jarosław babiński | Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw (original) (raw)
Papers by jarosław babiński
Studia Ecologiae et Bioethicae, 2023
The action of God is always the action of the Trinity. Therefore, proper interpretation of theolo... more The action of God is always the action of the Trinity. Therefore, proper interpretation of theological issues requires taking this truth into account as it must be presumed to have a specific influence on the shape of the relationship between man and the world. Since God has revealed Himself as a Trinity of Persons, this must inspire man's view of the world from the perspective of faith. This is the reason for attempting to interpret the ecological theology of creation from a Trinitarian aspect. The analysis of biblical and theological sources provides the basis for this. The analyses carried out reconstruct the traditional issue model of the theology of creation. They develop an understanding of the relationship between God and creation. For the triune God is the model and deepest source of relationality. The essential love between the persons of the Trinity and the profound relationship of love between the Triune God and creation carries an inspiring message for the development of man's relationship to the world according to God's design. This should constitute the essential foundation of an ecotheological praxeology.
Studia Pelplińskie , 2023
Mircea Eliade wprowadził w przestrzeń badań religioznawczych pojęcie axis mundi. Oznacza ono przy... more Mircea Eliade wprowadził w przestrzeń badań religioznawczych pojęcie axis mundi. Oznacza ono przyjęcie istnienia świętego, niezmiennego "centrum"-stałego punktu odniesienia, warunkującego postrzeganie i interpretowanie świata. Łączy ono różne wymiary rzeczywistości i daje jej całościową wizję. Axis mundi jest utożsamiane z wieloma elementami świata. Najczęściej jest nim dom-rozumiany jako miejsce narodzin, zamieszkania i rozwoju. Takie ujęcie pozwala odnieść tę kategorię do poglądów Franciszka Mantheya i stworzyć spójną wizję jego teologii małych ojczyzn.
w: Wiara a ideologia. Joseph Ratzinger – Benedykt XVI wobec wyzwań współczesności, red. Wojciech Cichosz, Janusz Szulist, Jakub J. Woźniak, Pelplin 2022, 2022
Ideologies as a threat to building an integral ecology in Benedict XVI’s teaching Ecology is one... more Ideologies as a threat to building an integral ecology in Benedict XVI’s teaching
Ecology is one of the most blurred concepts present in scientific as well as cultural discourse. Apart from functioning in the
scientific field, it is sometimes used instrumentally by various
social or political movements. Also in the area of science, there is
a temptation to ideologise it due to various anthropological-axiological foundations being adopted. Benedict XVI systematises the
discussion by pointing at two reductionist currents: the anthropocentric instrumentalism and the biocentrism. At the same time,
he outlines his vision of tackling this issue scientifically which he
calls integral ecology.
Forum Teologiczne, 2022
The purpose of this article is to demonstrate the threat that secularization poses with respect t... more The purpose of this article is to demonstrate the threat that secularization poses with respect to the education process. The modern age is characterized by a secular shift in social relations and in the very concept of the human person. The paper points explicitly to the consequences of the materialization and technologization of life and proposes an integral education model as an alternative for the increasingly secularized society. Every human being is endowed with personal dignity and inalienable rights whose complete justification can only be uncovered within the context of revealed knowledge. Personality formation, which outlines the general purpose of education, includes not only corporeal and spiritual factors but also factors of a religious nature that encourage transformation in the sense of achieving ever higher levels of perfection. It is argued that the integral education model can be applied in the areas of learning and work. The touchstone of any human development that takes into account religious factors is humanization, which is defined as making the world more humane in a constant relationship with God.
Pochylając się nad Bożym stworzeniem, ed. Dariusz J. Gwiazdowicz, 2021
Kryzys ekologiczny to na pewno wielkie wyzwanie naszego czasu. Jako narastający problem globalny ... more Kryzys ekologiczny to na pewno wielkie wyzwanie naszego czasu. Jako narastający problem globalny dostrzeżony został w latach siedemdziesiątych XX wieku. Za symboliczny początek poważnej, wieloaspektowej refleksji nad kwestiami ekologicznymi przyjąć można zapewne publikację słynnego raportu Sekretarza Generalnego ONZ Sithu U Thanta Problemy ludzkiego środowiska z 1969 roku. Od tego momentu możemy stwierdzić pogłębiającą się świadomość ekologiczną, powodowaną faktem degradacji środowiska naturalnego prowadzącym w konsekwencji do zagrożenia istnienia ludzkości. Skutkiem tego jest także pojawienie się coraz poważniejszych i kompetentnie realizowanych badań podejmowanych w obszarach wielu nauk: poczynając od szeroko rozumianych nauk przyrodniczych, poprzez humanistyczne, na uniwersalnych (jakimi są teologia czy filozofia) kończąc. Specyfika ujęć ekoteologicznych i ich miejsce wśród nauk ekologicznych Chociaż ekoteologia nie jest nauką nową, termin budzi wciąż zdziwienie. Skojarzenia kulturowe każą bowiem problematykę ekologiczną umieszczać przede wszystkim w przestrzeni nauk przyrodniczych. Jest to jak najbardziej właściwy tok myślenia. Ekologia jest bowiem nauką powstałą w wyniku refleksji nad środowiskiem i miała uchwycić rządzące nim zależności. Pionier ekologii, któremu zawdzięczamy wprowadzenie tego terminu w przestrzeń nauki-Ernst Haeckel-określa ją jako "naukę, związaną z ekonomiką natury-badanie roślin i zwierząt z ich środowiskiem organicznym i nieorganicznym, w tym szczególnie ich przyjazne i wrogie stosunki z tymi zwierzętami i roślinami, z którymi wchodzą one w bezpośredni lub pośredni kontakt" 1 .
