Agnieszka Konior | Jagiellonian University (original) (raw)

Papers by Agnieszka Konior

Raport z badań: Wdrażanie dostępności w publicznych instytucjach kultury w Polsce, 2023

W ostatnich latach obserwujemy zmiany, których celem jest dostosowanie przestrzeni publicznej do ... more W ostatnich latach obserwujemy zmiany, których celem jest dostosowanie przestrzeni publicznej do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami poprzez ułatwienie dostępu m.in. do oferty kulturalnej. Zmiany te nabrały tempa wraz z wdrożeniem ustaw regulujących dostępność w Polsce. Brakuje jednak wiedzy, jak publiczne instytucje kultury sobie radzą pod względem organizacyjnym, prawnym, finansowym, a także mentalnym z wdrożeniem obowiązujących przepisów. Celem projektu było wypełnienie tej luki badawczej. W roku 2021 autorki przeprowadziły badania dotyczące dostępności cyfrowej, architektonicznej i informacyjno-komunikacyjnej w publicznych instytucjach kultury. Badanie to miało charakter pilotażowy i realizowane było na obszarze Małopolski [Konior, Pluszyńska, Grabowska 2021]. Niniejszy raport jest natomiast efektem badań o zasięgu ogólnopolskim, które zostały przeprowadzone w roku 2022, a wstępne wyniki zaprezentowane na III konferencji „Badania w sektorze kultury”, organizowanej przez Zakład Zarządzania Kulturą Instytutu Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytut Badań Organizacji Kultury – IBOK. Wiedza jest kluczem do zrozumienia wyzwań, przed którymi stoją instytucje kultury [Ćwikła i in. 2023]. Refleksja i krytyczna analiza tego, jakie inicjatywy podjęły organizacje na rzecz dostępności, jest ważna, by zaplanować nowe kierunki działania. Prezentowane wyniki badań mogą być więc inspiracją dla samych instytucji kultury, ale przede wszystkim podstawą ewaluacji procesu wdrażania dostępności w publicznych instytucjach w Polsce. Raport został podzielony na cztery główne części. W pierwszej uwagę poświęcono koordynatorom ds. dostępności i osobom odpowiedzialnym za wdrażanie dostępności w instytucji kultury. Choć za dostępność instytucji publicznej odpowiada dyrektor, to ciekawiło nas, jaką rolę w całym procesie odgrywa koordynator. Czy jest inicjatorem, rzecznikiem zmiany czy koordynuje działania grupy, a może samotnie wdraża dostępność? W drugiej części skoncentrowano uwagę na samym procesie wdrażania dostępności. Jakie zasoby są niezbędne do wdrażania dostępności, czy instytucje kultury tworzą plany działania na rzecz dostępności, czy mają wyodrębniony budżet na ten cel, czy współpracują z otoczeniem zewnętrznym oraz jaką funkcję w procesie wdrażania dostępności pełni organizator. W dwóch ostatnich częściach raportu przedstawione zostały opinie respondentów na temat wpływu ustawy na wdrażanie dostępności oraz trudności z tym związanych. Ta część jest wzbogacona o cytaty z wypowiedzi anonimowych respondentów, co pozwala na pełniejsze zrozumienie badanej problematyki. Raport został zakończony praktycznymi rekomendacjami. Badanie zostało sfinansowane ze środków Priorytetowego Obszaru Badawczego Heritage w ramach programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza” w Uniwersytecie Jagiellońskim.

International Journal of Cultural Policy, 2022

This article concerns the practice of conducting research by Polish public cultural institutions ... more This article concerns the practice of conducting research by Polish public cultural institutions that seek to gain insight about themselves. Thus, the article fits into two theoretical areas of management sciences: learning organizations and knowledge management. We ask why in the opinion of cultural institutions is it worth (or not) conducting independent research? In search of answers, we conducted two complementary studies: a netnography-inspired online query of secondary sources regarding research conducted by Polish cultural organizations; and a survey among 392 such organizations that did or did not conduct research in 2016-2020. The collected material allowed us to discover that certain cultural organizations welcome research, treating it as an opportunity to obtain relevant information, introduce changes, and streamline operations. On the other hand, there are organizations that perceive research as a futile endeavor due to certain objective factors, mostly their own limited resources and the reluctance of potential respondents.

Zarządzanie w Kulturze, 2020

Th e aim of this article is the presentation of the results of an evaluation of the postgraduate ... more Th e aim of this article is the presentation of the results of an evaluation of the postgraduate program
in Cultural Management at the Jagiellonian University in 2010–2019. Th e introductory part
of the text presents the circumstances of the emergence of the program and its later development.
Th e evaluation itself is based on three elements: an analysis of the students’ profi le, an alumni career
survey, and an analysis of the environment. Th e collected data have been supplemented with
information obtained from interviews with students.

