Staatscommissie (original) (raw)
Een staatscommissie is binnen het Nederlandse staatsrecht een ad-hocadviesorgaan dat door de Kroon is ingesteld, en grotendeels uit niet-ambtenaren bestaat.[1][2] Het Koninklijk Besluit waarbij de staatscommissie is ingesteld beschrijft als enige de functieomschrijving van de staatscommissie in kwestie.
In het verleden bestonden zij veelal uit (ex-)politici en academici, al waren er voldoende uitzonderingen daarop (bijvoorbeeld met alleen politici, of met leden 'uit de praktijk'). Opvallend is dat de door het kabinet-Balkenende IV ingestelde Staatscommissie-Thomassen (vrijwel) uitsluitend uit wetenschappers bestond. Het instrument staatscommissie wordt vaak gebruikt voorafgaand aan een grondwetsherziening.
Voor wat betreft grondwetgerelateerde vraagstukken verschilden de resultaten van de werkzaamheden van de diverse commissies nogal. De voorstellen van de Staatscommissie-Thorbecke werden grotendeels overgenomen en korte tijd later tot wet verheven. In 1917 leidden de adviezen van twee commissies tot een beperkte, maar wel zeer belangrijke Grondwetsherziening. Bij de - overigens niet unanieme - aanbevelingen die de Staatscommissie-Cals/Donner (1967-1971) deed, was dat echter veel minder het geval. Feitelijk zijn alle adviezen sinds 1917 over staatkundige vernieuwing, zoals over invoering van een referendum, een andere wijze van grondwetsherziening, de positie van de Eerste Kamer of een gekozen formateur, zonder resultaat gebleven. Dat was (vooralsnog) ook het geval met adviezen van de Commissie-De Koning (1991) en van de Nationale conventie (2006, formeel geen staatscommissie).
Naam commissie
Voorzitter
Overige leden
Onderwerp
Periode
Koninklijk Besluit
Rapport
Opmerkingen
Bronnen
Wikidata
Staatscommissie-Repelaer van Driel
herziening van regelingen met betrekking tot het almaar groeiende ambtenarenapparaat
1818-?
01-08-1818, Litt. F.F
Dit was een geheime staatscommissie
Het herinvoeren van bepalingen rond huiszittende armen
1822-?
03-01-1822 no.36
Staatscommissie-Roëll
Het onderzoeken van de toestand van de landbouw, met betrekking tot de prijs van granen, te onderzoeken
1822-1824
07-03-1822
Staatscommissie inzake het hoger onderwijs
o.a. Donker Curtius van Tienhoven
Hoger onderwijs
rond 1828
o.a. Donker Curtius van Tienhoven
beraming van een ontwerp van afscheiding van Nederland en België onder dezelfde dynastie
1830
o.a. Cats, de la Court, de Jonge, van Lynden van Hemmen, van Nes van Meerkerk
reclames ten aanzien der abuizen, die zich in kadastrale werkzaamheden voordoen
1833-?
o.a. Van Rijckevorsel, Rochussen
De vraag in hoeverre er termen aanwezig zijn om ook in dit Rijk ijzeren spoorwegen tot stand te brengen
1836-?
o.a. Donker Curtius van Tienhoven
vroegere ontwerpen ter afleiding der rivierwateren en voorkoming van overstroomingen
1837
Staatscommissie inzake de financiële gevolgen van de overeenkomst met België
o.a. Van Asch van Wijck, Van de Poll
Financiële gevolgen van de overeenkomst met België
1839 - 1841
Staatscommissie tot onderzoek van de rekening der koloniale remises
o.a. Van Asch van Wijck
onderzoek van de rekening van de koloniale remises
1841
Mogelijk dezelfde commissie als die uit 1842, 1844
Staatscommissie herziening strafrecht en rechtspleging van land- en zeemacht
herziening strafrecht en rechtspleging van land- en zeemacht
1841-?
Staatscommissie tot onderzoek van de rekening der koloniale remises
o.a. Van Panhuys
onderzoek van de rekening van de koloniale remises
1842
Staatscommissie inzake pensionering der ambtenaren
o.a. Van Rechteren van Appeltern
pensionering van ambtenaren
1842-?
Staatscommissie tot onderzoek van de rekening der koloniale remises
o.a. Van Panhuys, Van Rappard
onderzoek van de rekening van de koloniale remises
1844
Staatscommissie tot onderzoek van de rekening der koloniale remises
o.a. De Man
onderzoek van de rekening van de koloniale remises
1846
1848
o.a. Godefroi
herziening wetten en verordeningen betrekkelijk de geneeskundige staatsregeling en uitoefening der onderscheiden takken van geneeskunde
1848-?
