Ceyhun Yavuz | Istanbul University (original) (raw)

Papers by Ceyhun Yavuz

Brent Shaw has recently argued that the Neronian persecution never occurred. In fact, there are n... more Brent Shaw has recently argued that the Neronian persecution never occurred. In fact, there are no grounds for doubting Tacitus' report of the persecution. Sources later than Tacitus (Melito, Dionysius of Alexandria) date the martyrdoms of Peter and Paul to the reign of Nero, but those reports have no bearing on the veracity of Tacitus' account.

Furta & Adulteria, & perjurae crimina Fraudis; Quive vagis populis circumdare moenibus Urbes Auto... more Furta & Adulteria, & perjurae crimina Fraudis; Quive vagis populis circumdare moenibus Urbes Autor erat; Cererisve beavit munere gentes; Vel qui curarum lenimen pressit ab Uva; Vel qui Niliaca monstravit arundine pictos Consociare sonos, oculisque exponere Voces; Humanam sortem minus extulit; utpote pauca Respiciens miserae solummodo commoda vitae. Jam vero Superis convivae admittimur, alti Jura poli tractare licet, jamque abdita coecae Claustra patent Terrae rerumque immobilis ordo, Et quae praeteriti latuerunt saecula mundi. Talia monstrantem mecum celebrate Camaenis, Vos qui coelesti gaudetis nectare vesci, NEWTONVM clausi reserantem scrinia Veri, NEWTONVM Musis charum, cui pectore puro Phoebus adest, totoque incessit Numine mentem: Nec fas est propius Mortali attingere Divos. EDM. HALLEY. PHILOSOPHIAE NATURALIS Principia MATHEMATICA. Definitiones. Def. I. Quantitas Materiae est mensura ejusdem orta ex illius Densitate & Magnitudine conjunctim. Aer duplo densior in duplo spatio quadruplus est. Idem intellige de Nive et Pulveribus per compressionem vel liquefactionem condensatis. Et par est ratio corporum omnium, quae per causas quascunq; diversimode condensantur. Medii interea, si quod fuerit, interstitia partium libere pervadentis, hic nullam rationem habeo. Hanc autem quantitatem sub nomine corporis vel Massae in sequentibus passim intelligo. Innotescit ea per corporis cujusq; pondus. Nam ponderi proportionalem esse reperi per experimenta pendulorum accuratissime instituta, uti posthac docebitur. Def. II. Quantitas motus est mensura ejusdem orta ex Velocitate et quantitate Materiae conjunctim. Motus totius est summa motuum in partibus singulis, adeoq; in corpore duplo majore aequali cum Velocitate duplus est, et dupla cum Velocitate quadruplus. Def. III. Materiae vis insita est potentia resistendi, qua corpus unumquodq;, quantum in se est, perseverat in statu suo vel quiescendi vel movendi uniformiter in directum. Def. IV. Vis impressa est actio in corpus exercita, ad mutandum ejus statum vel quiescendi vel movendi uniformiter in directum. Consistit haec vis in actione sola, neq; post actionem permanet in corpore. Perseverat enim corpus in statu omni novo per solam vim inertiae. Est autem vis impressa diversarum originum, ut ex ictu, ex pressione, ex vi centripeta. Def. V. Vis centripeta est qua corpus versus punctum aliquod tanquam ad centrum trahitur, impellitur, vel utcunq; tendit. Hujus generis est gravitas, qua corpus tendit ad centrum Terrae: Vis magnetica, qua ferrum petit centrum Magnetis, et vis illa, quaecunq; sit, qua Planetae perpetuo retrahuntur a motibus rectilineis, et in lineis curvis revolvi coguntur. Est autem vis centripetae quantitas trium generum, absoluta, acceleratrix et motrix. Def. VI. Vis centripetae quantitas absoluta est mensura ejusdem major vel minor pro efficacia causae eam propagantis a centro per regiones in circuitu. Uti virtus Magnetica major in uno magnete, minor in alio. Def. VII. Vis centripetae quantitas acceleratrix est ipsius mensura Velocitati proportionalis, quam dato tempore generat. Corol. I. Corpus viribus conjunctis diagonalem parallelogrammi eodem tempore describere, quo latera separatis. Si corpus dato tempore, vi sola M , ferretur ab A ad B, & vi sola N , ab A ad C, compleatur parallelogrammum ABDC, & vi utraq; feretur id eodem tempore ab A ad D. Nam quoniam vis N agit secundum lineam AC ipsi BD parallelam, haec vis nihil mutabit velocitatem accedendi ad lineam illam BD a vi altera genitam. Accedet igitur corpus eodem tempore ad lineam BD sive vis N imprimatur, sive non, atq; adeo in fine illius temporis reperietur alicubi in linea illa BD. Eodem argumento in fine temporis ejusdem reperietur alicubi in linea CD, & idcirco in utriusq; lineae concursu D reperiri necesse est. Corol. II. Et hinc patet compositio vis directae AD ex viribus quibusvis obliquis AB & BD, & vicissim resolutio vis cujusvis directae AD in obliquas quascunq; AB & BD. Quae quidem Compositio & resolutio abunde confirmatur ex Mechanica. Ut si de rotae alicujus centro O exeuntes radij inaequales OM , ON filis M A, N P sustineant pondera A & P , & quaerantur vires ponderum ad movendam rotam: per centrum O agatur recta KOL filis perpendiculariter occurrens in K & L, centroq; O & intervallorum OK, OL majore OL describatur circulus occurrens filo M A in D: & actae rectae OD parallela sit AC & perpendicularis DC. Quoniam nihil refert utrum filorum puncta K, L, D affixa sint vel non affixa ad planum rotae, pondera idem valebunt ac si suspenderentur a punctis K & L vel D & L. Ponderis autem A exponatur vis tota per lineam AD, & haec resolvetur in vires AC, CD, quarum AC trahendo radium OD directe a centro nihil valet ad movendam rotam; vis autem altera DC, trahendo radium DO perpendiculariter, idem valet ac si perpendiculariter traheret radium OL ipsi OD aequalem; hoc est idem atq; pondus P , quod sit ad pondus A ut vis DC ad vim DA, id est (ob similia triangula ADC, DOK,) ut OK ad OD seu OL.

