Osman Çavuş - Academia.edu (original) (raw)

Uploads

Book Reviews by Osman Çavuş

Hadis Tetkikleri Dergisi, 2023

İslam hukuku ve hadis alanında yaptığı araştırmalarla tanınan oryan-talist Joseph Schacht (ö. 196... more İslam hukuku ve hadis alanında yaptığı araştırmalarla tanınan oryan-talist Joseph Schacht (ö. 1969) tarafından isimlendirilen ve hadis litera-türündeki benzerlerinden farklı bir şekilde yeniden yorumlanan ve ayrıca ilk üç asırdaki isnâdların oluşum seyrini ifade etmek için kullanılan bir kavram olan “Aile İsnâdları (family isnads)”, oryantalistler tarafından farklı şekillerde tanımlansa da yakın derecedeki kan ve süt bağının yanı sıra aile ile aynı mekânı paylaşan şahısların birlikte yer aldığı isnâdları ifade eder. Nabia Abbott (ö. 1981), James Robson (ö. 1981), G. H. Albert Juynboll (ö. 2010) ve Harald Motzki (ö. 2019) gibi oryantalistlerin çalış-malarında kullandığı bu kavrama ve bu isnâd türüyle nakledilen hadisle-rin sıhhatine dair tartışmalar güncelliğini korumaktadır. Schacht ve Juynboll’e göre II./VIII. asırdaki râvilerin Hz. Peygamber ile arasındaki zamansal boşluğu doldurmak adına aile ilişkilerini kullanarak uydurduğu bu isnâdlar, görünüşü kurtarmanın bir aracı olarak kullanılmıştır. Dolayısıyla onlar söz konusu isnâdlarla rivayet edilen hadislerin otantik/sahih olmadığına dair bir gösterge olarak değerlendirmiştir.

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2023

İslâm ümmetine özel olan ve hadis âlimlerince dinden bir parça olarak kabul edilen isnad, hadis m... more İslâm ümmetine özel olan ve hadis âlimlerince dinden bir parça olarak kabul edilen isnad, hadis metninin vazgeçilmez bir unsurudur. Hadisin sıhhatini belirlemekle kalmayıp içinde birçok bilgiyi de barındıran isnad, farklı açılardan incelenmeye müsait bir alandır. İsnâdları hadis tarihinin ilk dönemini aydınlatan veriler olarak okumayı teklif eden Topgül, İsnâdı Okumak: Hadis Tarihinin Anlaşılmasında İsnâdın Rolü adını verdiği bu çalışmada Ahmed b. Hanbel'in (ö. 241/855) el-Müsned'inden gelişigüzel seçtiği 7 örnek cildindeki 4991 isnaddan elde ettiği 60000'in üzerindeki veriyi birtakım sorular üzerinden analiz ederek yargılara varır. Bu yargıların bir kısmı yeni olmakla birlikte Topgül, literatürdeki bilgileri revize etmeyi teklif eder ve bazı bilinen yargıları da farklı deliller üzerinden ispat etmeye çalışır. İsnâdlar üzerinden rivayetin sistemleşmesini, profesyonel râvi/muhaddisliğin başlangıç zamanlarını, hoca-talebe ilişkilerini ve ders halkalarının tespit edilebileceğini, dolayısıyla hadis tarihi açısından birçok bilginin gün yüzüne çıkmasının mümkün olduğunu ve bilinen bazı bilgilerin ise tartışmaya açılması gerektiğini belirtir (s. 15-17).

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2021

Hadis usulünün güncelliğini koruyan konularından biri olan zayıf hadisin amele kaynaklığı ve şer‘... more Hadis usulünün güncelliğini koruyan konularından biri olan zayıf hadisin amele kaynaklığı ve şer‘î delil oluşuyla ilgili tartışmalara Hükmü’l-amel bi’l-hadîsi’d-daîf beyne’n-nazariyye ve’t-tatbîk ve’d-daʻvâ adlı eseriyle katılan Muhammed Avvâme’ye göre mütekaddim âlimler zayıf hadisle ameli caiz, hatta müstehap görürler, zayıf hadisler kitaplara sadece nakletmek için değil amel edilmek için de kaydedilmiştir. İlk defa Şevkânî (ö. 1834) tarafından dillendirilen “zayıfla hiçbir şekilde amel edilemeyeceği” görüşünün Sıddîk Hasan Han (ö. 1890), Tâhir el-Cezâirî (ö. 1920), Ahmed Muhammed Şâkir (ö. 1958) ve Elbânî (ö. 1999) ile devam ettirildiğini belirten Avvâme, çalışmasında mütekaddim âlimlerin yolunu takip ederek “muasırların hatalı görüşleri”nden sakınacağını söyler.

