Irida Hoti | Luigj Gurakuqi, Shkoder, Albania (original) (raw)

Papers by Irida Hoti

Universiteti "Luigj Gurakuqi", Shkoder, Albania, 2017

LANGUAGE DIDACTICS - GLOTTODIDACTIC, APPRACH AND TEACHING TECHNIQUES Language Didactics or Glot... more LANGUAGE DIDACTICS - GLOTTODIDACTIC, APPRACH AND TEACHING TECHNIQUES

Language Didactics or Glotodidactics is a discipline that analyzes and puts in practice theoretical approaches, methods and techniques for language learning. Glottodidactics should not be confused with language learning (language education), which is the object of seeking discipline. It is defined as "theoretical-practical" in what it aims "to know" than "to solve" the meaning of the language: in short, it participates in both theoretical and practical dimensions. Glotodidactic techniques sustain the understanding and usage of language.

The importance of knowing and applying the standards in scientific research at University is of a... more The importance of knowing and applying the standards in scientific research at University is of a great value, because it first avoids plagiarism and secondly shows originality. In this paper we will represent the scientific research standards as one of the principal criteria for student " s evaluation. Scientific research as an original presentation of a course task or dissertations at university requires being effectively based on standards, which show the quality of the written work. So a variety of exercises that provide serious practice in both learning and writing process and developing a final written paper can affect the quality of a written paper. An important feature is the reference on which a researcher is relied on. This reference must be used effectively into the body of the writing, as to fit with the whole idea of the writing. If writing is considered a repeated process with progressive and regressive phases, in this way must be conceptualized the first difficulties faced by the new researcher (our student). So the approaches and methods used in doing a scientific research, the application of its standards lead to a great evaluation. Scientific research is a systematic process that focuses on being objective and in gathering information for analysis so that the researcher can come to a conclusion. The scientific research standards as one of the principal criteria for student " s evaluation is of a great value. Its importance starts by the first steps of the research, so by choosing a topic, exploring in the proper research field, reading as much from the same topic, then writing about the topic with an original idea. Knowing and applying scientific research standards at University is useful and a necessity. " The first advice that can be given to learn how to write, is to read as much as we can in the field we want to search, especially from the well known writers of that field. Reading helps " to absorb " without understanding the technique of writing, the structure of such writings and the progress of their process. " (Memushaj, 2005)

Social Sciences and Humanities Journal (SSHJ), Mar 2016

The parents nowadays are being part of the school as parents, as partners, as collaborators and a... more The parents nowadays are being part of the school as parents, as partners, as collaborators and as stakeholders. Their communication with the school and teachers plays an important role in the pupils' academic achievement in school, pupils' motivation and interest in learning. It may also serve to increase children's confidence in their abilities and interest. This study tends to present the situation of the communication and information between parents and teachers in rural areas in Shkodra District. To highlight this process we have done a questionnaire with the parents of children of 6 rural area schools in Shkodra's District, to reflect some of their point of view about this communication. This is a point survey. To select the sample was used the sampling with stratification, where in each layer was made from a simple random sample. 300 questionnaires were distributed (mostly with closed questions) in six different villages, 50 questionnaires for each

PEDAGOGICAL AND SCIENTIFIC TERMINOLOGY TO HELP THE ALBANIAN LANGUAGE TEACHING Knowing and using ... more PEDAGOGICAL AND SCIENTIFIC TERMINOLOGY TO HELP THE ALBANIAN LANGUAGE TEACHING

Knowing and using the right terminology in the teaching process has a great importance for the teacher’s professional development.
The teachers must not only know this terminology, but also apply it in their teaching process. Apart the scientific and pedagogical terminology, the teachers nowdays are facing also educational technology which refers to a lot of technology terms they must know and use in their everyday teaching.
In this paper are explained 50 terms for the language teachers, to help them understand, know the right definition and use them properly in their teaching/learning process.

OASP journal, Jul 2015

ABSTRACT The parents nowadays are being part of the school as parents, as partners, as collabora... more ABSTRACT
The parents nowadays are being part of the school as parents, as partners, as collaborators and
as stakeholders. Their communication with the school and teachers plays an important role in the
pupils’ academic achievement in school, pupils’ motivation and interest in learning. It may also
serve to increase children's confidence in their abilities and interest. This study tends to present
the situation of the communication and information between parents and teachers in rural areas
in Shkodra District. To highlight this process we have done a questionnaire with the parents of
children of 6 rural area schools in Shkodra’s District, to reflect some of their point of view about
this communication. This is a point survey. To select the sample was used the sampling with
stratification, where in each layer was made from a simple random sample. 300 questionnaires
were distributed (mostly with closed questions) in six different villages, 50 questionnaires for
each village) Shkodra district. The distribution was in rural areas in north and south of Shkodra.
The distribution period was December 2013 - January 2014. The data were elaborated with
SPSS.20
Keywords: children, communication, parents, rural area, school

Journal of Educational and Social Research Special Issue, Vol. 3, No. 6, April 2012 , pg 47-54. ISSN 2039-9340(print): ISSN: 2039-2117X(online), Tiranë 2012. “2st International Conference on Human and Social Sciences”, Tiranë, Albania, 2012

Abstract The communication teachers –parents is going to be even more essential for the progress... more Abstract
The communication teachers –parents is going to be even more essential for the progress of the child. So it tends to be direct and all inclusive with the aim of evidencing the progress of the success of the child. The information, is very important in transmitting the changes and the new ideas in the educational process, as a primary form of communication .This study tends to analyze some problems faced in information and as a result in communication parents - teachers. To highlight these problems we have done a questionnaire with approximately 100 parents of primary and secondary school children, from which we tend to present that the information in our schools is not in the required expectations, especially in public schools. In non-public schools, in which the information is more formal and institutional toward every parent are also evaluated some details and elements as: parents meeting, school activities, tests etc., consequently the communication is more different in the simplicity, objectivity in evaluation and judgment. On the other hand this study tends to bring different forms of communication, which are applicable nowadays in Shkodra city schools. Also what they suggest to do in their point of view, what they want from the school, how they want to collaborate with teachers and other staff to be more fruitful and successful for their children.
Key words: children, communication, information, parents, school.

Buletin i Shkencave- Seria e Shkencave Didaktike, Shkoder, 2015

On the meaning of the terms “Method”, “Strategy”, “Technique” in Albanian language teaching Th... more On the meaning of the terms “Method”, “Strategy”, “Technique” in Albanian language teaching

The terms ‘method’, ‘strategy’, ‘technique’, so used in the teaching process are part of every language teaching stage. The term ‘method’ is used so much, that rarely is understood its problematic nature. The same term is used to refer to two language teaching elements, method as proposed by the theorecians and the metodh practiced by the teachers. What the teachers do into the classroom is different from what is claimed by the theoreticians. In our schools teaching is based on pupil centered method and the techniques used are limited. So in this paper we are recommending some new techniques, to be used into a method can be effective in language learning. The methods and techniques seek a strategy from the teacher to direct toward the pupil in knowing, analyzing the known/ unknown knowledge. Into a method can be used several techniques. The strategy chosen to realize a method or technique is individual to the teacher.

Anglisticum Journal (IJLLIS), Volume: 2 | Issue: 4 |, Aug 2013

Language teaching is a very important process in forming the personality of the pupils and extend... more Language teaching is a very important process in forming the personality of the pupils and extending their knowledge in different fields. Teaching process, formal or informal, leads to the achievement of the subject/theme objectives according to standards and the most important in the integration of the theory and practice for a better spoken, written and understanding of the language. The organization of school and further education has long been associated with the idea of a curriculum. Language curriculum includes theory and practice, because they go ahead together fulfilling each – other, by interconnecting four components: reading, speaking writing and grammar. Language teaching through this integrated process is also based on Herbart’s theory “The practice without theory passes in routine, otherwise the theory without practice goes through the mist of abstraction.” A pupil can achieve the theory to serve the practice, and the teacher must find a connection between theoretical value and pedagogic utility. This study shows how useful is the integration of the theory and practice in language teaching by emphasizing language learning/teaching at school, language curriculum sustained and leaded by the teacher’s role.

