Michel Politis | Ionian University (original) (raw)

Michel Politis

Curriculum Vitae en FR & EN

Michel Politis, est professeur au Département de Langues Étrangères, de Traduction et d'Interprétation (DLETI) de l'Université ionienne.

Il enseigne :
- Traduction générale FR-EL
- Traduction Économique, Juridique et Politique FR-EL
- Initiation à la gestion de traduction
- Initiation à la Science Politique

Il a publié de nombreux ouvrages et articles scientifiques sur la traduction spécialisée et sa didactique. Il a également dirigé la publication d'un numéro de la revue scientique META (52, no 1, mars 2007) sur la cognition et la traduction.

Fonctions actuelles:
- Médiateur de l'étudiant de l'Université ionienne
- Directeur du Laboratoire de Traduction Juridique, Économique, Politique et Technique (ENOPOTEM) du DLETI de l'Université ionienne.

Dans le passé:
- de 2003 à 2010: Directeur du Master conjoint franco-hellénique "Sciences de la Traduction - Traductologie et Sciences cognitives"
- de 2008 à 2010: Directeur du Département de Langues Étrangères, de Traduction et d'Interprétation (Université ionienne)
- de 2006 à 2010: Membre du Conseil d'Administration de l'Université ionienne

Pour son action en faveur de la culture française il a été nommé en 2004 Chevalier dans l'Ordre des Palmes Académiques et en 2014 il a été promu Officier dans l'Ordre des Palmes Académiques.

Curriculum Vitae in EN

Michail Politis is a professor in the Department of Foreign Languages, Translation and Interpretation (DLETI) at the Ionian University.

He teaches :
- General Translation FR-EL
- Economic, Legal and Political Translation FR-EL
- Introduction to Translation Management
- Introduction to Political Science

He has published numerous books and scientific articles on specialised translation and its didactics. He has also edited an issue of the scientific journal META (52, no. 1, March 2007) on cognition and translation.

Current roles:
- Student mediator at the Ionian University
- Director of the Legal, Economic, Political and Technical Translation Laboratory (ENOPOTEM) of the DLETI of the Ionian University.

Past positions:
- from 2003 to 2010: Director of the joint Franco-Hellenic Master's degree "Translation Sciences - Translatology and Cognitive Sciences".
- 2008 to 2010: Director of the Department of Foreign Languages, Translation and Interpreting (Ionian University)
- 2006 to 2010: Member of the Board of Directors of the Ionian University

In 2004, for his efforts to promote French culture, he was appointed Chevalier dans l'Ordre des Palmes Académiques of the French Republic, and in 2014 he was made an Officer of the same Order.
Address: Departement of Foreingn Languages, Translation and Interpreting
Platia Tsirigoti
49100 Corfu
GREECE

less

Related Authors

Flitouris Lampros

Andreas Vourtsis

Helen Fessas-Emmanouil

Loukia Efthymiou

Angeliki-Lina Milonaki

Nikolaos Vasileiadis

Maria Bairaktari

Sophia Peloponnissiou

Anna Tabaki

Anna Tabaki

National & Kapodistrian University of Athens

Avra Xepapadakou

Uploads

Papers by Michel Politis

Research paper thumbnail of Η μεταβίβαση της μάθησης κατά την επιτέλεση του μεταφραστικού έργου

The concept of transfer of learning is a field that starts to be of interest to those who are inv... more The concept of transfer of learning is a field that starts to be of interest to those who are involved with the teaching of translation. It concerns a complex mental process that allows the translator to handle new situations looking for structural analogies between the present problems required to be managed and respective situations that have been managed successfully in the past. The transfer of learning takes place sometimes consciously and sometimes unconsciously. Generally, beginners in translation are acting consciously and experienced translators unconsciously. This is because with repetition and attrition cognitive processes are automated. This phenomenon is called proceduralisation. In our opinion the concept of transfer of learning should be at the core of the design of both the curriculum and all courses offered. Among the objectives to be set by the teacher should be to include reference about the concept of transfer of learning. This reference could be accompanied by e...

Research paper thumbnail of Η μεταβίβαση της μάθησης κατά την επιτέλεση του μεταφραστικού έργου

The concept of transfer of learning is a field that starts to be of interest to those who are inv... more The concept of transfer of learning is a field that starts to be of interest to those who are involved with the teaching of translation. It concerns a complex mental process that allows the translator to handle new situations looking for structural analogies between the present problems required to be managed and respective situations that have been managed successfully in the past. The transfer of learning takes place sometimes consciously and sometimes unconsciously. Generally, beginners in translation are acting consciously and experienced translators unconsciously. This is because with repetition and attrition cognitive processes are automated. This phenomenon is called proceduralisation. In our opinion the concept of transfer of learning should be at the core of the design of both the curriculum and all courses offered. Among the objectives to be set by the teacher should be to include reference about the concept of transfer of learning. This reference could be accompanied by e...

Research paper thumbnail of Traductologie : une science cognitive. Meta : Journal des traducteurs / Meta Translators' Journal, vol. 52, no. 1, 2007

Meta Journal Des Traducteurs, 2007

Research paper thumbnail of La visioconférence au service de la didactique de la traduction : co-enseignement électronique prometteur dans le cadre d'un projet pédagogique commun

HAL (Le Centre pour la Communication Scientifique Directe), 2015

Research paper thumbnail of "O Ιωάννης Καποδίστριας μέσα από τα κείμενα του Κερκυραίου πολεοδόμου Σταμάτη Βούλγαρη"

Επτάνησος Πολιτεία , 2023

Χρησιμοποιώντας τις υφιστάμενες πηγές επιχειρώ να αναδείξω ότι οι σχέσεις φιλίας μεταξύ του Ιωάνν... more Χρησιμοποιώντας τις υφιστάμενες πηγές επιχειρώ να αναδείξω ότι οι σχέσεις φιλίας μεταξύ του Ιωάννη Καποδίστρια και του Σταμάτη Βούλγαρη, δεν διαμορφώθηκαν κατά την παιδική και
εφηβική τους ηλικία, όπως διατείνονται κάποιοι βιογράφοι των δύο ανδρών, αλλά αργότερα, λίγο πριν την άφιξη του Κυβερνήτη στην Ελλάδα. Το ότι ήταν σχεδόν συνομήλικοι, δεν συνεπάγεται ότι υπήρξαν «συμμαθητές», καθώς μέχρι στιγμής δεν έχουν βρεθεί πρωτογενείς πηγές από τις οποίες να προκύπτει ότι οι δύο άνδρες πραγματοποίησαν τις εγκύκλιες σπουδές τους στο μοναστήρι της Αγίας Ιουστίνης. Επίσης, από καμία πηγή δεν προκύπτει ότι υπήρξαν « παιδικοί φίλοι», καθώς οι οικογένειές τους ανήκαν σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, κάτι το οποίο δεν ευνοούσε την καλλιέργεια κοινωνικών σχέσεων. Βασιζόμενος στο περιεχόμενο της αλληλογραφίας που αντάλλασαν μετά την άφιξη τους στην Ελλάδα, και κυρίως στην εξέλιξη των υφολογικών επιλογών που διακρίνω σ’ αυτή την αλληλογραφία, διατυπώνω την υπόθεση ότι η μεταξύ τους σχέση φιλίας σφυρηλατήθηκε μέρα με τη μέρα μετά την άφιξη τους στην Ελλάδα.

Research paper thumbnail of L’apport de la psychologie cognitive à la didactique de la traduction

Meta: Journal des traducteurs, 2007

Résumé L’étude des processus cognitifs durant l’accomplissement de l’acte traductionnel constitue... more Résumé L’étude des processus cognitifs durant l’accomplissement de l’acte traductionnel constitue un défi important pour les spécialistes en didactique de la traduction. Selon toutes les indications, la connaissance de ces processus peut constituer le fondement pour esquisser des nouvelles méthodes d’enseignement qui viseront au développement des aptitudes cognitives des traducteurs en vue d’améliorer leurs performances qualitatives et quantitatives. Les recherches en la matière doivent porter sur deux axes principaux : celui de la lecture, en tant qu’activité cognitive qui permet au traducteur d’aborder le contenu du texte qu’il a à traduire et de vérifier par la suite le résultat de son travail, ainsi que celui du fonctionnement du système mnésique lors de l’acte traductionnel. À titre indicatif les recherches peuvent viser à la formation de la représentation mentale du texte à traduire et son traitement lors de la traduction, l’étude des stratégies en vue d’accomplir l’acte tradu...

