Józef Kajfosz | Masaryk University (original) (raw)
Papers by Józef Kajfosz
How to restore physics? The Einstein – Lorentz dilemma W ... more How to restore physics? The Einstein – Lorentz dilemma W lutym 2020 roku miała miejsce dyskusja współautorów (C, H,
K), poprzez wymianę wiadomości poczty elektronicznej, na temat
sposobów wyjścia z dzisiejszego zastoju w naszej wiedzy o funda-
mentalnych prawach rządzących materią. Publikujemy nasze
wypowiedzi dla wszystkich tych, których martwi ten sam problem.
Przedstawiono prosty schemat uporządkowania faktów, którymi zajmuje się fizyka, i wprowadzono poj... more Przedstawiono prosty schemat uporządkowania faktów, którymi zajmuje się fizyka, i wprowadzono pojęcia, związane z badaniami o charakterze podstawowym. Omówiono niektóre aspekty tych badań i zaproponowano w zarysie prosty model jako przykład hipotezy roboczej dla wyjaśnienia znanych faktów. 1. Wstęp Chyba każdy fizyk w mniejszym lub większym stopniu wybiega czasem myślami od konkretnych, bardzo specjalistycznych, rozwiązywanych przez siebie zagadnień ku sprawom o znaczeniu podstawowym, związanym z granicami wiedzy fizycznej i rozumienia otaczającej nas rzeczywistości materialnej. Odnosi się jednak wrażenie, że zagadnieniom tego rodzaju nie poświęca się należytej uwagi i że nie znalazły one dotychczas należytego miejsca w praktyce badań naukowych. Z jednej strony istnieje dziedzina filozofii nauki, w której na bazie logiki i teorii poznania rozwiązywane są zagadnienia tego typu, ale chodzi o rozważania tak specjalistyczne i tak sformalizowane, że nie docierają one do przeciętnego fizyka. Lektura takiej pracy, jak np. Stegműllera [1] budzi podziw fizyka, lecz nie wywiera praktycznie żadnego wpływu na jego podejście do badań naukowych. Z drugiej strony, sami fizycy wypowiadają się na takie tematy raczej rzadko, najczęściej prywatnie, czasem na seminariach, traktowanych jakby pół-serio, w pracach popularno-naukowych lub w wykładach z takich okazji jak jubileusz działalności naukowej czy przyznanie nagrody. Niepisany kodeks obyczajowy mówi, że trzeba być fizykiem bardzo wysokiej rangi, aby móc podejmować taki temat. Tymczasem sprawy te miałyby być podstawą pracy każdego fizyka, zaangażowanego w badania podstawowe. W pracy niniejszej podjęto próbę sformułowania niektórych pojęć i zagadnień w sposób nieformalny, możliwie prosty i zwięzły. Formalistów razić będą niedomówienia, brak ścisłych definicji i fragmentaryczność poruszanych zagadnień, chodzi jednak nie o tworzenie jakiejś teorii, lecz o zwrócenie uwagi na pewne sprawy, które wydają się istotne dla postępu w rozumieniu faktów, stanowiących podstawę aktualnej wiedzy fizycznej.
Streszczenie: Przedstawiono w zarysie alternatywną do standardowej, lorentzowską wersję szczególn... more Streszczenie: Przedstawiono w zarysie alternatywną do standardowej, lorentzowską wersję szczególnej teorii względności. Pokazano, Ŝe jeśli w interpretacji materiału doświadczalnego, dotyczącego ruchów inercjalnych, stosować prostą zasadę zgodności pomiarów, znaną i oczywistą dla kaŜdego eksperymentatora, prowadzi to prostą drogą do sformułowania względności w ujęciu Lorentza, obejmującej zarówno zasadę względności i transformację Lorentza, jak i wyróŜniony stan ruchu inercjalnego oraz efekty związane z ruchem absolutnym. On the alternative interpretation of special relativity Abstract: A short outline of the alternative, lorentzian version of special relativity is presented. It is shown that a simple principle of consistency of measurements, familiar and obvious to every experimentalist, when applied in the interpretation of experimental evidence about inertial motion, leads straightforward to the Lorentzian formulation of relativity which involves both the principle of relativity and Lorentz transformation and also a priviledged state of motion and effects related to absolute motion. 1. Wstęp Odkrycie zasady względności na początku XX wieku było niewątpliwie wydarzeniem historycznym, które w sposób istotny wpłynęło na cały dalszy rozwój fizyki. Dzisiaj jest ona ogólnie akceptowana i jej podwaŜanie uchodzi słusznie za niedopuszczalne, nie mające Ŝadnego uzasadnienia w materiale doświadczalnym. Jeśli jednak chodzi o całościowy obraz uwarunkowań i implikacji tej zasady, to moŜna wyraźnie wyodrębnić dwa nurty. Ścierały się one z sobą w gorących dyskusjach na początku stulecia i ścierają się stale jeszcze, choć obecnie dzieje się to prawie wyłącznie za kulisami sceny fizycznej. Pierwszy nurt, radykalny, formalistyczny zainicjowały w roku 1905 niezwykle śmiałe, rewolucyjne postulaty Einsteina, podnoszące zasadę względności za jednym zamachem do rangi centralnego aksjomatu, któremu w sposób absolutny podporządkowane być winno wszystko inne. Drugi nurt, ewolucyjny, konstrukcyjny, posługujący się ostroŜną dedukcją na bazie ogólnie akceptowanych wtedy zasad, reprezentowany przez prace takich fizyków jak Poincaré, Lorentz, Abraham czy Langevin, był kontynuacją długotrwałych i Ŝmudnych poszukiwań empiryczno-teoretycznych, trwających całe dziesięciolecia, w trakcie których do przyjęcia zasady względności i zrozumienia jej roli dochodziło się stopniowo, z oporami i zastrzeŜeniami, przy zachowaniu klasycznego aparatu pojęciowego i klasycznej metodologii badań. ZwycięŜył nurt radykalny w tym sensie, Ŝe to prace Einsteina spopularyzowały zasadę względności i wywołały ogólną fascynację tą zasadą i to w chwili, kiedy zwolennicy nurtu klasycznego dochodzili dopiero zwolna do rozstrzygających wniosków. Dlatego zasadę tę związano powszechnie ze sformułowaniami einsteinowskiej szczególnej teorii względności (STW), co pozostawiło nieco późniejsze ujęcie lorentzowskie całkowicie w cieniu.
