Martinus Nijhoff Vertaalprijs (original) (raw)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Martinus Nijhoff Vertaalprijs
Uitgereikt door	het Cultuurfonds
Land	Nederland
Eerst uitgereikt	1953/1955
Officiële website
Portaal Televisie

De Martinus Nijhoff Vertaalprijs, aanvankelijk de Martinus Nijhoffprijs[1] is een jaarlijkse prijs voor de beste vertaling van een literair werk uit of naar het Nederlands. Het fungeert vaak ook als oeuvreprijs.

Martinus Nijhoff (1894-1953)

De Martinus Nijhoffprijs werd in 1953 ingesteld door het Prins Bernhardfonds ter nagedachtenis aan de dichter-vertaler Martinus Nijhoff (1894-1953). Tussen 1955 en 1960 werd de prijs afwisselend toegekend voor vertalingen uit een vreemde taal in het Nederlands en andersom. Enkele malen was er een dubbele prijs voor de verschillende literaire genres (poëzie, proza en drama). Vanaf 1961 werden meestal twee literaire vertalers per jaar bekroond: voor elk van de twee vertaalrichtingen (van en naar het Nederlands) was er dan een prijs. Dit was overigens geen vaste prik; in sommige jaren was er maar één bekroning en 1979 vielen er juist drie vertalers in de prijzen.

Vanaf 1993 was er nog maar één prijswinnaar per jaar. De prijs werd sindsdien eenmaal in de drie jaar toegekend voor vertalingen uit het Nederlands en in de andere twee jaren voor vertalingen in (naar) het Nederlands. Sinds 2009 gaat de prijs steevast naar vertalingen naar het Nederlands, dus met het Nederlands als doeltaal en een vreemde taal als bron.

Het fonds dat de prijs financiert heet sinds 1999 het Prins Bernhard Cultuurfonds. Tijdens enkele lustrumjaren van het fonds bood dit wel weer twee prijzen aan, voor vertalingen in beide richtingen. Dit gebeurde in 2005 ter gelegenheid van het 65-jarig jubileum en nogmaals in 2015 (75-jarig jubileum) en 2020 (80-jarig jubileum). Ter onderscheid met andere prijzen die het fonds financiert is de naam veranderd in Martinus Nijhoff Vertaalprijs.

De prijs bestaat uit een penning (de Martinus Nijhoff Vertaalprijspenning) en een geldbedrag van € 50.000 (anno 2023)[2] en is daarmee ook de hoogst gedoteerde Nederlandse vertaalprijs.

Uitreiking Martinus Nijhoff Vertaalprijs, v.l.n.r. Antoon Coolen, professor Gerard Wiarda, Bert Voeten en Max Schuchart, 6 januari 1959

