Hüseyin Gökçe | Inönü üniversitesi (original) (raw)

Papers by Hüseyin Gökçe

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2024

Zarf-fiiller, asıl fiilde meydana gelen eylemin zamanını, sebebini, durumunu ve tarzını bildiren ... more Zarf-fiiller, asıl fiilde meydana gelen eylemin zamanını, sebebini, durumunu ve tarzını bildiren dilbilgisel yapılardır. Türkçe, zarf-fiil ekleri yönünden zengin bir dildir ve bu durum, Türkçenin ifade zenginliğini gösterir. Türkçede zarf-fiil ekleri ile birçok yargı, tek bir cümle ile ifade edilebilir. Zarf-fiil ekleri, basit ve birleşik yapılı olmak üzere iki şekilde incelenir. Basit yapılı zarf-fiiller, Türkçenin ilk devirlerinden itibaren kullanılırken birleşik yapılı zarf-fiiller, tarihsel süreç içerisinde meydana gelir. Bu şekilde oluşan birleşik zarf-fiil yapıları, Türkiye Türkçesinde de kullanılır. Birleşik zarf-fiiller, Türkiye Türkçesine kıyasla Türkiye Türkçesi ağızlarında çok daha fazladır. Ağızlarda, Türkiye Türkçesinde kullanılmayan birçok birleşik zarf-fiil eki görülür. Söz konusu birleşik zarf-fiillerden biri de Batı grubu ağızlarının bir bölümünde tespit edilen {-DXnAk} zarf-fiil ekidir. Bu çalışma, {-DXnAk} zarf-fiil ekinin bu ağızlardaki kullanımına odaklanmıştır. Çalışmada öncelikle {-DXnAk} zarf-fiil ekinin yapısı hakkında bazı açıklamalar yapılmış, ardından bu ekin söz konusu ağızlarda hangi işlevlerle kullanıldığına değinilmiştir. Yapılan inceleme sonucunda {-DXnAk} zarf-fiil ekinin ilgili ağızlarda zamandaşlık, zamanda sonralık, zamanda öncelik, şart ve sebep bildirme işlevleri ile kullanıldığı görülmüştür.

TÜRKÇE SÖZLÜK’TE YER ALAN EŞ GÖSTERENLİ “SAZ” SÖZCÜĞÜNE İLİŞKİN DÜZELTME ÖNERİLERİ, 2023

Yazım ve sesletimi aynı olan ancak farklı etimolojilere dayanan sözcükler eş gösterenli sözcükler... more Yazım ve sesletimi aynı olan ancak farklı etimolojilere dayanan sözcükler
eş gösterenli sözcükler olarak değerlendirilir. Birçok dilde olduğu
gibi Türkçede de eş gösterenli sözcükler vardır. Türkçe Sözlük’te bu tür
sözcüklerin eş gösterenli olduğunu göstermek amacıyla Romen rakamları
kullanılmıştır. Türkçe Sözlük’te eş gösterenli sözcüklere yer verilmiş
olsa da bazı sözcükler dikkatlerden kaçmıştır. Buna bağlı olarak bazı eş
gösterenli sözcükler, çok anlamlı tek bir sözcükmüş gibi algılanmış ve
sözlüğe de bu şekilde alınmıştır. Bu durum çoğu zaman sözlük kullanıcılarını
yanılgıya düşürmüştür. Bazen bu tür yanılgıları düzeltmek amacıyla
çoğunlukla makale düzeyinde, düzeltme ve katkı çalışmaları yapılmıştır.
Bu çalışmada da Türkçe Sözlük’te yer alan eş gösterenli “saz” sözcüğü
hakkında bazı düzeltme önerilerinde bulunulmuştur.
Türkçe Sözlük’te eş gösterenli, biri Türkçe biri Farsça olmak üzere
iki farklı “saz” sözcüğü vardır. Ancak yapılan araştırmalar neticesinde
“saz” sözcüğünün biri Farsça biri Türkçe olmak üzere iki değil, biri
Farsça ikisi Türkçe olmak üzere eş gösterenli üç farklı sözcük olduğu
tespit edilmiştir. Eş gösterenlilik Türkçe “saz” sözcüğü ile ilgili olduğu
için Farsça “saz” sözcüğü üzerinde durulmamıştır. Öncelikle Türkçe
“saz” sözcüğündeki eş gösterenliliğin anlaşılması amacıyla tarihî ve
çağdaş Türk dillerindeki anlamları üzerinde durulmuştur. Ardından bu
sözcüğün etimoloji çalışmalarındaki durumuna değinilmiştir. Sonuç
bölümünde ise eş gösterenli olan bu sözcüğün Türkçe Sözlük’te nasıl
yer alabileceği ile ilgili önerilere yer verilmiştir.

