Dionysios Chourchoulis | Ionian University (original) (raw)
Books by Dionysios Chourchoulis
![Research paper thumbnail of Θεμιστοκλής Σοφούλης. Πολιτική Βιογραφία (Αθήνα: ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, Δεκέμβριος 2014) [Themistocles Sofoulis: Political Biography (Hellenic Parliament Foundation, December 2014)]](https://attachments.academia-assets.com/56926004/thumbnails/1.jpg)
](
Academic articles/Chapters in edited volumes by Dionysios Chourchoulis
Journal of Contemporary History, 55(3), 2020
Νέα Εστία [Nea Estia], 2021
Ο πόλεμος της Κορέας υπήρξε βαρύνουσας σημασίας γεγονός του πρώιμου Ψυχρού Πολέμου. Ήταν το πρώτο... more Ο πόλεμος της Κορέας υπήρξε βαρύνουσας σημασίας γεγονός του πρώιμου Ψυχρού Πολέμου. Ήταν το πρώτο επεισόδιο του Ψυχρού Πολέμου όπου ενεπλάκησαν ενεργά σε πολεμικές επιχειρήσεις ο Στρατός της μιάς υπερδύναμης, δηλαδή των ΗΠΑ, και μάλιστα εναντίον των δυνάμεων μίας άλλης δυνάμει μεγάλης δύναμης, της Κίνας. Η ενεργός αμερικανική επέμβαση στη σύρραςη της Κορέας αποτέλεσε μείζον σημείο καμπής της μεταπολεμικής αμερικανικής διπλωματίας και στρατηγικής- μέχρι τότε, η αμερικανική κυβέρνηση ευελπιστούσε να αντιμετωπίσει τη σοβιετική πρόκληση βασιζόμενη σε περιορισμένα μέσα. Σε γενικές γραμμές οι ιστορικοί του Ψυχρού Πολέμου συμφωνούν ότι οι ΗΠΑ εξέλαβαν την αιφνιδιαστική εισβολή των Βορειοκορεατικών στρατευμάτων στην Νότιο Κορέα ως μία ενέργεια κατευθυνόμενη από την Μόσχα, προκειμένου να επιτευχθεί το πρώτο στάδιο του -υποτιθέμενου- σοβιετικού σχεδίου για επέκταση σε παγκόσμια κλίμακα. Συνεπώς, οι ΗΠΑ όφειλαν να εγκαταλείψουν την πρότερή τους πολιτική της περιορισμένης ανάμειξης στις διεθνείς υποθέσεις και να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερο σθένος την κομμουνιστική απειλή. Έπειτα από διάφορα στάδια κλιμάκωσης, η αποστολή και εμπλοκή αμερικανικών χερσαίων δυνάμεων συμβόλισε την τελική, και πλέον αποφασιστική τομή, σε σχέση με την προηγούμενη πολιτική αυτοσυγκράτησης.
Σ. Βλαχόπουλος, Δ. Καιρίδης, Α. Κλάψης (επιμ.), Η δικτατορία των συνταγματαρχών: Ανατομία μιας επταετίας (Αθήνα: Πατάκης), 2019
Τα τελευταία έτη, ιδίως από το 2014 και εξής, η ιστορία των διεθνών σχέσεων έχει στρέψει το ενδια... more Τα τελευταία έτη, ιδίως από το 2014 και εξής, η ιστορία των διεθνών σχέσεων έχει στρέψει το ενδιαφέρον της και στη μελέτη των σχέσεων της ψυχροπολεμικής «Ευρώπης» με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας (ΛΔΚ). Οι πρόσφατες μελέτες καλύπτουν τις σχέσεις της τελευταίας με ευρωπαϊκά κράτη, τόσο του δυτικού συνασπισμού όσο και του σοσιαλι-στικού στρατοπέδου, περιλαμβανομένων της Γιουγκοσλα βίας και της Αλβανίας. Η σχετική βιβλιογραφική παραγωγή έχει δώσει έμφαση κυρίως στην περίοδο που ορίζεται από τις παραμονές επανένταξης της ΛΔΚ στο διεθνές σύστημα, στα τέλη της δεκαετίας του '60 και στις αρχές τις δεκαετίας του '70, έως τις τεκτονικές αλλαγές που έλαβαν χώρα το 1989 τόσο στην Ανατολική Ευρώπη όσο και στη ΛΔΚ. Ωστόσο, στη σχετική ιστοριογραφία που καλύπτει την ανάπτυξη των ευρωκινεζικών σχέσεων κατά την εν λόγω περίοδο (συμβατι-κά, 1969-1989) η Ελλάδα απουσιάζει πλήρως. Αντίστροφα, και στην ελληνική αλλά και στη διεθνή βιβλιογραφία που εξε-τάζει τις διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου απουσιάζει οποιαδήποτε μελέτη, ακόμα και αναφορά, στις σχέσεις της χώρας με την Κίνα. Με λίγες εξαιρέσεις, άλλωστε, συνεχίζεται η τάση να περιορίζεται το ενδιαφέρον της έρευνας στην ανάλυση των σχέσεων της δικτατορικής Ελλάδας με τις ΗΠΑ, και εν γένει τον ατλαντικό παράγοντα, καθώς και με την Τουρκία. Το παρόν κεφάλαιο φιλοδοξεί να αποτελέσει μια πρώτη απόπειρα να ενσωματωθούν και οι σχέσεις Ελλάδας-ΛΔΚ στην ελληνική ιστοριογραφία.
A. Klapsis et al. (eds.), The Greek Junta and the International System A Case Study of Southern European Dictatorships, 1967-74 (Routledge), 2020
Hugo Meijer & Marco Wyss (eds.), The Handbook of European Defence Policies & Armed Forces (Oxford University Press), 2018
This chapter examines the development of the defence policies of Greece, Cyprus, and Albania. Wor... more This chapter examines the development of the defence policies of Greece, Cyprus, and Albania. Worried about Turkey’s pressure and perceived revisionist goals mainly in the Aegean Sea, Greece has maintained powerful armed forces since the end of the cold war. Greek–Turkish tension has been eased, while Greece has reorganized the Hellenic Armed Forces and contributes a NATO Rapid Deployable Corps (the NRDC-GR), but it has significantly reduced its military budget. Along with Cyprus, which always seeks to hold a minimal balance of forces in the divided island, it faces additional challenges emanating from endemic instability in the wider region. A recent development of great significance was the establishment of a Greek–Cypriot–Israeli political and military cooperation. As for Albania, during the 1990s its small military apparatus virtually collapsed, but since the early 2000s the country has eventually opted for NATO membership (officially joining the alliance in 2009), and the Albanian Armed Forces has launched an ambitious modernization programme.
Janick Schaufelbuehl, Marco Wyss and Valeria Zanier (eds.), Europe and China in the Cold War: Exchanges Beyond the Bloc Logic and the Sino-Soviet Split, 2019
This chapter explores the development of relations between Greece and the People’s Republic of Ch... more This chapter explores the development of relations between Greece and the People’s Republic of China, as well as Greek perceptions of the latter, from late 1971, when the Greek junta initiated the process of re-establishing diplomatic relations with Beijing, to 1989. This chapter aims to provide a first brief, yet comprehensive, account of Sino-Greek political, diplomatic and economic/trade relations during this period.
The two states established relations in June 1972. After the fall of the Greek junta in July 1974, both the conservative government of Konstantinos Karamanlis and the socialist one under Andreas Papandreou pursued a ‘multidimensional’ foreign policy. The two states reached a mutual understanding on a series of political issues around the globe, but opportunities of further political and/or economic cooperation did not actually arise. Athens would not go so far as to let its contacts with the PRC disturb a recent improvement in Greek-Soviet relations, while Chinese officials maintained a policy of ‘equal distance’ regarding Greece and Turkey. Even so, contacts between the Greek and the Chinese leadership continued and, overall, relations between Greece and the PRC remained friendly. The Tiananmen Square Massacre dealt a severe blow to the image of China in Greece, though.
Cold War History, 2018
The article sheds light on a neglected piece of the Euromissile Crisis puzzle, namely Greece’s po... more The article sheds light on a neglected piece of the Euromissile
Crisis puzzle, namely Greece’s policy of peace. The article examines
the interaction of Andreas Papandreou’s socialist government’s
foreign policy, developments in the country’s political culture
and national frames of reference, and the unfolding drama of
the nuclear crisis of the 1980s. While subscribing to an international
cause, Papandreou framed the policy of peace in ardent
nationalist terms that involved renegotiation of the american
bases on Greek soil, relations with NATO, Balkan regional schemes
for nuclear-weapons-free zones, and international initiatives with
the Third World.
