Vasileios Fanaras | National & Kapodistrian University of Athens (original) (raw)
Papers by Vasileios Fanaras
Εκκλησιαστικός Κήρυκας, 2022
Η παρούσα σύντομη εισήγηση-ανακοίνωση παρουσιάσθηκε με τον τίτλο: «Ηθική και Γονιδιωματική» στο Δ... more Η παρούσα σύντομη εισήγηση-ανακοίνωση παρουσιάσθηκε με τον τίτλο: «Ηθική και Γονιδιωματική» στο Δεύτερο Πανελλήνιο Συνέδριο Εξατομικευμένης Ιατρικής στις 17 Δεκεμβρίου 2021, στο Ζάππειο Μέγαρο στην Αθήνα. Η εισήγηση επικεντρώνεται στην προσέγγιση των θεμάτων, τα οποία συνδέονται με τη γενετική επεξεργασία του ανθρώπινου γονιδιώματος (genome editing) και με τα συναφή ηθικά διλήμματα που εγείρει η εφαρμογή της Φαρμακογονιδιωματικής. Η Ηθική βασίζεται σε αρχές και κριτήρια ―με όποια ηθική θεωρία κι αν προσεγγίζεται το θέμα― και προβάλλει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα της προστασίας, της αξιοπρέπειας και της ταυτότητας κάθε αν- θρωπίνου όντος, την εγγύηση του σεβασμού της ακεραιότητας και των δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, αλλά και την ισότιμη συμμετοχή στο κοινωνικό αγαθό της υγείας και της συνεπαγόμενης θεραπείας του ασθενούς.
Bioethica, 2021
This is a medical and theological approach of Futile Treatment, an issue that raises severe medic... more This is a medical and theological approach of Futile Treatment, an issue that raises severe medical and bioethical dilemmas. We discuss the difficulties in establishing objective criteria to discontinue treatment and present the theological views on the subject with emphasis to orthodox theology. This paper aims to contribute to the subject and also rise a debate in Greece.
Τιμητικός Τόμος της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών για την Τριακονταετή διακονία του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολοαμίου Α΄, (2021) Αθήνα, σσ. 883-893, 2021
Η συμβολή στον Τόμο αναφέρεται στο επίκαιρο και πολύπλοκο βιοηθικό θέμα της ευθανασίας και συγκεκ... more Η συμβολή στον Τόμο αναφέρεται στο επίκαιρο και πολύπλοκο βιοηθικό θέμα της ευθανασίας και συγκεκριμένα στη διερεύνηση από θρησκειολογική σκοπιά της επιλογής του ασθενούς να τερματίσει τη ζωή του, επιζητώντας ιατρική βοήθεια.
Διεπιστημονικές (επανα-)προσεγγίσεις στο γεγονός του θανάτου, 2021
Η συγγραφή του άρθρου για τον Τόμο έγινε την εποχή της συζήτησης για τα κριτήρια και την προτερα... more Η συγγραφή του άρθρου για τον Τόμο έγινε την εποχή της συζήτησης για τα κριτήρια και την προτεραιότητα στον εμβολιασμό για τη νόσο COVID-19, ένα σχεδόν μήνα πριν τον πρώτο εμβολιασμό στην Ελλάδα (Δεκέμβριος 2020). Η μελέτη του άρθρου θα πρέπει να να λάβει υπόψη αυτό το χρονικό σημείο, καθώς οι εξελίξεις σχετικά με την απροθυμία μέρους του πληθυσμού στον εμβολιασμό δεν επιβεβαίωσαν την αρχική άποψη ότι αυτός θα γινόταν μαζικά και συνεπώς θα έπρεπε να μπουν κριτήρια για την προτεραιότητα της χορήγησης εμβολίου.
Εξατομικευμένη Ιατρική, 2020
Το άρθρο περιλαμβάνει την παρουσίαση της επιστημονικής εσπερίδας με τίτλο: «Νέες τεχνολογίες τροπ... more Το άρθρο περιλαμβάνει την παρουσίαση της επιστημονικής εσπερίδας με τίτλο: «Νέες τεχνολογίες τροποποίησης του γονιδιώματος: Βιοηθικά Ζητήματα», η οποία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2020 και διοργανώθηκε από το «Σπίτι της Κύπρου» σε συνεργασία με το Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού μαθήματος «Βιοηθικά Διλήμματα» του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Θρησκειολογία». Στο άρθρο αυτό περιγράφεται το περιεχόμενο των ομιλιών από την διεπιστημονική εκδήλωση για το θέμα, εξεταζόμενο από τη Βιολογία/Γενετική, τη Νομική, τη Φιλοσοφία και τη Θεολογία.