Wychowanie do wartości w warunkach wojennych. Erziehung zu Werten unter Kriegsbedingungen, red. P. Zientkowski, R. Maliszewski, Bydgoszcz , 2021
Studia Pelplińskie, 2021
Wydaje się być uprawnione tworzenie całościowej wizji problematyki pneumatologicznej w ramach eko... more Wydaje się być uprawnione tworzenie całościowej wizji problematyki pneumatologicznej w ramach ekoteologii. Działanie Boga to bowiem zawsze działanie Trójcy Świętej. W świecie zaś szczególnie uwyraźnia się przez działanie Ducha Świętego. W kontekście ekologii szczególnie istotne wydaje się podkreślenie Jego szczególnej roli w budowaniu jedności i wzajemnej solidarności stworzeń. Jawi się On również jako Ożywiciel-dawca nowego życia w Jezusie Chrystusie jak również inspirator ludzkiej aktywności i działania. Jego szczególną rolą jest również objawianie mocy i zamysłów Boga w świecie, ukazując ostateczny cel stworzenia.
Warszawskie Studia Teologiczne
Father Franciszek Sawicki is considered to be one of the most important philosophers of the inter... more Father Franciszek Sawicki is considered to be one of the most important philosophers of the interwar period in Poland. The problem of love must be regarded as one of the most significant among many issues he focused on in his research. Sawicki, one of the precursors of personalistic thinking, understands the essence of love as it functions in a personal relationship. Above all, we should distinguish two areas for the realisation of love: love in relation to God and love in relation to another human being. In both instances, Sawicki emphasises the need to take into account the "erotic moment" for the sake of full and proper understanding thereof. The erotic moment elucidates love as a force that engages not only the emotional and volitional spheres, but also the categorical and existential ones. This approach enables us to appreciate the full dimension of human sexuality as it pertains to the human being and ameliorate the tendency to depreciate or idolise it.
Ecological issues constitute an important and constantly developed subject in the contemporary te... more Ecological issues constitute an important and constantly developed subject in the contemporary teaching of the Church as
well as theological reflection. What is significant, it is not an exclusivist activity but is characterised by great openness towards
the achievements of other sciences engaged in ecological issues. It particularly strongly emphasises the moral and axiological dimension of human activeness and calls for restraining the
still prevailing temptation to understand economic and technological development or progress in isolation from other areas
that make up human existence. Worth noting is the importance
of awakening man’s responsibility for the good of the created
world that God entrusted to him. Avoiding anthropocentrism on
one hand and specific biolatry on the other show that the idea
of primacy of the human person is sensible when it is combined
with the awareness of man’s task to perpetuate and build common good encompassing not only humankind but all creation
Forum Teologiczne, 2020
Kreatologia jest doskonałym obszarem do podejmowania refleksji ekologicznej w przestrzeni teologi... more Kreatologia jest doskonałym obszarem do podejmowania refleksji ekologicznej w przestrzeni teologii. Prawda o stworzeniu człowieka jako korony stworzeń-"na obraz i podobieństwo Boże" przyznaje mu uprzywilejowane miejsce w świecie. Jednocześnie jednak uświadamia powierzone przez Boga zadanie, jakim jest objęcie świata troską i opieką. Człowiek, będąc dzieckiem Bożym, jest jednocześnie dzieckiem świata. To obliguje go do poczucia solidarności ze stworzeniem i taką realizację swoich aspiracji, by nie niszczyć otaczającego go świata. Zadanie "czynienia sobie ziemi poddanej" musi być realizowane z uwzględnieniem rządzących nią praw. Człowiek musi być świadomy, że nie jest właścicielem świata, ale jego dzierżawcą. To implikuje postawę mądrego gospodarza, roztropnego zarządcy i ogrodnika ziemi.
Środowisko, klimat i energia młodzieży w służbie Bogu i ojczyźnie, 2020
Lata 80. i 90. XX wieku to czas pojawienia się prądów kulturowych określanych jako New Age. Jest ... more Lata 80. i 90. XX wieku to czas pojawienia się prądów kulturowych określanych jako New Age. Jest on propozycją eklektycznego, holistycznego, subiektywnie podejmowanego interpretowania rzeczywistości, dowolnie łączących najróżniejsze wierzenia, mity, zabobony, tradycje itp. Przemieszanie często przeciwstawnych sobie elementów stwarza duże trudności interpretacji i opisu tego nurtu, stąd częste uciekanie się do pewnych obrazów, metafor, pozwalających wyrazić specyfikę New Age. Mówi się więc o nim jako o "szwedzkim bufecie", "supermarkecie", "sałatce", "jeziorze, do którego spływają przeróżne strumienie". Ma to uświadomić różnorodność elementów, przypadkowość ich połączeń, jak i możliwość ich swobodnego wyboru -każdy znajdzie tu coś dla siebie.
Warszawskie Studia Teologiczne, 2019
Ks. Franciszek Manthey (1904-1971) to człowiek kształtowany przez dwie kultury: polską i niemieck... more Ks. Franciszek Manthey (1904-1971) to człowiek kształtowany przez dwie kultury: polską i niemiecką. Jest to typowe dla mieszkańców Pomorza jego generacji. Decyduje o wielkim kulturowym bogactwie, ale niejednokrotnie staje się problematyczne, jeśli chodzi o określenie narodowej przynależności. Ta szczególna sytuacja zrodziła w nim pytanie o narodową identyfikację, która zaowocowała teologiczną refleksją nad „małą ojczyną” (niem. Heimat). Stało się to punktem wyjścia do stworzenia interesującej koncepcji narodowo-religijnej tożsamości, którą buduje w odniesieniu do teologii biblijnej, kreatologii i antropologii teologicznej. Manthey twierdzi, że człowiek z racji swej struktury ontycznej: cielesno-duchowej posiada dwojakiego rodzaju zadomowienie. Stanowi je najpierw mała ojczyzna – kraj dzieciństwa, wzrostu i rozwoju, determinujący światopogląd i osobisty świat wartości. Drugim natomiast jest Bóg – ostateczny cel i ojczyzna człowieka. Taka koncepcja człowieka determinuje postawę człowieka, które manifestuje się w przestrzeni wiary poprzez spełnianie obowiązków wobec małej ojczyzny i służby Bogu.
