ümmügülsüm albiz | Karamanoglu Mehmetbey University (original) (raw)

Papers by ümmügülsüm albiz

Zeitschrift für die Welt der Türken, Apr 15, 2022

This study, which deals with the concept of Postmodern and its elements, which has been written a... more This study, which deals with the concept of Postmodern and its elements, which has been written and discussed since the last quarter of the 20th century, aims to discuss the relationship between postmodernism and translation studies in general terms. While trying to reveal this, the conceptual foundations of the term postmodern and the effects of the postmodern movement when it comes to translation are discussed. In addition, it is also a matter of debate which postmodern approaches allow for the emergence of methodological approaches in translation studies. While postmodernism's effects on literature and then on translation studies are discussed in the context of cultural translation, feminist translation, ethical and sociological translation, the fact that the death of the author marks the birth of the reader-translator reveals the translator with his individual and social characteristics. Thus, while the main purpose of the present study is to discuss the effects of postmodernism in translation studies on an abstract level; There is an intention to act as a compass for the studies to be carried out on a concrete level. As a result, the theoretical approaches in the aforementioned translation studies are briefly discussed, and a descriptive study is made on the existing ones, and small-scale suggestions are made. Keywords: Translation studies, postmodernism, , translation methods

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Mar 21, 2021

A method suggestion as a contribution to language acquisition process in academic translation edu... more A method suggestion as a contribution to language acquisition process in academic translation education: creative drama technique / Ü.

The Journal of International Social Research, 2021

In the present study, it is aimed to deal with children's songs within the scope of audio-vis... more In the present study, it is aimed to deal with children's songs within the scope of audio-visual texts and to briefly explain the strategy of domestication in translation. It is also aimed to present the domestication translation with examples from the target text or target songs. Apart from this, the study aims to reveal the importance of the translation strategy chosen because children's songs are appeal text type and the audience consists of children. The Turkish translations of two German children's songs are handled in the article and it is determined that the translator aims at translation for the recipient, and the translator achieves her goal because Turkish culture and norms and the needs of Turkish children are highlighted. The translator's use of the German figure Augustin with the Turkish figure Keloglan and the German proper name “Hanschen” (Hanscik-Kucuk Hans) with the Turkish personal name “Can” and removing foreign elements from the target songs revea...

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi

Mevcut çalışmada Türk edebiyat tarihinde postmodern yazının oluşumunda çevirinin rolünü genel hat... more Mevcut çalışmada Türk edebiyat tarihinde postmodern yazının oluşumunda çevirinin rolünü genel hatlarıyla saptamak amaçlanmaktadır. Özelde ise Alman yazar Patrick Süskind’in çok ses getiren ve birçok dile çevrilen postmodern eseri Koku, Bir Katilin Hikâyesi’nin (Das Parfum, Die Geschichte Eines Mörders) Türk postmodern yazın dizgesine katkısı tartışılmaktadır. Tüm bu incelemelerin kuramsal art alanı, İsrailli araştırmacı Itımar Even Zohar’ın geliştirmiş olduğu çoğuldizge kuramına dayandırılmaktadır. Türk edebiyat tarihindeki postmodern çeviri yazın ve söz konusu postmodern eserin katkısı, Zohar’ın kuramsal yaklaşımı doğrultusunda merkez-çevre; birincil edebiyat-ikincil edebiyat ve kültür repertuarı doğrultusunda yorumlanmaya çalışılmaktadır. Öncelikle postmodern yazın çoğuldizgesinde çevirinin rolü saptanmaya çalışılırken, Türk modern edebiyatının zayıf ve henüz gelişmemiş bir konumda olduğu, dizgede açık bulan postmodern çeviri yazın ile devinim gerçekleştiği, böylelikle modern edeb...