Raport “Badania o badaniach. Czy i jak instytucje kultury pozyskują wiedzę o sobie i swoim otoczeniu”, Nov 19, 2020

Impulsem do podjęcia badań była oczywista skądinąd teza, że publiczne instytucje kultury w Polsce... more Impulsem do podjęcia badań była oczywista skądinąd teza, że publiczne instytucje kultury w Polsce prowadzą badania i dotyczą one różnych zjawisk, zarówno organizacyjnych jak i artystycznych. Zespół badawczy, w którego skład wchodzili członkowie Stowarzyszenia IBOK, starał się pozyskać wiedzę na temat tego kto i jak bada, kiedy, z kim oraz dlaczego. Badania zostały przeprowadzone w formie ankiety internetowej, skierowanej do takich instytucji jak: biblioteki, domy/centra kultury, instytucje wystawiennicze (galerie, muzea), opery i filharmonie, teatry oraz archiwa. W wyniku przeprowadzonych badań pozyskaliśmy informacje m.in. jakie badania realizują publiczne instytucje kultury w Polsce w zakresie ich funkcjonowania i zarządzania nimi, dlaczego instytucje kultury prowadzą badania, w jaki sposób korzystają z wyników oraz jakie są bariery w prowadzeniu badań. Udostępniony raport stanowi syntezę badań. Zawiera rekomendacje skierowane do instytucji kultury oraz sformułowane dalsze luki badawcze.
Więcej informacji o projekcie oraz raport do pobrania https://www.ibok.org.pl/projekty/badania-o-badaniach/

Sustainability , 2020

The paper presents the results of original research on the use of heritage in revitalization proc... more The paper presents the results of original research on the use of heritage in revitalization
processes. The study was conducted on selected postindustrial areas in Poland. The analysis
is based on research conducted mainly with qualitative methods, including desk research,
field query, participating observation, and in-depth interviews with selected stakeholders of
postindustrial heritage. The purpose of the article is to indicate that cultural heritage is used
in the regeneration processes of postindustrial areas. We prove that cultural heritage is not a separate
category present in the revitalization process, but it is visible in spatial, social, and economic aspects
of this process. To illustrate this, we provide numerous examples that we identified during research.
In summary, we present the benefits of using cultural heritage in the revitalization process.

Space and Culture, 2018

This article concerns the revitalization of the Old Harbor in Reykjavik, Iceland. The research wa... more This article concerns the revitalization of the Old Harbor in Reykjavik, Iceland. The research was conducted from May to July 2014 in Reykjavik. It was based on participant observations, document analyses, and interviews with people involved in the revitalization process. The case study of the Old Harbor in Reykjavik shows that the national heritage—fishing (in both material and intangible terms)——can be transformed in a creative way with regard to the past. This process shows that while preserving the original form of the place, it can be connected with the creation of a new value, helping generate tangible and intangible profits, for both its citizens and tourists, respectively.

Lokalne aktywności, oddolne inicjatywy, spontaniczne działania, 2019

Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych, zarówno na gruncie naukowym, jak i w dyskusjach medialnyc... more Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych, zarówno na gruncie naukowym, jak i w dyskusjach medialnych postrzegana jest jako domena władz publicznych, które inicjują proces, pozyskują środki finansowe na jego realizację, nadzorują jego przeprowadzenie oraz tworzą mechanizmy mające na celu ożywienie obszaru. Tymczasem organizacje pozarządowe i lokalni aktywiści są równie istotnymi interesariuszami procesu rewitalizacji. Znacząco wpływają oni na powodzenie tych procesów i można ich określić mianem agentów zmiany. W swoich działaniach w znacznym stopniu wykorzystują lokalne dziedzictwo kulturowe. Artykuł oparty jest na badaniach własnych, prowadzonych w latach 2015-2018 w ramach przygotowania rozprawy doktorskiej. Jego celem jest określenie ról jakie w procesie rewitalizacji obszarów poprzemysłowych pełnią organizacje pozarządowe i lokalni aktywiści.

Artykuł dotyczy rewitalizacji Starego Portu w Reykjaviku, obszaru niezwykle ważnego dla mieszkańc... more Artykuł dotyczy rewitalizacji Starego Portu w Reykjaviku, obszaru niezwykle ważnego dla mieszkańców Islandii, zarówno ze względów strategicznych, jak i z uwagi na ochronę dziedzictwa kulturowego kraju. Celem mniejszego artykułu, o charakterze studium przypadku, jest opis przebiegu procesu rewitalizacji – przekształcenia obszaru od przestrzeni poprzemysłowej, do tętniącego życiem miejsca o różnorodnych funkcjach, skierowanych zarówno do mieszkańców, jak i do turystów. Artykuł opiera się na analizie danych zastanych, wywiadach z właścicielami terenu i ekspertami z działających w porcie instytucji, oraz obserwacji bezpośredniej prowadzonej w Reykjaviku od maja do lipca 2014 r. W tekście starano się dowieść, że rewitalizacja Starego Portu w Reykjaviku może być uznana za dobry przykład działań, podejmowanych przez prywatnych inwestorów, dotyczących ożywienia obszaru postindustrialnego oraz połączenia nowych funkcji z zachowaniem przykładów świadczących o dawnym przeznaczeniu terenu.

