Dariusz Wróbel | Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (original) (raw)
Papers by Dariusz Wróbel
Przegląd Sejmowy, 2021
The interregnum following the death of Louis the Hungarian (1382–1384) saw an unprecedented rise ... more The interregnum following the death of Louis the Hungarian (1382–1384) saw an unprecedented rise in political life, which was also manifested in forms of parliamentary activity. The author compiles the proto-parliamentary activity of the time, mainly congresses and meetings of various kinds. Based on the sources, it is possible to identify more than twenty such episodes over a period of two years, which creates an extremely dynamic picture of this type of activity during the interregnum. The author analyses the typical features of the assemblies at that time, focusing, among others, on their grass-roots character, as well as the initiators of parliamentary life, its social aspect, as well as the place where the gatherings were held, the problems of representation and possible changes in the political system.
Studia z Dziejów Średniowiecza, 2019
The paper presents the issue of the functioning of a narrow group of royal advisors – the so‑call... more The paper presents the issue of the functioning of a narrow group of royal advisors – the so‑called “council of eight” during the summer campaign of 1410, about which Jan Długosz wrote in his chronicle. Several days after entering the Prussian territory, the king chose from among all his advisors eight trusted people led by Vytautas the Great. The circumstances in which this group was selected allow to perceive the king’s decision as a remedial measure against the difficulties in the realisation of the campaign plan. These people were chosen due to their influence with the nobility and their importance in the king’s environment. Other criteria – political allegiance, territorial origin – played a secondary role. The main idea of selecting this narrow group of advisors was to improve the efficiency of the decision‑making process in the time of war. Its functioning was visible in the key moments of the campaign (councils before and after the Battle of Grunwald, talks with Heinrich von...
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia, 2017
Wywodzący się ze śląskiej (opolskiej) gałęzi Piastów książę Władysław, w polskiej historiografii ... more Wywodzący się ze śląskiej (opolskiej) gałęzi Piastów książę Władysław, w polskiej historiografii mianowany Opolczykiem, odcisnął wyraziste piętno nie tylko w historii Polski, ale także Czech i Węgier oraz w dziejach ziem dzisiejszej Ukrainy. W 2012 r. nową biografię Władysława Opolczyka opublikował prof. Jerzy Sperka z Uniwersytetu Śląskiego 1. Katowicki mediewista należy do wąskiego grona badaczy szczególnie predestynowanych do opracowania postaci księcia Władysława, gdyż wcześniej przebadał dogłębnie jego otoczenie, a także konflikt z Królestwem Polskim w latach 1391-1396 2. Recenzowana monografia stanowi drugie wydanie książki opublikowanej w 2012 r., uzupełnione i poprawione. Publikacja składa się ze wstępu, sześciu rozdziałów o różnej objętości i zakończenia. Ponadto została wzbogacona w: wykaz skrótów (s. 11-16), skrupulatnie zestawione itinerarium księcia z lat 1372-1401 (s. 323-334), tablice genealogiczne (s. 336-339), obszerną bibliografię (s. 341-374) oraz bardzo przydatny indeks geograficzno-osobowy (s. 379-411). Całości dopełnia trafnie dobrany ma
Balcanica Posnaniensia Acta et studia, 2019
Artykuł dotyczy jednego z najbardziej tajemniczych i sensacyjnych epizodów z czasu bezkrólewia po... more Artykuł dotyczy jednego z najbardziej tajemniczych i sensacyjnych epizodów z czasu bezkrólewia po śmierci Ludwika Andegaweńskiego. Wojewoda kaliski Sędziwój z Szubina pojechał na Węgry po królewnę Jadwigę przeznaczoną na tron polski, lecz nie zdołał zrealizować celu swojej misji. Został zatrzymany w Zadarze wraz ze swymi towarzyszami, natomiast królowa Elżbieta Bośniaczka wysłała do Polski młodego Jana z Tarnowa, syna kasztelana sandomierskiego z zadaniem zajęcia zamku wawelskiego. Autor dowodzi, że wyjazd Sędziwoja z Krakowa, jego feralne spotkanie z królową Elżbietą w Zadarze i jego ucieczka do Polski miały miejsce w 1383 r. Ma to zasadnicze wpływ na postrzeganie charakteru misji i jej znaczenia w kontekście relacji polsko-węgierskich w tym okresie.