Dizimizde yer alan Kant'm üçüncü kitabı olan Prolegomena'm/ı bu çevirisini, yayımlamşınm tam ikiy... more Dizimizde yer alan Kant'm üçüncü kitabı olan Prolegomena'm/ı bu çevirisini, yayımlamşınm tam ikiyüzüncü yılında okurlarımıza sunuyoruz. Çoğul biçiminde bir sözcük olan 'prolegomena', 'önsöz'anlamına gelmektedir. Kant'ın bu kitabının adı olarak bu söz, nerdeyse özel isim haline gelmiştir; bu nedenle onu türkçeleştirmeden bırakmayı yeğledik. Daha önce yayımladığımız iki Kant çevirisi, filozofun Etiğine ilişkin iki ana kitabıdır. Prolegomena, Kant'ın Bilgi Felsefesine ilişkin iki ana kitabından biridir. Diğer iki kitaba göre Prolegomena V»n dili, daha çetrefil, hatta onlara göre biraz daha özensizdir, denebilir. Yapıtı, bu çetrefilliği koruyarak çevirdik. Ancak okunmayı biraz kolaylaştırmak için, yan tümceleri sık sık iki çizgi arasına aldık. Çeviri metninin sağındaki sayfa numaraları, Prolegomena'm/ı A basımının sayfalarını gösteriyor. Bu çevirinin yayımlanabilmesine katkısı olan bütün arkadaşlarıma ve METEKSAN Limited Şirketi Baskı Tesisleri'nde çalışanlara burada •da teşekkürlerimi sunarım. t.K. Prolegomena z u einer jeden künftigen Metaphysik die als Wissenschaft wird auftreten können, von Immanuel Kant Riga, bey Johann Friedrich Hartknoch. 178 3-*) Rusticus exspectat, dum defluat amnis: at ille Labitur et labetur in omne volubilis aevum. Horatius *) Bununla birlikte bu yıkıcı Felsefenin kendisine H u m e Metafizik diyerek, ona yüksek bir değer verdi. Şöyle der: "Metafizik ve Ahlâk, bilimin en önemli dallarıdır; Matematik ve Doğa Bilimi onların yarısı kadar bile değerli değildir." (Denemeler, 4. Bölüm, s. 214, Almanca çev.