Buletin i Shkencave- Seria e Shkencave Shoqerore, Shkoder, 2010

Termi gjuhësi e aplikuar u shfaq në vitin 1940 përmes përpjekjeve të mësuesve të gjuhës, të cilë... more Termi gjuhësi e aplikuar u shfaq në vitin 1940 përmes përpjekjeve të mësuesve të gjuhës, të cilët donin të bashkoheshin me gjuhëtarët dhe të shkëputeshin nga mësuesit e letërsisë. Në mesin e viteve 1950 , u hap shkolla e Gjuhësisë së Aplikuar në Universitetin e Edinburgut (më 1956) dhe u krijua Qendra për Gjuhësi të Aplikuar (CAL, 1959) në Shtetet e Bashkuara. Gjatë viteve 1960, termi u institucionalizua në Shoqërinë ndërkombëtare të gjuhësisë së aplikuar (AILA, 1964) me evoluimin e disa shoqërive të gjuhësisë së aplikuar (si ajo e Britanisë më 1967).
Termi “Gjuhësi e aplikuar” përfshin nëndisiplina të ndryshme gjuhësore, si edhe fusha ndërdisiplinare që përdorin metoda gjuhësore, si: pedagogji gjuhësore, psikolinguistikë, përvetësimin e gjuhës, përvetësimin e gjuhës së dytë, përkthimin, analizat krahasuese, planifikimin e gjuhës, leksikografinë, gjuhësinë e njehsuar, etnolinguistikën, sociolinguistikën etj. Gjuhësia e aplikuar ndryshon nga gjuhësia teorike. Termi “gjuhësi e aplikuar” në disa raste keqkuptohet, duke qenë se në shumë nga nëndisiplinat gjuha studiohet si nga perspektiva teorike ashtu edhe nga ajo praktike. Për më tepër disa fusha duhet të konsiderohen “aplikime” të gjuhësisë.
Gjuhësia e aplikuar si fushë po shfaq interes gjithnjë e në rritje në fushën e gjuhësisë. “Ajo nuk mund të kuptohet përveçse përmes një procesi të mbështetur dhe të vetëdijshëm të ndërtimit të njohurive ndërdisiplinare dhe shumëdisiplinare, i të menduarit dhe të bërit.” Ndërtimi i njohurive është një kusht vendimtar për të analizuar dhe interpretuar strukturat, përmbajtjet dhe vlerat kryesore të disiplinave përbërëse të gjuhësisë së aplikuar. Të menduarit përfshin të menduar kritik, reflektiv, racional rreth problemeve, teorive, parimeve dhe praktikave duke arsyetuar rezultatet e kërkimit dhe planifikimin e kujdesshëm dhe efikas të mësimdhënies dhe objektivave të të mësuarit, proceseve, strategjive, rezultateve.

Vështrim mbi veprën “Vargënimi N’gjuhë Shcype me gni Fjalorth shcyp – frangisht n’marim” ... more Vështrim mbi veprën “Vargënimi N’gjuhë Shcype me gni Fjalorth shcyp – frangisht n’marim”

“Vargënimi N’gjuhë shcype” është vepra e parë në gjuhën shqipe për problemet e vargnimit. Ky libër i botuar në Napoli, në vitin 1906 nga Luigj Gurakuqi, nën pseudonimin Lekë Gruda është shkruar me alfabetin e Bashkimit. Ai shprehet se vetëm me tri Oroe do ta kryejë detyrën e tij, të cilat janë:
1. E-ja e hapur të theksohet gjithmonë në dialektin toskërisht, sepse në gegërisht nuk është e nevojshme t’i vihet theksi kur gjendet në fillim, në fjalë njërrokëshe apo kur ndodhet e dyzuar.
2. Zanoret hundore shënohen me theks (^) sipër.
3. Zanoret e gjata tregohen duke u dyzuar.
Si libër i parë ka meritën e madhe, sepse çau në një fushë të re me qëllim që të ndihmonte në përparimin e letërsisë sonë. Ai bëri të ndërgjegjshëm lexuesit e tij se që të bëhesh poet nuk mjafton ta ndjesh vetëm me zemër atë që shkruan dhe se nëpërmjet poezisë gjuha shqipe mund të shprehë ide të larta e të thella me një formë të përsosur.
Në parathënie shprehet për dobësi në vjershërinë tonë popullore në drejtim të saktësimit të elementeve metrike të vargut, sepse vargjet janë përcjellë të shumtën e herës me muzikë. Gjithashtu ai thekson se u vu të shkruante disa rregulla përmbi masë e të përmbledhun të vargjeve, që janë si të thuash “vesha e stolija e vjershës”, të cilat ia vë përpara shkrimtarëve, që vjersha shqipe të përparojë çdo ditë e më tepër e t’i përgjigjet me mendime e me ide. Gjithashtu thekson se “Një gjuhë që për sa e sa kohë mbet pa u lëvruar në terr e në harresë, kur nis për të parën herë të shkruhet e të punohet shfaq e sjell me vete vështirësi të mëdha.”

Buletin i Shkencave- Seria e Shkencave Didaktike, Shkoder, 2014

Research in classroom, methodological importance Classroom research is a broad term for empiri... more Research in classroom, methodological importance

Classroom research is a broad term for empirical investigations, that use the classroom as the main research site. The term concerns any study that examines how teaching and learning take place in context. For teachers, a primary reason for doing research is to become more effective teachers. Research contributes to more effective teaching, not only by offering definitive answers to pedagogical questions but by providing new insights into the teaching and learning process.
This article, through a short historical view of early classroom research, tends to emphasize the methodological importance of classroom research and its importance to value effective teaching.
In this article are also given some classroom research models, which can be applied in language hours in the classrooms as: classroom research related to language textbool, research in vocabulary etc .

The contribution of Shkodra’s teachers for the learning of Albanian language through the magazine... more The contribution of Shkodra’s teachers for the learning of Albanian language through the magazine “New school”

Shkodra had a grup of teachers prepared in foreign schools for pedagogy and they reflected their skills in the magazine “New school”. Their aim was “...wanting to be useful to the teachers, to be valuable at the same time to the nation, who poorly, from the poverty or the absence of schools or other obstacles, has remained without lessons and in the darkness” and the authors have tried to speak with the language of the people.
The articles consist on:
- the importance of learning the albanian language,
- the importance of writing in proportion to the speaking,
- the importance of the book etc.
Meanwhile their contribution dates on 1921 the articles are useful and valuable also nowadays for the new teachers.

