saim yörük | Cankiri Karatekin University (original) (raw)

Papers by saim yörük

Research paper thumbnail of Adanalı Seyyidler Hakkında Sosyal ve Ekonomik Açıdan Bazı Değerlendirmeler (1701-1750)

Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (SBArD), 2011

Research paper thumbnail of Sultan IV. Murad’In Çerkeş Vakfi’Na Ai̇t Mart 1668 Tari̇hli̇ Muhasebe Defteri̇ Üzeri̇ne Bi̇r Değerlendi̇rme

Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Oct 19, 2020

Vakıflar, Osmanlı döneminde toplumsal hayatın en önemli kurumlarından biri olarak karşımıza çıkma... more Vakıflar, Osmanlı döneminde toplumsal hayatın en önemli kurumlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Osmanlı şehir ve kasabalarında halkın bayındırlık, eğitim, kültür, sağlık ve sosyal hizmetleri büyük ölçüde vakıflar tarafından karşılanmıştır. Sultan IV. Murad, 1635 yılı Revan Seferi dönüşü Çerkeş menzilinde konaklamıştır. Bu sırada gördüğü ihtiyaç üzerine Silâhtar Mustafa Paşa'dan burasını bayındır hale getirmesini istemiştir. Mustafa Paşa burada bir cami yaptırmış ve bu camiye gelir sağlamak için han, hamam, dükkânlar, boyahane ve ekmek fırını inşa ettirmiştir. Bu yerlerin ve burada haftada bir kurulan pazarın pazar vergisi gelirlerini de caminin ihtiyaçları için vakfetmiştir. Sultan IV. Murad Vakfı, XX. yüzyıl başlarına kadar varlığını devam ettirmiştir. Günümüzde vakıf eserleri arasında sadece hamamı ayakta kalmıştır. Bu çalışmada, Osmanlı Arşivinde bulunan vakfa ait 1668 tarihli muhasebe kaydına göre vakfın durumu değerlendirilmiştir. Sultan IV. Murad'ın Çerkeş'te yaptırmış olduğu camii ve buraya vakfettiği yerler, vakıf gelirleri, vakıf görevlileri, görevlilere tahsis edilen ücretler ve yapılan diğer masraflar bu çalışmanın konusunu teşkil etmiştir.

Research paper thumbnail of XVIII. Yüzyılın İlk Yarısında Üsküdar Hamamları Ve Hamam Esnafı

Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (SBArD), 2013

Özet Temizlik insan hayatında önemli bir yere sahiptir. Yakın döneme kadar evlerde sıcak su ve so... more Özet
Temizlik insan hayatında önemli bir yere sahiptir. Yakın döneme kadar evlerde sıcak su ve soğuk su tesisatı olmadığı için insanlar yıkanma ihtiyaçlarını genellikle hamamlarda gidermiştir. Bu sebeple, özellikle şehirlerde ve kasabalarda, insanların kişisel temizlik ihtiyacının karşılanması açısından hamamlar önemlidir. Bu arada hamama gelen kişilerin yıkanmasında onlara yardımcı olan hamam çalışanları da unutulmamalıdır.
Osmanlı dönemi tarih araştırmalarında esnaf grupları ile ilgili birbirinden kıymetli çalışmalar bulunmaktadır. Hamamlar hakkında yapılan çalışmalar incelendiğinde bu çalışmalarda daha çok hamamların mimari ve sanat özellikleri üzerinde durulmaktadır. Hamam esnafı hakkında ise detaylı bir çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca hamam esnafı Osmanlı toplumunda, özellikle İstanbul’da, esnaf gruplarının başında gelmekte, yaptıkları işin niteliği sebebi ile sosyal ve ekonomik hayatta oynadıkları rol ayrıca incelenmesi gerekmektedir.
İncelemeye konu olan dönemde Üsküdar, hamam yönünden zengin bir yerleşim birimidir. Çalışmada XVIII. yüzyılın ilk yarısında Üsküdar kaza merkezi ile çevresinde yer alan, günümüz Üsküdar ilçe sınırları denk düşen, hamamlar ve bu hamamlarda çalışanlar ele alınmaktadır. Temel kaynak olarak ise 1735 (H.1147) tarihli İstanbul Hamam Defteri kullanılmıştır. Defter, Patrona Halil İsyanı sonrası tutulması ve hükümetin hamam esnafına karşı yaklaşımını göstermesi açısından önemlidir. Söz konusu deftere İstanbul sur dışı hamamları yanında Üsküdar ve çevresinde bulunan hamamlar ile bu hamamlarda çalışanlar isim isim kaydedilmiştir. Ayrıca çalışanların yaptıkları işler, fizikî özellikleri, dinî durumları ve nereli oldukları hakkında da bilgiler verilmektedir. Söz konusu defterden başka hamamlar ve İstanbul hamamları hakkında yapılmış muhtelif çalışmalardan da yeri geldikçe istifade edilmiştir. Verilen bilgilerden yola çıkılarak Üsküdar ve çevresinde yer alan hamamlar ile çalışanları hakkında bazı değerlendirmeler yapılmıştır.
Anahtar kelimeler: XVIII. Yüzyıl, Üsküdar, Hamam, Hamam Esnafı.
THE TURKISH BATHS IN USKUDAR AND THEIR TRADESMEN IN THE EARLY 18TH CENTURY
Abstract
Cleaning has an important place in human life. Up until the recent years, people had to fulfil their sanitary needs like bathing mostly in public baths called hamam, as there were no household systems for cold or hot water. In this regard, hamams play a key role in terms of personal hygiene especially for the people living in cities and towns. Indeed, the tradesmen working in these baths are also noteworthy in that they provide assistance for the customers throughout this process.
In the Ottoman history, there exists an extensive body of literature on hamams. These studies have mainly focused on the architectural and artistic values of the hamams. However, no study has ever addressed the details related to the tradesmen working in these places. Whereas, the working lives of these tradesmen are worth attention due to the fact that they constituted one of the foremost groups within the Ottoman society, specifically in Istanbul, and that their vocation played a key role both in the social and economic life.
In the early 18th century, Uskudar (a district of Istanbul) was quite famous for its abundance of hamams. The present paper examines these hamams together with their tradesmen. As the primary source of reference, the Istanbul Hamam Records 1735/1147 were used. These records are quite significant because they were composed following the Patrona Halil uprising and they are quite successful in depicting the then-government’s attitude towards these tradesmen. The records provide a full list of the names of the tradesmen working at the hamams that were located in the outskirts of Istanbul and the ones in Uskudar. Moreover, the records include some further details such as the workers’ chores, physical appearances, religions, and hometowns. Besides these records, some relevant studies regarding the Istanbul hamams have also been employed to compile this paper. Overall, the present paper is an evaluation on the hamams having existed in Uskudar and on the tradesmen working in them.
Key words: The 18th century, Uskudar, hamam, the tradesmen of hamams.

Research paper thumbnail of The Importance of Consulate Agreement and Agreement of Law of Domestic Relations; in Terms of Turkey-Armenia Relations; Signed on 9TH July 1922 Between Turkey and Armenia, Azerbaijan, Georgia and Ussr Governments

International Journal of Social and Educational Sciences (IJOSES) Uluslararası Sosyal ve Eğitim B... more International Journal of Social and Educational Sciences (IJOSES) Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi (USEBD) 2013 yılında yayın hayatına başlamış Sosyal ve Eğitim alanında özgün araştırmalara yer veren hakemli bir dergidir. IJOSES'de yılda iki defa Haziran ve Aralık aylarında Türkçe ve İngilizce bilimsel makaleler yayınlanır. Ulusal ve Uluslararası sempozyumlarda ve konferanslarda sunulan bildiriler, belirtilmek şartı ile yayın için gönderilebilir. Sempozyumlarda sunulan bildirilerin basılmamış olması gerekmektedir. Yıl içerisinde gerekli görüldüğü takdirde özel sayılar da yayımlanmaktadır. IJOSES'de yayınlanan yazılarda belirtilen düşünce ve görüşlerden yazar(lar)ı sorumludur. IJOSES'e yayınlanmak üzere gönderilen ve en az iki hakemin olumlu görüşü sonrası yayın kurulunca kabul edilen makalelerin tüm yayın hakları IJOSES dergisine aittir. Yayınlanan yazılar izinsiz olarak kısmen veya tamamen herhangi bir şekilde çoğaltılamaz.

