Sophia Rhizopoulou | National & Kapodistrian University of Athens (original) (raw)
Papers by Sophia Rhizopoulou
Botany Letters, 2016
This study focuses on botanical features gleaned from the literary source Hypnerotomachia Poliphi... more This study focuses on botanical features gleaned from the literary source Hypnerotomachia Poliphili (1499); the analysis reveals that Hypnerotomachia Poliphili includes 285 botanical entities associated with 672 textual passages, which have not hitherto been reported. Roses, myrtle, pines, cypresses, laurel, acanthus, oaks, junipers, ivy, thyme, violets, sandalwoods and orange trees are the most frequently cited plants. Shrubs dominate with 43%, while herbs and trees follow with 28% and 26%, respectively. Arbutus, dittany, cypress, fig tree, labdanum, laurel, myrtle, oaks, oleander, wild and cultivated olive trees, oregano, pine, thyme, grapevines are associated with the diversity of Mediterranean ecosystems. In addition, numerous textual passages of Hypnerotomachia Poliphili mentioning flowering and fruiting plants reveal the seasonality of the Mediterranean region. Exotic plants, such as frankincense tree, myrrh, banana, pepper, sandalwood and jasmines are also included. Thorny plants, sharp thistles and cedars are cited in the text as occurring among ancient monuments and historical ruins. The botanical content of Hypnerotomachia Poliphili constitutes an alternate source of botanical observation, which includes historical, allegoric and symbolic information.
As the interest in natural, sustainable ecosystems arises in many fields, wild plant diversity is... more As the interest in natural, sustainable ecosystems arises in many fields, wild plant diversity is reconsidered. The present study is based on extant literature evidence from the journey of John Sibthorp (Professor of Botany, Oxford University) to Peloponnese (Greece) in pre-industrial time. In the year 1795, Peloponnese was a botanically unknown region, very dangerous for travelers and under civil unrest, in conjuncture with a pre-rebellion period. Our study reveals approximately 200 wild plant taxa that were collected from Peloponnese localities in 1795, transported to Oxford
University (UK), and quoted in the magnificent edition Flora Graeca Sibthorpiana of the 19th century. Moreover, these plants currently constitute a living collection in Peloponnese, confirmed according to
updated data on the vascular Flora of Greece. The presented lists constitute a source of information for plant biologists, linking the past to the present, shedding light on the study of adaptive traits of wild Mediterranean plants and revealing the temporal dimension of natural history. Nowadays, increasing and thorough understanding of the considered plants’ functionality to abiotic and biotic environmental stimuli provides a new framework of sustainability and management options.
The names of plants cited in Hypnerotomachia Poliphili have been reexamined. According to our sur... more The names of plants cited in Hypnerotomachia Poliphili have been reexamined. According to our survey, we suggest increasing the previously published botanical entities quoted in this book; therefore, 46 botanical entities and 100 textual passages linked to botanical entries are presented, completing the previously published botanical content of Hypnerotomachia Poliphili. The botanical section of the novel Hypnerotomachia Poliphili, which constitutes a literary source of information, includes in total 331 botanical entities associated with 772 textual passages, providing aesthetic, cultural, symbolic and physical pathways that animated the world of plants.
Acta Botanica Gallica, Jan 2, 2015
The water relations of showy laminar floral tissues (petals and tepals) were studied in 20 Medite... more The water relations of showy laminar floral tissues (petals and tepals) were studied in 20 Mediterranean plants successively blossoming under ambient conditions. The water potential and osmotic potential of floral tissues decline according to the succession of the median day of flowering of the selected plant species. The highest (least negative) value of floral water potential (-0.32 MPa), among the examined species, was measured in petals of Anemone coronaria in March, and the lowest value (-1.25 MPa) in petals of Coridothymus capitatus in June. Low values of water potential of floral tissues coincided with constraints in declining values of osmotic potential at the onset of the dry period in the Mediterranean region; this apparently resulted in a reduction of turgor of floral tissues of Mediterranean plants subjected to water shortage. The reduced osmotic potential was correlated with enhanced soluble sugar content of floral tissues, presumably contributing to the expansion and water status of flowers under water scarcity, by decreasing water requirements.
Journal of Plant Physiology, Jun 1, 1990
This paper describes leaf growth, root distribution and water relations of the wild species Cappa... more This paper describes leaf growth, root distribution and water relations of the wild species Capparis spinosa L. during a 25 day soil-drying treatment. Leaf and root growth were unaffected by water deficit; nevertheless, root growth during soil drying was largely due to osmotic adjustment, which increased with depth. Analysis of the water relations of young expanding and fully expanded leaves demonstrated that I/; and I/;p could not be used as indicators for Capparis response to drought. Stomata closed before zero turgor was reached. Therefore, factors other than turgor control leaf production and growth. Cell wall properties, mainly cell wall plasticity, might be associated with extensibility of the tissue and consequently with dry matter production under drought conditions. In conclusion, the salient features of the growth mechanism of Capparis demonstrate a sophisticated plant response to drought, involving osmotic adjustment, regulated stomatal opening, cell wall properties and increased root density.
Journal of Arid Environments, Jun 1, 1997
This paper describes the water relations in expanded leaves of Capparis spinosa under natural con... more This paper describes the water relations in expanded leaves of Capparis spinosa under natural conditions during summer. Predawn water potential was sustained above-2•3 MPa. The lowering of solute potential may not be attributed to osmotic adjustment, since concentrations of proline and sugars were reduced. Stomatal conductance of leaf adaxial surface was higher than that of the abaxial. At noon, stomatal conductance up to 100 mmol m-2 s-1 was measured concomitantly with turgor loss point. The results indicate that C. spinosa is a stenohydric plant, which during the summer is largely free of competition for water with other species of the Mediterranean region.
Ksiegarnia Akademicka Publishing eBooks, 2020
Botany letters, Apr 2, 2016
Abstract This study focuses on botanical features gleaned from the literary source Hypnerotomachi... more Abstract This study focuses on botanical features gleaned from the literary source Hypnerotomachia Poliphili (1499); the analysis reveals that Hypnerotomachia Poliphili includes 285 botanical entities associated with 672 textual passages, which have not hitherto been reported. Roses, myrtle, pines, cypresses, laurel, acanthus, oaks, junipers, ivy, thyme, violets, sandalwoods and orange trees are the most frequently cited plants. Shrubs dominate with 43%, while herbs and trees follow with 28% and 26%, respectively. Arbutus, dittany, cypress, fig tree, labdanum, laurel, myrtle, oaks, oleander, wild and cultivated olive trees, oregano, pine, thyme, grapevines are associated with the diversity of Mediterranean ecosystems. In addition, numerous textual passages of Hypnerotomachia Poliphili mentioning flowering and fruiting plants reveal the seasonality of the Mediterranean region. Exotic plants, such as frankincense tree, myrrh, banana, pepper, sandalwood and jasmines are also included. Thorny plants, sharp thistles and cedars are cited in the text as occurring among ancient monuments and historical ruins. The botanical content of Hypnerotomachia Poliphili constitutes an alternate source of botanical observation, which includes historical, allegoric and symbolic information.
Flora, 2004
The extensibility of isolated cell walls of young expanding leaves and root apices from Ceratonia... more The extensibility of isolated cell walls of young expanding leaves and root apices from Ceratonia siliqua L. (carob tree) has been investigated when: a) subjected to acidic buffers, b) treated with enzymes degrading specific cell wall components and c) applied crude protein extract from growing walls of cucumber and carob. The extension was generally restricted and smaller than that reported for rapidly growing tissues; while, specimens treated with pectolyase and pectinase rapidly extend.