Staatscommissie voor de Indische delfstoffen
o.a. Van Rijckevorsel
Indische delfstoffen
1850
Staatscommissie jaarlijks onderzoek koloniale financiën
o.a. Dirks
jaarlijks onderzoek koloniale financiën
1852
Staatscommissie onderzoek koloniale remises
o.a. Lotsy
onderzoek koloniale remises
1853
Staatscommissie voor de Slavenemancipatie
Bosch Reitz, Brugmans, Esser, Fiers Smeding, Groen van Prinsterer, Heemskerk Bzn., Van Raders, Rijk
Het doen van voorstellen voor de emancipatie van slaven in de Nederlandse koloniën
1853 - 1856[5]
Staatscommissie voor de nieuwe rechterlijke organisatie
nieuwe rechterlijke organisatie
1853-?
Staatscommissie onderzoek koloniale remises
o.a. Lotsy
onderzoek koloniale remises
1854
Staatscommissie onderzoek wetten omtrent de zeevisserij
o.a. Gerrit de Vries Azn
Wetten omtrent de zeevisserij
1854-?
Staatscommissie wijziging Wetboek van burgerlijke rechtsvordering
wijziging Wetboek van burgerlijke rechtsvordering
1854
Staatscommissie over het tegengaan van de omloop van vreemde specerijen in ons land
o.a. Van Rappard
het tegengaan van de omloop van vreemde specerijen in ons land
1855
Staatscommissie tot onderzoek van de zaken der Maatschappij van Weldadigheid
o.a. Dirks
1855 - 1859
Staatscommissie onderzoek gevolgen aanleg Suezkanaal
o.a. Van Rijckevorsel
Gevolgen van de aanleg van het Suezkanaal
1856-?
Staatscommissie onderzoek algemene rekeningen der koloniale remises
o.a. De Vries Azn
Onderzoek algemene rekeningen van de koloniale remises
1864-1865
De verdeling van de lasten voor gewoon en buitengewoon onderhoud der zeeweringen van calamiteuze polders in Zeeland
1867-1869
Cornelis Hendrik Boudewijn Boot
o.a. Mutsaers
herziening wetgeving eigendomsoverdracht van onroerende goederen, het hypotheekstelsel en notariaat
1867-1870
Staatscommissie onderzoek van bezwaren tegen de werking tot vorming der Nieuwe Merwede
Bezwaren tegen de werking tot vorming van de Nieuwe Merwede
1869-1870
Het plan tot indijken, droogmaken en in cultuur brengen van het zuidelijk deel van de Zuiderzee
1870-1872
Staatscommissie voor de zamenstelling van een wetboek van strafrecht
W.F.G.L. François (1870-1872), A.A. de Pinto (secretaris), M.S. Pols, A.E.J. Modderman, G.J.Th. Beelaerts van Blokland (adjunct-secretaris 1871-), J.J. Loke (1872- verving François)
Samenstellen van een ontwerp voor een nieuw Wetboek van Strafrecht
1870-1875
28 september 1870, no. 21
13 mei 1875
Ook bekend als 'Commissie De Wal'
T.J. Stieltjes
1873-1873
8 februari 1873 no.8
Commissie tot onderzoek en beantwoording van eenige vraagpunten het Noordzeekanaal betreffende
Staatscommissie onderzoek naar de tegenwoordige toestand van het Zwolsche Diep
De toestand van het Zwolse Diep
1878-1879
Staatscommissie tot herziening van het Wetboek van Koophandel
Herziening van het Wetboek van Koophandel
1879-?
22-11-1879 no.26
in ieder geval tot 1882
Staatscommissie vicarie-stichtingen
de voorbereiding van een wettelijke regeling van het onderwerp der vicarie-stichtingen
1880-?
28-02-1880 no.7
in ieder geval tot 1882
Staatscommissie tot herziening van het Burgerlijk Wetboek
o.a. E.W. Guljé
Herziening van het Burgerlijk Wetboek
1880-?
28-02-1880 no.8
in ieder geval tot 1882
Notariële examens
1880-?
Asser, Beelaerts van Blokland, Binkes, Buys, Cremers, Farncombe Sanders, Lintelo de Geer van Jutphaas, Van Naamen van Eemnes, Van Nispen tot Sevenaer, Röell, De Savornin Lohman, Van der Star, Tellegen, Verheyen, De Vries Azn.