Z. Fotakis (ed.), The First World War in the Mediterranean and the role of Lemnos, 2018
This essay gives a documented account and analysis of Greek plans for the launch of a combined as... more This essay gives a documented account and analysis of Greek plans for the launch of a combined assault on the Dardanelles during the First Balkan War, and then again in 1914, especially during the months preceding the outbreak of the First World War. Although scholars are quite familiar with the military plans devised within the context of the Greek-Turkish crisis of 1914 (and presented in detail by Ioannis Metaxas in His Personal Diary), it should be noted that those plans did not come out of the blue. Very little is known about similar thoughts and ideas of the Greek political and military leaders to mount an amphibious assault against the Dardanelles during the first months of the First Balkan War. In both cases, although under completely different circumstances, a combined Greek campaign against the Dardanelles (specifically, Gallipoli) was considered as the decisive blow which would finally bring the Ottoman Empire to the negotiating table in terms favorable to Greece.
Νεοελληνικά Ιστορικά, 2018
Η δεκαετία μετά τον καταστρεπτικό πόλεμο του 1897 υπήρξε, δίχως αμφιβολία, περίοδος έντονης δοκιμ... more Η δεκαετία μετά τον καταστρεπτικό πόλεμο του 1897 υπήρξε, δίχως αμφιβολία, περίοδος έντονης δοκιμασίας για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα. Για πρώτη φορά ίσως μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, οι κυβερνήσεις των Αθηνών, επιβαρημένες από μια συντριπτική στρατιωτική ήττα και έχοντας να διαχειριστούν τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, εκλήθησαν να διαχειριστούν σχεδόν ταυτόχρονα τρία σημαντικά εθνικά ζητήματα: το Μακεδονικό, το Κρητικό και το Σαμιακό. Και τα τρία αυτά ζητήματα επηρέασαν αρνητικά τις ήδη επιβαρυμένες σχέσεις της Ελλάδας με τους δύο μείζονες ανταγωνιστές της στην περιοχή: τη Βουλγαρία και την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Και αυτό σε μία περίοδο κατά την οποία οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν μπόρεσαν -παρά τις προσπάθειες ιδιαίτερα του Γεωργίου Θεοτόκη- να εξασφαλίσουν την έμπρακτη υποστήριξη μιας τουλάχιστον Μεγάλης Δύναμης, σε αντίθεση με όλες τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής. Την ίδια στιγμή, οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Σερβία δεν σημείωσαν πρόοδο, ενώ εκείνες με τη Ρουμανία επιδεινώθηκαν μετά τη διακοπή των διμερών διπλωματικών σχέσεων το 1906. Υπό αυτήν την έννοια, οι ελληνικές κυβερνήσεις του 1897-1909 απέτυχαν σε έναν μείζονα στόχο τους: την έξοδο της χώρας από το διπλωματικό αδιέξοδο μέσω της σύμπηξης στενών δεσμών (ακόμα και συμμαχικών) με κάποια από τις Μεγάλες Δυνάμεις ή τις γειτονικές χώρες.
Από την άλλη πλευρά, ο απολογισμός της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής από την ήττα του 1897 έως το κίνημα στο Γουδή και την έλευση του Ελευθερίου Βενιζέλου δεν ήταν αρνητικός.
Ν. Μαραντζίδης, Ι. Μιχαηλίδης, Ε. Χατζηβασιλείου (επιμ.), Η Ελλάδα και ο Ψυχρός Πόλεμος: επεκτείνοντας τις ερμηνείες (Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο), 2018
Ο εκλογικός θρίαμβος του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου στις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981 και... more Ο εκλογικός θρίαμβος του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου στις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981 και ο σχηματισμός της πρώτης σοσιαλιστικής κυβέρνησης στην ιστορία της Ελλάδας, συνέπεσαν με την κλιμάκωση του ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού ΗΠΑ-ΕΣΣΔ και ΝΑΤΟ-Συμφώνου της Βαρσοβίας.Συνολικά, η εξωτερική πολιτική της πρώτης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ δεν διαφοροποιήθηκε σημαντικά από τις στρατηγικές επιλογές των προκατόχων της. Ωστόσο, επιζήτησε να διαφοροποιηθεί σημαντικά σε επίπεδο τακτικής και ρητορείας από τη γραμμή των Δυτικών εταίρων. Οι ελιγμοί της Αθήνας υπήρξαν ουσιαστικά ανέξοδοι και για την ίδια τη χώρα και για τη συμμαχία. Η Ελλάδα δεν ήταν ημόνη χώρα του NATO που έκανε ανοίγματα προς τη Σοβιετική Ένωση και τον ανατολικό συνασπισμό, που διατηρούσε επιφυλάξεις για την αμερικανική/νατοϊκή πυρηνική στρατηγική, ή που ένιωθε άβολα με την κατάρρευση της ύφεσης και την επιθετική ρητορική της προεδρίας Reagan.
Π. Σούρλας, Ιω. Τσεκούρας, Ν. Παπαδάκης (επιμ.), Η κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης: η κορύφωση της σύγκρουσης δύο κόσμων. Η ιστορική αποτίμηση 100 χρόνια μετά. Πρακτικά Συμποσίου, Sep 2017
Το παρόν κείμενο εξετάζει τη σημασία του Μακεδονικού Μετώπου στη διαμόρφωση και άσκηση της στρατι... more Το παρόν κείμενο εξετάζει τη σημασία του Μακεδονικού Μετώπου στη διαμόρφωση και άσκηση της στρατιωτικής στρατηγικής της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας από το φθινόπωρο του 1915, όταν, μετά την άφιξη των πρώτων δυνάμεων της Entente (Αντάντ) και την ταυτόχρονη είσοδο της Βουλγαρίας στον πόλεμο, δημιουργήθηκε το παραπάνω μέτωπο, έως τη συνθηκολόγηση της Βουλγαρίας στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1918. Θα καταδειχθεί ότι, εν αντιθέσει με άλλες εκστρατείες που έλαβαν χώρα στην ευρύτερη περιοχή (Δαρδανέλια/Καλλίπολη και Σερβία το 1915, Ρουμανία το 1916), οι οποίες απορρόφησαν την ενέργεια και σημαντικές δυνάμεις και πόρους της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας, κάτι ανάλογο ουδέποτε συνέβη με το Μακεδονικό Μέτωπο. Το στέμμα και οι στενότεροι σύμβουλοι και συνεργάτες του (πολιτικοί, στρατιωτικοί και διπλωμάτες) ήλπιζαν σε μια μείζονα επιχείρηση των Κεντρικών Αυτοκρατοριών εναντίον των δυνάμεων της Αντάντ που είχαν αναπτυχθεί στη Μακεδονία από τον Οκτώβριο του 1915 και εξής. Όμως, τόσο η γερμανική, όσο και η αυστριακή στρατιωτική ηγεσία ουδέποτε εξέτασαν σοβαρά μια ανάλογη επιλογή, διότι είχαν άλλες προτεραιότητες και -στο πλαίσιο του πολυμέτωπου πολέμου- σχετικά περιορισμένες δυνατότητες. Επίσης, η γεωγραφία της περιοχής και το φτωχό συγκοινωνιακό δίκτυο αποτελούσαν αποτρεπτικούς παράγοντες.
![Research paper thumbnail of «Η Τριπλή Entente και οι βαλκανικές στρατηγικές περιπλοκές, 1912-1915» , στο Μαρκόπουλος & Χατζηβασιλείου (επιμ.), 1914-1924, τα χρόνια των ανατροπών: Ευρώπη και Ελλάδα (Κέντρο Δελφών, 2017) [‘The Triple Entente and the Balkan strategic entanglements, 1912-1915’], pp. 17-50](https://attachments.academia-assets.com/53285956/thumbnails/1.jpg)
](ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΊΑ ΤΗ ΣΧΕΤΙΚΉ με τα αίτια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τα γεγονότα της κρίσης του ... more ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΊΑ ΤΗ ΣΧΕΤΙΚΉ με τα αίτια του Α΄ Παγκοσμίου
Πολέμου και τα γεγονότα της κρίσης του Ιουλίου του 1914, χιλιάδες σελίδες έχουν αφιερωθεί στην ανάλυση της βαλκανικής πολιτικής των Κεντρικών Δυνάμεων (της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας) καθώς επίσης και της Ρωσίας. Αντίθετα, τουλάχιστον μέχρι πολύ πρόσφατα, η βαλκανική διάσταση της υψηλής στρατηγικής της Βρετανίας και της Γαλλίας στα έτη αμέσως πριν την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μέχρι το 1915, έχουν ερευνηθεί σε πολύ μικρότερο βαθμό· εξαίρεση αποτελεί η εκστρατεία στα Δαρδανέλλια. Το παρόν κείμενο αποσκοπεί στο να προσφέρει μια σύντομη επισκόπηση της στρατηγικής των Δυνάμεων της Τριπλής Συνεννόησης (Triple Entente), δηλαδή της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, κατά την περίοδο που οριοθετείται σχηματικά από τη σύμπηξη του Βαλκανικού Συνδέσμου το 1912, έως την κατάρρευση της Σερβίας και την οριστική αποτυχία της συμμαχικής επιχείρησης στα Δαρδανέλλια, το φθινόπωρο του 1915. Στο σημείο αυτό πρέπει να καταστεί σαφές ότι, αυτονόητα, το γεγονός ότι δεν θα αναφερθούν εδώ οι ενέργειες και οι στόχοι των Κεντρικών Δυνάμεων, δεν σημαίνει ότι σκοπός είναι να αναδειχθούν οι «ευθύνες» των Δυνάμεων της Αντάντ για την έκρηξη του πολέμου.