Kesit Akademi

Öz: Çağımızda teknolojik gelişmelerin hızla artması, çevirinin de bu gelişmelerden bir pay almas... more Öz: Çağımızda teknolojik gelişmelerin hızla artması, çevirinin de bu gelişmelerden bir pay almasına ortam hazırlamıştır. Hızla gelişen teknolojik ağ, çevirinin de makine çevirisi kapsamında bazı gelişmeleri yaşamasını sağlamıştır. Gelişen teknolojiye ayak uydurmak, çeviri sürecini kolaylaştırmak ve hızlandırmak açısından önem taşımaktadır. Fakat çeviri araçlarından ne ölçüde yararlanılması gerektiği bir tartışma konusudur. Özellikle metin türlerinde çeviri araçlarının yeri ve kullanılabilirliği tartışmaya açıktır. Bu çalışmada ise zor bir tür olan şiir çevirisinde çeviri araçlarının yeri ve çeviri ürün tartışılmaktadır. Şair Paul Celan’ın seçilen şiirleri, Google, Yandex ve Bing çeviride Almancadan Türkçeye çevirtilmiştir ve elde edilen çeviri ürün, çevirmen Ahmet Cemal’in çevirileri ile kıyaslanmıştır. Sonuç olarak şiir çevirilerinde makine çevirisinin tam bir eş değer çeviriyi yakalayamadığı ancak makine çevirisi çıktısının uzman bir çevirmenin elinden geçerek post-editing sürecinin önemi ve makinenin, insan çevirmenin yardımcı aracı olması gerektiği vurgulanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Çeviribilim, Makine Çevirisi, Paul Celan, Grabschrift für François, Largo ve Corona.

Erdem

Cumhuriyet döneminin önemli yazar, çevirmen ve eleştirmenlerinden biri olan Nurullah Ataç, mevcut... more Cumhuriyet döneminin önemli yazar, çevirmen ve eleştirmenlerinden biri olan Nurullah Ataç, mevcut çalışmada tüm yönleriyle araştırılmaktadır. Çalışma kapsamında Nurullah Ataç’ın özellikle çevirmen kimliği üzerinde durmak amaçlanmaktadır. Ataç’ın çevirmenliğini besleyen yazar ve eleştirmen kimliklerini de analiz etmek, çevirmenliğini anlamak açısından oldukça önemlidir. Pierre Bourdieu’nün habitus ve sermaye kuramı kapsamında Ataç’ın eleştirmen, yazar, çevirmen kimlikleri incelenmektedir. Zira birbirine görünmez bir bağ ile bağlı olan bu kimlikler, Ataç’ın habitusu, kültürel ve sembolik (simgesel) sermayesi ile görünür bir hâl almaktadır. Her ne kadar habitus, bireye özgü özellikleri ifşâ ediyor ise kültürel sermaye ve bununla bağıntılı olarak sembolik sermaye de bireye göre değişken özellikler taşımaktadır. Bu nosyonların her bireyde aynı ve eşit düzeyde olmasını beklemek mümkün değildir. Mevcut nosyonların oluşumunu sağlayan arka alandaki başat faktörler, bireye, ailesine ve yaşam ...

Mehmet Cem Odacioglu tarafindan yazilmis olan"Ceviribilimde Yerellestirme Paradigmasina Dogr... more Mehmet Cem Odacioglu tarafindan yazilmis olan"Ceviribilimde Yerellestirme Paradigmasina Dogru" adli kitabin incelemesi yapilmistir.

This study aims to highlight the importance of studying emotional intelligence of translators and... more This study aims to highlight the importance of studying emotional intelligence of translators and interpreters by using descriptive research methodology. Although there are many studies carried out on the role that cognitive skills such as memory, problem solving etc. play in translation process, it has only recently begun to be addressed that emotional intelligence should be incorporated into Translation Studies. Aside from cognitive factors, non-cognitive factors also play an important role for translation and interpreting studies. One of the non-cognitive factors is emotional intelligence including skills such as personal, emotional and social competencies. However, universities or institutions providing translation courses are not well equipped with the sub-components of emotional intelligence such as self-awareness, empathy, communication skills, the ability of recognizing and transferring own and other people’s emotions. The curriculum does not provide any direct course to dev...