Në tekstet e reja të gjuhës shqipe vihet re një pasuri e madhe leksikore nga njëri nivel shkoll... more Në tekstet e reja të gjuhës shqipe vihet re një pasuri e madhe leksikore nga njëri nivel shkollimi në tjetrin me larmi fragmentesh nga autorë të vjetër shqiptarë, autorë të Rilindjes, autorë bashkëkohorë dhe autorë të huaj. “Njohja dhe respektimi sa më i plotë i anës shkencore të gjuhës shqipe dhe i normave të përdorimit të saj, pasqyrimi i tyre në programe dhe tekste në mënyrë sa më të qartë didaktike, e bën shkencën e gjuhës të aplikueshme, duke i dhënë ndërkohë edhe një rëndësi të madhe për praktikën shkollore.”
Nëpërmjet kësaj kumtese do të paraqiten prurje gjuhësore kryesisht leksikore, përmes teksteve të gjuhës shqipe në: 1. Leksiku me fjalëformim shqip; 2. Leksiku me fjalëformim joshqip; 3. Leksiku nëpërmjet ligjërimeve dhe terminologjisë.
Gjuha e autorëve të teksteve paraqitet e larmishme, me gjuhë të pasur, plot neologjizma. “Lindja e fjalëve të reja nxitet nga zhvillimet e pandërprera të ekonomisë, tregtisë, transportit, teknikës, shkencës etj. si dhe nga fakti që nga leksiku i gjuhës dalin jashtë përdorimit e vjetërohen shumë fjalë e për t`i zëvendësuar ato duhen krijuar fjalë të tjera. Vetë kërkesat e jetës e të shoqërisë janë shkaku që të lindin fjalë të reja dhe ato formohen, duke u mbështetur në pasurinë e gjuhës e sipas ligjësive të saj.„
Në gjuhën e shkrimtarëve vihet re tendenca për krijimin e fjalëve të reja të përbëra, në të shumtën e rasteve me formime shqip, por ndonjëherë edhe me formime joshqip. Krijimi i këtyre neologjizmave, si edhe përdorimi i disa shprehjeve tërheqëse për nxënësin e ndihmojnë atë në zgjerimin e leksikut të tij.

Veprimtaria e gjerë krijuese, hulumtuese, analizuese dhe sintetizuese e Selman Rizës tërheq vëmen... more Veprimtaria e gjerë krijuese, hulumtuese, analizuese dhe sintetizuese e Selman Rizës tërheq vëmendjen jo vetëm të gjuhëtarëve a studiuesve shkencorë, por edhe të mësuesve të gjuhës shqipe, sepse ai “Pasuroi teorinë dhe praktikën e gjuhësisë me ide, interpretime dhe gjetje të reja.”
Nisur nga fushat kryesore ku Selman Riza ka lënë gjurmë në gjuhësinë shqiptare: “Morfologji e gjuhës së sotme shqipe dhe morfologjia historike e saj”, “Gjuha e shkrimtarëve tanë të vjetër shqiptarë dhe arbëreshë” dhe “Kritika gjuhësore”, krahas vlerave dhe dhuntive të gjuhëtarit a studiuesit me studime të njëpasnjëshme ai u shqua edhe në profesionin e mësuesit, për dëshirën e zjarrtë që t’i vinte njohuritë dhe energjitë e tij në shërbim të shkollës. Didakti Koli Xoxe shprehet: “Nga jeta dhe vepra e e tij në Shqipëri shumë mund të mësojnë, si rregull, që nga mësuesi më i thjeshtë deri te shkencëtari këmbëngulës.”

Rëndësia e kompetencës komunikative si përftesë e kompetencës gjuhësore që një individ folës zotë... more Rëndësia e kompetencës komunikative si përftesë e kompetencës gjuhësore që një individ folës zotëron, llojet e kompetencës komunikative janë elemente të rëndësishme për të kundruar ndikimin e kësaj kompetence në të mësuarin e gjuhës.
Në këtë artikull do të trajtohet mësimdhënia e gjuhës komunikative si një praktikë për mësimin e gjuhës, parimet kryesore të mësimdhënies komunikative, aplikimin e tyre në tekstet e gjuhës shqipe si dhe ndikimi dhe rëndësia e kësaj kompetence në mësimin e gjuhës.
Mësimdhënia e gjuhës komunikative është një praktikë për të mësuarin e gjuhës, e cila thekson se qëllimi i mësimit të gjuhës është kompetenca komunikative, e cila kërkon ta bëjë të kuptueshëm komunikimin dhe përdorimin e gjuhës, si një vatër e të gjitha veprimtarive të të nxënit në klasë.

This study tends to give a general statement of the methodology of applying translation theory in... more This study tends to give a general statement of the methodology of
applying translation theory in teaching and of the necessity and
importance of translation teaching. The translational process is a
long way to be first comprehend and second to be acted, so we
must be certain of: The kind of theoretical knowledge to be taught;
The kind of theoretical knowledge to be applied; The techniques to be
used for a better translation; To find out if he or she has gained a
translator competence.
From a methodological angle, is also introduced a case study model
for translation teaching based on theories – techniques - practice,
which involve some common mistakes in students’ versions and
some defects in teachers’ teaching methodologies and of course
some essential characteristics that any good translator should have.
To apply translation theories in teaching is as difficult as teaching
the whole language (grammar, spoken and written language), but if
a student knows well the grammar of the language and has good
knowledge he may not be immediately a good translator but can try
to be by practicing it.

This paper highlights some important aspects of language learning at school. It attempts to prese... more This paper highlights some important aspects of language learning at school. It attempts to present a
comparative view on English textbook and Albanian language textbook. Firstly, is analyzed how far these
texbooks are identical and different in terms of the structure of the text. Secondly, is shown the extension of
grammatical knowledge, their integration with writing, reading and speaking, on second and sixth grade. The
textbooks analyzed in this paper are applied in albanian schools in the second and sixth grade.

Books by Irida Hoti

Pegi, 2019

Libri “Ushtrime dhe teste gjuhësore”, për nxënësit e arsimit të mesëm të përgjithshëm ... more Libri “Ushtrime dhe teste gjuhësore”, për nxënësit e arsimit të mesëm të përgjithshëm synon zhvillimin e njohurive, shprehive gramatikore dhe drejtshkrimore si dhe përdorimin e saktë të gjuhës shqipe. Libri është i konceptuar në tri pjesë: I. Ushtrime mbi disa çështje të rëndësishme gramatikore; II. Teste gjuhësore sipas klasave; III.Përgatitje për provimin e maturës- Teste gjuhësore. Libri përmban edhe një ‘Përmbledhje gramatikore’, për disa çështje të rëndësishme gjuhësore, të cilat mund t’u vijnë në ndihmë nxënësve kur zgjidhin ushtrimet e testeve.
Libri shoqërohet edhe me një syth të veçantë ‘Çelës për ushtrimet dhe testet gjuhësore’, ku janë dhënë zgjidhjet e ushtrimeve dhe të testeve të këtij libri. Ky libër u shërben të gjithë nxënësve dhe mësuesve duke qenë se përmban ushtrime të zgjidhura për secilën temë gramatikore sipas secilit nivel shkollimi të arsimit të mesëm të përgjithshëm.

Sheuqet Muka-Shkodrani, 2019

Libri "Sheuqet Muka-Shkodrani", i kushtohet gjyshit tim të ndjerë, të cilin më së shumti e njoha ... more Libri "Sheuqet Muka-Shkodrani", i kushtohet gjyshit tim të ndjerë, të cilin më së shumti e njoha pikërisht përmes letrave nga burgu, por edhe si dëshmi e një kulture të gjithanshme, në veçanti gjuhësore dhe e një përgjegjshmërie të lartë si prind dhe edukator. Duke kundruar një nga një për të disatën herë 103 letrat dërguar familjarëve në vitet 1951-1965, më krijohen ndjesi reflektive dhe emotive, të cilat mbartin të mpleksura disa aspekte:
- Optimizmi që shprehet përmes këtyre letrave, megjithëse i dënuar me 25 vjet burg.
- Përpjekja për të edukuar dhe motivuar fëmijët përmes letrave nga burgu.
- Ndjeshmëria, stili dhe kaligrafia e përsosur.
-Leksiku i pasur me sinonime, homonime, kompozita e frazeologjizma të shumta.
Pikërisht mbi disa gjetje dhe pasuri leksikore përmes këtyre letrave do të mbështetet ky hulumtim.