ΘΕΟΛΟΓΙΑ (Δεσπότης Σ. & Φανάρας Β.), 2021
Based on the historical data of the centuries before the emergence of Christianity in the Mediter... more Based on the historical data of the centuries before the emergence of
Christianity in the Mediterranean (1st-3rd century AD), we try to present
the stages of the influence of a pandemic on religiocity and the spread
of Christianity, as well as to examine the contemporary consequences,
based on a statistical assessment (gallop), that we conducted on students
of Social Theology and the Study of Religions, as soon as the measures
of “social exclusion” had been removed.
Perrsonalized Medicine, 2021
Rapid advances in next-generation sequencing technology, particularly whole exome sequencing and ... more Rapid advances in next-generation sequencing technology, particularly whole exome sequencing and whole genome sequencing, have greatly affected our understanding of genetic variation underlying rare genetic diseases. Herein, we describe ethical principles of guiding consent and sharing of genomics research data. We also discuss ethical dilemmas in rare diseases research and patient recruitment policies and address bioethical and societal aspects influencing the ethical framework for genetic testing. Moreover, we focus on addressing ethical issues surrounding research in low-and middle-income countries. Overall, this perspective aims to address key aspects and issues for building proper ethical frameworks, when conducting research involving genomics data with a particular emphasis on rare diseases and genetics testing.
ΒΙΟΗΘΙΚΑ, 2021
Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στο θέμα της μάταιης θεραπείας (futiletreatment) και πρ... more Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στο θέμα της μάταιης θεραπείας (futiletreatment) και προσεγγίζεται από την ιατρική και θεολογική άποψη, αποτελώντας πρωτότυπο εγχείρημα.Η δυσκολία της αντικειμενικοποίησης των κριτηρίων, τα οποία καθιστούν μια θεραπεία ως μάταιη εγείρει σημαντικά διλήμματα για την ιατρική ηθική και δεοντολογία, καθώς και για την εξέταση του θέματος από βιοηθική σκοπιά. Ταυτόχρονα στη συζήτηση εμφανίζονται και θεολογικές απόψεις, οι οποίες αφορούν την ασθένεια, τη διακοπή ή μη της θεραπείας, αλλά και τον επικείμενο θάνατο του ασθενούς.Η παρούσα δημοσίευση αποσκοπεί να συμβάλλει στο διάλογο και να αποτελέσει αφορμή για συζήτηση στον Ελλαδικό χώρο.
Εκκλησιαστικός Κήρυκας, Aug 1, 2020
ΒΙΟΗΘΙΚΑ, 2020
Funding of research proposals by the European Commission (EC) requires not only scientific excell... more Funding of research proposals by the European Commission (EC) requires not only scientific excellence and innovation, but also ethical conduct of research. For this reason, the EC performs ethics review for all the research proposals that are going to be funded, in order to check compliance with the ethics principles of research, as well as the European and National laws, in the countries where research is conducted. The aim of the present manuscript is to raise awareness and familiarize researchers with the ethics review of research proposals, as conducted in the EC, through the eyes of two ethics experts.
Firstly, the stages of the ethics review process are described, which is performed with the assistance of independent ethics experts. The criteria which are provided and monitored by the Ethics and Research Integrity Sector in the EC are then presented in detail. Based on these criteria, the possible outcomes of an ethics review are analyzed, which may include the formation of specific requirements that need to be fulfilled by the researchers. Specific reference is made to the requirements that may result when a research proposal involves collection, processing and storage of personal data according to the General Data Protection Regulation 2016/679, because this Regulation entered into force recently in the ethics review.
Finally, reference is made to the importance of ensuring integrity in research thought the ethics review process, and the necessary compliance with the ethical standards of EC funded research.
Keywords: research proposal, ethics, assessment, review, Horizon 2020.
Dialogos: Studies in Orthodox Theology, 2018
Art is the basic mean which creates the environment to unveil to young people crucial issues of e... more Art is the basic mean which creates the environment to unveil to young people crucial issues of ethics, arising from the breakthrough in all fields of sciences. With the use of paintings and drama, educators hold an informal but innovative tool to complement the process of science education. The students undertake several roles during the whole procedure (actors, audience , members of committees, commentators, debate members). Art, through various activities intrigue young learners to think, explore and confront ethical issues referring to sciences, that with the formal educational type of teaching they couldn't understand.