Artykuł dotyczy przemysłów kreatywnych na Islandii. Jego celem jest przedstawienie wpływu jaki pr... more Artykuł dotyczy przemysłów kreatywnych na Islandii. Jego celem jest przedstawienie wpływu jaki przemysły oparte na ludzkiej kreatywności wywarły na gospodarkę tego kraju, szczególnie w czasach kryzysu ekonomicznego, który rozpoczął się w 2008 roku. Na wstępie przedstawiona została definicja i typologia przemysłów kreatywnych. W dalszej części tekstu zaprezentowano dane statystyczne dotyczące ekonomicznych zysków z rozwoju branż kreatywnych na Islandii oraz przykłady przedsięwzięć z sektora kreatywnego (przemysł wydawniczy, Film in Iceland, CCP, Farmers Market, Harpa, Airwaves Festiwal). W artykule starano się dowieść, że przemysły kreatywne stały się ważną branżą, która pomogła Islandii przezwyciężyć kryzys gospodarczy, a w najbliższej perspektywie spodziewany jest ich znaczący rozwój.

Wytyczanie szlaków kulturowych to coraz częstsze zjawisko w Polsce. Powstają one w naszym kraju m... more Wytyczanie szlaków kulturowych to coraz częstsze zjawisko w Polsce.
Powstają one w naszym kraju masowo, ponieważ z ich wyznaczaniem
nie wiążą się żadne restrykcje, jednak przy umiejętnym zarządzaniu szlakami mogą się one stać nowoczesnym narzędziem ochrony dziedzictwa. Niniejszy rozdział ma na celu ukazanie skali zjawiska i wyznaczenie ogólnych trendów widocznych w wytyczaniu szlaków kulturowych w Polsce. Stanowi on podstawę do dalszej, pogłębionej refleksji nad fenomenem szlaków kulturowych. Podstawę tej części opracowania stanowi analiza 600 fiszek szlaków kulturowych (inaczej kart szlaków – zbiór podstawowych informacji o szlakach) biegnących przez Polskę, przygotowanych przez zespół badawczy projektu Szlaki kulturowe jako medium zmian w kulturze.

W artykule uwzględniono zbiorcze informacje dotyczące:
- tematyki organizowanych szlaków,
- zasięgu terytorialnego,
- podmiotów zarządzających szlakami,
- oznakowania szlaków,
- ich stron internetowych,
- poświęconych im materiałów promocyjnych,
- święta szlaku.

W 2013 roku Kraków stał się częścią prestiżowej Sieci Miast Kreatywnych UNESCO w dziedzinie liter... more W 2013 roku Kraków stał się częścią prestiżowej Sieci Miast Kreatywnych UNESCO w dziedzinie literatury. W związku z tym oferta wydarzeń związanych z tą tematyką jest systematycznie poszerzana. Jednym z jej elementów są spacery literackie organizowane przez kilka instytucji w mieście. Jest to rodzaj oprowadzania po zakamarkach miasta związanych z pisarzami, ich dziełami lub innymi wydarzeniami istotnymi dla literatury. Głównym celem artykułu jest zbadanie odbiorców oferty spacerów literackich, przeprowadzone ze względu na konieczność podnoszenia jakości świadczonych usług. Poza celem stricte utylitarnym, badanie nakierowane jest na wypełnienie luki badawczej w zakresie znajomości potencjalnych uczestników turystyki literackiej. We wstępie tekstu zarysowana została specyfika spacerów literackich w kontekście turystyki kulturowej. Dalej przedstawione zostały wyniki badań ankietowych, prowadzonych od kwietnia do października 2016 r., wsparte obserwacją prowadzoną w czasie oprowadzania grup i osób indywidualnych. Na koniec sformułowano rekomendacje do dalszych działań.