The Journal of Academic Social Sciences, 2021

In the present study, translation difficulties and translation problems are discussed in the exam... more In the present study, translation difficulties and translation problems are discussed in the example of Grimm's Tales "Little Red Riding Hood" and "Snow White and the Seven Dwarfs". The tales mentioned are quite famous tales in Turkish language and literature. The translation difficulties and problems of these tales are analyzed according to the approach of Christiana Nord. The Grimm Tales of Jacob and Wilhelm Grimm are told to their children by families all over the world. But in fact, the content of these tales is controversial. The scope of the study is concerned only with pragmatics, language pair, tradition and text-specific translation problems.

Journal Of History School, 2017

Öz Mevcut makalede Brecht'in " Üç Kuruşluk Opera " adlı eseri kaynak ve... more Öz Mevcut makalede Brecht'in " Üç Kuruşluk Opera " adlı eseri kaynak ve erek metin bağlamında incelenmiştir. Epik tiyatro örneği olan eserde deyimler, ikilemeler, argo ifadeler gibi dilsel öğelerin kültürel uyarlamasının nasıl yapıldığı analiz edilmiştir. Amaç, çeviri eseri, dilin sınırlarından kurtarıp dili yönlendirenin de temel de kültür olduğunu göstermek olduğu için eserde, dilsel bağlamda eş değerlik düzeyinde bir inceleme yapılmamıştır; aksine kaynak metnin erek dil ve kültürde, ne kadar amaca yönelik ve işlevsel olduğu üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Nitel veri toplama yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılarak kaynak ve erek metin kapsamında karşılaştırmalı yapılan incelemede elde edilen verilere göre, eser, çevirmen tarafından başarılı bir şekilde Türkçeleştirilmiştir. İki dil ve kültürü iyi bilen çevirmen, yer yer uyarlama stratejisinden yararlanmış ve eserdeki dilsel ve kültürel incelikleri okura aktarabilme başarısını göstermiştir. .

Journal Of History School, 2017

Aylık Mecmua" olarak yayın hayatına girmiştir. Dönemsel olarak adını değiştirmiş olsa da toplumsa... more Aylık Mecmua" olarak yayın hayatına girmiştir. Dönemsel olarak adını değiştirmiş olsa da toplumsal ve siyasal olaylara kayıtsız kalamayan ve bütün olayları, dinin, İslam'ın gücüyle açıklamaya çalışan dergi, yayın faaliyetlerini, bu kapsamda gerçekleştirmiştir. Dini yaklaşımını bir ideolojiye dönüştüren Hilal Dergisi, mevcut dönemin en çok çeviri faaliyetlerinde bulunan İslami dergilerdendir. Derginin çeviri faaliyetlerine önem vermesi ve bu çevirilerle, derginin belli bir ideolojiyi yayma gibi bir amacının var olduğu görüşü, çeviri faaliyetlerini ve politikasını analiz etme gereksinimini oluşturmuştur. Çalışmanın yapılmasındaki amaç ise, Hilal Dergisinin belli bir hedef ve ideoloji doğrultusunda çeviri faaliyetlerini gerçekleştirdiğini ortaya koymak ve dönemin siyasi hareketliliğinden etkilenerek politikanın çevirisini ve ideolojik çeviriyi gerçekleştirdiğini gösterilebilmektir.

KESİT Akademi

Öz: Çağımızda teknolojik gelişmelerin hızla artması, çevirinin de bu gelişmelerden bir pay almas... more Öz: Çağımızda teknolojik gelişmelerin hızla artması, çevirinin de bu gelişmelerden bir pay almasına ortam hazırlamıştır. Hızla gelişen teknolojik ağ,
çevirinin de makine çevirisi kapsamında bazı gelişmeleri yaşamasını sağlamıştır. Gelişen teknolojiye ayak uydurmak, çeviri sürecini kolaylaştırmak
ve hızlandırmak açısından önem taşımaktadır. Fakat çeviri araçlarından ne
ölçüde yararlanılması gerektiği bir tartışma konusudur. Özellikle metin
türlerinde çeviri araçlarının yeri ve kullanılabilirliği tartışmaya açıktır. Bu
çalışmada ise zor bir tür olan şiir çevirisinde çeviri araçlarının yeri ve çeviri
ürün tartışılmaktadır. Şair Paul Celan’ın seçilen şiirleri, Google, Yandex ve
Bing çeviride Almancadan Türkçeye çevirtilmiştir ve elde edilen çeviri
ürün, çevirmen Ahmet Cemal’in çevirileri ile kıyaslanmıştır. Sonuç olarak
şiir çevirilerinde makine çevirisinin tam bir eş değer çeviriyi yakalayamadığı ancak makine çevirisi çıktısının uzman bir çevirmenin elinden geçerek
post-editing sürecinin önemi ve makinenin, insan çevirmenin yardımcı aracı olması gerektiği vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Çeviribilim, Makine Çevirisi, Paul Celan, Grabschrift
für François, Largo ve Corona.