Tarihi ve Çağdaş Oğuzcada Tasviri Fiil (Fiil+Zarf Fiil+Fiil) Yapılarının Sözlükselleşmesi: Tabanlaşmış Birleşik Fiiller, 2021

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Oğuz Türkçesi Araştırmaları Dergisi (OGUZTAD), 2021

Kaşkay Türkleri İran coğrafyasında yaşayan önemli Türk boylarından biridir. Uzun bir süre göçebe ... more Kaşkay Türkleri İran coğrafyasında yaşayan önemli Türk boylarından biridir. Uzun bir süre göçebe hayat tarzını sürdüren Kaşkaylar, son dönemlerde yerleşik hayata geçmeye başlamışlardır. Kaşkayların yerleşik hayata geçmeleri kendilerine has birçok kültür varlığının da son bulmasına sebep olmaktadır. Bu çalışmada Eski Türk kültürünün birçok özelliğini gördüğümüz Kaşkay Türklerinin kültür malzemeleri üzerinde durulmuştur. Çalışmanın başlıca amacı kaybolmak üzere olan Kaşkay kültür malzemesinin yazılı ortama aktarılmasıdır. Çalışmada Kaşkayların adı, kökeni, dili, idari yapısı, yaşadıkları coğrafya, giyim kuşamı, yiyecek içecekleri, el sanatları ve hayvancılıkları gibi çeşitli unsurlar ele alınmıştır. Çalışmada yer alan bilgilere çoğunlukla Kaşkay coğrafyasında yapılan görüşmeler neticesinde ulaşılmıştır.

SEFAD

Türk lehçeleri ve Anadolu ağızlarında durum biçimbirimlerinin birbirlerinin yerine kullanıldığı b... more Türk lehçeleri ve Anadolu ağızlarında durum biçimbirimlerinin birbirlerinin yerine kullanıldığı birçok örnek vardır. Özellikle +(y)A ve +(y)I/U durum biçimbirimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Söz konusu kullanım aynı grup içerisinde yer alan Oğuz grubu Türk lehçelerinde de görülür. Bu lehçelerde ortak olarak -aynı ya da yakın anlamda- kullanılan acı-, bak- döv-, gül- ve seyret- fiilleri bazen yönelme bazen belirtme biçimbirimli tamlayıcılar ile kullanılmıştır. Bu çalışmada mezkûr fiillerin farklı biçimbirimlerle kullanılmasının sebepleri açıklanmaya çalışılmıştır. Bahsi geçen fiiller, daha doğru sonuçlara ulaşabilmek amacıyla her bir oğuz lehçesi içerisinde ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Bir dil ya da lehçe içerisindeki durum biçimbirim değişikliği zaman içerisinde meydana gelir. Dolayısıyla fiilde görülen bu değişikliklerin sebeplerinin açıklanabilmesi için o fiilin eski dönemlerde hangi anlamda hangi biçimbirimlerle kullanıldığı bilinmelidir. Bu çalışmada da acı-, bak- döv-, gül- ve seyret- fiillerinin eski dönemlerde hangi anlamda hangi biçimbirimle kullanıldığına değinilmiştir.