Grondwetsherziening van 1887, waaronder uitbreiding van het kiesrecht
1883 - 1884
Staatscommissie inzake de toestand van de landbouw
o.a. Borret
Toestand van de landbouw
1886 - 1890
ook wel: "Landbouwcommissie"
o.a. Reuther
voorbereiding van de dienstplichtwet
1888-1890
Staatscommissie inzake de werkliedenverzekering I
o.a. Heydenrijck
1881-1884
Staatscommissie-Kappeyne van de Coppello
1891-1894
16-09-1891 no.14
Staatscommissie voor de Waterstaatswetgeving
o.a. Gerrit de Vries Azn, mr. E. Fokker
o.a. Schepel, Van Gelein Vitringa, Bosch van Rosenthal, Sandberg, Sijbenga, Wouda, Lovink, De Vos van Steenwijk, Scheltema, Van der Pot Bz., Rooseboom, Scheltema Jz., Bongaerts
Waterstaatwetgeving
1892-?
21-04-1892 no.4
Bestond in ieder geval tot 2000. Opnieuw ingesteld per 1997
Staatscommissie voor de herziening van het Indisch privaat- en strafrecht
o.a. du Mosch, Collard, van der Zwaan, Koster, Winkelman, Boekhoudt, Sonneveld
herziening van het Indisch privaat- en strafrecht
1892-?
30-07-1892 no.36
Bestond in ieder geval tot 1925
Staatscommissie inzake de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee
1892-?
08-09-1892 no.21
Staatscommissie begrafenisfondsen
Legerbeke, Dijkmans, Molengraaff
Werking van begrafenisfondsen en levensverzekeringsbedrijf
1892-1897
1892-04-04 no.20
1895-01-10 no.1
Taak verruimd om het hele levensverzekeringsbedrijf te omvatten.
o.a. Lovink
Onderzoek naar bevloeiing van gronden
1893-?
Staatscommissie inzake de drinkwatervoorziening in Amsterdam
Kromhout, Rutgers van Rozenburg
De drinkwatervoorziening binnen de stelling van Amsterdam in tijden van oorlog
1895-1899
1895-01-16 no.23
Staatscommissie inzake de comptabiliteit der rijkswerven
comptabiliteit van de Rijkswerven en de overzichtelijkheid van de marinebegroting.
1895-1898
1895-01-18 no.18
Staatscommissie inzake de werkliedenverzekering II / Staatscommissie-Pijnacker Hordijk
werkliedenverzekering
1895-1898
1895-07-31 no.21
Conrad
waterweg van Dordrecht naar zee bevaarbaar maken of houden
1896-1897
1896-04-04 no.19
Staatscommissie voor het internationaal privaatrecht
o.a. B.C.J. Loder, Offerhaus, Kosters, Teun Struycken, Paul Vlas
zie Lijst van leden van de Staatscommissie voor het internationaal privaatrecht
wetgeving inzake onderwerpen van internationaal privaatrecht
1897 - heden[13]
1897-02-20 no.1
(semi-)permanente commissie
Havelaar
aanleg, gebruik en exploitatie van telegrafische en telefonische geleidingen
1897-1900
1897-09-17 no.22
Staatscommissie inzake verontreiniging van openbare wateren
Van Lynden
maatregelen tegen verontreiniging van openbare wateren
1897-1901
1897-10-18 no.32
Staatscommissie voor de Nederlandse burgerlijke wetgeving
voorbereiding van wet- en regelgeving met betrekking tot nationaliteiten
1897-1986
in ieder geval actief tot na 1945. Mogelijk gewijzigd van naam rond 1919 en 1946. Is opgevolgd in 1986 door de "adviescommissie voor het burgerlijk procesrecht".
?
approviandering Stelling van Amsterdam?
13-12-1900 no.50
?
approviandering Stelling van Amsterdam?
24-02-1902 no.24
Ineenschakelingscommissie-Woltjer
o.a. de Visser
reorganisatie van het onderwijs
1903-1910
Staatscommissie van Enquête omtrent het Spoorwegpersoneel
1903-1904
Staatscommissie-Godin de Beaufort
o.a. Hintzen
financiële toestand van de gemeenten
1903-1906
Staatscommissie-Van Zinnicq Bergmann
Emilius Henricus Josephus Maria van Zinnicq Bergmann
de jacht
1904 - 1910
Van Zinnicq Bergmann overleed in 1908.
Staatscommissie-De Beaufort (1905-1906)
Fokker, de Louter, Oppenheim, Ruijs de Beerenbrouck, de Savornin Lohman, Willinge
De invulling van kiesrechtuitbreiding
1905 - 1906
De commissie kwam niet tot een uitwerking van haar voorstellen.
Landbouw; economische toestand van de landarbeiders
1906-?