Zeitschrift für die Welt der Türken

Özet 20. yy.’ın son çeyreğinden beri üzerinde oldukça yazılan ve tartışılan Postmodern kavramın... more Özet
20. yy.’ın son çeyreğinden beri üzerinde oldukça yazılan ve tartışılan
Postmodern kavramını ve unsurlarını konu edinen bu çalışma, postmodernizm ve
çeviribilim ilişkisini genel boyutları ile tartışmayı hedeflemektedir. Bunu ortaya
koymaya çalışırken postmodern teriminin kavramsal temelleri ve çeviri söz konusu
olduğunda postmodern akımın etkileri tartışılmaktadır. Ayrıca ortaya çıkan
postmodern yaklaşımların çeviribilimde hangi yöntemsel yaklaşımların ortaya
çıkmasına olanak hazırladığı da tartışma konusudur. Postmodernizmin önce edebiyata
daha sonra ise çeviribilime etki etmesinden sonraki yaklaşımlar, kültürel çeviri,
feminist çeviri, etik ve sosyolojik çeviri bağlamında tartışılırken, yazarın ölümünün
ilan edilmesinin okur-çevirmenin doğuşunu imlemesi, çevirmeni bireysel ve
toplumsal özellikleri ile de ortaya çıkarmaktadır. Böylelikle mevcut çalışmada,
postmodernizmin çeviribilimdeki etkilerini gündeme getirerek soyut düzlemde
tartışmak temel amaç iken; somut düzlemde yapılacak çalışmalar için ise pusula
görevi üstlenmek niyeti mevcuttur. Sonuç olarak bahsi geçen çeviribilimdeki
kuramsal yaklaşımlar kısaca tartışılarak var olan üzerinden betimsel bir çalışma
yapılmakta, küçük çaplı öneriler getirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Çeviribilim, postmodernizim, çeviri yöntemleri