MUKADDİME 888, XXIII. Tabiiyat (Fizik), 89ı/XXIV. Tıp ilmi, 89ı/XXV. Ziraat, 893/XXVI. İlahiyat i... more MUKADDİME 888, XXIII. Tabiiyat (Fizik), 89ı/XXIV. Tıp ilmi, 89ı/XXV. Ziraat, 893/XXVI. İlahiyat ilmi, 894/XXVII. Sihir ve tılsım ilim! eri, 898/XXVIII. Harflerin esrarına dair olan ilim, 909/Tahkik ve bir nükte, 91 3/Harflerle aHikah irtibatlar cihetinden gizli sırlara vakıf olmak, 932/Harf esasına dayanan kanunlarla gizli sırlar üzerine istidlal edilmesi, 937/XXIX. Kimya ilmi, 940/XXX. Felsefenin iptaline ve fe lsefeyi meslek edinenierin fe sadına dair (felsefeye ve filozoflam reddiye), 950/XXXI . Müneccimlik sanatının iptali ne, mesnedlerinin zaafına ve gayesinin fesadına dair, 956/XXXII. Kimyanın semeresi ni (iksiri) inkara, onun var olmasının imkansızlığına ve onu meslek edinmekten neşet eden mefsedetlere dair, 962/XXXIIl. Telifte itimat edilmesi icab eden maksatlar ve bu nun dışında kalanların ilga edilmesi, 971/XXXIV. İliıniere dair telifterin çok olması, il min tahsil edilmesine engel olur, 975/XXXV. ilimiere dair yazılan eserlerin çok muhta sar olmaları, talimi (ve tedris usulünü) ihlal eder, 977/XXXVI. Talim ve takrir usfılü iti bariyle ilimlerde takip edilmesi doğru olan tarz, 979/XXXVII. Alet ilimlerinde nazariarın genişletilmemesi ve meselelerin teferruatına inilmemesi lazım geldiğine dair, 984/XXXVIII. Çocukların eğitimi ve bu hususta islam beldelerinde takip edilen muhte lif usuller, 986/IXL. Talebelcre karşı sert davranmak, onlara zarar verir, 989/XL. ilim tahsil etmek için sefer yapmak ve üstatlarla görüşmek öğretimdeki kemali art ırır, 991/XLI. Beşcr nevi içinde siyasetten ve siyasi gidişaltan en az anlayan ulema sınıfıdır, 992/XLII. İslamdaki ilim adamlarının ekserisi Acemdir, 994/XLIII. Bir kimsenin ana di linin Arapça olmaması, ilimleri tahsil hususunda dili Arapça olanlardan onu geri durum da bırakır, 997/XLIV. Arap lisanı ile alakah ilimiere dair, ı 002/Nahiv ilmi, 1003/Lugat ilmi, 1005/Beyan ilmi, 1009/Edeb ilmi, 1012/XLV. Lisan, sınai bir melekedir, ı O ı 4/XLVL (Bedevfler tarafından kullanılan) şu çağdaki Arap li sanı, Mudar ve Himyer li sanına mugayir müstakil bir lisandır, (diyenleri redde dair), ıoı5/XLVII. Hadarlierin ve şehirlerdeki halkın lisanları Mudar lisanına muhalif müstakil bir lisandır, JOı9/XLVIII. Mudar ! isanının talimine dair, ı 020/XLIX. (Mudari) lisandaki meleke, Arapça sanatından başka olup talimde ona muhtaç değildir, ı 021/L. Beyan ehlinin ıstılahındaki "zevk"in tef sirine, bunun manasının tahkikine ve umumiyetle Araplaşmış olan gayr-ı Araplarda bunun hasıl olmanıasının izahına dair, 1023/Ll. Şehirliler, talimlc hasıl olan şu !isan! meleke nin !ahsili hususunda mutlak olarak geri durunıda olup bunlardan Arap lisaııına en uzak kalanlar için bu melekenin kazanılması daha zor ve daha güçtür, 1026/Lll. Sözün biri na zım, öbürü nesirolmak üzere iki fe nne ayrı lması, 1029/LIII. Çok az kimse müstesna hem nazım hem ncsir fe nlerinde iyi bir seviyede bulunanlara tesadüf edilemez, 1031/LIV. Şiir sanatı ve onu öğrenmenin yolu, ı032/LV. Nazım ve nesir sanatı, manalar da değil ancak lafızlardadır, 1042/LVI. Lisan melekesi çok miktardaki ezber ile hasıl olup bu melekenin iyi vasıfta olması ezberlenen (metinler)in iyi vasıfta olması sayesin de olur, ı043/LVII. ve sun'! ifade ve sun'! ifadenin iyi veya kusurlu oluşunun be yanı hakkında, 1046/LVIIl. Mevki sahipleri şiirle uğraşmaya tenezzül etmezler, 1052/LIX. Bedevilerde ve şehirlilerde çağdaş Arap şiiri, 1054/Endülüslülerin muvaşşa haları ve zecelleri, 1066/Zecel, ı074/Mağrip'te çağdaş hadari şiir, 1081/Doğuda avaıni şiir (halk şiiri), ı 086 İBN HALDUN VE MUKKADİME KiTABİYATI, ı091 KARMA FİlrRiSTLER, ı 127 FOTOKOPİLER, ıı89 D Ö RD Ü NC Ü B Ö L Ü M MEMLEKETLERE, ŞEH i RLERE, SA i R UMRANA VE BU HUSUSA A RIZ OLAN HALLERE DA i R. BU B Ö L Ü MLE AL A KALI ESAS VE T A L i MESELELER I. Hanedanhklar ve devletler, şehirlerden ve kasabalardan öncedir. Şehir ve kasabalar, mülkün ikinci derecedeki mahsülü olarak vücuda gelirı. Bunun izahı şudur: Yu karıda temas ettiğimiz gibi, bina inşa etmek ve şehir kur mak, refah ve rabatın icabı olan hadari temayüllerdendir. Bu işe bedevilikten ve onun gösterdiği hususiyet ve temayüllerden sonra gelinir. Ay rıca şehirlerde ve kasabalar da iibideler, muazzam eserler ve büyük binalar mevcuttur. Bu gibi yapılar, özel kişi lere değil, umuma mahsustur. O halde bu çeşit binalar birçok elin bir araya gelmesi ne ve çok sayıda kişinin yekdiğerine yardımcı olmasına ihtiyaç gösterir. Bu gibi şey ler, herkes için aynı derecede şiddetle ihtiyaç duyulan (umumi belvii kabilinden) za ruri hususlar olmadığı için, halk ona gönüllü ve hevesli olarak veya mecbur bir şe kilde yönelmez. Daha açıkcası halkı buna zorla sevketmek icabeder. Ya hükümdar,