Staatscommissie van Enquête omtrent het Tramwegpersoneel
A.S. Talma
S. Laman Trip
1906-1909
29-05-1906, nummer 53
1909
Staatscommissie-Voorkoming Scheepsrampen
J.L.A. Salverda de Grave
1906-1907
24-08-1906 nummer 80
Staatscommissie-De Marez Oyens
Johannes Christiaan de Marez Oyens
Explotatie spoorwegen
1908-1911
o.a. Hubrecht
de toegang van Nederland door het Noordzee-kanaal
1909-1911
o.a. Hermans, Jannink, de Visser
de werkloosheid
1909-1914
van Citters, Cort van der Linden, van Doorn, Drucker, van der Feltz, van Idsinga, Kuyper, Loeff, van Lynden van Sandenburg, van Nispen tot Sevenaer, Nolens, Oppenheim, Reekers, de Savornin Lohman, Troelstra, Tydeman, van de Velde
Uitbreiding van het kiesrecht en het onderwijsartikel van de Grondwet.
1910 - 1912
Kwam niet tot een eensluidend advies
Staatscommissie-De Beaufort (1910-1912)
Willem Hendrik de Beaufort
o.a. Van Doorn
Grondwetsherziening
1910-1912
o.a. Jannink
Drinkwatervoorziening
1910-1913
o.a. Charles Ruijs de Beerenbrouck
De inwendige organisatie van de departementen van Algemeen Bestuur
1910-1912
10-08-1910 no.26
o.a. Jannink
Redactie der bepalingen omtrent de ouderlijke macht en de voogdij
1910-?
Staatscommissie-Van Vuuren / Legercommissie
Adrianus Cornelis Antonie van Vuuren
Duymaer van Twist, De Kanter, Ter Laan, Oud, De Vos van Steenwijk, Blomjousadviserend: de Josselin de Jong, von Schmid, Loeff, Diehl
Inrichting van de weermacht
1910-?
12-12-1910 no.56
o.a. Anema
voorbereiding van de herziening van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering
1911-?
1911-?
10-11-1911, nr. 30
De Beaufort, Ketelaar, Ter Laan, De Meester, Van der Molen, Nolens, Roodhuyzen, De Savornin Lohman, Troelstra, Tydeman, Van Veen, Van der Voort van Zijp, Van Wijnbergen
De regeling van de subsidiëring van het bijzondere onderwijs
1913 - 1916
31-12-1913, no.10
Het rapport leidde tot een Grondwetsherziening van 1917
Loeff, De Geer, Van Gelein Vitringa, Van Gilse, Koolen, Van Lynden van Sandenburg, Nijpels, Rink, Vliegen
Het nieuwe kiesstelsel
1913 - 1914
Het advies van de staatscommissie leidde tot invoering van het algemeen mannenkiesrecht en evenredige vertegenwoordiging.
Staatscommissie-Stieltjes-Van der Vegt
Emil Hendrik Stieltjes (tot zijn dood in 1923)
Stieltjes, van der Vegt (plv vz), Rosenwald, Burgdorffer,Huysinga de Jong, Kalff, Marinkelle, de Roode
Ter voorbereiding van werken welke ter verbetering van het spoorwegverkeer, het stadsverkeer en het verkeer te water in verband met de daarmee samenhangende handelsbeweging in en nabij Rotterdam [17]
1914-1925[17]
19-03-1914 no.21
Staatscommissie-Salverda de Grave
1916-?
04-12-1916, nr. 48
o.a. Charles Ruijs de Beerenbrouck
Rechtstoestand van de ambtenaar
1917-1918
Staatscommissie-Ruijs de Beerenbrouck
Anema, de Geer, Kappeyne van de Coppello, Limburg, Rink, Schaper, Struycken
mogelijke verandering van de Grondwet ten aanzien van de troonopvolging, de Staten-Generaal (met name de wijze van verkiezing van de Eerste Kamer), het volksinitiatief, het referendum en de instelling van nieuwe publiekrechtelijke lichamen
1918 - 1920
A.D. Muller
de oprichting van een sleeptank
1918-1920
Staatscommissie-Oppenheim (1918-1920)
Algehele herziening van de gemeentewet
1918-1920
1918-12-06 No.7
o.a. Schaper
Bestrijding tuberculose
1918-1922
Wortman (plv vz), Van Everdingen (plv vz), Stoel (secr), Du Croix, Gallé, Gockinga, Kooper, Lely, Van Loon, Luymes, De Muralt, Phaff, Reigersman, Van der Stok, Van Vlissingen, Wouda, Wijtenhorst
het onderzoeken van de gevolgen van de afsluiting van de Zuiderzee met betrekking tot waterstanden en golfoploop
1918-?
04-07-1918 no.30
Staatscommissie bioscoopgevaar
R.B. Ledeboer, W.W. van der Meulen
Bemelmans,
van Dijck, de Graaf,
ter Hall, Hugenholtz-Zeeven, Limburg, Van der Meulen, Van der Molen Tz., Treussart, Veenstra
maatregelen die vanuit de overheid dienen te worden genomen om het zedelijke en maatschappelijk gevaar te bestrijden dat aan bioscoopvoorstellingen verbonden is.
