Marta Olcoń-Kubicka | Polish Academy of Sciences (original) (raw)
Books by Marta Olcoń-Kubicka
Globalna obecność choroby zakaźnej podważyła wiarę w efektywność istniejących instytucji, obnażył... more Globalna obecność choroby zakaźnej podważyła wiarę w efektywność istniejących instytucji, obnażyła ludzką bezradność wobec zjawisk naturalnych, zmusiła do redefiniowania podstaw solidarności społecznej, łańcuchów wsparcia i zasad społecznej redystrybucji dóbr. Dla socjologów umownego młodego i średniego pokolenia pandemia i jej społeczne konsekwencje mogą stać się tym samym, czym dla badaczy społecznych aktywnych w latach dziewięćdziesiątych XX wieku była polska transformacja ustrojowa: zasadniczym i fundamentalnym punktem odniesienia, ukierunkowującym na wiele lat badania oraz orientacje teoretyczne. (…) Nie lekceważymy przeobrażeń o fundamentalnym charakterze, które rozpoczęły się przed marcem 2020 roku. Ważne zjawiska – poprzedzające pandemię, a obecnie dziejące się równolegle lub w interakcji z pandemią – zachodzą w obszarach migracji i zróżnicowania kulturowego, przemian międzypokoleniowych, percepcji płci kulturowej i ról społecznych kobiet. (ze Wstępu)
Pandemiczna rzeczywistość społeczna szybko stała się tematem licznych projektów badawczych, których autorzy i autorki analizowali zróżnicowane wymiary rzeczywistości społecznej, przyglądali się różnym grupom społecznym i ich strategiom radzenia sobie w nowej sytuacji, diagnozowali emocje i odczucia jednostek oraz wpływ pandemii na rozmaite dziedziny życia społecznego. W pełni zgadzam się więc z Redaktorkami, które we wstępie podkreślają znaczenie pandemii oraz doceniam aktualność i wielowątkowość zawartych w książce tekstów, które są poświęcone temu zjawisku. Dzięki zaprezentowanym w publikacji analizom dotyczącym pandemii (np. jej wpływu na praktyki konsumpcyjne, na pracę i emocje psychoterapeutów czy na sytuację migrantów) uzupełniono powstające kompendium wiedzy na temat rzeczywistości pandemicznej. (z recenzji Małgorzaty Sikorskiej)
Zmiana społeczna, pandemia, kryzys. Konteksty empiryczne i teoretyczne, 2021
Dynamika zjawisk społecznych to priorytetowy temat dla socjologów, zarówno przedmiot, jak i uzasa... more Dynamika zjawisk społecznych to priorytetowy temat dla socjologów, zarówno przedmiot, jak i uzasadnienie ich nieustannych wysiłków badawczych. Zbiorowości ludzkie nie mają statycznego charakteru, lecz podlegają nieustannym transformacjom. Ta procesualność, w postaci gwałtownych lub ewolucyjnie przebiegających przemian, stanowi węzłowe zagadnienie dla badaczy. Nasza książka skupia się na problematyce zmiany społecznej na przełomie drugiej i trzeciej dekady XXI wieku, z jej unikalnymi wyzwaniami powiązanymi z pandemią koronawirusa. Obecne procesy zmiany społecznej, choć nieustannie widoczne medialnie, wymagają bardziej pogłębionej refleksji teoretycznej i empirycznej, skon- centrowanej na ich unikalnych cechach. Celem monografii jest nadanie adekwatnej rangi analizie nowych zjawisk społecznych i związanych z nimi wyzwań. Interesują nas też wyniki badań nad kryzysem wywołanym przez COVID-19, który gwałtownie przeorganizował życie społeczne w wielu obszarach. Dążymy do poszukiwania wspólnego mianownika dla rozmaitych wyzwań i przemian doświadczanych przez społeczeństwo polskie w okresie pandemii i towarzyszących – być może trwających dłużej niż sama pandemia niepewności oraz kryzysu społeczno-gospodarczego.
Zmiana społeczna, pandemia, kryzys. Konteksty empiryczne i teoretyczne pod redakcją Katarzyny Andrejuk, Izabeli Grabowskiej, Marty Olcoń-Kubickiej i Iwony Taranowicz, 2021
The aim of the text is to analyze the changes in household consumption and spending due to the CO... more The aim of the text is to analyze the changes in household consumption and spending due to the COVID-19 outbreak in 2020. These changes resulted from the necessity to adapt to the existing pandemic restrictions and new forms of the functioning of the economy and of the labor market. The analyzes presented in the text are based on the diary research material (448 diaries) obtained in the „Everyday life in the time of coronavirus” contest. We focus our analyzes on the following three threads: (1) observations and experien- ces of panic buying and identification of a crisis situation experienced in the first weeks of lockdown; (2) experiencing disrupted routine and the need to change the consumer basket and the way of shopping; (3) changes in the subjectively perceived comfort of consumption in the context of social com- parison. We show that the changes caused by the COVID-19 pandemic had the greatest impact on reducing consumption, although they were unevenly distributed, both due to the financial situation of memoir writers and to the particular categories of consumed goods and services. By lowering the level of consumption, the Covid-19 made it more thoughtful and reflexive. At the same time, the pandemic made the housing living space gain new functions, thus converted it into an „Oikos” – a universe of all household activities and a center of consumption practices.