ERDEM

Cumhuriyet döneminin önemli yazar, çevirmen ve eleştirmenlerinden biri olan Nurullah Ataç, mevcu... more Cumhuriyet döneminin önemli yazar, çevirmen ve eleştirmenlerinden
biri olan Nurullah Ataç, mevcut çalışmada tüm yönleriyle
araştırılmaktadır. Çalışma kapsamında Nurullah Ataç’ın özellikle
çevirmen kimliği üzerinde durmak amaçlanmaktadır. Ataç’ın
çevirmenliğini besleyen yazar ve eleştirmen kimliklerini de analiz
etmek, çevirmenliğini anlamak açısından oldukça önemlidir. Pierre
Bourdieu’nün habitus ve sermaye kuramı kapsamında Ataç’ın
eleştirmen, yazar, çevirmen kimlikleri incelenmektedir. Zira birbirine
görünmez bir bağ ile bağlı olan bu kimlikler, Ataç’ın habitusu, kültürel
ve sembolik (simgesel) sermayesi ile görünür bir hâl almaktadır.
Her ne kadar habitus, bireye özgü özellikleri ifşâ ediyor ise kültürel
sermaye ve bununla bağıntılı olarak sembolik sermaye de bireye
göre değişken özellikler taşımaktadır. Bu nosyonların her bireyde
aynı ve eşit düzeyde olmasını beklemek mümkün değildir. Mevcut
nosyonların oluşumunu sağlayan arka alandaki başat faktörler, bireye,
ailesine ve yaşam çevresine göre değişken nitelikler taşıdığı için, her
birey bu kavramlar açısından ayrı bir değerlendirmeye tabii tutulmak
durumundadır.
Bourdieu’nün sosyal alan kuramında çok önemli bir konuma
sahip olan habitus kavramı, kökende Aristoteles’in eğitimle
kazanılmış, bireyin davranış ve tutumlarını içeren heksis kavramına
dayanmaktadır. Bourdieu habitus kuramını, heksis kavramının
özü ile beslemektedir ama tam bir kuramsal alt yapıyı kendisi
oluşturmaktadır ve Aristoteles’ten aldığı kavramın içeriğini
genişletmektedir. Habitus, bireyin sosyalleşmeye başlamasıyla
bireysel özelliklerinin alandan ve çevreden beslenmesi ile oluşan
esnek, değişken, aktarılabilir eğilimlerdir. Sermaye kuramı ise Karl
Marx’ın iktisat temelli oluşturduğu, bireylerin sosyal düzlemde
1 Dr. Öğr. Üyesi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Yabancı Diller Yüksekokulu,
Mütercim Tercümanlık Bölümü, Almanca Mütercim ve Tercümanlık ABD, Karaman/Türkiye.
E-posta: ualbiz@kmu.edu.tr, ORCID: 0000-0002-2231-8672, DOI: 10.32704/erdem.2022.82.001
Makale Gönderim Tarihi: 11.05.2021 *Makale Kabul Tarihi: 29.03.2022 * (Sanat ve Edebiyat Mk.)
2
Ümmügülsüm ALBİZ
ERDEM, Haziran 2022; Sayı: 82; 1-24
birbirleri ile olan konumlarının tespit edilmesinde işe yarayan sermaye
kavramından alınmıştır. Bireyin sermayesini ekonomik, kültürel ve
sembolik bağlamda analiz etmek mümkündür. Sermaye kavramları,
çoğu zaman birbirine dönüşerek birbirini beslemektedir. Ekonomik
sermayenin kültürel sermayeye, kültürel sermayenin ise kimi zaman
ekonomik sermayeye dönüşümü muhtemeldir. En nihayetinde ise
bu sermayelerin herhangi birisi sembolik sermayeye dönüşmektedir.
Kişinin geçmişten kazandıklarının kişisel özelliklerine yansıması
ve dış görünüşünden konuşmasına kadar edindiği her şey, sembolik
sermayenin içeriğini oluşturmaktadır. Bu yüzden sembolik sermaye,
en çok habitusla bağlantılı olmakla birlikte kültürel sermaye ile de
ilişkilendirilebilir.
Ataç’ın bilhassa çevirmen ve yazar kimliklerini, bu sosyoloji kuramı
kapsamında incelemek, onun habitus özelliklerini, kültürel ve
sembolik sermayesini, analiz etmek için önemli veriler sağlamaktadır.
Ataç’ın habitusunun doğduğu andan itibaren ailesi içinde şekillenmeye
başlaması, aile bireylerinin entelektüel birikimlerinin olması,
babası Ata Bey’in ekonomik sermayesinin imkânlarını kullanarak
Nurullah Ataç’ın önce kültürel sermaye daha sonra ekonomik
sermaye edinmesini sağlaması, çalışma açısından önemli analiz
verileri oluşturmaktadır. Ataç’ın habitusunun, kültürel ve sembolik
sermayesinin çevirmenliği ve yazarlığı üzerinde bıraktığı etkiler, bu
teorik yaklaşımların ışığında incelenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Çevirmen, yazar, habitus, kültürel sermaye,
sembolik sermaye, Nurullah Ataç