Research paper thumbnail of XVIII. Yüzyıl Eyüp Kazası Hamamları ve Hamam Çalışanlarının Demografik Yapısı

Belleten

Osmanlı şehirlerinin kültürel özellikleri kadar, fizikî unsurları da önceki İslam şehirlerinden k... more Osmanlı şehirlerinin kültürel özellikleri kadar, fizikî unsurları da önceki İslam şehirlerinden kendisine miras kalmıştır. İslâm medeniyeti tarihi çalışanlara göre İslâm şehrinin üç temel öğesi vardır: Cami, pazar ve hamam. Türk kültürünün renkli bir parçası olan hamamlar, günümüze kadar fiziki olarak kısmen değişikliğe uğramış olsalar da halen varlıklarını devam ettirmektedirler. Hamamlar, insanların kişisel temizlik ihtiyaçlarını karşılaması yanında toplumsal ilişkilerini de geliştirdiği mekânlardır. Osmanlı dönemi tarih araştırmalarında esnaf grupları ile ilgili birbirinden kıymetli çalışmalar bulunmaktadır. Hamamlar hakkında yapılan çalışmalar incelendiğinde daha çok hamamların mimari ve sanat özellikleri üzerinde durulmaktadır. Hamam çalışanları hakkında ise detaylı bir çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca hamam çalışanları Osmanlı toplumunda, özellikle İstanbul'da, esnaf gruplarının başında gelmekte, yaptıkları işin niteliği sebebi ile sosyal ve ekonomik hayatta oynadıkları rol...

Research paper thumbnail of Adana Şehrinin Tarihi Gelişimi (XVI-XVIII. Yüzyıllar)

Cukurova Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 2012

Şehirlerin gunumuzdeki durumlarini anlamada kurulus ve zaman icindeki gelisimini bilmek oldukca o... more Şehirlerin gunumuzdeki durumlarini anlamada kurulus ve zaman icindeki gelisimini bilmek oldukca onemlidir. Gecmisin izlerini tasiyan mahalleler, sehirlerin gelisimini yansitmaktadir. Bu sebeple sehir tarihi calismalarinda mahallelerin onemi buyuktur. Tarih boyunca bircok medeniyete ev sahipligi yapmis olan Adana bircok arastirmaya konu olmus bir yerlesim birimidir. Bu calismanin amaci, dunya uzerinde cok onemli bir cografyada koklu bir gecmise sahip olan Adana sehrinin mekânsal gelisiminin ve degisiminin nasil oldugunu, bu gelisme ve degismenin zamanla sehrin mahalle isimlerinde nasil bir degisiklige neden oldugunu ortaya koymaktir. Calismada tarihsel surec icerisinde, XVI. yuzyildan XVIII. yuzyil ortalarina kadar, Adana sehrinin mahalleleri dikkate alinarak mekan duzeyindeki gelisimi ve degisimi konusu ele alinmistir. Calismanin kaynaklarini Adana ser„iyye sicilleri, Osmanli arsiv belgeleri ve Adana sehri hakkinda yapilmis calismalar olusturmaktadir.

Research paper thumbnail of Tahrir Defterleri Özelinde Osmanlı Sancak İdari Taksimatında Değişim: Alâiyye (Alanya) Sancağı Örneği

Mediterranean Journal of Humanities

Research paper thumbnail of XVI. Yüzyılın İlk Yarısında Manavgat Sancağı ve Sancakbeyleri