Hyrje Libri “Mësimdhënia e gjuhës shqipe përmes veprimtarive krijuese dhe ndërvepruese - K... more Hyrje

Libri “Mësimdhënia e gjuhës shqipe përmes veprimtarive krijuese dhe ndërvepruese - Kreativiteti dhe interaktiviteti”, për studentët dhe mësuesit e gjuhës shqipe, si i pari në serinë e librave mbi mësimdhënien e gjuhës shqipe, krahas një vizioni të ri për mësimdhënie kreative dhe interaktive të shpie edhe drejt një hullie të re të mësimit të gjuhës shqipe, atë përmes veprimtarive kreative dhe interaktive. Këto veprimtari e formësojnë një nxënës jo vetëm të zotërojë gjuhën shqipe në të gjithë parametrat gjuhësorë, por edhe t’i interpretojë ato sipas origjinalitetit të tij në situata të larmishme dhe të motivohet herë pas here për aftësitë e tij jo vetëm të lindura, por edhe të mundësuara nga këto veprimtari e situata në procesin mësimor.
Si libër i parë i kësaj natyre, ai vjen si një tekst i kërkuar, me mjaft informacion bashkëkohor jo vetëm teorik, duke paraqitur e trajtuar teknika e metoda të reja mësimdhënëse, duke zgjeruar dhe thelluar informacionin teorik për mësuesit, të cilët nuk shkojnë përtej teknikave tashmë të njohura si: breinstormin, kllaster, pesëvargësh, diagram veni, por duke u ofruar mësuesve veprimtari të ndryshme kreative dhe interaktive, si edhe lojëra gjuhësore, të cilat mund të përdoren në mësimdhënien e gjuhës shqipe.

Teknologjia dhe mësimdhënia është një syth shumë interesant, ku ngërthehen jo vetëm informacioni që secili mësues duhet të kërkojë nga vetëvlerësimi i mësimdhënies së tij, por edhe një rrugëtim i ri, të cilin ai mund ta ndjekë si një mësues bashkëkohor, i cili nuk duhet të mjaftohet vetëm me atë çfarë i ofron një shtëpi botuese dhe formimi i tij universitar.

Teksti është konceptuar në dy pjesë: 1. Kreativiteti dhe interaktiviteti në mësimin e gjuhës, 2. Kreativiteti dhe interaktiviteti përmes lojërave gjuhësore. Zbërthimi i materialit në krerë teorikë dhe praktikë i ka dhënë dimensione bashkëkohore trajtimit të çështjeve teorike që kanë të bëjnë me praktikat e mira mësimdhënëse dhe rëndësinë e punëve krijuese në mësimin e gjuhës.
- Pjesa e parë në katër krerë përfshin:
1. Kuptimi mbi kreativitetin në mësimin e gjuhës;
2. Kreativiteti në vlera moderne;

3. Praktika të mira për mësimdhënien e gjuhës shqipe, teknika dhe strategji që mundësojnë kreativitetin, si: Modele teknikash ‘Stuhi mendimi’, Teknika dhe metoda të larmishme kreative, Teknika

kreative bazuar në kompjuter;
4. Interaktiviteti përmes veprimtarive kreative.

- Pjesa e dytë me dy krerë përfshin:

5. Veprimtari që nxitin kreativitetin, si: Loja gjuhësore dhe të nxënit e gjuhës, Nxënia përmes lojës kreative, Teknologjia, loja dhe të nxënit etj.

6. Veprimtaritë kreative për të nxitur kreativitetin, si: Rëndësia e veprimtarive kreative në klasë dhe Veprimtari kreative sipas niveleve të shkollimit I-III, IV-VI, VII-IX.

Në kreun gjashtë janë të paraqitura edhe 120 lojëra gjuhësore të klasifikuara: 1.Të dëgjuarit, 2. Fjalor, 3. Të folurit, 4. Të shkruarit, 5. Praktikim i strukturave gjuhësore, 6. Përdorimi i TIK-ut, 7. Veprimtari kreative shumëfunksionale. Këto lojëra shoqërohen herë pas here edhe me historikun e lojës, si edhe tematikën ku mund të përdoren në tekstet e gjuhës shqipe.

Vetë emërtimi “Mësimdhënia e gjuhës shqipe përmes veprimtarive krijuese dhe ndërvepruese” paraqet një urë lidhëse mes metodologjisë mësimdhënëse dhe mundësive aplikuese të aftësive krijuese.

Fjalorthi shpjegues i rreth 100 termave mbi kreativitetin ndikon dukshëm në formimin e mësuesve të ardhshëm në përdorimin e duhur të kësaj terminologjie.
Ky studim mendojmë se do të shërbejë për:

- Formimin e studentëve universitarë e pasuniversitarë të gjuhës shqipe për formimin e tyre teorik mbi teknika e metoda të reja mësimdhënëse.
- Mësuesit e gjuhës shqipe, që të aplikojnë sa më shumë veprimtari kreative në mësimin e gjuhës, që të nxitin sa më shumë kreativitetin tek nxënësit.

Autoret
Prof.dr. Aljula Jubani
Dr. Irida Hoti
Prof.dr. Mimoza Gjokutaj

Universiteti "Luigj Gurakuqi", Shkoder, Albania, 2017

LANGUAGE DIDACTICS - GLOTTODIDACTIC, APPRACH AND TEACHING TECHNIQUES Language Didactics or Glot... more LANGUAGE DIDACTICS - GLOTTODIDACTIC, APPRACH AND TEACHING TECHNIQUES

Social Sciences and Humanities Journal (SSHJ), Mar 2016

PEDAGOGICAL AND SCIENTIFIC TERMINOLOGY TO HELP THE ALBANIAN LANGUAGE TEACHING Knowing and using ... more PEDAGOGICAL AND SCIENTIFIC TERMINOLOGY TO HELP THE ALBANIAN LANGUAGE TEACHING

OASP journal, Jul 2015

Buletin i Shkencave- Seria e Shkencave Didaktike, Shkoder, 2015

Anglisticum Journal (IJLLIS), Volume: 2 | Issue: 4 |, Aug 2013

Buletin i Shkencave- Seria e Shkencave Shoqerore, Shkoder, 2010

Buletin i Shkencave- Seria e Shkencave Didaktike, Shkoder, 2014

Research in classroom, methodological importance Classroom research is a broad term for empiri... more Research in classroom, methodological importance

Pegi, 2019

Sheuqet Muka-Shkodrani, 2019

Hyrje Libri “Mësimdhënia e gjuhës shqipe përmes veprimtarive krijuese dhe ndërvepruese - K... more Hyrje

kreative bazuar në kompjuter;
4. Interaktiviteti përmes veprimtarive kreative.

- Pjesa e dytë me dy krerë përfshin:

5. Veprimtari që nxitin kreativitetin, si: Loja gjuhësore dhe të nxënit e gjuhës, Nxënia përmes lojës kreative, Teknologjia, loja dhe të nxënit etj.

6. Veprimtaritë kreative për të nxitur kreativitetin, si: Rëndësia e veprimtarive kreative në klasë dhe Veprimtari kreative sipas niveleve të shkollimit I-III, IV-VI, VII-IX.