Światowe Dni Młodzieży to przede wszystkim święto młodych. Na co dzień korzystają oni z mediów sp... more Światowe Dni Młodzieży to przede wszystkim święto młodych. Na co dzień korzystają
oni z mediów społecznościowych po to, by się komunikować, wyrażać swoje
myśli i odczucia, dzielić się przeżywanymi wrażeniami. Media społecznościowe stają
się coraz ważniejszym narzędziem nowej ewangelizacji, ścieżkę tę wskazuje sam
papież poprzez swoją dużą aktywność w tym zakresie (np. na profilu Pontifex na
Twitterze). Do analizy znaczenia Światowych Dni Młodzieży w kontekście mediów
społecznościowych wybrano trzy oficjalne platformy cieszące się największą
popularnością – Facebook, Twitter i Instagram. Badanie miało na celu odpowiedź
na pytanie, czy ŚDM były obecne w mediach społecznościowych, do jakich celów
je wykorzystywano i jaka była treść przedstawianych komunikatów.

Artykuł dotyczy tematyzacji rewitalizowanej przestrzeni. Zjawisko to jest coraz bardziej widoczne... more Artykuł dotyczy tematyzacji rewitalizowanej przestrzeni. Zjawisko to jest coraz bardziej widoczne w Polsce, kraju w którym rewitalizacja przestrzeni na szerszą skalę zaczęła być prowadzona dopiero na początku XXI wieku. Zagadnienie zostało zaprezentowane na kilku przykładach - Stoczni w Gdańsku, Nowej Hucie i Kazimierzu w Krakowie oraz osiedlu Nikiszowiec w Katowicach.

Przedmiotem artykułu jest analiza zagadnień związanych z krajobrazem kulturowym jako czynnikiem k... more Przedmiotem artykułu jest analiza zagadnień związanych z krajobrazem kulturowym jako czynnikiem kształtowania potencjału rozwojowego na przykładzie Katowic. W tekście przed-stawiono prawne aspekty ochrony krajobrazu kulturowego, które mogą zostać wykorzystane przez instytucje związane z systemem ochrony dziedzictwa. Zaprezentowano także najbardziej wartościowe przykłady katowickich zabytków oraz sposoby ich prawnej ochrony. Uwagę zwrócono na obecność krajobrazu kulturowego w dokumentach strategicznych jako ważne-go elementu mogącego się przyczynić do zbudowania przewagi konkurencyjnej regionów. Analiza potencjału kulturowego Katowic wskazuje, że dziedzictwo kulturowe może odgrywać w rozwoju tych regionów znaczącą rolę.

Artykuł dotyczy zagadnienia roli partycypacji obywatelskiej w procesie rewitalizacji na przykładz... more Artykuł dotyczy zagadnienia roli partycypacji obywatelskiej w procesie rewitalizacji na przykładzie Zintegrowanego Programu Rewitalizacji Osiedla Nikiszowiec w Katowicach. Dokonano w nim analizy danych zastanych typu desk research (dokumenty udostępnione przez Urząd Miasta w Katowicach, sprawozdania z prac nad projektem), wywiadu z ekspertką odpowiedzialną za konsultację i ostateczny kształt projektu – Dagmarą Mliczyńską-Hajdą, oraz wyników ankiet przeprowadzonych wśród organizacji działających na rzecz społeczności Nikiszowca. W pracy przedstawiono w zarysie historię osiedla patronackiego, wskazano na obszary problemowe występujące obecnie na tym terenie. Omówiono przebieg procesu planowania rewitalizacji, w którym brali udział mieszkańcy dzielnicy. Ukazano także ostateczny kształt projektu zaproponowanego przez eksperta. W artykule wykazano, że partycypacja społeczna stanowi podstawę udanego procesu rewitalizacji, a analizowany przykład można uznać za rozwiązanie modelowe.

Zjawisko dotyczące lokowania akcji filmów fabularnych czy seriali telewizyjnych w danym mieście z... more Zjawisko dotyczące lokowania akcji filmów fabularnych czy seriali telewizyjnych w danym
mieście zostało już wielokrotnie przeanalizowane w literaturze odnoszącej się do marketingu
terytorialnego. Brakuje jednak publikacji analizujących wątek w kontekście współczesnych
powieści, szczególnie popularnych ostatnimi czasy, zarówno wśród autorów,
jak i czytelników, powieści kryminalnych. Niniejszy artykuł stara się uzupełnić tą lukę.
Jego celem jest analiza współczesnych powieści kryminalnych, pod kątem osadzenia ich
fabuły w polskich miastach, oraz ukazanie wpływu jaki wywierają one na wzbogacenie oferty
kulturalnej i organizację turystyki literackiej. Mimo że żaden z samorządów lokalnych nie
zdecydował się jeszcze na przeprowadzenie spójnej kampanii wizerunkowej miasta,
w oparciu o stworzony na zamówienie kryminał, można sądzić, że byłoby to narzędzie
efektywne, realnie przyczyniające się do budowania atrakcyjnego wizerunku miasta
i zwiększenia ruchu turystycznego