Father Franciszek Manthey (1904-1971) is a man shaped by two cultures: Polish and German. This is typical of the Pomerania inhabitants in his generation. This is a great cultural inheritance, but often becomes problematic when it comes to determining national belonging. Such a particular situation raised in him the question of national identification which resulted in a theological reflection on the "little homeland" (German: Heimat). This became the starting point to create an interesting concept of national-religious identity, which he builds in relation to biblical theology, creatology and theological anthropology. Manthey claims that a person by virtue of its ontological structure, corporeal and spiritual, has a twofold sense of home. First, this is a little homeland - a country of childhood, growth and development, determining personal worldview and values. The other is God - the ultimate goal and homeland of man. Such a concept of man determines the attitudes of each individual which manifests itself in the space of faith by fulfilling duties to the small homeland and to the service of God.
BIBLIOTEKA POSTSCRIPTUM POLONISTYCZNEGO, 2015
Franciszek Sawicki (1877–1952) is a thinker of two cultures. A strong relationship with his nativ... more Franciszek Sawicki (1877–1952) is a thinker of two cultures. A strong relationship with his native Pomerania and the specificity of this region had a huge impact on his worldview based on elements of Polish and German heritage. His philosophical and theological writings focus on a dialogue between these two mentalities and cultural ways of functioning while searching for the space of coexistence. In the field of science and Christianity, Franciszek Sawicki was able to rise above nationalism of his time, seeing a chance to cross the traditional boundaries and divisions. Therefore, many people in his lifetime were inspired by his bilingual achievements as well as the two cultures are inspired today
Warszawskie Studia Teologiczne, 2018
"Generation Y" is a term proposed among others by Zygmunt Bauman to characterize the youngest gen... more "Generation Y" is a term proposed among others by Zygmunt Bauman to characterize the youngest generation of contemporary societies, largely shaped by postmodernism. Postmodernist world of chaotic difference, temporary character, and uncertainty has significant effects on a person who is spilt over to no identity or many different identities and becomes in her life the tool and consumer without personality. In this context, the identity is losing sustainability and human person is losing the identity uniqueness. Awareness of subjectivity, identity and development of personal and spiritual spheres of life, as well as a reference to fundamental human values can bring solution for the postmodern person. Such development is possible when at the starting point we consider human person as a whole and unity. It cannot be limited to scientific, fragmented, and reduced to the material dimension of human existence. Life without its fundamental spiritual values loses not only its meaning but leads to self-destruction. The way to find the meaning and value of human life, as well as its dignity, is a return to classic solutions philosophy that recognizes the man as a person.
Opieka nad osobą starszą. Studium moralno-społeczne, red. J. Szulist, W. Cichosz, Pelplin, 2018
Obecnie dostrzec można tendencje kulturowe, usiłujące ograniczyć rozumienie człowieka do jego wym... more Obecnie dostrzec można tendencje kulturowe, usiłujące ograniczyć rozumienie człowieka do jego wymiaru cielesnego. Nie oznacza to jednak promocji koncepcji materialistycznej, lecz usiłowanie nadania ludzkiej cielesności cech duchowych. Jej najbardziej dostrzegalnym wyrazem jest powszechne kreowanie obrazu człowieka zdrowego, młodego i sprawnego, z jednoczesną pogardą dla tego co słabe, chore czy stare. Wtedy refleksja nad człowiekiem przestaje być szukaniem prawdy o nim, lecz kreacją nierzeczywistego, idealnego obrazu. Ma to konsekwencje w promocji mitu o nieśmiertelności, będącego wypadkową hedonizmu, sekularyzmu i kontestacji klasycznych (w tym chrześcijańskich) ujęć człowieka. Kult ciała idealnego w połączeniu z wymazaniem myśli o śmierci rodzą postawę radosnego i bezstresowego skupienia na doraźności, bez wysiłku stawiania pytań o cel i sens egzystencji, wybory moralne, odpowiedzialność czy wartości.
At present, there are cultural tendencies that try to limit the understanding of man to his physical dimension. This is not to promote the concept of materialistic, but an attempt to give human corporeality spiritual qualities. The most perceptible expression of this concept is the widespread creation of a healthy, young and fit man, with contempt for what is weak, sick or old. Then the reflection on man ceases to be a search for the truth about him, but the creation of an unreal, ideal image. It has consequences in the promotion of the myth of immortality as a result of hedonism, secularism and the contestation of classical (including Christian) concepts of human being. The cult of the ideal body combined with the erasure of the thoughts of death give rise to a joyful and stress-free focus on the immediate, effortless questioning about the purpose and meaning of existence, moral choices, and responsibility or values.