Mevcut çalışmada Türk edebiyat tarihinde postmodern yazının oluşumunda çevirinin rolünü genel ha... more Mevcut çalışmada Türk edebiyat tarihinde postmodern yazının oluşumunda çevirinin rolünü genel
hatlarıyla saptamak amaçlanmaktadır. Özelde ise Alman yazar Patrick Süskind’in çok ses getiren ve
birçok dile çevrilen postmodern eseri Koku, Bir Katilin Hikâyesi’nin (Das Parfum, Die Geschichte
Eines Mörders) Türk postmodern yazın dizgesine katkısı tartışılmaktadır. Tüm bu incelemelerin
kuramsal art alanı, İsrailli araştırmacı Itımar Even Zohar’ın geliştirmiş olduğu çoğuldizge kuramına
dayandırılmaktadır. Türk edebiyat tarihindeki postmodern çeviri yazın ve söz konusu postmodern
eserin katkısı, Zohar’ın kuramsal yaklaşımı doğrultusunda merkez-çevre; birincil edebiyat-ikincil
edebiyat ve kültür repertuarı doğrultusunda yorumlanmaya çalışılmaktadır. Öncelikle postmodern
yazın çoğuldizgesinde çevirinin rolü saptanmaya çalışılırken, Türk modern edebiyatının zayıf ve
henüz gelişmemiş bir konumda olduğu, dizgede açık bulan postmodern çeviri yazın ile devinim
gerçekleştiği, böylelikle modern edebiyatın ikincil edebiyat konumuna düştüğü sonucuna
varılmaktadır. Ayrıca özellikle Amerikalı postmodernist yazarların çeviri eserlerinin dizgeyi
yönlendirdiği ve Umberto Eco, Italo Calvino gibi İtalyan yazarların ise Türk postmodern yazının
temsilcileri üzerinde etkili oldukları saptanmaktadır. Postmodern yazının ilk çeviri eserlerinden
kabul edebileceğimiz Koku’nun ise henüz oluşmakta olan postmodern edebiyat çoğuldizgesine yenilik
getirdiği; gelişim, eğitim, polisiye roman türü özelliklerini aynı anda taşımasından; üstkurmaca,
metinlerarasılık, gerilim gibi postmodern yazının niteliklerine sahip olmasından ötürü Türk
edebiyatının ve kültür repertuarının gelişimine olanak sağladığı saptamalarında bulunmak
mümkündür. Çalışmanın sonucunda postmodern çeviri yazının, Türk postmodern yazının
oluşumuna ve kültür repertuarına katkı sağladığı ve yönlendirici etkisi olduğu çıkarımına
varılmaktadır.
Anahtar kelimeler: Çeviri yazın, çoğuldizge kuramı, postmodern yazın, Patrick Süskind, Koku

With the appearance of translation whose existence is quite old in scientific field and with the ... more With the appearance of translation whose existence is quite old in scientific field and with the establishment of the departments under the names of translation studies or translation and interpreting, the doors of these departments have been opened for would-be translators, and thus the adventure of academic translation has started for the scholars and the students. Based on the fact that translation can be taught, classes that have the quality to provide translation competence in these departments have been incorporated into the eighth semesters curriculum. In macro level, it is intended to make students acquire many competences such as language, culture, and text in the way of what we call translation competence. In this study, creative drama technique is suggested as a method for the classes of language acquisition that constitutes one of the essential steps of translation competence in academic translation education. The foci of this study are the usage of creative drama techni...

Cevirinin akademide yer almasi gereksiniminden sonra akademik ceviri egitiminin onemi ortaya cikm... more Cevirinin akademide yer almasi gereksiniminden sonra akademik ceviri egitiminin onemi ortaya cikmistir ve temel hedefleri olusmustur. Akademik ceviri egitiminde, ders mufredatlari bu temel hedefler dogrultusunda olusturulmak durumundadir. Soz konusu temel hedeflerin en basinda ceviri egitimi alan ogrencide ceviri edinci olusturmak gelmektedir. Bunu saglamanin en mumkun yolu, ogrencide kuramsal art alan bilgisi olusturarak edinilen ve ust semsiye gorevi ustlenen ceviri edinci icin kultur, metin, ana dil ve yabanci dil edincini gelistirmek gelmektedir. Kuramsal ve uygulamali kapsamda verilen tum dersler, cevirmen adayinda makro duzlemde ceviri edincini olusturmaya yoneliktir. Dil edinci, metin edinci ve kultur edinci olusturma surecinde, ogretim tekniklerinden birisi olarak kabul edilen ve etkili ogrenme imkâni sunan yaratici drama tekniginden calisma kapsaminda bahsedilmektedir. Yaratici drama teknigi, klasik ogrenme ve ogretme yontemlerinden farkli olarak ogrencinin aktif olarak ogr...