Alkayış, M. Fatih (2019). Türkiye Türkçesinde Bitki Adları Hiperyayın, ISBN 978-605-281-343-0, 432 pages, 2020

Alkayış, M. Fatih (2019). Türkiye Türkçesinde Bitki Adları Hiperyayın, ISBN 978-605-281-343-0, 43... more Alkayış, M. Fatih (2019). Türkiye Türkçesinde Bitki Adları Hiperyayın, ISBN 978-605-281-343-0, 432 sayfa Abstract: Plants have been used by mankind in many areas from past to present. In this respect, plants are indispensable for human beings, named by each nation in different ways and these nomenclatures have often been the subject of examination for linguists. The book "Türkiye Türkçesinde Bitki Adları" prepared by Alkayış is one of those investigations. In this study, the book is introduced and some evaluations are made on the book.

Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanan bu çalıĢmada, Bursa ve yöresine ait söz varlığının gün yüzün... more Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanan bu çalıĢmada, Bursa ve yöresine ait söz varlığının gün yüzüne çıkartılması amaçlanmıĢtır. ÇalıĢma, GiriĢ, Sözlük, Sonuç ve Kaynakça bölümlerinden oluĢmaktadır. ÇalıĢmanın giriĢ bölümünde Ağız kavramı, Ağız Sözlüğü ve Ağız Sözlükçülüğü kavramları hakkında gerekli açıklamalar yapılmıĢ ve bu kavramlar üzerine Türkiye'de yapılan çalıĢmalara değinilmiĢtir. Sözlük bölümünde Bursa ve yöresi ağızlarında mevcut olan sözcükler sözlükçülük kuralları çerçevesinde sıralanarak bir sözlük oluĢturulmuĢtur. Sonuç bölümünde ise çalıĢma ile ilgili sonuçlar maddeler halinde sıralanarak verilmiĢtir. Son olarak da kaynakça bölümünde bu çalıĢma oluĢturulurken baĢvurulan kaynaklara yer verilmiĢtir.

KARADENİZ ARAŞTIRMALARI Balkan, Kafkas, Doğu Avrupa ve Anadolu İncelemeleri Dergisi, 2020

ÖZET Ağız çalışmalarında kullanılan transkripsiyon işaretleri sorunu ülkemizde uzun yıllardır tar... more ÖZET Ağız çalışmalarında kullanılan transkripsiyon işaretleri sorunu ülkemizde uzun yıllardır tartışılmaktadır. Türk Dil Kurumu 1999 yılında bu sorunu çözmek amacıyla bir transkripsiyon sistemi oluşturmuştur. O yıldan günümüze değin ağızlar üzerine birçok çalışma hazırlanmış; ancak, çalışmalarda bu sisteme tam olarak uyulmamıştır. Hazırladığımız bu çalışmada 1999-2019 yılları arasında yapılan 56 ağız çalışmasındaki transkripsiyon işaretleri (ünlüler) ile Türk Dil Kurumunun oluşturduğu sistemdeki transkripsiyon işaretleri karşılaştırılmıştır. Giriş bölümünde, bu araştırmalarda söz konusu sisteme neden uyulmadığı, bu sorunun çözümü için ya da bu soruna dikkat çekmek için hazırlanan bazı çalışmalara değinilmiştir. Ardından Türk Dil Kurumunun oluşturduğu sistemdeki ünlüler için verilen transkripsiyon işaretleri ile mevcut çalışmalardaki ünlü işaretleri bazı grafik ve tablolar vasıtasıyla karşılaştırılmıştır. Ayrıca bu bölümde söz konusu sistemde yer almayan, ancak mevcut çalışmalarda kullanılan diğer ünlü işaretlerine de yer verilmiştir. Sonuç bölümünde tespit edilen işaretlerin sayısı, bu işaretlerin "Türk Dil Kurumu Transkripsiyon Sistemi"nde olup olmadığı hakkında bilgiler verilmiştir. Ayrıca bu bölümde araştırmacıların hangi işaretleri tespit etmekte zorlandığı/zorlanmadığı, bazı işaretlerin neden daha fazla/daha az kullanıldığı hakkında bazı çıkarımlarda bulunulmuştur. ABSTRACT The problem of transcription signs used in dialect studies has been discussed in our country for many years. In 1999, Turkish Language Institute created a transcription system to solve this problem. Many studies on dialects have been prepared since then, but this system has not been fully followed. In this study we prepared, the transcription signs (vowels) in 56 dialects study between 1999-2019 were compared with the transcription marks in the system created by the Turkish Language Institute. In the introduction part, in these studies, why the system in question is not complied with, the studies for the solution of this problem and some studies that draw attention to this problem are mentioned. Then, the transcription signs for vowels in the system created by the Turkish Language Institution and the vowels's signs in the current studies were compared by means of some graphics and charts. In addition, this section also includes other vowel signs that are not included in the system in question, but are used in current studies. Information about the number of signs detected in the conclusion section, whether these signs are in the "Turkish Language Institution Transcription System" is given. In addition, some conclusions have been made in this section about which signs researchers have/ haven't difficulty in determining, why some signs are used more / less.