Κατά το διάστημα της διακυβέρνησης της Ελλάδας από το δικτατορικό καθεστώς των συνταγματαρχών, οι... more Κατά το διάστημα της διακυβέρνησης της Ελλάδας από το δικτατορικό καθεστώς των συνταγματαρχών, οι στρατιωτικές δυνατότητες της χώρας επηρεάστηκαν από διεθνείς εξελίξεις και εσωτερικούς παράγοντες. Τέτοιες διεθνείς εξελίξεις/εξωτερικοί παράγοντες υπήρξαν, αφενός η αύξηση της σοβιετικής (κυρίως ναυτικής) παρουσίας στην Aνατολική Μεσόγειο, αφετέρου η επιβολή μερικού εμπάργκο στη χορήγηση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας κατά το διάστημα 1967-1970, ως αντίδραση των ΗΠΑ στην εγκαθίδρυση της δικτατορίας. Εσωτερικοί παράγοντες που έπληξαν το αξιόμαχο και την αποτελεσματικότητα των ενόπλων δυνάμεων υπήρξαν οι αθρόες εκκαθαρίσεις στελεχών μετά τον Απρίλιο του 1967, και ξανά στα τέλη του ίδιου έτους, η φθορά που προκλήθηκε στο σώμα των αξιωματικών και την ηγεσία, εξαιτίας της άσκησης της εξουσίας και της δημιουργίας φατριών στο στράτευμα, ο απορφανισμός του Πολεμικού Ναυτικού από στελέχη μετά το κίνημα του Μαΐου του 1973 και τέλος η νέα διατάραξη της ιεραρχίας μετά την αντικατάσταση του παπαδοπουλικού καθεστώτος από το ιωαννιδικό. Επίσης, πάγια ήταν η αδυναμία της Ελλάδας να εκσυγχρονίσει στο επιθυμητό επίπεδο τις ένοπλες δυνάμεις με εθνικούς πόρους και μέσα, τόσο κατά την προδικτατορική περίοδο όσο και κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Η παρούσα συμβολή βασίζεται σε στοιχεία από έγγραφα των ΗΠΑ, της Βρετανίας, του ΝΑΤΟ, καθώς και ελληνικές πηγές.
In the period immediately following the Second World War, as tensions between the two superpowers... more In the period immediately following the Second World War, as tensions between the two superpowers began to surface, Greek policy makers concentrated their efforts on two goals of vital importance for their nation’s survival: securing credible protection against a growing communist threat, domestic and external, and finding the resources and assistance needed to rebuild their devastated country. These objectives could be achieved only with the support of the Western world, especially the United States. But even as the Truman Doctrine provided assurances for the immediate future, there were other long term foreign policy interests, more modest and regional in nature, which led to the pursuit of other diplomatic initiatives. One of them was the search for a security arrangement in the Eastern Mediterranean, the subject of this essay. Initially a Turkish proposal, it envisioned a defensive agreement linking Turkey, Egypt and Greece, endorsed by the Western powers and associated with a similar pact for the Western Mediterranean. The Turkish initiative, which the Greek government was eager to support, met with little encouragement in Western capitals. In principle, Britain and the United States welcomed a Greek-Turkish rapprochement but wished to see the Arab world excluded from any regional alliance they did not themselves establish, especially as long as the question of Palestine remained unresolved. Moreover, in the late 1940s Washington’s priorities were clearly focused on the security of Western Europe, to which the United States formally committed itself under the North Atlantic Treaty in 1949. Initially, Greece was too weak, Turkey was too far and both were too vulnerable to Soviet aggression to be considered for membership in the “Atlantic community.” However, such calculations were suddenly rendered obsolete by the outbreak of the Korean Warin June 1950. Under the specter of a spreading East-West conflict and despite strong reservations from several allies, Turkey and Greece became members of NATO and received the commitments of military and economic assistance they had sought to gain through regional arrangements. With their membership, NATO’s areas of responsibility extended to the shores of the Eastern Mediterranean.
This is a historically important subject, expertly examined by utilizing American, British and Greek archival sources. It sheds new light on Turkish and Greek diplomatic initiatives in search of regional security as Cold War tensions engulfed the Eastern Mediterranean and the Middle East. And it offers insights into NATO’s historic decision to extend its reach to the entire length of the Mediterranean.
B. Lemke (ed.), Periphery or Contact Zone? The NATO Flanks 1961 to 2013, May 29, 2015
This essay deals with the evolution of NATO’s concept of forward defence strategy and its applica... more This essay deals with the evolution of NATO’s concept of forward defence strategy and its application in the south-eastern region of the alliance – that is Greece, Turkey and the adjacent seas – from 1966 to 1974. That area had been the most vulnerable of NATO (except for West Berlin). Thus, during the 1950s and 1960s US and NATO policy makers acknowledged that in case of general or local war, much of Greek and Turkish territory was indefensible and would be quickly overwhelmed by Soviet bloc forces. After 1963-64, NATO gradually sought to devise ways to implement a kind of forward strategy to the southeastern region. However, NATO’s regional military and political posture did not improve. As the 1960s progressed, tensions mounted in the Mediterranean while at the same time Soviet military and naval presence increased in the area. Therefore, NATO’s cohesion and deterrent credibility seemed to be threatened.
The time period under examination is defined, on the one hand, by French withdrawal from the integrated NATO military structure in 1966. That gesture came as a blow to NATO unity but also made possible the adoption of a more flexible strategy which did not rely solely on the immediate and full-scale resort to nuclear weapons. In addition, NATO’s future role was about to be redefined through the Harmel process, which began in late 1966, and the ensuing report. Other challenges existed as well: the impact of détente in Europe, the future role of the United States in the alliance (and the level of US forces in Europe), NATO’s nuclear strategy, and the rise of the Soviet influence and military presence in the Third World. On the other hand, the Turkish invasion of Cyprus and Greek withdrawal from integrated NATO military structure in 1974 constituted a watershed in the history of the Southern Flank and initiated a completely different era in NATO politics and strategy in that region.
Το παρόν άρθρο αναλύει τη βαλκανική πολιτική της Βρετανίας, της αυτοκρατορικής Γερμανίας και της ... more Το παρόν άρθρο αναλύει τη βαλκανική πολιτική της Βρετανίας, της αυτοκρατορικής Γερμανίας και της τσαρικής Ρωσίας, καθώς οι τρεις αυτές δυνάμεις διαδραμάτισαν βαρύνοντα ρόλο στις ριζικές ανακατατάξεις που έλαβαν χώρα στη Βαλκανική κατά το 1912-1913. Βεβαίως, όλες οι ευρωπαϊκές Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής –δηλαδή και η Γαλλία, η Αυστροουγγαρία και η Ιταλία πρωταγωνίστησαν στη διαμόρφωση των εδαφικών ανακατατάξεων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη κατά την υπό εξέταση περίοδο. Ωστόσο, η Βρετανία, η Γερμανία και η Ρωσία διαδραμάτισαν ιδιαίτερο ρόλο στην εξέλιξη των γεγονότων στα Βαλκάνια, είτε δρώντας ως καταλύτες είτε ως εξισορροπιστές.
Journal of Contemporary History, 55(3), 2020
Νέα Εστία [Nea Estia], 2021
Ο πόλεμος της Κορέας υπήρξε βαρύνουσας σημασίας γεγονός του πρώιμου Ψυχρού Πολέμου. Ήταν το πρώτο... more Ο πόλεμος της Κορέας υπήρξε βαρύνουσας σημασίας γεγονός του πρώιμου Ψυχρού Πολέμου. Ήταν το πρώτο επεισόδιο του Ψυχρού Πολέμου όπου ενεπλάκησαν ενεργά σε πολεμικές επιχειρήσεις ο Στρατός της μιάς υπερδύναμης, δηλαδή των ΗΠΑ, και μάλιστα εναντίον των δυνάμεων μίας άλλης δυνάμει μεγάλης δύναμης, της Κίνας. Η ενεργός αμερικανική επέμβαση στη σύρραςη της Κορέας αποτέλεσε μείζον σημείο καμπής της μεταπολεμικής αμερικανικής διπλωματίας και στρατηγικής- μέχρι τότε, η αμερικανική κυβέρνηση ευελπιστούσε να αντιμετωπίσει τη σοβιετική πρόκληση βασιζόμενη σε περιορισμένα μέσα. Σε γενικές γραμμές οι ιστορικοί του Ψυχρού Πολέμου συμφωνούν ότι οι ΗΠΑ εξέλαβαν την αιφνιδιαστική εισβολή των Βορειοκορεατικών στρατευμάτων στην Νότιο Κορέα ως μία ενέργεια κατευθυνόμενη από την Μόσχα, προκειμένου να επιτευχθεί το πρώτο στάδιο του -υποτιθέμενου- σοβιετικού σχεδίου για επέκταση σε παγκόσμια κλίμακα. Συνεπώς, οι ΗΠΑ όφειλαν να εγκαταλείψουν την πρότερή τους πολιτική της περιορισμένης ανάμειξης στις διεθνείς υποθέσεις και να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερο σθένος την κομμουνιστική απειλή. Έπειτα από διάφορα στάδια κλιμάκωσης, η αποστολή και εμπλοκή αμερικανικών χερσαίων δυνάμεων συμβόλισε την τελική, και πλέον αποφασιστική τομή, σε σχέση με την προηγούμενη πολιτική αυτοσυγκράτησης.