1918-1927
02-11-1918 no.110
leidde tot de invoering van de Bioscoopwet
P. J. Raaijmakers
o.a. Van Beusekom, Coenen, Van Duin, Van Geelen, Guit, Harrebomée, Van der Have, Van Hinte, Huberts, de Jongh, Kempenaar, Kempers, Koenot, Köster Henke, Michielsen, Lommen, Luberti, Van Poelje, Roodenburg, Verschuur, Wesselingh
de bezoldiging van burgemeesters en gemeente-ambtenaren
1918-?
09-12-1918 no.69
in ieder geval in functie tot 1925, maar had haar eindverslag toen al ingediend.
Staatscommissie voor de Waterstaatwetgeving
o.a. Lovink
1918-1938
o.a. Hermans
de duurte van levensbehoeften
1919
Staatscommissie inzake de poenale sanctie
1919
o.a. Kupers
ziekteverzekering van arbeiders
1919 - ?
prof.mr. P.A. Diepenhorst
Deckers, Mansholt, Meyers, Witlox
het pachtvraagstuk
1919-?
12-03-1919 no.10
1923
in ieder geval in functie tot 1928
Staatscommissie-Van der Lande / Staatscommissie voor het alcoholvraagstuk
o.a. Amelink, Van Beresteyn, Van den Bovenkamp, Bruins, Gerhard, Van Groningen, Hermans, Kupers, Maas, Van der Meulen, Van Ogtrop, Richters, Van Rijzewijk, Rutgers (onder-voorzitter), Schürmann, Simonis, Slotemaker de Bruine, Snijder van Wissenkerke, Söhngen, Staalman, Struycken, Tak, Waller
1919-?
06-03-1919 no.16
in ieder geval in functie tot 1925
Bajema, Van Beurden, Goedhart, Kakebeeke, Kooistra, Libourel, Van Lingen, Gezelle Meerburg, Mulder, Nijkamp H.Gzn., Obbink, Polak, Simons, Sloos, Truijen, Warnaar, Zaaijer, Molier, Semplonius
Onderzoeken of wijziging van de Wet tot regeling der coöperatieve vereenigingen wenselijk is
1919-?
08-07-1919 no.35
in ieder geval in functie tot 1925
Staatscommissie inzake burgerlijke wetgeving
o.a. Coninck Westenberg, Grosheide, Heemskerk, Van der Heyden, Loeff, Mendels, Michiels van Kessenich, Molengraaff, Molier, Offerhaus, Polak, du Pui, Rutgers, Scheltema, Schönfeld-Polano, Segers, Semplonius, Suijling, Veegens, Van der Vegte, Visser, Visser van IJzendoorn
Wijziging of aanvulling van het Burgerlijk Wetboek, het Wetboek van Koophandel, de Faillissementswet en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering alsook de Minister van Justitie van advies te dienen over onderwerpen van privaatrechtelijke aard.
1919-1927
13-09-1919 no.51, gewijzigd 22-05-1924 no.31
Staatscommissie inzake het luchtverkeer
Johann Peter August Laman de Vries
Van den Berch van Heemstede, Remijnse, Collard, Van Everdingen, Gelinck, Van Ginkel, Van Heeckeren, Heldring, Van Loon, De Menthon Bake, Plesman, Schönfeld, Stephan, Veder, Verbeek, Walaardt Sacré, Wolff
de te nemen voorzieningen omtrent de luchtvaart
1919-?
26-11-1919 no.38
Baas Kzn., Bierema, Blomjous, Bruins, Croll, Dekker, Gerbrandy, Hermans, Van den Heuvel, Jakobs, Kuiper, Marchant, van Schaik, Schaper, Smeenk, Spanjaard, Stenhuis, Stork, Stulemeijer, Treub, Verheggen, de Vooys, van der Waerden, Wibaut
Het socialisatie-vraagstuk
1919-?
11-03-1920 no. 5x?[20]
de Vos van Steenwijk, de Monté verLoren, Oud, Fruytier, Zuyderhoff;
Fentener van Vlissingen, Kalff, Van Royen, De Vooys, Westerman
Advisering omtrent en het doen van voorstellen voor bezuinigingen op de staatsdiensten
1920-?
20-12-1920 no.81, gewijzigd 29-09-1925 no.32
Brinkhorst, Donker, Gelinck, Van Goor, Köhler, Van Loon, Marinkelle
Een verbeterde scheepvaartweg van Amsterdam naar de Boven-Rijn
1921-?
07-01-1921 no.30
Bredius, Bruins, Fremery, Gerritsen, Hofstede de Groot, Suermondt Lzn., Vester
Herziening van het muntwezen in Nederland en Nederlandsch-Indië
1921-1926?
