Bu çalışmayla Ali el-Kâtib’e ait bu kıymetli eserin akademik camiada bilinirliliği ve öneminin anlaşılması hedeflenmektedir. Yararlanılan ana kaynak Gattas Abdülmelik’in tahkikli neşridir. Makalede yöntem ve metodoloji belirlendikten sonra Kemâlü Edebi’l-Gınâ’da ses, aralık, nağme, cins ve cem‘ konusuna dair verilen bilgiler incelenecektir.
Anahtar Kelimeler: Müzikoloji, Mûsikî Nazariyatı, Kemâlü Edebi’l-Gınâ, Hasan b. Ahmed b. Ali el-Kâtib, Müzik, Ses Sistemi, XI. yüzyıl.
THE TERMS OF SOUND, INTERVAL, TUNE, GENRE AND SCALE IN THE WORK OF HASAN B. AHMAD IBN ALI AL-KATIB TITLED “KAMAL ADAB AL-GHINA”
Abstract
The encylopedic work called the Kemâlü Edebi’l-Gınâ estimated to be written at the end of the 10th century or during the first half of the 11th century by Hasan b. Ahmed b. Ali el-Kâtib is important in terms of its musical theory and history. Several different topics in content such as the sound, pitch, tune, interval, genre, music, instruments, lahin, rythm, the musical philosophy, the musicians, litterateurs, directors of the era are handled in chapter 43. The sound system in Kemâlü Edebi’l-Gınâ’da shows parallelism with the opinions of those before them such as Kindi, Farabi, Ibn Sina, and Ibn Zeyle. There isn’t enough information about the author of the book, Ali el-Kâtib, in the resources. With this study, it is aimed to show the importance and ensure the recognition of the valuable work of Ali el-Kâtib in the academic community. The main resource that we referred to is Gattas Abdulmeliks publication. The information about the sound, pitch, interval, tune, genre and scale will be examined in the article after determining the methodology.
Key words: Musical theory, Kamal Adab al-Ghina, Hasan Ibn Ahmed Ibn Ali al-Katib, music, sound system, 11th century,

Uluslararası İslam Kültür ve Medeniyeti Sempozyumu "Yunus Emre" Tam Metin Bildiri Kitabı, 2021

4 INTERNATIONAL GOBEKLITEPE SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS, 2022

Bu çalışmada Türk Halk Müziğinin Formları, Çalgıları ve 7 Bölgeden Hikayeli Türküleri ele alınmıştır.

Dokuz Eylül Ünivesitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2019

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 2018

İslam Medeniyetinde Bilim Öncüleri Musiki, 2021

I tried to get Ibn Zeyle, Safiyddin Urmevi, and Dede Efendi, who will come to the fore in the field of music, among the pioneers of Islamic civilization.

Hafız Kemal Batanay’ın Besteli Mevlidi, 2020

Şanlıurfa Müziğinde Hoyrat, Hoyratçılık “Yaşar Özden Örneği”, 2019

Hoyrat and Hoyratçılık in Şanlıurfa Folk Music “The Case of Yaşar Özden”
Abstract:

Key Words: Music, Şanlıurfa, Sıra Gecesi, Folk Music, Hoyrat, Yaşar Özden.

4. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi 4 Eğitim Bilimleri ve Güzel Sanatlar, 2019

Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2018

Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2018

Müzik Terimleri Sözlüğü , 2023

ÖZET Rauf Yektâ Bey'in Âti, Yeni mecmûa, Resimli kitap ve Şehbâl adlı mecmûalarda mûsikî ile ilgi... more ÖZET
Rauf Yektâ Bey'in Âti, Yeni mecmûa, Resimli kitap ve Şehbâl adlı mecmûalarda mûsikî ile ilgili makalelerinin incelenmesi adlı tezimiz giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde faydalandığımız mecmûalar hakkında özlü bilgi verdikten sonra, Rauf Yektâ Bey‟in hayatını detaylı olarak ele aldık. Birinci bölümde Âti Gazetesi, ikinci bölümde Resimli Kitap, üçüncü bölümde Yeni Mecmûa, dördüncü bölümde Şehbâl isimli dergideki Rauf Yektâ Bey‟in makalelerinin Latin harflerine çevirisini yaptıktan sonra daha iyi anlaĢılmasını sağlamak amacıyla özetlerini verdik. Sonuç bölümünde ise genelde tez özelde ise makaleler hakkında değerlendirmelerde bulunduktan sonra tezimizi nihayetlendirdik.
ABSTRACT
My dissertation thesis which is named “Analysis of the articles of Rauf Yektâ Bey which were published in Âti, Yeni Mecmûa, Resimli Kitap and Şehbâl” consists of one introduction and four chapters. In the introduction I gave brief information about the magazines mentioned above and I studied the biography of Rauf Yektâ Bey detailly. The articles published in Ati were Latinized in the first chapter, those published in
Resimli Kitap in the second, those in Yeni Mecmûa in the third and those in Şehbâl in the fourth chapter. A summary of each article was added to make the topics more understandable. The paper was concluded with evaluations about the study generally and the articles specifically.

Satır aralarında ve bazı kaynaklardan elde ettiğimiz bilgiler ışığında X. ‎yüzyılın sonu veya XI.... more Satır aralarında ve bazı kaynaklardan elde ettiğimiz bilgiler ışığında X. ‎yüzyılın sonu veya XI. yüzyılın başlarında yazıldığı tahmin edilen Hasan b. Ahmed ‎b. Ali el-Kâtib tarafından kaleme alınan ansiklopedik eser Kemâlü Edebi’l-Ğınâ ‎kendi dönemi ve kendinden sonraki dönemlerin mûsikî yapısının anlaşılmasında ‎önemli bir yer teşkil etmektedir. Hem nazarî hem de amelî mûsikînin inceliklerinin ‎anlatıldığı bu eser kısaca sesin tanımı, sesin oluşumu, ses oranlarının ne zaman ‎bulunduğu, insanda ses, perde, nağme, aralıklar, aralık çeşitleri, cins ve çeşitleri, cem’ ‎ve çeşitleri, tarika, lahinlerin çeşitleri, faziletleri, lahinlerin manası, lahinler ile ilgili ‎terimler, lahin-güfte ilişkisi, lahin-felek-nefis ilişkisi, îkâ tanımı ve çeşitleri, îkâya ait ‎terimler, lahinlerin tertibi, mûsikişinas vasıfları, icrada yapılması gerekenler, bestekâr ‎vasıfları, mûsikîşinasın imtihan edilmesi, lahinlerde hırsızlık, boğaza faydalı-zararlı ‎şeyler, boğaz terimleri, dinleyicinin özellikleri ve enstrumanlara dair konuları ‎içermektedir. Ayrıca bugün literatürde yer almayan yönetici, filozof, şair, mûsikişinas ‎ve onlara ait kitap isimleri sayesinde mûsikî tarihinin karanlıkta kalmış boşlukların ‎aydınlatılmasına yardımcı olacağı düşüncesindeyiz. Çalışmamızı kendi dönemine ‎kadar yazılmış Fârâbî’nin Mûsikâ’l-Kebîr, İbn Sînâ’nın Kitâbü’ş-Şifâ, İbn ‎Hurdâzbih’in Kitâbü’l-Melâhî, Kindî’nin mûsikî risâleleri, Harezmî’nin Mefâtihu’l-‎Ulûm, İhvan-ı Safâ’nın er-Resâil, Ebu’l-Hüseyin ibn el-Hasan İbn el-Tahhân’ın ‎Havi’l-Fünûn Ve Selvetü’l-Mahzûn adlı eserlerindeki ilgili bölümlerin ele alınarak, ‎Kemâlü Edebi’l-Ğınâ ve kendi dönemine kadar yazılan bu eserler arasındaki ‎benzerlik ve farklılıklar gösterildi.‎