Journal of Experimental Botany, Jul 16, 2004
The victors of the Olympic Games in ancient Greece were awarded crowns made of olive branches. In... more The victors of the Olympic Games in ancient Greece were awarded crowns made of olive branches. In Antiquity, the symbolism of plants was related to myths, properties, aesthetic values, and civilization. Theophrastus first classifies and identifies plants, and gathers information about them, in his classic books (4th century BC). Symbolic plants are native to the Mediterranean region and they exhibit some convergent behaviour with respect to their functional characteristics. These plants were collected (among other species) by Professor J. Sibthorp and his partners in two botanical journeys in the Levant during the 18th century, and they have been illustrated for Flora Graeca Sibthorpiana.
Annals of Botany, Feb 1, 1990
The measurements of water relationships for a few species only were not considered sufficient for... more The measurements of water relationships for a few species only were not considered sufficient for making a comprehensive comparison of plant water behaviour. Accordingly, it seemed desirable to measure water relations (leaf water potential, leaf solute potential, turgor potential, relative water content and stomatal conductance) of eleven species
Acta horticulturae, Dec 1, 2017
"Hypnerotomachia Poliphili" (HP) is a literary source of semi-natural and human-induced landscape... more "Hypnerotomachia Poliphili" (HP) is a literary source of semi-natural and human-induced landscapes that centred on seductive environmental attributes, such as gardens, groves, pergolas and dispersed ancient ruins, which represent knowledge derived from the tradition and experience of ages. HP is the short title of one of the most influential books of the Renaissance (the first edition was published by Aldus Manutius in Venice, in 1499); it is the story of a man (Poliphilos), who falls asleep and dreams of traversing landscapes and gardens containing plants, ancient ruins and allegorical figures, in order to be reunited with his beloved (Polia). Interest in this novel has been revived, due to substantial influence on landscape and garden design. In this study, attention has been given to the botanical section preserved in the text. Paying attention to narratives provides a source for (re)considering conceptions of landscapes, nature and culture, wild and domesticated plant life. Arboreal and bush plants here quoted disclose aspects of plant diversity and ecophysiology; among a large number of plant taxa, roses, myrtle, pines, cypresses, laurels, acanthus, oaks, olive trees, juniper, ivy, thyme, oregano, violets, wormwood and cyclamens were the most frequently cited. Also, the seasonality of Mediterranean landscapes, indicated by flowering and fruit-bearing indigenous plants, can be traced through textual passages. Its wood-engraved illustrations of portrayed landscapes and botanic sketches (e.g., ferns, palms, oaks, cypresses, box trees and foliage of laurel, acanthus, grapevine and ivy) constitute evidence for both plant diversity and natural history, at the end of the fifteenth-century.
Journal of Arid Environments, Sep 1, 2006
Functional and structural traits of the Capparis spinosa flower were studied in order to understa... more Functional and structural traits of the Capparis spinosa flower were studied in order to understand the mechanisms that allow this species to flower during the dry summer in the Mediterranean. Stomata were found on the abaxial surface of sepals, and on both the adaxial and abaxial surfaces of petals. Filaments and style were densely packed with small cells, exhibiting an increased density of cell wall material that provides strength. Petals possessed vacuolated parenchyma cells with large intercellular space. Turgor of petals was sustained mainly due to a decline in solute potential during the night and to a rise in water potential and solute potential at sunrise, concomitantly with a decrease in solute accumulation. Estimates of total sugars made in floral tissues of nine successive flowers along newborn stems were 100-fold higher than those of proline accumulation. Unsaturated fatty acids were identified as major components of lipids in petals, thereby influencing the fluidity of membranes.
Plant Biosystems - An International Journal Dealing with all Aspects of Plant Biology, 2021
Sibbaldia: the Journal of Botanic Garden Horticulture, Oct 31, 2012
Botanical Studies, Jul 1, 2012
Water scarcity is a major factor limiting plant development in Eastern Mediterranean ecosystems, ... more Water scarcity is a major factor limiting plant development in Eastern Mediterranean ecosystems, which influences water relations, rates of gas exchange and water use efficiency (
Botanical Studies, 2012
Epidermal cells and cuticular surface of petals are related to the capture of incident light and ... more Epidermal cells and cuticular surface of petals are related to the capture of incident light and serve as interfaces between the tissues and their environment (Pfündel et al., 2006; Bhushan, 2009; Koch and Barthlott, 2009). The multifunctional cuticle has attracted the attention of several plant disciplines (e.g. taxonomy, morphology, physiology, biochemistry and evolution), due to a wide range of traits reasonably constant for each species (Olowokudejo, 1993; Barthlott et al., 1998; Mill and Stark Schilling, 2009). It has been argued that the relief, frequently observed on the surfaces of petals minimizes water loss across the epidermis, it protects the tissues (against physical, chemical and biological attack) and influences their optical properties (
Botany letters, Sep 21, 2022
Acta Botanica Gallica, Oct 2, 2015
Abstract The present study revealed that adaxial and abaxial petal epidermises of the blue-flower... more Abstract The present study revealed that adaxial and abaxial petal epidermises of the blue-flowered Lysimachia arvensis consist of elongated, multi-micro-papillate cells, which may aid the rapid petal expansion. The epidermal cells are covered by a wrinkled relief, which is further ornamented by submicron features that increase in size the surface area of lobes; this may be a well-adapted mechanism of the small-sized flowers of L. arvensis with the short life span. The sculpturally increased surface area of adaxial epidermal cells of petals is expected to contribute to optical and adhesive properties, and wettability of the floral tissues. The adaxial and the abaxial petal surfaces of L. arvensis possess submicron cuticular folds, smaller than the sub-wavelength visible spectrum, which reflect radiation of shorter rather than longer wavelengths, whereas intense absorption was detected in the red spectral region. Also, three-celled capitate trichomes with a pigmented spherical head, which are densely distributed at the corolla margins of L. arvensis, may be involved in adhesive, defensive and functional properties of the floral tissues.
Botany Letters, 2016
This study focuses on botanical features gleaned from the literary source Hypnerotomachia Poliphi... more This study focuses on botanical features gleaned from the literary source Hypnerotomachia Poliphili (1499); the analysis reveals that Hypnerotomachia Poliphili includes 285 botanical entities associated with 672 textual passages, which have not hitherto been reported. Roses, myrtle, pines, cypresses, laurel, acanthus, oaks, junipers, ivy, thyme, violets, sandalwoods and orange trees are the most frequently cited plants. Shrubs dominate with 43%, while herbs and trees follow with 28% and 26%, respectively. Arbutus, dittany, cypress, fig tree, labdanum, laurel, myrtle, oaks, oleander, wild and cultivated olive trees, oregano, pine, thyme, grapevines are associated with the diversity of Mediterranean ecosystems. In addition, numerous textual passages of Hypnerotomachia Poliphili mentioning flowering and fruiting plants reveal the seasonality of the Mediterranean region. Exotic plants, such as frankincense tree, myrrh, banana, pepper, sandalwood and jasmines are also included. Thorny plants, sharp thistles and cedars are cited in the text as occurring among ancient monuments and historical ruins. The botanical content of Hypnerotomachia Poliphili constitutes an alternate source of botanical observation, which includes historical, allegoric and symbolic information.
As the interest in natural, sustainable ecosystems arises in many fields, wild plant diversity is... more As the interest in natural, sustainable ecosystems arises in many fields, wild plant diversity is reconsidered. The present study is based on extant literature evidence from the journey of John Sibthorp (Professor of Botany, Oxford University) to Peloponnese (Greece) in pre-industrial time. In the year 1795, Peloponnese was a botanically unknown region, very dangerous for travelers and under civil unrest, in conjuncture with a pre-rebellion period. Our study reveals approximately 200 wild plant taxa that were collected from Peloponnese localities in 1795, transported to Oxford
University (UK), and quoted in the magnificent edition Flora Graeca Sibthorpiana of the 19th century. Moreover, these plants currently constitute a living collection in Peloponnese, confirmed according to
updated data on the vascular Flora of Greece. The presented lists constitute a source of information for plant biologists, linking the past to the present, shedding light on the study of adaptive traits of wild Mediterranean plants and revealing the temporal dimension of natural history. Nowadays, increasing and thorough understanding of the considered plants’ functionality to abiotic and biotic environmental stimuli provides a new framework of sustainability and management options.