Keywords: household, COVID-19 pandemic, crisis, consumption
Do czego potrzebni są zindywidualizowanemu człowiekowi inni ludzie? Jaką rolę pełnią nowe formy w... more Do czego potrzebni są zindywidualizowanemu człowiekowi inni ludzie? Jaką rolę pełnią nowe formy wspólnotowości w życiu współczesnego człowieka? Jaki przybierają kształt i w jaki sposób jednostka w nich funkcjonuje? Na przykładzie macierzyńskich wspólnot internetowych autorka odpowiada na te pytania, pokazując, jak obecnie człowiek coraz częściej musi działać na własną rękę, lecz jednocześnie nadal chce dzielić z innymi swoje życie.
Papers by Marta Olcoń-Kubicka
w: "Zmiana społeczna, pandemia, kryzys. Konteksty empiryczne i teoretyczne", red. Katarzyna Andrejuk, Izabela Grabowska, Marta Olcoń-Kubicka, Iwona Taranowicz. Warszawa 2021 (strony 7-17), 2021
Dynamika zjawisk społecznych to priorytetowy temat dla socjologów, zarówno przedmiot, jak i uzas... more Dynamika zjawisk społecznych to priorytetowy temat dla socjologów, zarówno przedmiot, jak i uzasadnienie ich nieustannych wysiłków badawczych. Zbiorowości ludzkie nie mają statycznego charakteru, lecz podlegają nieustannym transformacjom. Ta procesualność, w postaci gwałtownych lub ewolucyjnie przebiegających przemian, stanowi węzłowe zagadnienie dla badaczy. Nasza książka skupia się na problematyce zmiany społecznej na przełomie drugiej i trzeciej dekady XXI wieku, z jej unikalnymi wyzwaniami powiązanymi z pandemią koronawirusa. Obecne procesy zmiany społecznej, choć nieustannie widoczne medialnie, wymagają bardziej pogłębionej refleksji teoretycznej i empirycznej, skoncentrowanej na ich unikalnych cechach. Celem monografii jest nadanie adekwatnej rangi analizie nowych zjawisk społecznych
i związanych z nimi wyzwań.
Cyklicznik - Przegląd Naukowy IFiS PAN, 2021
W jaki sposób majątek przepływa od rodziców do ich dorosłych dzieci? Dlaczego rodzice przekazu... more W jaki sposób majątek przepływa od rodziców do ich dorosłych dzieci? Dlaczego rodzice przekazują – a ich dorosłe dzieci przyjmują – mieszkania, samochody czy gotówkę? Jakie pozaekonomiczne intencje, formy przywiązania i normy moralne aktywują ten przepływ, uzasadniają go i nadają mu kierunek? Inaczej mówiąc, dlaczego rodzice wspierają swoje do- rosłe dzieci już po ich wyprowadzcez domu i usamodzielnieniu się?
Wieś i Rolnictwo, 2020
Celem artykułu jest przedstawienie wstępnych wniosków wynikających z analizy materiałów zebranych... more Celem artykułu jest przedstawienie wstępnych wniosków wynikających z analizy materiałów zebranych w ramach konkursu pamiętnikarskiego "Życie codzienne w czasach koronawirusa". W artykule skupiamy się na tym, jak w kontekście pandemii COVID-19 była przedstawiana w pamiętnikach polska wieś i jak pandemia wpłynęła na życie codzienne jej mieszkańców. W pierwszej części tekstu prezentujemy metodologiczne aspekty konkursu przeprowadzonego wspólnie przez SGH i UMK od 23 marca do 19 lipca 2020 r. oraz wskazujemy wybraną do analizy grupę pamiętników prowadzonych przez mieszkańców wsi oraz osoby związane ze wsią więziami rodzinnymi. Następnie omawia-my kluczowe wątki, które dominowały w relacjach pamiętnikarzy: 1) kreślenie obrazu wsi jako azylu i oazy bezpieczeństwa; 2) pojawiające się obawy, napięcia i uprzedzenia wobec przyjezdnych; 3) przewartościowanie relacji we wspólnotach wiejskich; 4) zmiany w codziennym funkcjonowaniu wsi i wyzwania z związane z realizacją podstawowych aktywności życiowych.
Słowa kluczowe: koronawirus, COVID-19, pandemia, wieś, pamiętniki, życie codzienne
Journal of Cultural Economy, 2018
Based on ethnographic fieldwork among young heterosexual middle-class couples living together in ... more Based on ethnographic fieldwork among young heterosexual middle-class couples living together in Warsaw and its suburbs, this article explores the role of their homemade accounting and budgeting spreadsheets in the manufacture of domestic economic life. We argue that such digital forms actively intervene in the representation, constitution, shaping, and performing of their respective households as calculative agencies and moralized domains. We present and analyse a case study of five couple's householding with software, and based on that analysis call for an extension of the current interest in the generative role of financial devices from markets to households. ARTICLE HISTORY
Journal of Consumer Culture, 2020
Drawing on ethnographic research into household money practices among young middle-class couples ... more Drawing on ethnographic research into household money practices among young middle-class couples in Warsaw, Poland, this article shows that normative concerns about the fair use of domestic money shape household budgeting rules. The practical division of funds into 'mine', 'yours' and 'ours' reflects what couples running a household together consider morally right. Focusing on couples' practical and moral reasoning, I show the set of expectations and the moral logic they employ to achieve fairness in their household financial arrangements. The analysis of two models of domestic money allocation-the 50-50 model, which is based on a couple's equal contributions, and the joint-money model, which involves a couple's recognition of mutual obligations-highlights how fairness is articulated in rules about equality, independence and solidarity. By studying couples through time as they experience significant life changes, I show how the rules of fairness come to be challenged and how what is considered fair is questioned or even contested. I argue that turning points such as taking out a mortgage together or having a child produce new expectations and imaginaries about the future and prompt couples to question the rules of fairness and consequently to change their money practices.