Σ. Βλαχόπουλος, Δ. Καιρίδης, Α. Κλάψης (επιμ.), Η δικτατορία των συνταγματαρχών: Ανατομία μιας επταετίας (Αθήνα: Πατάκης), 2019
Τα τελευταία έτη, ιδίως από το 2014 και εξής, η ιστορία των διεθνών σχέσεων έχει στρέψει το ενδια... more Τα τελευταία έτη, ιδίως από το 2014 και εξής, η ιστορία των διεθνών σχέσεων έχει στρέψει το ενδιαφέρον της και στη μελέτη των σχέσεων της ψυχροπολεμικής «Ευρώπης» με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας (ΛΔΚ). Οι πρόσφατες μελέτες καλύπτουν τις σχέσεις της τελευταίας με ευρωπαϊκά κράτη, τόσο του δυτικού συνασπισμού όσο και του σοσιαλι-στικού στρατοπέδου, περιλαμβανομένων της Γιουγκοσλα βίας και της Αλβανίας. Η σχετική βιβλιογραφική παραγωγή έχει δώσει έμφαση κυρίως στην περίοδο που ορίζεται από τις παραμονές επανένταξης της ΛΔΚ στο διεθνές σύστημα, στα τέλη της δεκαετίας του '60 και στις αρχές τις δεκαετίας του '70, έως τις τεκτονικές αλλαγές που έλαβαν χώρα το 1989 τόσο στην Ανατολική Ευρώπη όσο και στη ΛΔΚ. Ωστόσο, στη σχετική ιστοριογραφία που καλύπτει την ανάπτυξη των ευρωκινεζικών σχέσεων κατά την εν λόγω περίοδο (συμβατι-κά, 1969-1989) η Ελλάδα απουσιάζει πλήρως. Αντίστροφα, και στην ελληνική αλλά και στη διεθνή βιβλιογραφία που εξε-τάζει τις διεθνείς σχέσεις της Ελλάδας στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου απουσιάζει οποιαδήποτε μελέτη, ακόμα και αναφορά, στις σχέσεις της χώρας με την Κίνα. Με λίγες εξαιρέσεις, άλλωστε, συνεχίζεται η τάση να περιορίζεται το ενδιαφέρον της έρευνας στην ανάλυση των σχέσεων της δικτατορικής Ελλάδας με τις ΗΠΑ, και εν γένει τον ατλαντικό παράγοντα, καθώς και με την Τουρκία. Το παρόν κεφάλαιο φιλοδοξεί να αποτελέσει μια πρώτη απόπειρα να ενσωματωθούν και οι σχέσεις Ελλάδας-ΛΔΚ στην ελληνική ιστοριογραφία.
A. Klapsis et al. (eds.), The Greek Junta and the International System A Case Study of Southern European Dictatorships, 1967-74 (Routledge), 2020
Hugo Meijer & Marco Wyss (eds.), The Handbook of European Defence Policies & Armed Forces (Oxford University Press), 2018
This chapter examines the development of the defence policies of Greece, Cyprus, and Albania. Wor... more This chapter examines the development of the defence policies of Greece, Cyprus, and Albania. Worried about Turkey’s pressure and perceived revisionist goals mainly in the Aegean Sea, Greece has maintained powerful armed forces since the end of the cold war. Greek–Turkish tension has been eased, while Greece has reorganized the Hellenic Armed Forces and contributes a NATO Rapid Deployable Corps (the NRDC-GR), but it has significantly reduced its military budget. Along with Cyprus, which always seeks to hold a minimal balance of forces in the divided island, it faces additional challenges emanating from endemic instability in the wider region. A recent development of great significance was the establishment of a Greek–Cypriot–Israeli political and military cooperation. As for Albania, during the 1990s its small military apparatus virtually collapsed, but since the early 2000s the country has eventually opted for NATO membership (officially joining the alliance in 2009), and the Albanian Armed Forces has launched an ambitious modernization programme.
Janick Schaufelbuehl, Marco Wyss and Valeria Zanier (eds.), Europe and China in the Cold War: Exchanges Beyond the Bloc Logic and the Sino-Soviet Split, 2019
This chapter explores the development of relations between Greece and the People’s Republic of Ch... more This chapter explores the development of relations between Greece and the People’s Republic of China, as well as Greek perceptions of the latter, from late 1971, when the Greek junta initiated the process of re-establishing diplomatic relations with Beijing, to 1989. This chapter aims to provide a first brief, yet comprehensive, account of Sino-Greek political, diplomatic and economic/trade relations during this period.
The two states established relations in June 1972. After the fall of the Greek junta in July 1974, both the conservative government of Konstantinos Karamanlis and the socialist one under Andreas Papandreou pursued a ‘multidimensional’ foreign policy. The two states reached a mutual understanding on a series of political issues around the globe, but opportunities of further political and/or economic cooperation did not actually arise. Athens would not go so far as to let its contacts with the PRC disturb a recent improvement in Greek-Soviet relations, while Chinese officials maintained a policy of ‘equal distance’ regarding Greece and Turkey. Even so, contacts between the Greek and the Chinese leadership continued and, overall, relations between Greece and the PRC remained friendly. The Tiananmen Square Massacre dealt a severe blow to the image of China in Greece, though.
Cold War History, 2018
The article sheds light on a neglected piece of the Euromissile Crisis puzzle, namely Greece’s po... more The article sheds light on a neglected piece of the Euromissile
Crisis puzzle, namely Greece’s policy of peace. The article examines
the interaction of Andreas Papandreou’s socialist government’s
foreign policy, developments in the country’s political culture
and national frames of reference, and the unfolding drama of
the nuclear crisis of the 1980s. While subscribing to an international
cause, Papandreou framed the policy of peace in ardent
nationalist terms that involved renegotiation of the american
bases on Greek soil, relations with NATO, Balkan regional schemes
for nuclear-weapons-free zones, and international initiatives with
the Third World.
Z. Fotakis (ed.), The First World War in the Mediterranean and the role of Lemnos, 2018
This essay gives a documented account and analysis of Greek plans for the launch of a combined as... more This essay gives a documented account and analysis of Greek plans for the launch of a combined assault on the Dardanelles during the First Balkan War, and then again in 1914, especially during the months preceding the outbreak of the First World War. Although scholars are quite familiar with the military plans devised within the context of the Greek-Turkish crisis of 1914 (and presented in detail by Ioannis Metaxas in His Personal Diary), it should be noted that those plans did not come out of the blue. Very little is known about similar thoughts and ideas of the Greek political and military leaders to mount an amphibious assault against the Dardanelles during the first months of the First Balkan War. In both cases, although under completely different circumstances, a combined Greek campaign against the Dardanelles (specifically, Gallipoli) was considered as the decisive blow which would finally bring the Ottoman Empire to the negotiating table in terms favorable to Greece.
Νεοελληνικά Ιστορικά, 2018
Η δεκαετία μετά τον καταστρεπτικό πόλεμο του 1897 υπήρξε, δίχως αμφιβολία, περίοδος έντονης δοκιμ... more Η δεκαετία μετά τον καταστρεπτικό πόλεμο του 1897 υπήρξε, δίχως αμφιβολία, περίοδος έντονης δοκιμασίας για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα. Για πρώτη φορά ίσως μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, οι κυβερνήσεις των Αθηνών, επιβαρημένες από μια συντριπτική στρατιωτική ήττα και έχοντας να διαχειριστούν τον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, εκλήθησαν να διαχειριστούν σχεδόν ταυτόχρονα τρία σημαντικά εθνικά ζητήματα: το Μακεδονικό, το Κρητικό και το Σαμιακό. Και τα τρία αυτά ζητήματα επηρέασαν αρνητικά τις ήδη επιβαρυμένες σχέσεις της Ελλάδας με τους δύο μείζονες ανταγωνιστές της στην περιοχή: τη Βουλγαρία και την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Και αυτό σε μία περίοδο κατά την οποία οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν μπόρεσαν -παρά τις προσπάθειες ιδιαίτερα του Γεωργίου Θεοτόκη- να εξασφαλίσουν την έμπρακτη υποστήριξη μιας τουλάχιστον Μεγάλης Δύναμης, σε αντίθεση με όλες τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής. Την ίδια στιγμή, οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Σερβία δεν σημείωσαν πρόοδο, ενώ εκείνες με τη Ρουμανία επιδεινώθηκαν μετά τη διακοπή των διμερών διπλωματικών σχέσεων το 1906. Υπό αυτήν την έννοια, οι ελληνικές κυβερνήσεις του 1897-1909 απέτυχαν σε έναν μείζονα στόχο τους: την έξοδο της χώρας από το διπλωματικό αδιέξοδο μέσω της σύμπηξης στενών δεσμών (ακόμα και συμμαχικών) με κάποια από τις Μεγάλες Δυνάμεις ή τις γειτονικές χώρες.