Thesis Chapters by Osman Çavuş

Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Hadis Bilim Dalı, 2023

Bu tezde Osmanlı coğrafyası ve bu coğrafya dışında telif edilen otuz yedi Hanefî usul eserinin “A... more Bu tezde Osmanlı coğrafyası ve bu coğrafya dışında telif edilen otuz yedi
Hanefî usul eserinin “Ahbâr/Sünnet” adlı bölümlerinin tarihi seyir içerisinde değişiminin görülmesi amaçlanmıştır. Araştırma yapılan konuya dair mevcut literatürdeki çalışmalar göz önüne alındığında kitap, şahıs, coğrafya veya dönemler esas alınarak monografik bir şekilde yapıldığı ve böylece bütüncül bir çerçeve çizemediği görülmektedir. Bu durumun tarihi seyir içerisindeki değişim açısından tatmin edici neticeler sunmadığı düşünülerek daha geniş kapsamlı ve panoramik olarak incelenmesi uygun görülmüştür. Yapılan araştırmalar neticesinde eserlerin ilgili bölümlerindeki konular ve konular içerisindeki taksimlerin farklı olduğu gözlemlenmesi temel problem olarak kabul edilmiş ve bu gözlem sonucundaki farklılıklar somut hâle getirilmek istenmiştir. İncelenmesine karar verilen eserlerin ilgili bölümleri detaylıca tahlil edilerek panoramik şemalar çıkartılmış ve birbirleri ile mukayese edilmesiyle Osmanlı uleması üzerinde etkisi olan usul eserleri tespit edilmiştir. Birbirleriyle irtibatlı olduğu saptanan eserlerin birbirlerinden istifade ettikleri noktalardan da bahsedilerek Hanefi usul eserlerindeki “Ahbâr/Sünnet” bölümleri özelinde Hanefî usul düşüncesine dair birtakım sonuçlar elde edilmeye çalışılmıştır.

Cilt 64 Sayı 64 (2023), MÜİFD by Osman Çavuş

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2023

İslâm ümmetine özel olan ve hadis âlimlerince dinden bir parça olarak kabul edilen isnad, hadis m... more İslâm ümmetine özel olan ve hadis âlimlerince dinden bir parça olarak kabul edilen isnad, hadis metninin vazgeçilmez bir unsurudur. Hadisin sıhhatini belirlemekle kalmayıp içinde birçok bilgiyi de barındıran isnad, farklı açılardan incelenmeye müsait bir alandır. İsnâdları hadis tarihinin ilk dönemini aydınlatan veriler olarak okumayı teklif eden Topgül, İsnâdı Okumak: Hadis Tarihinin Anlaşılmasında İsnâdın Rolü adını verdiği bu çalışmada Ahmed b. Hanbel'in (ö. 241/855) el-Müsned'inden gelişigüzel seçtiği 7 örnek cildindeki 4991 isnaddan elde ettiği 60000'in üzerindeki veriyi birtakım sorular üzerinden analiz ederek yargılara varır. Bu yargıların bir kısmı yeni olmakla birlikte Topgül, literatürdeki bilgileri revize etmeyi teklif eder ve bazı bilinen yargıları da farklı deliller üzerinden ispat etmeye çalışır. İsnâdlar üzerinden rivayetin sistemleşmesini, profesyonel râvi/muhaddisliğin başlangıç zamanlarını, hoca-talebe ilişkilerini ve ders halkalarının tespit edilebileceğini, dolayısıyla hadis tarihi açısından birçok bilginin gün yüzüne çıkmasının mümkün olduğunu ve bilinen bazı bilgilerin ise tartışmaya açılması gerektiğini belirtir (s. 15-17).

