Wikipedia, wolna encyklopedia (original) (raw)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Czy wiesz…

Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:

…ile razy zbiory Muzeum Narodowego Liechtensteinu (na zdjęciu jeden z eksponatów) były przenoszone i dlaczego?

…jakiego koloru jest język węża Chironius multiventris?

…że ogniste ptaki mogą wędrować z miejsca na miejsce?

…**co** powstaje, gdy technologia miesza się z kulturą Afryki?

…która gra była porównywana do Doom Eternal oraz Bulletstorma?

Rocznice

29 grudnia: imieniny obchodzą m.in.: Gerarda, Jonatan i Tomasz; dzień niepodległości Mongolii
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

• 1864 – urodził się hiszpański duchowny katolicki Joan Baptista Benlloch i Vivó, w latach 1907–1919 biskup miasta La Seu d’Urgell i jednocześnie współksiążę Księstwa Andory, autor hymnu Andory, w latach 1919–1926 arcybiskup Burgos, od 1921 kardynał
• 1884 – zmarł poeta i dramaturg Wincenty Dunin Marcinkiewicz (na znaczku pocztowym z 2008), klasyk literatury białoruskiej, autor wierszy, poematów, powieści poetyckich i sztuk scenicznych
• 1924 – urodził się polski historyk Jerzy Kłoczowski, twórca i wieloletni dyrektor Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie
• 1944 – front wschodni: wojska 2. i 3. Frontu Ukraińskiego rozpoczęły półtoramiesięczne oblężenie Budapesztu
• 1999 – zmarł polski publicysta, krytyk muzyczny i działacz społeczny Jerzy Waldorff
• 2004 – zmarł farmakolog i biochemik amerykański, syn żydowskich emigrantów z Polski, Julius Axelrod (na fotografii), laureat Nagrody Nobla

Artykuł na medal

Kobiety pocieszycielki – eufemistyczne określenie stosowane w odniesieniu do kobiet i dziewcząt różnej narodowości, które zostały zwerbowane podstępem lub pod przymusem do pracy w wojskowych domach publicznych organizowanych w latach 1932–1945 na potrzeby sił zbrojnych Cesarstwa Japonii. Większość badaczy uznaje „pocieszycielki” za ofiary niewolnictwa seksualnego. Pierwsze „ośrodki pocieszycielskie” powstały na początku lat 30. w okupowanej Mandżurii lub w Szanghaju. Proceder ich tworzenia gwałtownie przyspieszył po rozpoczęciu japońskiej inwazji na Chiny w 1937 roku i był kontynuowany wraz z rozszerzaniem się działań wojennych na pozostałe obszary Azji i Pacyfiku. Japońscy przywódcy wojskowi postrzegali „ośrodki pocieszycielskie” jako przedłużenie funkcjonującego w Japonii systemu licencjonowanej prostytucji. Liczyli, że poprzez zapewnienie żołnierzom i marynarzom regulowanego dostępu do usług „pocieszycielek” podniosą ich morale, ograniczą skalę dokonywanych przez nich gwałtów, a także zapobiegną szerzeniu się chorób wenerycznych. Nie sposób określić, ile kobiet i dziewcząt zostało zmuszonych przez Japończyków do pracy w wojskowych domach publicznych. Historycy japońscy, koreańscy oraz zachodni zazwyczaj szacują ich liczbę na od 50 tys. do 200 tys. Czytaj więcej…

Dobry artykuł

Lucjusz Kalpurniusz Pizon Frugi – rzymski polityk, konsul w 133 roku p.n.e., historyk, zaliczany do annalistów średnich. Trybun ludowy w 149 roku p.n.e., zainicjował powstanie trybunałów sądzących namiestników za nadużycia w prowincjach. Jako konsul walczył przeciw powstaniu niewolników na Sycylii, w późniejszych latach pełnił urząd cenzora. Był przeciwnikiem reform Gajusza Grakchusa. Prezentował postawę tradycjonalisty, bliską Katonowi Starszemu, mógł też pozostawać pod wpływem stoicyzmu, podaje się, że był uczniem filozofa Panajtiosa. Jego dzieło historyczne, zachowane tylko we fragmentach, przedstawiało dzieje od Eneasza po czasy współczesne autorowi. Prezentował w nim silną tendencję moralizatorską, pochlebnie wyrażając się o cnotach przodków, jednocześnie ubolewając nad upadkiem moralności w swoich czasach, zwłaszcza wśród młodego pokolenia. Starożytni autorzy podkreślali wiarygodność i rzetelność pracy Kalpuriusza Pizona, natomiast w nowożytnej historiografii budziła podzielone opinie. Czytaj więcej…

Ilustracja na medal