Research paper thumbnail of Παιδί και γεωγραφική πληροφορία

"Παιδί και Πληροφορία. Αναζητήσεις ιστορίας, δικαίου, δεοντολογίας και πολιτισμού", 2018

Δημοσίευση στον συλλογικό τόμο "Παιδί και Πληροφορία. Αναζητήσεις ιστορίας, δικαίου, δεοντολογίας... more Δημοσίευση στον συλλογικό τόμο "Παιδί και Πληροφορία. Αναζητήσεις ιστορίας, δικαίου, δεοντολογίας και πολιτισμού"
Επιστημονική επιμέλεια-Συντονισμός έργου:
Μαρία Κανελλοπούλου-Μπότη
Φεβρουάριος 2018

Research paper thumbnail of Le traducteur en tant qu'entité cognitive

Selon les théories « classiques », le traducteur n'est qu'un passeur de sens, un intermédiaire, l... more Selon les théories « classiques », le traducteur n'est qu'un passeur de sens, un intermédiaire, lors d'un acte de communication par écrit entre personnes allophones. Les dernières années, grâce aux progrès de la psychologie cognitive et de la collaboration entre traductologues et cognitivistes, s'est formé progressivement en Traductologie un courant qui aborde le traducteur non seulement comme un passeur de sens, mais aussi comme une entité cognitive, c'est-à-dire un être humain qui met ses facultés cognitives au service de la communication multilingue.

Research paper thumbnail of "Η συμβολή της μετάφρασης στη διαμόρφωση της ελληνικής χημικής ονοματολογίας στις αρχές του 19ου αιώνα" / "The role of translation in the configuration of Greek chemical nomenclature in the early 19th century" (EL)

10ο Συνέδριο "Ελληνική Γλώσσα και Ορολογία", Αθήνα 12-14 Νοεμβρίου 2015, Nov 2015

"Η συμβολή της μετάφρασης στη διαμόρφωση της ελληνικής χημικής ονοματολογίας στις αρχές του 19ου ... more "Η συμβολή της μετάφρασης στη διαμόρφωση της ελληνικής χημικής ονοματολογίας στις αρχές του 19ου αιώνα "
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στην ανακοίνωσή μας επιχειρούμε να αναδείξουμε τη συμβολή των λογίων των αρχών του 19 ου αιώνα, που ανέλαβαν να μεταφράσουν έργα της νεοπαγούς τότε Επιστήμης της Χημείας, στη διαμόρφωση της ελληνικής χημικής ονοματολογίας. Η μεταφραστική αυτή δραστηριότητα εντάσσεται στο πλαίσιο της διάδοσης των αρχών του Διαφωτισμού και της διακαούς επιθυμίας για διαμόρφωση ενός ανεξάρτητου και ανεπτυγμένου ελληνικού κράτους.

ABSTRACT
In our statement, we attempt to highlight the contribution of the scholars of the early 19th century, who undertook to translate works of the newly established Science of Chemistry, in the configuration of the Greek chemical nomenclature. This translational activity is part of the dissemination of Enlightenment values and of the ardent desire for the formation of an independent and developed state.

Research paper thumbnail of L’apport de la psychologie cognitive à la didactique de la traduction

The study of the mental processes taking place when translating is an important challenge for spe... more The study of the mental processes taking place when translating is an important challenge for specialists of translation didactics. Based on all indications, knowing all these processes may be the basis for designing new teaching methods that aim to develop the translators’ skills and to improve their quantitative and qualitative performance. Research in this field should focus mainly on two axes: i. the reading phase as a cognitive activity through which the translator gains access to the content of the text to be translated and thus controls the outcome of his/her effort; and ii. the function of the mnemonic system during the translation act. Indicative topics for research could be the way the text for translation is mentally represented, as well as the way this representation is processed when translating. It would also be useful to study the strategies employed for translation performance, the translator’s strategies for managing his/her cognitive resources, etc.

Research paper thumbnail of Κριτική προσέγγιση της μεταφραστικής δεινότητας (A critical approach to translation expertise)

"ABSTRACT This article attempts a critical approach of translation expertise, a notion that has... more "ABSTRACT
This article attempts a critical approach of translation expertise, a notion that has proved hard to define, and has often been subjected to sharp critique. Adopting a cognitive approach to the translation process, we proceed to investigate this notion by taking into account both the quantitative and qualitative parameters of translating, and since ‘translation expertise’ represents the totality of a translator’s particular skills: his or her cognitive baggage, level of control of translating methods, ability to utilize the potential allowed by their mnemonic system, and cognitive resources overall. In this present article, the focus is on how the translator can reach a level of expertise by making use of the prospects offered by his or her working memory as well as procedural memory, via a means of ‘proceduralization’: a complex process by which declarative knowledge is converted into procedural knowledge.

KEY WORDS
Translation expertise, translation competence, translation act, didactics of translation"

Research paper thumbnail of Le sort des référents pragmatologiques dans le texte d'arrivée en traduction juridique

Notre intention était d'examiner dans un premier temps comment les facteurs textuels peuvent pese... more Notre intention était d'examiner dans un premier temps comment les facteurs textuels peuvent peser sur le sort des référents pragmatologiques en traduction juridique et dans un second temps comment le degré de différentiation des cadres juridiques de référence qui sont mis en question lors de la traduction d'un texte juridique peut causer des difficultés en matière de traduction des référents pragmatologiques.

Mots-clès:
traduction juridique, facteurs de textualité, systèmes juridiques, droit comparé,

Research paper thumbnail of Η εκλαΐκευση των κοινοτικών κειμένων  (EU documents in clear language)

"Abstract The popularization of the european texts is a practice dating from the 60s and aims to... more "Abstract
The popularization of the european texts is a practice dating from the 60s and aims to inform the public about the european reality. Despite the accomplished efforts, the re-sults of this practice are not yet satisfactory. This is due in our opinion to the wrong approach of the communication policy of the European Union. For decades, it was taking into consideration only the linguistic differences of its audiences. However, theses audiences have also different skills, different interests and different overall atti-tude issues relating to european integration. There is a desire to change this approach. Important steps have been realized in the right direction, but the cost of implementing the new communication policy does not permit to achieve the optimum result.
"

Research paper thumbnail of Η θέση του ατόμου στη διεθνή έννομη τάξη σύμφωνα με τον Νικόλαο Πολίτη. Μετάφραση και σχολιασμός αποσπάσματος από το έργο του Νικολάου Πολίτη Les nouvelles tendances du droit international

Abstract The present constitutes a commented translation of an extract of work of the Greek prof... more Abstract

The present constitutes a commented translation of an extract of work of the Greek professor of international law of the first half of the 20th century Nicolas Politis. According to the writer, the person is the subject and not the object of the international law, as the state is an abstract notion, creation of the human spirit, behind which the person exists. As the internal society is composed by persons that belong to a social institution, the international society is mainly composed by persons that belong to a wider social institution.

Research paper thumbnail of Νέες προοπτικές της Μεταφρασιολογίας υπό το πρίσμα της Γνωσιακής Ψυχολογίας/ Nouvelles perspectives de la Traductologie sous le prisme de la Psychologie Cognitive (EL)

"The cognitive revolution in the investigation of the psychological phenomena during the 50s coul... more "The cognitive revolution in the investigation of the psychological phenomena during the 50s could not but influence the evolution of Translation Studies. Translation, as a particular communicative act, is also a process where the translator’s cognition is critical. The study of the function of the translator’s mind and the process of translation as a total of cognitive
procedures constituted from the very start a great challenge for translation scholars. Following systematically the development of Cognitive Sciences, pioneer research in Translation Studies tried to profit from the new knowledge. The initial undertakings may have ended in the expected results; they have created, however, a tendency according to which Cognitive Sciences and, mainly, Cognitive Psychology can offer a lot to Translation
Studies. The new approach raises inevitably matters of epistemological and methodological nature, which the paper briefly presents."

