Wikipedia, wolna encyklopedia (original) (raw)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Czy wiesz…

Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:

…jak wykonuje się druk ceramiczny? (na zdjęciu)

…**co zdecydowało** o wyniku wojny egipsko-etiopskiej?

…że w Polsce rosną inwazyjne rośliny, mogące być źródłem kauczuku?

…czym charakteryzują się grzyby, które nie mają owocników ani otwartych, ani zamkniętych?

…którą prywatną kaplicę połączono z jednym z najważniejszych, papieskich kościołów na świecie?

Rocznice

15 listopada: imieniny obchodzą m.in.: Artur, Idalia i Leopold
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:

• 1864 – wojna secesyjna: William Sherman, generał wojsk Unii, po spaleniu zdobytej stolicy Georgii Atlanty (scena uwieczniona w filmie Przeminęło z wiatrem) rozpoczął marsz ku morzu, stosując taktykę „spalonej ziemi”
• 1884 – w Berlinie rozpoczęła się konferencja, na której europejskie mocarstwa zdecydowały o rozbiorze kontynentu afrykańskiego (na ilustracji Pałac Kanclerski– miejsce obrad konferencji)
• 1889 – po obaleniu w zamachu stanu cesarza Piotra II w Brazylii proklamowano republikę (na ilustracji tymczasowa flaga Republiki Brazylii obowiązująca przez kilka dni od 15 listopada 1889)
• 1919 – zmarł inżynier Michał Doliwo-Dobrowolski, wybitny elektrotechnik, elektryk i wynalazca, pół Polak, pół Rosjanin, pracujący głównie w niemieckich zakładach AEG, twórca systemu trójfazowego w elektrotechnice, pomysłodawca pierwszej w świecie sieci elektroenergetycznej, a także… wynalazca suszarki do włosów
• 1954 – urodził się polski polityk Aleksander Kwaśniewski (na fotografii), prezydent Polski przez dwie kadencje (w latach 1995–2005)
• 1969 – kolizja radzieckiego okrętu podwodnego K-19 ze śledzącym go amerykańskim myśliwskim okrętem podwodnym USS „Gato” na Morzu Barentsa
• 1974 – premiera filmu Zagadka Kaspara Hausera w reżyserii Wernera Herzoga; w roli głównej wystąpił Bruno S.

Artykuł na medal

Geofizyczna definicja planety – definicja planety oparta na cechach geofizycznych oraz geologicznych ciała niebieskiego, stosowana przez geofizyków, planetologów oraz innych specjalistów zajmujących się naukami o Ziemi. Mimo istnienia Międzynarodowej Unii Nauk Geologicznych, uznawanej na całym świecie organizacji, której zadaniem jest promowanie porozumienia w sprawie nomenklatury i klasyfikacji w różnych dyscyplinach nauk o Ziemi, nie udało się jeszcze stworzyć formalnej geofizycznej definicji terminu „planeta”. W rezultacie wśród profesjonalistów zajmujących się tymi dyscyplinami funkcjonują różne definicje geofizyczne. Wielu specjalistów decyduje się na stosowanie jednej z tych definicji, część zaś pozostaje przy oficjalnej astronomicznej definicji ustalonej przez Międzynarodową Unię Astronomiczną (IAU) i przyjętej w sierpniu 2006 roku. Niektóre definicje geofizyczne częściowo pokrywają się z definicją IAU, która mówi, że w Układzie Słonecznym planeta to ciało niebieskie krążące wokół Słońca, na tyle masywne, że może zostać zaokrąglone przez własną grawitację i jednocześnie, które oczyściło otoczenie swojej orbity. Czytaj więcej…

Dobry artykuł

Dzikan zaroślowy – gatunek ssaka z rodziny świniowatych, jeden z dwóch gatunków swego rodzaju obok dzikana rzecznego. Występuje w Afryce, w tym także na Madagaskarze. Wiedzie stadny tryb życia, jak swoi krewniacy. W grupie znajduje się od sześciu do dwunastu zwierząt. Należy do nich pojedynczy dorosły samiec, któremu towarzyszy jedna bądź kilka loch wraz z urodzonymi przez nie młodymi. Aktywność dzikana zaroślowego przypada na noc, nie licząc chłodniejszych miesięcy w obrębie chłodniejszych terenów na południu kontynentu, gdzie zwierzę podejmuje aktywność za dnia, kiedy to jest cieplej. W dzień zazwyczaj jednak dzikan zaroślowy wypoczywa, leżąc wśród gęstej roślinności. Może sporządzać sobie gniazdo, na miejsce takie wybiera chłodniejszą część swego areału. Lubianą przez dzikana zaroślowego aktywnością jest wylegiwanie się w bajorkach, od czego nie stronią i inne świniowate. Świetnie pływa, potrafi też szybko biegać. Dziennie przemierza od 0,5 do 6 km. Czytaj więcej…

Ilustracja na medal