Hadis Tetkikleri Dergisi, 2023

İslam hukuku ve hadis alanında yaptığı araştırmalarla tanınan oryan-talist Joseph Schacht (ö. 196... more İslam hukuku ve hadis alanında yaptığı araştırmalarla tanınan oryan-talist Joseph Schacht (ö. 1969) tarafından isimlendirilen ve hadis litera-türündeki benzerlerinden farklı bir şekilde yeniden yorumlanan ve ayrıca ilk üç asırdaki isnâdların oluşum seyrini ifade etmek için kullanılan bir kavram olan “Aile İsnâdları (family isnads)”, oryantalistler tarafından farklı şekillerde tanımlansa da yakın derecedeki kan ve süt bağının yanı sıra aile ile aynı mekânı paylaşan şahısların birlikte yer aldığı isnâdları ifade eder. Nabia Abbott (ö. 1981), James Robson (ö. 1981), G. H. Albert Juynboll (ö. 2010) ve Harald Motzki (ö. 2019) gibi oryantalistlerin çalış-malarında kullandığı bu kavrama ve bu isnâd türüyle nakledilen hadisle-rin sıhhatine dair tartışmalar güncelliğini korumaktadır. Schacht ve Juynboll’e göre II./VIII. asırdaki râvilerin Hz. Peygamber ile arasındaki zamansal boşluğu doldurmak adına aile ilişkilerini kullanarak uydurduğu bu isnâdlar, görünüşü kurtarmanın bir aracı olarak kullanılmıştır. Dolayısıyla onlar söz konusu isnâdlarla rivayet edilen hadislerin otantik/sahih olmadığına dair bir gösterge olarak değerlendirmiştir.

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2023

İslâm ümmetine özel olan ve hadis âlimlerince dinden bir parça olarak kabul edilen isnad, hadis m... more İslâm ümmetine özel olan ve hadis âlimlerince dinden bir parça olarak kabul edilen isnad, hadis metninin vazgeçilmez bir unsurudur. Hadisin sıhhatini belirlemekle kalmayıp içinde birçok bilgiyi de barındıran isnad, farklı açılardan incelenmeye müsait bir alandır. İsnâdları hadis tarihinin ilk dönemini aydınlatan veriler olarak okumayı teklif eden Topgül, İsnâdı Okumak: Hadis Tarihinin Anlaşılmasında İsnâdın Rolü adını verdiği bu çalışmada Ahmed b. Hanbel'in (ö. 241/855) el-Müsned'inden gelişigüzel seçtiği 7 örnek cildindeki 4991 isnaddan elde ettiği 60000'in üzerindeki veriyi birtakım sorular üzerinden analiz ederek yargılara varır. Bu yargıların bir kısmı yeni olmakla birlikte Topgül, literatürdeki bilgileri revize etmeyi teklif eder ve bazı bilinen yargıları da farklı deliller üzerinden ispat etmeye çalışır. İsnâdlar üzerinden rivayetin sistemleşmesini, profesyonel râvi/muhaddisliğin başlangıç zamanlarını, hoca-talebe ilişkilerini ve ders halkalarının tespit edilebileceğini, dolayısıyla hadis tarihi açısından birçok bilginin gün yüzüne çıkmasının mümkün olduğunu ve bilinen bazı bilgilerin ise tartışmaya açılması gerektiğini belirtir (s. 15-17).

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2021

Hadis usulünün güncelliğini koruyan konularından biri olan zayıf hadisin amele kaynaklığı ve şer‘... more Hadis usulünün güncelliğini koruyan konularından biri olan zayıf hadisin amele kaynaklığı ve şer‘î delil oluşuyla ilgili tartışmalara Hükmü’l-amel bi’l-hadîsi’d-daîf beyne’n-nazariyye ve’t-tatbîk ve’d-daʻvâ adlı eseriyle katılan Muhammed Avvâme’ye göre mütekaddim âlimler zayıf hadisle ameli caiz, hatta müstehap görürler, zayıf hadisler kitaplara sadece nakletmek için değil amel edilmek için de kaydedilmiştir. İlk defa Şevkânî (ö. 1834) tarafından dillendirilen “zayıfla hiçbir şekilde amel edilemeyeceği” görüşünün Sıddîk Hasan Han (ö. 1890), Tâhir el-Cezâirî (ö. 1920), Ahmed Muhammed Şâkir (ö. 1958) ve Elbânî (ö. 1999) ile devam ettirildiğini belirten Avvâme, çalışmasında mütekaddim âlimlerin yolunu takip ederek “muasırların hatalı görüşleri”nden sakınacağını söyler.

Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Hadis Bilim Dalı, 2023

Bu tezde Osmanlı coğrafyası ve bu coğrafya dışında telif edilen otuz yedi Hanefî usul eserinin “A... more Bu tezde Osmanlı coğrafyası ve bu coğrafya dışında telif edilen otuz yedi
Hanefî usul eserinin “Ahbâr/Sünnet” adlı bölümlerinin tarihi seyir içerisinde değişiminin görülmesi amaçlanmıştır. Araştırma yapılan konuya dair mevcut literatürdeki çalışmalar göz önüne alındığında kitap, şahıs, coğrafya veya dönemler esas alınarak monografik bir şekilde yapıldığı ve böylece bütüncül bir çerçeve çizemediği görülmektedir. Bu durumun tarihi seyir içerisindeki değişim açısından tatmin edici neticeler sunmadığı düşünülerek daha geniş kapsamlı ve panoramik olarak incelenmesi uygun görülmüştür. Yapılan araştırmalar neticesinde eserlerin ilgili bölümlerindeki konular ve konular içerisindeki taksimlerin farklı olduğu gözlemlenmesi temel problem olarak kabul edilmiş ve bu gözlem sonucundaki farklılıklar somut hâle getirilmek istenmiştir. İncelenmesine karar verilen eserlerin ilgili bölümleri detaylıca tahlil edilerek panoramik şemalar çıkartılmış ve birbirleri ile mukayese edilmesiyle Osmanlı uleması üzerinde etkisi olan usul eserleri tespit edilmiştir. Birbirleriyle irtibatlı olduğu saptanan eserlerin birbirlerinden istifade ettikleri noktalardan da bahsedilerek Hanefi usul eserlerindeki “Ahbâr/Sünnet” bölümleri özelinde Hanefî usul düşüncesine dair birtakım sonuçlar elde edilmeye çalışılmıştır.

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2023

İslâm ümmetine özel olan ve hadis âlimlerince dinden bir parça olarak kabul edilen isnad, hadis m... more İslâm ümmetine özel olan ve hadis âlimlerince dinden bir parça olarak kabul edilen isnad, hadis metninin vazgeçilmez bir unsurudur. Hadisin sıhhatini belirlemekle kalmayıp içinde birçok bilgiyi de barındıran isnad, farklı açılardan incelenmeye müsait bir alandır. İsnâdları hadis tarihinin ilk dönemini aydınlatan veriler olarak okumayı teklif eden Topgül, İsnâdı Okumak: Hadis Tarihinin Anlaşılmasında İsnâdın Rolü adını verdiği bu çalışmada Ahmed b. Hanbel'in (ö. 241/855) el-Müsned'inden gelişigüzel seçtiği 7 örnek cildindeki 4991 isnaddan elde ettiği 60000'in üzerindeki veriyi birtakım sorular üzerinden analiz ederek yargılara varır. Bu yargıların bir kısmı yeni olmakla birlikte Topgül, literatürdeki bilgileri revize etmeyi teklif eder ve bazı bilinen yargıları da farklı deliller üzerinden ispat etmeye çalışır. İsnâdlar üzerinden rivayetin sistemleşmesini, profesyonel râvi/muhaddisliğin başlangıç zamanlarını, hoca-talebe ilişkilerini ve ders halkalarının tespit edilebileceğini, dolayısıyla hadis tarihi açısından birçok bilginin gün yüzüne çıkmasının mümkün olduğunu ve bilinen bazı bilgilerin ise tartışmaya açılması gerektiğini belirtir (s. 15-17).