Res Historica, 2016
Przyczynek prozopograficzny do dziejów tzw. wyprawy łuckiej w 1431 roku* A Prosopographical Contr... more Przyczynek prozopograficzny do dziejów tzw. wyprawy łuckiej w 1431 roku* A Prosopographical Contribution to the History of the Lutsk' Expedition in 1431 STRESZCZENIE Publikowany tekst dotyczy epizodu związanego z początkiem wojny polsko-litewskiej w 1431 r. Dotąd wykorzystywano go na ogół tylko za pośrednictwem krótkiego regestu. Dzięki niemu poznajemy 45 znanych imiennie uczestników wyprawy łuckiej, którzy 3 lipca 1431 r. wysłali listy wypowiednie wielkiemu księciu litewskiemu Świdrygielle z obozu wojskowego w Bystrzycy na ziemi lubelskiej. Zachował się tekst jednego z nich, którego autorem był kasztelan krakowski Mikołaj z Michałowa (publikowany w Aneksie). Słowa kluczowe: szlachta, list wypowiedni, wyprawa łucka, edycja źródeł * Autor składa serdeczne podziękowania Pani Profesor Annie Sochackiej, która skorygowała odczyt źródła, skonsultowała dane prozopograficzne w komentarzach do tekstu i łaskawie udostępniła posiadane przez siebie wypisy z ksiąg ziemskich lubelskich.
Roczniki Humanistyczne, 2015
Wiosną 2014 r. członkowie Stowarzyszenia Eksploracyjnego na Rzecz Ratowania Zabytków SAKWA, współ... more Wiosną 2014 r. członkowie Stowarzyszenia Eksploracyjnego na Rzecz Ratowania Zabytków SAKWA, współpracujący z Delegaturą w Sandomierzu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, znaleźli na terenie wsi Brzezie k. Opatowa niezwykle interesujący zabytek-fragment ołowianego odcisku pieczęci papieskiejbulli. Łacińskie słowo "bulla" (kula) początkowo oznaczało metalowy lub skórzany przedmiot służący do przechowywania amuletów. Od średniowiecza bullą nazywano pieczęć wykonaną z metalu, najczęściej ołowiu, rzadziej złota lub srebra, służącą do uwierzytelnienia dokumentów, od XIII wieku zaś również cały dokument, który był opatrzony taką pieczęcią 1. Zwyczaj przywieszania do dokumentów metalowych pieczęci rozpowszechniony był w Bizancjum i krajach pozostających w kręgu kultury bizantyńskiej, Francji i Włoszech, stosowały go kancelarie cesarzy niemieckich i dożów weneckich 2 .
Res Historica, 2016
Przyczynek prozopograficzny do dziejów tzw. wyprawy łuckiej w 1431 roku* A Prosopographical Contr... more Przyczynek prozopograficzny do dziejów tzw. wyprawy łuckiej w 1431 roku* A Prosopographical Contribution to the History of the Lutsk' Expedition in 1431 STRESZCZENIE Publikowany tekst dotyczy epizodu związanego z początkiem wojny polsko-litewskiej w 1431 r. Dotąd wykorzystywano go na ogół tylko za pośrednictwem krótkiego regestu. Dzięki niemu poznajemy 45 znanych imiennie uczestników wyprawy łuckiej, którzy 3 lipca 1431 r. wysłali listy wypowiednie wielkiemu księciu litewskiemu Świdrygielle z obozu wojskowego w Bystrzycy na ziemi lubelskiej. Zachował się tekst jednego z nich, którego autorem był kasztelan krakowski Mikołaj z Michałowa (publikowany w Aneksie). Słowa kluczowe: szlachta, list wypowiedni, wyprawa łucka, edycja źródeł * Autor składa serdeczne podziękowania Pani Profesor Annie Sochackiej, która skorygowała odczyt źródła, skonsultowała dane prozopograficzne w komentarzach do tekstu i łaskawie udostępniła posiadane przez siebie wypisy z ksiąg ziemskich lubelskich.