Books by Ceyhun Yavuz

The most complete and instructive type of the tyranny of the fourteenth century is to be found un... more The most complete and instructive type of the tyranny of the fourteenth century is to be found unquestionably among the Visconti of Milan, from the death of the Archbishop Giovanni onwards (1354). The family likeness which shows itself between Bernabo and the worst of the 1-4 The Smaller Despotisms It may be said in general of the despotisms of the fifteenth century that the greatest crimes are most frequent in the smallest States. In these, where the family was numerous and all the members wished to live in a manner befitting their rank, disputes respecting the inheritance were unavoidable. Bernardo Varano of Camerino put (1434) two of his brothers to death, wishing to divide their property among his sons. Where the ruler of a single town was distinguished by a wise, moderate, and humane government, and by zeal for intellectual culture, he was generally a member of some great family, or politically [ dependent on it. This was the case, for example, with Alessandro Sforza, Prince of Pesaro, brother of the great Francesco, and stepfather of Federigo of Urbino (d. 1473). Prudent in administration, just and affable in his rule, he enjoyed, after ; years of warfare, a tranquil reign, collected a noble library, and passed his leisure in learned or religious conversation. A man of the same class was Giovanni II Bentivoglio of Bologna (1463-1508), whose policy was determined by that of the Este and the Sforza. What ferocity and bloodthirstiness is found, on the other hand, among the Varani of Camerino, the Malatesta of Rimini, the Manfreddi of Faenza, and above all among the Baglioni of Perugia. We find a striking picture of the events in the last-named family towards the close of the fifteenth century, in the admirable historical narratives of Graziani and Matarazzo.

° F. Hayek, 20. yüzyılın önde gelen siyaset ve iktisat düşünürlerindendir. R asyonel bir İktisadî... more ° F. Hayek, 20. yüzyılın önde gelen siyaset ve iktisat düşünürlerindendir. R asyonel bir İktisadî düzen kurmaya çalıştığımızda çözmeyi amaç-ladığımız problem nedir? Bilinen bazı varsayımlar altında yanıt ol-dukça basittir. Eğer tüm ilgili bilgiye sahipsek, eğer veri tercihler sisteminden başlayabilirsek ve eğer va rolan araçlarla ilgili tüm bil-giye hâkimsek, sorun tamamen mantıksal boyutludur. Varolan araçların en iyi kullanımı sorusunun yanıtı, varsayımlarımızda gizlidir. Bu optimizas-yon probleminin çözümünü sağlayan şartlar, en iyi matematiksel olarak ifade edilebilir: Kısaca, iki mal ya da faktör arasındaki marjinal ikame oranları, tüm farklı kullanımlarda birbirinin aynı olmalıdır. Ancak toplumun karşı karşıya olduğu problem bu değildir. Ve bu man-tıksal problemi çözmek için geliştirdiğimiz iktisadî hesap, toplumun İktisadî problemi nin çözümüne yönelik önemli bir adım olsa da, soruya bir yanıt oluşturmaktan uzaktır. Bunun nedeni, iktisadî hesabın başlatıldığı ve çıkar-samalarının yapılacağı tüm topluma İlişkin " veriler " in (datum) tek bir kişiye " verili " olmaması, olamaya cağıdır. Rasyonel İktisadî düzen probleminin bu özel niteliği, kullandığımız şartla-ra ilişkin bilginin asla toplu ya da bileşik olarak bulunmaması, aksine yalnızca tek tek bireyler arasında dağılmış eksik ve çoğunlukla çelişkili bilgi parçacıkla