Kultura i Społeczeństwo [Culture and Society], 2018
This article is a study of the domestic monetary and financial life of young middle-class couples... more This article is a study of the domestic monetary and financial life of young middle-class couples in Warsaw, Poland, and its suburbs. We use ethnographic evidence presented as case studies to illuminate the practices in which our interlocutors actively appropriate, mobilize, and transform money and finance to pursue moral visions of the good life. The article focuses on the household understood in processual terms of ongoing negotiations between moral and market dimensions. The first section is focused on the ways in which young couples perform relational work aimed at achieving or maintaining moral order. Couples match the diverse possible uses of money at home to their changing notions of the kind of couple they are or wish to become. The second section proceeds from the observation of a widening gap between rising middle-class aspirations and economic possibilities in contemporary Poland and explores the practices of negotiating various forms of assistance from parental households. The third and final section argues that the incursion of technologies into domestic life means that artifacts like software or digital banking increasingly materialize and mediate morality and thus actively contribute to the shaping of the household as a project of a good life.
Studia Socjologiczne | 2018 | No 3 |, 2018
Studia Socjologiczne | 2018 | No 3 | , 2018
![Research paper thumbnail of Metodologiczne aspekty jakościowych badań par - synteza doświadczeń terenowych [Methodological Aspects of the Qualitative Research on Couples: Notes from the Field]](https://attachments.academia-assets.com/57254942/thumbnails/1.jpg)
](Studia Socjologiczne, 2018
Celem artykułu jest prezentacja i uwspólnienie doświadczeń oraz wniosków płynących z jakościowych... more Celem artykułu jest prezentacja i uwspólnienie doświadczeń oraz wniosków płynących z jakościowych badań skoncentrowanych na parze i różnych aspektach jej funkcjonowania, prowadzonych w Polsce przez ostatnią dekadę przez wybrane zespoły badawcze. Odwołując się do przykładów z badańterenowych wskazujemy na szereg praktycznych oraz sytuacyjnych aspektów badania par i pokazujemy, że w celu zgłębienia relacji miedzy dwojgiem ludzi i zrozumienia dynamiki ich wspólnego życia konieczne jest zastosowanie różnych konfiguracji metod i narzędzi badawczych. Bazując na wnioskach z realizacji różnych projektów badawczych proponujemy podejście oparte na trzech filarach: zastosowaniu wywiadu diadycznego, połączeniu go z wywiadami indywidualnymi oraz prowadzeniu badań nad parą w formie wizyt domowych w schemacie podłużnym. Dzięki refleksji nad już zrealizowanymi projektami możliwe było stworzenie metodologicznych rekomendacji dla badaczy i badaczek planujących w przyszłości prowadzenie badańw tym obszarze.
![Research paper thumbnail of W stronę socjologii pary: propozycja paradygmatu teoretyczno-badawczego [Towards a Sociology of Intimate Couples: A Theoretical Model and Research Paradigm]](https://attachments.academia-assets.com/57254882/thumbnails/1.jpg)
](Studia Socjologiczne, 2018
Przedmiotem artykułu jest program teoretyczno-badawczy ujmujący parę intymną jako formę praktykow... more Przedmiotem artykułu jest program teoretyczno-badawczy ujmujący parę intymną jako formę praktykowania bliskości, miłości i troski, zakorzenionych w praktykach życia codziennego. W ramach tego programu proponujemy analizę o charakterze: relacyjnym, nienormatywnym, intersekcjonalnym oraz procesualnym. Najpierw wyjaśniamy, dlaczego kategoria pary intymnej jest użyteczna, uzupełniając, a także zastępując takie kategorie, jak rodzina, jednostka i gospodarstwo domowe. Druga część tekstu jest poświęcona korzyściom, które wnoszą do badań par intymnych teorie praktyk społecznych, z ich naciskiem na wiedzę milczącą i habitualną, cielesność i emocjonalność, materialność oraz symbolikę i kontekst działań. Proponowany program teoretyczno-badawczy stanowi syntezę kilku nurtów teoretycznych i został przepracowany w toku szeregu zrealizowanych w Polsce projektów badawczych.
Journal of Cultural Economy, 2018
Based on ethnographic fieldwork among young heterosexual middle-class couples living together in ... more Based on ethnographic fieldwork among young heterosexual middle-class couples living together in Warsaw and its suburbs, this article explores the role of their homemade accounting and budgeting spreadsheets in the manufacture of domestic economic life. We argue that such digital forms actively intervene in the representation, constitution, shaping, and performing of their respective households as calculative agencies and moralized domains. We present and analyse a case study of five couple's householding with software, and based on that analysis call for an extension of the current interest in the generative role of financial devices from markets to households.
W. Dymarczyk, Ł. Pyfel (red.) "Wykorzystanie metod jakościowych w badaniach zachowań i zjawisk ekonomicznych", Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 33-54, 2017
Na podstawie badań etnograficznych w 28 gospodarstwach domowych w Warszawie i okolicach tekst oma... more Na podstawie badań etnograficznych w 28 gospodarstwach domowych w Warszawie i okolicach tekst omawia użycie technik jakościowych takich jak wywiad pogłębiony, dzienniczki finansowe oraz wywiad skierowany na obiekt, by pokazać znaczenie relacji społecznych i norm kulturowych w codziennym posługiwaniu się pieniędzmi.
