Wenecja Euganejska (original) (raw)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wenecja EuganejskaVeneto

region
IlustracjaPalazzo Balbi – siedziba władz
Herb Flaga Herb Flaga
Państwo Włochy
Siedziba Wenecja
Prezydent Luca Zaia
Powierzchnia 18 264 km²
Populacja • liczba ludności 4 699 950
• gęstość 258 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba prowincji 7
Liczba gmin 581
Położenie na mapie WłochPołożenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Wenecja Euganejska (wł. Veneto) – region administracyjny w północno-wschodnich Włoszech o powierzchni 18 377 km² ze stolicą w Wenecji (331,4 tys. mieszkańców). Od północy graniczy z Austrią, od wschodu z regionem Friuli-Wenecja Julijska, od południa z Emilią-Romanią, a od zachodu z Trydentem-Górną Adygą i Lombardią. Najdłuższe rzeki w regionie to Pad oraz Adyga, a najwyższym wzniesieniem jest Marmolada.

W języku włoskim i w większości języków nazwa regionu jest jednoczłonowa, a nazwa polska „Wenecja Euganejska” pochodzi od półmitycznego ludu Euganejczyków, który zajmował te ziemie w I i II w. p.n.e. Sama nazwa miasta Wenecja pochodzi od ludu Wenetów Adriatyckich.

Wenetowie Adriatyccy zamieszkiwali ziemie Wenecji Euganejskiej od 1500 r. p.n.e., a przybyli na tereny Morza Adriatyckiego z Azji Centralnej wraz z innymi ludami indoeuropejskimi. Pierwsza wzmianka o plemieniu nazywanym Wenetami pochodzi z IV w. p.n.e. Plemię zostało niemal całkowicie wyniszczone podczas bitwy pod Kannami w 216 r. p.n.e. W V w. tereny Wenecji Euganejskiej zostały najechane przez Alaryka I, a następnie przez Attylę Huna. W połowie VI w. za sprawą cesarza Justyniana I Wielkiego Wenecja Euganejska dostała się pod wpływy Bizancjum. W połowie VIII w. została częścią Imperium Karolińskiego, a w X w. została włączona do Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Po włączeniu w XII w. do Włoch Północnych, w 1222 r. ufundowano jeden z najstarszych uniwersytetów we Włoszech – Uniwersytet w Padwie. W tym czasie rozpoczął się trwający do XVI w. okres świetności, nazywany Republiką Wenecką, który w XVII w. został zahamowany przez ekspansję Imperium Osmańskiego. Po najeździe Napoleona pod koniec XVIII w. część Wenecji Euganejskiej weszła w granice Cesarstwa Austriackiego, a część w granice Republiki Cisalpińskiej. W 1866 r. połączona Wenecja Euganejska została przyłączona do Włoch.

W regionie panują silne nastroje separatystyczne. W nieoficjalnym internetowym głosowaniu w 2014 r. za odłączeniem od Włoch opowiedziało się 89% uczestników. Frekwencja wyniosła 73% uprawnionych do głosowania (2,3 mln)[1].

Prowincje

W skład regionu wchodzi 7 prowincji:

Wenecja Euganejska jest ojczyzną m.in. wina valpolicella. Wytwarzany jest tu ser Grana Padano.

Teatro Olimpico w Vicenzy to pierwszy wolno stojący i pokryty dachem budynek centralny nowożytności. Został on zbudowany przez Andreę Palladia w 1580 r. – roku jego śmierci.

W regionie znajdują się 24 wille zaprojektowane przez Palladia[2].

W XVIII wieku zbudowano wille połączone systemem podziemnych tuneli powietrznych. Dzięki temu do pomieszczeń dostawało się zimą ciepłe powietrze, a latem – zimne.

  1. ↑ Włochy: referendum ws. „niepodległości” Wenecji Euganejskiej. wiadomosci.onet.pl, 22 marca 2014. [dostęp 2014-03-22]. (pol.).
  2. ↑ Vicenza i wille palladiańskie w regionie Veneto. Włochy
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m Miasto metropolitalne.
  2. ↑ a b c d e Region autonomiczny.
  3. ↑ a b c d Regionalny organ decentralizacyjny ze względu na zniesienie dotychczasowych 4 prowincji (Gorycja, Pordenone, Triest i Udine) ustawą regionalną z 2016 r.
  4. ↑ Miasto metropolitalne, ale bardziej miasto stołeczne ze względu na to, że jego siedziba (czyli Rzym) posiada status stolicy całych Włoch.
  5. ↑ a b c d e f Wolne konsorcjum miejskie.
  6. ↑ a b Prowincja autonomiczna.