Ewa Waryś | Cracow University of Technology (original) (raw)
Papers by Ewa Waryś
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica-Aesthetica-Practica
The article presents the contemporary cultural landscape of the historical workers’ settlements, ... more The article presents the contemporary cultural landscape of the historical workers’ settlements, located within the current administrative boundaries of the city of Katowice. Selected building complexes are standardized in terms of typology and building design, but differ in terms of the conservation status and forms of protection. The aim of the discussion is to show the relationship between the artistic and architectural aesthetics and public spaces related to the industry. The subject matter is an attempt to draw attention to the problem of the conservation status of most parts of the historical complexes of residential buildings in Upper Silesia, their untapped potential and declining values.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica-Aesthetica-Practica
The article presents the contemporary cultural landscape of the historical workers’ settlements, ... more The article presents the contemporary cultural landscape of the historical workers’ settlements, located within the current administrative boundaries of the city of Katowice. Selected building complexes are standardized in terms of typology and building design, but differ in terms of the conservation status and forms of protection. The aim of the discussion is to show the relationship between the artistic and architectural aesthetics and public spaces related to the industry. The subject matter is an attempt to draw attention to the problem of the conservation status of most parts of the historical complexes of residential buildings in Upper Silesia, their untapped potential and declining values.
Technical Transactions. Architecture, 2015
The aim of this paper is to present and characterize the factors that pose a threat to historic c... more The aim of this paper is to present and characterize the factors that pose a threat to historic cemetery objects. Taking into consideration the problems associated with historic parks and gardens. Attention must be paid to the cemeteries, which even though being classified as green areas, are rarely perceived in this way. This problem especially affects necropolises which are located in cities, surrounded by dense urban structure and situated near buildings and public spaces.
Celem artykułu jest przedstawienie i charakterystyka czynników, stanowiących współcześnie zagrożenie dla historycznych założeń cmentarnych. W kontekście rozważań nad problematyką zagrożeń zabytkowych założeń ogrodowych i parkowych należy zwrócić szczególną uwagę na cmentarze, które mimo iż są klasyfikowane jako tereny zieleni, to jednak coraz rzadziej są w ten sposób postrzegane. Problem ten dotyczy zwłaszcza nekropolii zlokalizowanych w miastach, otoczonych zwartą tkanką urbanistyczną, i umiejscowionych w bliskim sąsiedztwie za-budowy i przestrzeni publicznych.
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, JCEEA Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture, 2017
W XIX wieku rozwój procesu industrializacji przyczynił się do trwałych i nieodwracalnych przemian... more W XIX wieku rozwój procesu industrializacji przyczynił się do trwałych i nieodwracalnych przemian w krajobrazach miast. Nowe kompozycje przestrzenne pojawiały się wraz z budową kolejnych fabryk i zakładów przemysłowych oraz zespołów zabudowy robotniczej. Do wielowątkowego rozwoju miast przyczyniła się także urbanistyka okresu modernizmu, w tym XX-wieczne plany regulacji. Integralnym elementem tych założeń były obiekty architektoniczne oraz parki i tereny zieleni komponowanej. Interesującym zagadnieniem były także wielkie koncepcje urbanistyczne (m. in. koncepcja trójmiasta Bytom-Zabrze-Gliwice), mające wpłynąć na poprawę funkcjonalności oraz wzrost wartości artystycznej obszaru. Celem rozważań jest analiza i charakterystyka typów kompozycji urbanistycznych, powstających w krajobrazach miast Górnego Śląska już od końca XVIII wieku. W zakres analiz włączono założenia o różnej skali i sposobie funkcjonowania, takie jak zespoły zabudowy przemysłowej, osiedla robotnicze oraz XX-wieczne kompozycje urbanistyczne, powstające na terenach śródmiejskich. Współcześnie obszary te, pomimo odmiennej funkcji, są ściśle ze sobą powiązane i wpływają na charakterystyczne poczucie tożsamości i ducha miejsca (genius loci). W toku rozważań określono uwarunkowania powstania poszczególnych układów urbanistycznych oraz ich współczesny stan zachowania. Zwrócono uwagę na kontekst krajobrazowy tych obszarów, oraz pojawiające się problemy. Podkreślono także ich wartość artystyczną oraz potencjał i znaczenie dla współczesnego rozwoju miast.