Journal of Economic Sociology, 2017
This review presents the theoretical grounding and agenda of a series of works on new economic so... more This review presents the theoretical grounding and agenda of a series of works on new economic sociology that was launched in May 2017, in Warsaw, by the Polish Sociological Association's recently constituted Economic Sociology Section. The workshop series comprises three annual meetings held in the second part of May. The long-term plan is to explore the relationship between sociology and new economic sociology by considering specific theoretical problems and, eventually, research sites. The first meeting, which was held this year, was a general warm-up and an attempt to establish the nature of the borders between new economic sociology and the discipline of sociology, and, to a certain extent, even economics. The second meeting, scheduled for 2018, aims to investigate the modalities of reacting to organizational decline or economic crises that the new economic sociology may be considered to have highlighted in addition to Albert O. Hirschman's " Exit, Voice, and Loyalty. " The third meeting, which will take place in 2019, is planned in relation to a concrete research site that has been explored in new economic sociology, sociology, and anthropology (e.g., consumption; economic practices concerned with work, entrepreneurship, health, and education; or even art and food).
Globalna obecność choroby zakaźnej podważyła wiarę w efektywność istniejących instytucji, obnażył... more Globalna obecność choroby zakaźnej podważyła wiarę w efektywność istniejących instytucji, obnażyła ludzką bezradność wobec zjawisk naturalnych, zmusiła do redefiniowania podstaw solidarności społecznej, łańcuchów wsparcia i zasad społecznej redystrybucji dóbr. Dla socjologów umownego młodego i średniego pokolenia pandemia i jej społeczne konsekwencje mogą stać się tym samym, czym dla badaczy społecznych aktywnych w latach dziewięćdziesiątych XX wieku była polska transformacja ustrojowa: zasadniczym i fundamentalnym punktem odniesienia, ukierunkowującym na wiele lat badania oraz orientacje teoretyczne. (…) Nie lekceważymy przeobrażeń o fundamentalnym charakterze, które rozpoczęły się przed marcem 2020 roku. Ważne zjawiska – poprzedzające pandemię, a obecnie dziejące się równolegle lub w interakcji z pandemią – zachodzą w obszarach migracji i zróżnicowania kulturowego, przemian międzypokoleniowych, percepcji płci kulturowej i ról społecznych kobiet. (ze Wstępu)
Pandemiczna rzeczywistość społeczna szybko stała się tematem licznych projektów badawczych, których autorzy i autorki analizowali zróżnicowane wymiary rzeczywistości społecznej, przyglądali się różnym grupom społecznym i ich strategiom radzenia sobie w nowej sytuacji, diagnozowali emocje i odczucia jednostek oraz wpływ pandemii na rozmaite dziedziny życia społecznego. W pełni zgadzam się więc z Redaktorkami, które we wstępie podkreślają znaczenie pandemii oraz doceniam aktualność i wielowątkowość zawartych w książce tekstów, które są poświęcone temu zjawisku. Dzięki zaprezentowanym w publikacji analizom dotyczącym pandemii (np. jej wpływu na praktyki konsumpcyjne, na pracę i emocje psychoterapeutów czy na sytuację migrantów) uzupełniono powstające kompendium wiedzy na temat rzeczywistości pandemicznej. (z recenzji Małgorzaty Sikorskiej)
Zmiana społeczna, pandemia, kryzys. Konteksty empiryczne i teoretyczne, 2021
Dynamika zjawisk społecznych to priorytetowy temat dla socjologów, zarówno przedmiot, jak i uzasa... more Dynamika zjawisk społecznych to priorytetowy temat dla socjologów, zarówno przedmiot, jak i uzasadnienie ich nieustannych wysiłków badawczych. Zbiorowości ludzkie nie mają statycznego charakteru, lecz podlegają nieustannym transformacjom. Ta procesualność, w postaci gwałtownych lub ewolucyjnie przebiegających przemian, stanowi węzłowe zagadnienie dla badaczy. Nasza książka skupia się na problematyce zmiany społecznej na przełomie drugiej i trzeciej dekady XXI wieku, z jej unikalnymi wyzwaniami powiązanymi z pandemią koronawirusa. Obecne procesy zmiany społecznej, choć nieustannie widoczne medialnie, wymagają bardziej pogłębionej refleksji teoretycznej i empirycznej, skon- centrowanej na ich unikalnych cechach. Celem monografii jest nadanie adekwatnej rangi analizie nowych zjawisk społecznych i związanych z nimi wyzwań. Interesują nas też wyniki badań nad kryzysem wywołanym przez COVID-19, który gwałtownie przeorganizował życie społeczne w wielu obszarach. Dążymy do poszukiwania wspólnego mianownika dla rozmaitych wyzwań i przemian doświadczanych przez społeczeństwo polskie w okresie pandemii i towarzyszących – być może trwających dłużej niż sama pandemia niepewności oraz kryzysu społeczno-gospodarczego.