Research paper thumbnail of Le traducteur grec face au texte révisé de la Constitution française

"La traduction d’'un texte constitutionnel représente un défi pour un traducteur en raison non se... more "La traduction d’'un texte constitutionnel représente un défi pour un traducteur en raison non seulement des difficultés particulières de la traduction juridique, mais aussi en raison de son caractère primaire dans l’ordre juridique d’un État. On doit, cependant, noter que la difficulté principale de la traduction juridique en général ne consiste pas à son approche méthodologique particulière, car en principe le traducteur applique dans tous les types de traduction la même méthodologie. Ce qui constitue pour l’essentiel la difficulté de la traduction juridique est :
- son champ de référence spécialisé, avec lequel les non-juristes ne sont pas familiarisés,
- le fait que le traducteur soit appelé à franchir l’abîme qui sépare en principe les systèmes juridiques en question, et
- le fait que les textes juridiques, selon leur nature, présentent des caractéristiques particuliers.
Les difficultés essentielles de la traduction juridique font partie principalement de la sphère de la pragmatique, de la sémantique et de la stylistique, et secondairement de la sphère de la morphosyntaxe, bien que les choix stylistiques du rédacteur puissent influencer la sphère de la morphosyntaxe et constituer ainsi une source de difficultés surtout pour les traducteurs non expérimentés.
Le degré de difficulté des textes juridiques à traduire et le degré d’effort que le traducteur doit accomplir pour atteindre son objectif dépend:
- du degré de spécialisation du champ de référence,
- du degré de différentiation des systèmes juridiques impliqués, et
- des particularités du langage juridique employé.
Dans la pratique nous constatons que la traduction juridique suppose un degré élevé d’'analyse et d’interprétation, et plus généralement une maîtrise de la méthodologie de la traduction.
Le traducteur professionnel n'’est pas, comme certains le croient encore, un simple bilingue (ou multilingue), ni un spécialiste qui connaît des langues étrangères. Il s’'agit d'’un
être spécifiquement qualifié, en principe multilingue, qui sait comment repérer et évaluer les ressources nécessaires et comment les exploiter adéquatement pour réaliser sa tâche. La méthodologie de la traduction pour sa part n’est pas une simple « recette » facilement applicable, mais une méthode d’approche scientifique du texte à traduire."

Research paper thumbnail of Texte juridique et multilinguisme

Research paper thumbnail of Η διακειμενικότητα ως «εργαλείο» για τη μετάφραση κειμένων που έχουν  παραχθεί με βάση το παράγωγο κοινοτικό δίκαιο

La transposition du droit communautaire aux droits nationaux crée des liens particuliers (interte... more La transposition du droit communautaire aux droits nationaux crée des liens particuliers (intertexte, intertextualité) entre les textes communautaires et les textes nationaux (lois, actes règlementaires, textes d'application, etc). Le fait que les textes communautaires existent dans toutes les langues officielles de l'Union européennes, permet au traducteur qui traduit un texte "national" qui est fondé sur le droit communautaire de le consulter en double visualisation sur le site de Eur-lex (http://eur-lex.europa.eu/).

Περίληψη:
Η μεταφορά του κοινοτικού δικαίου στο εθνικό δίκαιο διαμορφώνει ιδιαίτερους δεσμούς (διακείμενο, διακειμενικότητα) μεταξύ των κοινοτικών και των εθνικών κειμένων (νόμοι, κανονιστικές πράξεις, κείμενα εφαρμογής, κά). Η ύπαρξη κοινοτικών κειμένων σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής ¨Ενωσης επιτρέπει στον μεταφραστή που μεταφράζει "εθνικό" κείμενο, που βασίζεται στο κοινοτικό δίκαιο, να το συμβουλεύεται σε διπλή απεικόνιση τη βάση Eur-lex (http://eur-lex.europa.eu/)

Research paper thumbnail of Αξιολόγηση των μεταφραστικών λαθών

Οι ασχολούμενοι με ζητήματα της Διδακτικής της Μετάφρασης δεν έχουν ακόμη φτάσει στο σημείο να δι... more Οι ασχολούμενοι με ζητήματα της Διδακτικής της Μετάφρασης δεν έχουν ακόμη φτάσει στο σημείο να διατυπώσουν κοινή περιγραφή της έννοιας του μεταφραστικού λάθους. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ότι δεν υπάρχει σύμπτωση απόψεων ακόμη και σε θεμελιώδη ζητήματα της Επιστήμης της Μετάφρασης, όπως αυτό της γενικής στρατηγικής που οφείλει να ακολουθεί ένας μεταφραστής.
Αν παρακάμψουμε αυτές τις ακραίες θέσεις διαπιστώνουμε πλέον ότι οι ασχολούμενοι με την Επιστήμη της Μετάφρασης συμφωνούν σε γενικές γραμμές όσον αφορά στην έννοια του μεταφραστικού λάθους, καθώς οι όποιες διαφοροποιήσεις οφείλονται κατά κύριο λόγο στη διαφορετική επιστημονική προσέγγιση του αντικειμένου.

Research paper thumbnail of Η αντιμετώπιση των νεολογισμών στην επιστημονική μετάφραση

Research paper thumbnail of Η μεταβίβαση της μάθησης κατά την επιτέλεση του μεταφραστικού έργου

The concept of transfer of learning is a field that starts to be of interest to those who are inv... more The concept of transfer of learning is a field that starts to be of interest to those who are involved with the teaching of translation. It concerns a complex mental process that allows the translator to handle new situations looking for structural analogies between the present problems required to be managed and respective situations that have been managed successfully in the past. The transfer of learning takes place sometimes consciously and sometimes unconsciously. Generally, beginners in translation are acting consciously and experienced translators unconsciously. This is because with repetition and attrition cognitive processes are automated. This phenomenon is called proceduralisation. In our opinion the concept of transfer of learning should be at the core of the design of both the curriculum and all courses offered. Among the objectives to be set by the teacher should be to include reference about the concept of transfer of learning. This reference could be accompanied by e...

Research paper thumbnail of Η μεταβίβαση της μάθησης κατά την επιτέλεση του μεταφραστικού έργου

The concept of transfer of learning is a field that starts to be of interest to those who are inv... more The concept of transfer of learning is a field that starts to be of interest to those who are involved with the teaching of translation. It concerns a complex mental process that allows the translator to handle new situations looking for structural analogies between the present problems required to be managed and respective situations that have been managed successfully in the past. The transfer of learning takes place sometimes consciously and sometimes unconsciously. Generally, beginners in translation are acting consciously and experienced translators unconsciously. This is because with repetition and attrition cognitive processes are automated. This phenomenon is called proceduralisation. In our opinion the concept of transfer of learning should be at the core of the design of both the curriculum and all courses offered. Among the objectives to be set by the teacher should be to include reference about the concept of transfer of learning. This reference could be accompanied by e...

Research paper thumbnail of Traductologie : une science cognitive. Meta : Journal des traducteurs / Meta Translators' Journal, vol. 52, no. 1, 2007

Meta Journal Des Traducteurs, 2007

Research paper thumbnail of La visioconférence au service de la didactique de la traduction : co-enseignement électronique prometteur dans le cadre d'un projet pédagogique commun

HAL (Le Centre pour la Communication Scientifique Directe), 2015

Research paper thumbnail of "O Ιωάννης Καποδίστριας μέσα από τα κείμενα του Κερκυραίου πολεοδόμου Σταμάτη Βούλγαρη"

Επτάνησος Πολιτεία , 2023

Χρησιμοποιώντας τις υφιστάμενες πηγές επιχειρώ να αναδείξω ότι οι σχέσεις φιλίας μεταξύ του Ιωάνν... more Χρησιμοποιώντας τις υφιστάμενες πηγές επιχειρώ να αναδείξω ότι οι σχέσεις φιλίας μεταξύ του Ιωάννη Καποδίστρια και του Σταμάτη Βούλγαρη, δεν διαμορφώθηκαν κατά την παιδική και
εφηβική τους ηλικία, όπως διατείνονται κάποιοι βιογράφοι των δύο ανδρών, αλλά αργότερα, λίγο πριν την άφιξη του Κυβερνήτη στην Ελλάδα. Το ότι ήταν σχεδόν συνομήλικοι, δεν συνεπάγεται ότι υπήρξαν «συμμαθητές», καθώς μέχρι στιγμής δεν έχουν βρεθεί πρωτογενείς πηγές από τις οποίες να προκύπτει ότι οι δύο άνδρες πραγματοποίησαν τις εγκύκλιες σπουδές τους στο μοναστήρι της Αγίας Ιουστίνης. Επίσης, από καμία πηγή δεν προκύπτει ότι υπήρξαν « παιδικοί φίλοι», καθώς οι οικογένειές τους ανήκαν σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, κάτι το οποίο δεν ευνοούσε την καλλιέργεια κοινωνικών σχέσεων. Βασιζόμενος στο περιεχόμενο της αλληλογραφίας που αντάλλασαν μετά την άφιξη τους στην Ελλάδα, και κυρίως στην εξέλιξη των υφολογικών επιλογών που διακρίνω σ’ αυτή την αλληλογραφία, διατυπώνω την υπόθεση ότι η μεταξύ τους σχέση φιλίας σφυρηλατήθηκε μέρα με τη μέρα μετά την άφιξη τους στην Ελλάδα.