In many geographical regions of Anatolia, features of dialect and vocabulary of these dialects ar... more In many geographical regions of Anatolia, features of dialect and vocabulary of these dialects are about to disappear. To overcome this, scientists have done a lot of studies on oral knowledge. The Dictionary of Compilation prepared by the Turkish Language Society is one of these studies. The dictionary contains the vocabulary of almost all the cities of Anatolia. Although there is such a great work, there are naturally certain deficiencies. This study was conducted in order to contribute to the Compilation Glossary of some words used in Bursa Mountain District. In the study, some works were scanned and words which are not in the Compilation Glossary were identified. In addition to this, the words spoken in this district for about a year have been recorded and those who are not in the Compilation Glossary have been brought to light. Moreover, the study includes the words used in the Compilation Glossary, which have different meanings in this district or are in the Compilation Glossary and used differently in terms of sound and structure.

Sayı 45 by Hüseyin Gökçe

Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2021

Türk lehçeleri ve Anadolu ağızlarında durum biçimbirimlerinin birbirlerinin yerine kullanıldığı b... more Türk lehçeleri ve Anadolu ağızlarında durum biçimbirimlerinin birbirlerinin yerine kullanıldığı birçok örnek vardır. Özellikle +(y)A ve +(y)I/U durum biçimbirimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Söz konusu kullanım aynı grup içerisinde yer alan Oğuz grubu Türk lehçelerinde de görülür. Bu lehçelerde ortak olarak-aynı ya da yakın anlamdakullanılan acı-, bak-döv-, gül-ve seyret-fiilleri bazen yönelme bazen belirtme biçimbirimli tamlayıcılar ile kullanılmıştır. Bu çalışmada mezkûr fiillerin farklı biçimbirimlerle kullanılmasının sebepleri açıklanmaya çalışılmıştır. Bahsi geçen fiiller, daha doğru sonuçlara ulaşabilmek amacıyla her bir oğuz lehçesi içerisinde ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Bir dil ya da lehçe içerisindeki durum biçimbirim değişikliği zaman içerisinde meydana gelir. Dolayısıyla fiilde görülen bu değişikliklerin sebeplerinin açıklanabilmesi için o fiilin eski dönemlerde hangi anlamda hangi biçimbirimlerle kullanıldığı bilinmelidir. Bu çalışmada da acı-, bak-döv-, gül-ve seyret-fiillerinin eski dönemlerde hangi anlamda hangi biçimbirimle kullanıldığına değinilmiştir.