Autoret
Prof.dr. Aljula Jubani
Dr. Irida Hoti
Prof.dr. Mimoza Gjokutaj

HYRJE Të shkruarit akademik, siç nënkupton emri, është një lloj paraqitjeje krijuese që kërkohe... more HYRJE

Të shkruarit akademik, siç nënkupton emri, është një lloj paraqitjeje krijuese që kërkohet në universitet. Ai ndryshon nga shkrimet e tjera si ato personale, letrare, gazetareske ose të biznesit dhe kjo shpjegohet me atë që ky lloj krijimi (qoftë shkencor ose jo) ka një qëllim dhe marrës të përcaktuar qartë dhe karakterizohet nga tone formale ose jo.
Një punim shkencor fillon me një prezantim parak, që mund të jetë një detyrë kursi ose një temë diplome e për të vazhduar me një artikull periodiku, temë disertacioni etj.
Për hartimin e librit janë konsultuar një sërë literaturash bashkëkohore dhe janë ndjekur kritere rigorozisht shkencore në përpilimin e strukturës së tij, që lidhet me hulumtimin e programeve të huaja dhe vendase që kanë ndikuar në pasurimin dhe paraqitjen e plotë të temave. Në këtë pikë ka shërbyer edhe përvoja mësimdhënëse e autoreve të cilat kanë pasqyruar dhe sqaruar një sërë problemesh të diskutuara nëpër auditore me studentët që kanë zhvilluar këtë cikël leksionesh.
Teksti është konceptuar në tri pjesë: 1. Natyra e të shkruarit akademik, 2. Lloje të ndryshme shkrimesh akademike dhe 3. Rëndësia e njohurive drejtshkrimore në të shkruarin akademik.
- Pjesa e parë: Hartimi i një shkrimi akademik, synon të paraqesë një panoramë të përgjithshme të procesit të të shkruarit në mënyrë akademike, duke filluar me natyrën e një krijimi shkencor, fazat dhe kriteret kryesore të organizimit te citimeve dhe të referencave, strukturën formale të shkrimit deri në mënyrat e paraqitjes së bibliografive.
Kreu që ngjall interes dhe në të cilin është mbajtur qendrim nga autoret në lidhje me citimin e bibliografisë është «Struktura formale e shkrimit akademik dhe burimet», ku në mënyrë shumë të detajuar dhe me skema përmbledhëse janë renditur format e citimit të burimeve nga studiues të ndryshëm shqiptarë dhe të huaj në shkrimet e tyre akademike. Nëpërmjet këtij kreu, studentit a studiuesit të ri i jepen variante të ndryshme të paraqitjes së bibliografisë. Kjo mënyrë të konceptuari nuk është përmbledhur në asnjë nga botimet e këtij lloji.
- Pjesa e dytë: Lloje të ndryshme shkrimesh akademike, përfshin shkrimin e përmbledhjes, relacionit, procesverbalit, recensionit të një shkrimi shkencor, CV-së, projektit, intervistës, reportazhit, kronikës si edhe shkrimin e shkresave të ndryshme të dosjes së një universitari (kërkesë, dakordësi, deklaratë etj).
- Pjesa e tretë: Rëndësia e njohurive drejtshkrimore në të shkruarin akademik, nuk synon thjesht dhe vetëm parashtrimin e disa rregullave drejtshkrimore, por ndalet në ato pjesë të cilat lidhen drejtpërdrejtë me përdorimin e tyre në një punim shkencor.
Kështu duke filluar nga disa rregulla të përgjithshme të përdorimit të shkronjës së madhe dhe shkrimit të emrave të huaj, kalohet në përdorimin e shenjave të pikësimit, probleme me të cilat studentët do të ndeshen gjatë hartimit të krijimeve të përmasave të ndryshme.
Në fund të çdo kreu jepet krahas literaturës së shfrytëzuar edhe ajo e rekomanduar, e cila mund të shfrytëzohet nga studentët në seminare. Teksti është i ilustruar me diagrama, skema e grafikë të ndryshëm, si dhe nga një sërë detyrash krijuese që i bëjnë me konkrete (më të kapshme) konceptet teorike të trajtuara.

Nën dritën e një konceptimi bashkëkohor, në fund të tekstit janë parashtruar hollësisht rreth 90 terma akademikë që do t’u vijnë në ndihmë studentëve në formën e një glosari (fjalorthi) shkencor.
Libri u drejtohet studentëve të degëve të ndryshme dhe mund t’u vijë në ndihmë mësuesve dhe studiuesve të rinj.
Libri u diskutua në departamentin e gjuhësisë, nga ku mori dhe të drejtën për botim. Falënderojmë redaktorin e librit Prof. as. dr. Tefë Topalli, lektoren Dr. Rrezarta Draçini si dhe kolegët e departamentit Prof. dr. Tomor Osmani, Prof. dr. Njazi Kazazin, Dr. Mimoza Priku, Dr. Orjeta Baja, Ma. Rezearta Murati, Ma. Anisa Kosteri dhe Ma. Erzen Koperaj për diskutimet dhe sugjerimet e vlefshme, të cilat u pasqyruan në tekst.

Autoret
Irida Hoti
Merita Hysa

PARATHËNIE Në kuadër të studimeve të gjuhësisë së zbatuar dhe ndryshimeve kurrikulare, libri “Gj... more PARATHËNIE

Në kuadër të studimeve të gjuhësisë së zbatuar dhe ndryshimeve kurrikulare, libri “Gjuhësia e zbatuar përmes kurrikulës së gjuhës shqipe”, vjen si një ndër studimet e para me këto përmasa dhe thellësi studimi. Ai paraqet rëndësinë e studimit të gjuhës në përdorim mbështetur në parimet e sotme të studimeve aplikative në fushë të gjuhës në përgjithësi dhe të përdorimit të gjuhës shqipe përkrah mësimit teorik të saj në veçanti.
Ky botim u jep studentëve, mësuesve dhe studiuesve një panoramë të përgjithshme mbi gjuhësinë e zbatuar dhe problematikën e kësaj gjuhësie. Ai jep në mënyrë të organizuar shtrirjen e kësaj disipline si fushë ndërdisip- linare dhe shumëdisiplinare.
Gjuhësia e aplikuar zë një vend mjaft të rëndësishëm në kërkimin e modeleve të përshkrimit gjuhësor, të cilat lidhen me eksperiencën e nxënësit si përdorues. Mësim- dhënia e gjuhës dhe vlerësimi i gjuhës vitet e fundit është përqendruar shumë në përpjekjet mbi mësimdhënien dhe vlerësimin e gjuhës për qëllime të veçanta, humane, edukative, akademike, profesionale etj.
Vetë emërtimi “Gjuhësia e zbatuar përmes kurrikulës së gjuhës shqipe” sendërton një lidhje të pashmangshme mes teorisë dhe zbatimit të gjuhës, duke vendosur një gur në temelin e mësimit të gjuhës për t’u paraprirë studimeve të tjera të kësaj natyre, studime për të cilat të gjithë kanë nevojë të gjejnë shëmbëlltyrën e tyre si shqipfolës.
Në ditët e sotme, gjuhësia e zbatuar po përqendrohet në studimin e ligjërimit të folur dhe të shkruar, në për-