Research paper thumbnail of L’apport de la psychologie cognitive à la didactique de la traduction

Meta: Journal des traducteurs, 2007

Résumé L’étude des processus cognitifs durant l’accomplissement de l’acte traductionnel constitue... more Résumé L’étude des processus cognitifs durant l’accomplissement de l’acte traductionnel constitue un défi important pour les spécialistes en didactique de la traduction. Selon toutes les indications, la connaissance de ces processus peut constituer le fondement pour esquisser des nouvelles méthodes d’enseignement qui viseront au développement des aptitudes cognitives des traducteurs en vue d’améliorer leurs performances qualitatives et quantitatives. Les recherches en la matière doivent porter sur deux axes principaux : celui de la lecture, en tant qu’activité cognitive qui permet au traducteur d’aborder le contenu du texte qu’il a à traduire et de vérifier par la suite le résultat de son travail, ainsi que celui du fonctionnement du système mnésique lors de l’acte traductionnel. À titre indicatif les recherches peuvent viser à la formation de la représentation mentale du texte à traduire et son traitement lors de la traduction, l’étude des stratégies en vue d’accomplir l’acte tradu...

Research paper thumbnail of Παιδί και γεωγραφική πληροφορία

"Παιδί και Πληροφορία. Αναζητήσεις ιστορίας, δικαίου, δεοντολογίας και πολιτισμού", 2018

Δημοσίευση στον συλλογικό τόμο "Παιδί και Πληροφορία. Αναζητήσεις ιστορίας, δικαίου, δεοντολογίας... more Δημοσίευση στον συλλογικό τόμο "Παιδί και Πληροφορία. Αναζητήσεις ιστορίας, δικαίου, δεοντολογίας και πολιτισμού"
Επιστημονική επιμέλεια-Συντονισμός έργου:
Μαρία Κανελλοπούλου-Μπότη
Φεβρουάριος 2018

Research paper thumbnail of Le traducteur en tant qu'entité cognitive

Selon les théories « classiques », le traducteur n'est qu'un passeur de sens, un intermédiaire, l... more Selon les théories « classiques », le traducteur n'est qu'un passeur de sens, un intermédiaire, lors d'un acte de communication par écrit entre personnes allophones. Les dernières années, grâce aux progrès de la psychologie cognitive et de la collaboration entre traductologues et cognitivistes, s'est formé progressivement en Traductologie un courant qui aborde le traducteur non seulement comme un passeur de sens, mais aussi comme une entité cognitive, c'est-à-dire un être humain qui met ses facultés cognitives au service de la communication multilingue.

Research paper thumbnail of "Η συμβολή της μετάφρασης στη διαμόρφωση της ελληνικής χημικής ονοματολογίας στις αρχές του 19ου αιώνα" / "The role of translation in the configuration of Greek chemical nomenclature in the early 19th century" (EL)

10ο Συνέδριο "Ελληνική Γλώσσα και Ορολογία", Αθήνα 12-14 Νοεμβρίου 2015, Nov 2015

"Η συμβολή της μετάφρασης στη διαμόρφωση της ελληνικής χημικής ονοματολογίας στις αρχές του 19ου ... more "Η συμβολή της μετάφρασης στη διαμόρφωση της ελληνικής χημικής ονοματολογίας στις αρχές του 19ου αιώνα "
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στην ανακοίνωσή μας επιχειρούμε να αναδείξουμε τη συμβολή των λογίων των αρχών του 19 ου αιώνα, που ανέλαβαν να μεταφράσουν έργα της νεοπαγούς τότε Επιστήμης της Χημείας, στη διαμόρφωση της ελληνικής χημικής ονοματολογίας. Η μεταφραστική αυτή δραστηριότητα εντάσσεται στο πλαίσιο της διάδοσης των αρχών του Διαφωτισμού και της διακαούς επιθυμίας για διαμόρφωση ενός ανεξάρτητου και ανεπτυγμένου ελληνικού κράτους.

ABSTRACT
In our statement, we attempt to highlight the contribution of the scholars of the early 19th century, who undertook to translate works of the newly established Science of Chemistry, in the configuration of the Greek chemical nomenclature. This translational activity is part of the dissemination of Enlightenment values and of the ardent desire for the formation of an independent and developed state.

Research paper thumbnail of L’apport de la psychologie cognitive à la didactique de la traduction

The study of the mental processes taking place when translating is an important challenge for spe... more The study of the mental processes taking place when translating is an important challenge for specialists of translation didactics. Based on all indications, knowing all these processes may be the basis for designing new teaching methods that aim to develop the translators’ skills and to improve their quantitative and qualitative performance. Research in this field should focus mainly on two axes: i. the reading phase as a cognitive activity through which the translator gains access to the content of the text to be translated and thus controls the outcome of his/her effort; and ii. the function of the mnemonic system during the translation act. Indicative topics for research could be the way the text for translation is mentally represented, as well as the way this representation is processed when translating. It would also be useful to study the strategies employed for translation performance, the translator’s strategies for managing his/her cognitive resources, etc.

Research paper thumbnail of Κριτική προσέγγιση της μεταφραστικής δεινότητας (A critical approach to translation expertise)

"ABSTRACT This article attempts a critical approach of translation expertise, a notion that has... more "ABSTRACT
This article attempts a critical approach of translation expertise, a notion that has proved hard to define, and has often been subjected to sharp critique. Adopting a cognitive approach to the translation process, we proceed to investigate this notion by taking into account both the quantitative and qualitative parameters of translating, and since ‘translation expertise’ represents the totality of a translator’s particular skills: his or her cognitive baggage, level of control of translating methods, ability to utilize the potential allowed by their mnemonic system, and cognitive resources overall. In this present article, the focus is on how the translator can reach a level of expertise by making use of the prospects offered by his or her working memory as well as procedural memory, via a means of ‘proceduralization’: a complex process by which declarative knowledge is converted into procedural knowledge.

KEY WORDS
Translation expertise, translation competence, translation act, didactics of translation"

Research paper thumbnail of Le sort des référents pragmatologiques dans le texte d'arrivée en traduction juridique

Notre intention était d'examiner dans un premier temps comment les facteurs textuels peuvent pese... more Notre intention était d'examiner dans un premier temps comment les facteurs textuels peuvent peser sur le sort des référents pragmatologiques en traduction juridique et dans un second temps comment le degré de différentiation des cadres juridiques de référence qui sont mis en question lors de la traduction d'un texte juridique peut causer des difficultés en matière de traduction des référents pragmatologiques.

Mots-clès:
traduction juridique, facteurs de textualité, systèmes juridiques, droit comparé,

Research paper thumbnail of Η εκλαΐκευση των κοινοτικών κειμένων  (EU documents in clear language)

"Abstract The popularization of the european texts is a practice dating from the 60s and aims to... more "Abstract
The popularization of the european texts is a practice dating from the 60s and aims to inform the public about the european reality. Despite the accomplished efforts, the re-sults of this practice are not yet satisfactory. This is due in our opinion to the wrong approach of the communication policy of the European Union. For decades, it was taking into consideration only the linguistic differences of its audiences. However, theses audiences have also different skills, different interests and different overall atti-tude issues relating to european integration. There is a desire to change this approach. Important steps have been realized in the right direction, but the cost of implementing the new communication policy does not permit to achieve the optimum result.
"

Research paper thumbnail of Η θέση του ατόμου στη διεθνή έννομη τάξη σύμφωνα με τον Νικόλαο Πολίτη. Μετάφραση και σχολιασμός αποσπάσματος από το έργο του Νικολάου Πολίτη Les nouvelles tendances du droit international

Abstract The present constitutes a commented translation of an extract of work of the Greek prof... more Abstract

The present constitutes a commented translation of an extract of work of the Greek professor of international law of the first half of the 20th century Nicolas Politis. According to the writer, the person is the subject and not the object of the international law, as the state is an abstract notion, creation of the human spirit, behind which the person exists. As the internal society is composed by persons that belong to a social institution, the international society is mainly composed by persons that belong to a wider social institution.

Research paper thumbnail of Νέες προοπτικές της Μεταφρασιολογίας υπό το πρίσμα της Γνωσιακής Ψυχολογίας/ Nouvelles perspectives de la Traductologie sous le prisme de la Psychologie Cognitive (EL)

"The cognitive revolution in the investigation of the psychological phenomena during the 50s coul... more "The cognitive revolution in the investigation of the psychological phenomena during the 50s could not but influence the evolution of Translation Studies. Translation, as a particular communicative act, is also a process where the translator’s cognition is critical. The study of the function of the translator’s mind and the process of translation as a total of cognitive
procedures constituted from the very start a great challenge for translation scholars. Following systematically the development of Cognitive Sciences, pioneer research in Translation Studies tried to profit from the new knowledge. The initial undertakings may have ended in the expected results; they have created, however, a tendency according to which Cognitive Sciences and, mainly, Cognitive Psychology can offer a lot to Translation
Studies. The new approach raises inevitably matters of epistemological and methodological nature, which the paper briefly presents."