Studia Pelplińskie, 2017
Resumen: Las ciencias contemporáneas intentan encontrar una clave para interpretar la realidad y... more Resumen:
Las ciencias contemporáneas intentan encontrar una clave para interpretar la realidad y de esta manera comprender la situación vital del hombre y también los motivos de numerosos fenómenos en su funcionamiento en el mundo. Estos fenómenos tienen una influencia en la condición humana y, en consecuencia, en la manera de percibirse a si mismo por el hombre y también depercibir el fin y el valor de su existencia. Una posibilidad de tantas de interpretación de la condición humana puede ser el término sociológico de anomia. El término, introducido por primera vez por el sociólogo Émile Durkheim, significa una incoherencia del sistema de normas y principios que determinan la actividad humana ordenando la esfera de la acsiología y la visión teleológica de la vida. Como consecuencia, nace en el hombre la sensación de incertidumbre y sinsentido de la vida. Esto está visible sobre todo en la esfera praxeológica de la existencia humana. El fenómeno de la anomia especialmente está visible en el hecho de la degradación de las relaciones interpersonales, las que son sustituidas por diferentes logros de la civilización. Estos logros nos permiten vivir cómodamente, pero finalmente traen la desesperanza y la soledad. La civilización y la tecnología no pueden llenar el vacío que es resultado de la individualización del sistema de valores y del desteismo de la espiritualidad. Un modo de vencer los fenómenos que resultan de la anomia social, es hacer conciente al hombre del significado de las relaciones interpersonales y de los valores y los principios objetivos como factores indispensables para construir un ser humano de modo pleno y razonable.
Streszczenie:
Współczesne nauki o człowieku próbują znaleźć klucz interpretacji rzeczywistości i w ten sposób zrozumieć sytuację człowieka i przyczynę licznych zjawisk w jego funkcjonowaniu w świecie. Mają one wpływ na ludzką kondycję i w konsekwencji na sposób postrzegania przez człowieka siebie, celu i wartości swojej egzystencji. Jedną z możliwości interpretacji ludzkiej kondycji może być socjologiczne pojęcie anomii. Termin ten, wprowadzony pierwszy raz przez socjologa Emila Durkheima – oznacza niespójność sytemu norm i zasad, determinujących ludzkie działanie, porządkujący przestrzeń aksjologii i teleologiczną wizję ludzkiego życia. W konsekwencji rodzi się w człowieku poczucie niepewności i bezcelowości życia. Dostrzegalne jest to przede wszystkim w sferze prakseologicznej ludzkiej egzystencji. Zjawisko anomii szczególnie wyraźnie dostrzegalne jest w fakcie degradacji relacji międzyludzkich, które zostają zastąpione przez najrozmaitsze osiągniecia cywilizacyjne. Pozwalają żyć wygodnie, ale ostatecznie rodzą beznadzieję i samotność. Cywilizacja i technologia nie potrafią wypełnić pustki, która jest efektem zindywidualizowania systemu wartości i deteizacji duchowości. Sposobem przezwyciężenia zjawisk, które są skutkiem społecznej anomii, może być uświadomienie człowiekowi znaczenia międzyosobowych relacji i obiektywnych wartości jako czynników niezbędnych dla sensownego i pełnego budowania człowieczeństwa.
Summary
Modern approaches in the human sciences integrate an understanding of human condition and the cause of numerous phenomena in his functioning in the world, trying to find the key to the interpretation of reality. They have an impact on the human condition and, consequently, on how people perceive themselves, the purpose and the value of their existence. There are many approaches to the interpretation of human condition and one of them may be the sociological concept of anomie. The term was introduced by the French sociologist Émile Durkheim. The theory of anomie describes a social instability resulting from a breakdown of standards and values determining human activity, ordering the space of axiology and the teleological vision of human life. As a consequence, the individuals may have a sense of futility and lack of purpose. It is perceived primarily in the praxeological realm of human existence. The phenomenon of anomie is particularly noticeable in the fact of the degradation of interpersonal relations, which are replaced by a diverse array of the achievements of civilization. They allow living comfortably but ultimately are giving birth to hopelessness and loneliness. Civilization and technology cannot fulfill the void that is the result of the individualization of the value system and desacralization of spirituality. Making people aware of the importance of interpersonal relationships and objective values, the necessary factors for a meaningful and complete human development, should be considered as a useful method of overcoming the consequences of anomie.
Credo Domine adiuva uncredulitatem meam. Księga jubileuszowa dedykowana Ojcu Profesorowi Jackowi Salijowi OP, red. J. Kupczak, C. Smuniewski, Poznań-Kraków 2017, 2017
ks. Jarosław Babiński EKOLOGICZNA INTERPRETACJA KREATOLOGII ainteresowanie teologów ekologią uzna... more ks. Jarosław Babiński EKOLOGICZNA INTERPRETACJA KREATOLOGII ainteresowanie teologów ekologią uznać należy za niezwykle konkretny wyraz realizacji postulatu Vaticanum II, wzywającego Kościół do czytania "znaków czasu" 1 . Od lat sześćdziesiątych XX wieku obserwujemy bowiem ciągły wzrost zainteresowania tą tematyką w ramach systematycznie uprawianych nauk teologicznych 2 , ale również w praktyce -poprzez aktywne angażowanie się chrześcijan w rozmaite ruchy i organizacje proekologiczne 3 .
Studia Ecologiae et Bioethicae, 2023
The action of God is always the action of the Trinity. Therefore, proper interpretation of theolo... more The action of God is always the action of the Trinity. Therefore, proper interpretation of theological issues requires taking this truth into account as it must be presumed to have a specific influence on the shape of the relationship between man and the world. Since God has revealed Himself as a Trinity of Persons, this must inspire man's view of the world from the perspective of faith. This is the reason for attempting to interpret the ecological theology of creation from a Trinitarian aspect. The analysis of biblical and theological sources provides the basis for this. The analyses carried out reconstruct the traditional issue model of the theology of creation. They develop an understanding of the relationship between God and creation. For the triune God is the model and deepest source of relationality. The essential love between the persons of the Trinity and the profound relationship of love between the Triune God and creation carries an inspiring message for the development of man's relationship to the world according to God's design. This should constitute the essential foundation of an ecotheological praxeology.