Zmiana społeczna, pandemia, kryzys. Konteksty empiryczne i teoretyczne pod redakcją Katarzyny Andrejuk, Izabeli Grabowskiej, Marty Olcoń-Kubickiej i Iwony Taranowicz, 2021
The aim of the text is to analyze the changes in household consumption and spending due to the CO... more The aim of the text is to analyze the changes in household consumption and spending due to the COVID-19 outbreak in 2020. These changes resulted from the necessity to adapt to the existing pandemic restrictions and new forms of the functioning of the economy and of the labor market. The analyzes presented in the text are based on the diary research material (448 diaries) obtained in the „Everyday life in the time of coronavirus” contest. We focus our analyzes on the following three threads: (1) observations and experien- ces of panic buying and identification of a crisis situation experienced in the first weeks of lockdown; (2) experiencing disrupted routine and the need to change the consumer basket and the way of shopping; (3) changes in the subjectively perceived comfort of consumption in the context of social com- parison. We show that the changes caused by the COVID-19 pandemic had the greatest impact on reducing consumption, although they were unevenly distributed, both due to the financial situation of memoir writers and to the particular categories of consumed goods and services. By lowering the level of consumption, the Covid-19 made it more thoughtful and reflexive. At the same time, the pandemic made the housing living space gain new functions, thus converted it into an „Oikos” – a universe of all household activities and a center of consumption practices.
Keywords: household, COVID-19 pandemic, crisis, consumption
Do czego potrzebni są zindywidualizowanemu człowiekowi inni ludzie? Jaką rolę pełnią nowe formy w... more Do czego potrzebni są zindywidualizowanemu człowiekowi inni ludzie? Jaką rolę pełnią nowe formy wspólnotowości w życiu współczesnego człowieka? Jaki przybierają kształt i w jaki sposób jednostka w nich funkcjonuje? Na przykładzie macierzyńskich wspólnot internetowych autorka odpowiada na te pytania, pokazując, jak obecnie człowiek coraz częściej musi działać na własną rękę, lecz jednocześnie nadal chce dzielić z innymi swoje życie.
w: "Zmiana społeczna, pandemia, kryzys. Konteksty empiryczne i teoretyczne", red. Katarzyna Andrejuk, Izabela Grabowska, Marta Olcoń-Kubicka, Iwona Taranowicz. Warszawa 2021 (strony 7-17), 2021
Dynamika zjawisk społecznych to priorytetowy temat dla socjologów, zarówno przedmiot, jak i uzas... more Dynamika zjawisk społecznych to priorytetowy temat dla socjologów, zarówno przedmiot, jak i uzasadnienie ich nieustannych wysiłków badawczych. Zbiorowości ludzkie nie mają statycznego charakteru, lecz podlegają nieustannym transformacjom. Ta procesualność, w postaci gwałtownych lub ewolucyjnie przebiegających przemian, stanowi węzłowe zagadnienie dla badaczy. Nasza książka skupia się na problematyce zmiany społecznej na przełomie drugiej i trzeciej dekady XXI wieku, z jej unikalnymi wyzwaniami powiązanymi z pandemią koronawirusa. Obecne procesy zmiany społecznej, choć nieustannie widoczne medialnie, wymagają bardziej pogłębionej refleksji teoretycznej i empirycznej, skoncentrowanej na ich unikalnych cechach. Celem monografii jest nadanie adekwatnej rangi analizie nowych zjawisk społecznych
i związanych z nimi wyzwań.
Cyklicznik - Przegląd Naukowy IFiS PAN, 2021
W jaki sposób majątek przepływa od rodziców do ich dorosłych dzieci? Dlaczego rodzice przekazu... more W jaki sposób majątek przepływa od rodziców do ich dorosłych dzieci? Dlaczego rodzice przekazują – a ich dorosłe dzieci przyjmują – mieszkania, samochody czy gotówkę? Jakie pozaekonomiczne intencje, formy przywiązania i normy moralne aktywują ten przepływ, uzasadniają go i nadają mu kierunek? Inaczej mówiąc, dlaczego rodzice wspierają swoje do- rosłe dzieci już po ich wyprowadzcez domu i usamodzielnieniu się?
Wieś i Rolnictwo, 2020
Celem artykułu jest przedstawienie wstępnych wniosków wynikających z analizy materiałów zebranych... more Celem artykułu jest przedstawienie wstępnych wniosków wynikających z analizy materiałów zebranych w ramach konkursu pamiętnikarskiego "Życie codzienne w czasach koronawirusa". W artykule skupiamy się na tym, jak w kontekście pandemii COVID-19 była przedstawiana w pamiętnikach polska wieś i jak pandemia wpłynęła na życie codzienne jej mieszkańców. W pierwszej części tekstu prezentujemy metodologiczne aspekty konkursu przeprowadzonego wspólnie przez SGH i UMK od 23 marca do 19 lipca 2020 r. oraz wskazujemy wybraną do analizy grupę pamiętników prowadzonych przez mieszkańców wsi oraz osoby związane ze wsią więziami rodzinnymi. Następnie omawia-my kluczowe wątki, które dominowały w relacjach pamiętnikarzy: 1) kreślenie obrazu wsi jako azylu i oazy bezpieczeństwa; 2) pojawiające się obawy, napięcia i uprzedzenia wobec przyjezdnych; 3) przewartościowanie relacji we wspólnotach wiejskich; 4) zmiany w codziennym funkcjonowaniu wsi i wyzwania z związane z realizacją podstawowych aktywności życiowych.