Mediterranean Journal of Humanities

Manavgat, II. Murad zamanında son olarak Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. Osmanlı döneminde, zaman... more Manavgat, II. Murad zamanında son olarak Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. Osmanlı döneminde, zamanla değişen şartlar, yaşanan güvenlik kaynaklı sorunlar vb. sebeplerden dolayı XVI. yüzyılda Manavgat'ın idari statüsü idarî teşkilat ve taksimat açısından önemli değişikliklere uğramıştır. Çalışmada, XVI. yüzyıl başlarında Teke yöresinde çıkan Şahkulu İsyanı öncesinde ve sonrasında Manavgat'ın idarî durumuna değinilmiş, meydana gelen idari değişiklikler sebepsonuç ilişkisi içerisinde ele alınmıştır. Bu isyan hareketi ile Manavgat ve çevresinde yapılan idari düzenlemeler arasında bağ kurulmuştur. Çalışmada, Manavgat ve çevresine ait tahrir defterleri, eyalet ve sancak tevcih defterleri, kanunnameler, döneme ait kaynak eserler ve Manavgat'ın idari yapısı hakkında bilgi veren çeşitli arşiv vesikaları kullanılmıştır. Bunun yanında idarî yapı ile ilgili genel ve özel anlamda bilgi veren çalışmalardan da yeri geldikçe istifade edilmiştir. Arşiv vesikalarına ve diğer kaynaklara dayanılarak Manavgat Sancağı'nın askerî-idarî görevlileri olan sancakbeylerinin isimleri, görev yılları ve gelirlerine ilişkin bilgiler verilmiştir. Çalışma sonunda, konu ile ilgili olarak değerlendirme yapılmıştır. Çalışmanın Manavgat'ın idari tarihine katkı yapacağı düşünülmektedir.

Research paper thumbnail of Çelebi Unvanı Hakkında Bir Değerlendirme A RESEARCH ON TITLE OF CHALABI

ÖZET Bu çalışmada, Çelebi unvanının anlamı ve kimler tarafından kullanıldığı üzerinde durulmuştur... more ÖZET
Bu çalışmada, Çelebi unvanının anlamı ve kimler tarafından kullanıldığı üzerinde durulmuştur. XVIII. yüzyıl Osmanlı toplumunda, Adana örneğinde, Çelebi unvanının kimler tarafından kullanıldığı hakkında bilgi verilmiş ve incelenen belgelerden elde edilen bilgilere göre bazı değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırmada temel kaynak olarak ise Adana şer‘iyye sicilleri kullanılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Çelebi, Osmanlı Toplumu, Adana.

ABSTRACT
In this study ıt was focused on meaning of title of Chalabi and being used by whom. In the XVIII. century Ottoman society ıt was informed who used title of Chalabi in the sample of Adana and it was evaluated according to determinations which were conducted. In the research Adana court records were used as fundamental source.
Key Words: Chalabi, Ottoman Society, Adana.

Research paper thumbnail of Adanalı Seyyidler Hakkında Sosyal ve Ekonomik Açıdan Bazı Değerlendirmeler (1701-1750)

Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (SBArD), 2011

Research paper thumbnail of Sultan IV. Murad’In Çerkeş Vakfi’Na Ai̇t Mart 1668 Tari̇hli̇ Muhasebe Defteri̇ Üzeri̇ne Bi̇r Değerlendi̇rme

Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Oct 19, 2020

Vakıflar, Osmanlı döneminde toplumsal hayatın en önemli kurumlarından biri olarak karşımıza çıkma... more Vakıflar, Osmanlı döneminde toplumsal hayatın en önemli kurumlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Osmanlı şehir ve kasabalarında halkın bayındırlık, eğitim, kültür, sağlık ve sosyal hizmetleri büyük ölçüde vakıflar tarafından karşılanmıştır. Sultan IV. Murad, 1635 yılı Revan Seferi dönüşü Çerkeş menzilinde konaklamıştır. Bu sırada gördüğü ihtiyaç üzerine Silâhtar Mustafa Paşa'dan burasını bayındır hale getirmesini istemiştir. Mustafa Paşa burada bir cami yaptırmış ve bu camiye gelir sağlamak için han, hamam, dükkânlar, boyahane ve ekmek fırını inşa ettirmiştir. Bu yerlerin ve burada haftada bir kurulan pazarın pazar vergisi gelirlerini de caminin ihtiyaçları için vakfetmiştir. Sultan IV. Murad Vakfı, XX. yüzyıl başlarına kadar varlığını devam ettirmiştir. Günümüzde vakıf eserleri arasında sadece hamamı ayakta kalmıştır. Bu çalışmada, Osmanlı Arşivinde bulunan vakfa ait 1668 tarihli muhasebe kaydına göre vakfın durumu değerlendirilmiştir. Sultan IV. Murad'ın Çerkeş'te yaptırmış olduğu camii ve buraya vakfettiği yerler, vakıf gelirleri, vakıf görevlileri, görevlilere tahsis edilen ücretler ve yapılan diğer masraflar bu çalışmanın konusunu teşkil etmiştir.