Studia Pelplińskie , 2023
Mircea Eliade wprowadził w przestrzeń badań religioznawczych pojęcie axis mundi. Oznacza ono przy... more Mircea Eliade wprowadził w przestrzeń badań religioznawczych pojęcie axis mundi. Oznacza ono przyjęcie istnienia świętego, niezmiennego "centrum"-stałego punktu odniesienia, warunkującego postrzeganie i interpretowanie świata. Łączy ono różne wymiary rzeczywistości i daje jej całościową wizję. Axis mundi jest utożsamiane z wieloma elementami świata. Najczęściej jest nim dom-rozumiany jako miejsce narodzin, zamieszkania i rozwoju. Takie ujęcie pozwala odnieść tę kategorię do poglądów Franciszka Mantheya i stworzyć spójną wizję jego teologii małych ojczyzn.
w: Wiara a ideologia. Joseph Ratzinger – Benedykt XVI wobec wyzwań współczesności, red. Wojciech Cichosz, Janusz Szulist, Jakub J. Woźniak, Pelplin 2022, 2022
Ideologies as a threat to building an integral ecology in Benedict XVI’s teaching Ecology is one... more Ideologies as a threat to building an integral ecology in Benedict XVI’s teaching
Ecology is one of the most blurred concepts present in scientific as well as cultural discourse. Apart from functioning in the
scientific field, it is sometimes used instrumentally by various
social or political movements. Also in the area of science, there is
a temptation to ideologise it due to various anthropological-axiological foundations being adopted. Benedict XVI systematises the
discussion by pointing at two reductionist currents: the anthropocentric instrumentalism and the biocentrism. At the same time,
he outlines his vision of tackling this issue scientifically which he
calls integral ecology.
Forum Teologiczne, 2022
The purpose of this article is to demonstrate the threat that secularization poses with respect t... more The purpose of this article is to demonstrate the threat that secularization poses with respect to the education process. The modern age is characterized by a secular shift in social relations and in the very concept of the human person. The paper points explicitly to the consequences of the materialization and technologization of life and proposes an integral education model as an alternative for the increasingly secularized society. Every human being is endowed with personal dignity and inalienable rights whose complete justification can only be uncovered within the context of revealed knowledge. Personality formation, which outlines the general purpose of education, includes not only corporeal and spiritual factors but also factors of a religious nature that encourage transformation in the sense of achieving ever higher levels of perfection. It is argued that the integral education model can be applied in the areas of learning and work. The touchstone of any human development that takes into account religious factors is humanization, which is defined as making the world more humane in a constant relationship with God.
Pochylając się nad Bożym stworzeniem, ed. Dariusz J. Gwiazdowicz, 2021
Kryzys ekologiczny to na pewno wielkie wyzwanie naszego czasu. Jako narastający problem globalny ... more Kryzys ekologiczny to na pewno wielkie wyzwanie naszego czasu. Jako narastający problem globalny dostrzeżony został w latach siedemdziesiątych XX wieku. Za symboliczny początek poważnej, wieloaspektowej refleksji nad kwestiami ekologicznymi przyjąć można zapewne publikację słynnego raportu Sekretarza Generalnego ONZ Sithu U Thanta Problemy ludzkiego środowiska z 1969 roku. Od tego momentu możemy stwierdzić pogłębiającą się świadomość ekologiczną, powodowaną faktem degradacji środowiska naturalnego prowadzącym w konsekwencji do zagrożenia istnienia ludzkości. Skutkiem tego jest także pojawienie się coraz poważniejszych i kompetentnie realizowanych badań podejmowanych w obszarach wielu nauk: poczynając od szeroko rozumianych nauk przyrodniczych, poprzez humanistyczne, na uniwersalnych (jakimi są teologia czy filozofia) kończąc. Specyfika ujęć ekoteologicznych i ich miejsce wśród nauk ekologicznych Chociaż ekoteologia nie jest nauką nową, termin budzi wciąż zdziwienie. Skojarzenia kulturowe każą bowiem problematykę ekologiczną umieszczać przede wszystkim w przestrzeni nauk przyrodniczych. Jest to jak najbardziej właściwy tok myślenia. Ekologia jest bowiem nauką powstałą w wyniku refleksji nad środowiskiem i miała uchwycić rządzące nim zależności. Pionier ekologii, któremu zawdzięczamy wprowadzenie tego terminu w przestrzeń nauki-Ernst Haeckel-określa ją jako "naukę, związaną z ekonomiką natury-badanie roślin i zwierząt z ich środowiskiem organicznym i nieorganicznym, w tym szczególnie ich przyjazne i wrogie stosunki z tymi zwierzętami i roślinami, z którymi wchodzą one w bezpośredni lub pośredni kontakt" 1 .
Wychowanie do wartości w warunkach wojennych. Erziehung zu Werten unter Kriegsbedingungen, red. P. Zientkowski, R. Maliszewski, Bydgoszcz , 2021
Studia Pelplińskie, 2021
Wydaje się być uprawnione tworzenie całościowej wizji problematyki pneumatologicznej w ramach eko... more Wydaje się być uprawnione tworzenie całościowej wizji problematyki pneumatologicznej w ramach ekoteologii. Działanie Boga to bowiem zawsze działanie Trójcy Świętej. W świecie zaś szczególnie uwyraźnia się przez działanie Ducha Świętego. W kontekście ekologii szczególnie istotne wydaje się podkreślenie Jego szczególnej roli w budowaniu jedności i wzajemnej solidarności stworzeń. Jawi się On również jako Ożywiciel-dawca nowego życia w Jezusie Chrystusie jak również inspirator ludzkiej aktywności i działania. Jego szczególną rolą jest również objawianie mocy i zamysłów Boga w świecie, ukazując ostateczny cel stworzenia.
