F. Volkan Güngördü | Nevsehir Haci Bektas Veli University (original) (raw)

Papers by F. Volkan Güngördü

Orta Anadolu Bölgesi’nin güneydoğu bölümünü oluşturan Volkanik Kapadokya Bölgesi volkanizma temel... more Orta Anadolu Bölgesi’nin güneydoğu bölümünü oluşturan Volkanik Kapadokya Bölgesi volkanizma temelli yeryüzü şekillerinin çeşitliliği açısından Anadolu’nun ünik bölgeleri arasında gösterilebilir. Volkanik aktivitelerin sonucunda karşımıza çıkan obsidiyen, Yakındoğu içerisinde sınırlı bir kaynak dağılımı ortaya koymaktadır. Bu nadir kaynak bölgeleri içerisinde gösterilen Volkanik Kapadokya bölgesi, bu ayırıcı niteliği sayesinde hem birçok tarihöncesi yerleşim yerine ev sahipliği yapmış hem de Yakındoğu’nun diğer bölgeleri ile tarihöncesi dönemlerde yoğun ilişkiler kurulmasına neden olmuştur. Dolayısıyla Volkanik Kapadokya Bölgesi’nin doğal mirasının temelini oluşturan obsidiyen bölgenin kültürel mirasının başlangıcı olarak kabul edebileceğimiz tarihöncesi yerleşim yerlerinin kurulması ve komşu bölgelerdeki tarihöncesi yerleşimler ile kurulan ilişkiler açısından önem taşımaktadır. Bu bağlamda Volkanik Kapadokya Bölgesi doğal miras ve kültürel mirasın buluştuğu bölgelerden biri olarak tanımlanabilir. Bu makalede doğal miras kültürel miras ilişkisi volkanizma ve tarihöncesi yerleşimler üzerinden değerlendirilmektedir.

SDÜ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ, 2022

Investigations of early prehistoric settled communities in Volcanic Cappadocia are based primaril... more Investigations of early prehistoric settled communities in Volcanic Cappadocia are based primarily on research projects concentrating on the western part of the region. These projects were mainly conducted by Istanbul University Department of Prehistory. Our knowledge about the early settled life in Central Volcanic Cappadocia, which refers to Nevşehir and its periphery, is very limited and built on a few regional survey projects. The Nevşehir Neolithic Survey Project, “NENESU” was initiated in 2019. The primary objective of the project is to evaluate the Volcanic Cappadocian prehistoric cultures in an integrated approach with the current survey technologies. Within the scope of the NENESU Project, a prehistoric slope site (Topraktepe) was found in the Avanos region in 2020, and surveys were conducted in the area during the 2020 and 2021 seasons. This article aims to present results from the 2020-2021 seasons of the NENESU Project on Topraktepe.

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi,, 2022

Nowadays utilization of digital technologies for archaeological investigations is no longer a sub... more Nowadays utilization of digital technologies for archaeological investigations is no longer a subsidiary component, it is one of the fundamental requirements on the research projects. During the archaeological surveys and excavations by means of digital technologies, the process of documentation and interpretation of the findings which are within the scope of material culture, reveal much more successful results than previous research methodologies in terms of time consuming and the qualification of the knowledge. Nevşehir Neolithic Survey Project (NENESU) aims to improve the limited information on the prehistoric cultures of the Central Volcanic Cappadocia Region which refers mainly Nevşehir city and its periphery. The primary target of the project is in contrast to the current limited knowledge, the evaluation of the prehistoric cultures of the Central Volcanic Cappadocia region with a holistic perspective by means of current digital technologies. This article aims to exhibit the utilization and advantages of the digital technologies during the process of the identification, documentation and interpretation of archaeological sites.