Βιοηθική Παιδεία, Ανάλεκτα Πεμπτουσίας, τεύχος 13, Αύγουστος 2013, σσ. 5-7.
Επιθεώρηση του Μεταπτυχιακού Προγράμμματος «Σπουδές στην Ορθόδοξη θεολογία», 2014
The theological debate on transplantation the last thirty years - , which was expressed through... more The theological debate on transplantation the last thirty years - , which was expressed through Circulars of the Holy Synod of the Church of Greece theses and other monographs - was focused on two main issues: the "brain death" and the "presumed consent" . Concerning the first question, there are two trends and opinions; one that agrees with the aspect that brain death is synonymous with the end of human life and the other that is opposed to this position. This controversy clearly causes problems in expressing a united view by the entire Church. Further,the issue of the "presumed consent", which was legislated by the new law 3984/2011, caused also problems and has not been accepted by the Orthodox Church. However, after a new "amendment" of the law - according to which the consent of the relatives of the "brain dead" patient is a prerequisite to donate his organs- the Church of Greece sent out a new circular urging the organ donation in fact from "brain dead" patients.
Oekumenische Rundschau, 2012
Πνευματική Διακονία, 2011
Μετά από πρόσκληση του Καθ. Κανονικού Δικαίου Α.Π.Θ. κ. Θεόδωρου Γιάγκου υπεύθυνου της συντακτική... more Μετά από πρόσκληση του Καθ. Κανονικού Δικαίου Α.Π.Θ. κ. Θεόδωρου Γιάγκου υπεύθυνου της συντακτικής ομάδος του εν λόγω περιοδικού να συμμετέχω στο αφιέρωμα για τα θέματα της βιοηθικής συνέγραψα με βάση τη διδακτορική μου διατριβή τα κυριότερα ζητήματα και διλήμματα που εγείρονται από την εφραμογή των μεθόδων της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Επιστημονική Επιθεώρηση του Μεταπτυχιακού Προγράμμματος "Σπουδές στην Ορθόδοξη θεολογία", 2010
Η παρούσα πρωτότυπη εργασία δημοσιεύθηκε στα αγγλικά και περιλαμβάνει θέσεις και απόψεις για την... more Η παρούσα πρωτότυπη εργασία δημοσιεύθηκε στα αγγλικά και περιλαμβάνει θέσεις και απόψεις για την έρευνα στα βλαστοκύτταρα από την ορθόδοξη χριστιανική ηθική άποψη.
Εκκλησιαστικός Κήρυκας, 2022
Η παρούσα σύντομη εισήγηση-ανακοίνωση παρουσιάσθηκε με τον τίτλο: «Ηθική και Γονιδιωματική» στο Δ... more Η παρούσα σύντομη εισήγηση-ανακοίνωση παρουσιάσθηκε με τον τίτλο: «Ηθική και Γονιδιωματική» στο Δεύτερο Πανελλήνιο Συνέδριο Εξατομικευμένης Ιατρικής στις 17 Δεκεμβρίου 2021, στο Ζάππειο Μέγαρο στην Αθήνα. Η εισήγηση επικεντρώνεται στην προσέγγιση των θεμάτων, τα οποία συνδέονται με τη γενετική επεξεργασία του ανθρώπινου γονιδιώματος (genome editing) και με τα συναφή ηθικά διλήμματα που εγείρει η εφαρμογή της Φαρμακογονιδιωματικής. Η Ηθική βασίζεται σε αρχές και κριτήρια ―με όποια ηθική θεωρία κι αν προσεγγίζεται το θέμα― και προβάλλει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα της προστασίας, της αξιοπρέπειας και της ταυτότητας κάθε αν- θρωπίνου όντος, την εγγύηση του σεβασμού της ακεραιότητας και των δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, αλλά και την ισότιμη συμμετοχή στο κοινωνικό αγαθό της υγείας και της συνεπαγόμενης θεραπείας του ασθενούς.
Bioethica, 2021
This is a medical and theological approach of Futile Treatment, an issue that raises severe medic... more This is a medical and theological approach of Futile Treatment, an issue that raises severe medical and bioethical dilemmas. We discuss the difficulties in establishing objective criteria to discontinue treatment and present the theological views on the subject with emphasis to orthodox theology. This paper aims to contribute to the subject and also rise a debate in Greece.