The names of plants cited in Hypnerotomachia Poliphili have been reexamined. According to our sur... more The names of plants cited in Hypnerotomachia Poliphili have been reexamined. According to our survey, we suggest increasing the previously published botanical entities quoted in this book; therefore, 46 botanical entities and 100 textual passages linked to botanical entries are presented, completing the previously published botanical content of Hypnerotomachia Poliphili. The botanical section of the novel Hypnerotomachia Poliphili, which constitutes a literary source of information, includes in total 331 botanical entities associated with 772 textual passages, providing aesthetic, cultural, symbolic and physical pathways that animated the world of plants.
Acta Botanica Gallica, Jan 2, 2015
The water relations of showy laminar floral tissues (petals and tepals) were studied in 20 Medite... more The water relations of showy laminar floral tissues (petals and tepals) were studied in 20 Mediterranean plants successively blossoming under ambient conditions. The water potential and osmotic potential of floral tissues decline according to the succession of the median day of flowering of the selected plant species. The highest (least negative) value of floral water potential (-0.32 MPa), among the examined species, was measured in petals of Anemone coronaria in March, and the lowest value (-1.25 MPa) in petals of Coridothymus capitatus in June. Low values of water potential of floral tissues coincided with constraints in declining values of osmotic potential at the onset of the dry period in the Mediterranean region; this apparently resulted in a reduction of turgor of floral tissues of Mediterranean plants subjected to water shortage. The reduced osmotic potential was correlated with enhanced soluble sugar content of floral tissues, presumably contributing to the expansion and water status of flowers under water scarcity, by decreasing water requirements.
Journal of Plant Physiology, Jun 1, 1990
This paper describes leaf growth, root distribution and water relations of the wild species Cappa... more This paper describes leaf growth, root distribution and water relations of the wild species Capparis spinosa L. during a 25 day soil-drying treatment. Leaf and root growth were unaffected by water deficit; nevertheless, root growth during soil drying was largely due to osmotic adjustment, which increased with depth. Analysis of the water relations of young expanding and fully expanded leaves demonstrated that I/; and I/;p could not be used as indicators for Capparis response to drought. Stomata closed before zero turgor was reached. Therefore, factors other than turgor control leaf production and growth. Cell wall properties, mainly cell wall plasticity, might be associated with extensibility of the tissue and consequently with dry matter production under drought conditions. In conclusion, the salient features of the growth mechanism of Capparis demonstrate a sophisticated plant response to drought, involving osmotic adjustment, regulated stomatal opening, cell wall properties and increased root density.
Journal of Arid Environments, Jun 1, 1997
This paper describes the water relations in expanded leaves of Capparis spinosa under natural con... more This paper describes the water relations in expanded leaves of Capparis spinosa under natural conditions during summer. Predawn water potential was sustained above-2•3 MPa. The lowering of solute potential may not be attributed to osmotic adjustment, since concentrations of proline and sugars were reduced. Stomatal conductance of leaf adaxial surface was higher than that of the abaxial. At noon, stomatal conductance up to 100 mmol m-2 s-1 was measured concomitantly with turgor loss point. The results indicate that C. spinosa is a stenohydric plant, which during the summer is largely free of competition for water with other species of the Mediterranean region.
Ksiegarnia Akademicka Publishing eBooks, 2020
Botany letters, Apr 2, 2016
Abstract This study focuses on botanical features gleaned from the literary source Hypnerotomachi... more Abstract This study focuses on botanical features gleaned from the literary source Hypnerotomachia Poliphili (1499); the analysis reveals that Hypnerotomachia Poliphili includes 285 botanical entities associated with 672 textual passages, which have not hitherto been reported. Roses, myrtle, pines, cypresses, laurel, acanthus, oaks, junipers, ivy, thyme, violets, sandalwoods and orange trees are the most frequently cited plants. Shrubs dominate with 43%, while herbs and trees follow with 28% and 26%, respectively. Arbutus, dittany, cypress, fig tree, labdanum, laurel, myrtle, oaks, oleander, wild and cultivated olive trees, oregano, pine, thyme, grapevines are associated with the diversity of Mediterranean ecosystems. In addition, numerous textual passages of Hypnerotomachia Poliphili mentioning flowering and fruiting plants reveal the seasonality of the Mediterranean region. Exotic plants, such as frankincense tree, myrrh, banana, pepper, sandalwood and jasmines are also included. Thorny plants, sharp thistles and cedars are cited in the text as occurring among ancient monuments and historical ruins. The botanical content of Hypnerotomachia Poliphili constitutes an alternate source of botanical observation, which includes historical, allegoric and symbolic information.
Flora, 2004
The extensibility of isolated cell walls of young expanding leaves and root apices from Ceratonia... more The extensibility of isolated cell walls of young expanding leaves and root apices from Ceratonia siliqua L. (carob tree) has been investigated when: a) subjected to acidic buffers, b) treated with enzymes degrading specific cell wall components and c) applied crude protein extract from growing walls of cucumber and carob. The extension was generally restricted and smaller than that reported for rapidly growing tissues; while, specimens treated with pectolyase and pectinase rapidly extend.
Journal of Experimental Botany, Jul 16, 2004
The victors of the Olympic Games in ancient Greece were awarded crowns made of olive branches. In... more The victors of the Olympic Games in ancient Greece were awarded crowns made of olive branches. In Antiquity, the symbolism of plants was related to myths, properties, aesthetic values, and civilization. Theophrastus first classifies and identifies plants, and gathers information about them, in his classic books (4th century BC). Symbolic plants are native to the Mediterranean region and they exhibit some convergent behaviour with respect to their functional characteristics. These plants were collected (among other species) by Professor J. Sibthorp and his partners in two botanical journeys in the Levant during the 18th century, and they have been illustrated for Flora Graeca Sibthorpiana.
Annals of Botany, Feb 1, 1990
The measurements of water relationships for a few species only were not considered sufficient for... more The measurements of water relationships for a few species only were not considered sufficient for making a comprehensive comparison of plant water behaviour. Accordingly, it seemed desirable to measure water relations (leaf water potential, leaf solute potential, turgor potential, relative water content and stomatal conductance) of eleven species
Acta horticulturae, Dec 1, 2017
"Hypnerotomachia Poliphili" (HP) is a literary source of semi-natural and human-induced landscape... more "Hypnerotomachia Poliphili" (HP) is a literary source of semi-natural and human-induced landscapes that centred on seductive environmental attributes, such as gardens, groves, pergolas and dispersed ancient ruins, which represent knowledge derived from the tradition and experience of ages. HP is the short title of one of the most influential books of the Renaissance (the first edition was published by Aldus Manutius in Venice, in 1499); it is the story of a man (Poliphilos), who falls asleep and dreams of traversing landscapes and gardens containing plants, ancient ruins and allegorical figures, in order to be reunited with his beloved (Polia). Interest in this novel has been revived, due to substantial influence on landscape and garden design. In this study, attention has been given to the botanical section preserved in the text. Paying attention to narratives provides a source for (re)considering conceptions of landscapes, nature and culture, wild and domesticated plant life. Arboreal and bush plants here quoted disclose aspects of plant diversity and ecophysiology; among a large number of plant taxa, roses, myrtle, pines, cypresses, laurels, acanthus, oaks, olive trees, juniper, ivy, thyme, oregano, violets, wormwood and cyclamens were the most frequently cited. Also, the seasonality of Mediterranean landscapes, indicated by flowering and fruit-bearing indigenous plants, can be traced through textual passages. Its wood-engraved illustrations of portrayed landscapes and botanic sketches (e.g., ferns, palms, oaks, cypresses, box trees and foliage of laurel, acanthus, grapevine and ivy) constitute evidence for both plant diversity and natural history, at the end of the fifteenth-century.
