bek - WikiWoordenboek (original) (raw)

Nederlands

[1] meeuw met zeewier in zijn grote bek

Uitspraak

• Geluid: bek (hulp, bestand)
• IPA: / bɛk / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• bek

Woordherkomst en -opbouw

• Van het Franse bec, in de betekenis van ‘snavel, mond’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240 [1]

| | enkelvoud | meervoud | | | ------------------------------------------------------------------ | ------------------------------------- | ------------------------------- | | naamwoord | bek | bekken | | verkleinwoord | bekje | bekjes |

Zelfstandig naamwoord

de bek m

1. (anatomie) snavel van vogels
   • De eenden eten het kroos met hun bek.
2. (anatomie) mond van dieren
   • De hond draagt de puppies in zijn bek.
3. (anatomie), (dysfemisme) mond van een mens
   • De vent heeft een veel te grote bek, hij moet zijn smoel eens houden.
4. iets dat qua vorm of beweging overeenkomst vertoont met een bek
   • De gynaecoloog gebruikt een speculum dat ook wel eendenbek genoemd wordt.
5. (werktuigbouwkunde) deel van een bankschroef

Synoniemen

• [3] bakkes, smoel, snuit, tronie, snoet, porum, ponum, muil. gelaat, smoelwerk

Spreekwoorden

[3] "mond van een mens"

• Breek me de bek niet open

Daar zou ik desgewenst van alles en nog wat over kunnen vertellen

• Een grote bek hebben

Brutaal zijn

• Op je bek gaan

(letterlijk) Hard en pijnlijk vallen; (figuurlijk) In een gênante situatie belanden; afgaan [3]

• Zijn bek houden

Zwijgen

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Vertalingen

5. deel van een bankschroef

Werkwoord

bek

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bekken
   • Ik bek.
2. gebiedende wijs van bekken
   • Bek!
3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bekken
   • Bek je?

Gangbaarheid

• Het woord bek staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "bek" herkend door:

Verwijzingen

1. ↑ "bek" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
2. ↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Noors

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / beːk /

Woordafbreking

• bek

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse zelfstandige naamwoord bik, dat uit het Nederduits komt, dat weer van het Latijnse zelfstandige naamwoord pix

| | enkelvoud | meervoud | | | | | -------------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------- | ------------ | | onbepaald | bepaald | onbepaald | bepaald | | | nominatief | bek | beket | bek | bekabekene | | genitief | beks | bekets | beks | bekasbekenes |

Zelfstandig naamwoord

bek, o

1. (scheikunde) pek
2. (figuurlijk) pech

Afgeleide begrippen

• [1]: bekblende
• [1]: bektråd
• [1]: bekstein
• [1]: beksvart

Uitdrukkingen en gezegden

• [1]: svart som bek

zwart als pek

Zelfstandig naamwoord

bek, mv

1. onbepaalde vorm nominatief meervoud van bek

Schrijfwijzen

• bekende

Nynorsk

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / beˈk /

Woordafbreking

• bek

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse zelfstandige naamwoord bik, dat uit het Nederduits komt, dat weer van het Latijnse zelfstandige naamwoord pix

| | enkelvoud | meervoud | | | | | -------------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------------- | -------------------------------------------------------------------------------- | ---- | | onbepaald | bepaald | onbepaald | bepaald | | | nominatief | bek | beket | bek | beka |

Zelfstandig naamwoord

bek, o

1. (scheikunde) pek
2. (figuurlijk) pech

Afgeleide begrippen

| [1]: bekatråd [1]: bekblende [1]: bektråd | | [1]: bekmørk [1]: bekmørke [1]: bekmørker | | [1]: bekstein [1]: beksvart | | ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ | | ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | | ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |

Uitdrukkingen en gezegden

• [1]: svart som bek

zwart als pek

Zelfstandig naamwoord

bek, mv

1. onbepaalde vorm nominatief meervoud van bek