The article addresses anew the problem of the Teutonic Order’s significance in the Union of Horod... more The article addresses anew the problem of the Teutonic Order’s significance in the Union of Horodlo based on the latest research and presents various crisis aspects of the Teutonic Order and its state in Prussia after 1410, with particular emphasis of the policy of incorporation in 1411–1413. The study justifies the thesis that despite the signatories’ declarations, Poland and Lithuania were not threatened by the Order, but they in fact had aggressive plans against it. Lithuania’s incorporation to Poland made sense in terms of consolidation and its anti-Teutonic stylistics reflected the attitudes expressed at the meeting in Horodlo.
Res Historica
W dotychczasowych badaniach spotykane są różne propozycje datacji rządów namiestniczych Władysław... more W dotychczasowych badaniach spotykane są różne propozycje datacji rządów namiestniczych Władysława Opolczyka w Polsce. Starsza historiografia opowiadała się za datacją późniejszą (1378, 1379). J. Dąbrowski przyjmował rok 1377, po wyprawie litewskiej, a w najnowszej literaturze mowa jest o przełomie 1377/1378 r., a ponadto kwestionowany jest związek nominacji księcia z rezygnacją z regencji Elżbiety Łokietkówny. Mnogość propozycji wynika z braku źródeł dokumentowych i z problematycznej chronologii Kroniki Jana z Czarnkowa. Analiza określeń chronologicznych kronikarza (eodem anno itd.), w połączeniu z informacjami datowanymi w sposób bezwzględny, prowadzi do wniosku, że kładł on nominację Opolczyka przez króla Ludwika na początek 1377 r., lecz omawiany fragment dzieła ma zaburzoną kolejność rozdziałów. Z kolei z analizy itinerariów monarszego i książęcego z początku 1377 r. wynika, że do ich spotkania doszło pod koniec lutego, który jest prawdopodobnym momentem przekazania namiestnict...
Historia Slavorum Occidentis
Books by Dariusz Wróbel
Przegląd Sejmowy, 2021
The interregnum following the death of Louis the Hungarian (1382–1384) saw an unprecedented rise ... more The interregnum following the death of Louis the Hungarian (1382–1384) saw an unprecedented rise in political life, which was also manifested in forms of parliamentary activity. The author compiles the proto-parliamentary activity of the time, mainly congresses and meetings of various kinds. Based on the sources, it is possible to identify more than twenty such episodes over a period of two years, which creates an extremely dynamic picture of this type of activity during the interregnum. The author analyses the typical features of the assemblies at that time, focusing, among others, on their grass-roots character, as well as the initiators of parliamentary life, its social aspect, as well as the place where the gatherings were held, the problems of representation and possible changes in the political system.
Studia z Dziejów Średniowiecza, 2019
The paper presents the issue of the functioning of a narrow group of royal advisors – the so‑call... more The paper presents the issue of the functioning of a narrow group of royal advisors – the so‑called “council of eight” during the summer campaign of 1410, about which Jan Długosz wrote in his chronicle. Several days after entering the Prussian territory, the king chose from among all his advisors eight trusted people led by Vytautas the Great. The circumstances in which this group was selected allow to perceive the king’s decision as a remedial measure against the difficulties in the realisation of the campaign plan. These people were chosen due to their influence with the nobility and their importance in the king’s environment. Other criteria – political allegiance, territorial origin – played a secondary role. The main idea of selecting this narrow group of advisors was to improve the efficiency of the decision‑making process in the time of war. Its functioning was visible in the key moments of the campaign (councils before and after the Battle of Grunwald, talks with Heinrich von...