Journal of Arid Environments, Sep 1, 2006
Functional and structural traits of the Capparis spinosa flower were studied in order to understa... more Functional and structural traits of the Capparis spinosa flower were studied in order to understand the mechanisms that allow this species to flower during the dry summer in the Mediterranean. Stomata were found on the abaxial surface of sepals, and on both the adaxial and abaxial surfaces of petals. Filaments and style were densely packed with small cells, exhibiting an increased density of cell wall material that provides strength. Petals possessed vacuolated parenchyma cells with large intercellular space. Turgor of petals was sustained mainly due to a decline in solute potential during the night and to a rise in water potential and solute potential at sunrise, concomitantly with a decrease in solute accumulation. Estimates of total sugars made in floral tissues of nine successive flowers along newborn stems were 100-fold higher than those of proline accumulation. Unsaturated fatty acids were identified as major components of lipids in petals, thereby influencing the fluidity of membranes.
Plant Biosystems - An International Journal Dealing with all Aspects of Plant Biology, 2021
Sibbaldia: the Journal of Botanic Garden Horticulture, Oct 31, 2012
Botanical Studies, Jul 1, 2012
Water scarcity is a major factor limiting plant development in Eastern Mediterranean ecosystems, ... more Water scarcity is a major factor limiting plant development in Eastern Mediterranean ecosystems, which influences water relations, rates of gas exchange and water use efficiency (
Botanical Studies, 2012
Epidermal cells and cuticular surface of petals are related to the capture of incident light and ... more Epidermal cells and cuticular surface of petals are related to the capture of incident light and serve as interfaces between the tissues and their environment (Pfündel et al., 2006; Bhushan, 2009; Koch and Barthlott, 2009). The multifunctional cuticle has attracted the attention of several plant disciplines (e.g. taxonomy, morphology, physiology, biochemistry and evolution), due to a wide range of traits reasonably constant for each species (Olowokudejo, 1993; Barthlott et al., 1998; Mill and Stark Schilling, 2009). It has been argued that the relief, frequently observed on the surfaces of petals minimizes water loss across the epidermis, it protects the tissues (against physical, chemical and biological attack) and influences their optical properties (
Botany letters, Sep 21, 2022
Acta Botanica Gallica, Oct 2, 2015
Abstract The present study revealed that adaxial and abaxial petal epidermises of the blue-flower... more Abstract The present study revealed that adaxial and abaxial petal epidermises of the blue-flowered Lysimachia arvensis consist of elongated, multi-micro-papillate cells, which may aid the rapid petal expansion. The epidermal cells are covered by a wrinkled relief, which is further ornamented by submicron features that increase in size the surface area of lobes; this may be a well-adapted mechanism of the small-sized flowers of L. arvensis with the short life span. The sculpturally increased surface area of adaxial epidermal cells of petals is expected to contribute to optical and adhesive properties, and wettability of the floral tissues. The adaxial and the abaxial petal surfaces of L. arvensis possess submicron cuticular folds, smaller than the sub-wavelength visible spectrum, which reflect radiation of shorter rather than longer wavelengths, whereas intense absorption was detected in the red spectral region. Also, three-celled capitate trichomes with a pigmented spherical head, which are densely distributed at the corolla margins of L. arvensis, may be involved in adhesive, defensive and functional properties of the floral tissues.
Η Οικοφυσιολογία Φυτών ασχολείται -όπως υποδηλώνει το όνομά της (από τις λέξεις οίκος και φυσιολο... more Η Οικοφυσιολογία Φυτών ασχολείται -όπως υποδηλώνει το όνομά της (από τις λέξεις οίκος και φυσιολογία)- με την αλληλεπίδραση των φυτικών λειτουργιών με το περιβάλλον και την απόκρισή τους στην περιβαλλοντική καταπόνηση (stress), με προσαρμοστικούς μηχανισμούς. Στο βιβλίο δίνεται έμφαση: 1) στο φυσικό περιβάλλον των φυτών, 2) στην οικοφυσιολογία των σπερμάτων, 3) στην oικοφυσιολογία της ανόργανης θρέψης, 4) στην οικοφυσιολογία της περιβαλλοντικής καταπόνησης, 5)στον οικοφυσιολογικό ρόλο των δευτερογενών μεταβολιτών των φυτών και 6) στην οικοφυσιολογία των απειλουμένων φυτών. Το αναζωπυρωμένο ενδιαφέρον για τα φυτά και τα θέματα της βιοποικιλότητας, σ'' έναν κόσμο που αλλάζει, αποκαλύπτει τη σχέση της οικοφυσιολογίας φυτών με τη διατήρηση της φυτικής ζωής, υπό την απειλή της κλιματικής αλλαγής και της ανθρώπινης δραστηριότητας. Σε αυτό το δίκτυο επιστημονικής μελέτης και ενημέρωσης, η οικοφυσιολογία φυτών έχει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο.
Το Ηλεκτρονικό Σύγγραμμα με τον τίτλο Εργαστηριακές Ασκήσεις Οικοφυσιολογίας Φυτών αναφέρεται σε ... more Το Ηλεκτρονικό Σύγγραμμα με τον τίτλο Εργαστηριακές Ασκήσεις Οικοφυσιολογίας Φυτών αναφέρεται σε Eρευνητικά αντικείμενα της Οικοφυσιολογίας Φυτών και βοηθά φοιτήτριες και φοιτητές να καταλάβουν καλύτερα την αλληλεπίδραση των φυσιολογικών λειτουργιών των φυτών με το περιβάλλον και τους προσαρμοστικούς μηχανισμούς των ανώτερων φυτών στο περιβάλλον, όσον αφορά την εγκατάσταση, την ανάπτυξη, την αναπαραγωγή και την κατανομή τους. Η μελέτη γίνεται συνήθως σε διάφορα επίπεδα οργάνωσης, συνδυάζοντας παρατήρηση, μετρήσεις και συλλογή υλικού από το ύπαιθρο με έρευνα και
πειράματα στο εργαστήριο.
Τα ένδεκα κεφάλαια του Συγγράμματος καλύπτουν θεμελιώδεις γνώσεις της Oικοφυσιολογίας Φυτών, η οποία ασχολείται με την περιβαλλοντική φυσιολογία φυτών, προσπαθώντας να αναγνωρίσει την επίδραση που άσκησε και ασκεί το περιβάλλον στη ζωή των φυτών. Σε έναν κόσμο που αλλάζει, το αναζωπυρούμενο ενδιαφέρον για τα φυτά και ιδίως για θέματα βιοποικιλότητας, αποκαλύπτει –με τη συμβολή της Οικοφυσιολογίας Φυτών– την άγνωστη (μέχρι πρότινος) ικανότητα ενός φυτού να αποκριθεί σε δυσμενείς
περιβαλλοντικές συνθήκες, όπως για παράδειγμα η παρατεταμένη ξηρασία, κατά τη διάρκεια του θέρους,
στη Μεσογειακή Λεκάνη. Τα κεφάλαια του Συγγράμματος καλύπτουν την εργαστηριακή ύλη του μαθήματος
Οικοφυσιολογία Φυτών και διευρύνονται με θέματα αιχμής της περιβαλλοντικής φυσιολογίας των φυτών.
Επίσης δίνεται αναλυτική πληροφορία για το μετρικό σύστημα που χρησιμοποιείται ευρέως στον επιστημονικό
χώρο, τις ειδικευμένες μονάδες και όρους που χρειάζεται να γνωρίζουν οι φοιτητές και οι νέοι επιστήμονες.