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, 2016
In the seventeenth century, there were two types of public spaces in England: of piazza type, dev... more In the seventeenth century, there were two types of public spaces in England: of piazza type, devoid of the vegetation compositions and fenced green squares of a garden nature, intended for the residents of the houses located in the vicinity. The English public gardens presented the type of high-quality city space, which in time became popular in many European cities. The aim of this article is to determine the importance of these layouts in the urbanized landscape, including identification of the functions that they perform today in the urban tissue of the cities.
Inspiracje krajobrazowe, 2017
W artykule zaprezentowano autorską definicję scenograficznej wartości krajobrazu kulturowego oraz... more W artykule zaprezentowano autorską definicję scenograficznej wartości krajobrazu kulturowego oraz przedstawiono czynniki warunkujące jej występowanie w pejzażu miast. W tym celu dokonano przeglądu krajobrazów ośrodków mieszkaniowych z różnych epok historycznych. Poszczególne przykłady znaczącą różnią się od siebie, ale posiadają także cechy wspólne, wynikające z ponadprzeciętnych walorów artystycznych oraz występowania wartości ponadmaterialnych i elementów bogatych w treści. Szczególną uwagę zwrócono na założenia unikatowe, które w swoim rozwoju historycznym stawały się elementami spektaklu życia codziennego. Obecnie warto podkreślić znaczenie i rangę kulturotwórczej funkcji krajobrazu miasta, który niejednokrotnie staje się inspiracją dla twórców sztuki współczesnej.
The article presents author’s definition of the scenographic landscape value of the cultural landscape and shows factors, determining its occurrence in urban landscape. For that purpose, landscape from different historical periods has been inspected. Particular examples are different, but they have also common features, resulting from unusual artistic advantages and appearing from immaterial values and elements that are rich in content. Special attention has been paid to unique establishment that in their historical development, have been a part of performance of everyday life. Currently, the meaning and rank of creating culture function of a city’s landscape, which often becomes an inspiration for the creators of contemporary art, is worthwhile to emphasize.
Przestrzeń i Forma, 2016
The attractiveness of workers' settlements is not only the result of subjective feeling of beauty... more The attractiveness of workers' settlements is not only the result of subjective feeling of beauty but is an effect of conditions that the approach of the establishment of industrial settlements subjected at the turn of the 19 th and 20 th centuries. The aim of this article is to take a note of the garden-city type of neighborhoods. The originality of these settlements was presented on the example of the historic workers' colony "Stara Rokitnica" (Upper Silesia).
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica-Aesthetica-Practica
The article presents the contemporary cultural landscape of the historical workers’ settlements, ... more The article presents the contemporary cultural landscape of the historical workers’ settlements, located within the current administrative boundaries of the city of Katowice. Selected building complexes are standardized in terms of typology and building design, but differ in terms of the conservation status and forms of protection. The aim of the discussion is to show the relationship between the artistic and architectural aesthetics and public spaces related to the industry. The subject matter is an attempt to draw attention to the problem of the conservation status of most parts of the historical complexes of residential buildings in Upper Silesia, their untapped potential and declining values.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica-Aesthetica-Practica
The article presents the contemporary cultural landscape of the historical workers’ settlements, ... more The article presents the contemporary cultural landscape of the historical workers’ settlements, located within the current administrative boundaries of the city of Katowice. Selected building complexes are standardized in terms of typology and building design, but differ in terms of the conservation status and forms of protection. The aim of the discussion is to show the relationship between the artistic and architectural aesthetics and public spaces related to the industry. The subject matter is an attempt to draw attention to the problem of the conservation status of most parts of the historical complexes of residential buildings in Upper Silesia, their untapped potential and declining values.
Technical Transactions. Architecture, 2015
The aim of this paper is to present and characterize the factors that pose a threat to historic c... more The aim of this paper is to present and characterize the factors that pose a threat to historic cemetery objects. Taking into consideration the problems associated with historic parks and gardens. Attention must be paid to the cemeteries, which even though being classified as green areas, are rarely perceived in this way. This problem especially affects necropolises which are located in cities, surrounded by dense urban structure and situated near buildings and public spaces.
Celem artykułu jest przedstawienie i charakterystyka czynników, stanowiących współcześnie zagrożenie dla historycznych założeń cmentarnych. W kontekście rozważań nad problematyką zagrożeń zabytkowych założeń ogrodowych i parkowych należy zwrócić szczególną uwagę na cmentarze, które mimo iż są klasyfikowane jako tereny zieleni, to jednak coraz rzadziej są w ten sposób postrzegane. Problem ten dotyczy zwłaszcza nekropolii zlokalizowanych w miastach, otoczonych zwartą tkanką urbanistyczną, i umiejscowionych w bliskim sąsiedztwie za-budowy i przestrzeni publicznych.