Journal of Turcology, 2022

Z Volkanik Kapadokya Bölgesi’nin tarihöncesi kültürleri üzerine yapılan araştırmalar bölgenin bat... more Z Volkanik Kapadokya Bölgesi’nin tarihöncesi kültürleri üzerine yapılan araştırmalar bölgenin batı bölümünü oluşturan Niğde ve Aksaray illeri kapsamında gerçekleştirilen arkeolojik yüzey araştırmaları ve kazı çalışmalarına dayanmaktadır. Bölgenin merkez bölümünü oluşturan Nevşehir ili ve çevresinin tarihöncesi dönemlerdeki kültürel özellikleri üzerine eldeki veriler ise sınırlı sayıdaki arkeolojik araştırmalar sonucunda oluşturulmuştur ve Nevşehir’in tümünü kapsayan bütüncül bir bakış açısı sergilemezler. Kapadokya arkeolojisi açısından tarihöncesi dönemler üzerine eldeki verilerin yetersizliğinin çözümü amacıyla “Nevşehir İli Neolitik Çağ Yüzey Araştırmaları Projesi” (NENESU) 2019 yılında bölgede araştırmalarına başlamıştır. 2020 yılı araştırmaları esnasında Avanos ilçe merkezinin sadece 2 km. uzağında Topraktepe olarak adlandırılan bir yamaçlarında tarihöncesi dönem buluntuların tespit edilmesi üzerine alanda 2020-2021 yıllarında arkeolojik yüzey araştırmaları gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler ışığında Topraktepe günümüzden 7000 yıl öncesine “Orta Kalkolitik” döneme tarihlendirilen bir buluntu yeridir. Bu makale Topraktepe yerleşiminin, Avanos ilinin doğal ve kültürel miras turizmi ve arkeolojisi kapsamındaki yerini değerlendirmektedir.

Studies on the earliest settled communities of the Volcanic Cappadocia Region, especially for Neo... more Studies on the earliest settled communities of the Volcanic Cappadocia Region, especially for Neolithic and Chalcolithic periods, are based on the archaeological surveys and excavations which located in and Aksaray). However the current knowledge is so limited for the few survey projects. As a result of the necessity on the evaluation of the early prehistoric cultures of the Department. Nenesu Project aim to improve the recent limited information on the early settled societies of the e

Anadolu Araştırmaları / Anatolian Research, 2021

ÖZ Giorgio Pasquare tarafından 1963-1964 yıllarında Maden Teknik Arama Enstitüsü adına Nevşehir'd... more ÖZ Giorgio Pasquare tarafından 1963-1964 yıllarında Maden Teknik Arama Enstitüsü adına Nevşehir'de yapılan jeolojik yüzey araştırmaları sırasında, Avla Dağ'ın batı eteklerinde yoğun miktarda obsidiyenden üretilmiş yontmataş alet endüstrisine ait buluntular tespit edilmiştir. Aynı yıllarda Orta Anadolu Bölgesi'nde kapsamlı yüzey araştırmaları gerçekleştiren Ian A. Todd, Avla Dağ tarihöncesi buluntularını incelemiş ve Giorgio Pasquare ve Ian A.Todd'ın ortak çalışmasıyla Anatolian Studies dergisinde 1965 yılında "The Chipped Stone Industry of Avla Dağ" adlı bir makale yayınlanmıştır. Sonraki elli beş yıl boyunca Avla Dağ herhangi bir arkeolojik araştırmaya sahne olmamış ve tarihöncesi buluntuların erozyon sebebiyle toprak altında kaldığı varsayılmıştır. 2019 yılında NENESU (Nevşehir Neolitik Survey) projesi kapsamında Avla Dağ'da günümüz teknolojilerinin sağladığı avantajlar kullanılarak gerçekleştirilen arkeolojik yüzey araştırmaları, rüzgâr ve yağmur erozyonu sebebiyle gün geçtikçe daha fazla yok olma riski ile karşı karşıya kalan erken tarihöncesi buluntu yerlerinin tespit edilmesi vasıtasıyla Volkanik Kapadokya'nın erken tarihöncesi dönemlerinin anlamlandırılması sürecinde Merkezi Volkanik Kapadokya'nın yeri ve önemi üzerine yeni bilgilerin elde edilmesine olanak sağlamıştır. Bu makale, Avla Dağ'da 2019 yılında gerçekleştirilen yüzey araştırmaları üzerine ilk gözlemleri ortaya koymaktadır.