06-04-1921 no.19
06-03-1926
Staatscommissie-Van Lynden van Sandenburg (1921-1925)
Alex van Lynden van Sandenburg
van Beresteyn, Bongaerts, Gelderman, de Kanter, Lohr, Maas, Noome, van Rossem, Rutgers, Schönfeld, Johan Gerard Bellaar Spruyt, van der Waerden
Electriciteitsvoorziening
1921-1925
30-05-1921 no.96
Staatscommissie-Van Lynden van Sandenburg (1921-1927)
Alex van Lynden van Sandenburg
o.a. Van Aalten, Van Boeyen, Doorninck, Jonker, Patijn, Steinweg, Van den Tempel, Treub, De Wilde
Financiële verhouding tussen het Rijk en de Gemeente
1921-?
18-08-1921
1921-1922
Staatscommissie-instandhouding van de Zeemacht
Coenraad van der Voort van Zijp;
Van de Bilt, de Muralt, Brautigam, Bijleveld, Gerritsen, OudAdviserend: de Josselin de Jong, Meijneke, Prillevitz, de Wijs, Wijmans
Bekostiging van de instandhouding van de zeemacht
1922-?
24-01-1922 no.25
Staatscommissie-Patijn / Vlootcommissie
van Brink, Gooszen, Hasselman, Swart, Trip, Zuyderhoff
onderzoek in welk tempo de vlootwet uitgevoerd moest worden
1922-1923
21-11-1922 no.51
Staatscommissie-Colijn/Lorentz
Anema, Bouman, Hoogveld, Kouwer, Lely, Schokking, Slotemaker de Bruine, Symons, Vissering, van Wijnbergen
kostenbesparing in het hoger onderwijs
1923-1924
24-02-1923 no.8
Bongaerts, Braambeek, Fentener van Vlissingen, Kalff, Pos, van der Vegte, van den Broek (secr)
de organisatie van het vervoer
1923-1936
12-05-1923 no.40
Kosten en baten van het Zuiderzeeproject
1924
Staatscommissie-Ruijs de Beerenbrouck
o.a. Van Dijk
De radio-omroep
1925-?
Staatscommissie-Rutgers (1925)
o.a. Albarda, Casimir, Van Doorninck, Fockema Andreae, Hoogstra, Keysers, Kolkert, Tilanus, Van Wijnbergen
De ontwikkeling van het bijzonder voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs en het verband met het personeel van de rijksscholen, gemeentescholen en bijzondere scholen
1925-1930
16-01-1925 no.10
11-05-1927
Staatscommissie-Rutgers (1926)
Ketelaar, Gerhard, Van der Grinten, de Jong, Jonker, Polak, Rutgers van Rozenburg, Terpstra, Tilanus, Westerman, Van Wijnbergen
bekostiging van het lager onderwijs
1926-?
02-07-1926
o.a. Van den Heuvel, Lovink
Uitgifte landbouwgronden in de nieuwe Zuiderzeepolders
1926-1930
o.a. Ebels
o.a. Ebels
bodemprijzen/productiekosten in de land- en tuinbouw
1927-1933
Staatscommissie-Van Wijnbergen
Smeenge, Gordeau, Groeneweg, Jansen, Katz, Meijer, v.d. Molen Tz., Vorrink, de Vries
Gelijktrekking van de bekostiging en regulering van het aanvullend onderwijs
1927-?
07-03-1927 no.5
o.a. Van den Heuvel
Centralisatie middenstands- en kredietwezen
?1927-?
o.a. Westerman
verlaging van het peil der rijksuitgaven
1930-1931
Bedrijfsorganisatie in de mijnindustrie
1933-1945
o.a. van Schaik, Aalberse, Albarda, Anema, Van den Bergh, Bierema, de Geer, van der Heyden, Joekes, Kranenburg, de Savornin Lohman, Schouten, de Vos van Steenwijk
Grondwettelijke bepalingen over onder meer vrijheid van drukpers, de schadeloosstelling en het pensioen van Tweede Kamerleden, de benoeming van ministers zonder portefeuille, instelling van een (derde) Kamer voor het bedrijfsleven, maatregelen tegen revolutionaire volksvertegenwoordigers en de herzieningsprocedure
1936
Staatscommissie inzake concentratie van scholen voor bijzonder lager onderwijs
Jan Rudolph Slotemaker de Bruïne
Concentratie van scholen voor bijzonder lager onderwijs
1936
Andriessen, Bakker, Bakker Schut, Beckers, Drees, Van der Drift, De Graeff, De Jonge van Ellemeet, Van der Kaa, Mulder, Van der Schaar, Scheffer, Tjalma, Wilkens, Kouwenhoven (secr.) en Van Rooy (adj.-secr.)