In the alternative, Lorentzian interpretation of special relativity the ether is a necessity. Thi... more In the alternative, Lorentzian interpretation of special relativity the ether is a necessity. This has some far-reaching consequences for fundamental research in physics and for the future unification which under this new paradigm shall be much easier.
A short outline of the alternative, Lorentzian version of special relativity is presented. It is ... more A short outline of the alternative, Lorentzian version of special relativity is presented. It is shown that a simple principle of consistency of measurements, familiar and obvious to every experimentalist, when applied in the interpretation of experimental evidence about inertial motion, leads straightforward to the Lorentzian formulation of relativity which involves both the principle of relativity and Lorentz transformation and also a privileged state of motion and effects related to absolute motion.
A simple scheme for ordering the facts of physics is presented, and some terms associated with ba... more A simple scheme for ordering the facts of physics is presented, and some terms associated with basic research are introduced. Some aspects of this research are discussed and an outline of a simple model as an example of a working hypothesis for explaining the known facts is proposed.
Drafts by Józef Kajfosz
A phenomenological model developed on the basis of the Lorentzian interpretation of the principle... more A phenomenological model developed on the basis of the Lorentzian interpretation of the principle of relativity and of a strong interrelation between visible matter and the ether is presented, the process of its development is described, its properties, their consequences and some comments for its further development are given.
How to restore physics? The Einstein – Lorentz dilemma W ... more How to restore physics? The Einstein – Lorentz dilemma W lutym 2020 roku miała miejsce dyskusja współautorów (C, H,
K), poprzez wymianę wiadomości poczty elektronicznej, na temat
sposobów wyjścia z dzisiejszego zastoju w naszej wiedzy o funda-
mentalnych prawach rządzących materią. Publikujemy nasze
wypowiedzi dla wszystkich tych, których martwi ten sam problem.
Przedstawiono prosty schemat uporządkowania faktów, którymi zajmuje się fizyka, i wprowadzono poj... more Przedstawiono prosty schemat uporządkowania faktów, którymi zajmuje się fizyka, i wprowadzono pojęcia, związane z badaniami o charakterze podstawowym. Omówiono niektóre aspekty tych badań i zaproponowano w zarysie prosty model jako przykład hipotezy roboczej dla wyjaśnienia znanych faktów. 1. Wstęp Chyba każdy fizyk w mniejszym lub większym stopniu wybiega czasem myślami od konkretnych, bardzo specjalistycznych, rozwiązywanych przez siebie zagadnień ku sprawom o znaczeniu podstawowym, związanym z granicami wiedzy fizycznej i rozumienia otaczającej nas rzeczywistości materialnej. Odnosi się jednak wrażenie, że zagadnieniom tego rodzaju nie poświęca się należytej uwagi i że nie znalazły one dotychczas należytego miejsca w praktyce badań naukowych. Z jednej strony istnieje dziedzina filozofii nauki, w której na bazie logiki i teorii poznania rozwiązywane są zagadnienia tego typu, ale chodzi o rozważania tak specjalistyczne i tak sformalizowane, że nie docierają one do przeciętnego fizyka. Lektura takiej pracy, jak np. Stegműllera [1] budzi podziw fizyka, lecz nie wywiera praktycznie żadnego wpływu na jego podejście do badań naukowych. Z drugiej strony, sami fizycy wypowiadają się na takie tematy raczej rzadko, najczęściej prywatnie, czasem na seminariach, traktowanych jakby pół-serio, w pracach popularno-naukowych lub w wykładach z takich okazji jak jubileusz działalności naukowej czy przyznanie nagrody. Niepisany kodeks obyczajowy mówi, że trzeba być fizykiem bardzo wysokiej rangi, aby móc podejmować taki temat. Tymczasem sprawy te miałyby być podstawą pracy każdego fizyka, zaangażowanego w badania podstawowe. W pracy niniejszej podjęto próbę sformułowania niektórych pojęć i zagadnień w sposób nieformalny, możliwie prosty i zwięzły. Formalistów razić będą niedomówienia, brak ścisłych definicji i fragmentaryczność poruszanych zagadnień, chodzi jednak nie o tworzenie jakiejś teorii, lecz o zwrócenie uwagi na pewne sprawy, które wydają się istotne dla postępu w rozumieniu faktów, stanowiących podstawę aktualnej wiedzy fizycznej.