OANNES-Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2021

İnsanoğlunun yerleşik yaşama geçiş süreci, önceki dönemlerden farklı olarak, yeni sosyal ve kültü... more İnsanoğlunun yerleşik yaşama geçiş süreci, önceki dönemlerden farklı olarak, yeni sosyal ve kültürel anlamların ortaya çıkışına önayak olmuştur. Belirli bir alanda, bir arada yaşayan insan sayısının artışı ile birlikte, sosyal ilişkiler ve sosyal organizasyon, çok daha karmaşık bir karaktere bürünmüştür. Topluluk bilincinin gelişimiyle birlikte, ortak kimlik ve ortak hafıza kavramları, toplulukların sosyal bütünlükleri ve devamlılıkları açısından son derece önemli hale gelmiştir. Yazının henüz icat edilmediği tarihöncesi dönemlerin erken yerleşik topluluklarında “sembolizm” temel başvuru kaynağı olarak görülmüştür. Semboller ve bir arada kullanıldıklarına oluşturdukları güçlü anlamlar, tarihöncesi dönemlerde algı yönetiminin temel elemanları olarak tanımlanabilir. Ancak bu noktada hem sembolleri hem de topluluk üyelerini bir araya getirebilecek ortak konteks öne çıkmaktadır. Bireyleri ve sembolizmayı aynı çatı altında toplayabilecek ana öge kamusal yapılardır. Birçok Neolitik Çağ yerleşiminde karşımıza çıkan kamusal yapılar, büyük boyutları ve zengin sembolik içerikleriyle öne çıkmaktadırlar. Kuzey Suriye, Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem yerleşimlerinden Jerf el-Ahmar ve Tell Abr 3’de, kireçtaşından üretilmiş zengin bezemeli taş levhaların bulunduğu kamusal yapılar bulunmaktadır. Bu çalışmada bahsedilen iki yerleşimde saptanan bezemeli taş levhalar dönem sanatı ve sosyal yapısı açısından değerlendirilmiştir.

OLBA, 2019

The region Cappadocia is located in southeastern Central Anatolia and has a significant place in ... more The region Cappadocia is located in southeastern Central Anatolia and has a significant place in history. This region which is called as “Volcanic Cappadocia” by geologists occurred by the volcanic activities that began 25 million years ago. Afterthe volcanic eruptions of Hasan, Erciyes, Melendiz, Göllü and Nenezi mountains, the accumulation of the volcanic ashes and lava was hardened by rains and eroded by winds
and floods; thereafter today’s unique geography was formed.
Before 1950’s some scholars believed that Central Anatolia was not inhabited before the Bronze Ages. After James Mellaart’s surveys and his excavations at Çatalhöyük in the Konya plain, the attitude about the prehistory of Central Anatolia changed. In the
1960’s Ian Todd’s comprehensive surveys in this region revealed significant results about the existence of some prehistoric sites in Cappadocia. In the 1980’s Aşıklı Höyük excavations started due to the Mamasın Dam Project and in the following years Musular
excavations in Aksaray, Tepecik Çiftlik, Kömürcü Kaletepe Obsidian Workshop and Köşk Höyük excavations in Niğde presented crucial information about the Cappadocian Neolithic.
The role of Nevşehir in the Cappadocian Neolithic has been known from the survey projects. During Todd’s and Gülçur’s surveys on the areas of Acıgöl and Ürgüp some obsidian resources and a few prehistoric sites were revealed. Sofular Höyük which is located in the province of Ürgüp, 3 km northeast of the village Sofular was discovered
by Prof. Dr. Okşan Başoğlu during her survey project in 2011. The existence of the chipped stone and ground stone materials on the mound indicate the presence of an archaeological fill. Moreover, the existence of some illicit dig pits requires an immediate excavation in order to prevent the destruction on the mound.
Archaeologicalexcavations at Sofular Höyük started in 2016 by Prof. Dr. Okşan Başoğlu (Ankara Hacı Bayram Veli University, Archaeology Department) and Asst. Prof. Dr. Fevzi
Volkan Güngördü (Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Archaeology Department). Excavations between 2016-2018 seasons at Sofular Höyük point out the existence of the Pre-Pottery Neolithic period on the mound by means of the miscellaneous findings.
Sofular Höyük is the first excavated Pre-Pottery Neolithic site on the edge of the Kızılırmak River in Cappadocia. The Cappadocian Pre-Pottery Neolithic Period is defined based on the excavations which are lead on the edge of the Melendiz River. Therefore, due to its unique location Sofular Höyük can be seen as a new evaluation point for the Cappadocian Pre-Pottery Neolithic.
Keywords: Central Anatolia, Cappadocia, Pre-Pottery Neolithic, Kızılırmak,
Excavation, Architecture.