Research paper thumbnail of Le traducteur grec face au texte révisé de la Constitution française

"La traduction d’'un texte constitutionnel représente un défi pour un traducteur en raison non se... more "La traduction d’'un texte constitutionnel représente un défi pour un traducteur en raison non seulement des difficultés particulières de la traduction juridique, mais aussi en raison de son caractère primaire dans l’ordre juridique d’un État. On doit, cependant, noter que la difficulté principale de la traduction juridique en général ne consiste pas à son approche méthodologique particulière, car en principe le traducteur applique dans tous les types de traduction la même méthodologie. Ce qui constitue pour l’essentiel la difficulté de la traduction juridique est :
- son champ de référence spécialisé, avec lequel les non-juristes ne sont pas familiarisés,
- le fait que le traducteur soit appelé à franchir l’abîme qui sépare en principe les systèmes juridiques en question, et
- le fait que les textes juridiques, selon leur nature, présentent des caractéristiques particuliers.
Les difficultés essentielles de la traduction juridique font partie principalement de la sphère de la pragmatique, de la sémantique et de la stylistique, et secondairement de la sphère de la morphosyntaxe, bien que les choix stylistiques du rédacteur puissent influencer la sphère de la morphosyntaxe et constituer ainsi une source de difficultés surtout pour les traducteurs non expérimentés.
Le degré de difficulté des textes juridiques à traduire et le degré d’effort que le traducteur doit accomplir pour atteindre son objectif dépend:
- du degré de spécialisation du champ de référence,
- du degré de différentiation des systèmes juridiques impliqués, et
- des particularités du langage juridique employé.
Dans la pratique nous constatons que la traduction juridique suppose un degré élevé d’'analyse et d’interprétation, et plus généralement une maîtrise de la méthodologie de la traduction.
Le traducteur professionnel n'’est pas, comme certains le croient encore, un simple bilingue (ou multilingue), ni un spécialiste qui connaît des langues étrangères. Il s’'agit d'’un
être spécifiquement qualifié, en principe multilingue, qui sait comment repérer et évaluer les ressources nécessaires et comment les exploiter adéquatement pour réaliser sa tâche. La méthodologie de la traduction pour sa part n’est pas une simple « recette » facilement applicable, mais une méthode d’approche scientifique du texte à traduire."

Research paper thumbnail of Texte juridique et multilinguisme

Research paper thumbnail of Η διακειμενικότητα ως «εργαλείο» για τη μετάφραση κειμένων που έχουν  παραχθεί με βάση το παράγωγο κοινοτικό δίκαιο

La transposition du droit communautaire aux droits nationaux crée des liens particuliers (interte... more La transposition du droit communautaire aux droits nationaux crée des liens particuliers (intertexte, intertextualité) entre les textes communautaires et les textes nationaux (lois, actes règlementaires, textes d'application, etc). Le fait que les textes communautaires existent dans toutes les langues officielles de l'Union européennes, permet au traducteur qui traduit un texte "national" qui est fondé sur le droit communautaire de le consulter en double visualisation sur le site de Eur-lex (http://eur-lex.europa.eu/).

Περίληψη:
Η μεταφορά του κοινοτικού δικαίου στο εθνικό δίκαιο διαμορφώνει ιδιαίτερους δεσμούς (διακείμενο, διακειμενικότητα) μεταξύ των κοινοτικών και των εθνικών κειμένων (νόμοι, κανονιστικές πράξεις, κείμενα εφαρμογής, κά). Η ύπαρξη κοινοτικών κειμένων σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής ¨Ενωσης επιτρέπει στον μεταφραστή που μεταφράζει "εθνικό" κείμενο, που βασίζεται στο κοινοτικό δίκαιο, να το συμβουλεύεται σε διπλή απεικόνιση τη βάση Eur-lex (http://eur-lex.europa.eu/)

Research paper thumbnail of Αξιολόγηση των μεταφραστικών λαθών

Οι ασχολούμενοι με ζητήματα της Διδακτικής της Μετάφρασης δεν έχουν ακόμη φτάσει στο σημείο να δι... more Οι ασχολούμενοι με ζητήματα της Διδακτικής της Μετάφρασης δεν έχουν ακόμη φτάσει στο σημείο να διατυπώσουν κοινή περιγραφή της έννοιας του μεταφραστικού λάθους. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ότι δεν υπάρχει σύμπτωση απόψεων ακόμη και σε θεμελιώδη ζητήματα της Επιστήμης της Μετάφρασης, όπως αυτό της γενικής στρατηγικής που οφείλει να ακολουθεί ένας μεταφραστής.
Αν παρακάμψουμε αυτές τις ακραίες θέσεις διαπιστώνουμε πλέον ότι οι ασχολούμενοι με την Επιστήμη της Μετάφρασης συμφωνούν σε γενικές γραμμές όσον αφορά στην έννοια του μεταφραστικού λάθους, καθώς οι όποιες διαφοροποιήσεις οφείλονται κατά κύριο λόγο στη διαφορετική επιστημονική προσέγγιση του αντικειμένου.

Research paper thumbnail of Η αντιμετώπιση των νεολογισμών στην επιστημονική μετάφραση

Research paper thumbnail of Παρουσίαση βιβλίου Νικόλα Μανιτάκη "Γαλλικό Ινστιτούτο 1915-1961"

Πρόκειται για ένα βιβλίο στο οποίο Νικόλας Μανιτάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής του ΕΚΠΑ παρουσιάζει ... more Πρόκειται για ένα βιβλίο στο οποίο Νικόλας Μανιτάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής του ΕΚΠΑ παρουσιάζει τις πρώτες δεκαετίες λειτουργίας του Γαλλικού Ινιστούτου, οι οποίες συμπίπτουν με τις θητείες του Octave Merlier και του Roger Milliex .
Για την συγγραφή του βιβλίου ο συγγραφέας βασίστηκε σε αρχειακό υλικό που εντόπισε στη Γαλλία και την Αθήνα.

Research paper thumbnail of Gestion de projets de traduction

Conférence portant sur la gestion de projets de traduction. Université Paul-Valéry Montpellier I... more Conférence portant sur la gestion de projets de traduction.
Université Paul-Valéry Montpellier III, septembre 2016

Research paper thumbnail of Ο φιλέλληνας Jimmy Jamar μέσα από τη ματιά του μεταφραστή του