Streszczenie: Przedstawiono w zarysie alternatywną do standardowej, lorentzowską wersję szczególn... more Streszczenie: Przedstawiono w zarysie alternatywną do standardowej, lorentzowską wersję szczególnej teorii względności. Pokazano, Ŝe jeśli w interpretacji materiału doświadczalnego, dotyczącego ruchów inercjalnych, stosować prostą zasadę zgodności pomiarów, znaną i oczywistą dla kaŜdego eksperymentatora, prowadzi to prostą drogą do sformułowania względności w ujęciu Lorentza, obejmującej zarówno zasadę względności i transformację Lorentza, jak i wyróŜniony stan ruchu inercjalnego oraz efekty związane z ruchem absolutnym. On the alternative interpretation of special relativity Abstract: A short outline of the alternative, lorentzian version of special relativity is presented. It is shown that a simple principle of consistency of measurements, familiar and obvious to every experimentalist, when applied in the interpretation of experimental evidence about inertial motion, leads straightforward to the Lorentzian formulation of relativity which involves both the principle of relativity and Lorentz transformation and also a priviledged state of motion and effects related to absolute motion. 1. Wstęp Odkrycie zasady względności na początku XX wieku było niewątpliwie wydarzeniem historycznym, które w sposób istotny wpłynęło na cały dalszy rozwój fizyki. Dzisiaj jest ona ogólnie akceptowana i jej podwaŜanie uchodzi słusznie za niedopuszczalne, nie mające Ŝadnego uzasadnienia w materiale doświadczalnym. Jeśli jednak chodzi o całościowy obraz uwarunkowań i implikacji tej zasady, to moŜna wyraźnie wyodrębnić dwa nurty. Ścierały się one z sobą w gorących dyskusjach na początku stulecia i ścierają się stale jeszcze, choć obecnie dzieje się to prawie wyłącznie za kulisami sceny fizycznej. Pierwszy nurt, radykalny, formalistyczny zainicjowały w roku 1905 niezwykle śmiałe, rewolucyjne postulaty Einsteina, podnoszące zasadę względności za jednym zamachem do rangi centralnego aksjomatu, któremu w sposób absolutny podporządkowane być winno wszystko inne. Drugi nurt, ewolucyjny, konstrukcyjny, posługujący się ostroŜną dedukcją na bazie ogólnie akceptowanych wtedy zasad, reprezentowany przez prace takich fizyków jak Poincaré, Lorentz, Abraham czy Langevin, był kontynuacją długotrwałych i Ŝmudnych poszukiwań empiryczno-teoretycznych, trwających całe dziesięciolecia, w trakcie których do przyjęcia zasady względności i zrozumienia jej roli dochodziło się stopniowo, z oporami i zastrzeŜeniami, przy zachowaniu klasycznego aparatu pojęciowego i klasycznej metodologii badań. ZwycięŜył nurt radykalny w tym sensie, Ŝe to prace Einsteina spopularyzowały zasadę względności i wywołały ogólną fascynację tą zasadą i to w chwili, kiedy zwolennicy nurtu klasycznego dochodzili dopiero zwolna do rozstrzygających wniosków. Dlatego zasadę tę związano powszechnie ze sformułowaniami einsteinowskiej szczególnej teorii względności (STW), co pozostawiło nieco późniejsze ujęcie lorentzowskie całkowicie w cieniu.
In the alternative, Lorentzian interpretation of special relativity the ether is a necessity. Thi... more In the alternative, Lorentzian interpretation of special relativity the ether is a necessity. This has some far-reaching consequences for fundamental research in physics and for the future unification which under this new paradigm shall be much easier.
A short outline of the alternative, Lorentzian version of special relativity is presented. It is ... more A short outline of the alternative, Lorentzian version of special relativity is presented. It is shown that a simple principle of consistency of measurements, familiar and obvious to every experimentalist, when applied in the interpretation of experimental evidence about inertial motion, leads straightforward to the Lorentzian formulation of relativity which involves both the principle of relativity and Lorentz transformation and also a privileged state of motion and effects related to absolute motion.
A simple scheme for ordering the facts of physics is presented, and some terms associated with ba... more A simple scheme for ordering the facts of physics is presented, and some terms associated with basic research are introduced. Some aspects of this research are discussed and an outline of a simple model as an example of a working hypothesis for explaining the known facts is proposed.
A phenomenological model developed on the basis of the Lorentzian interpretation of the principle... more A phenomenological model developed on the basis of the Lorentzian interpretation of the principle of relativity and of a strong interrelation between visible matter and the ether is presented, the process of its development is described, its properties, their consequences and some comments for its further development are given.