III. Uluslararası Aksaray Sempozyumu (25-27 Ekim 2018), 2018

Colloquium Anatolicum, 2018

Volkanik Kapadokya Bölgesi’nin Neolitik Çağ’ı hakkındaki bilgiler Niğde ve Aksaray illerinde, İst... more Volkanik Kapadokya Bölgesi’nin Neolitik Çağ’ı hakkındaki bilgiler Niğde ve Aksaray illerinde, İstanbul Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi arkeoloji bölümleri tarafından gerçekleştirilen arkeolojik kazılara dayanmaktadır. Volkanik bir cam olan obsidiyen hem etkileyici rengi hem de alet üretimine uygunluğu sebebiyle özellikle tarih öncesi devirlerde tercih edilen bir hammaddedir. Volkanik Kapadokya Bölgesi zengin obsidiyen kaynaklarını içerisinde barındırmaktadır. Niğde ve Aksaray illerinde bulunan Neolitik Çağ yerleşimleri obsidiyen kaynaklarına yakın konumları sebebiyle bu hammaddeyi yoğun bir şekilde kullanmışlardır. Obsidiyen kaynakları açısından Niğde ve Aksaray ile benzer özelliklere sahip Nevşehir’in Neolitik Çağ’ı hakkında elde olan veriler yapılan yüzey araştırmalarının sınırlı bilgilerinin ötesine geçmez. Nevşehir ili, Ürgüp ilçesi, Sofular Köyü yakınlarındaki Sofular Höyük’te 2016 ve 2017 yıllarında gerçekleştirilen arkeolojik kazılar, Sofular Höyük’ün Nevşehir’de kazısı yapılan ilk Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem buluntu yeri olması nedeniyle son derece önemli veriler ortaya koymaktadır. Hem yüzey buluntusu olarak hem de kazısı gerçekleştirilen alanlarda yontmataş, sürtmetaş ve kemik buluntuların yanı sıra, taştan üretilmiş boncuklarda saptanmıştır.
Knowledge about the Neolithic Period of the Volcanic Cappadocia Region is based on excavations conducted by İstanbul and Ankara Universities. Due to its impressive color and suitability for tool production, obsidian was a favourite raw material in prehistoric times. The Volcanic Cappadocia Region has rich obsidian sources and because of their proximity, these sources were consumed at high rates at Neolithic sites in Aksaray and Niğde. The limited information about the Neolithic Period in Nevşehir where some obsidian sources also exist comes from survey projects. Excavations that were carried out in 2016 and 2017 at Sofular Höyük which is located in Nevşehir, Ürgüp, Sofular Village, provide significant data due to its uniqueness (the first excavated Pre-Pottery Neolithic site in Nevşehir). Chipped stone, ground stone and bone tools were found as both surface and excavated material in addition to some stone beads.

CAPPADOCIA JOURNAL OF HISTORY AND SOCIAL SCIENCES, 2017

Ölü gömme gelenekleri, toplulukları oluşturan bireylerin topluluk yapısı içerisindeki sosyal stat... more Ölü gömme gelenekleri, toplulukları oluşturan bireylerin topluluk yapısı içerisindeki sosyal statülerinin anlaşılması noktasında önemli bilgiler sağlamaktadırlar. Farklı bireyler üzerinde saptanan
farklı uygulamaların yanı sıra mezarlarda tespit edilen ölü hediyeleri, topluluğun sosyal yapısı içerisindeki tabakalaşmayı gösterir niteliktedirler. Bu çalışma içerisinde Merkezi Bereketli Hilal
Bölgesi kapsamındaki, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Kuzey Suriye ve Kuzey Irak’ta bulunan Seramik Öncesi Neolitik Dönem yerleşimleri ölü gömme gelenekleri noktasında sosyal yapı
açısından değerlendirilecektir.