Tematyka artykułu dotyczy turystyki literackiej w Małopolsce, ze szczególnym uwzględnieniem roli ... more Tematyka artykułu dotyczy turystyki literackiej w Małopolsce, ze szczególnym uwzględnieniem roli Krakowa jako stolicy regionu i miejsca o najbardziej kulturotwórczym charakterze. W niniejszym tekście przeanalizowane zostały poszczególne komponenty potencjalnego produktu turystycznego – literackiego szlaku po Małopolsce, którego częściami składowymi są: obszar, obiekty, usługi, rzeczy, wydarzenia i imprezy. Uwaga zwrócona została także na sposoby promocji Małopolski jako regionu literackiego, zarówno w kraju, jaki i zagranicą. Literacki potencjał związany z Krakowem i Małopolską do tej pory nie został w pełni wykorzystany. Jednak dzięki staraniom instytucji i grup fascynatów ma on szansę w najbliższym czasie zostać znakiem rozpoznawczym regionu i stać się źródłem zarówno materialnych, jak i niematerialnych zysków.

Books by Agnieszka Konior

Tytuł raportu – „#HeritageTok” – nawiązuje do popularnego hasztagu #arttok, pozwalającego na wysz... more Tytuł raportu – „#HeritageTok” – nawiązuje do popularnego hasztagu #arttok, pozwalającego na wyszukiwanie treści związanych ze sztuką. Hashtag #HeritageTok, choć funkcjonuje w wirtualnej rzeczywistości, nie zyskał dotychczas podobnej popularności. Nawiązując więc do pierwszego raportu poświęconego Instagramowi, chciałybyśmy tym tytułem podkreślić kontynuację naszej naukowej podróży po ścieżkach współczesnych mediów i w sposób trwały osadzić pojęcie dziedzictwa (z ang. heritage) na TikToku w świadomości osób zajmujących się tym tematem.

W pierwszej części raportu Katarzyna Bujak przybliża czytelnikom najważniejsze informacje na temat platformy TikTok i jej funkcjonowania. Dalej dr Agnieszka Konior, dr Aleksandra Mazurek i dr Weronika Pokojska przedstawiają wyniki badań ilościowych oraz wyniki analizy jakościowej trzech wybranych profili prowadzonych przez atrakcje dziedzictwa. W podsumowaniu raportu znajdą Państwo obszerny wywiad z Joanną Gojżewską, pracownicą Działu Edukacji Muzeum Emigracji w Gdyni, specjalistką do spraw edukacji, która od 2020 roku prowadzi muzealne konto na TikToku i je administruje. W rozmowie podzieliła się swoimi doświadczeniami z perspektywy praktyka.

Raport z badań: Wdrażanie dostępności w publicznych instytucjach kultury w Polsce, 2023

International Journal of Cultural Policy, 2022

Zarządzanie w Kulturze, 2020

Raport “Badania o badaniach. Czy i jak instytucje kultury pozyskują wiedzę o sobie i swoim otoczeniu”, Nov 19, 2020

Sustainability , 2020

Space and Culture, 2018

Lokalne aktywności, oddolne inicjatywy, spontaniczne działania, 2019

#Instazabytki, 2023

Badanie, którego wynikiem jest niniejszy raport, ma charakter ilościowy. Jego celem było wskazani... more Badanie, którego wynikiem jest niniejszy raport, ma charakter ilościowy. Jego celem było wskazanie, które z atrakcji dziedzictwa (muzeów i zabytków) cieszą się największą popularnością na Instagramie. Dodatkowo chcieliśmy sprawdzić, czy atrakcje z największą frekwencją są również najpopularniejsze na Instagramie. W niniejszym opracowaniu jako główną technikę badawczą wybrano analizę danych zastanych o charakterze ilościowym – ogólnodostępnych statystyk z wybranych profili na Instagramie.

Niniejsze badanie opiera się na ilościowej analizie danych zastanych umieszczonych na profilach wybranych organizacji na Instagramie. Badanie było prowadzone przez 9-osobowy zespół w okresie od 19 grudnia 2022 do 2 stycznia 2023 roku. Za podstawę tworzenia listy organizacji zajmujących się dziedzictwem kulturowym przyjęto wykaz umieszczony w raporcie Polskiej Organizacji Turystyczne „Frekwencja w atrakcjach turystycznych w roku 2020” autorstwa Zbigniewa Kruczka (2021). Pod uwagę wzięto grupę organizacji określaną mianem „atrakcje dziedzictwa kulturowego”, wśród których wyróżniono „muzea” i „zabytki”. Łącznie analizie poddano 930 profili na Instagramie, w tym 857 w kategorii muzea (92%) i 73 w kategorii zabytki (8%).