Τιμητικός Τόμος της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών για την Τριακονταετή διακονία του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολοαμίου Α΄, (2021) Αθήνα, σσ. 883-893, 2021
Η συμβολή στον Τόμο αναφέρεται στο επίκαιρο και πολύπλοκο βιοηθικό θέμα της ευθανασίας και συγκεκ... more Η συμβολή στον Τόμο αναφέρεται στο επίκαιρο και πολύπλοκο βιοηθικό θέμα της ευθανασίας και συγκεκριμένα στη διερεύνηση από θρησκειολογική σκοπιά της επιλογής του ασθενούς να τερματίσει τη ζωή του, επιζητώντας ιατρική βοήθεια.
Διεπιστημονικές (επανα-)προσεγγίσεις στο γεγονός του θανάτου, 2021
Η συγγραφή του άρθρου για τον Τόμο έγινε την εποχή της συζήτησης για τα κριτήρια και την προτερα... more Η συγγραφή του άρθρου για τον Τόμο έγινε την εποχή της συζήτησης για τα κριτήρια και την προτεραιότητα στον εμβολιασμό για τη νόσο COVID-19, ένα σχεδόν μήνα πριν τον πρώτο εμβολιασμό στην Ελλάδα (Δεκέμβριος 2020). Η μελέτη του άρθρου θα πρέπει να να λάβει υπόψη αυτό το χρονικό σημείο, καθώς οι εξελίξεις σχετικά με την απροθυμία μέρους του πληθυσμού στον εμβολιασμό δεν επιβεβαίωσαν την αρχική άποψη ότι αυτός θα γινόταν μαζικά και συνεπώς θα έπρεπε να μπουν κριτήρια για την προτεραιότητα της χορήγησης εμβολίου.
Εξατομικευμένη Ιατρική, 2020
Το άρθρο περιλαμβάνει την παρουσίαση της επιστημονικής εσπερίδας με τίτλο: «Νέες τεχνολογίες τροπ... more Το άρθρο περιλαμβάνει την παρουσίαση της επιστημονικής εσπερίδας με τίτλο: «Νέες τεχνολογίες τροποποίησης του γονιδιώματος: Βιοηθικά Ζητήματα», η οποία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2020 και διοργανώθηκε από το «Σπίτι της Κύπρου» σε συνεργασία με το Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού μαθήματος «Βιοηθικά Διλήμματα» του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Θρησκειολογία». Στο άρθρο αυτό περιγράφεται το περιεχόμενο των ομιλιών από την διεπιστημονική εκδήλωση για το θέμα, εξεταζόμενο από τη Βιολογία/Γενετική, τη Νομική, τη Φιλοσοφία και τη Θεολογία.
ΘΕΟΛΟΓΙΑ (Δεσπότης Σ. & Φανάρας Β.), 2021
Based on the historical data of the centuries before the emergence of Christianity in the Mediter... more Based on the historical data of the centuries before the emergence of
Christianity in the Mediterranean (1st-3rd century AD), we try to present
the stages of the influence of a pandemic on religiocity and the spread
of Christianity, as well as to examine the contemporary consequences,
based on a statistical assessment (gallop), that we conducted on students
of Social Theology and the Study of Religions, as soon as the measures
of “social exclusion” had been removed.
Perrsonalized Medicine, 2021
Rapid advances in next-generation sequencing technology, particularly whole exome sequencing and ... more Rapid advances in next-generation sequencing technology, particularly whole exome sequencing and whole genome sequencing, have greatly affected our understanding of genetic variation underlying rare genetic diseases. Herein, we describe ethical principles of guiding consent and sharing of genomics research data. We also discuss ethical dilemmas in rare diseases research and patient recruitment policies and address bioethical and societal aspects influencing the ethical framework for genetic testing. Moreover, we focus on addressing ethical issues surrounding research in low-and middle-income countries. Overall, this perspective aims to address key aspects and issues for building proper ethical frameworks, when conducting research involving genomics data with a particular emphasis on rare diseases and genetics testing.