2024 - Paula Stevens voor haar vertalingen uit het Noors.
2023 - Ton Naaijkens voor zijn vertalingen uit het Duits.
2022 - Margreet Dorleijn en Hanneke van der Heijden voor hun vertalingen uit het Turks.
2021 - Rokus Hofstede voor zijn vertalingen uit het Frans.
2020 - vanwege het lustrumjaar worden twee vertalers bekroond:
- Jacques Westerhoven voor zijn vertalingen uit het Japans, onder anderen Haruki Murakami en Junpei Gomikawa.
- Irina Michajlova voor haar vertaaloeuvre van Nederlandse werken naar het Russisch, onder anderen W.F. Hermans en Maarten Biesheuvel.[3]
2019 - Jan Willem Bos voor zijn vertalingen van Roemeense literatuur, in het bijzonder de werken van Mircea Cărtărescu.[4]
2018 - Jeanne Holierhoek voor haar vertalingen van Franse literatuur.
2017 - Karol Lesman voor zijn vertalingen van Poolse literatuur.
2016 - Babet Mossel voor haar vertalingen van de Britse en Amerikaanse literatuur.
2015 vanwege het 75-jarig bestaan van het Prins Bernhard Cultuurfonds worden twee vertalers bekroond:
- Hans Boland voor zijn vertalingen van Russische literatuur in het Nederlands[5]
- Christiane Kuby voor haar vertalingen van Nederlandse literatuur in het Duits
2014 - Hilde Pach voor haar vertalingen van Israëlische literatuur
2013 - Reina Dokter voor haar vertalingen van Servo-Kroatische literatuur
2012 - Frans Denissen voor zijn vertalingen van Italiaanse literatuur
2011 - Piet Schrijvers voor zijn vertalingen van Latijnse literatuur
2010 - Riet de Jong-Goossens voor haar vertalingen van Zuid-Afrikaanse literatuur
2009 - Marja Wiebes voor haar vertalingen van Russische literatuur
2008 - Birthe Lundsgaard voor haar vertalingen van Nederlandse en Vlaamse literatuur naar het Deens
2007 - Ria van Hengel voor haar vertalingen uit het Duits
2006 - Arthur Langeveld voor zijn vertalingen uit het Russisch
2005 vanwege het 65-jarig bestaan van het Prins Bernhard Cultuurfonds worden twee vertalers bekroond:
- Annelies Jorna voor haar vertalingen uit het Engels
- Rolf Erdorf voor zijn vertaling van Nederlandse jeugdboeken in het Duits
2004 - Waltraud Hüsmert voor haar vertalingen van Nederlandse literatuur in het Duits
2003 - Tineke van Dijk voor haar vertalingen uit het Italiaans
2002 - H.J. de Roy van Zuydewijn voor vertalingen van Ilias en Odyssee van Homerus
2001 - Judit Gera voor gehele oeuvre (vertalingen van Nederlandse literatuur in het Hongaars)
2000 - Bertie van der Meij voor vertalingen van moderne Zweedse literatuur in het Nederlands
1999 - Thérèse Cornips voor haar gehele oeuvre, in het bijzonder het werk van Proust
1998 - Anne-Marie de Both-Dietz voor vertalingen van Nederlandse literatuur in het Frans
1997 - Gerard Rasch voor vertalingen van Poolse literatuur, in het bijzonder de vertaling van het verzameld werk van Bruno Schulz
1996 - Paul Claes voor vertalingen van poëzie uit verschillende talen in het Nederlands
1995 - Jerzy Koch voor zijn gehele oeuvre (in het bijzonder voor de in 1994 verschenen vertaling van Multatuli's Max Havelaar)
1994 - Henry Kammer voor vertalingen van Hongaarse literatuur, in het bijzonder van Emlékiratok könyve van Péter Nádas
1993 - René Kurpershoek voor de vertaling van Ada van Vladimir Nabokov
1992 - Helga van Beuningen voor vertalingen in het Duits van modern Nederlands proza
1992 - Wilt Idema voor vertalingen van klassieke Chinese poëzie
1991 - Per Holmer voor vertalingen in het Zweeds van Nederlandse letterkunde
1991 - Gerard Koolschijn voor vertalingen van klassieke Griekse letterkunde
1990 - Béla Szondi voor vertalingen in het Hongaars van Nederlandse letterkunde
1990 - Frans van Dooren voor vertalingen van klassieke Italiaanse letterkunde
1989 - Ad den Besten voor vertaling uit het Duits van gedichten van Friedrich Hölderlin
1988 - Alain van Crugten voor vertalingen in het Frans van Nederlandse letterkunde, met name Het verdriet van België van Hugo Claus
1988 - Frans van Woerden voor vertalingen van het werk van de Franse schrijver Louis-Ferdinand Céline
1987 - Kees Mercks voor vertalingen van moderne Tsjechische letterkunde
1986 - M. d'Hane-Scheltema voor de vertaling van De Satiren van Juvenalis
1986 - Jenny Tuin voor vertalingen van Franse en Italiaanse letterkunde in het Nederlands
1985 - C. Ouwehand voor de vertaling van moderne Japanse Literatuur
1985 - Henriëtte ten Harmsel voor de vertaling van Nederlandse zeventiende-eeuwse literatuur in het Engels
1984 - Peter Kaaij voor vertalingen van Duitse literatuur, in het bijzonder Der Butt (De Bot) van Günter Grass
1984 - Rosemarie Still voor de vertaling van Nederlandse poëzie (Lucebert) en Nederlands proza (W.F. Hermans) in het Duits
1983 - August Willemsen voor vertalingen uit het Portugees, met name van Pessoa, Drummond de Adrade, Bandeira en Guimarães Rosa
1983 - Andrzej Wojtás voor de vertaling van Nederlandse proza in het Pools
1982 - Sjaak Commandeur voor de vertaling van Anthony Burgess' 1985
1982 - Rien Verhoef voor de vertaling van Anthony Burgess' 1985