Warszawskie Studia Teologiczne
Father Franciszek Sawicki is considered to be one of the most important philosophers of the inter... more Father Franciszek Sawicki is considered to be one of the most important philosophers of the interwar period in Poland. The problem of love must be regarded as one of the most significant among many issues he focused on in his research. Sawicki, one of the precursors of personalistic thinking, understands the essence of love as it functions in a personal relationship. Above all, we should distinguish two areas for the realisation of love: love in relation to God and love in relation to another human being. In both instances, Sawicki emphasises the need to take into account the "erotic moment" for the sake of full and proper understanding thereof. The erotic moment elucidates love as a force that engages not only the emotional and volitional spheres, but also the categorical and existential ones. This approach enables us to appreciate the full dimension of human sexuality as it pertains to the human being and ameliorate the tendency to depreciate or idolise it.
Ecological issues constitute an important and constantly developed subject in the contemporary te... more Ecological issues constitute an important and constantly developed subject in the contemporary teaching of the Church as
well as theological reflection. What is significant, it is not an exclusivist activity but is characterised by great openness towards
the achievements of other sciences engaged in ecological issues. It particularly strongly emphasises the moral and axiological dimension of human activeness and calls for restraining the
still prevailing temptation to understand economic and technological development or progress in isolation from other areas
that make up human existence. Worth noting is the importance
of awakening man’s responsibility for the good of the created
world that God entrusted to him. Avoiding anthropocentrism on
one hand and specific biolatry on the other show that the idea
of primacy of the human person is sensible when it is combined
with the awareness of man’s task to perpetuate and build common good encompassing not only humankind but all creation
Forum Teologiczne, 2020
Kreatologia jest doskonałym obszarem do podejmowania refleksji ekologicznej w przestrzeni teologi... more Kreatologia jest doskonałym obszarem do podejmowania refleksji ekologicznej w przestrzeni teologii. Prawda o stworzeniu człowieka jako korony stworzeń-"na obraz i podobieństwo Boże" przyznaje mu uprzywilejowane miejsce w świecie. Jednocześnie jednak uświadamia powierzone przez Boga zadanie, jakim jest objęcie świata troską i opieką. Człowiek, będąc dzieckiem Bożym, jest jednocześnie dzieckiem świata. To obliguje go do poczucia solidarności ze stworzeniem i taką realizację swoich aspiracji, by nie niszczyć otaczającego go świata. Zadanie "czynienia sobie ziemi poddanej" musi być realizowane z uwzględnieniem rządzących nią praw. Człowiek musi być świadomy, że nie jest właścicielem świata, ale jego dzierżawcą. To implikuje postawę mądrego gospodarza, roztropnego zarządcy i ogrodnika ziemi.
Środowisko, klimat i energia młodzieży w służbie Bogu i ojczyźnie, 2020
Lata 80. i 90. XX wieku to czas pojawienia się prądów kulturowych określanych jako New Age. Jest ... more Lata 80. i 90. XX wieku to czas pojawienia się prądów kulturowych określanych jako New Age. Jest on propozycją eklektycznego, holistycznego, subiektywnie podejmowanego interpretowania rzeczywistości, dowolnie łączących najróżniejsze wierzenia, mity, zabobony, tradycje itp. Przemieszanie często przeciwstawnych sobie elementów stwarza duże trudności interpretacji i opisu tego nurtu, stąd częste uciekanie się do pewnych obrazów, metafor, pozwalających wyrazić specyfikę New Age. Mówi się więc o nim jako o "szwedzkim bufecie", "supermarkecie", "sałatce", "jeziorze, do którego spływają przeróżne strumienie". Ma to uświadomić różnorodność elementów, przypadkowość ich połączeń, jak i możliwość ich swobodnego wyboru -każdy znajdzie tu coś dla siebie.
Warszawskie Studia Teologiczne, 2019
Ks. Franciszek Manthey (1904-1971) to człowiek kształtowany przez dwie kultury: polską i niemieck... more Ks. Franciszek Manthey (1904-1971) to człowiek kształtowany przez dwie kultury: polską i niemiecką. Jest to typowe dla mieszkańców Pomorza jego generacji. Decyduje o wielkim kulturowym bogactwie, ale niejednokrotnie staje się problematyczne, jeśli chodzi o określenie narodowej przynależności. Ta szczególna sytuacja zrodziła w nim pytanie o narodową identyfikację, która zaowocowała teologiczną refleksją nad „małą ojczyną” (niem. Heimat). Stało się to punktem wyjścia do stworzenia interesującej koncepcji narodowo-religijnej tożsamości, którą buduje w odniesieniu do teologii biblijnej, kreatologii i antropologii teologicznej. Manthey twierdzi, że człowiek z racji swej struktury ontycznej: cielesno-duchowej posiada dwojakiego rodzaju zadomowienie. Stanowi je najpierw mała ojczyzna – kraj dzieciństwa, wzrostu i rozwoju, determinujący światopogląd i osobisty świat wartości. Drugim natomiast jest Bóg – ostateczny cel i ojczyzna człowieka. Taka koncepcja człowieka determinuje postawę człowieka, które manifestuje się w przestrzeni wiary poprzez spełnianie obowiązków wobec małej ojczyzny i służby Bogu.
Father Franciszek Manthey (1904-1971) is a man shaped by two cultures: Polish and German. This is typical of the Pomerania inhabitants in his generation. This is a great cultural inheritance, but often becomes problematic when it comes to determining national belonging. Such a particular situation raised in him the question of national identification which resulted in a theological reflection on the "little homeland" (German: Heimat). This became the starting point to create an interesting concept of national-religious identity, which he builds in relation to biblical theology, creatology and theological anthropology. Manthey claims that a person by virtue of its ontological structure, corporeal and spiritual, has a twofold sense of home. First, this is a little homeland - a country of childhood, growth and development, determining personal worldview and values. The other is God - the ultimate goal and homeland of man. Such a concept of man determines the attitudes of each individual which manifests itself in the space of faith by fulfilling duties to the small homeland and to the service of God.