Research paper thumbnail of XVIII. Yüzyılın İlk Yarısında Üsküdar Hamamları Ve Hamam Esnafı

Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (SBArD), 2013

Özet Temizlik insan hayatında önemli bir yere sahiptir. Yakın döneme kadar evlerde sıcak su ve so... more Özet
Temizlik insan hayatında önemli bir yere sahiptir. Yakın döneme kadar evlerde sıcak su ve soğuk su tesisatı olmadığı için insanlar yıkanma ihtiyaçlarını genellikle hamamlarda gidermiştir. Bu sebeple, özellikle şehirlerde ve kasabalarda, insanların kişisel temizlik ihtiyacının karşılanması açısından hamamlar önemlidir. Bu arada hamama gelen kişilerin yıkanmasında onlara yardımcı olan hamam çalışanları da unutulmamalıdır.
Osmanlı dönemi tarih araştırmalarında esnaf grupları ile ilgili birbirinden kıymetli çalışmalar bulunmaktadır. Hamamlar hakkında yapılan çalışmalar incelendiğinde bu çalışmalarda daha çok hamamların mimari ve sanat özellikleri üzerinde durulmaktadır. Hamam esnafı hakkında ise detaylı bir çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca hamam esnafı Osmanlı toplumunda, özellikle İstanbul’da, esnaf gruplarının başında gelmekte, yaptıkları işin niteliği sebebi ile sosyal ve ekonomik hayatta oynadıkları rol ayrıca incelenmesi gerekmektedir.
İncelemeye konu olan dönemde Üsküdar, hamam yönünden zengin bir yerleşim birimidir. Çalışmada XVIII. yüzyılın ilk yarısında Üsküdar kaza merkezi ile çevresinde yer alan, günümüz Üsküdar ilçe sınırları denk düşen, hamamlar ve bu hamamlarda çalışanlar ele alınmaktadır. Temel kaynak olarak ise 1735 (H.1147) tarihli İstanbul Hamam Defteri kullanılmıştır. Defter, Patrona Halil İsyanı sonrası tutulması ve hükümetin hamam esnafına karşı yaklaşımını göstermesi açısından önemlidir. Söz konusu deftere İstanbul sur dışı hamamları yanında Üsküdar ve çevresinde bulunan hamamlar ile bu hamamlarda çalışanlar isim isim kaydedilmiştir. Ayrıca çalışanların yaptıkları işler, fizikî özellikleri, dinî durumları ve nereli oldukları hakkında da bilgiler verilmektedir. Söz konusu defterden başka hamamlar ve İstanbul hamamları hakkında yapılmış muhtelif çalışmalardan da yeri geldikçe istifade edilmiştir. Verilen bilgilerden yola çıkılarak Üsküdar ve çevresinde yer alan hamamlar ile çalışanları hakkında bazı değerlendirmeler yapılmıştır.
Anahtar kelimeler: XVIII. Yüzyıl, Üsküdar, Hamam, Hamam Esnafı.
THE TURKISH BATHS IN USKUDAR AND THEIR TRADESMEN IN THE EARLY 18TH CENTURY
Abstract
Cleaning has an important place in human life. Up until the recent years, people had to fulfil their sanitary needs like bathing mostly in public baths called hamam, as there were no household systems for cold or hot water. In this regard, hamams play a key role in terms of personal hygiene especially for the people living in cities and towns. Indeed, the tradesmen working in these baths are also noteworthy in that they provide assistance for the customers throughout this process.
In the Ottoman history, there exists an extensive body of literature on hamams. These studies have mainly focused on the architectural and artistic values of the hamams. However, no study has ever addressed the details related to the tradesmen working in these places. Whereas, the working lives of these tradesmen are worth attention due to the fact that they constituted one of the foremost groups within the Ottoman society, specifically in Istanbul, and that their vocation played a key role both in the social and economic life.
In the early 18th century, Uskudar (a district of Istanbul) was quite famous for its abundance of hamams. The present paper examines these hamams together with their tradesmen. As the primary source of reference, the Istanbul Hamam Records 1735/1147 were used. These records are quite significant because they were composed following the Patrona Halil uprising and they are quite successful in depicting the then-government’s attitude towards these tradesmen. The records provide a full list of the names of the tradesmen working at the hamams that were located in the outskirts of Istanbul and the ones in Uskudar. Moreover, the records include some further details such as the workers’ chores, physical appearances, religions, and hometowns. Besides these records, some relevant studies regarding the Istanbul hamams have also been employed to compile this paper. Overall, the present paper is an evaluation on the hamams having existed in Uskudar and on the tradesmen working in them.
Key words: The 18th century, Uskudar, hamam, the tradesmen of hamams.