Słowa kluczowe: koronawirus, COVID-19, pandemia, wieś, pamiętniki, życie codzienne
Journal of Cultural Economy, 2018
Based on ethnographic fieldwork among young heterosexual middle-class couples living together in ... more Based on ethnographic fieldwork among young heterosexual middle-class couples living together in Warsaw and its suburbs, this article explores the role of their homemade accounting and budgeting spreadsheets in the manufacture of domestic economic life. We argue that such digital forms actively intervene in the representation, constitution, shaping, and performing of their respective households as calculative agencies and moralized domains. We present and analyse a case study of five couple's householding with software, and based on that analysis call for an extension of the current interest in the generative role of financial devices from markets to households. ARTICLE HISTORY
Journal of Consumer Culture, 2020
Drawing on ethnographic research into household money practices among young middle-class couples ... more Drawing on ethnographic research into household money practices among young middle-class couples in Warsaw, Poland, this article shows that normative concerns about the fair use of domestic money shape household budgeting rules. The practical division of funds into 'mine', 'yours' and 'ours' reflects what couples running a household together consider morally right. Focusing on couples' practical and moral reasoning, I show the set of expectations and the moral logic they employ to achieve fairness in their household financial arrangements. The analysis of two models of domestic money allocation-the 50-50 model, which is based on a couple's equal contributions, and the joint-money model, which involves a couple's recognition of mutual obligations-highlights how fairness is articulated in rules about equality, independence and solidarity. By studying couples through time as they experience significant life changes, I show how the rules of fairness come to be challenged and how what is considered fair is questioned or even contested. I argue that turning points such as taking out a mortgage together or having a child produce new expectations and imaginaries about the future and prompt couples to question the rules of fairness and consequently to change their money practices.
Kultura i Społeczeństwo [Culture and Society], 2018
This article is a study of the domestic monetary and financial life of young middle-class couples... more This article is a study of the domestic monetary and financial life of young middle-class couples in Warsaw, Poland, and its suburbs. We use ethnographic evidence presented as case studies to illuminate the practices in which our interlocutors actively appropriate, mobilize, and transform money and finance to pursue moral visions of the good life. The article focuses on the household understood in processual terms of ongoing negotiations between moral and market dimensions. The first section is focused on the ways in which young couples perform relational work aimed at achieving or maintaining moral order. Couples match the diverse possible uses of money at home to their changing notions of the kind of couple they are or wish to become. The second section proceeds from the observation of a widening gap between rising middle-class aspirations and economic possibilities in contemporary Poland and explores the practices of negotiating various forms of assistance from parental households. The third and final section argues that the incursion of technologies into domestic life means that artifacts like software or digital banking increasingly materialize and mediate morality and thus actively contribute to the shaping of the household as a project of a good life.
Studia Socjologiczne | 2018 | No 3 |, 2018
Studia Socjologiczne | 2018 | No 3 | , 2018
Studia Socjologiczne, 2018
Celem artykułu jest prezentacja i uwspólnienie doświadczeń oraz wniosków płynących z jakościowych... more Celem artykułu jest prezentacja i uwspólnienie doświadczeń oraz wniosków płynących z jakościowych badań skoncentrowanych na parze i różnych aspektach jej funkcjonowania, prowadzonych w Polsce przez ostatnią dekadę przez wybrane zespoły badawcze. Odwołując się do przykładów z badańterenowych wskazujemy na szereg praktycznych oraz sytuacyjnych aspektów badania par i pokazujemy, że w celu zgłębienia relacji miedzy dwojgiem ludzi i zrozumienia dynamiki ich wspólnego życia konieczne jest zastosowanie różnych konfiguracji metod i narzędzi badawczych. Bazując na wnioskach z realizacji różnych projektów badawczych proponujemy podejście oparte na trzech filarach: zastosowaniu wywiadu diadycznego, połączeniu go z wywiadami indywidualnymi oraz prowadzeniu badań nad parą w formie wizyt domowych w schemacie podłużnym. Dzięki refleksji nad już zrealizowanymi projektami możliwe było stworzenie metodologicznych rekomendacji dla badaczy i badaczek planujących w przyszłości prowadzenie badańw tym obszarze.
Studia Socjologiczne, 2018
Przedmiotem artykułu jest program teoretyczno-badawczy ujmujący parę intymną jako formę praktykow... more Przedmiotem artykułu jest program teoretyczno-badawczy ujmujący parę intymną jako formę praktykowania bliskości, miłości i troski, zakorzenionych w praktykach życia codziennego. W ramach tego programu proponujemy analizę o charakterze: relacyjnym, nienormatywnym, intersekcjonalnym oraz procesualnym. Najpierw wyjaśniamy, dlaczego kategoria pary intymnej jest użyteczna, uzupełniając, a także zastępując takie kategorie, jak rodzina, jednostka i gospodarstwo domowe. Druga część tekstu jest poświęcona korzyściom, które wnoszą do badań par intymnych teorie praktyk społecznych, z ich naciskiem na wiedzę milczącą i habitualną, cielesność i emocjonalność, materialność oraz symbolikę i kontekst działań. Proponowany program teoretyczno-badawczy stanowi syntezę kilku nurtów teoretycznych i został przepracowany w toku szeregu zrealizowanych w Polsce projektów badawczych.