Books by Hüseyin Gökçe

OGUZ BİTİG –Modern ve Tarihsel Oğuzca Üzerine Araştırmalar–, 2021

Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2024

Zarf-fiiller, asıl fiilde meydana gelen eylemin zamanını, sebebini, durumunu ve tarzını bildiren ... more Zarf-fiiller, asıl fiilde meydana gelen eylemin zamanını, sebebini, durumunu ve tarzını bildiren dilbilgisel yapılardır. Türkçe, zarf-fiil ekleri yönünden zengin bir dildir ve bu durum, Türkçenin ifade zenginliğini gösterir. Türkçede zarf-fiil ekleri ile birçok yargı, tek bir cümle ile ifade edilebilir. Zarf-fiil ekleri, basit ve birleşik yapılı olmak üzere iki şekilde incelenir. Basit yapılı zarf-fiiller, Türkçenin ilk devirlerinden itibaren kullanılırken birleşik yapılı zarf-fiiller, tarihsel süreç içerisinde meydana gelir. Bu şekilde oluşan birleşik zarf-fiil yapıları, Türkiye Türkçesinde de kullanılır. Birleşik zarf-fiiller, Türkiye Türkçesine kıyasla Türkiye Türkçesi ağızlarında çok daha fazladır. Ağızlarda, Türkiye Türkçesinde kullanılmayan birçok birleşik zarf-fiil eki görülür. Söz konusu birleşik zarf-fiillerden biri de Batı grubu ağızlarının bir bölümünde tespit edilen {-DXnAk} zarf-fiil ekidir. Bu çalışma, {-DXnAk} zarf-fiil ekinin bu ağızlardaki kullanımına odaklanmıştır. Çalışmada öncelikle {-DXnAk} zarf-fiil ekinin yapısı hakkında bazı açıklamalar yapılmış, ardından bu ekin söz konusu ağızlarda hangi işlevlerle kullanıldığına değinilmiştir. Yapılan inceleme sonucunda {-DXnAk} zarf-fiil ekinin ilgili ağızlarda zamandaşlık, zamanda sonralık, zamanda öncelik, şart ve sebep bildirme işlevleri ile kullanıldığı görülmüştür.

TÜRKÇE SÖZLÜK’TE YER ALAN EŞ GÖSTERENLİ “SAZ” SÖZCÜĞÜNE İLİŞKİN DÜZELTME ÖNERİLERİ, 2023

Yazım ve sesletimi aynı olan ancak farklı etimolojilere dayanan sözcükler eş gösterenli sözcükler... more Yazım ve sesletimi aynı olan ancak farklı etimolojilere dayanan sözcükler
eş gösterenli sözcükler olarak değerlendirilir. Birçok dilde olduğu
gibi Türkçede de eş gösterenli sözcükler vardır. Türkçe Sözlük’te bu tür
sözcüklerin eş gösterenli olduğunu göstermek amacıyla Romen rakamları
kullanılmıştır. Türkçe Sözlük’te eş gösterenli sözcüklere yer verilmiş
olsa da bazı sözcükler dikkatlerden kaçmıştır. Buna bağlı olarak bazı eş
gösterenli sözcükler, çok anlamlı tek bir sözcükmüş gibi algılanmış ve
sözlüğe de bu şekilde alınmıştır. Bu durum çoğu zaman sözlük kullanıcılarını
yanılgıya düşürmüştür. Bazen bu tür yanılgıları düzeltmek amacıyla
çoğunlukla makale düzeyinde, düzeltme ve katkı çalışmaları yapılmıştır.
Bu çalışmada da Türkçe Sözlük’te yer alan eş gösterenli “saz” sözcüğü
hakkında bazı düzeltme önerilerinde bulunulmuştur.
Türkçe Sözlük’te eş gösterenli, biri Türkçe biri Farsça olmak üzere
iki farklı “saz” sözcüğü vardır. Ancak yapılan araştırmalar neticesinde
“saz” sözcüğünün biri Farsça biri Türkçe olmak üzere iki değil, biri
Farsça ikisi Türkçe olmak üzere eş gösterenli üç farklı sözcük olduğu
tespit edilmiştir. Eş gösterenlilik Türkçe “saz” sözcüğü ile ilgili olduğu
için Farsça “saz” sözcüğü üzerinde durulmamıştır. Öncelikle Türkçe
“saz” sözcüğündeki eş gösterenliliğin anlaşılması amacıyla tarihî ve
çağdaş Türk dillerindeki anlamları üzerinde durulmuştur. Ardından bu
sözcüğün etimoloji çalışmalarındaki durumuna değinilmiştir. Sonuç
bölümünde ise eş gösterenli olan bu sözcüğün Türkçe Sözlük’te nasıl
yer alabileceği ile ilgili önerilere yer verilmiştir.