Καταρχάς επιθυμώ να ευχαριστήσω εκ βάθους καρδίας τη Βυρωνική Εταιρία και ιδιαίτερα την Πρόεδρό τ... more Καταρχάς επιθυμώ να ευχαριστήσω εκ βάθους καρδίας τη Βυρωνική Εταιρία και ιδιαίτερα την Πρόεδρό της κυρία Ροδάνθη Φλώρου για την πρόσκληση να μιλήσω σ' αυτή τη συγκέντρωση που είναι αφιερωμένη στον Βέλγο φιλέλληνα και φίλο Jimmy Jamar και να ευχηθώ σε όλες και όλους καλή χρονιά! Τιμή μου να βρίσκομαι σ' αυτόν εδώ τον χώρο στον οποίο πλανάται το πνεύμα του Βρετανού φιλέλληνα Τζορτζ Γκόρντον Μπάιρον, 6ου Βαρώνου Μπάιρον, γνωστού στην Ελλάδα ως «Λόρδος Βύρων», αυτού του ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης που ενέπνευσε τον σημερινό μας καλεσμένο, τον Jimmy Jamar και τον ώθησε να γράψει το βιβλίο του «Επιστολές στον Λόρδο Βύρωνα». Με τον Jimmy Jamar γνωριστήκαμε πριν από αρκετά χρόνια σε μια πολύ μικρή παραλία της Φολεγάνδρου κι έκτοτε συνδεθήκαμε με βαθειά φιλία, η οποία σφυρηλατήθηκε με τον χρόνο. Καθώς η Φολέγανδρος, αυτό το άνυδρο αλλά πανέμορφο νησί των Κυκλάδων, αποτελεί κοινό τόπο παραθερισμού, είχα την ευκαιρία, κουβεντιάζοντας μαζί του, να ανακαλύπτω κάθε μέρα όλο και περισσότερες πτυχές του εσωτερικού του κόσμου. Αν και στα χαρτιά «τεχνοκράτης», καθώς είναι ανώτατο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι ρομαντικός, οραματιστής και συνάμα πραγματιστής, με μια αέναη διάθεση για προσφορά. Η διαλεκτική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ των δύο πόλων της καθημερινότητάς του, του τεχνοκράτη και του αθεράπευτα ρομαντικού, τού προσφέρει τη δυνατότητα να βλέπει με ενάργεια και ευαισθησία τα προβλήματα της δεύτερης πατρίδας του, της Ελλάδας, και να ενεργεί με πάθος για την αντιμετώπισή τους. Όπου κι αν πάει, όπου κι αν σταθεί, μιλάει για την Ελλάδα του χθες, του σήμερα και του αύριο, καταβάλλει προσπάθεια να κινητοποιήσει τον κόσμο υπέρ των αδυνάτων. Δεν αρκείται στα λόγια. Εδώ και πάρα πολύ καιρό έχει περάσει στην πράξη. Συγκεντρώνει χρήματα στην πατρίδα του, το Βέλγιο, και τα προσφέρει σ' αυτούς που έχουν πραγματικά ανάγκη. Διοργανώνει συστηματικά εκδηλώσεις που φέρουν τον τίτλο «12 ώρες για την Ελλάδα» και τα χρήματα που συγκεντρώνει τα διαθέτει για φιλανθρωπικά έργα. Στηρίζει το Σπίτι του Ηθοποιού και τελευταία διαθέτει αυτοπροσώπως πετρέλαιο σε σχολεία ακριτικών χωριών της χώρας. Μετά τη σημερινή συγκέντρωση θα φύγει για την Αλεξανδρούπολη κι από εκεί θα πάει στη Σαμοθράκη, για να συνεχίσει την αποστολή του. Τον καλεί το καθήκον. Τον καλεί το πνεύμα του ανιδιοτελούς φιλελληνισμού. Πριν από λίγες ώρες, τιμώντας το Μεσολόγγι, στήριξε δύο σχολεία ειδικής αγωγής της περιοχής. Δίκαια η Ελληνική Πολιτεία τον τίμησε, το 2014, για την προσφορά του με τη διάκριση του Χρυσού Σταυρού του Τάγματος της Τιμής. Παράλληλα με το φιλανθρωπικό του έργο, αναζητά και και στηρίζει νέους Έλληνες που έχουν διάθεση για προσφορά στην πατρίδα τους. Στηρίζει νέους επιστήμονες με ανοικτούς ορίζοντες, νέους που αποφασίζουν να επενδύσουν στην Ελλάδα του σήμερα, νέους καλλιτέχνες. Πιστεύει στους νέους και επενδύει σ' αυτούς. Επίσης, διοργανώνει συστηματικά εκδηλώσεις ενημερωτικού χαρακτήρα και γράφει άρθρα και βιβλία για την Ελλάδα. 1 Ομιλία η οποία πραγματοποιήθηκε στο Μεσολόγγι, στις 22 Ιανουαρίου 2017, στην τελετή αναγόρευσης του Βέλγου φιλέλληνα Jimmy Jamar σε επίτιμο μέλος της Βυρωνικής Εταιρείας.

Research paper thumbnail of Η διαδικαστικοποίηση ως διδακτικός σκοπός για την κατάρτιση  επαγγελματιών μεταφραστών (Ομιλία, Παγκόσμια Ημέρα Μετάφρασης, Εθνικό Κέντρο Ερευνών)

http://www.youtube.com/watch?v=Dv4FkSKpoJY&feature=youtu.be

Research paper thumbnail of Lorenzo Mabili : Πρόξενος της Ισπανίας στην Κέρκυρα  (19ος  αιώνας)

Βασικές πηγές: Κείμενα Ομότιμου Καθηγητή του ΑΠΘ κ. Ιωάννη Χασιώτη Miguel Angel Ochoa Brun Η Ισπα... more Βασικές πηγές: Κείμενα Ομότιμου Καθηγητή του ΑΠΘ κ. Ιωάννη Χασιώτη Miguel Angel Ochoa Brun Η Ισπανία και τα ελληνικά νησιά. Μια ιστορική θεώρηση. Εκδ. ΕΣΤΙΑ

Research paper thumbnail of La traduction juridique

Research paper thumbnail of Les langues de spécialité: outil dans le processus de la traduction spécialisée

Research paper thumbnail of Η Μετάφραση και η Διερμηνεία παράγοντες διασφάλισης της Ειρήνης, της Δημοκρατίας και της Ευημερίας στην Ευρώπη

Research paper thumbnail of "Επιστολές στον Λόρδο Βύρωνα. Σκέψεις για την Ελλάδα του χθες, του σήμερα, του αύριο", Jimmy Jamar, Μετάφραση Μιχάλη Πολίτη,Εκδόσεις Λοράνδου, Κέρκυρα, 2016 (273 σ.)

Traduction en grec du livre de Jimmy Jamar "Lettres à Byron. Réflexions sur la Grèce de toujours"... more Traduction en grec du livre de Jimmy Jamar "Lettres à Byron. Réflexions sur la Grèce de toujours"

Μετάφραση στα Ελληνικά του βιβλίου του Jimmy Jamar "Lettres à Byron. Réflexions sur la Grèce de toujours"

Research paper thumbnail of Μετάφραση του άρθρου του Jöel MIRLOUP "Οι μεγάλες ζώνες πολιτισμικού τουρισμού. Ορισμός και προβλήματα κορεσμού"

Research paper thumbnail of Ζητήματα γνωσιακής προσέγγισης της διδακτικής της μετάφρασης

Πώς γινόμαστε μεταφραστές; Ποιος έχει τα προσόντα για να γίνει μεταφραστής; Πώς πρέπει να γίν... more Πώς γινόμαστε μεταφραστές;

Ποιος έχει τα προσόντα για να γίνει μεταφραστής; Πώς πρέπει να γίνεται η επιλογή των υποψηφίων μεταφραστών; Βάσει ποιών κριτηρίων; Ποια η συμβολή των γνωσιακών πόρων του μεταφραστή στη διαχείριση του μεταφραστικού έργου; Μπορούν οι Γνωσιακές Επιστήμες να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τη μεταφραστική πράξη; Μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα πορίσματα των σχετικών ερευνών στο πλαίσιο της Διδακτικής της Μετάφρασης; Η μεταφραστική δυσκολία είναι έννοια η οποία μπορεί να οριστεί κατά τρόπο αντικειμενικό ή πρόκειται για έννοια η οποία εξαρτάται όχι μόνο από το προς μετάφραση κείμενο αλλά και από το μεταφράζον υποκείμενο; Μπορούμε να βοηθήσουμε τον εκπαιδευόμενο μεταφραστή να γίνει ακόμη καλύτερος στη δουλειά του παροτρύνοντάς τον να καλλιεργήσει συγκεκριμένες δεξιότητες; Ποια είναι η συμβολή της μεταγνώσης στη διδακτική πράξη; Εκδηλώνεται το φαινόμενο της μεταβίβασης της μάθησης διαρκούσης της μεταφραστικής πράξης; Πώς εκδηλώνεται η δημιουργικότητα του μεταφραστή; Πρόκειται για έννοια που αφορά αποκλειστικά τη λογοτεχνική μετάφραση ή μπορεί να νοηθεί στο πλαίσιο κι άλλων ειδών μεταφράσεων; Δύσκολες ερωτήσεις κι ακόμη πιο δύσκολες οι απαντήσεις. Μ’ αυτή τη μελέτη επιχειρούμε να προσεγγίσουμε ζητήματα της Διδακτικής της Μετάφρασης, με τα οποία ελάχιστοι έχουν ασχοληθεί, αξιοποιώντας γνώσεις και μεθοδολογικά εργαλεία, τα οποία μας προσφέρουν οι Γνωσιακές Επιστήμες.

Research paper thumbnail of Βασικές έννοιες του κράτους χρήσιμες για τη μετάφραση κειμένων σχετικού περιεχομένου

Research paper thumbnail of Τουριστική Γεωγραφία

Research paper thumbnail of Μεταφραστική μεθοδολογία

Η χάραξη στρατηγικής από τον μεταφραστή συνοδεύεται επομένως από την πραγματοποίηση μιας σειράς ε... more Η χάραξη στρατηγικής από τον μεταφραστή συνοδεύεται επομένως από την πραγματοποίηση μιας σειράς ενεργειών που θα την καταστήσουν εφαρμόσιμη, δηλαδή θα καταστήσουν εφικτή την εκπόνηση μιας μετάφρασης. Το σύνολο αυτών των ενεργειών αποτελούν τη μεταφραστική μεθοδολογία.