dorimin e gjuhës nga gjini të ndryshme, në shtresëzimin social të gjuhës dhe varieteteve të gjuhës etj. Studimi i gjuhës si gjuhë për komunikim, mendojmë se do të jetë një shtysë e madhe për të hyrë në hullinë e zbatimeve të gjuhës së folur e të shkruar edhe në studimet shqip- tare, buletine shkencore a fjalorë në fushën e gjuhësisë së zbatuar duke krijuar modelin standard të gjuhës në përdorim.
Aspekti aplikativ i këtij studimi zbërthehet me te- ori, parime për të konkretizuar idetë, tezat dhe shumë dukuri të tjera të gjuhësisë së zbatuar, për të cilat janë mbajtur qëndrimet e duhura shkencore, duke i dhënë në të njëjtën kohë edhe shumë dimensione bashkëkohore trajtimit të çështjeve që kanë të bëjnë me kurrikulën e re, me ndryshimet që ka pësuar kjo kurrikul dhe qëndrimin ndaj prurjeve të teksteve të gjuhës shqipe.
Duke marrë parasysh hapësirën e madhe të proble- meve që i përkasin kësaj fushe, ky studim, në përputhje me çështjet që trajton, pasqyron idetë, konceptet, debatet e atyre gjuhëtarëve që themeluan këtë fushë të studimit të gjuhës, si fushë me objekt të përcaktuar studimi duke iu dhënë shkencave të gjuhës një dimension të ri studimi. Shumë studiues të gjuhës kanë lënë gjurmë në fushën e gjuhësisë së zbatuar.
Përveç të dhënave që jepen, teorive e hipotezave të shumta studimi mbështet me argumenta e krahasime përmbajtjen e sotme kurrikulare të mësimit të gjuhës në përgjithësi, si dhe prurjet përmes teksteve të gjuhës shqipe në veçanti.
Kështu, ky studim parashtron konceptet bazë të gju- hësisë së zbatuar duke filluar që nga teoritë e hipotezat teorike e deri tek shtrirja dhe zbatimi i tyre në tekstet e gjuhës shqipe.
Punimi i ndarë në tetë krerë përfshin në vetvete një problematikë të gjerë në lidhje me mësimin e gjuhës shqipe në shkollë, duke zbërthyer shumë parime e kritere që lidhen me vizionin e sotëm kurrikular, me zhvillimin e shprehive komunikative etj.
Prurjet gjuhësore përmes teksteve të gjuhës shqipe përbëjnë një nga pjesët kërkimore shumë të rëndësishme të këtij punimi përmes të cilave evidentohen risitë dhe larmia e tematikave për zhvillimin e shprehive komunika- tive, si dhe për pasqyrimin e modelit më të mirë të fjalës së shkruar e të folur. Larmia e teksteve alternative të gjuhës shqipe mundëson një zgjerim të vizionit kurrikular për mësimin e gjuhës shqipe dhe konkretizon modele se si mund të aplikohet gjuhësia e aplikuar përmes shkencës së gjuhës duke e kthyer studimin e gjuhës si qëllim në vetvete, duke e studiuar gjuhën përmes tekstit, pra duke e nisur studimin përmes tekstit dhe fenomeneve gjuhë- sore që gjurmohen përmes tij dhe që studiohen më pas përmes rregullave dhe dukurive të tjera gjuhësore.
Pasuria, gjerësia, larmia e bibliografisë së shfrytë- zuar në këtë studim duke nisur nga tekstet e gjuhës shqipe, nga ku është vjelë lënda e parë për kërkimin, leksiku e deri në botimet më të fundit teorike bashkëko- hore vendase dhe të huaja mbi gjuhësinë e zbatuar, kanë ndikuar në pasurimin dhe paraqitjen e plotë të sytheve të punimit dhe përcjelljen e një informacioni mjaft të ri dhe bashkëkohor.
Fjalorthi me 200 terma nga fusha e gjuhësisë së zba- tuar, pjesë e këtij studimi është një përpjekje për hartimin e një fjalori metodiko - didaktik, i cili u vjen në ndihmë mësuesve e studiuesve.
Ky studim mendojmë se do të shërbejë për:
- Formimin e studentëve universitarë e pasuni- versitarë të gjuhës shqipe për njohjen e kësaj disipline gjuhësore dhe rëndësinë e saj në mësimdhënien dhe të nxënit e gjuhës.
- Mësuesit e gjuhës shqipe, që të aplikojnë njohuritë
teorike jo vetëm nëpërmjet larmisë së ushtrimeve grama- tikore të dhëna në tekste, por edhe nëpërmjet praktikave komunikative në të shkruar e të folur.
- Studiuesit e gjuhës shqipe për hulumtime të më- tejshme në këtë fushë.
Duke besuar se ky studim të jetë një nismë për për- fshirjen e disiplinës së gjuhësisë së zbatuar brenda di- siplinave të tjera gjuhësore edhe në Shqipëri, shpresojmë se në vitet në vijim ai të pasurohet edhe me studime të tjera të gjuhësisë së zbatuar.

Prof. dr. Mimoza GJOKUTAJ

PARATHËNIE Hartimi i fjalorit unik, në llojin e tij, me titull “Fjalor termash në edukim”, Shpjeg... more PARATHËNIE
Hartimi i fjalorit unik, në llojin e tij, me titull “Fjalor termash në edukim”, Shpjegues - Krahasues, vjen si rezultat i nevojave të shumta për shpjegime të termave të kësaj fushe të pasuruar dorë pas dore e kohë pas kohe, të cilat reflektojnë ndryshime në përmbajtjen e arsimit shqiptar.
Fjalori mëton të jetë një mjet pune i dobishëm për një rreth të gjerë përdoruesish: mësues, studentë dhe studiues të rinj në fushën e arsimit në përgjithësi dhe edukimit në veçanti. Ai ka një shtrirje të gjerë teorike dhe praktike përmes së cilës synon të qartësojë aspekte konceptuale dhe aplikative të të interesuarve në fushën e edukimit.
Fjalori është me fund të hapur, si i tillë ai mirëpret në vazhdimësi terma dhe struktura të reja, që lidhen dhe përshtaten me këtë fushë dhe e pasurojnë atë dita- ditës. Tipar themelor i këtij fjalori dhe kërkesë për hartimin e tij ka qenë prirja për t’u thelluar në shumëkuptimësinë e fjalëve a grupeve të fjalëve, në paradigma dhe struktura të shumëllojshme përdorimi.
Metoda krahasuese është përzgjedhur për të kërkuar dhe hulumtuar në terminologjinë e fushës së edukimit, duke vjelë nga një fjalor në tjetrin, nga një botim në një tjetër e deri tek termat autorialë, me qëllim gjetjen e kuptimeve të përafërta, (sinonimike, antonimike, homonimike etj.) të një termi a grupi termash.
Termat e shpjeguar në këtë fjalor janë vjelë nga rreth 200 burime: 65 fjalorë dhe enciklopedi, 60 libra në fushën e edukimit, nga të cilët, 23 janë me glosarë, mbi 60 burime nga interneti dhe organe periodike, të shoqëruar edhe me fjalorth a fjalëshpjegues. Nga fjalorët janë vjelë vetëm ato shpjegime që kanë lidhje me fushën e edukimit. Dokumentet kryesore të Ministrisë së Arsimit të Shqipërisë dhe Kosovës kanë ndihmuar në qartësimin e koncepteve.
Për çdo term a grup fjalësh, shpjegimet nga fjalorë të ndryshëm janë të pasqyruara përmes referimeve përkatëse. Referimet janë përdorur për arsye korrektësie, dhe për lehtësi nga studiuesit për kërkime më të thelluara në këtë fushë.
Në këtë fjalor, janë bërë edhe shpjegime autoriale, qofshin shpjegime të reja apo me kuptime shtesë.
Fjalori shoqërohet me tregues termash dhe kuptimesh përkatëse për çdo term.
Ky fjalor ka një shtrirje të gjatë kohore dhe përfshin në përgjithësi terminologjinë
e kësaj fushe, të përdorur nga botimet më të hershme deri në ditët e sotme.
Falënderojmë të gjithë autorët shqiptarë dhe kosovarë, që kanë punuar në fushën e edukimit.
Autoret

HYRJE Teksti “Didaktikë e gjuhës shqipe” synon të paraqesë një vizion teorik dhe praktik për stu... more HYRJE
Teksti “Didaktikë e gjuhës shqipe” synon të paraqesë një vizion
teorik dhe praktik për studentët dhe mësuesit e arsimit fillor, si dhe
rëndësinë e mësimdhënies së gjuhës shqipe.
Në kuadrin e programeve të reja, të ciklit 9-vjeçar ky tekst
mësimor universitar pasqyron ndryshimet e bëra si rrjedhim i
ristrukturimit të shkollës shqiptare në përmbajtje dhe në formë.
Teksti është ndërtuar duke shfrytëzuar të gjitha botimet që janë
bërë në dhjetëvjeçarin e fundit nga institucione të specializuara:
MAS-i, IZHA, universitete dhe didaktë të njohur të vendit tonë dhe
në projektet e mbështetura nga fondacione të ndryshme.
Libri përfshin dhjetë krerë, duke nisur me njohuri teorike mbi
objektin e didaktikës, lidhjen me shkenca të tjera, metodat e lexim
- shkrimit e deri tek punët drejtshkrimore dhe testimet duke u
gërshetuar me njohuri praktike, modele të orëve të mësimit sipas
teknikave të reja mësimore. Çdo kapitull shoqërohet me rubrikat:
studim teksti, veprimtari praktike, detyra hulumtuese, me synimin e
përvetësimit të koncepteve, hulumtimit dhe aplikimit metodologjik.
Megjithëse jashtë natyrës së teksteve mësimore, shpesh për të
qenë të përpiktë me autorët e ndryshëm që kanë punuar në këtë
fushë, kemi përdorur edhe sistemin e referimeve, i cili u shërben
përdoruesve të librit për t’u thelluar në argumentet e trajtuara.
Falënderojmë prof.dr. Mimoza Gjokutaj, prof.dr. Fatmir Vadahi,
dekan i Fakultetit të Shkencave të Edukimit, Dr. Eranda Halluni
(Bilali), përgjegjëse e Departamentit të Mësuesisë të Universitetit
“Luigj Gurakuqi” dhe stafin që na ka ndihmuar për botimin e librit.
Të ndërgjegjshëm se në një tekst, sado i gjerë që të jetë, nuk
mund të përmblidhen të gjitha problemet e shumta dhe komplekse