Η σχετική Βιβλιογραφία παρατίθεται μετά από το Κεφάλαιο 11, στις τελευταίες σελίδες του Συγγράμματος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Όργανα παρακολούθησης περιβαλλοντικών συνθηκών (θερμοκρασία, υγρασία,
φως). ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Επεξεργασία μετεωρολογικών δεδομένων. Ομβροθερμικό διάγραμμα, διάγραμμα
Emberger-Sauvage. Η επίδραση του κλίματος στη διαμόρφωση της βλάστησης σε ένα οικοσύστημα
είναι καθοριστική. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Επίδραση υδατικής καταπόνησης στην ανάπτυξη αρτιβλάστων. Το νερό μετακινείται στο συνεχές έδαφος-φυτό-ατμόσφαιρα. Η επίδραση του ελλείμματος νερού, εξαιτίας ξηρασίας ή αυξημένης συσσώρευσης αλάτων στο υπόστρωμα, στην ανάπτυξη αρτιβλάστων εξετάζεται σε αυτή την εργαστηριακή άσκηση. Φυτική ζωή χωρίς νερό δεν υφίσταται. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Επίδραση pH θρεπτικού διαλύματος στην ανάπτυξη αρτιβλάστων σε υδροπονικές
καλλιέργειες. Το pH του εδάφους επηρεάζει τη διαλυτότητα των θρεπτικών στοιχείων στο εδαφικό διάλυμα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Εδαφική σπερματική τράπεζα και φύτρωση σπερμάτων πυροακόλουθων ειδών. Σκοπός της άσκησης είναι η εξοικείωση με τους μηχανισμούς μεταπυρικής αναγέννησης ενός πευκοδάσους. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. Αναπαραγωγική Βιολογία Μεσογειακών πεύκων. Παρουσιάζεται και συζητείται η
παραγωγή κώνων και σπερμάτων στα Μεσογειακά πεύκα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. Παρακολούθηση απειλούμενων ειδών. Σχετική αναπαραγωγική επιτυχία. Σκοπός της άσκησης είναι η εξοικείωση με τις μεθόδους παρακολούθησης απειλουμένων ειδών. Η διατήρηση των απειλουμένων ειδών εντάσσεται
στην προσπάθεια διατήρησης της βιοποικιλότητας και απαιτεί σχεδιασμό διαχειριστικών μέτρων. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ‛Αθεκτικά’ Μεσογειακά φυτά. Η χλωρίδα της Μεσογειακής περιοχής προκαλεί το ενδιαφέρον της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας και κάθε χρόνο δημοσιεύονται ενδιαφέροντα άρθρα και βιβλία. Η Μεσογειακή Λεκάνη θεωρείται ένα από τα εργαστήρια της φύσης. Το Κεφάλαιο αυτό συμβάλει στην εξοικείωση των διδασκομένων με την ανάλυση, την επισκόπηση και την γραπτή παρουσίαση ερευνητικού έργου. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. Το Διεθνές Σύστημα Μονάδων (SI). ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. Παρουσίαση φοιτητικών εργασιών. Κάθε χρόνο οι διδάσκοντες του μαθήματος
παρουσιάζουν έναν επικαιροποιημένο κατάλογο επιλεγμένων δημοσιευμένων εργασιών, οι οποίες αποτελούν
θέματα φοιτητικών σεμιναρίων με βιβλιογραφική επισκόπηση. Το Κεφάλαιο αυτό συμβάλει σημαντικά
στην εξοικείωση των διδασκομένων με την συνθετική εργασία, την προφορική και γραπτή παρουσίαση
ερευνητικού έργου. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11. Οικοφυσιολογική προσέγγιση της ‛πράσινης’ ταράτσας. Οι τσιμεντένιες ταράτσες μετατρέπουν την πόλη σε μια θερμική, αστική νησίδα, επηρεάζοντας την περιβαλλοντική κατάσταση μιας
αστικής περιοχής. Με τον όρο πράσινη ταράτσα αναφερόμαστε σε μια φυτεμένη ταράτσα.
Το παρόν Ηλεκτρονικό Σύγγραμμα είναι αποτέλεσμα συλλογικού έργου όλων των συντελεστών (δηλαδή
συγγραφέων, κριτικού αναγνώστη, καθώς και συντελεστών γλωσσικής και γραφιστικής επιμέλειας και τεχνικής επεξεργασίας).
Η υλοποίηση του Ηλεκτρονικού Συγγράμματος με τον τίτλο Εργαστηριακές Ασκήσεις Οικοφυσιολογίας
Φυτών οφείλεται στη Δράση «Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα»
(www.kallipos.gr) που αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη προσπάθεια για την εισαγωγή του ηλεκτρονικού,
διαδραστικού βιβλίου στην Ανώτατη Εκπαίδευση της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Ένα ανώνυμο χειρόγραφο του 12ου αιώνα έπεσε στην αντίληψή μου πριν από μερικά χρόνια, καθώς μελετ... more Ένα ανώνυμο χειρόγραφο του 12ου αιώνα έπεσε στην αντίληψή μου πριν από μερικά χρόνια, καθώς μελετούσα κάποια βοτανικά χειρόγραφα στη βιβλιοθήκη του Τμήματος Plant Sciences του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Με μια πρώτη ματιά, έμοιαζε να περιγράφει έναν βυζαντινό κήπο, σε κάποια περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, όπου δέντρα αυτοφυή και θάμνοι συνυπάρχουν σ’ έναν περίκλειστο χώρο. Με γοήτευσε αμέσως αυτή η περιγραφή του κήπου αφού για τον βυζαντινό άνθρωπο, ο κήπος έχει μια δισυπόστατη έννοια, είναι ταυτόχρονα η εικόνα ενός τόπου πνευματικού αλλά και η απτή πραγματικότητα μιας φυτικής όασης. Επειδή μελετώ τη ζωή των φυτών, εντυπωσιάστηκα από τις περιγραφές και θέλησα να μελετήσω αυτόν τον κήπο, εστιάζοντας κυρίως στα περί φυτών, αφού οι πνευματικοί συμβολισμοί του κειμένου εμπίπτουν σε άλλους τομείς έρευνας. Πρώτη ασχολήθηκε με την έννοια του «πνευματικού κήπου» η Marie Chalendard (1948) με το έργο της Le paradis spirituel (εκδ. Sources Chretiennes, Paris). Το συγκεκριμένο χειρόγραφο του 12ου αιώνα, πρωτοδημοσιεύτηκε από την καναδή Margaret Thomson (1907-1993) στη γαλλική γλώσσα με τον τίτλο Le jardin symbolique (1960). Αργότερα, ακολούθησε η αγγλική έκδοση με τον τίτλο The symbolic garden: reflections drawn from a garden of virtues (1989). Το χειρόγραφο είναι έργο ανωνύμου. Περιλαμβάνεται στον Κώδικα Clarkianus XI, (συνολικά 34 φύλλα με 1.100 στίχους σε ελληνική μικρογράμματη) και φυλάσσεται στη Bodleian Library της Οξφόρδης. Χρονολογείται ανάμεσα στον 12ο και τον 13ο αιώνα. Το βυζαντινό χειρόγραφο εμφανίζεται στη σύγχρονη διεθνή βιβλιογραφία με δύο εξίσου ελκυστικές ονομασίες: «symbolic garden» (συμβολικός κήπος) και «theoretikon paradisseion» (θεωρητικόν παραδείσσιον). Το κείμενο αναφέρεται σε αρετές της ανθρώπινης συμπεριφοράς που συσχετίζονται με δεκατέσσερα επιλεγμένα φυτά. Δεκατέσσερα φυτά που αναπτύσσονται στο Μεσογειακό τοπίο στηρίζουν» ισάριθμες αρετές που δρουν ανυψωτικά και επουλωτικά για την ανθρώπινη ψυχή.