Öz Mevcut makalede Brecht'in " Üç Kuruşluk Opera " adlı eseri kaynak ve erek metin ... more Öz Mevcut makalede Brecht'in " Üç Kuruşluk Opera " adlı eseri kaynak ve erek metin bağlamında incelenmiştir. Epik tiyatro örneği olan eserde deyimler, ikilemeler, argo ifadeler gibi dilsel öğelerin kültürel uyarlamasının nasıl yapıldığı analiz edilmiştir. Amaç, çeviri eseri, dilin sınırlarından kurtarıp dili yönlendirenin de temel de kültür olduğunu göstermek olduğu için eserde, dilsel bağlamda eş değerlik düzeyinde bir inceleme yapılmamıştır; aksine kaynak metnin erek dil ve kültürde, ne kadar amaca yönelik ve işlevsel olduğu üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Nitel veri toplama yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılarak kaynak ve erek metin kapsamında karşılaştırmalı yapılan incelemede elde edilen verilere göre, eser, çevirmen tarafından başarılı bir şekilde Türkçeleştirilmiştir. İki dil ve kültürü iyi bilen çevirmen, yer yer uyarlama stratejisinden yararlanmış ve eserdeki dilsel ve kültürel incelikleri okura aktarabilme başarısını göstermiştir. .

Zeitschrift für die Welt der Türken, Apr 15, 2022

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Mar 21, 2021

The Journal of International Social Research, 2021

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi

Kesit Akademi

Erdem

The Journal of Academic Social Sciences, 2021

Journal Of History School, 2017

KESİT Akademi

Öz: Çağımızda teknolojik gelişmelerin hızla artması, çevirinin de bu gelişmelerden bir pay almas... more Öz: Çağımızda teknolojik gelişmelerin hızla artması, çevirinin de bu gelişmelerden bir pay almasına ortam hazırlamıştır. Hızla gelişen teknolojik ağ,
çevirinin de makine çevirisi kapsamında bazı gelişmeleri yaşamasını sağlamıştır. Gelişen teknolojiye ayak uydurmak, çeviri sürecini kolaylaştırmak
ve hızlandırmak açısından önem taşımaktadır. Fakat çeviri araçlarından ne
ölçüde yararlanılması gerektiği bir tartışma konusudur. Özellikle metin
türlerinde çeviri araçlarının yeri ve kullanılabilirliği tartışmaya açıktır. Bu
çalışmada ise zor bir tür olan şiir çevirisinde çeviri araçlarının yeri ve çeviri
ürün tartışılmaktadır. Şair Paul Celan’ın seçilen şiirleri, Google, Yandex ve
Bing çeviride Almancadan Türkçeye çevirtilmiştir ve elde edilen çeviri
ürün, çevirmen Ahmet Cemal’in çevirileri ile kıyaslanmıştır. Sonuç olarak
şiir çevirilerinde makine çevirisinin tam bir eş değer çeviriyi yakalayamadığı ancak makine çevirisi çıktısının uzman bir çevirmenin elinden geçerek
post-editing sürecinin önemi ve makinenin, insan çevirmenin yardımcı aracı olması gerektiği vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Çeviribilim, Makine Çevirisi, Paul Celan, Grabschrift
für François, Largo ve Corona.

Zeitschrift für die Welt der Türken

ERDEM

Book Review by Ass. Prof. Ummugulsum Albiz

ÇEVİRİBİLİMDE YERELLEŞTİRME PARADGİMASINA DOĞRU

hermeneutikte ve çeviribilimde ortak kavram çalışması

ÖZET Çeviribilim, dilbilim, metindilbilim, erekbilim, kültürbilim, edebiyat, bilişsel psikoloji, ... more ÖZET Çeviribilim, dilbilim, metindilbilim, erekbilim, kültürbilim, edebiyat, bilişsel psikoloji, sosyoloji, gibi pek çok alanla disiplinlerarası çalışan bir bilim dalıdır. Yorum ve anlama sanatı olarak tanımlanan hermeneutik de çeviribilimin iç içe olduğu diğer bir alandır. Hermeneutikte kullanılan çoğu kavram çeviribilimde de yer almaktadır. Her iki alan tarafından kullanılan kavramların incelenmesi ve farklıklar ile benzerliklerinin ortaya konması çeviribilim alanına katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada anlama, tecrübe, tarihsellik, önyargı ve ufukların kaynaşması kavramları hermeneutik ve çeviribilim açısından karşılaştırılmıştır.