Από την άλλη πλευρά, ο απολογισμός της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής από την ήττα του 1897 έως το κίνημα στο Γουδή και την έλευση του Ελευθερίου Βενιζέλου δεν ήταν αρνητικός.
Ν. Μαραντζίδης, Ι. Μιχαηλίδης, Ε. Χατζηβασιλείου (επιμ.), Η Ελλάδα και ο Ψυχρός Πόλεμος: επεκτείνοντας τις ερμηνείες (Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο), 2018
Ο εκλογικός θρίαμβος του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου στις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981 και... more Ο εκλογικός θρίαμβος του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου στις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981 και ο σχηματισμός της πρώτης σοσιαλιστικής κυβέρνησης στην ιστορία της Ελλάδας, συνέπεσαν με την κλιμάκωση του ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού ΗΠΑ-ΕΣΣΔ και ΝΑΤΟ-Συμφώνου της Βαρσοβίας.Συνολικά, η εξωτερική πολιτική της πρώτης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ δεν διαφοροποιήθηκε σημαντικά από τις στρατηγικές επιλογές των προκατόχων της. Ωστόσο, επιζήτησε να διαφοροποιηθεί σημαντικά σε επίπεδο τακτικής και ρητορείας από τη γραμμή των Δυτικών εταίρων. Οι ελιγμοί της Αθήνας υπήρξαν ουσιαστικά ανέξοδοι και για την ίδια τη χώρα και για τη συμμαχία. Η Ελλάδα δεν ήταν ημόνη χώρα του NATO που έκανε ανοίγματα προς τη Σοβιετική Ένωση και τον ανατολικό συνασπισμό, που διατηρούσε επιφυλάξεις για την αμερικανική/νατοϊκή πυρηνική στρατηγική, ή που ένιωθε άβολα με την κατάρρευση της ύφεσης και την επιθετική ρητορική της προεδρίας Reagan.
Π. Σούρλας, Ιω. Τσεκούρας, Ν. Παπαδάκης (επιμ.), Η κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης: η κορύφωση της σύγκρουσης δύο κόσμων. Η ιστορική αποτίμηση 100 χρόνια μετά. Πρακτικά Συμποσίου, Sep 2017
Το παρόν κείμενο εξετάζει τη σημασία του Μακεδονικού Μετώπου στη διαμόρφωση και άσκηση της στρατι... more Το παρόν κείμενο εξετάζει τη σημασία του Μακεδονικού Μετώπου στη διαμόρφωση και άσκηση της στρατιωτικής στρατηγικής της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας από το φθινόπωρο του 1915, όταν, μετά την άφιξη των πρώτων δυνάμεων της Entente (Αντάντ) και την ταυτόχρονη είσοδο της Βουλγαρίας στον πόλεμο, δημιουργήθηκε το παραπάνω μέτωπο, έως τη συνθηκολόγηση της Βουλγαρίας στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1918. Θα καταδειχθεί ότι, εν αντιθέσει με άλλες εκστρατείες που έλαβαν χώρα στην ευρύτερη περιοχή (Δαρδανέλια/Καλλίπολη και Σερβία το 1915, Ρουμανία το 1916), οι οποίες απορρόφησαν την ενέργεια και σημαντικές δυνάμεις και πόρους της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας, κάτι ανάλογο ουδέποτε συνέβη με το Μακεδονικό Μέτωπο. Το στέμμα και οι στενότεροι σύμβουλοι και συνεργάτες του (πολιτικοί, στρατιωτικοί και διπλωμάτες) ήλπιζαν σε μια μείζονα επιχείρηση των Κεντρικών Αυτοκρατοριών εναντίον των δυνάμεων της Αντάντ που είχαν αναπτυχθεί στη Μακεδονία από τον Οκτώβριο του 1915 και εξής. Όμως, τόσο η γερμανική, όσο και η αυστριακή στρατιωτική ηγεσία ουδέποτε εξέτασαν σοβαρά μια ανάλογη επιλογή, διότι είχαν άλλες προτεραιότητες και -στο πλαίσιο του πολυμέτωπου πολέμου- σχετικά περιορισμένες δυνατότητες. Επίσης, η γεωγραφία της περιοχής και το φτωχό συγκοινωνιακό δίκτυο αποτελούσαν αποτρεπτικούς παράγοντες.
ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΊΑ ΤΗ ΣΧΕΤΙΚΉ με τα αίτια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τα γεγονότα της κρίσης του ... more ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΊΑ ΤΗ ΣΧΕΤΙΚΉ με τα αίτια του Α΄ Παγκοσμίου
Πολέμου και τα γεγονότα της κρίσης του Ιουλίου του 1914, χιλιάδες σελίδες έχουν αφιερωθεί στην ανάλυση της βαλκανικής πολιτικής των Κεντρικών Δυνάμεων (της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας) καθώς επίσης και της Ρωσίας. Αντίθετα, τουλάχιστον μέχρι πολύ πρόσφατα, η βαλκανική διάσταση της υψηλής στρατηγικής της Βρετανίας και της Γαλλίας στα έτη αμέσως πριν την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μέχρι το 1915, έχουν ερευνηθεί σε πολύ μικρότερο βαθμό· εξαίρεση αποτελεί η εκστρατεία στα Δαρδανέλλια. Το παρόν κείμενο αποσκοπεί στο να προσφέρει μια σύντομη επισκόπηση της στρατηγικής των Δυνάμεων της Τριπλής Συνεννόησης (Triple Entente), δηλαδή της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, κατά την περίοδο που οριοθετείται σχηματικά από τη σύμπηξη του Βαλκανικού Συνδέσμου το 1912, έως την κατάρρευση της Σερβίας και την οριστική αποτυχία της συμμαχικής επιχείρησης στα Δαρδανέλλια, το φθινόπωρο του 1915. Στο σημείο αυτό πρέπει να καταστεί σαφές ότι, αυτονόητα, το γεγονός ότι δεν θα αναφερθούν εδώ οι ενέργειες και οι στόχοι των Κεντρικών Δυνάμεων, δεν σημαίνει ότι σκοπός είναι να αναδειχθούν οι «ευθύνες» των Δυνάμεων της Αντάντ για την έκρηξη του πολέμου.
Κατά το διάστημα της διακυβέρνησης της Ελλάδας από το δικτατορικό καθεστώς των συνταγματαρχών, οι... more Κατά το διάστημα της διακυβέρνησης της Ελλάδας από το δικτατορικό καθεστώς των συνταγματαρχών, οι στρατιωτικές δυνατότητες της χώρας επηρεάστηκαν από διεθνείς εξελίξεις και εσωτερικούς παράγοντες. Τέτοιες διεθνείς εξελίξεις/εξωτερικοί παράγοντες υπήρξαν, αφενός η αύξηση της σοβιετικής (κυρίως ναυτικής) παρουσίας στην Aνατολική Μεσόγειο, αφετέρου η επιβολή μερικού εμπάργκο στη χορήγηση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας κατά το διάστημα 1967-1970, ως αντίδραση των ΗΠΑ στην εγκαθίδρυση της δικτατορίας. Εσωτερικοί παράγοντες που έπληξαν το αξιόμαχο και την αποτελεσματικότητα των ενόπλων δυνάμεων υπήρξαν οι αθρόες εκκαθαρίσεις στελεχών μετά τον Απρίλιο του 1967, και ξανά στα τέλη του ίδιου έτους, η φθορά που προκλήθηκε στο σώμα των αξιωματικών και την ηγεσία, εξαιτίας της άσκησης της εξουσίας και της δημιουργίας φατριών στο στράτευμα, ο απορφανισμός του Πολεμικού Ναυτικού από στελέχη μετά το κίνημα του Μαΐου του 1973 και τέλος η νέα διατάραξη της ιεραρχίας μετά την αντικατάσταση του παπαδοπουλικού καθεστώτος από το ιωαννιδικό. Επίσης, πάγια ήταν η αδυναμία της Ελλάδας να εκσυγχρονίσει στο επιθυμητό επίπεδο τις ένοπλες δυνάμεις με εθνικούς πόρους και μέσα, τόσο κατά την προδικτατορική περίοδο όσο και κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Η παρούσα συμβολή βασίζεται σε στοιχεία από έγγραφα των ΗΠΑ, της Βρετανίας, του ΝΑΤΟ, καθώς και ελληνικές πηγές.