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia, 2017
Wywodzący się ze śląskiej (opolskiej) gałęzi Piastów książę Władysław, w polskiej historiografii ... more Wywodzący się ze śląskiej (opolskiej) gałęzi Piastów książę Władysław, w polskiej historiografii mianowany Opolczykiem, odcisnął wyraziste piętno nie tylko w historii Polski, ale także Czech i Węgier oraz w dziejach ziem dzisiejszej Ukrainy. W 2012 r. nową biografię Władysława Opolczyka opublikował prof. Jerzy Sperka z Uniwersytetu Śląskiego 1. Katowicki mediewista należy do wąskiego grona badaczy szczególnie predestynowanych do opracowania postaci księcia Władysława, gdyż wcześniej przebadał dogłębnie jego otoczenie, a także konflikt z Królestwem Polskim w latach 1391-1396 2. Recenzowana monografia stanowi drugie wydanie książki opublikowanej w 2012 r., uzupełnione i poprawione. Publikacja składa się ze wstępu, sześciu rozdziałów o różnej objętości i zakończenia. Ponadto została wzbogacona w: wykaz skrótów (s. 11-16), skrupulatnie zestawione itinerarium księcia z lat 1372-1401 (s. 323-334), tablice genealogiczne (s. 336-339), obszerną bibliografię (s. 341-374) oraz bardzo przydatny indeks geograficzno-osobowy (s. 379-411). Całości dopełnia trafnie dobrany ma
Balcanica Posnaniensia Acta et studia, 2019
Artykuł dotyczy jednego z najbardziej tajemniczych i sensacyjnych epizodów z czasu bezkrólewia po... more Artykuł dotyczy jednego z najbardziej tajemniczych i sensacyjnych epizodów z czasu bezkrólewia po śmierci Ludwika Andegaweńskiego. Wojewoda kaliski Sędziwój z Szubina pojechał na Węgry po królewnę Jadwigę przeznaczoną na tron polski, lecz nie zdołał zrealizować celu swojej misji. Został zatrzymany w Zadarze wraz ze swymi towarzyszami, natomiast królowa Elżbieta Bośniaczka wysłała do Polski młodego Jana z Tarnowa, syna kasztelana sandomierskiego z zadaniem zajęcia zamku wawelskiego. Autor dowodzi, że wyjazd Sędziwoja z Krakowa, jego feralne spotkanie z królową Elżbietą w Zadarze i jego ucieczka do Polski miały miejsce w 1383 r. Ma to zasadnicze wpływ na postrzeganie charakteru misji i jej znaczenia w kontekście relacji polsko-węgierskich w tym okresie.
Res Historica, 2016
Przyczynek prozopograficzny do dziejów tzw. wyprawy łuckiej w 1431 roku* A Prosopographical Contr... more Przyczynek prozopograficzny do dziejów tzw. wyprawy łuckiej w 1431 roku* A Prosopographical Contribution to the History of the Lutsk' Expedition in 1431 STRESZCZENIE Publikowany tekst dotyczy epizodu związanego z początkiem wojny polsko-litewskiej w 1431 r. Dotąd wykorzystywano go na ogół tylko za pośrednictwem krótkiego regestu. Dzięki niemu poznajemy 45 znanych imiennie uczestników wyprawy łuckiej, którzy 3 lipca 1431 r. wysłali listy wypowiednie wielkiemu księciu litewskiemu Świdrygielle z obozu wojskowego w Bystrzycy na ziemi lubelskiej. Zachował się tekst jednego z nich, którego autorem był kasztelan krakowski Mikołaj z Michałowa (publikowany w Aneksie). Słowa kluczowe: szlachta, list wypowiedni, wyprawa łucka, edycja źródeł * Autor składa serdeczne podziękowania Pani Profesor Annie Sochackiej, która skorygowała odczyt źródła, skonsultowała dane prozopograficzne w komentarzach do tekstu i łaskawie udostępniła posiadane przez siebie wypisy z ksiąg ziemskich lubelskich.