Research paper thumbnail of The Importance of Consulate Agreement and Agreement of Law of Domestic Relations; in Terms of Turkey-Armenia Relations; Signed on 9TH July 1922 Between Turkey and Armenia, Azerbaijan, Georgia and Ussr Governments

International Journal of Social and Educational Sciences (IJOSES) Uluslararası Sosyal ve Eğitim B... more International Journal of Social and Educational Sciences (IJOSES) Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi (USEBD) 2013 yılında yayın hayatına başlamış Sosyal ve Eğitim alanında özgün araştırmalara yer veren hakemli bir dergidir. IJOSES'de yılda iki defa Haziran ve Aralık aylarında Türkçe ve İngilizce bilimsel makaleler yayınlanır. Ulusal ve Uluslararası sempozyumlarda ve konferanslarda sunulan bildiriler, belirtilmek şartı ile yayın için gönderilebilir. Sempozyumlarda sunulan bildirilerin basılmamış olması gerekmektedir. Yıl içerisinde gerekli görüldüğü takdirde özel sayılar da yayımlanmaktadır. IJOSES'de yayınlanan yazılarda belirtilen düşünce ve görüşlerden yazar(lar)ı sorumludur. IJOSES'e yayınlanmak üzere gönderilen ve en az iki hakemin olumlu görüşü sonrası yayın kurulunca kabul edilen makalelerin tüm yayın hakları IJOSES dergisine aittir. Yayınlanan yazılar izinsiz olarak kısmen veya tamamen herhangi bir şekilde çoğaltılamaz.

Research paper thumbnail of XVIII. Yüzyıl Eyüp Kazası Hamamları ve Hamam Çalışanlarının Demografik Yapısı

Belleten

Osmanlı şehirlerinin kültürel özellikleri kadar, fizikî unsurları da önceki İslam şehirlerinden k... more Osmanlı şehirlerinin kültürel özellikleri kadar, fizikî unsurları da önceki İslam şehirlerinden kendisine miras kalmıştır. İslâm medeniyeti tarihi çalışanlara göre İslâm şehrinin üç temel öğesi vardır: Cami, pazar ve hamam. Türk kültürünün renkli bir parçası olan hamamlar, günümüze kadar fiziki olarak kısmen değişikliğe uğramış olsalar da halen varlıklarını devam ettirmektedirler. Hamamlar, insanların kişisel temizlik ihtiyaçlarını karşılaması yanında toplumsal ilişkilerini de geliştirdiği mekânlardır. Osmanlı dönemi tarih araştırmalarında esnaf grupları ile ilgili birbirinden kıymetli çalışmalar bulunmaktadır. Hamamlar hakkında yapılan çalışmalar incelendiğinde daha çok hamamların mimari ve sanat özellikleri üzerinde durulmaktadır. Hamam çalışanları hakkında ise detaylı bir çalışma bulunmamaktadır. Ayrıca hamam çalışanları Osmanlı toplumunda, özellikle İstanbul'da, esnaf gruplarının başında gelmekte, yaptıkları işin niteliği sebebi ile sosyal ve ekonomik hayatta oynadıkları rol...