10
Njazi Kazazi, Irida Hoti

të procesit mësimor-edukativ të gjuhës shqipe në shkollë, jemi të
hapur të pranojmë gjykimet, vërejtjet e sugjerimet dashamirëse
të kolegëve tanë të nderuar, të cilat i presim me kënaqësi për t’i
reflektuar në ndonjë botim të ri të mundshëm.
Autorët
Tetor, 2016

Akademia e Shkencave, 2019

Abstrakt Mësimi i gjuhës shqipe në shkollë synon jo vetëm përftimin e njohurive gjuhësore nga nxë... more Abstrakt Mësimi i gjuhës shqipe në shkollë synon jo vetëm përftimin e njohurive gjuhësore nga nxënësit, por edhe aftësimin e tyre në përdorimin e saktë të gjuhës shqipe. Tekstet e gjuhës shqipe të hartuara në funksion të ndërtimit dhe zhvillimit të kompetencave kyçe dhe të lëndës sipas fushave: të folurit, të dëgjuarit, të shkruarit, të lexuarit dhe përvetësimi i rregullave gramatikore synojnë në përftimin e njohurive dhe shkathtësive rreth sistemit gjuhësor. Në këtë trajtesë synohet të bëhet një analizë program-tekste të gjuhës shqipe në kurrikulën e arsimit parauniversitar në këndvështrim linear, koncentrik apo edhe në atë të integruar. Së pari, do vërehet se cilat tema gjuhësore janë rimarrë nga klasa e 9-të dhe sa synohet drejt përdorimit të këtyre njohurive gjuhësore në shkollën e mesme. (Vështrim mbi tipologjinë e ushtrimeve në tekstet alternative të gjuhës shqipe X-XII). Së dyti, do studiohen temat me njohuri të reja gjuhësore, sa ato aplikohen përmes ushtrimeve. Së treti, a duhet të shoqërohen tekstet e gjuhës shqipe edhe me libra ushtrimesh apo të pasurohen me më tepër ushtrime që zhvillojnë të menduarin kritik të nxënësve? Pasurimi i teksteve me ushtrime aplikative dhe që zhvillojnë të menduarit kritik do të shpinte drejt përdorimit më të mirë të gjuhës shqipe nga nxënësit.
Fjalë kyç: tekste të gjuhës shqipe, program, përdorim i gjuhës, kompetencë e nxënësit, kompetencë e mësuesit.

Veprimtaria shkencore "Ismail Muçej, Një jetë në shërbim të dijes”, Shkodër, 2018

FJALORI shqip-arabisht i studiuesit Ismajl Muça, një fjalor dygjuhësh, i hartuar në vitin 1981 ës... more FJALORI shqip-arabisht i studiuesit Ismajl Muça, një fjalor dygjuhësh, i hartuar në vitin 1981 është një fjalor voluminoz, i cili përmban rreth 25.000 fjalë me rreth 30.000 shembuj, fraza, lokucione për të ilustruar në mënyrë specifike mënyrën, vendin dhe rastet kur përdoret fjala.
Ky fjalor në dorëshkrim, në tre vëllime, me 1300 faqe, mban datën 31 korrik 1981 dhe në atë kohë nuk kishte asnjë fjalor të tillë të botuar.

Abstrakt Është nder, respekt dhe përgjegjësi të flasësh për një mësues, drejtues, studiues, siç... more Abstrakt

Është nder, respekt dhe përgjegjësi të flasësh për një mësues, drejtues, studiues, siç është prof. Islami, i mbrujtur me kulturë të gjithanshme gjuhësore, letrare e kulturore. Në këtë kumtim do të prezantohet kontributi i prof. Islamit si autor dhe bashkautor për mësimin e gjuhës shqipe mbi probleme shumë të rëndësishme, si: ortografia dhe drejtshkrimi i gjuhës shqipe; metodika e mësimit të gjuhës shqipe; zbërthimi i programeve të gjuhës shqipe. Bashkëpunimet e tij të frytshme me emra që kanë lënë gjurmë në fushën e teksteve të gjuhës shqipe, si: Anastas Dodi, Fatmir Agalliu, Fadil Podgorica, Faik Luli, Safet Hoxha, Nimfo Jaço etj., e bëjnë atë një emër të rëndësishëm të fushës së studimeve të gjuhës shqipe.

Abstrakt Çështjet e terminologjisë në fushën e edukimit kanë tërhequr vëmendje jo vetëm për inven... more Abstrakt Çështjet e terminologjisë në fushën e edukimit kanë tërhequr vëmendje jo vetëm për inventarizimin e tyre por edhe për studime në planin gjuhësor. Duke e vlerësuar si një fushë të gjerë dhe të pasur prurjesh terminologjike në këto dy dekadat e fundit, terminologjia në fushën e edukimit është pasuruar, rifreskuar si në planin e vet përmbajtësor, ashtu edhe si fushë studimi në planin leksiko-semantik dhe gramatikor. Me zhvillimet e shumta në fushën e arsimit, me reformat e kryera vit pas viti në tërësi të sistemit arsimor, por edhe në fusha specifike të edukimit, duke filluar nga strategjitë kombëtare, korrnizat kurrikulare, në kurrikulën shkollore, tekstet shkollore, vlerësimin, menazhimin, mësimdhënien etj., është vënë re një pasurim dhe zgjerim i terminologjisë së kësaj fushe. Prirja për të krijuar struktura të reja semantike, gramatikore dhe leksikore sjell sot një kontekst të ri në fushën e teminologjisë në fushën e edukimit, gjë e cila na lejon dhe ofron mundësi për studime në këtë fushë mbi një lëndë leksikore të re, e cila po përshtatet me sistemin gjuhësor të shqipes, si kur janë fjalë të reja të lindura nga vetë brumi i shqipes, ashtu edhe kur janë huazuar dhe përshtatur me strukturat gramatikore të shqipe. Krijimi i termave të reja, i kuptime të reja rreth së njëjtës familje fjalësh, ka sjellë një pasuri gjuhësore, strukturore, semantike dhe leksikore në fushën e terminologjisë. Çështje të këtyre prurjeve do të jenë objekt i këtij kumtimi i cili ka marrë shkas me finalizimin e një fjalori terminologjik të kësaj fushe nga grupi autorial i këtij prezantimi.