In the period immediately following the Second World War, as tensions between the two superpowers... more In the period immediately following the Second World War, as tensions between the two superpowers began to surface, Greek policy makers concentrated their efforts on two goals of vital importance for their nation’s survival: securing credible protection against a growing communist threat, domestic and external, and finding the resources and assistance needed to rebuild their devastated country. These objectives could be achieved only with the support of the Western world, especially the United States. But even as the Truman Doctrine provided assurances for the immediate future, there were other long term foreign policy interests, more modest and regional in nature, which led to the pursuit of other diplomatic initiatives. One of them was the search for a security arrangement in the Eastern Mediterranean, the subject of this essay. Initially a Turkish proposal, it envisioned a defensive agreement linking Turkey, Egypt and Greece, endorsed by the Western powers and associated with a similar pact for the Western Mediterranean. The Turkish initiative, which the Greek government was eager to support, met with little encouragement in Western capitals. In principle, Britain and the United States welcomed a Greek-Turkish rapprochement but wished to see the Arab world excluded from any regional alliance they did not themselves establish, especially as long as the question of Palestine remained unresolved. Moreover, in the late 1940s Washington’s priorities were clearly focused on the security of Western Europe, to which the United States formally committed itself under the North Atlantic Treaty in 1949. Initially, Greece was too weak, Turkey was too far and both were too vulnerable to Soviet aggression to be considered for membership in the “Atlantic community.” However, such calculations were suddenly rendered obsolete by the outbreak of the Korean Warin June 1950. Under the specter of a spreading East-West conflict and despite strong reservations from several allies, Turkey and Greece became members of NATO and received the commitments of military and economic assistance they had sought to gain through regional arrangements. With their membership, NATO’s areas of responsibility extended to the shores of the Eastern Mediterranean.
This is a historically important subject, expertly examined by utilizing American, British and Greek archival sources. It sheds new light on Turkish and Greek diplomatic initiatives in search of regional security as Cold War tensions engulfed the Eastern Mediterranean and the Middle East. And it offers insights into NATO’s historic decision to extend its reach to the entire length of the Mediterranean.
B. Lemke (ed.), Periphery or Contact Zone? The NATO Flanks 1961 to 2013, May 29, 2015
This essay deals with the evolution of NATO’s concept of forward defence strategy and its applica... more This essay deals with the evolution of NATO’s concept of forward defence strategy and its application in the south-eastern region of the alliance – that is Greece, Turkey and the adjacent seas – from 1966 to 1974. That area had been the most vulnerable of NATO (except for West Berlin). Thus, during the 1950s and 1960s US and NATO policy makers acknowledged that in case of general or local war, much of Greek and Turkish territory was indefensible and would be quickly overwhelmed by Soviet bloc forces. After 1963-64, NATO gradually sought to devise ways to implement a kind of forward strategy to the southeastern region. However, NATO’s regional military and political posture did not improve. As the 1960s progressed, tensions mounted in the Mediterranean while at the same time Soviet military and naval presence increased in the area. Therefore, NATO’s cohesion and deterrent credibility seemed to be threatened.
The time period under examination is defined, on the one hand, by French withdrawal from the integrated NATO military structure in 1966. That gesture came as a blow to NATO unity but also made possible the adoption of a more flexible strategy which did not rely solely on the immediate and full-scale resort to nuclear weapons. In addition, NATO’s future role was about to be redefined through the Harmel process, which began in late 1966, and the ensuing report. Other challenges existed as well: the impact of détente in Europe, the future role of the United States in the alliance (and the level of US forces in Europe), NATO’s nuclear strategy, and the rise of the Soviet influence and military presence in the Third World. On the other hand, the Turkish invasion of Cyprus and Greek withdrawal from integrated NATO military structure in 1974 constituted a watershed in the history of the Southern Flank and initiated a completely different era in NATO politics and strategy in that region.
Το παρόν άρθρο αναλύει τη βαλκανική πολιτική της Βρετανίας, της αυτοκρατορικής Γερμανίας και της ... more Το παρόν άρθρο αναλύει τη βαλκανική πολιτική της Βρετανίας, της αυτοκρατορικής Γερμανίας και της τσαρικής Ρωσίας, καθώς οι τρεις αυτές δυνάμεις διαδραμάτισαν βαρύνοντα ρόλο στις ριζικές ανακατατάξεις που έλαβαν χώρα στη Βαλκανική κατά το 1912-1913. Βεβαίως, όλες οι ευρωπαϊκές Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής –δηλαδή και η Γαλλία, η Αυστροουγγαρία και η Ιταλία πρωταγωνίστησαν στη διαμόρφωση των εδαφικών ανακατατάξεων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη κατά την υπό εξέταση περίοδο. Ωστόσο, η Βρετανία, η Γερμανία και η Ρωσία διαδραμάτισαν ιδιαίτερο ρόλο στην εξέλιξη των γεγονότων στα Βαλκάνια, είτε δρώντας ως καταλύτες είτε ως εξισορροπιστές.
Π. Παπαπολυβίου, Α. Συρίγος, Ε. Χατζηβασιλείου (επιμ.), Το Κυπριακό και το Διεθνές Σύστημα, 1945-1974: αναζητώντας θέση στον κόσμο, Aug 2013
![Research paper thumbnail of Διπλωματικές σχέσεις Αθήνας-Πεκίνου [1972]](https://attachments.academia-assets.com/62977053/thumbnails/1.jpg)
](![Research paper thumbnail of Η μεγάλη στρατιωτική επανάσταση [1914-1918]](https://attachments.academia-assets.com/62972007/thumbnails/1.jpg)
](Η Καθημερινή, Oct 21, 2019
Ελλάδα: 20ος αιώνας. Η δεκαετία του 1980, τ. Α΄, ένθετο εφ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 2018
Το ΠΑΣΟΚ, υπό την ηγεσία του Ανδρέα Παπανδρέου, ανεδείχθη αξιωματική αντιπολίτευση έπειτα από τις... more Το ΠΑΣΟΚ, υπό την ηγεσία του Ανδρέα Παπανδρέου, ανεδείχθη αξιωματική αντιπολίτευση έπειτα από τις εκλογές του Νοεμβρίου 1977. Ήδη έκτοτε ο Παπανδρέου δρομολόγησε μια στροφή προς το ρεαλισμό, μετριάζοντας τη ρητορεία του σχετικά με τον μελλοντικό διεθνή προσανατολισμό της χώρας σε περίπτωση εκλογικής νίκης του. Οι μέχρι τότε βασικές θέσεις του αποτελούσαν μείγμα σοσιαλιστικών και πατριωτικών διακηρύξεων. Μέχρι τις νικηφόρες εκλογές του Οκτωβρίου του 1981, ο Ανδρέας Παπανδρέου στον δημόσιο λόγο του συνέχιζε να τάσσεται υπέρ της εξόδου της χώρας από το ΝΑΤΟ και να δεσμεύεται για την άμεση απομάκρυνση των ευρισκό μενων στην Ελλάδα αμερικανικών τακτικών πυρηνικών όπλων, καθώς και για το κλείσιμο των αμερικανικών βάσεων. Ως προς τη συμμετοχή της χώρας στην τότε ΕΟΚ, είχε διακηρύξει την ανάγκη διενέργειας δημοψηφίσματος. Ο ίδιος τασσόταν υπέρ της εξόδου και της διατήρησης μιας «ειδικής σχέσης» της Ελλάδας με την ΕΟΚ.
Μετά από επανειλημμένες προκλήσεις των Παλαιστινίων, ο βασιλιάς Χουσεΐν της Ιορδανίας πήρε την απ... more Μετά από επανειλημμένες προκλήσεις των Παλαιστινίων, ο βασιλιάς Χουσεΐν της Ιορδανίας πήρε την απόφαση να εκδιώξει την PLO και να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο στη χώρα του. Στις 16 Σεπτεμβρίου παύθηκε η κυβέρνηση και κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος. Την επομένη ο ιορδανικός στρατός επενέβη πλήττοντας θέσεις Παλαιστίνιων φενταγίν στο Αμμάν και σε άλλες πόλεις.
Οι Παλαιστίνιοι πρόβαλλαν σθεναρή αντίσταση στις οχυρωμένες
θέσεις που ήλεγχαν. Η αδυναμία των ιορδανικών δυνάμεων να κα-
ταπνίξουν άμεσα την αντίσταση παρείχε τη δυνατότητα σε ξένες
αραβικές κυβερνήσεις να επέμβουν υπέρ των Παλαιστινίων. Πράγματι,
στις 18 Σεπτεμβρίου κινήθηκε η Συρία. Ισχυρές συριακές δυνάμεις
προέλασαν στο ιορδανικό έδαφος.