Η Οικοφυσιολογία Φυτών ασχολείται -όπως υποδηλώνει το όνομά της (από τις λέξεις οίκος και φυσιολο... more Η Οικοφυσιολογία Φυτών ασχολείται -όπως υποδηλώνει το όνομά της (από τις λέξεις οίκος και φυσιολογία)- με την αλληλεπίδραση των φυτικών λειτουργιών με το περιβάλλον και την απόκρισή τους στην περιβαλλοντική καταπόνηση (stress), με προσαρμοστικούς μηχανισμούς. Στο βιβλίο δίνεται έμφαση: 1) στο φυσικό περιβάλλον των φυτών, 2) στην οικοφυσιολογία των σπερμάτων, 3) στην oικοφυσιολογία της ανόργανης θρέψης, 4) στην οικοφυσιολογία της περιβαλλοντικής καταπόνησης, 5)στον οικοφυσιολογικό ρόλο των δευτερογενών μεταβολιτών των φυτών και 6) στην οικοφυσιολογία των απειλουμένων φυτών. Το αναζωπυρωμένο ενδιαφέρον για τα φυτά και θέματα βιοποικιλότητας, σ' έναν κόσμο που αλλάζει, αποκαλύπτει τη σχέση της οικοφυσιολογίας φυτών με τη διατήρηση της φυτικής ζωής, υπό την απειλή της κλιματικής αλλαγής και της ανθρώπινης δραστηριότητας. Σε αυτό το δίκτυο επιστημονικής μελέτης και ενημέρωσης, η οικοφυσιολογία φυτών έχει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα εξαιρετικά επιτυχημένο διδακτικό βιβλίο, ίσως το καλύτερο στο είδος τ... more Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα εξαιρετικά επιτυχημένο διδακτικό βιβλίο, ίσως το καλύτερο στο είδος του, γεγονός που μαρτυρούν όχι μόνο οι 5 εκδόσεις του (από το 1991) και η μετάφρασή του σε 10 γλώσσες, αλλά και η εντυπωσιακή, διεθνής ομάδα των 35 συγγραφέων, όλοι τους σημαντικοί ερευνητές - ο καθένας στο πεδίο του - και, οι περισσότεροι, έμπειροι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι. Τη συλλογική αυτή προσέγγιση, κάτι όχι και τόσο συνηθισμένο στη χώρα μας, υιοθετήσαμε κι εμείς στη μεταφορά του βιβλίου στην ελληνική γλώσσα. Η ομάδα μας (μεταφραστές και επιμελητές κειμένων) απαρτίζεται από 26 πανεπιστημιακούς δασκάλους (Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Πάτρας, Ιωαννίνων, Κρήτης, Θράκης και Θεσσαλίας) και περιλαμβάνει όλους σχεδόν τους καθηγητές Φυσιολογίας Φυτών των τμημάτων βιολογίας, γεωπονίας και δασολογίας της χώρας.
Το βιβλίο αυτό καλύπτει σε βάθος και σε πλάτος όλα τα σύγχρονα ερευνητικά αντικείμενα της Φυσιολογίας Φυτών και πιστεύω ότι βοηθά τους αναγνώστες, και ιδιαίτερα τους φοιτητές μας, να γνωρίσουν τις λειτουργίες των φυτών κι έτσι να καταλάβουν καλύτερα τους σιωπηλούς μας φίλους και να τους αγαπήσουν. Με πρώτη ματιά, τόσο η σχετικά μεγάλη έκταση του βιβλίου όσο και η έμφαση που δίνεται στη μοριακή διάσταση των μηχανισμών (ιδιαίτερα της σηματοδότησης και του συντονισμού της φυτικής ανάπτυξης) ίσως αποθαρρύνει τον επίδοξο μελετητή. Όμως, αφενός η πλούσια και εξαιρετικής ποιότητας εικονογράφηση και αφετέρου η διδακτική δομή (ιδιαίτερα με τις προσεγμένες περιλήψεις κάθε κεφαλαίου) κάνουν τα πράγματα πολύ ευκολότερα. Στο σημείο αυτό αναδύεται και η πρόκληση που αντιμετωπίζει κάθε σωστός πανεπιστημιακός δάσκαλος. Πώς δηλαδή, από ένα σύγχρονο και πλήρες σύγγραμμα (καθρέφτη του σημερινού επιπέδου της Επιστήμης αλλά και 'βιβλίο αναφοράς') θα επιλέξει και ενδεχομένως τροποποιήσει και εμπλουτίσει τις πανεπιστημιακές διαλέξεις του (και σε τελευταία ανάλυση 'την ύλη του μαθήματος'), ώστε να ανταποκριθεί καλύτερα στο επίπεδο γνώσεων αλλά και την επιστημονική κατεύθυνση του ακροατηρίου του.
Ο John Sibthorp, καθηγητής Βοτανικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης -εμπνευστής της Flora Graeca S... more Ο John Sibthorp, καθηγητής Βοτανικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης -εμπνευστής της Flora Graeca Sibthοrpiana- μαζί με τον Αυστριακό καλλιτέχνη Ferdinand Bauer περιηγήθηκαν στα τέλη του 18ου αιώνα στην προεπαναστατική Ελλάδα. Όνειρο ζωής, σκοπός και αποτέλεσμα: η συλλογή φυτών (που ο Sibthorp γνώριζε από το έργο του Θεοφράστου και του Διοσκουρίδη), οι εξαιρετικές υδατογραφίες 966 φυτών και οι θαυμάσιες τοπιογραφίες. Όλο το πρωτότυπο υλικό συντηρείται σήμερα στη βιβλιοθήκη του Τμήματος Plant Sciences, στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου το κοινό δεν έχει πρόσβαση. Ο John Sibthorp πέθανε νέος και δεν είδε ποτέ το έργο του δημοσιευμένο. Συνάδελφοι και φίλοι του, εκπληρώνοντας τη διαθήκη του, ολοκλήρωσαν την πρώτη έκδοση του δεκάτομου έργου (Λονδίνο 1806-1840) σε 25 πανάκριβα αντίτυπα. Στο βιβλίο του Stephen Harris περιγράφονται οι περιπέτειες που οδήγησαν στη δημιουργία της Flora Graeca Sibthorpiana και αναδεικνύονται οι υπέροχες υδατογραφίες του Ferdinand Bauer.
Οι ριζοτόμοι ήταν βοτανο-συλλέκτες. Το Ριζοτομικό βοτανολόγιο του Κρατεύα (2ος αιώνας π.Χ.) χάθηκ... more Οι ριζοτόμοι ήταν βοτανο-συλλέκτες. Το Ριζοτομικό βοτανολόγιο του Κρατεύα (2ος αιώνας π.Χ.) χάθηκε. Το πρωτότυπο κείμενο Περί ύλης ιατρικής ή De materia medica του Διοσκουρίδη (1ος αιώνας μ.Χ.) δεν υπάρχει. Ό,τι βρίσκεται γραμμένο σε κώδικες είναι προϊόν αντιγραφής από άγνωστο αρχέτυπο. Το αρχαιότερο αντίγραφο, ο περίφημος ελληνικός, εικονογραφημένος κώδικας του 6ου αιώνα, φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας, στη Βιέννη, από τον 16ο αιώνα. Το κείμενο Περί ύλης ιατρικής διαδόθηκε, μελετήθηκε, μεταφράστηκε και περιπλανήθηκε, από ανάγκη, για την αναγνώριση ύλης χρήσιμης, με ιδιότητες θεραπευτικές, που είναι διαθέσιμη στη φύση. Τα πρώτα χειρόγραφα έγιναν πηγή πληροφοριών για δραστικά συστατικά των φυτών. Στο έργο του Διοσκουρίδη υπάρχει γνώση που φαίνεται πως βασίζεται στην παράδοση, η οποία προέρχεται από θρυλικούς ριζοτόμους. Η γνώση πυροδότησε την ενασχόληση με υλικά της φύσης, σε μια διαδικασία αέναης αναζήτησης, με σκοπό τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων. Αυτή την πληροφορία μάς την παραδίδουν χειρόγραφοι κώδικες του έργου Περί ύλης ιατρικής, που συνέχισε να διαδίδεται με την τυπογραφία. Μυθική γνώση, παρατήρηση, εμπειρική προσέγγιση και ζωγραφική απεικόνιση, όλα βοήθησαν την έρευνα επίμονων μελετητών και τη διάδοση της αξίας που κρύβει η ποικιλότητα των φυτών έως τις μέρες μας. Στο βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας παρουσιάζεται η περιπλάνηση του έργου του Διοσκουρίδη και αναφέρονται εκατοντάδες φυτά, όπως τοποθετήθηκαν κατά αλφαβητική σειρά (χάριν ευκολίας) σε κώδικες με αξία γνωστική, πολιτισμική και ανταλλακτική.