Pierwszym krokiem w analizie było zidentyfikowanie, czy wskazane w raporcie POT atrakcje dziedzictwa posiadają profil na Instagramie. W stosunku do wszystkich profili analizie poddano:

oznaczenia lokalizacji danej atrakcji dziedzictwa (co umożliwia oznaczenie/ zameldowanie się uczestników w danym miejscu),
liczbę postów,
liczbę obserwujących,
liczbę obserwowanych,
najpopularniejsze hasztagi dotyczące danej atrakcji dziedzictwa, w stosunku do atrakcji dziedzictwa z największą frekwencją analizowaliśmy również liczbę oznaczeń w danej lokalizacji (o ile była dostępna).

Dostępność cyfrowa, architektoniczna i informacyjno-komunikacyjna w publicznych instytucjach kultury. Małopolska, 2021

Tematem raportu jest dostępność (cyfrowa, architektoniczna, informacyjno-komunikacyjna) publiczny... more Tematem raportu jest dostępność (cyfrowa, architektoniczna, informacyjno-komunikacyjna) publicznych instytucji kultury. Badanie miało na celu eksplorację problemów i barier związanych z wdrażaniem zapisów ustawy o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w małopolskich publicznych instytucjach kultury. W ramach badań zrealizowano: analizę danych zastanych (w tym raportów o dostępności instytucji kultury); zogniskowane wywiady grupowe z koordynatorami dostępności i innymi osobami odpowiedzialnymi za dostosowanie instytucji kultury do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami; a także badanie ankietowe wśród wszystkich instytucji kultury w Małopolsce.

Zarządzanie dziedzictwem kulturowym w kontekście procesu rewitalizacji obszarów poprzemysłowych, 2021

Publikacja porusza kwestię tego, w jaki sposób dziedzictwo kulturowe może być wykorzystywane w re... more Publikacja porusza kwestię tego, w jaki sposób dziedzictwo kulturowe może być wykorzystywane w rewitalizacji terenów poprzemysłowych. Wnioski w niej zawarte można także odnieść do rewitalizacji pozostałych obszarów miejskich. W książce starano się wskazać, że wykorzystania dziedzictwa kulturowego w procesach rewitalizacyjnych nie można powiązać tylko z odnową zabytkowych budynków – to proces znacznie szerszy, obejmujący również niematerialne aspekty, mający wpływ na działania w sferze społecznej i gospodarczej. Badania były prowadzone na potrzeby pracy doktorskiej w latach 2014–2018.
W publikacji wykorzystano metodę studium przypadku, koncentrując się na pięciu wybranych obszarach, których rewitalizacja jest często wskazywana jako wzorcowy przykład przeprowadzania tego typu procesów w skali Polski. Biorąc pod uwagę dynamiczne zmiany, jakie mają miejsce na rewitalizowanych obszarach, w pracy nie przedstawiono najbardziej aktualnych działań podjętych na badanych terenach. W opinii autorki główne wnioski z badań i obserwacje nie uległy jednak dezaktualizacji. Publikacja stanowi źródło wiedzy o roli dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji, jakiego wciąż brakuje na polskim rynku wydawniczym. Publikacja może zainteresować zarówno naukowców zajmujących się tematyką związaną z rewitalizacją, zarządzaniem dziedzictwem kulturowym, marketingiem terytorialnym, gospodarką przestrzenną, geografią społeczną, socjologią miast, polityką społeczną, ochroną zabytków, urbanistyką i innymi pokrewnymi dyscyplinami nauki. Z kolei dla osób realizujących praktyczne działania związane z rewitalizacją może stanowić źródło inspiracji do prowadzonych dalszych działań w tym zakresie.

Badania w sektorze kultury. Przyszłość i zmiana, 2021

Publikacja Badania w sektorze kultury. Przyszłość i zmiana to zbiór artykułów naukowych autorstwa... more Publikacja Badania w sektorze kultury. Przyszłość i zmiana to zbiór artykułów naukowych autorstwa prelegentów, którzy wystąpili podczas konferencji zorganizowanej przez Zakład Zarządzania Kulturą Instytutu Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz stowarzyszenie, Instytut Badań Organizacji Kultury – IBOK w dniach 19–20 listopada 2020 roku.

W zbiorze będącym syntezą rozważań podejmowanych podczas konferencji poruszono zagadnienia wpływu pandemii COVID-19 na działalność gospodarczą instytucji kultury i organizację festiwali oraz szerokie możliwości wykorzystania mediów społecznościowych w obecnie panującej sytuacji. Omówione zostały perspektywy rysujące się przed praktykami, teoretykami i odbiorcami kultury, a także możliwości, wyzwania i zmiany, z jakimi mierzy się obecnie sektor kultury. Zaproponowane zostały ponadto narzędzia, którymi badać można przyszłość tworzenia i organizowania.
Dostrzegając znaczenie kultury zarówno w rozwoju społeczeństw, jak i codziennym ich funkcjonowaniu, autorzy monografii podjęli też rozważania zmierzające ku określeniu skutecznych sposobów dotarcia do odbiorców, ich aktywizacji, jak również mierzenia się z wyzwaniami współczesności.