Journal of Cultural Economy, 2018
Based on ethnographic fieldwork among young heterosexual middle-class couples living together in ... more Based on ethnographic fieldwork among young heterosexual middle-class couples living together in Warsaw and its suburbs, this article explores the role of their homemade accounting and budgeting spreadsheets in the manufacture of domestic economic life. We argue that such digital forms actively intervene in the representation, constitution, shaping, and performing of their respective households as calculative agencies and moralized domains. We present and analyse a case study of five couple's householding with software, and based on that analysis call for an extension of the current interest in the generative role of financial devices from markets to households.
W. Dymarczyk, Ł. Pyfel (red.) "Wykorzystanie metod jakościowych w badaniach zachowań i zjawisk ekonomicznych", Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 33-54, 2017
Na podstawie badań etnograficznych w 28 gospodarstwach domowych w Warszawie i okolicach tekst oma... more Na podstawie badań etnograficznych w 28 gospodarstwach domowych w Warszawie i okolicach tekst omawia użycie technik jakościowych takich jak wywiad pogłębiony, dzienniczki finansowe oraz wywiad skierowany na obiekt, by pokazać znaczenie relacji społecznych i norm kulturowych w codziennym posługiwaniu się pieniędzmi.
Journal of Economic Sociology, 2017
This review presents the theoretical grounding and agenda of a series of works on new economic so... more This review presents the theoretical grounding and agenda of a series of works on new economic sociology that was launched in May 2017, in Warsaw, by the Polish Sociological Association's recently constituted Economic Sociology Section. The workshop series comprises three annual meetings held in the second part of May. The long-term plan is to explore the relationship between sociology and new economic sociology by considering specific theoretical problems and, eventually, research sites. The first meeting, which was held this year, was a general warm-up and an attempt to establish the nature of the borders between new economic sociology and the discipline of sociology, and, to a certain extent, even economics. The second meeting, scheduled for 2018, aims to investigate the modalities of reacting to organizational decline or economic crises that the new economic sociology may be considered to have highlighted in addition to Albert O. Hirschman's " Exit, Voice, and Loyalty. " The third meeting, which will take place in 2019, is planned in relation to a concrete research site that has been explored in new economic sociology, sociology, and anthropology (e.g., consumption; economic practices concerned with work, entrepreneurship, health, and education; or even art and food).
"Polish Sociological Review", pp. 477-494, Dec 31, 2016
Based on ethnographic research in 28 young middle-class households in Warsaw, this paper examines... more Based on ethnographic research in 28 young middle-class households in Warsaw, this paper examines the money practices of couples living together, including how they set rules for budgeting, spending, and saving money. Drawing from practice theory and working with evidence gathered among young Poles, the paper shows how the couples jointly create a financial arrangement and then ground it in daily practices, transform it, and adjust it to changing circumstances. As the partners share a practical understanding and the rules are intelligible to each of them, this arrangement reflects the current order in the given household. By reconstructing the explicit or tacit beliefs as to why certain money practices are appropriate, desirable, acceptable, or completely inadmissible, this paper argues that everyday money practices are moral in nature and that a financial arrangement requires moral justification.
Keywords: practice theory, money, household, financial arrangement, household order
"Studia Socjologiczne" pp. 51-78, 2016
Tekst podejmuje problematykę oznaczania i liczenia domowych pieniędzy przez pary prowadzące wspól... more Tekst podejmuje problematykę oznaczania i liczenia domowych pieniędzy przez pary prowadzące wspólnie gospodarstwo domowe. Na podstawie przeprowadzonych badań etnograficznych w 28 domach młodych mieszkańców Warszawy oraz opierając się na koncepcji earmarkingu – oznaczania pieniędzy – Viviany Zelizer (2012) test ten ukazuje różnicowanie domowych pieniędzy w zależności od źródła ich pochodzenia, formy i przeznaczenia oraz nadawanie im określonego znaczenia. W celu rekonstrukcji tego znaczenia analizuję praktyki oznaczania i liczenia domowych pieniędzy na poziomie mentalnym, materialnym i technologicznym. Analiza użyć arkuszy kalkulacyjnych w budżetowaniu domowych pieniędzy wykazała, że badani myśląc o pieniądzach i operując nimi, uruchamiają kategorie nie ściśle matematyczne, lecz kulturowe, w tym również moralne. Przeprowadzone badania empiryczne pokazują, że oznaczanie domowych pieniędzy jest procesem wytwarzania granic wewnątrz gospodarstwa domowego oraz obszarem praktykowania zwykłej, potocznej moralności.
Główne pojęcia: domowe pieniądze; oznaczanie pieniędzy; arkusze kalkulacyjne; budżetowanie; potoczna moralność.
The text concerns the counting and allocation of income by couples running a household together. Based on ethnographic research conducted in the households of 28 young couples in Warsaw and drawing on Viviana Zelizer’s concept of earmarking (2012) this article demonstrates how couples differentiate money depending on its source, form, and destination, and how they assign a meaning to it. In order to reconstruct this meaning the text examines the practices of counting and earmarking money on a mental, material, and technological level. Analysis of the use of spreadsheets in budgeting has shown that in thinking of money and handling it the research participants mobilized categories that were not strictly mathematical but rather cultural and moral. Empirical study demonstrates that earmarking domestic money is a process of setting boundaries within a household and an area for practicing everyday, lay morality.
Key words: domestic money; earmarking; spreadsheets; budgeting; lay morality.
