mehmet evkuran - Academia.edu (original) (raw)

Papers by mehmet evkuran

Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi

Bu yazı yakın dostum, entelektüel arkadaşım ve hakikat yolunda yoldaşım olan Prof. Dr. Sıddık KOR... more Bu yazı yakın dostum, entelektüel arkadaşım ve hakikat yolunda yoldaşım olan Prof. Dr. Sıddık KORKMAZ hakkındadır. Kendisiyle 23 yıllık eskimeyen aksine yıllandıkça kıymetlenen dostluğumuza dair bir tanıklık metnidir. Ordu Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen 27. İlahiyat ve İslami İlimler Fakülteleri Dekanlar Toplantısı kapsamındaki toplantı sonrasında düzenlenen kültür ve turizm gezisi sırasında katılımcıları aracın kaza yapması sonucu 26 Haziran 2022 günü hayatını kaybeden dostuma bitmeyecek olan vefa borcumun bir belgesidir. Buna benzer bir yazıyı, 26 Eylül 2020 tarihinde COVID’den kaybettiğimiz değerli bilim adamı hocam Prof. Dr. Hasan ONAT için yazmıştım. Ondan 21 ay sonra yine çok sevdiğim ve değer verdiğim Sıddık KORKMAZ hakkında yazmak benim için zor fakat zorunlu bir görev oldu. Bu makalede, kendisiyle tanıştığımız günlerden vefatına kadar olan süreçte Sıddık KORKMAZ ile olan dostluğumuzu, kişisel paylaşımlarımız ve entelektüel yolculuğumuz bağlamında yazmaya çalıştım....

İlahiyat Akademi, 2021

İslamî ilimler, İslam bilimleri kavramı modern üniversite çatısı altında faaliyet gösteren İlahiy... more İslamî ilimler, İslam bilimleri kavramı modern üniversite çatısı altında faaliyet gösteren İlahiyat fakültelerinin akademik yapılanmasını tanımlamasının yanında, ilgili akademik birimlerin eğitim-öğretim programında da yer almaktadır. İslamî ilimleri oluşturan disiplinlerin (kelam, tefsir, hadis, fıkıh/İslam hukuku vs.) geleneksel literatürde tanımlandıkları kavramların aynılarıyla anılmaları zaman zaman tartışmalara konu olmuştur. Klasik adlandırmaların korunmasına karşı çıkanlar, yeni bir disiplin gözüyle bu bilgi türüne bakılmasını savunmaktadırlar. Diğer yandan bu ilimlerde izlenen geleneksel yöntemlerin ve hedeflerin aynıyla korunup korunmayacağı da üzerinde durulan önemli konulardan birisidir. Bu makalede İslamî ilimlerin köken, meşruiyet ve yöntemle ilgili kadîm sorunlara dikkat çekilecek ve modern zamanlarda bu ilimlerin karşı karşıya kaldıkları problemler ele alınacaktır. Dünyada yaşanan paradigma değişimlerinin Müslüman dünyada yol açtığı toplumsal ve zihinsel dönüşümler tartışılacak ve bu sürecin İslamî ilimler üzerindeki etkileri incelenecektir.

Marife Dini Araştırmalar Dergisi, Sep 30, 2004

Somut tarihin ço ul zenginli ini kabul etmek, 2slâm' n kültürel sistemini incelerken her geli me ... more Somut tarihin ço ul zenginli ini kabul etmek, 2slâm' n kültürel sistemini incelerken her geli me ihtimaline aç k olmay mümkün k lar. Tarihi tarih teorisi ile kar t rmamak tarihi korur, teoriyi serbest k lar... Bu düzeyde tarih de var olacakt r; fakat do rudan de il, uurlu iman sahibi insan n kar kar ya kald zorluklar, sorunlar ve çeli kiler eklinde bir varolu tur bu. Gelenekle derhal özde le en ideolog, duydu u hayranl n ard nda bu zorluklar de ersizle tirir; ideolog hidayete erince, her eyin de eri dönü üm geçirir. Halbuki, kalmaya devam etti imiz düzeyde, mümin ki i, kar la t sorunlar olduklar gibi muhakeme eder.'' Abdullah LAROU2 ISLAMIC THEOLOGY (ILM AL-KALAM) AND THE PROCESSES OF THE RECONSTRUCTION A Study on Context of Sense of the Past, Cultural Momery and the Facts of The Life Ijtihaad was generally understood in Islamic classical thought as a problem that concerned with Islamic Law (Ilm al-F qh). The process of the changing that modernism gave rise to, provided a different point of view. That means the process went on with wider and deeper extend, from social sciences to arts, and from politics to philophosical and theological investigations. Throughout the last period of Ottoman Empire, especially in Tanzimat period, the thinkers and scholars discussed the problem regression and they searched the way from this circumtance. Reconstructive tendency focused on some terms which are taken from literature of classical Islamic disciplines, such as ijtihaad, maslaha(t), maqaased. But it seems that, these terms are comprehended on the different context. In this study I examine the reconstruction of Islamic theological thought with relevance between the thoughts and social and political changing; and with power balances in the changing world.