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, JCEEA Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture, 2017
W XIX wieku rozwój procesu industrializacji przyczynił się do trwałych i nieodwracalnych przemian... more W XIX wieku rozwój procesu industrializacji przyczynił się do trwałych i nieodwracalnych przemian w krajobrazach miast. Nowe kompozycje przestrzenne pojawiały się wraz z budową kolejnych fabryk i zakładów przemysłowych oraz zespołów zabudowy robotniczej. Do wielowątkowego rozwoju miast przyczyniła się także urbanistyka okresu modernizmu, w tym XX-wieczne plany regulacji. Integralnym elementem tych założeń były obiekty architektoniczne oraz parki i tereny zieleni komponowanej. Interesującym zagadnieniem były także wielkie koncepcje urbanistyczne (m. in. koncepcja trójmiasta Bytom-Zabrze-Gliwice), mające wpłynąć na poprawę funkcjonalności oraz wzrost wartości artystycznej obszaru. Celem rozważań jest analiza i charakterystyka typów kompozycji urbanistycznych, powstających w krajobrazach miast Górnego Śląska już od końca XVIII wieku. W zakres analiz włączono założenia o różnej skali i sposobie funkcjonowania, takie jak zespoły zabudowy przemysłowej, osiedla robotnicze oraz XX-wieczne kompozycje urbanistyczne, powstające na terenach śródmiejskich. Współcześnie obszary te, pomimo odmiennej funkcji, są ściśle ze sobą powiązane i wpływają na charakterystyczne poczucie tożsamości i ducha miejsca (genius loci). W toku rozważań określono uwarunkowania powstania poszczególnych układów urbanistycznych oraz ich współczesny stan zachowania. Zwrócono uwagę na kontekst krajobrazowy tych obszarów, oraz pojawiające się problemy. Podkreślono także ich wartość artystyczną oraz potencjał i znaczenie dla współczesnego rozwoju miast.
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, 2016
In the seventeenth century, there were two types of public spaces in England: of piazza type, dev... more In the seventeenth century, there were two types of public spaces in England: of piazza type, devoid of the vegetation compositions and fenced green squares of a garden nature, intended for the residents of the houses located in the vicinity. The English public gardens presented the type of high-quality city space, which in time became popular in many European cities. The aim of this article is to determine the importance of these layouts in the urbanized landscape, including identification of the functions that they perform today in the urban tissue of the cities.
Inspiracje krajobrazowe, 2017
W artykule zaprezentowano autorską definicję scenograficznej wartości krajobrazu kulturowego oraz... more W artykule zaprezentowano autorską definicję scenograficznej wartości krajobrazu kulturowego oraz przedstawiono czynniki warunkujące jej występowanie w pejzażu miast. W tym celu dokonano przeglądu krajobrazów ośrodków mieszkaniowych z różnych epok historycznych. Poszczególne przykłady znaczącą różnią się od siebie, ale posiadają także cechy wspólne, wynikające z ponadprzeciętnych walorów artystycznych oraz występowania wartości ponadmaterialnych i elementów bogatych w treści. Szczególną uwagę zwrócono na założenia unikatowe, które w swoim rozwoju historycznym stawały się elementami spektaklu życia codziennego. Obecnie warto podkreślić znaczenie i rangę kulturotwórczej funkcji krajobrazu miasta, który niejednokrotnie staje się inspiracją dla twórców sztuki współczesnej.
The article presents author’s definition of the scenographic landscape value of the cultural landscape and shows factors, determining its occurrence in urban landscape. For that purpose, landscape from different historical periods has been inspected. Particular examples are different, but they have also common features, resulting from unusual artistic advantages and appearing from immaterial values and elements that are rich in content. Special attention has been paid to unique establishment that in their historical development, have been a part of performance of everyday life. Currently, the meaning and rank of creating culture function of a city’s landscape, which often becomes an inspiration for the creators of contemporary art, is worthwhile to emphasize.
Przestrzeń i Forma, 2016
The attractiveness of workers' settlements is not only the result of subjective feeling of beauty... more The attractiveness of workers' settlements is not only the result of subjective feeling of beauty but is an effect of conditions that the approach of the establishment of industrial settlements subjected at the turn of the 19 th and 20 th centuries. The aim of this article is to take a note of the garden-city type of neighborhoods. The originality of these settlements was presented on the example of the historic workers' colony "Stara Rokitnica" (Upper Silesia).