Abstrakt Një mësues i suksesshëm është ai që kërkon në mënyrë të vazhdueshme ngritjen e tij profe... more Abstrakt Një mësues i suksesshëm është ai që kërkon në mënyrë të vazhdueshme ngritjen e tij profesionale. Njohja e përvojave të suksesshme është një urë lidhëse e dijeve teorike të mësuesve të rinj me përvojën pedagogjike që i pret në rrugëtimin e tyre si mësues. Me anë të kësaj kumtese synohet të prezantohen disa përvoja të suksesshme që mësuesit e rinj duhet t'i njohin jo vetëm teorikisht por edhe praktikisht, madje të jenë dhe të ndihen të përfshirë. Kjo lidhet së pari, me formësimin e mësuesit fillestar në kontekstin terminologjik të fushës së mësimdhënies dhe së dyti, me modelime të teknikave të reja mësimore (të pasqyruara përmes manualeve, videove, diskutimeve on line etj). Kërkesat e sotme të mësuesve për trajnime, kualifikime vijnë si rezultat i këtyre përvojave të pakta (manuale, video), ku mësuesit fillestarë mund t'u referohen, mund të mbështeten apo mund të shpalosin përvojat e tyre të para. Formimi fillestar i mësuesve është i rëndësishëm të mbështetet në përvoja të mira mësimdhënëse, që në të ardhmen të kemi mësues të suksesshëm.

The role of linguistics in the pedagogy of language teaching is as useful as necessary. The main ... more The role of linguistics in the pedagogy of language teaching is as useful as necessary. The main contribute that linguistic science can do in language teaching is to provide the best description. Every language description includes linguistics. This study analyses the linguistic influence on language teaching, the utility of linguistic theory according to Chomsky, the linguistic description for language teaching, the contribution of generative grammar in language teaching and the role of pedagogical grammar in language teaching. Language teaching cannot be separated from linguistics theory and language acquisition, so as Chomsky underlines, there are some tendencies and development within linguistics and psychology that may have some potential impact on the teaching of language, as: the creative aspect of language use, the abstractness of linguistic representation, the universality of underlying linguistic structure, the role of intrinsic organization in cognitive process. According to him, generative grammar can give explanation to these four tendencies. The importance of pedagogy of language teaching is also related to the pedagogical grammar, which as a grammatical description of language is designed as a help for language learning. The pedagogical tasks, as: grammatical objectives and grammatical rules seek a good theoretical base. Every distinction between ‘linguistics’ and ‘pedagogical’ grammar cannot be extended in the presence or in absence of a theoretical grammar description, but on the productively nature of this description. Linguistics role in the pedagogy of language teaching provides a good applied linguistics.

Gjuhësia e zbatuar përgjithësisht pranohet si një fushë kërkimi ndërdisiplinare për studimin e të... more Gjuhësia e zbatuar përgjithësisht pranohet si një fushë kërkimi ndërdisiplinare për studimin e të gjitha aspekteve të gjuhës në përdorim. “Gjatë gjithë historisë së mësimdhënies formale ka pasur një farë gjuhësie të zbatuar siç njihet sot.”
Ndonëse si term i shfaqur në SHBA për të emërtuar një kurs aplikimi, të quajtur ‘teori kërkimi’ për mësimin e gjuhës, ky term në Shqipëri para viteve ’90 është trajtuar pak ose aspak e kjo për arsye më tepër ideologjike. Ndërsa pas viteve ’90 gjuhësia e zbatuar ka filluar të lëvrohet në disa disiplina gjuhësore, që synojnë të paraqesin zbatime të gjuhës me shqyrtime të thelluara, studime rasti e analiza të hollësishme.
Zhvillimet e fundit në gjuhësinë e zbatuar tregojnë që termi paraqet kërkime të sotme përqendruar në analiza gjuhësore të çrregullimeve të gjuhës, në përdorimin e gjuhës amtare dhe në zhvillimet në leksikografi, përkthim dhe stilistikë.
Ky kumtim synon pikërisht të paraqesë disa çështje të trajtimit të gjuhësisë së zbatuar si fushë me objekt të përcaktuar studimi, rrugëtimin e kësaj disipline, lëvrimin dhe përfshirjen e saj pas viteve ’90 në gjuhësinë shqiptare.

Applied linguistics is generally perceived as an interdisciplinary field of research for the stud... more Applied linguistics is generally perceived as an interdisciplinary field of research for the study of all aspects of language use. In contrast to (pure) linguistics, it is driven by real-world problems rather than theoretical explorations. There is no doubt that early applied linguistics was largely associated with language teaching and learning, seeking to bridge the gap between the theoretical achievements of linguistics and the reality of classroom pedagogical practice. Applied linguistics has a lot to offer to language teachers. Widdowson states that “applied linguistics must be practiced by teacher too if it is to have an effective operational relevance at all”. In this paper will be analyzed various definitions of applied linguistics, its description as a new field considering major issues within its focus, the involvement of applied linguistics in the subject of language teaching and its impact on language teachers. Applied linguistics impact on language teachers can be seen in two directions, firstly, on the development of language textbooks and on its application, secondly on the nature of the activities suggested by teacher to enhance learning. The teacher can (and must) test not only the implementation of the linguistic theory and description, but also enhance the pupils in what they like and in what they know to do.

The aim of this paper is to present a view on the evolution of English textbooks and methods in A... more The aim of this paper is to present a view on the evolution of English textbooks and methods in Albanian schools. English language nowadays is a compulsory language in Albanian schools and its interest, usage and involvement has increased over the years. Due to the economical-political–technological development has also changed the view and the thought for English teaching and learning in Albanian schools. This evolution will be seen in three periods: 1955-1973, 1973-1990, 1990- till now.
At the beginning of ’70-s there was an interest for English language learning at our schools. The principal method for its learning was grammar and translation. The most used book was “Essential”, method with interaction possibilities for learners. The construction of the text had an influence in the teaching/learning methods in Albania in concentrating in grammar and vocabulary.
In the second period there was an improvement on teaching/learning methods of English. The textbooks “English for the first class”, focused on morphology, syntax and glossary and there was a tendency of the authors to explain the new words in English and give new meanings.
After the ’90-s, so the post communism period there is a large number of English textbooks, because of Albania’s opening borders and the great interest of Albanians to study English language, as: “Headway, Wishes, Blockbuster, Upstream, Up the ladder, To the top, Welcome to English, Access etc.” Currently the English textbooks are full of interesting texts and accompanied with a CD-Room. They are conceptualized in five sections (vocabulary, reading, grammar, language functions, and pronunciation practice) and provide a good grammar knowledge and a perfect written and spoken English.
The evolution of English textbooks in Albanian schools nowadays is spread in all school levels.

Shtepia Botuese "Filara", 2014

Vëllimi “Shpalime etnopedagogjike-2”, nga studiuesi i historisë së arsimit dhe mendimit pedagogji... more Vëllimi “Shpalime etnopedagogjike-2”, nga studiuesi i historisë së arsimit dhe mendimit pedagogjik shqiptar, Prof. dr. Shefik Osmani,vjen pas vëllimit “Reflekse etnopedagogjike-I”, duke përçuar një mesazh të vyer tek mësuesit dhe lëvruesit e gjuhës shqipe.
Vëllimi i parë është një monografi që shpalos trashëgiminë e pasur shumëshekullore të edukatës dhe të arsimit të shqiptarëve në trevat e tyre. Ai synon të nxjerrë në pah elementë autokton që kanë mbijetuar në fushën e edukimit dhe arsimit.
Literatura e shfrytëzuar për këtë vëllim, jashtëzakonisht e pasur me 122 vepra, 29 revista, 30 gazeta na bën që të hedhim një vështrim drejt të kaluarës, (pasuri aq e vyer), përkushtim i madh ndaj arsimit në përgjithësi e edukatës në veçanti, sa të reflektojmë mbi mësimdhënien tonë, profesionin aq të bukur dhe aq të vështirë siç është ai i mësuesit.
Ky vëllim sjell jo vetëm një kontribut të rëndësishëm në fushën e historisë së arsimit shqiptar, por mbart në vetvete vlera shkencore, të cilat tejçojnë një mesazh të vyer tek mësuesit dhe lëvruesit e gjuhës shqipe.