KURMACA DÜNYADA ÇEVİRMEN VE ÇEVİRİ: ZAFİYET KURAMI’NDA ÇEVİRİ ETİĞİ , 2022

Özet Toplumda çevirmenin kim olduğuna yönelik algıların bir nevi yansıması olan roman kahramanı... more Özet
Toplumda çevirmenin kim olduğuna yönelik algıların bir nevi
yansıması olan roman kahramanı çevirmenler, çeviribilim alanında
araştırılması, incelenmesi gereken önemli göstergeler okura sunmaktadır.
Kurmaca dünyanın çevirmen kahramanları, hem toplumsal bir algının
yansıması olarak ortaya çıkabilmektedir hem de toplumdaki okurun
zihninde bir çevirmen profili çizmektedir. Mevcut çalışmada Ersan Üldes’in
kaleme aldığı Zafiyet Kuramı adlı romandan hareketle romanın ana karakteri
ve anlatıcısı olan çevirmeni, çevirmen kararları bağlamında tartışmak
amaçlanmaktadır. Almanca çevirmeni olan kahraman, aldığı çeviri
kararlarını kimi zaman ‘yorumlamak’, ‘düzeltmek’ kimi zaman ‘tahrifat’,
‘tahribat’ olarak adlandırmakta, gerçekleştirdiği çeviri eylemini belli bir
amaca yönelik bir farkındalık ile oluşturduğunu ortaya koymaktadır. Söz
konusu çevirmen kahramanın meslek anlayışının gerçek dünyaya yansısını
ve tahribat, tahrifat yaklaşımlarını, çeviri etiği-meslek etiği kapsamında
genel hatları ile incelemek, çevirmenin yaratıcılığının ve sesinin sınırlarının
olduğunu vurgulamak amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kurmaca çevirmen, Zafiyet Kuramı, çevirmen kararları,
çeviri etiği, meslek etiği

çevirmen psikolojisi, 2018

Özet Çeviri eyleminin, bir sürecin ürünü olduğu kesindir. Ürün olarak ortaya çıkmadan önce çeviri... more Özet Çeviri eyleminin, bir sürecin ürünü olduğu kesindir. Ürün olarak ortaya çıkmadan önce çeviri eylemi ve çeviri faaliyetleri, süreç öncesinde ve sonrasında birçok faktörün etkisi altında kalmaktadır. İdeolojik farklılıklar neticesinde oluşan toplumsal olaylardan ve bütün bunların sonucunda çevirmen psikolojisinin etkilendiğinden bahsetmek olasıdır. Söz konusu çalışma için, bu faktörlerden en önemli ikisi, sosyal olaylar (siyasi olaylar, ideolojik farklılıklar) ve sosyal olayların çevirmen psikolojisi üzerindeki etkisi konu edinilmektedir. 1960-1980 yılları ise Türk siyasi tarihi açısından önemli bir süreç olarak tarihe geçtiği için bu sürecin sosyo-politik etkilerinin Türk çeviri yazınındaki ve bilhassa çevirmen psikolojisi üzerindeki yönlendirici etkisi kaçınılmaz olmuştur. Çevirmen psikolojisinin nasıl yönetildiğini anlamak adına aşamalı bir inceleme neticesinde yirmi yılın ideolojik yaklaşımlarından, çevirmenin tercihlerini belirleyici şekilde yönlendirdiğinden bahsetme gerekliliği oluşmaktadır. Bilimsel bir araştırmanın olayların betimlenmesi ve olaylar arasındaki ilişkileri tespit edebilmek gibi amaçlarını yerine getirmek maksadıyla, bu çalışmada, sosyal psikolojinin araştırma yöntemlerinden olan alan araştırması ve arşiv araştırması yöntemlerinden faydalanılmıştır.