Wijziging van de Woningwet
1938-?
16-02-1938, nr. 25
o.a. Van den Bergh
1938-?
o.a. Kupers
verzekering kleine zelfstandigen
1940 - 1942
o.a. Van den Heuvel
het annexatie-vraagstuk
1945-?
het onderzoeken van een andere wijze van grondwetsherziening
1946
22-02-1946
april 1946
socialisatie van de vier particuliere mijnen in Limburg
1946-?
26-11-1946
staatscommissie-Van Heuven Goedhart
Gerrit-Jan van Heuven Goedhart
Coördinatie van de overheidsvoorlichting
1946-1947
o.a. Rutten
Reorganisatie van het hoger onderwijs
1946-1948
o.a. Van den Bergh
Administratieve rechtspraak overheidsbeschikkingen
1946-1950
Staatscommissie-Fockema Andreae
Bezettingsrecht
1946-?
21-01-1946, nr. 53
s'Jacob (tot 1958)
De Vriesvan Walsum (vanaf 1958)
onderzoek van de financiële verhouding tussen kerk en staat in verband met een mogelijke herziening van de grondwet
1946-1967
21-05-1946, nr. 46
22-2-1967 (Rapport)
herziening van de structuur van het Koninkrijk
1947 - 1948
29-09-1947
maart 1948
o.a. Kupers
herziening Woningwet
1947-1950
Staatscommissie Vervanging Armenwet
Vervanging Armenwet
1947-1954
12-04-1947
operationeel functioneren van de krijgsmacht
1948-1975
12 mei 1948
2 mei 1975
Opvolger van de Legercommissie en de Vlootcommissie
Commissie Belastingvereenvoudiging
Belastingvereenvoudiging
1948-?
Kankerbestrijding
1948-?
Staatscommissie tot herziening der pensioenwetgeving
onderzorken of een herziening (vereenvoudiging) van de pensioenwetgeving gewenst is
1949-1957
22-06-1949
Sanering zeevisserij
1950-1953
Van Maarseveen, Kranenburg, Beel, Kan, Van der Grinten, Van den Bergh, Debrot, Donner, François, Van der Goes van Naters, Gorsira (tot 1951), Hooykaas, Jonkman, Kernkamp (tot 1953), Kranenburg (tot 1953), Logemann, Molenaar, Oud, Pos, Revers, Romme, Rutgers, Schouten, Tilanus, Witteman
Herziening van de grondwet in verband met de dekolonisatie, de komst van internationale organen en maatschappelijke ontwikkelingen
1950 - 1954
17 april 1950
06-01-1954
Een interim-rapport verscheen in 1951
Status van de ambtenaren
1952-?
Staatscommissie Wijziging Verdrag van Chicago 1944
Wijziging Verdrag van Chicago 1944 inzake burgerlijke luchtvaart
1952-1956
o.a. de Blocq van Kuffeler, van Kretschmar van Veen, Mesu, Nijhoff, Ringers, Thijsse, van Veen
Welke maatregelen er noodzakelijk waren om een volgende watersnoodramp te voorkomen
1953 - 1960
De eerste conclusies verschenen al in mei 1953.
Staatscommissie-Teulings/Donner
Frans Teulings (tot 1953), Jan Donner (vanaf 1953)
o.a. Van den Bergh, Van den Heuvel
Het Kiesstelsel en wettelijke regeling der politieke partijen
1953-1958
23-01-1953
o.a. Romme
nadere Grondwetswijziging betreffende de buitenlandse betrekkingen
1954-1955
Staatscommissie-Van der Grinten
de voorbereiding van wettelijke regelingen inzake het accountantswezen
1954-1959
Albrecht, Cramer, Daudt, Fortanier-de Wit, Gruijters, van der Hoeven, Jeukens, Kan, Meuwissen, de Pous, Prins, Scholten, Simons, Verbrugh, Witte
Algehele herziening van de Grondwet
1967 - 1971
26-08-1963
19-09-1969
29-03-1971
29-03-1971
Drie eindrapporten opgeleverd.
Zie ook Grondwetsherziening van 1983
Staatscommissie Medische Beroepsuitoefening
Medische beroepsuitoefening
1967-1973
o.a. van den Berge
Vereenvoudiging en codificatie sociale-zekerheidswetgeving
1967-1982
28-07-1967
28-02-1969
Ingesteld in 1967, en opnieuw ingesteld in 1969 met dezelfde opdracht
toelaatbaarheid van collectieve acties van het overheidspersoneel (rechtskarakter van de ambtenaarsverhouding)
1970-1973
1973
Bescherming van persoonsgegevens
1972-1976
21-02-1972
bevolkingsvraagstukken
1972-1977
Personeelsvoorziening voor de krijgsmacht (vrijwilligersleger)
1975-1978
1976
Staatscommissie herziening rechterlijke organisatie
Het duidelijker scheiden van de taken van de verschillende rechterlijke organisaties
1976-?