Książka stanowi aktualne źródło wiedzy o zarządzaniu w sektorze kultury. Jej unikatową wartością ... more Książka stanowi aktualne źródło wiedzy o zarządzaniu w sektorze kultury. Jej unikatową wartością jest kompleksowe ujęcie najważniejszych zagadnień teoretycznych, a także konsekwentne odwoływanie się do praktyki zarządzania poprzez trafnie dobrane studia przypadków. Wśród autorek i autorów publikacji są zarówno teoretycy, jak i praktycy zarządzania kulturą, związani z Zakładem Zarządzania Kulturą Instytutu Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Publikację oceniam pozytywnie, gdyż jest ona bardzo wartościową pracą naukową, posiadającą walory zarówno poznawcze, jak i aplikacyjne […]. Książka wypełnia lukę występującą na rynku wydawniczym w Polsce w zakresie publikacji prezentujących w holistyczny, wielowymiarowy i nowoczesny sposób wyzwania oraz procesy i uwarunkowania zarządzania w kulturze. /dr hab. Magdalena Sobocińska, prof. UEW (z recenzji)/

W ostatnich latach obserwuje się coraz silniejszą profesjonalizacje sfery kultury, wynikającą z uwarunkowań społeczno-ekonomicznych, a także ze zmian w otoczeniu współczesnej instytucji kultury. Profesjonalizacji kadr nie towarzyszy rozwój zasobów wiedzy niezbędnej dla aktywnego i efektywnego zarządzania organizacją w sferze kultury. Luka w wiedzy tylko w niewielkim stopniu jest zaspokajana przez zagraniczne pozycje, których podstawowym mankamentem jest całkowita nieznajomość polskich realiów. Na tym tle recenzowana publikacja stanowi inspirującą i ważną pozycje. W książce przedstawiono informacje pozwalające na poznanie najnowszych dobrych praktyk stosowanych w codziennej aktywności organizacji kultury. Dzięki nim osoby zarządzające tego typu instytucjami mogą aktualizować swoją wiedzę, czerpiąc z doświadczeń innych podmiotów. /dr hab. Rafał Kasprzak, prof. SGH (z recenzji)/

Oddawana do rąk czytelników monografia będzie pasjonującą lekturą dla szerokiego grona odbiorców: nie tylko wykładowców akademickich i studentów, lecz także dla praktyków i wszystkich interesujących się problematyką zarządzania kulturą.

Badania zostały przeprowadzone w formie ankiety internetowej, skierowanej do takich instytucji jak: biblioteki, domy/centra kultury, instytucje wystawiennicze (galerie, muzea), opery i filharmonie, teatry oraz archiwa.

W wyniku przeprowadzonych badań pozyskaliśmy informacje m.in. jakie badania realizują publiczne instytucje kultury w Polsce w zakresie ich funkcjonowania i zarządzania nimi, dlaczego instytucje kultury prowadzą badania, w jaki sposób korzystają z wyników oraz jakie są bariery w prowadzeniu badań.

Udostępniony raport stanowi syntezę badań. Zawiera rekomendacje skierowane do instytucji kultury oraz sformułowane dalsze luki badawcze.

Zarządzanie dziedzictwem. Problemy, obszary, definicje, red. Łukasz Gaweł, Weronika Pokojska, Agnieszka Pudełko, 2016

Artykuł poświęcono Exploseum – instytucji muzealnej, znajdującej się na terenie dawnych zakładów ... more Artykuł poświęcono Exploseum – instytucji muzealnej, znajdującej się na terenie dawnych zakładów DAG w Bydgoszczy, produkujących w czasie II wojny światowej materiały wybuchowe na potrzeby III Rzeszy. Celem artykułu było wykazanie, że wybór obiektu oraz jego adaptacja do nowych funkcji były uzasadnione, zgodnie z metodą waloryzacji dziedzictwa techniki, zaproponowaną przez W. Affelta. W artykule starano się wykazać, że Exploseum jest dobrym przykładem zarządzania dziedzictwem poprzemysłowym. Rozpowszechnianie tego typu „dobrych praktyk” wydaje się szczególnie uzasadnione w związku ze zwiększonym zainteresowaniem rewitalizacją obszarów poprzemysłowych, obserwowanym w ostatnich latach.