Ελλείψει κάποιας προόδου στο διπλωματικό πεδίο, ήδη από το 1968 κλιμακώθηκε η ένταση ανάμεσα στο ... more Ελλείψει κάποιας προόδου στο διπλωματικό πεδίο, ήδη από το 1968
κλιμακώθηκε η ένταση ανάμεσα στο Ισραήλ και στα γειτονικά αραβικά κράτη. Σημαντικότερη εστία έντασης αναδείχθηκε η περιοχή
πέριξ της Διώρυγας του Σουέζ, όπου πλέον συνόρευαν οι ισραηλινές και
αιγυπτιακές δυνάμεις.
Αναλύονται τα αιματηρά ένοπλα επεισόδια που έλαβαν χώρα στη σινοσοβιετική μεθόριο κατά τη διάρκει... more Αναλύονται τα αιματηρά ένοπλα επεισόδια που έλαβαν χώρα στη σινοσοβιετική μεθόριο κατά τη διάρκεια του 1969, πέριξ του ποταμού Ουσούρι και στο Ξινγκιάνγκ. Επίσης, ο πολεμικός πυρετός που επικράτησε ιδίως στο Πεκίνο, η σταδιακή αποκλιμάκωση της κρίσης, αλλά και οι συνέπειές της, με κυριότερη τη σινοαμερικανική προσέγγιση του 1971-72 που άνοιξε τον δρόμο για την επανένταξη του κινεζικού κολοσσού στο διεθνές σύστημα.
εφ. Η Καθημερινή, 15 Νοεμβρίου 2015, 2015
Τα γεγονότα του Ιουλίου και του Αυγούστου 1974 αποτέλεσαν τραυματική εμπειρία για την Ελλάδα και ... more Τα γεγονότα του Ιουλίου και του Αυγούστου 1974 αποτέλεσαν τραυματική εμπειρία για την Ελλάδα και την Κύπρο και σημα-τοδότησαν την απαρχή μιας νέας περιόδου στην ελληνική εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας.Ηδη από τα μέσα Αυγούστου του 1974 διάχυτη ήταν η αίσθηση Ελλήνων αξιωματούχων και αναλυτών ότι η Τουρκία επιδίωκε την επιβολή τετελεσμένων διά της βίας και ότι δεν επένδυε απλώς σε πολιτικές λύσεις από ευνοϊκή (για την Άγκυρα) θέση. Στο πρώτο κρίσιμο στάδιο της ελληνικής αμυντικής ανασυγκρό-τησης, κρινόταν αναγκαίο οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας να τεθούν υπό αμιγώς εθνικό επιχειρησιακό έλεγχο. Οι ελληνικές αμυντικές ανάγκες της περιόδου 1974-75 δεν συμβάδιζαν, βέβαια, με τις ΝΑΤΟϊκές προτεραιότητες στην ευρύτερη περιοχή. Ωστόσο, και τυχόν προσχώρηση στο στρατόπεδο των αδεσμεύτων δεν αποτελούσε ρεαλιστική (ούτε επιθυμητή) επιλογή για τον Κ. Καραμανλή και τους συνεργάτες του, καθώς θα υπονομεύονταν οι αμυντικές ικανότητες της Ελλάδας αλλά και ο δρόμος για ένταξη στην ΕΟΚ.
Στο συνέδριο που διοργανώθηκε από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με θέμα: Ελλην... more Στο συνέδριο που διοργανώθηκε από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με θέμα: Ελληνο-ρωσικές σχέσεις κατά τη νεότερη και σύγχρονη περίοδο, Αθήνα, 20-22 Οκτωβρίου 2016 [Greek-Soviet relations, 1978-1985: opportunities and limits on cooperation during the ‘Second Cold War’, in Greek-Russian relations during the modern and contemporary era, conference organized by the National and Kapodistrian University of Athens, Athens, 20-22 October 2016]
Στο συνέδριο που διοργανώθηκε από το ΙΜΧΑ, το Εθνικό Ίδρυμα “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” και το Ίδρυ... more Στο συνέδριο που διοργανώθηκε από το ΙΜΧΑ, το Εθνικό Ίδρυμα “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” και το Ίδρυμα της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, με θέμα: Η κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης: η κορύφωση της σύγκρουσης δύο κόσμων. Η ιστορική αποτίμηση, 100 χρόνια μετά, Θεσσαλονίκη, 3-4 Οκτωβρίου 2016. [[‘The Macedonian Front and the military strategy of Berlin and Vienna, 1915-18: Disappointing the assessments and the expectations of the Crown and King Constantine’s coterie’ in: The Thessaloniki government: the culmination of the collision of two worlds. An assessment – 100 years after, conference organized by the Hellenic Parliament Foundation, the National Research Foundation ‘Eleftherios K. Venizelos’, and the Institute for Balkan Studies, Thessaloniki, 3-4 October 2016]
Conference held in Sofia, Vidin, Kyustendil and Kardzhali, 13 – 16 October 2015 and organized by ... more Conference held in Sofia, Vidin, Kyustendil and Kardzhali, 13 – 16 October 2015 and organized by the “G. S. Rakovski” Defense College
Το χρονικό διάστημα μεταξύ Ιουλίου 1974 και Ιουνίου 1975, κατά το οποίο έλαβε χώρα η μεταπολίτευσ... more Το χρονικό διάστημα μεταξύ Ιουλίου 1974 και Ιουνίου 1975, κατά το οποίο έλαβε χώρα η μεταπολίτευση, υπήρξε σταθμός για τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας. Τον Ιούλιο του 1974 το παρωχημένο, τυραννικό, δικτατορικό καθεστώς –που από τη φύση του αποτελούσε ταπεινωτική εμπειρία για το έθνος– κατέρρευσε εξαιτίας της εθνικής τραγωδίας που το ίδιο προκάλεσε στην Κύπρο. Η Ελλάδα βρέθηκε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: α) αντιμετώπιζε αλλεπάλληλες κρίσεις, εξωτερικές (στην Κύπρο και το Αιγαίο) αλλά και εσωτερικές, την πρόκληση των νοσταλγών της δικτατορίας· β) καλούνταν να επαναπροσδιορίσει τη θέση της στον κόσμο σε δύσκολες συνθήκες· γ) είχε δεχτεί ισχυρό πλήγμα από τη διεθνή πετρελαϊκή κρίση, δ) προβαλλόταν στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς Τύπου, ως προβληματική χώρα. Τόσα μέτωπα ανοιχτά, τόσα πράγματα που θα μπορούσαν να εξελιχθούν άσχημα. Στις δύσκολες αυτές περιστάσεις η Ελλάδα κατάφερε να βρει το δρόμο προς την ομαλότητα, να επιλύσει τα περισσότερα από τα προβλήματά της, να εδραιώσει μια σύγχρονη δημοκρατία, αλλά και να αναπροσαρμόσει τη διεθνή της θέση, τόσο στον κόσμο, όσο και,]ειδικότερα, στα Βαλκάνια• τέλος, να θέσει τις βάσεις για την ένταξή της στην ΕΟΚ. Από τις τρεις μεταβάσεις στη δημοκρατία που πραγματοποιήθηκαν την περίοδο αυτή στη νότια Ευρώπη (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία), η ελληνική ήταν ταχεία, αναίμακτη, αποτελεσματική. Το ελληνικό επίτευγμα του 1974-1975 πρέπει ασφαλώς, κατά πρώτο λόγο, να αποδοθεί στις ηγεσίες όλων των πολιτικών δυνάμεων της εποχής, με προεξάρχοντα τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Σε τελική ανάλυση όμως, τα εύσημα ανήκουν στην ελληνική κοινωνία, η οποία στήριξε αυτήν την προσπάθεια, απαίτησε την αποτελεσματικότητα, επιζήτησε την πρόοδο και υπερασπίστηκε τη νηφαλιότητα. Η ελληνική κοινωνία απέδειξε έμπρακτα, με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο και αντιμετωπίζοντας εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις, ότι αποτελούσε ήδη μέλος του ανεπτυγμένου, δημοκρατικού κόσμου.
thestrategybridge.org, 2018
Greece‘s relation with the West during the Cold War era has constantly attracted the attention of... more Greece‘s relation with the West during the Cold War era has constantly attracted the attention of Greek and international scholarship. In this relationship, continuities and breaks become evident. The postwar era was marked by the continuation of the
agonizing Greek effort to integrate in the West. Thus, there was an effort to bring relations with the major Western European states (Britain, France, West Germany, Italy) back to a kind of normalcy. This, as could be expected, was a particularly demanding endeavour, especially regarding the former Axis powers, against which Greece had fought during the Second World War. The Cold War provided a context or a medium which facilitated the rebuilding of bilateral contacts.