BIBLIOTEKA POSTSCRIPTUM POLONISTYCZNEGO, 2015
Franciszek Sawicki (1877–1952) is a thinker of two cultures. A strong relationship with his nativ... more Franciszek Sawicki (1877–1952) is a thinker of two cultures. A strong relationship with his native Pomerania and the specificity of this region had a huge impact on his worldview based on elements of Polish and German heritage. His philosophical and theological writings focus on a dialogue between these two mentalities and cultural ways of functioning while searching for the space of coexistence. In the field of science and Christianity, Franciszek Sawicki was able to rise above nationalism of his time, seeing a chance to cross the traditional boundaries and divisions. Therefore, many people in his lifetime were inspired by his bilingual achievements as well as the two cultures are inspired today
Warszawskie Studia Teologiczne, 2018
"Generation Y" is a term proposed among others by Zygmunt Bauman to characterize the youngest gen... more "Generation Y" is a term proposed among others by Zygmunt Bauman to characterize the youngest generation of contemporary societies, largely shaped by postmodernism. Postmodernist world of chaotic difference, temporary character, and uncertainty has significant effects on a person who is spilt over to no identity or many different identities and becomes in her life the tool and consumer without personality. In this context, the identity is losing sustainability and human person is losing the identity uniqueness. Awareness of subjectivity, identity and development of personal and spiritual spheres of life, as well as a reference to fundamental human values can bring solution for the postmodern person. Such development is possible when at the starting point we consider human person as a whole and unity. It cannot be limited to scientific, fragmented, and reduced to the material dimension of human existence. Life without its fundamental spiritual values loses not only its meaning but leads to self-destruction. The way to find the meaning and value of human life, as well as its dignity, is a return to classic solutions philosophy that recognizes the man as a person.
Opieka nad osobą starszą. Studium moralno-społeczne, red. J. Szulist, W. Cichosz, Pelplin, 2018
Obecnie dostrzec można tendencje kulturowe, usiłujące ograniczyć rozumienie człowieka do jego wym... more Obecnie dostrzec można tendencje kulturowe, usiłujące ograniczyć rozumienie człowieka do jego wymiaru cielesnego. Nie oznacza to jednak promocji koncepcji materialistycznej, lecz usiłowanie nadania ludzkiej cielesności cech duchowych. Jej najbardziej dostrzegalnym wyrazem jest powszechne kreowanie obrazu człowieka zdrowego, młodego i sprawnego, z jednoczesną pogardą dla tego co słabe, chore czy stare. Wtedy refleksja nad człowiekiem przestaje być szukaniem prawdy o nim, lecz kreacją nierzeczywistego, idealnego obrazu. Ma to konsekwencje w promocji mitu o nieśmiertelności, będącego wypadkową hedonizmu, sekularyzmu i kontestacji klasycznych (w tym chrześcijańskich) ujęć człowieka. Kult ciała idealnego w połączeniu z wymazaniem myśli o śmierci rodzą postawę radosnego i bezstresowego skupienia na doraźności, bez wysiłku stawiania pytań o cel i sens egzystencji, wybory moralne, odpowiedzialność czy wartości.
At present, there are cultural tendencies that try to limit the understanding of man to his physical dimension. This is not to promote the concept of materialistic, but an attempt to give human corporeality spiritual qualities. The most perceptible expression of this concept is the widespread creation of a healthy, young and fit man, with contempt for what is weak, sick or old. Then the reflection on man ceases to be a search for the truth about him, but the creation of an unreal, ideal image. It has consequences in the promotion of the myth of immortality as a result of hedonism, secularism and the contestation of classical (including Christian) concepts of human being. The cult of the ideal body combined with the erasure of the thoughts of death give rise to a joyful and stress-free focus on the immediate, effortless questioning about the purpose and meaning of existence, moral choices, and responsibility or values.
Studia Pelplińskie, 2017
Resumen: Las ciencias contemporáneas intentan encontrar una clave para interpretar la realidad y... more Resumen:
Las ciencias contemporáneas intentan encontrar una clave para interpretar la realidad y de esta manera comprender la situación vital del hombre y también los motivos de numerosos fenómenos en su funcionamiento en el mundo. Estos fenómenos tienen una influencia en la condición humana y, en consecuencia, en la manera de percibirse a si mismo por el hombre y también depercibir el fin y el valor de su existencia. Una posibilidad de tantas de interpretación de la condición humana puede ser el término sociológico de anomia. El término, introducido por primera vez por el sociólogo Émile Durkheim, significa una incoherencia del sistema de normas y principios que determinan la actividad humana ordenando la esfera de la acsiología y la visión teleológica de la vida. Como consecuencia, nace en el hombre la sensación de incertidumbre y sinsentido de la vida. Esto está visible sobre todo en la esfera praxeológica de la existencia humana. El fenómeno de la anomia especialmente está visible en el hecho de la degradación de las relaciones interpersonales, las que son sustituidas por diferentes logros de la civilización. Estos logros nos permiten vivir cómodamente, pero finalmente traen la desesperanza y la soledad. La civilización y la tecnología no pueden llenar el vacío que es resultado de la individualización del sistema de valores y del desteismo de la espiritualidad. Un modo de vencer los fenómenos que resultan de la anomia social, es hacer conciente al hombre del significado de las relaciones interpersonales y de los valores y los principios objetivos como factores indispensables para construir un ser humano de modo pleno y razonable.
