emoji – Store norske leksikon (original) (raw)
Gledeståreemojien består av et ansikt som ler så det gråter. Den er blant de mest brukte emojiene på sosiale medier. Emojien ble kåret til årets ord av Oxford Dictionaries i 2015.
Emoji er små piktogram eller grafiske symbol som blir brukte i tekstmeldingar, sosiale medium og andre digitale plattformer for å uttrykkje kjensler, objekt, handlingar eller idear. Ordet emoji stammar frå japansk, der e betyr bilete, og moji betyr teikn eller bokstav. Emojiar har utvikla seg til å bli ei global form for kommunikasjon, og dei blir ofte brukte for å tilføre emosjonell nyanse eller humor til skriftleg tekst.
Historie og utvikling
Piktogram og andre biletteikn har ei svært lang historie. Det er vanleg å sjå emojiar som ei vidareutvikling av emotikon som :-) og ;-)
Dei moderne emojiane vart utvikla i Japan på slutten av 1990-talet av Shigetaka Kurita, som arbeidde for telekommunikasjonsselskapet NTT DoCoMo. Kurita ynskte å skape eit visuelt og enkelt språk for mobilbrukarar som kunne formidle kjensler og informasjon raskare enn vanleg tekst. Dei fyrste emojiane var symbol som hjarte, stjerner, vêrikon og ansiktsuttrykk.
På byrjinga av 2010-talet vart emoji internasjonalt kjend då teknologiselskapa Apple og Google integrerte støtte for dei i operativsystema iOS og Android.
Unicode Consortium, ein organisasjon som standardiserer digitale skrifttypar og teikn, inkluderte emojiar som ein del av standarden sin i 2010. Dette bidrog til at emojiane fekk utbreiing over heile verda. Unicode Consortium får forslag frå offentlegheita om nye symbol. Prosessen for å få ein ny emoji godkjent er omfattande, og krev ei grunngjeving for kvifor symbolet bør inkluderast, og dessutan døme på korleis det kan brukast. Det blir lagt til nye emojiar årleg, per 2024 var det 3782 emojiar i Unicode Standard.
Bruk og funksjon
Emojiene kan få ulik betydning avhengig av kontekst. Aubergine-emojien brukes for eksempel i noen sammenhenger for å representere en penis, mens fersken-emojien brukes for å representere rumpe (eller vulva).
Emojiar blir i dag brukte over heile verda på tvers av språk- og kulturbarrierar. Dei blir hovudsakleg nytta i meldingar, e-postar og innlegg på sosiale medium for å uttrykkje kjensler eller for å illustrere ein situasjon. Fordi dei er visuelle og ikkje baserte på eit spesifikt språk, kan dei hjelpe med å gjere skriftleg kommunikasjon meir universell.
Dei mest brukte emojiane representerer kjensler, som smilefjes 😊, triste ansikt 😢 og latter 😄. Nokre emojiar kan ha ulike betydningar avhengig av konteksten og kulturen, og det er stadig ei utvikling av korleis visse emojiar blir tolka. Emojiane har mange uike opphav, 😱 er for eksempel basert på Edvard Munchs maleri Skrik.
Dei fyrste emojiane var ganske enkle og avgrensa i variasjon, men etter kvart har mangfald blitt ein viktig faktor i utviklinga av nye emojiar. I dag finst det emojiar som representerer ulike hudfargar, kjønn, seksuell orientering og fysiske funksjonshemmingar.
Vanlege emojiar
Nokre av dei mest utbreidde emojiane, særleg i sosiale medium, er:
- 😂 Latter med tårer: Ofte brukt for å indikere at noko er veldig morosamt eller at ein ler så mykje at ein græt.
- ❤️ Raudt hjarte: Ofte brukt for å symboliserer kjærleik, godhug eller djup takksemd. Det blir brukt i romantiske samanhengar, men òg for å uttrykkje venskap og sterke positive kjensler.