Tarihi ve Çağdaş Oğuzcada Tasviri Fiil (Fiil+Zarf Fiil+Fiil) Yapılarının Sözlükselleşmesi: Tabanlaşmış Birleşik Fiiller, 2021

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Oğuz Türkçesi Araştırmaları Dergisi (OGUZTAD), 2021

Kaşkay Türkleri İran coğrafyasında yaşayan önemli Türk boylarından biridir. Uzun bir süre göçebe ... more Kaşkay Türkleri İran coğrafyasında yaşayan önemli Türk boylarından biridir. Uzun bir süre göçebe hayat tarzını sürdüren Kaşkaylar, son dönemlerde yerleşik hayata geçmeye başlamışlardır. Kaşkayların yerleşik hayata geçmeleri kendilerine has birçok kültür varlığının da son bulmasına sebep olmaktadır. Bu çalışmada Eski Türk kültürünün birçok özelliğini gördüğümüz Kaşkay Türklerinin kültür malzemeleri üzerinde durulmuştur. Çalışmanın başlıca amacı kaybolmak üzere olan Kaşkay kültür malzemesinin yazılı ortama aktarılmasıdır. Çalışmada Kaşkayların adı, kökeni, dili, idari yapısı, yaşadıkları coğrafya, giyim kuşamı, yiyecek içecekleri, el sanatları ve hayvancılıkları gibi çeşitli unsurlar ele alınmıştır. Çalışmada yer alan bilgilere çoğunlukla Kaşkay coğrafyasında yapılan görüşmeler neticesinde ulaşılmıştır.

SEFAD

Türk lehçeleri ve Anadolu ağızlarında durum biçimbirimlerinin birbirlerinin yerine kullanıldığı b... more Türk lehçeleri ve Anadolu ağızlarında durum biçimbirimlerinin birbirlerinin yerine kullanıldığı birçok örnek vardır. Özellikle +(y)A ve +(y)I/U durum biçimbirimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Söz konusu kullanım aynı grup içerisinde yer alan Oğuz grubu Türk lehçelerinde de görülür. Bu lehçelerde ortak olarak -aynı ya da yakın anlamda- kullanılan acı-, bak- döv-, gül- ve seyret- fiilleri bazen yönelme bazen belirtme biçimbirimli tamlayıcılar ile kullanılmıştır. Bu çalışmada mezkûr fiillerin farklı biçimbirimlerle kullanılmasının sebepleri açıklanmaya çalışılmıştır. Bahsi geçen fiiller, daha doğru sonuçlara ulaşabilmek amacıyla her bir oğuz lehçesi içerisinde ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Bir dil ya da lehçe içerisindeki durum biçimbirim değişikliği zaman içerisinde meydana gelir. Dolayısıyla fiilde görülen bu değişikliklerin sebeplerinin açıklanabilmesi için o fiilin eski dönemlerde hangi anlamda hangi biçimbirimlerle kullanıldığı bilinmelidir. Bu çalışmada da acı-, bak- döv-, gül- ve seyret- fiillerinin eski dönemlerde hangi anlamda hangi biçimbirimle kullanıldığına değinilmiştir.