Streszczenie:
Współczesne nauki o człowieku próbują znaleźć klucz interpretacji rzeczywistości i w ten sposób zrozumieć sytuację człowieka i przyczynę licznych zjawisk w jego funkcjonowaniu w świecie. Mają one wpływ na ludzką kondycję i w konsekwencji na sposób postrzegania przez człowieka siebie, celu i wartości swojej egzystencji. Jedną z możliwości interpretacji ludzkiej kondycji może być socjologiczne pojęcie anomii. Termin ten, wprowadzony pierwszy raz przez socjologa Emila Durkheima – oznacza niespójność sytemu norm i zasad, determinujących ludzkie działanie, porządkujący przestrzeń aksjologii i teleologiczną wizję ludzkiego życia. W konsekwencji rodzi się w człowieku poczucie niepewności i bezcelowości życia. Dostrzegalne jest to przede wszystkim w sferze prakseologicznej ludzkiej egzystencji. Zjawisko anomii szczególnie wyraźnie dostrzegalne jest w fakcie degradacji relacji międzyludzkich, które zostają zastąpione przez najrozmaitsze osiągniecia cywilizacyjne. Pozwalają żyć wygodnie, ale ostatecznie rodzą beznadzieję i samotność. Cywilizacja i technologia nie potrafią wypełnić pustki, która jest efektem zindywidualizowania systemu wartości i deteizacji duchowości. Sposobem przezwyciężenia zjawisk, które są skutkiem społecznej anomii, może być uświadomienie człowiekowi znaczenia międzyosobowych relacji i obiektywnych wartości jako czynników niezbędnych dla sensownego i pełnego budowania człowieczeństwa.
Summary
Modern approaches in the human sciences integrate an understanding of human condition and the cause of numerous phenomena in his functioning in the world, trying to find the key to the interpretation of reality. They have an impact on the human condition and, consequently, on how people perceive themselves, the purpose and the value of their existence. There are many approaches to the interpretation of human condition and one of them may be the sociological concept of anomie. The term was introduced by the French sociologist Émile Durkheim. The theory of anomie describes a social instability resulting from a breakdown of standards and values determining human activity, ordering the space of axiology and the teleological vision of human life. As a consequence, the individuals may have a sense of futility and lack of purpose. It is perceived primarily in the praxeological realm of human existence. The phenomenon of anomie is particularly noticeable in the fact of the degradation of interpersonal relations, which are replaced by a diverse array of the achievements of civilization. They allow living comfortably but ultimately are giving birth to hopelessness and loneliness. Civilization and technology cannot fulfill the void that is the result of the individualization of the value system and desacralization of spirituality. Making people aware of the importance of interpersonal relationships and objective values, the necessary factors for a meaningful and complete human development, should be considered as a useful method of overcoming the consequences of anomie.
Credo Domine adiuva uncredulitatem meam. Księga jubileuszowa dedykowana Ojcu Profesorowi Jackowi Salijowi OP, red. J. Kupczak, C. Smuniewski, Poznań-Kraków 2017, 2017
ks. Jarosław Babiński EKOLOGICZNA INTERPRETACJA KREATOLOGII ainteresowanie teologów ekologią uzna... more ks. Jarosław Babiński EKOLOGICZNA INTERPRETACJA KREATOLOGII ainteresowanie teologów ekologią uznać należy za niezwykle konkretny wyraz realizacji postulatu Vaticanum II, wzywającego Kościół do czytania "znaków czasu" 1 . Od lat sześćdziesiątych XX wieku obserwujemy bowiem ciągły wzrost zainteresowania tą tematyką w ramach systematycznie uprawianych nauk teologicznych 2 , ale również w praktyce -poprzez aktywne angażowanie się chrześcijan w rozmaite ruchy i organizacje proekologiczne 3 .
vIn his teaching John Paul II repeatedly gives his opinion on themes associated with ecology. His... more vIn his teaching John Paul II repeatedly gives his opinion on themes associated with ecology. His teaching largely contributed to the development of a new theological field of knowledge - eco-theology – that focuses on problems which are an effect of the expansion of the technological civilization, particularly in the light of God's revelation. John Paul II formulates the demand of the necessity to take determined action regarding concerns for the preservation of the natural environment. He acknowledges the sources of existing conflict between man and nature, as having its origins in the worldwide disproportionate development of society, poverty and the unfair distribution of wealth. Here he pays attention to modern reductionism which characterizes the understanding of human nature – expressed in the minimalization of the importance of human spirituality and at the same time assuming the unrestricted right of man to control the world. These phenomena - characterized as "ecological sin", must become an active concern of the Church in our time. Thus the Pope stipulates not only the awakening of environmental awareness but also taking active measures aimed at distancing the apparition of ecological catastrophe.
The speech made by Benedict XVI at Ratyzbon University provoked various responses in the non - C... more The speech made by Benedict XVI at Ratyzbon University provoked various responses in the non - Catholic circles (the Islams, the community of the Protestant faith as well as the circle of secular intellectuals). It was interpreted and critcised in many different aspects while Pope's main postulance is described in the appeal to combine all the effort, especially at universities, to be able to find the truth. It demands reintroducing the proper position of theology at universities. This will create the best and integral image of a man and the widest sphere of the culture and outlook on life dialogue including religious elements.
Przemówienie Benedykta XVI na uniwersytecie w Ratyzbonie wywołało rozmaite reakcje w środowiskach niekatolickich (wyznawcach islamu, wspólnocie kościołów protestanckich, środowiskach laickich intelektualistów). Spotkało się z ich strony z bardzo różnymi interpretacjami i krytyką. Tymczasem główny postulat papieża wyraża się w apelu jednoczenia wysiłku wszelkich środowisk, zwłaszcza na uniwersytetach, celem odnajdywania prawdy. Wymaga to przywrócenia teologii należnego jej miejsca w przestrzeni uniwersytetu, by tworzyć możliwie najbardziej pełny i integralny obraz człowieka oraz szeroką, uwzględniająca pierwiastek religijny przestrzeń dialogu kultur i światopoglądów.