- 🤣 Rullar på golvet og ler: Dette er ein variant av 😂, og uttrykkjer endå meir intens latter. Blir brukt for å understreke at noko er veldig gøy.
- 👍 Tommel opp: Denne emojien uttrykkjer samtykke, godkjenning eller støtte, noko som svarer til å seie «bra jobba» eller «heilt samd».
- 😭 Gråt: Ein emoji som uttrykkjer tungsinn, sorg eller frustrasjon. Den blir òg brukt humoristisk nokre gonger for å overdrive ein situasjon som ikkje er veldig alvorleg.
- 🙏 Samanfolda hender: Emojien kan uttrykkje takksemd, bønn, håp, eller eit ynske om noko; eller for å seie takk eller vêr så snill.
- 😘 Kysseemoji med hjarte: Denne emojien symboliserer eit luftkyss, og blir ofte brukt for å vise kjærleik, godhug eller flørtande stemning.
- 🥰 Smilande ansikt med hjarte: Dette ansiktet uttrykkjer kjærleik, varme eller beundring. Det blir brukt når ein kjenner seg elska, eller når ein vil vise kor mykje ein set pris på nokon.
- 😍 Smilande ansikt med hjarteauge: Denne emojien blir brukt for å vise begeistring eller djup kjærleik for noko eller nokon. Det uttrykkjer ein wow-følelse eller forelsking.
- 😊 Smilande ansikt: Blir brukt for å uttrykkje tilfredsheit, glede eller godvilje. Den har ein mildare og meir subtil betydning samanlikna med andre, meir intense smilande emojiar.
- 🔥 Flamme: Blir brukt for å indikere noko som er heitt, kult eller populært. Det kan òg uttrykkje beundring, som når nokon seier «du er i fyr og flamme!»
- 🥺 Bedande ansikt: Denne emojien blir brukt for å uttrykkje eit bedande eller uskuldig ansiktsuttrykk, ofte brukt for å vise sårbarheit, ynskje om sympati eller for å be om noko søtt.
- 🤔 Tenkjande ansikt: Denne emojien viser nokon som vurderer noko eller tenkjer nøye over noko. Han kan òg brukast sarkastisk for å setje spørsmålsteikn ved nokons uttale eller idé.
- 👏 Klappande hender: Representerer applaus og blir brukt for å vise anerkjenning, støtte eller ros. Kan òg brukast i samanheng med å framheve noko ein seier, som å setje 👏 mellom 👏 kvart 👏 ord for å forsterke bodskapen.
- 😎 Solbrilleansikt: Symboliserer sjølvtillit, avslapping eller noko kult. Blir ofte brukt for å vise at noko er stilig eller imponerande.
- 🤩 Stjerneauge: Denne emojien uttrykkjer begeistring eller fascinasjon. Den blir ofte brukt når ein er imponert eller når noko har wow-effekt.
- 😡 Sint ansikt: Blir brukt for å uttrykkje sinne eller frustrasjon. Den indikerer ofte at ein er veldig opprørt over noko.
- 💀 Hovudskalle: Blir ofte brukt humoristisk for å seie at noko er så morosamt eller pinleg at det «tek livet av deg». Det kan òg brukast i samband med farar eller noko skummelt.
- 💩 Smilande bæsj: Blir brukt mest humoristisk for å uttrykkje noko som er håplaust eller når noko går gale. Det kan òg brukast for å vise sjølvmedvit eller sjølvironi.
- 🤯 Eksploderande hovud: Denne emojien uttrykkjer sjokk eller at noko er så overraskande eller utruleg at det «sprengar hovudet». Blir brukt når noko er tankevekkjande eller overveldande.
- 🎉 Fest eller konfetti: Denne emojien blir brukt for å uttrykkje glede, feiring eller suksess. Den blir ofte brukt i samband med bursdagar, gratulasjonar eller festlege høve.