Wettelijke regelingen met betrekking tot architectenbescherming
1980-1987
relatie kiezers-beleidsvorming
1982 - 1985
17-05-1982
Technisch geen grondwetscommissie, maar had er wel verband mee. Adviseerde tot invoering van het correctief referendum. Tussenrapport in 1984.
euthanasie en het verlenen van hulp bij zelfdoding
1982-1986
18-10-1982
1985
Alders, Bruins Slot, Rosenthal, Vis, van den Berg, ten Berge, Groen, Groen, van Oorschot, Stuiveling, de Vet, van der Vlies, Vonhoff
Dualisme en lokale democratie
1998 - 2000
30 september 1998
1999 (Rapport)
Het advies leidde tot de wet dualisering gemeentebestuur
Commissie-Wallage
Toekomst van de overheidscommunicatie
2000-2001
25-04-2000
2001
Staatscommissie duurzame kustontwikkeling
Bakker, van Duijn, Fresco, Heidema, Kabat, Metz, van Oord, Stive
Duurzame kustontwikkeling
2007 - 2008
Besselink, Claes, Gerards, Conçalves, Kortmann, de Lange, Oomen, Overkleeft, de Vries
De toegankelijkheid van de grondwet en de verhouding tussen grondrechten en uit verdragen voortvloeiende rechten
2009 - 2010
Staatscommissie herijking ouderschap
de Beaufort, Braad, Eusman, Hermanns, Ibili, Koens, Liefaard, Nuytinck, Poortman
vraagstukken rond afstamming, het meerouderschap, meeroudergezag en het draagmoederschap
2014-2016
Staatscommissie parlementair stelsel
van Baalen, Janse de Jonge, Kohnstamm, Koole, Lagerwerf-Vergunst, van der Meer, Quik-Schuijt
Of er veranderingen nodig zijn in het parlementaire stelsel en de parlementaire democratie
2017-?
Staatscommissie Demografische ontwikkelingen 2050
Sie Dhian Ho, de Valk, van Ark, Scheffer, Huizinga, Pastors, Elffers, Alkemade, Waldring, Essafi, van Vuuren, van Zoelen
Onderzoekt wat de komende drie decennia de maatschappelijke gevolgen zijn van veranderingen in de bevolking.
2022 - ?
14-01-2024
"Gematigde groei" [23]
Ingesteld op verzoek Tweede Kamer, motie Liane den Haan c.s
Staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme
Gerards, Ghebreab, Ghorashi, Scheepers, Stoové, Terlouw, Zanoni
Het onderzoek richt zich op alle sectoren van de samenleving, inclusief een doorlichting op discriminatie en etnisch profileren binnen de overheid. Op basis van het onderzoek zal de Staatscommissie de regering adviseren over verbetering van beleid en regelgeving om discriminatie en racisme tegen te gaan.
2022 - ?
González Pérez, Abdoeljamil, Yesilkagit, Numann, Vendrik, Çapkurt, Vliet en Hertogh
Het functioneren van de rechtsstaat analyseren en voorstellen doen voor versterking van de rechtsstaat. Met extra aandacht voor bescherming van burgers tegen onvoorziene en ongewenste gevolgen van overheidsmaatregelen.
2022-2024
10-06-2024
"De gebroken belofte van de rechtsstaat: tien verbetervoorstellen met oog voor de burger"[26]
Van den Brink, Kolthoff, Vermetten, De Jonge, Gresnigt
De status van XTC (MDMA) in het kader van de volksgezondheid te onderzoeken en advies uit te brengen over de voor- en nadelen van medicinaal gebruik, met een analyse van risico’s voor de gezondheid, preventie en de Europese context en relevante verdragen.
2023-2024
11-01-2024, nr. 202400001
06-06-2024
"Voorbij de extase"[28]
Voornemen tot instelling aangekondigd in het coalitieakkoord Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst (2021)
Naam commissie
Voorzitter
Overige leden
Onderwerp
Periode
Opmerkingen
Werkgroep Proeve van een nieuwe Grondwet
?
opstellen van een proeve voor een nieuwe grondwet
1963 - 1966
kiesstelsel voor de Tweede Kamer, de positie en verkiezing van de minister-president, de kabinetsformatie, de termijn van verkiezingen, het kiesstelsel voor de Eerste Kamer en een terugzendrecht voor de Eerste Kamer
1990 - 1991
Het advies leidde slechts tot een vergroting van de invloed van voorkeurstemmen
Herstel van vertrouwen tussen burger en politiek
2006