There also were breaks, or at least novelties, pointing to the ascent of a new era of international relations. The US-Greek special relationship, forged during the difficult years of the Greek civil war but also burdened by the memories of US
penetration in Greek policy-making in 1947-52, was a salient novel element. Greece‘s participation in NATO was an unprecedented event: this was the first time that the
country allied formally with the major powers of the West. Last but not least, Athens‘s ambition to participate in supranational European integration resulted in the 1961 Association Agreement with the European Economic Community, and opened new roads for Greece‘s internal development and international relations.
This volume presents archival material from the West German, French, Italian, British and US national archives, as well as from the NATO Archives, addressing important aspects of this historical phenomenon. This multi-archival research was
undertaken by a large number of scholars, in the context of the Thalis project on Greece and the Cold War, coordinated by the University of Macedonia: Konstantina E. Botsiou, Dionysios Chourchoulis, Christos Christidis, Evanthis Hatzivassiliou,
Vaios Kalogrias, Periklis-Stelios Karavis, Manolis Koumas, Sofia Papastamkou, and Ioannis Sakkas. All researchers also suggested documents for possible publication, thus creating a large pool of archival material. The editors then made the final
selection and prepared this volume.
This volume cannot, of course, tell the whole story of Greece‘s relationship with the West in the postwar era. It aims to highlight important landmarks or perspectives, as seen by the other Western capitals. It is hoped, however, that it will
contribute to a widening of the debate on one of the most important aspects of contemporary Greek history.
Southeast European and Black Sea Studies, Nov 26, 2012
Greek accession to NATO in February 1952 was hailed as a great accomplishment, since NATO members... more Greek accession to NATO in February 1952 was hailed as a great accomplishment, since NATO membership offered a shield against Soviet bloc aggression, generated hopes for additional military and financial aid and tied Greece to the west, thus providing for a new long-term orientation of the country. However, soon problems emerged: the Greeks began to doubt NATO military credibility in the Balkans, and were frustrated by the alliance’s neutrality in the infra-NATO Greek–Turkish dispute. A major break in the Greek–NATO relationship involved the Greek shock at the alliance’s inactivity during the Turkish invasions of Cyprus in summer 1974. However, despite problems, NATO membership continued to be a major manifestation of Greece’s Western identity, and a pivotal aspect of contemporary Greek foreign policy.
On 6th May 2012, the Greek nation punished its political establishment for the country’s financia... more On 6th May 2012, the Greek nation punished its political establishment for the country’s financial, economic and political meltdown. The election’s result put an end to the dominance of the two major parties, New Democracy and PASOK, which had been taking turns at governing for the past three decades. Indeed, both parties together barely scraped in about 32 per cent of the vote, a catastrophic result when compared to their usual 80 per cent. Indicative of the fragmentation in political support, the elections on Sunday produced, for the first time in the country’s recent political history, a Parliament comprising seven different political parties ranging from Marxist-Leninists to neo-Nazis. As a result, it appears almost impossible for a viable coalition to emerge from the elections with a clear majority and implement the necessary structural reforms to overcome the current crisis.
Submitted by Maria Pasxou (mpasxo@ekt.gr) on 2016-05-27T11🔞15Z No. of bitstreams: 2 2.5.1. Χου... more Submitted by Maria Pasxou (mpasxo@ekt.gr) on 2016-05-27T11🔞15Z No. of bitstreams: 2 2.5.1. Χουρχούλης - Πρόγραμμα.pdf: 666999 bytes, checksum: 8e23ccad2ef084311b22eb220cd26e11 (MD5) 2.5.1. Χουρχούλης.pdf: 556281 bytes, checksum: c04018c439bb364016c3727b2d00cc49 (MD5)
Greece‘s relation with the West during the Cold War era has constantly attracted the attention of... more Greece‘s relation with the West during the Cold War era has constantly attracted the attention of Greek and international scholarship. In this relationship, continuities and breaks become evident. The postwar era was marked by the continuation of the agonizing Greek effort to integrate in the West. Thus, there was an effort to bring relations with the major Western European states (Britain, France, West Germany, Italy) back to a kind of normalcy. This, as could be expected, was a particularly demanding endeavour, especially regarding the former Axis powers, against which Greece had fought during the Second World War. The Cold War provided a context or a medium which facilitated the rebuilding of bilateral contacts. There also were breaks, or at least novelties, pointing to the ascent of a new era of international relations. The US-Greek special relationship, forged during the difficult years of the Greek civil war but also burdened by the memories of US penetration in Greek policy-m...
Europe and China in the Cold War, 2018
This chapter explores the development of relations between Greece and the People’s Republic of Ch... more This chapter explores the development of relations between Greece and the People’s Republic of China, as well as Greek perceptions of the latter, from late 1971, when the Greek junta initiated the process of re-establishing diplomatic relations with Beijing, to 1989. This chapter aims to provide a first brief, yet comprehensive, account of Sino-Greek political, diplomatic and economic/trade relations during this period. The two states established relations in June 1972. After the fall of the Greek junta in July 1974, both the conservative government of Konstantinos Karamanlis and the socialist one under Andreas Papandreou pursued a ‘multidimensional’ foreign policy. The two states reached a mutual understanding on a series of political issues around the globe, but opportunities of further political and/or economic cooperation did not actually arise. Athens would not go so far as to let its contacts with the PRC disturb a recent improvement in Greek-Soviet relations, while Chinese officials maintained a policy of ‘equal distance’ regarding Greece and Turkey. Even so, contacts between the Greek and the Chinese leadership continued and, overall, relations between Greece and the PRC remained friendly. The Tiananmen Square Massacre dealt a severe blow to the image of China in Greece, though.
Oxford Scholarship Online, 2018
This chapter examines the development of the defence policies of Greece, Cyprus, and Albania. Wor... more This chapter examines the development of the defence policies of Greece, Cyprus, and Albania. Worried about Turkey’s pressure and perceived revisionist goals mainly in the Aegean Sea, Greece has maintained powerful armed forces since the end of the cold war. Greek–Turkish tension has been eased, while Greece has reorganized the Hellenic Armed Forces and contributes a NATO Rapid Deployable Corps (the NRDC-GR), but it has significantly reduced its military budget. Along with Cyprus, which always seeks to hold a minimal balance of forces in the divided island, it faces additional challenges emanating from endemic instability in the wider region. A recent development of great significance was the establishment of a Greek–Cypriot–Israeli political and military cooperation. As for Albania, during the 1990s its small military apparatus virtually collapsed, but since the early 2000s the country has eventually opted for NATO membership (officially joining the alliance in 2009), and the Alban...
Journal of Contemporary History, 2016
Southeast European and Black Sea Studies, 2012
Greek accession to NATO in February 1952 was hailed as a great accomplishment, since NATO members... more Greek accession to NATO in February 1952 was hailed as a great accomplishment, since NATO membership offered a shield against Soviet bloc aggression, generated hopes for additional military and financial aid and tied Greece to the west, thus providing for a new long-term orientation of the country. However, soon problems emerged: the Greeks began to doubt NATO military credibility in the Balkans, and were frustrated by the alliance’s neutrality in the infra-NATO Greek–Turkish dispute. A major break in the Greek–NATO relationship involved the Greek shock at the alliance’s inactivity during the Turkish invasions of Cyprus in summer 1974. However, despite problems, NATO membership continued to be a major manifestation of Greece’s Western identity, and a pivotal aspect of contemporary Greek foreign policy.
Diplomacy & Statecraft, 2009
Although a great deal has been written about British policy in the Middle East in the late 1940s ... more Although a great deal has been written about British policy in the Middle East in the late 1940s and early 1950s, the reorganization of the Southern flank of Supreme Headquarters Allied Powers Europe after the admission of Greece and Turkey into the North Atlantic Treaty Organisation and the assumption of NATO's naval Mediterranean Command by Britain has attracted little attention. This article analyses British aims and policy on the formation of the Mediterranean Command, the talks between London and Washington concerning the appointment of a Naval Commander-in-Chief, the attitudes of France, Italy, Greece, and Turkey towards British policy, and finally, the establishment of NATO's Mediterranean Command in conjunction with the reorganization of SHAPE's Southern flank. For strategic as well as prestige reasons, Britain tried to retain its traditional dominant eastern Mediterranean position by encouraging the establishment of an Allied naval Mediterranean Command under a British Commander-in-Chief. However, the decline of British military and naval power and political influence meant that Britain secured a compromise settlement which only partially satisfied its aspirations.
Journal of Contemporary History
... Emmanuel Koumas and Eirini Karamouzi, for their continuous support and help, as well as to Na... more ... Emmanuel Koumas and Eirini Karamouzi, for their continuous support and help, as well as to Nadia Orfanidou, Vasia Oikonomou and Grigoria Kalyvioti for their encouragement. Last, but certainly not least, my parents and my sister deserve my warmest thanks for ...