ΒΙΟΗΘΙΚΑ, 2021
Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στο θέμα της μάταιης θεραπείας (futiletreatment) και πρ... more Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στο θέμα της μάταιης θεραπείας (futiletreatment) και προσεγγίζεται από την ιατρική και θεολογική άποψη, αποτελώντας πρωτότυπο εγχείρημα.Η δυσκολία της αντικειμενικοποίησης των κριτηρίων, τα οποία καθιστούν μια θεραπεία ως μάταιη εγείρει σημαντικά διλήμματα για την ιατρική ηθική και δεοντολογία, καθώς και για την εξέταση του θέματος από βιοηθική σκοπιά. Ταυτόχρονα στη συζήτηση εμφανίζονται και θεολογικές απόψεις, οι οποίες αφορούν την ασθένεια, τη διακοπή ή μη της θεραπείας, αλλά και τον επικείμενο θάνατο του ασθενούς.Η παρούσα δημοσίευση αποσκοπεί να συμβάλλει στο διάλογο και να αποτελέσει αφορμή για συζήτηση στον Ελλαδικό χώρο.
Εκκλησιαστικός Κήρυκας, Aug 1, 2020
ΒΙΟΗΘΙΚΑ, 2020
Funding of research proposals by the European Commission (EC) requires not only scientific excell... more Funding of research proposals by the European Commission (EC) requires not only scientific excellence and innovation, but also ethical conduct of research. For this reason, the EC performs ethics review for all the research proposals that are going to be funded, in order to check compliance with the ethics principles of research, as well as the European and National laws, in the countries where research is conducted. The aim of the present manuscript is to raise awareness and familiarize researchers with the ethics review of research proposals, as conducted in the EC, through the eyes of two ethics experts.
Firstly, the stages of the ethics review process are described, which is performed with the assistance of independent ethics experts. The criteria which are provided and monitored by the Ethics and Research Integrity Sector in the EC are then presented in detail. Based on these criteria, the possible outcomes of an ethics review are analyzed, which may include the formation of specific requirements that need to be fulfilled by the researchers. Specific reference is made to the requirements that may result when a research proposal involves collection, processing and storage of personal data according to the General Data Protection Regulation 2016/679, because this Regulation entered into force recently in the ethics review.
Finally, reference is made to the importance of ensuring integrity in research thought the ethics review process, and the necessary compliance with the ethical standards of EC funded research.
Keywords: research proposal, ethics, assessment, review, Horizon 2020.
Dialogos: Studies in Orthodox Theology, 2018
Art is the basic mean which creates the environment to unveil to young people crucial issues of e... more Art is the basic mean which creates the environment to unveil to young people crucial issues of ethics, arising from the breakthrough in all fields of sciences. With the use of paintings and drama, educators hold an informal but innovative tool to complement the process of science education. The students undertake several roles during the whole procedure (actors, audience , members of committees, commentators, debate members). Art, through various activities intrigue young learners to think, explore and confront ethical issues referring to sciences, that with the formal educational type of teaching they couldn't understand.
Βιοηθική Παιδεία, Ανάλεκτα Πεμπτουσίας, τεύχος 13, Αύγουστος 2013, σσ. 5-7.
Επιθεώρηση του Μεταπτυχιακού Προγράμμματος «Σπουδές στην Ορθόδοξη θεολογία», 2014
The theological debate on transplantation the last thirty years - , which was expressed through... more The theological debate on transplantation the last thirty years - , which was expressed through Circulars of the Holy Synod of the Church of Greece theses and other monographs - was focused on two main issues: the "brain death" and the "presumed consent" . Concerning the first question, there are two trends and opinions; one that agrees with the aspect that brain death is synonymous with the end of human life and the other that is opposed to this position. This controversy clearly causes problems in expressing a united view by the entire Church. Further,the issue of the "presumed consent", which was legislated by the new law 3984/2011, caused also problems and has not been accepted by the Orthodox Church. However, after a new "amendment" of the law - according to which the consent of the relatives of the "brain dead" patient is a prerequisite to donate his organs- the Church of Greece sent out a new circular urging the organ donation in fact from "brain dead" patients.