Research paper thumbnail of Ο μεταφραστής ως αναγνώστης: εφαρμογή της τεχνολογίας του eye-tracking

Research paper thumbnail of Προϋποθέσεις για την εισαγωγή σε τμήμα μετάφρασης  και  διερμηνείας  -  Οι  γλωσσικές  δεξιότητες  και  οι  εγκυκλοπαιδικές  γνώσεις  του  εκπαιδευόμενου  μεταφραστή

Προϋποθέσεις για την εισαγωγή σε τμήμα μετάφρασης και διερμηνείας -Οι γλωσσικές δεξιότητες και οι... more Προϋποθέσεις για την εισαγωγή σε τμήμα μετάφρασης και διερμηνείας -Οι γλωσσικές δεξιότητες και οι εγκυκλοπαιδικές γνώσεις του εκπαιδευόμενου μεταφραστή 1 Μιχάλη Πολίτη, Αναπληρωτή Καθηγητή στο ΤΞΓΜΔ του Ιονίου Πανεπιστημίου Ως γνωστόν, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της διδακτικής πράξης προϋποθέτει την ύπαρξη τριών τουλάχιστον παραγόντων: του εκπαιδευόμενου, του διδάσκοντος και του προς διδασκαλία αντικειμένου, για να είναι δε επιτυχής η έκβαση του διδακτικού έργου πρέπει να αναπτυχθεί η κατάλληλη για την περίσταση δυναμική σχέση μεταξύ αυτών των παραγόντων. Προκειμένου να διαμορφωθούν οι συνθήκες για την παραγωγή του βέλτιστου αποτελέσματος είναι σκόπιμο η επιλογή και η αξιολόγηση του εκπαιδευόμενου να γίνεται βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. Όπως προκύπτει από τη διεθνή βιβλιογραφία και τη διεθνή πρακτική, οι γνωστές διεθνώς σχολές κατάρτισης επαγγελματιών μεταφραστών θέτουν αυστηρά κριτήρια επιλογής μεταξύ των υποψηφίων, δίδοντας έμφαση όχι μόνο στο επίπεδο γλωσσομάθειας και τον πλούτο του γνωσιολογικού εξοπλισμού των υποψηφίων, αλλά και σε γνωσιακές δεξιότητες, απαραίτητες για την κατάρτιση επαγγελματιών μεταφραστών.

Research paper thumbnail of  Conception et organisation  d'un cursus et des cours de  traduction

Research paper thumbnail of Περί μεταφράσεως

Όσο περισσότερο μεταφράζεις τόσο βαθύτερα συλλαμβάνεις την ουσία της μετάφρασης, και όσο βαθύτερα... more Όσο περισσότερο μεταφράζεις τόσο βαθύτερα συλλαμβάνεις την ουσία της μετάφρασης, και όσο βαθύτερα συλλαμβάνεις την ουσία της μετάφρασης τόσο καλύτερα μεταφράζεις. Η μετάφραση δεν είναι μια απλή γλωσσική διεργασία η οποία προϋποθέτει τη γνώση της γλώσσας-πηγής και της γλώσσας-στόχου, αλλά μια σύνθετη πράξη που απαιτεί δυναμική ενεργοποίηση του γλωσσικού και του γνωσιολογικού εξοπλισμού του μεταφραστή. Δεν μεταφράζουμε λέξεις, αλλά νοήματα γλωσσικώς εκπεφρασμένα. Πρέπει, επομένως, ο μεταφραστής να συνειδητοποιήσει ότι όταν μεταφράζει οφείλει να συλλάβει πλήρως τα νοήματα καθώς και τον τρόπο με τον οποίο τα έχει διατυπώσει ο συντάκτης του πρωτοτύπου και να τα επαναδιατυπώσει, χωρίς απώλειες, στη γλώσσα-στόχο. Ως αποτέλεσμα ο αναγνώστης του μεταφράσματος πρέπει να κατανοεί ό,τι ακριβώς και ο αναγνώστης του πρωτοτύπου. Αυτό το έργο δεν είναι αυτονόητο. Απαιτεί γνώση των πολιτισμών, του γνωστικού πεδίου στο οποίο εντάσσονται οι διατυπωμένες έννοιες και τα νοήματα, καθώς και των επικοινωνιακών συνθηκών που διέπουν το κείμενο. Απαιτεί, επίσης, πνευματική εγρήγορση, ευαισθησία, ισχυρά νεύρα, αντοχή και προ παντός σεβασμό του αναγνώστη μας. Το μετάφρασμά μας πρέπει να είναι επώνυμο και εμείς να είμαστε έτοιμοι να ακούσουμε και να δεχθούμε κάθε κριτική. Αυτή θα μας βοηθήσει να γίνουμε καλύτεροι, διότι καμία μετάφραση δεν είναι τέλεια και μοναδική.

Research paper thumbnail of Βασικές διαφορές μεταξύ έμπειρων και αρχάριων μεταφραστών  Μιχάλη Πολίτη, Αναπληρωτή Καθηγητή στο ΤΞΓΜΔ του Ιονίου Πανεπιστημίου

Μιχάλη Πολίτη, Αναπληρωτή Καθηγητή στο ΤΞΓΜΔ του Ιονίου Πανεπιστημίου "Μελετώντας περιπτώσεις έμπ... more Μιχάλη Πολίτη, Αναπληρωτή Καθηγητή στο ΤΞΓΜΔ του Ιονίου Πανεπιστημίου "Μελετώντας περιπτώσεις έμπειρων και αρχάριων μεταφραστών, έχουμε διαπιστώσει ότι σε γενικές γραμμές εμφανίζουν τις εξής διαφορές, τις οποίες είναι σκόπιμο να γνωρίζουν οι διδάσκοντες τη μετάφραση, καθώς κάθε μια από αυτές μπορεί να αποτελέσει διακριτό στόχο στο πλαίσιο του σχεδιασμού των μαθημάτων τους.

Research paper thumbnail of Vinay & Darbelnet (1958): Συγκριτική Γλωσσολογία και Μετάφραση

Μιχάλη Πολίτη, Αναπληρωτή Καθηγητή στο ΤΞΓΜΔ του Ιονίου Πανεπιστημίου "Οι μέχρι τότε προσεγγίσεις... more Μιχάλη Πολίτη, Αναπληρωτή Καθηγητή στο ΤΞΓΜΔ του Ιονίου Πανεπιστημίου "Οι μέχρι τότε προσεγγίσεις ήταν σαφώς πιο «κειμενοκεντρικές», καθώς εστίαζαν ως επί το πλείστον στη σχέση του κειμένου αφετηρίας με το κείμενο αφίξεως ή σε φαινόμενα που «αποτυπώνοταν» στο μετάφρασμα. Μεταξύ των εκφραστών αυτής της προσέγγισης ήταν οι Vinay και Darbelnet οι οποίοι από τη δεκαετία του '50 στο μνημειώδες έργο

Research paper thumbnail of "Κάθετη ανάγνωση" ενόψει της παραγωγής μεταφραστικού έργου