Alkayış, M. Fatih (2019). Türkiye Türkçesinde Bitki Adları Hiperyayın, ISBN 978-605-281-343-0, 432 pages, 2020

Alkayış, M. Fatih (2019). Türkiye Türkçesinde Bitki Adları Hiperyayın, ISBN 978-605-281-343-0, 43... more Alkayış, M. Fatih (2019). Türkiye Türkçesinde Bitki Adları Hiperyayın, ISBN 978-605-281-343-0, 432 sayfa Abstract: Plants have been used by mankind in many areas from past to present. In this respect, plants are indispensable for human beings, named by each nation in different ways and these nomenclatures have often been the subject of examination for linguists. The book "Türkiye Türkçesinde Bitki Adları" prepared by Alkayış is one of those investigations. In this study, the book is introduced and some evaluations are made on the book.

Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanan bu çalıĢmada, Bursa ve yöresine ait söz varlığının gün yüzün... more Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanan bu çalıĢmada, Bursa ve yöresine ait söz varlığının gün yüzüne çıkartılması amaçlanmıĢtır. ÇalıĢma, GiriĢ, Sözlük, Sonuç ve Kaynakça bölümlerinden oluĢmaktadır. ÇalıĢmanın giriĢ bölümünde Ağız kavramı, Ağız Sözlüğü ve Ağız Sözlükçülüğü kavramları hakkında gerekli açıklamalar yapılmıĢ ve bu kavramlar üzerine Türkiye'de yapılan çalıĢmalara değinilmiĢtir. Sözlük bölümünde Bursa ve yöresi ağızlarında mevcut olan sözcükler sözlükçülük kuralları çerçevesinde sıralanarak bir sözlük oluĢturulmuĢtur. Sonuç bölümünde ise çalıĢma ile ilgili sonuçlar maddeler halinde sıralanarak verilmiĢtir. Son olarak da kaynakça bölümünde bu çalıĢma oluĢturulurken baĢvurulan kaynaklara yer verilmiĢtir.

KARADENİZ ARAŞTIRMALARI Balkan, Kafkas, Doğu Avrupa ve Anadolu İncelemeleri Dergisi, 2020

ÖZET Ağız çalışmalarında kullanılan transkripsiyon işaretleri sorunu ülkemizde uzun yıllardır tar... more ÖZET Ağız çalışmalarında kullanılan transkripsiyon işaretleri sorunu ülkemizde uzun yıllardır tartışılmaktadır. Türk Dil Kurumu 1999 yılında bu sorunu çözmek amacıyla bir transkripsiyon sistemi oluşturmuştur. O yıldan günümüze değin ağızlar üzerine birçok çalışma hazırlanmış; ancak, çalışmalarda bu sisteme tam olarak uyulmamıştır. Hazırladığımız bu çalışmada 1999-2019 yılları arasında yapılan 56 ağız çalışmasındaki transkripsiyon işaretleri (ünlüler) ile Türk Dil Kurumunun oluşturduğu sistemdeki transkripsiyon işaretleri karşılaştırılmıştır. Giriş bölümünde, bu araştırmalarda söz konusu sisteme neden uyulmadığı, bu sorunun çözümü için ya da bu soruna dikkat çekmek için hazırlanan bazı çalışmalara değinilmiştir. Ardından Türk Dil Kurumunun oluşturduğu sistemdeki ünlüler için verilen transkripsiyon işaretleri ile mevcut çalışmalardaki ünlü işaretleri bazı grafik ve tablolar vasıtasıyla karşılaştırılmıştır. Ayrıca bu bölümde söz konusu sistemde yer almayan, ancak mevcut çalışmalarda kullanılan diğer ünlü işaretlerine de yer verilmiştir. Sonuç bölümünde tespit edilen işaretlerin sayısı, bu işaretlerin "Türk Dil Kurumu Transkripsiyon Sistemi"nde olup olmadığı hakkında bilgiler verilmiştir. Ayrıca bu bölümde araştırmacıların hangi işaretleri tespit etmekte zorlandığı/zorlanmadığı, bazı işaretlerin neden daha fazla/daha az kullanıldığı hakkında bazı çıkarımlarda bulunulmuştur. ABSTRACT The problem of transcription signs used in dialect studies has been discussed in our country for many years. In 1999, Turkish Language Institute created a transcription system to solve this problem. Many studies on dialects have been prepared since then, but this system has not been fully followed. In this study we prepared, the transcription signs (vowels) in 56 dialects study between 1999-2019 were compared with the transcription marks in the system created by the Turkish Language Institute. In the introduction part, in these studies, why the system in question is not complied with, the studies for the solution of this problem and some studies that draw attention to this problem are mentioned. Then, the transcription signs for vowels in the system created by the Turkish Language Institution and the vowels's signs in the current studies were compared by means of some graphics and charts. In addition, this section also includes other vowel signs that are not included in the system in question, but are used in current studies. Information about the number of signs detected in the conclusion section, whether these signs are in the "Turkish Language Institution Transcription System" is given. In addition, some conclusions have been made in this section about which signs researchers have/ haven't difficulty in determining, why some signs are used more / less.