Burial traditions provide significant information on the social status of the community members in the group’s social structure. Different burial practices on different group members and burial gifts both signify the existence of a stratigraphy in the group’s social structure. In this study,
Central Fertile Cresent Pre-Pottery Neolithic Settlements which are located in Southeastern Turkey, Northern Syria and Northern Iraq are evaluated in terms of social structure by means of the burial traditions.

Appearance of the first permanent settlements and the domestication of plant and animals could be... more Appearance of the first permanent settlements and the domestication of plant and animals could be dated to the Neolithic Era, between 10.200 – 6.200 BC. These significant developments are crucial which changed the human’s way of life in many different aspects. Cappadocia region has an important place in the Near Eastern Neolithic. This volcanic area contains many different obsidian sources. Obsidian is a volcanic glass which was seen as perfect material for tool production because of its delicate nature and impressive color. Cappadocian obsidians were exploited by both local Cappadocian and other Anatolian, Syrian Levantine and Cypriot Neolithic sites that points out the inter-regional connections of Cappadocia region ten thousand years ago.
Social perspectives on Neolithic way of life are restricted in an egalitarian view. Permanently settled hunter-gatherer people exhibit an unstratified social strata. However recent views on Neolithic way of life emphasize the existence of a structured social system. In this article two Cappadocian Pre-Pottery Neolithic sites, Aşıklı Höyük and Kömürcü-Kaletepe obsidian workshop were evaluated by a structured social view.

During prehistoric times, due to its natural structure and impressive color, obsidian was a commo... more During prehistoric times, due to its natural structure and impressive color, obsidian was a common material for tool production. As a result of chemical analyses, scientists are capable for source analyses on obsidians which have unique elemental compositions in every different sources. By means of these analyses, which obsidian sources were exploited to produce obsidian tools can be identified. This information is significant for archaeologists in the process of realizing interregional connections.

Books by F. Volkan Güngördü

Mezopotamya'nın Eski Çağlarında İktisadi ve Zirai Hayat, 2023

Eski Mezopotamya'nın Kültür Tarihi, 2022

Transition from hunter-gatherer and nomadic way of life to the permanently settled communities wh... more Transition from hunter-gatherer and nomadic way of life to the permanently settled communities which relay on the domestication of plants and animals began during the Epipaleolithic period which is dated between 20.000 and 10.000 BC. Seasonal camp sites occur in that period whose locations are related with the climatical conditions. However the appearance of the food storage activities and specialization on hunting and gathering strategies provide an opportunity to the more settled life. After the end of Younger Dryas and the beginning of Holocene due to the favourable climatical conditions and the experience which comes from the Epipaleolithic seasonal settlement strategies allow to the prehistoric groups to establish first large permanent communities at the beginning of the Neolithic Era. However living in large groups of people without kinship requires some kind of social beliefs and norms which organize the social relations inside the group. Cognitive and cultural implications of the symbolic representations create collective memory and collective identity which is essential for every settled communities.
In Northern Mesopotamia transition from nomadic to the permanently settled life begans with the Epipaleolithic seasonal camp sites to the Neolithic permanent villages. Göbeklitepe is one of the famous archaeological sites which located in Southeastern Turkey. Monumental buildings, decorated pillars and stone sculptures were identified in Pre-Pottery Neolithic layers. The site ise defined as a ritual place for Neolithic groups. This unique site provides enormous information about the symbolic representation in Pre-Pottery Neolithic Period. However recent investigations at Göbeklitepe and neighbor prehistoric sites reveal significant information about the beginning of the first large settled communities in Northern Mesopotamia. This article aims to reevaluate the beginning of the settled life in Northern Mesopotamia by means of recent investgations in the region.