Ιερά οδός 401: Βρίσκεστε στην είσοδο ενός εξαίσιου βοτανικού κήπου. Είναι ο μεγαλύτερος βοτανικός... more Ιερά οδός 401: Βρίσκεστε στην είσοδο ενός εξαίσιου βοτανικού κήπου. Είναι ο μεγαλύτερος βοτανικός κήπος της Ελλάδας, σχεδιασμένος με διεθνείς προδιαγραφές, όπου υπάρχουν χιλιάδες φυτικά είδη. Ο κήπος αυτός, που ονομάζεται Βοτανικός Κήπος Ιουλίας & Αλεξάνδρου Διομήδους, ήταν όραμα για τον Αλέξανδρο Ν. Διομήδη και τη σύζυγό του Ιουλία, οι οποίοι άφησαν όλα τα περιουσιακά τους στοιχεία ως κληροδότημα στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με το αίτημα να δημιουργηθεί ο Bοτανικός Kήπος. Ο νομικός Αλέξανδρος Διομήδης, που η σταδιοδρομία του συνδέθηκε ενδεικτικά με θέσεις νομάρχη, βουλευτή, υπουργού Δικαιοσύνης, του διοικητού της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, του ιδρυτού της Τράπεζας της Ελλάδος, ακαδημαϊκού και πρωθυπουργού, πίστευε ότι η επιβίωση στηρίζεται στις νέες και άγνωστες δυνάμεις που έρχονται. Στη βιοποικιλότητα του Kήπου του Διομήδους, που στολίζει τη Δυτική Αττική, αξίζει να περιηγηθείτε και να θαυμάσετε πώς αναπτύσσεται η πολύχρονη ομορφιά των φυτών.
Διανύουμε ήδη τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα· όλα δείχνουν πως έχει ανατείλει μια εποχή κατά ... more Διανύουμε ήδη τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα· όλα δείχνουν πως έχει ανατείλει μια εποχή κατά την οποία η ανθρωπότητα καλείται να απαντήσει σε νέες και σοβαρότατες προκλήσεις· προκλήσεις που εγείρονται, σε πολύ μεγάλο βαθμό, από την ίδια τη δραστηριότητα του ανθρώπου στον πλανήτη. Ο υπερπληθυσμός, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η ρύπανση των υδάτων και της ατμόσφαιρας, η καταστροφή δασικών εκτάσεων, η φτώχεια και οι ασθένειες που εξακολουθούν να μαστίζουν το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου πληθυσμού, οι νέες και ταχέως αναδυόμενες οικονομίες με τις διαρκώς αυξανόμενες ενεργειακές τους ανάγκες, οι πολεμικές συρράξεις και ο πολύ ορατός κίνδυνος της σιτοδείας είναι μερικές μόνον από αυτές. Το ανά χείρας βιβλίο εξετάζει τον πλανήτη ως οικοσύστημα και τη θέση του σύγχρονου ανθρώπου μέσα στο περιβάλλον αυτό. Μέσα από την έρευνα και τη γνώση ο άνθρωπος καλείται να συνειδητοποιήσει ότι η μέριμνα για το μέλλον του συνεπάγεται κατ’ ανάγκην και τη μέριμνα για το μέλλον του πλανήτη. Το ζητούμενο είναι μια βιώσιμη ανάπτυξη, δηλαδή μια ανάπτυξη που θα εξυπηρετεί τις ανθρώπινες ανάγκες κατά τρόπο που να μην πλήττει θανάσιμα τον πλανήτη, υπονομεύοντας μακροπρόθεσμα την ίδια την παρουσία του ανθρώπου πάνω στη Γη. Από την άποψη αυτή, ο 21ος αιώνας αναμένεται να αποβεί καθοριστικός της νέας χιλιετίας που βρίσκεται μπροστά μας
Στο Aλφαβητάρι των λουλουδιών "συλλαμβάνεται" η ομορφιά που βλέπουμε καθημερινά στα λουλούδια. Λο... more Στο Aλφαβητάρι των λουλουδιών "συλλαμβάνεται" η ομορφιά που βλέπουμε καθημερινά στα λουλούδια. Λουλούδια καλλιεργημένα των φυτωρίων, λουλούδια των ανθοπωλείων, των κήπων άλλα και λουλούδια άγρια της φύσης. Άνθη ελκυστικά που παρότι βραχύβια διαιωνίζουν τη ζωή των φυτών συγκινούν, εμπνέουν, μιλούν με μια γλώσσα δική τους στην ψυχή των ανθρώπων, συμβολίζοντας τα συναισθήματά τους. Στο βιβλίο παρουσιάζεται μια σύντομη περιγραφή της φυσιολογίας των λουλουδιών, που αποτελούν τα αναπαραγωγικά όργανα των φυτών αλλά και της φύσης του χρώματος των λουλουδιών που είναι ένα από τα βασικά στοιχεία που τα κάνουν ελκυστικά. Eπίσης ο κώδικας του χρώματος στα άνθη καθώς και πίνακας με τα ανθρώπινα συναισθήματα και αντίστοιχα λουλούδια με τα οποία εκφράζονται. Πάνω από 100 λουλούδια παρουσιάζονται με την επιστημονική τους ονομασία, την προέλευσή τους, τετράχρωμη φωτογραφία τους, περιγραφή του άνθους και του φυτού και συμβολισμό του άνθους.
Στο Aλφαβητάρι των βοτάνων παρουσιάζονται φυτά, βιότοποι, συλλεγόμενα μέρη που με την εκχύλιση δί... more Στο Aλφαβητάρι των βοτάνων παρουσιάζονται φυτά, βιότοποι, συλλεγόμενα μέρη που με την εκχύλιση δίνουν ουσίες, και η δράση τους. Στις ουσίες ενυπάρχουν ιδιότητες. Iδιότητες γνωστές από εμπειρία και παρατήρηση, πολύ πριν από την ανακάλυψή τους σε εργαστήρια επιστημονικά. Oι ιδιότητες χρήσης συνάδουν με ανακούφιση του πόνου, διαχρονικά. Mέσα από παραδοσιακές πρακτικές αναγνωρίζεται η θεραπευτική συμβολή των βοτάνων, σύμφωνα με το έργο ανθρώπων που έζησαν πριν από πολλούς αιώνες.