In many geographical regions of Anatolia, features of dialect and vocabulary of these dialects ar... more In many geographical regions of Anatolia, features of dialect and vocabulary of these dialects are about to disappear. To overcome this, scientists have done a lot of studies on oral knowledge. The Dictionary of Compilation prepared by the Turkish Language Society is one of these studies. The dictionary contains the vocabulary of almost all the cities of Anatolia. Although there is such a great work, there are naturally certain deficiencies. This study was conducted in order to contribute to the Compilation Glossary of some words used in Bursa Mountain District. In the study, some works were scanned and words which are not in the Compilation Glossary were identified. In addition to this, the words spoken in this district for about a year have been recorded and those who are not in the Compilation Glossary have been brought to light. Moreover, the study includes the words used in the Compilation Glossary, which have different meanings in this district or are in the Compilation Glossary and used differently in terms of sound and structure.

Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2021

Türk lehçeleri ve Anadolu ağızlarında durum biçimbirimlerinin birbirlerinin yerine kullanıldığı b... more Türk lehçeleri ve Anadolu ağızlarında durum biçimbirimlerinin birbirlerinin yerine kullanıldığı birçok örnek vardır. Özellikle +(y)A ve +(y)I/U durum biçimbirimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Söz konusu kullanım aynı grup içerisinde yer alan Oğuz grubu Türk lehçelerinde de görülür. Bu lehçelerde ortak olarak-aynı ya da yakın anlamdakullanılan acı-, bak-döv-, gül-ve seyret-fiilleri bazen yönelme bazen belirtme biçimbirimli tamlayıcılar ile kullanılmıştır. Bu çalışmada mezkûr fiillerin farklı biçimbirimlerle kullanılmasının sebepleri açıklanmaya çalışılmıştır. Bahsi geçen fiiller, daha doğru sonuçlara ulaşabilmek amacıyla her bir oğuz lehçesi içerisinde ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Bir dil ya da lehçe içerisindeki durum biçimbirim değişikliği zaman içerisinde meydana gelir. Dolayısıyla fiilde görülen bu değişikliklerin sebeplerinin açıklanabilmesi için o fiilin eski dönemlerde hangi anlamda hangi biçimbirimlerle kullanıldığı bilinmelidir. Bu çalışmada da acı-, bak-döv-, gül-ve seyret-fiillerinin eski dönemlerde hangi anlamda hangi biçimbirimle kullanıldığına değinilmiştir.

OGUZ BİTİG –Modern ve Tarihsel Oğuzca Üzerine Araştırmalar–, 2021