ABSTRACT
THE WORK OF HASAN B. AHMAD B. ALI EL-KATIB TİTLED “KAMAL ADAB ‎AL-GHINA”‎
In the light of the acquired knowledge by reading relevant sources and ‎between the lines, the encyclopedical work Kamal adab al-ghina, which is penned ‎by Hasan ibn Ali al-Katib presumably in the late 10th or early 11th centuries, ‎occupies an important place in the understanding of the musical structure of its own ‎time and afterwards. This book, which has both theoretical and practical details of ‎music, covers topics such as the definition and formation of sound, the discovery ‎time of sound ratios; voice, pitch, tune, intervals and their types, tetrachords and ‎their types, scale and its types, method (tarika), types of music, its merits and ‎meanings, musical terminology, music-lyrics relation, music-space-nafs relation, ‎definition of rythm, its types and terminology, categorization of rythm, specialities ‎of the musician, requirements of performing, specilities of the composer, ‎examination of the musician, plagiarism in music, useful and harmful things for vocal ‎cords and related terms, specialities of the audience, and musical instruments. ‎Additionally, this dissertation aims at contributing to fill the gaps in the history of ‎music by providing the names of some rulers, philosophers, poets, musicians and ‎their works which were until then unknown. By analysing the relevant chapters of ‎the previous works such as Al-Farabi’s Kitab al-musiqa al-kabir, Avicenna’s Kitab ‎al-shifa’, Ibn al-Khurdazbih’s Kitab al-malahi, Al-Kindi’s epistles on music, Al-‎Khwarizmi’s Mafatih al-ulum, Ikhwan al-Safa’s ar-Rasail, Abu al-Husayn ibn al-‎Hasan ibn al-Tahhan’s Hawi al-funun wa al-salwa al-mahzun, the similarities and the ‎differences between the mentioned works and Kamal adab al-ghina were pointed ‎out.‎

to p lu m E13E13B13IIÎIE1 Değerlendirmeler i th e jo u r n a l o f h u m a n ity a n d SOCİety Ku... more to p lu m E13E13B13IIÎIE1 Değerlendirmeler i th e jo u r n a l o f h u m a n ity a n d SOCİety Kubilay Aktulum, Müzik ve Metinlerarasılık: Müziklerarası / Göstergelerarası Etkileşimler ve Aktarımlar, Konya: Çizgi Kitabevi, 2 0 1 7 , 2 9 6 s. Değerlendiren: Mehmet Öncel Doktora çalışmasını Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümünde tamamlayan Prof. Dr. Kubilay Aktulum, Hacettepe Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesidir. Çalışmalarını daha çok yazınsal türler, metinlerarasılık, göstergelerarasılık, metin çözümleme üzerine sürdürmektedir. Son dönemlerde özellikle metinlerarasılık çalışmalarını folklor, resim, sinema ve müzik gibi diğer sanat dallarında da devam ettirmektedir. Bir seri şeklinde yaklaşık sekiz kitap kaleme alan yazar, Türkiye'de "Müzik ve Metinlerarasılık" hususunda çalışma yapan önemli akademisyen/yazarlardan biri sidir. 2 0 1 7 yılında yayımlanan bu eser, konusu itibariyle literatüre mühim katkı larda bulunmuştur. Yazar, eserinde iç müziksel bir değerlendirme yerine daha çok göstergelerarası (şarkı sözleri ile değişik kültürel göndermelerin izlerini) bir görüngeye yerleştirerek bir çeşit alışverişler listesi oluşturma gayretindedir. Bu çalışma, müzik alanında özellikle konservatuvarlardaki öğrenciler başta olmak üzere, tüm ilgililere ufuk açma ve yol gösterme bakımından öncülük ve temel teşkil edebilecek özgünlüktedir. Disiplinlerarası etkileşimin yoğun olarak kullanıldığı çalışma, oku yucunun müziğe farklı perspektiften bakmasına yardımcı olacak ve bütüncül bir şekilde tasarlanmıştır. Eser, sekiz bölüm ve ardından gelen bir sonuç bölümünden oluşmaktadır. Ki tap, metinlerarasılık ile müzik arasındaki ilişkiyi merkezde tutup bunu destekleyen geniş bir kaynakçayla okuyucuya alana dair farkmdalık oluşturma gayesindedir. Çalışma karşılaştırmalı edebiyata ve müziğe dair çok fazla kavram ve terimi ihtiva etmektedir. Bu münasebetle eserde yer alan terimleri çalışmada yer aldığı gibi kul lanarak kavram kargaşasının önüne geçme gayretinde olacağız.