"Studia Socjologiczne", pp. 179-198, 2016
Przepływy pieniężne między ludźmi w bliskich, nieformalnych i pozarynkowych relacjach stanowią st... more Przepływy pieniężne między ludźmi w bliskich, nieformalnych i pozarynkowych relacjach stanowią stały element życia codziennego. Jednak zasady, na jakich oparte są te przepływy oraz znaczenie, jakie ze sobą niosą, do niedawna rzadko stanowiły obiekt zainteresowania socjologów. Celem tego tekstu jest podążenie za perspektywą propo-nowaną przez nową socjologię ekonomiczną oraz relacyjnie i kulturowo zorientowaną socjologię pieniądza, by przyjrzeć się, w jaki sposób codzienne praktyki posługiwania się pieniędzmi w bliskich relacjach tworzonych przez dorosłych oraz ich rodziców i partnerów życiowych prezentowane są w dyskusjach toczonych na forach interne-towych. Posługując się kategorią " pracy relacyjnej " (Zelizer 2012) tekst ten analizuje wypowiedzi internetowe, by pokazać, jak ludzie kierując się emocjami i ukrytymi za-łożeniami dotyczącymi tego, co jest " słuszne " lub " sprawiedliwe " , dążą do praktyko-wania " właściwego " posługiwania się pieniędzmi w nieformalnych sytuacjach i tym samym, w jaki sposób pieniądze stają się medium kształtowania moralnego porządku w bliskich relacjach. Główne pojęcia: kulturowo zorientowana socjologia ekonomiczna; pieniądze; bliskie relacje; praca relacyjna; moralny porządek.
The flows of money between people in close, informal, and non-market relationships are the basic element of everyday life. However, the rules that govern these flows and the meanings created within these exchanges have until recently rarely been an object of sociological analysis. The purpose of this text is to follow the perspective proposed by the new economic sociology and culturally oriented sociology of money in order to analyze how everyday practices of handling the money in close relationships created by young adults, their life partners, and parents are presented in the internet message boards. By applying the category of ‘relational work’ (Zelizer 2012) the text examines the internet comments in order to show how people, driven by emotions and hidden assumptions what is ‘right’ or ‘fair’, tend to practice the ‘right’ use of money in informal situations, and thus how money becomes a medium of creating the moral order in close relationships.
Key words: culturally oriented economic sociology; money; close relationships; relational work; moral order
Studia Socjologiczne, 2006
With the widespread Internet access and increased importance of this medium in everyday life, the... more With the widespread Internet access and increased importance of this medium in everyday life, the web also becomes more and more vital tool in conducting social and psychological research. The Internet research might be conducted by using many different methods: from interviews and focus groups, through questionnaires and experiments to data bases. The topic of research online might concern many different issues, not necessarily related to the Internet itself.
This article discusses possibilities related to conducting Internet research by presenting various methods and advantages of online research. However, the main part shows and discusses the basic problems and challenges of using online research. The authors point to the issues which should be considered in order to ensure the quality of social science methodology and suggest how to handle different sources of errors. In the first place, problems related to the response rate will be presented, such as motivation to participate in the research, non−response error, and dropout. The next part of the article identifies problems related to the measurement error as a result of non−standardized situation, different skills of respondents, nature of computer−mediated communication and technical obstacles. The final part presents ethical aspects of conducting research online and discusses situation of a respondent on the Internet and possibilities of using the Internet content.
Key words: methodology, online research, research methods, sampling, response rate, dropout, measurement error, research ethics, computer−mediated communication, Internet."
Socjologia uspołecznienia. Księga dedykowana Profesor Mirosławie Marody, 2015
Współcześnie pieniądze obecne są w coraz szerszych obszarach życia codziennego. Proces spieniężen... more Współcześnie pieniądze obecne są w coraz szerszych obszarach życia codziennego. Proces spieniężenia świadomości w społeczeństwie polskim zmienił nie tylko sposób myślenia o pieniądzach oraz ich wartościowanie, lecz również praktyki posługiwania się pieniędzmi w relacjach międzyludzkich. Jednakże współczesna socjologia głównego nurtu poświęca pieniądzom niewiele miejsca. W dalszym ciągu sposób myślenia o nich zdominowane jest z jednej strony koncepcje klasyków socjologii; z drugiej przez teorie racjonalnego wyboru ukształtowane na gruncie ekonomii. Tymczasem praktyka pokazuje, że w życiu codziennym użycie pieniędzy jest coraz bardziej zróżnicowane, a tym samym dominujące teorie nie są już adekwatne do opisu i zrozumienia współczesnych praktyk posługiwania się pieniędzmi. Tekst ten pokazuje, w jaki sposób relacyjne ujęcie pieniądza, podkreślające społeczne zakorzenienie transakcji ekonomicznych oraz ugruntowanie pieniędzy w relacjach międzyludzkich stanowi nowe narzędzie analityczne w badaniu spieniężenia świadomości w praktyce życia codziennego.
"Kultura i Społeczeństwo", pp. 123-143., 2003
![Research paper thumbnail of [CfP] Exit, Voice and Loyalty: Alternative Economic Models and Responses to Decline in Contemporary Society](https://attachments.academia-assets.com/54674294/thumbnails/1.jpg)
](Call for papers Exit, Voice and Loyalty: Alternative Economic Models and Responses to Decline ... more Call for papers
Exit, Voice and Loyalty: Alternative Economic Models and Responses to Decline in Contemporary Society
Poland, Warsaw, 21-22 May 2018
Guest speakers
Barbara Czarniawska (University of Gothenburg)
José Ossandón (Copenhagen Business School)
Deadline for submission of abstracts: 10 December 2017