Όπως έχουμε διαπιστώσει στην πράξη, η κάθετη αυτή ανάγνωση δεν είναι συνεχής και αδιάλειπτη, αλλά... more Όπως έχουμε διαπιστώσει στην πράξη, η κάθετη αυτή ανάγνωση δεν είναι συνεχής και αδιάλειπτη, αλλά διακόπτεται ενίοτε λόγω της εστίασης σε ορισμένα σημεία του κειμένου που παρουσιάζουν στον μεταφραστή ιδιαίτερο, από σημασιολογική άποψη, ενδιαφέρον ή λόγω της σημειακής χρήσης βοηθημάτων τα οποία διευκολύνουν τον μεταφραστή στην κατανόηση κάποιου σημείου που κρίνει ότι είναι πολύ σημαντικό. Παρακολουθώντας τις κινήσεις εκπαιδευόμενων μεταφραστών, διαπιστώνουμε ότι οι κινήσεις αυτές δεν ακολουθούν απαραίτητα την ίδια σειρά και την ίδια ένταση, καθώς η εν γένει στάση τους εξαρτάται συνήθως από την εμπειρία τους στη μετάφραση. Έχουμε παρατηρήσει ότι οι πρωτοετείς φοιτητές έχουν την τάση είτε να ακολουθούν κατά γράμμα τις οδηγίες του διδάσκοντος («πρώτα προβαίνουμε σε μία γρήγορη κάθετη ανάγνωση και μετά συμβουλευόμαστε τα βοηθήματα») είτε με το που παίρνουν το κείμενο «αγκαλιάζουν» τα λεξικά τους και με την πρώτη ευκαιρία τα συμβουλεύονται, ακόμη κι αν δεν έχουν σχηματίσει μια εικόνα για τις επικοινωνιακές συνθήκες που διέπουν το έργο το οποίο τους έχει ανατεθεί και το περιεχόμενο του κειμένου που καλούνται να μεταφράσουν. Όπως τους επισημαίνουμε σε κάθε ευκαιρία, η χρήση βοηθημάτων πριν ολοκληρωθούν αυτές οι προκαταρκτικές διαδικασίες δεν τους εξυπηρετεί απαραίτητα, καθώς, για παράδειγμα, ένα μονόγλωσσο λεξικό παρουσιάζει πολλές και διαφορετικές σημασίες ή/και χρήσεις μιας λέξης, ενώ ένα δίγλωσσο μία ή περισσότερες αποδόσεις. Και οι δύο περιπτώσεις, αντί να βοηθούν τον εκπαιδευόμενο, ενδέχεται να τον αποπροσανατολίζουν ή να προκαλούν ανούσια απώλεια χρόνου και συγκέντρωσης της προσοχής από το βασικό του έργο, το οποίο, όπως αναφέραμε ανωτέρω, συνίσταται στο να σχηματίσει μια πρώτη, προσωρινή, αναπαράσταση του προβλήματος που καλείται να διαχειριστεί. Με την πάροδο του χρόνου, με την άσκηση και τις κατά διαστήματα αξιολογήσεις και επισημάνσεις από πλευράς των διδασκόντων τους, οι εκπαιδευόμενοι βελτιώνονται αισθητά σ' αυτό το επίπεδο κι έτσι, κατά κανόνα, η πρώτη αυτή επεξεργασία γίνεται ορθά, χωρίς απώλεια χρόνου και ενέργειας.

Research paper thumbnail of Jacques Baeyens, Les Français à Corfou 1797-1799 & 1807-1814  Μετάφραση: Μιχάλη Πολίτη (Οι Γάλλοι στην Κέρκυρα 1797-1799 & 1807-1814)

Οι Γάλλοι στην Κέρκυρα 1797-1799 & 1807-1814, 2021

Μετάφραση από τα Γαλλικά του έργου του πρώην Πρέσβη Jacques Baeyens στο οποίο γίνεται αναλυτική α... more Μετάφραση από τα Γαλλικά του έργου του πρώην Πρέσβη Jacques Baeyens στο οποίο γίνεται αναλυτική αναφορά στις δύο περιόδους παρουσίας των Γάλλων στα Επτάνησα.

Research paper thumbnail of Η εξέλιξη του σημασιολογικού περιεχομένου της έννοιας «ελβετική ουδετερότητα» διαμέσου των αιώνων /L'évolution de la notion de la "neutralité suisse" à travers les siècles

Πρακτικά 14ου Συνεδρίου ΕΛΕΤΟ, 2023

Studying a corpus of texts related to the concept of "international neutrality", we found that it... more Studying a corpus of texts related to the concept of "international neutrality", we found that its semantic content, especially in the case of Switzerland, does not remain stable.
Swiss neutrality is the result of a long evolutionary process in which the concept has functioned sometimes as an end in itself and sometimes as a means in the context of the country's foreign and domestic political life.
As a political concept, interwoven with foreign policy, it enabled the cantons and the Confederation to ensure that they did not become involved in armed conflicts with stronger rivals, and as a concept interwoven with domestic policy it ensured the cohesion of the Confederation, which was threatened by the influence of neighbouring countries on the linguistic communities of Switzerland.
As soon as this concept was included in agreements signed by the cantons as independent entities or by the Confederation itself, it acquired an ad hoc semantic content. The term used sometimes covered a limited range of the meaning of the concept and sometimes a wider range. However, there were also cases of deliberate use of the term with an unclear semantic content, resulting in different interpretations and practices.
The unclear semantic content and the different interpretations of the term have for centuries been the cause of many long discussions and consultations both at international and purely Swiss level, as was the case, for example, in view of Switzerland's participation in international organisations (League of Nations, UN, etc.).

Research paper thumbnail of Η σχέση του Αθανασίου Μ. Πολίτη με τη Φιλική Εταιρεία

Πρακτικά επιστημονικής ημερίδας "200 χρόνια από την εγκατάσταση των εφοριών της Φιλικής Εταιρείας στην Επτάνησο" , Αναγνωστική Εταιρεία Κερκύρας και Κερκυραϊκή Ένωση Αθηνών, Παλαιά Βουλή, 30 Νοεμβρίου 2019., 2021

Όπως προκύπτει από δευτερογενείς πηγές ο Λευκάδιος καθηγητής χημείας της Ιονίου Ακαδημίας συγκατα... more Όπως προκύπτει από δευτερογενείς πηγές ο Λευκάδιος καθηγητής χημείας της Ιονίου Ακαδημίας συγκαταλέγεται μεταξύ των Επτανησίων που είχαν μυηθεί στηΦιλική Εταιρεία. Πρωτογενείς πηγές δεν υπάρχουν, ή τουλάχιστον δεν έχουν βρεθεί ακόμη, δεδομένου ότι το προσωπικό αρχείο του Αθανασίου Πολίτη κάηκε τον Σεπτέμβριο του 1943, κατά τον βομβαρδισμό της Κέρκυρας από τα ναζιστικά στούκας. Η βασική πηγή στην οποία γίνεται εκτενής αναφορά στη σχέση του Αθανασίου Πολίτη με τη Φιλική Εταιρεία είναι ένα άρθρο του Κωνσταντίνου Λάζαρη στην Επετηρίδα της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών,1 η οποία βασίζεται σε σειρά δευτερογενών πηγώντις οποίες μπορούμε να χαρακτηρίσουμε καταρχήν ως αξιόπιστες.

Research paper thumbnail of Πρακτικά Ημερίδας «Η μετάφραση και η διερμηνεία στον ευρύτερο δημόσιο τομέα»

Πρακτικά της Ημερίδας «Η μετάφραση και η διερμηνεία στον ευρύτερο δημόσιο τομέα» την οποία είχε ... more Πρακτικά της Ημερίδας «Η μετάφραση και η διερμηνεία στον ευρύτερο δημόσιο τομέα» την οποία είχε διοργανώσει στην Ιόνιο Ακαδημία στις 12 Μαΐου 2008 το ΕΝΟΠΟΤΕΜ (Εργαστήριο Νομικής, Οικονομικής, Πολιτικής και Τεχνικής Μετάφρασης) του ΤΞΓΜΔ.

Research paper thumbnail of Transposition des règles du droit de l'UE et traduction : enjeux géopolitiques et intégration européenne 

Langues et langages juridiques. Traduction et traductologie, didactique et pédagogie, 2021

Whereas in principle the European Union aims to guarantee the equal participation of the member c... more Whereas in principle the European Union aims to guarantee the equal participation of the member countries in the formation of Union law and to respect the cultures of the Member States by an arsenal of common rules, in practice we find that this is not always fully respected.
From a legal point of view, European Union law is formed following a fairly complex procedure. This law, which is presented as a "hybrid multilingual law", written in all the official languages ​​of the Member States, is transposed directly or indirectly into the national laws of the member states. Once transposed, this law constitutes the source for the creation of a multitude of texts of legal or other nature, conveying explicitly or implicitly notions included in the regulatory texts of the European Union.
The fact that this law is produced in principle far from the ordinary production centers of the national legal language, and the fact that the language policy of the European Union aims, inter alia, at the drafting of legal texts which can be easily translated into the other official languages, are at the origin of the creation of a hybrid legal language. Given the functional nature of English, it is increasingly used as the initial drafting language for draft European acts.
This choice seems to create a geopolitical dynamic in favor of the Anglo-Saxon world to the detriment of other languages ​​and cultures. For many British people, however, this seems to be in fact a Trojan horse in the heart of the legal culture of the UK. European Union law, being produced in Brussels (or elsewhere in the continent) by persons who do not have English as their mother tongue and have not necessarily studied law in the United Kingdom, is in fact an “hybrid law” based mainly on the law of the countries of the continent, that is, countries whose law is not based on the common law. Although this law is written / translated - among other languages - into English, in principle their own language, there are British people who do not recognize this type of English as the common law English, and have sometimes trouble in grasping the profound meaning of certain notions and procedures. There are British jurists, followed by politicians, who see the process of the transposition of Union law into the legal system of their country, its application by the Commission and its interpretation by the Court of Justice of the European Union, as an infringement and as a risk for their national identity. These people may be part of the Brexit supporters.