Τα φυτά ήταν εκεί, προϋπήρχαν. Φυτά μακρόβια, αείφυλλα, βαθύρριζα, ανθεκτικά, εύοσμα, λευκανθή, σ... more Τα φυτά ήταν εκεί, προϋπήρχαν. Φυτά μακρόβια, αείφυλλα, βαθύρριζα, ανθεκτικά, εύοσμα, λευκανθή, συμβόλιζαν αλληγορικά τα ιδεώδη. Φυτά που άγγιζαν, στόλιζαν, ζύμωναν την καθημερινότητα στην ιερή Άλτη. Φυτά με αναγεννητικές δυνάμεις. Η ισχυρή δρυς. Η λεύκα της θυσίας. Η λυγαριά της αγνότητας. Η μεθυστική άμπελος. Ο συναπτόμενος κισσός. Η ερωτική μυρτιά. Ο δοξασμένος φοίνικας. Η μαντική δάφνη. Η ιερή ελιά...
Διαβάζοντας τα "Συμβολικά φυτά των Ολυμπιακών Αγώνων" θα ανακαλύψετε όσα σχετικά είχε γράψει ο Θεόφραστος πριν από είκοσι τέσσερις αιώνες -"αι παραδεδομέναι φήμαι παρά των μυθολόγων· ελάαν μεν γαρ λέγουσι την Αθήνησι, φοίνικα δε τον εν Δήλω, κότινον δε τον εν Ολυμπία, αφ' ου ο στέφανος"- και θα μάθετε πολλά για τη χρήση, το μύθο, την ονομασία, τη φυσική ιστορία. Τέλος, θα απολαύσετε το εικονογραφικό υλικό με τα φυτά της Ελλάδας, όπως αποτυπώθηκαν τον 18ο αιώνα από έναν μεγάλο ζωγράφο.
Στην αρχαία Ολυμπία ό,τι απέμεινε απλώνεται, διαχέεται κι έρχεται από την όχθη της αθανασίας να αγγίξει το παρόν και το μέλλον. Τα φυτά εξακολουθούν ν' αναπτύσσονται εκεί, ως αναπόσπαστο μέρος του ξακουστού τοπίου.
Στο νερό άρχισε η ζωή. Διαμέσου του νερού και το πέρασμα στην άλλη όχθη... Διφυές και δισυπόστατο... more Στο νερό άρχισε η ζωή. Διαμέσου του νερού και το πέρασμα στην άλλη όχθη... Διφυές και δισυπόστατο το νερό, έχει τη δύναμη του δωρητή και του τιμωρού, ρυθμίζει την επικοινωνία και το χωρισμό, τη σωτηρία και την απώλεια, σηματοδοτεί την αναγέννηση, διευθετεί την κάθαρση και τον εξαγνισμό, και μετακινείται υπακούοντας σε σχέσεις υδατικές. Χωρίς νερό ζωή δεν υπάρχει. Η παρουσία του νερού, η σχέση του με τη γη -συνυφασμένη με την ανάπτυξη των φυτών- σήμαινε κατά τους αρχικούς χρόνους του πολιτισμού μας την παρουσία θεϊκής προστασίας. Μέσα από σχέσεις αόρατες του νερού με τις Νύμφες. Άλλες Νύμφες θωρούν τη βλάστηση. Το νερό (υπο)στηρίζει το θαλερό των φυτών, δημιουργώντας ένα συνεχές, καθώς περνά από το έδαφος μέσα στο φυτικό σώμα και από εκεί εξέρχεται στην ατμόσφαιρα. Έτσι δημιουργούνται υδατικές σχέσεις που καθορίζουν τη μεταφορά του (ενάντια στη βαρύτητα) και υπόκεινται σε φυσικούς νόμους. Η αξία του νερού διαμορφώνεται μακριά από τις πολύβουες αγορές του ανεπτυγμένου κόσμου.
[the most magnificent flora in the world] The extraordinary story of one of the most and beauti... more [the most magnificent flora in the world]
The extraordinary story of one of the most and beautiful books is here vivdly brought to life in this ravishing publication.
The Flora Graeca is one of the most extraordinary botanical works of all time. Everything from its conception, through the associated fieldwork, to its writing and publication, was done on a grand scale. It was, and remains, a publishing phenomenon. The size of the publication (10 double folio volumes), its cost (over £620 in 1830) and the lengths to which people went to see it all added to the Flora’s reputation.
This book relates the story of the two expeditions that John Sibthorp, a wealthy, single-minded Oxford professor of botany, made in the last quarter of the eighteenth century, and the long aftermath of the making of his Flora Graeca. The romance of his journeys through the Greek islands and the little-known Ottoman Empire, his untimely death, the astounding costs, workmanship, and intellectual effort involved in its completion have all heightened its mystique.
It also looks at the horticultural legacy of Sibthorp’s voyages and the plants he brought back to England, such as Crocus flavus ssp. flavus collected in Turkey, one of the parents of a popular garden hybrid, ‘Golden Yellow’, and Cyclamen persicum collected in Cyprus, currently one of the most widely grown autumn-flowering species and the parent of many of the garden cyclamens.
Among those privileged enough to have seen the Flora, there is another reason for its lasting allure: the spectacular quality of the illustrations, nearly a thousand of them, by the celebrated botanical artist, Ferdinand Bauer. Filled with these exquisite hand-coloured engravings, watercolours and original specimens, this book makes the lavish craftsmanship of the Flora Graeca widely accessible for the first time.
The publishing of the Flora Graeca was a landmark event in 1830. Only 25 copies were published, due to the book’s size of 10 double folio volumes and its numerous illustrations, and it cost over £620, a colossal sum at the time. The Flora Graeca brought together beautiful renderings of the fruits of the travels of British scientist John Sibthorp, who made multiple trips to the eastern Mediterranean in the early nineteenth century to collect a rich array of exotic floral specimens. Now The Magnificent Flora Graeca chronicles Sibthorp’s immense undertaking, including brilliant selections from his groundbreaking volume.
The story of the expeditions of Sibthorp and his renowned illustrator Ferdinand Bauer is a tale replete with larger-than-life characters and adventures on land and sea. Harris profiles the lives of Sibthorp, Bauer, and other leading characters, and explores the Flora Graeca’s rich cultural and scientific legacy. Sibthorp’s pioneering adventures unearthed floral specimens previously unknown to science, as he collected the originals of such popular garden flowers as the Crocus flavus ssp. flavus, the parent of the Golden Yellow; and Cyprus’s Cyclamen persicum, the parent of the widely grown garden cyclamens species.
This new volume, drawn from photographs of Sibthorp’s remarkably well-preserved specimens and luminous reproductions of the original watercolors and engravings by Bauer, features more images from the Flora Graeca than have ever been published since its first printing.
A fascinating treasure of floral wonders, The Magnificent Flora Graeca is an essential addition to the bookshelf for the plant lover or anyone curious about the natural history behind their beloved garden retreats.
Stephen Harris
Agronomy, 2020
The sand daffodil (Pancratium maritimum) is a perennial geophyte, widely distributed and grown in... more The sand daffodil (Pancratium maritimum) is a perennial geophyte, widely distributed and grown in a wild stage along the Mediterranean seashores. The aboveground tissues of this geophyte are exposed to harsh, ambient conditions and its large inflorescences of remarkable beauty and fragrance expand during the drought season and carry particular ornamental worth. The ecophysiological principles underlining metabolic processes of this geophyte are poorly understood. The seasonal variation of soluble sugars, starch, and proline was investigated in individuals collected from patches of P. maritimum, therefore, monthly measurements were performed in bulbs, leaves, scapes, and petals during a year. It was found that (a) sugar content showed similar seasonal trends between bulbs and leaves, as well as between petals and scapes, (b) bulbs contained enhanced starch concentrations irrespective of season, (c) proline accumulation exhibited substantial seasonal fluctuations among the considered tissues and pronounced differences were detected between maxima in petals and leaves. A substantial increase in both sugar and proline content was evident in petals during the drought season. In leaves, the accumulation of proline and, to a lesser extent, sugars was negatively correlated to the precipitation of the Mediterranean study site. It seems likely that the astonishing flowering of P. maritimum is supported by large leaf and bulb reserves.