Marife Dini Araştırmalar Dergisi, Sep 30, 2006

Problem of political thought in Ahlus Sunnah theology is subject of this study. Ahlus Sunnah is n... more Problem of political thought in Ahlus Sunnah theology is subject of this study. Ahlus Sunnah is not only a religious sect basically, but also a structure of historical and political identity. The political order and political reason has accompanied with religious order and reason. It could have been argued that every civilization has an orthodoxy and Ahlus Sunna has played main role on construction of orthodoxy in Islamic culture. Muslim scholars (mutakallimun and fuqaha) explained necessity of imamah (vujub al imamah) in their classical literature of theology (Kalam) and jurisprudence (F qh). Departing from here it is possible to point out imagination of polity, especially concept of authority in Sunnism. This makes possible not only to understand of authority, but also point out the basic foundations which gave rise to cultural dimension of Sunnism on the sidelines.

Marife Dini Araştırmalar Dergisi, May 31, 2003

Bu makalede. bir kitabın öne sürdüğü argümanlar ekseninde i din ve fıtrat ko� nuları üzerinde bir... more Bu makalede. bir kitabın öne sürdüğü argümanlar ekseninde i din ve fıtrat ko� nuları üzerinde bir tartışma gerçekleştirmeyi amaçlıyoruz. Böylece hem anılan temel konularda farklı ve eleştirel yaklaşımlara işaret etmeyi ve hem de olumlu bir beklenti� nin2 gereğini yerine getirmeyi düşünüyoruz. İslambilim ve İnsanbilim alanlarındaki tartışmaların pek çok problemli temayı içerdiklerinde kuşku yoktur. Öncelikle incelenen konunun içeriğinin. yorumsal bir nitelik taşıdığını ve bu yüzden de farklı ya da alternatif okuma biçimlerine açık olduğu bilinmektedir. Üstelik her okuma biçiminin. kendince bir haklılık ve doğruluk payı taşıdığı ve hiçbir okuma biçiminin diğerlerini dışlayacak ya da geçersiz kılabilecek düzeyde sahici. esaslı ve imtiyazlı bir konuma sahip olmadığı açıktır. Bu anekdot. sosyal bilimlerde görülen farklı yaklaşımların aynı anda kullanılmalarının ve çoğul okuma biçimlerinin zorunluluğunun altını çizmektedir. Sorun. İslambilim çalışmaları söz konusu edildiğinde daha da bir önem kazan� maktadır. Bugün artık biliyoruz ki. yöntem sorunundan daha fazla ve daha stratejik bir konu olması bakımından metodoloiP sorunu. en az incelenen konunun kendisi kadar belirleyici olmaktadır. Araştırmacının konuyu incelerken hangi araçları nasıl ve nerede kullandığı/kullanacağı sorunu. sonuca ulaştıracak olan yolu nasıl yürüyeceği yöntem sorununu teşkil etmektedir. Ancak. bundan daha da köklü bir tartışma düzeyi vardır ki o da. araştırmacının konusuna nereden baktığı. onu nasıl gördüğü. konusuyla kurduğu algısal ve bilinçaltısal ilişkinin niteliği. konuyu düşünürken ve hatta onu düşünmeye , Gazi Üniversitesi çorum İlahiyat Fakültesi. mehmetevkuran@hotmail.com. i Muhiddin Okumu�lar. Fıtrattan Dine-Din Fıtrat Eğitim ilişkisi. Yediveren Yayınları. Konya 2002. Bu çalı�mamızda bundan sonraki atıflarda 'FD ve sayfa numarası' şeklinde bir kullanımda bulunulacaktır. 2 Ya zar. çalı�masındaki yorumlann kendisine ait olduğundan bahisle hatalarının düzeltilmesini ümit ettiğini belirt mektedir. Bkz. FD. s.IO. 3 islamı bilimlerde metodoloi i sorunu üzerine bir tartışma ve yaklaşım denemesi için bkz. Osman Bakar. islami Biliınde Metodoloji Sorunu. çev. Mehmet Paçacı. aynı adı taşıyan eser içinde s. 85-106. Metodoloi i sorununun bü tünüyle ele alınıp çözümlenmesi gereken merkezı problemlerden biri olduğunu belirten Bakar. Tevhid üzerine kurulu olan islamı bilimin Epistemolojik modelinin. metodolojik çoğulculuğa i1i�kin tutarlı ve bütüncü! bir görü� sunduğunu dü�ünmektedir. Bkz. age. . s. 89.

Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2014

On the other hand, how to best overcome the problems of multiculturalism? While the Islamophobic ... more On the other hand, how to best overcome the problems of multiculturalism? While the Islamophobic policies are reluctant to recognize each other producing new conflict areas in EU countries, how can rational and peaceful solutions be produced? In this study I'll handle the perception of other, exclusion and inclusion problems in EU, and discuss assimilationist policies and its harmful consequences on the social groups. And I'll suggest proposals in the context of multiculturalism.

Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2013

Ulkesine, cografyasina ve degerlerine yabancilasmis ve yoldan cikmis bir toplulugun (FETO/PDY) if... more Ulkesine, cografyasina ve degerlerine yabancilasmis ve yoldan cikmis bir toplulugun (FETO/PDY) ifsat ve kotuluk hikâyesinin masaya yatirildigi bir tartisma platformunda, Muslumanlarin gaflet tarihi basligi uzerinden konuyu ele almak, bazilarimiza ‘meseleyi kacirmak’ gibi gorunebilir. Ancak olay tum yonleriyle yakindan incelendiginde, yasanan problemlerin tumunu adi gecen bir orgute yuklemenin de gercekci bir yaklasim olmadigi gorulecektir.

Siyasal bir terim olan muhafazakarlik, modern bir kavramsallastirmanin urunudur. Ancak "m... more Siyasal bir terim olan muhafazakarlik, modern bir kavramsallastirmanin urunudur. Ancak "muhafazakarlik" oldukca eski bir olgudur. Her toplum/topluluk, birlikte yasama iradesinin bir sonucu olarak maddi ve manevi bir aidiyet bagi olusturur.

e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi, 2021

Bu makale, Erol Gungor'un “Islamin Bugunku Meseleleri" adli kitabinda one surdugu gorus ... more Bu makale, Erol Gungor'un “Islamin Bugunku Meseleleri" adli kitabinda one surdugu gorus ve degerlendirmeleri tanitmayi ve aciklamayi hedefler. Turk dusunce hayatinda hic olmazsa belirli bir kesim uzerinde saygin bir yeri bulunan dusunurumuzun Islam, dini uyanis, modernlesme, aydinin toplumsal islevi gibi konular uzerinde yaptigi degerlendirmeler dikkat cekicidir.

Causality is one of the most important problems of philosophy. The Ancient Greek philosophers foc... more Causality is one of the most important problems of philosophy. The Ancient Greek philosophers focused on this issue within their studies of the Philosophy of Nature. Investigating the ultimate cause behind the changes in the cosmos, the philosophers maintained that there is a relationship between causes and effects. Major theologies dealt with this issue in line with their teachings. In Islamic tradition, both philosophers (Falâsifah) and theologians (Mutakallimûn) took this question as an ontological problem. The purpose of this study is to analyze the Ash’arite approach to the problem of causality.