1981 - Erika Dedinszky voor de vertaling van Hongaarse poëzie in het Nederlands
1981 - Tom Eekman voor de vertaling van Russische literatuur
1981 - Philippe Noble voor de vertaling van Du Perrons Het land van herkomst
1980 - Hans van Pinxteren voor de vertaling van Flauberts Salammbô
1980 - Janko Moder voor de vertaling van Nederlandse literatuur in het Sloveens
1979 - Ingrid Wikén Bonde voor de vertaling van Nederlandse literatuur in het Zweeds, in het bijzonder Louis Paul Boon De Kapellekensbaan
1979 - Robert Lemm voor de vertaling van Latijns-Amerikaanse literatuur, met name Alejo Carpentiers Concierto Barocco
1979 - Karel van het Reve voor de vertaling van Russische literatuur, met name de Toergenjew-vertalingen
1978 - Anneke Brassinga voor de vertaling van Nabokovs The Gift
1978 - Júlia Májeková voor de vertaling van Nederlandse literatuur in het Slowaaks
1977 - Niet toegekend
1976 - H.R. Radian voor vertalingen in het Roemeens, met name de Max Havelaar
1975 - Barber van de Pol voor de vertaling van Zuid-Amerikaanse literatuur, met name Cortázars Rayuela
1974 - C.A.G. van den Broek voor de vertaling van onder meer Spaanse literatuur in het Nederlands, met name García Márquez' Cien años de soledad
1974 - Adriënne Dixon voor de vertaling van Nederlandse literatuur in het Engels, met name Mulisch' Het stenen bruidsbed
1973 - H.B. Jassin voor de vertaling van de Max Havelaar in het Indonesisch
1973 - Peter Verstegen voor de vertaling uit het Engels van Nabokovs Pale Fire
1972 - E. Kummer voor de vertaling van Célines Voyage au bout de la nuit
1971 - Else Hoog voor vertalingen uit het Engels
1971 - Lode Roelandt voor vertalingen in het Frans, met name de Max Havelaar
1970 - John Vandenbergh voor de vertaling van James Joyce' Ulysses
1969 - Olga Krijtová voor de vertaling van Nederlandse literatuur in het Tsjechisch
1969 - Marko Fondse voor de vertaling van Russische literatuur
1968 - Ida Gerhardt voor de vertaling uit het Latijn van Vergilius' Georgica
1968 - Felipe M. Lorda Alaiz voor de vertaling van werk van Nederlandse en Vlaamse schrijvers in het Spaans
1967 - Alexander Brotherton voor vertalingen in het Engels
1967 - Gerrit Kouwenaar voor toneelvertalingen
1966 - Jacob Hemelrijk voor de vertaling van Plautus uit het Latijn
1966 - James Brockway voor de vertaling van Nederlandse literatuur in het Engels
1965 - Ludwig Kunz voor de vertaling van hedendaagse Nederlandse poëzie, met name van Nederlandse Vijftigers en Hugo Claus in het Duits
1965 - Ernst van Altena voor de vertaling uit het Frans van het werk van François Villon
1964 - Giacomo Prampolini voor vertalingen in het Italiaans
1964 - Christiaan N. Lijsen voor vertaling uit het Frans
1963 - Johannes Piron voor de vertaling van moderne Nederlandse poëzie in het Duits
1963 - Charles B. Timmer voor de vertaling van negentiende-eeuwse Russische schrijvers
1962 - Ernst Roy Edwards voor de vertaling van Nederlands proza in het Engels
1962 - Adriaan Morriën voor vertalingen uit het Frans
1961 - Gerda van Woudenberg voor Poesia olandese contemporanea
1961 - Evert Straat voor vertalingen van werken van Shakespeare en Euripides
1960 - Francisco Carrasquer voor Antología de poetas holandeses contemporáneos
1959 - Bert Voeten voor vertalingen uit het Frans en het Engels, maar vooral de vertalingen van Engelse toneelstukken
1959 - Max Schuchart voor vertalingen uit het Engels, met name Tolkiens The Lord of the Rings
1958 - Dolf Verspoor voor vertalingen van moderne Nederlandse poëzie in het Frans en van Spaanse, Italiaanse en Portugese poëzie in het Nederlands
1957 - H.W.J.M. Keuls voor de vertaling van Dantes La Vita Nuova uit het Italiaans en vertalingen van poëzie van Jules Supervielle uit het Frans
1956 - James S. Holmes voor vertalingen van klassieke en moderne Nederlandse dichtwerken in het Engels
1955 - Aleida G. Schot voor vertalingen van Russische negentiende-eeuwse bellettrie
1955 - Bertus van Lier voor de vertaling van Sofokles' Antigone
Officiële website
Martinus Nijhoff-prijs bij het Letterkundig Museum
Dankwoorden en juryrapporten op VertaalVerhaal
Dirk Delabastita, De Martinus Nijhoffprijs voor vertalingen: de transfer van het jaar, Literatuur, jaargang 5. Amsterdam University Press, Amsterdam, 1988.

Noten

↑ Ook vaak verkort tot Nijhoffprijs; ook de spelling met koppelstreepje kwam voor: Nijhoff-prijs.
↑ Ability, Erdee Media Groep & Smartshore, Martinus Nijhoff Vertaalprijs naar Ton Naaijkens. RD.nl. Gearchiveerd op 12 april 2023. Geraadpleegd op 12 april 2023.
↑ Martinus Nijhoff Vertaalprijs voor Jacques Westerhoven en Irina Michajlova. Expertisecentrum Literair Vertalen (ELV) (11 december 2019). Gearchiveerd op 9 augustus 2020. Geraadpleegd op 10 januari 2020.
↑ Nieuws: Jan Willem Bos krijgt Martinus Nijhoffvertaalprijs 2019 www.tzum.info. Gearchiveerd op 27 maart 2023.
↑ Het Prins Bernhard Cultuurfonds, Martinus Nijhoff Vertaalprijs 2015 voor Hans Boland en Christiane Kuby (13 november 2014). Gearchiveerd op 3 januari 2015. Geraadpleegd op 3 januari 2015.