Ochrona i zarządzanie dziedzictwem kulturowym, red. Łukasz Gaweł, Weronika Pokojska, Agnieszka Pudełko, 2016

Rozdział dotyczy dziedzictwa kulturowego Krakowa, jego celem jest przedstawienie podstawowych inf... more Rozdział dotyczy dziedzictwa kulturowego Krakowa, jego celem jest przedstawienie podstawowych informacji dotyczących najważniejszych obiektów zabytkowych znajdujących się na terenie miasta oraz wybranych przejawów dziedzictwa niematerialnego. Z uwagi na ograniczoną ilość miejsca wybór został zawężony do obiektów znajdujących się na terenie wpisanym na Listę UNESCO z 1978 r. (Wawel, Stare Miasto w obrębie Plant, Stradom, większa część Kazimierza), ze szczególnym uwzględnieniem wybranych obiektów związanych z historią Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ponadto uwaga została zwrócona na mniej typowe zabytki: krakowskie kopce, fortyfikacje dawnej Twierdzy Kraków oraz Nową Hutę, a także dziedzictwo niematerialne, umieszczone na Krajowej Liście Dziedzictwa Niematerialnego (pochód Lajkonika i szopkarstwo).

Ochrona i zarządzanie dziedzictwem kulturowym, red. Łukasz Gaweł, Weronika Pokojska, Agnieszka Pudełko, 2017

Rozdział dotyczy rewitalizacji obszarów miejskich. Jego celem jest zaznajomienie czytelników z po... more Rozdział dotyczy rewitalizacji obszarów miejskich. Jego celem jest zaznajomienie czytelników z pojęciem rewitalizacji, przebiegiem procesu oraz szansami i zagrożeniami z niego wynikającymi. Podstawę rozważań stanowi Ustawa o rewitalizacji, uzupełniona publikacjami naukowymi z zakresu rewitalizacji, zarządzania kulturą i dziedzictwem kulturowym. W tekście przedstawiono rys historyczny dotyczący rewitalizacji w Polsce, wyodrębniono interesariuszy procesu i wskazano na konieczność ich partycypacji w rewitalizacji. Z uwagi na tematykę całego opracowania uwagę skupiono także na wykorzystaniu kultury i dziedzictwa w tym procesie.

Nowe życie dziedzictwa przemysłowego - materialne/niematerialne, red. Łukasz Gaweł, Weronika Pokojska, Agnieszka Pudełko, 2017

Artykuł dotyczy rewitalizacji Zabłocia – poprzemysłowego obszaru znajdującego się w granicach kra... more Artykuł dotyczy rewitalizacji Zabłocia – poprzemysłowego obszaru znajdującego się w granicach krakowskiej dzielnicy Podgórze. Po ponad 10 latach od rozpoczęcia wdrażania Programu rewitalizacji i aktywizacji przemysłowego obszaru Zabłocia widoczne są duże zmiany, jakie dokonały się na tym terenie. Dawny postindustrialny obszar przekształcił się w dzielnicę kultury, w której funkcjonują zarówno duże, publiczne muzea, jak i instytucje z branży kreatywnej, klimatyczne restauracje i kawiarnie. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy przemiany, jakie dokonały się w ostatnim czasie na Zabłociu, można uznać za planowy proces rewitalizacji, koordynowany przez władze miejskie. Czy elementem tego procesu jest świadome zarządzanie dziedzictwem kulturowym obszaru, rozumiane nie jako ochrona pojedynczych zabytków, ale proces uwzględniający zarówno materialne, jak i niematerialne przejawy dziedzictwa, skupiający się na ochronie całych krajobrazów kulturowych i dopuszczający możliwość ingerencji w tkankę zabytku oraz zmianę jego funkcji

Nowe życie dziedzictwa przemysłowego - materialne/niematerialne, red. Łukasz Gaweł, Weronika Pokojska, Agnieszka Pudełko, 2017

Ostatni wózek z węglem wyjechał z wałbrzyskiej kopalni Thorez w 1996 r. Od tego momentu stało się... more Ostatni wózek z węglem wyjechał z wałbrzyskiej kopalni Thorez w 1996 r. Od tego momentu stało się jasne, że zachowanie poprzemysłowego dziedzictwa kulturowego w obecnej formie nie będzie już możliwe. Przykład Wałbrzycha skłania do refleksji nad tym, co jest celem ochrony, kto powinien być głównym podmiotem decydującym o formie zachowania dziedzictwa i jaką rolę w tym procesie powinny odgrywać instytucje kultury. Artykuł ma na celu próbę odpowiedzi na te pytania badawcze. Podstawę analizy stanowi obserwacja uczestnicząca prowadzona w 2015 i 2016 r. w „Starej Kopalni” (dawna KWK Thorez), wywiady z interesariuszami dziedzictwa oraz analiza danych zastanych, takich jak strony internetowe instytucji, akty prawne, opracowania czy treści medialne dotyczące wydarzeń organizowanych w tym miejscu.

Economic impact of the cultural routes of the Council of Europe in the European Union macro-regions, 2020