Varlik teorileri ile toplum teorileri arasinda epistemolojik bir baginti bulunmaktadir. Varlikla ... more Varlik teorileri ile toplum teorileri arasinda epistemolojik bir baginti bulunmaktadir. Varlikla ilgili her degerlendirme tarzi da, kendine ozgu bir insan ve toplum kavrayisi ve dolayisiyla bir toplum teorisi icermektedir. Varligin genel olarak yapisi ve varliklar arasindaki iliskilerle ilgili kuramsal yapilar, belirli birer epistemik yapiyi ongorurler. Bu bakimdan, her politik-kulturel yeniden yapilanma girisimi, farkli bir ontolojik tasarima dayanmaktadir. Ortacag'a, Tanri merkezli (Teosentrik) bir varlik anlayisi, anlamini ve mesruiyetini de bu temelden alan bir toplumsal yapi modeli egemendi. Ancak ozellikle Bati Ortacagi'nda, toplumsal yapi ve iliskiler, dinin kurumsal ve orgutsel bicimi olan Kilise'nin duzenleyici ve otoriter denetimi altindaydi. Kilise'nin gelistirdigi ogreti, ontoloji ile toplumsal-politik alan arasinda birebir iliskiler kuruyor ve politik yapi ve iliskileri dogrudan ve dogmatik bicimde tanimliyordu. Ancak Aydinlanma'ya gecis sureciyle bi...

Zaman kavrami mekânla birlikte ele alindiginda belirginlik kazanir. Mekânla birlikte dusunulen za... more Zaman kavrami mekânla birlikte ele alindiginda belirginlik kazanir. Mekânla birlikte dusunulen zaman ise, sadece algi konusu olmakla kalmaz yani sira bilinc acisindan gosterge haline gelir. Bilincin zaman ile iliskisi mekân araciligiyla saglanir. Tarih algisi zaman, mekân ve bilinc iliskisinin karmasik bir sonucudur. Tarih, insanin gecmisi ogrenme arzusuyla sinirli degildir. O, simdiki zamani ve gelecegi de icine alan deger-yuklu bir alandir. Bu nedenle ideolojiler ve dinler, tarihe yakin bir ilgi duyagelmislerdir. Musluman kulturunde tarih, agirlikli olarak bilimin degil bilincin konusu olmustur. Teolojik soylemler, bilincin olusumunda buyuk rol oynamistir. Bu nedenle tarih algisi teolojinin yarattigi etkiyle birlikte ele alinmalidir. Bu makale tarih sorununu teolojik acidan tartisir ve Islâm teolojisi cercevesinde onerilerde bulunur.

Selefilik, gunumuzde Islam dusuncesinin en canli problemlerinden biridir. Islam dunyasinin medeni... more Selefilik, gunumuzde Islam dusuncesinin en canli problemlerinden biridir. Islam dunyasinin medeniyet arayisi ve kuresel dunyada kendi degerleriyle var olma cabalarinda, gittikce gucunu artiran bir bariyer haline gelmistir. Oze donus vurgusuyla Selefilik, Islam geleneginin bir parcasi olan mezhebi kimlikleri sarsici bir etki yapmaktadir. Siyasal bir hareket olarak da var olan politik dengeleri dagitinakta ve Musluman dunyayi istikrarsizlastirmaktadir.Teolojik acidan selefilik, en cok da Sunni paradigma icin temel bir sorunudur. Tarihsel ve teolojik olarak selefi dusunceyi belirli olcude icsellestirmis olan Sunnilik, bir temsil krizi yasamaktadir. Selefi soylemin suclamalari karsisinda var olus bunalimi geciren Sunnilik, selefilik ile gecikmis yuzlesmesini gerceklestirmeye zorlanmaktadir. Yasanan bolgesel politik sorunlar kitlelerin zihninde selefiligi bir secenek olarak one cikarmaktadir. Bununla birlikte bunu yapabildigi olcude hayattaki yuruyusune devam edecek olan Islam dusuncesi...

Bir dusuncenin toplulugun gundemine girmesinin ardindan gorunurlesmesi, kurumsallasmasi (objekti... more Bir dusuncenin toplulugun gundemine girmesinin ardindan gorunurlesmesi, kurumsallasmasi (objektiflesmesi) surecinde yasananlar din icin de gecerlidir. Insanlarin ic dunyalarinda yer etmeye baslayan din, kacinilmaz bicimde sosyallesmeye baslar. Surec insanlarin bireysel ve toplumsal davranislari uzerinden gerceklesir ve din, kendi antropolojik ve kulturel nesnesini olusturur.