Research paper thumbnail of Adana Şehrinin Tarihi Gelişimi (XVI-XVIII. Yüzyıllar)

Cukurova Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 2012

Şehirlerin gunumuzdeki durumlarini anlamada kurulus ve zaman icindeki gelisimini bilmek oldukca o... more Şehirlerin gunumuzdeki durumlarini anlamada kurulus ve zaman icindeki gelisimini bilmek oldukca onemlidir. Gecmisin izlerini tasiyan mahalleler, sehirlerin gelisimini yansitmaktadir. Bu sebeple sehir tarihi calismalarinda mahallelerin onemi buyuktur. Tarih boyunca bircok medeniyete ev sahipligi yapmis olan Adana bircok arastirmaya konu olmus bir yerlesim birimidir. Bu calismanin amaci, dunya uzerinde cok onemli bir cografyada koklu bir gecmise sahip olan Adana sehrinin mekânsal gelisiminin ve degisiminin nasil oldugunu, bu gelisme ve degismenin zamanla sehrin mahalle isimlerinde nasil bir degisiklige neden oldugunu ortaya koymaktir. Calismada tarihsel surec icerisinde, XVI. yuzyildan XVIII. yuzyil ortalarina kadar, Adana sehrinin mahalleleri dikkate alinarak mekan duzeyindeki gelisimi ve degisimi konusu ele alinmistir. Calismanin kaynaklarini Adana ser„iyye sicilleri, Osmanli arsiv belgeleri ve Adana sehri hakkinda yapilmis calismalar olusturmaktadir.

Research paper thumbnail of Tahrir Defterleri Özelinde Osmanlı Sancak İdari Taksimatında Değişim: Alâiyye (Alanya) Sancağı Örneği

Mediterranean Journal of Humanities

Research paper thumbnail of XVI. Yüzyılın İlk Yarısında Manavgat Sancağı ve Sancakbeyleri

Mediterranean Journal of Humanities

Manavgat, II. Murad zamanında son olarak Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. Osmanlı döneminde, zaman... more Manavgat, II. Murad zamanında son olarak Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. Osmanlı döneminde, zamanla değişen şartlar, yaşanan güvenlik kaynaklı sorunlar vb. sebeplerden dolayı XVI. yüzyılda Manavgat'ın idari statüsü idarî teşkilat ve taksimat açısından önemli değişikliklere uğramıştır. Çalışmada, XVI. yüzyıl başlarında Teke yöresinde çıkan Şahkulu İsyanı öncesinde ve sonrasında Manavgat'ın idarî durumuna değinilmiş, meydana gelen idari değişiklikler sebepsonuç ilişkisi içerisinde ele alınmıştır. Bu isyan hareketi ile Manavgat ve çevresinde yapılan idari düzenlemeler arasında bağ kurulmuştur. Çalışmada, Manavgat ve çevresine ait tahrir defterleri, eyalet ve sancak tevcih defterleri, kanunnameler, döneme ait kaynak eserler ve Manavgat'ın idari yapısı hakkında bilgi veren çeşitli arşiv vesikaları kullanılmıştır. Bunun yanında idarî yapı ile ilgili genel ve özel anlamda bilgi veren çalışmalardan da yeri geldikçe istifade edilmiştir. Arşiv vesikalarına ve diğer kaynaklara dayanılarak Manavgat Sancağı'nın askerî-idarî görevlileri olan sancakbeylerinin isimleri, görev yılları ve gelirlerine ilişkin bilgiler verilmiştir. Çalışma sonunda, konu ile ilgili olarak değerlendirme yapılmıştır. Çalışmanın Manavgat'ın idari tarihine katkı yapacağı düşünülmektedir.

Research paper thumbnail of Çelebi Unvanı Hakkında Bir Değerlendirme A RESEARCH ON TITLE OF CHALABI

ÖZET Bu çalışmada, Çelebi unvanının anlamı ve kimler tarafından kullanıldığı üzerinde durulmuştur... more ÖZET
Bu çalışmada, Çelebi unvanının anlamı ve kimler tarafından kullanıldığı üzerinde durulmuştur. XVIII. yüzyıl Osmanlı toplumunda, Adana örneğinde, Çelebi unvanının kimler tarafından kullanıldığı hakkında bilgi verilmiş ve incelenen belgelerden elde edilen bilgilere göre bazı değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırmada temel kaynak olarak ise Adana şer‘iyye sicilleri kullanılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Çelebi, Osmanlı Toplumu, Adana.

ABSTRACT
In this study ıt was focused on meaning of title of Chalabi and being used by whom. In the XVIII. century Ottoman society ıt was informed who used title of Chalabi in the sample of Adana and it was evaluated according to determinations which were conducted. In the research Adana court records were used as fundamental source.
Key Words: Chalabi, Ottoman Society, Adana.