Roczniki Humanistyczne, 2015
Wiosną 2014 r. członkowie Stowarzyszenia Eksploracyjnego na Rzecz Ratowania Zabytków SAKWA, współ... more Wiosną 2014 r. członkowie Stowarzyszenia Eksploracyjnego na Rzecz Ratowania Zabytków SAKWA, współpracujący z Delegaturą w Sandomierzu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, znaleźli na terenie wsi Brzezie k. Opatowa niezwykle interesujący zabytek-fragment ołowianego odcisku pieczęci papieskiejbulli. Łacińskie słowo "bulla" (kula) początkowo oznaczało metalowy lub skórzany przedmiot służący do przechowywania amuletów. Od średniowiecza bullą nazywano pieczęć wykonaną z metalu, najczęściej ołowiu, rzadziej złota lub srebra, służącą do uwierzytelnienia dokumentów, od XIII wieku zaś również cały dokument, który był opatrzony taką pieczęcią 1. Zwyczaj przywieszania do dokumentów metalowych pieczęci rozpowszechniony był w Bizancjum i krajach pozostających w kręgu kultury bizantyńskiej, Francji i Włoszech, stosowały go kancelarie cesarzy niemieckich i dożów weneckich 2 .
Res Historica, 2016
Przyczynek prozopograficzny do dziejów tzw. wyprawy łuckiej w 1431 roku* A Prosopographical Contr... more Przyczynek prozopograficzny do dziejów tzw. wyprawy łuckiej w 1431 roku* A Prosopographical Contribution to the History of the Lutsk' Expedition in 1431 STRESZCZENIE Publikowany tekst dotyczy epizodu związanego z początkiem wojny polsko-litewskiej w 1431 r. Dotąd wykorzystywano go na ogół tylko za pośrednictwem krótkiego regestu. Dzięki niemu poznajemy 45 znanych imiennie uczestników wyprawy łuckiej, którzy 3 lipca 1431 r. wysłali listy wypowiednie wielkiemu księciu litewskiemu Świdrygielle z obozu wojskowego w Bystrzycy na ziemi lubelskiej. Zachował się tekst jednego z nich, którego autorem był kasztelan krakowski Mikołaj z Michałowa (publikowany w Aneksie). Słowa kluczowe: szlachta, list wypowiedni, wyprawa łucka, edycja źródeł * Autor składa serdeczne podziękowania Pani Profesor Annie Sochackiej, która skorygowała odczyt źródła, skonsultowała dane prozopograficzne w komentarzach do tekstu i łaskawie udostępniła posiadane przez siebie wypisy z ksiąg ziemskich lubelskich.
The article addresses anew the problem of the Teutonic Order’s significance in the Union of Horod... more The article addresses anew the problem of the Teutonic Order’s significance in the Union of Horodlo based on the latest research and presents various crisis aspects of the Teutonic Order and its state in Prussia after 1410, with particular emphasis of the policy of incorporation in 1411–1413. The study justifies the thesis that despite the signatories’ declarations, Poland and Lithuania were not threatened by the Order, but they in fact had aggressive plans against it. Lithuania’s incorporation to Poland made sense in terms of consolidation and its anti-Teutonic stylistics reflected the attitudes expressed at the meeting in Horodlo.
Res Historica
W dotychczasowych badaniach spotykane są różne propozycje datacji rządów namiestniczych Władysław... more W dotychczasowych badaniach spotykane są różne propozycje datacji rządów namiestniczych Władysława Opolczyka w Polsce. Starsza historiografia opowiadała się za datacją późniejszą (1378, 1379). J. Dąbrowski przyjmował rok 1377, po wyprawie litewskiej, a w najnowszej literaturze mowa jest o przełomie 1377/1378 r., a ponadto kwestionowany jest związek nominacji księcia z rezygnacją z regencji Elżbiety Łokietkówny. Mnogość propozycji wynika z braku źródeł dokumentowych i z problematycznej chronologii Kroniki Jana z Czarnkowa. Analiza określeń chronologicznych kronikarza (eodem anno itd.), w połączeniu z informacjami datowanymi w sposób bezwzględny, prowadzi do wniosku, że kładł on nominację Opolczyka przez króla Ludwika na początek 1377 r., lecz omawiany fragment dzieła ma zaburzoną kolejność rozdziałów. Z kolei z analizy itinerariów monarszego i książęcego z początku 1377 r. wynika, że do ich spotkania doszło pod koniec lutego, który jest prawdopodobnym momentem przekazania namiestnict...
Historia Slavorum Occidentis