Oekumenische Rundschau, 2012
Πνευματική Διακονία, 2011
Μετά από πρόσκληση του Καθ. Κανονικού Δικαίου Α.Π.Θ. κ. Θεόδωρου Γιάγκου υπεύθυνου της συντακτική... more Μετά από πρόσκληση του Καθ. Κανονικού Δικαίου Α.Π.Θ. κ. Θεόδωρου Γιάγκου υπεύθυνου της συντακτικής ομάδος του εν λόγω περιοδικού να συμμετέχω στο αφιέρωμα για τα θέματα της βιοηθικής συνέγραψα με βάση τη διδακτορική μου διατριβή τα κυριότερα ζητήματα και διλήμματα που εγείρονται από την εφραμογή των μεθόδων της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Επιστημονική Επιθεώρηση του Μεταπτυχιακού Προγράμμματος "Σπουδές στην Ορθόδοξη θεολογία", 2010
Η παρούσα πρωτότυπη εργασία δημοσιεύθηκε στα αγγλικά και περιλαμβάνει θέσεις και απόψεις για την... more Η παρούσα πρωτότυπη εργασία δημοσιεύθηκε στα αγγλικά και περιλαμβάνει θέσεις και απόψεις για την έρευνα στα βλαστοκύτταρα από την ορθόδοξη χριστιανική ηθική άποψη.
Η εργασία επιδιώκει να καλύψει την παρουσίαση της ιστορίας με την έκθεση των τάσεων και των εκφρα... more Η εργασία επιδιώκει να καλύψει την παρουσίαση της ιστορίας με την έκθεση των τάσεων και των εκφραστών τους που εμφανίστηκαν στη θεολογική επιστήμη και συγκεκριμένα στο αντικείμενο της Χριστιανικής Ηθικής από την Απελευθέρωση μέχρι τις μέρες μας. Τα ερευνητικά όρια της μελέτης είναι εκτεταμένα και ως εκ τούτου μια τέτοια προσπάθεια δεν αρκεί για να καλύψει το σύνολο του αρχικού προβληματισμού.
Η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο εξετάζεται ο ηθικός προβληματισμός στη θεολογία από την Απελευθέρωση μέχρι τα χρόνια του Μεσοπολέμου (1925-1942). Στο σημείο αυτό διευκρινίζουμε ότι θέτουμε ως αφετηριακό χρονικό σημείο το έτος 1837, δηλαδή την ίδρυση της Θεολογικής Σχολής του Οθώνειου Πανεπιστημίου Αθηνών και ως τέλος το έτος 1942, που ταυτίζεται με την ίδρυση της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης.
Η ενασχόληση με το θέμα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής του ανθρώπου και της ορθόδοξης χριστιανικ... more Η ενασχόληση με το θέμα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής του ανθρώπου και της ορθόδοξης χριστιανικής ηθικής σε επίπεδο διδακτορικής διατριβής αποτέλεσε πρωτότυπο έργο, αφού δεν είχε υποβληθεί έως τότε σε Θεολογική Σχολή παρόμοια μελέτη.
Στην παρούσα διατριβή αναφέρονται διεξοδικά τα ηθικά ερωτήματα και προβλήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στον άνθρωπο και διατυπώνονται απόψεις με βάση την ορθόδοξη χριστιανική ηθική και την ποιμαντική προοπτική του θέματος.
Η παρούσα μελέτη βασίζεται στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με το πρόγραμμα του Ιδρύματος... more Η παρούσα μελέτη βασίζεται στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με το πρόγραμμα του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών για μεταδιδακτορική έρευνα στην Ελλάδα και είχε διάρκεια δύο εξαμήνων με παράταση υποβολής του τελικού έργου για ακόμη ένα εξάμηνο.
Επιθυμία μας ήταν να προβληθεί στο ευρύτερο κοινό η υιοθεσία τέκνων, όχι μόνο ως επιλογή των συζύγων στην αντιμετώπιση της ατεκνίας, αλλά και ως πράξη αγάπης που αποσκοπεί στο συμφέρον των ορφανών και εγκατελειμμένων παιδιών. Το θέμα συνήθως εξετάζεται από νομικούς και κοινωνικούς λειτουργούς, στην προκέιμενη έρευνα εξετάζεται από την χριστιανική ηθική. Η Εκκλησία ευλογεί με συγκεκριμένη ακολουθία και ευχές την πράξη της υιοθεσίας και με τον τρόπο αυτό καταλύεται η λεγόμενη μυστικότητα που τηρούν οι γονείς και οι συγγενείς προς τον υιοθετούμενο.
Η διπλωματική εργασία μεταπτυχιακής ειδίκευσης, η οποία εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Τμή... more Η διπλωματική εργασία μεταπτυχιακής ειδίκευσης, η οποία εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ με το βαθμό «΄Αριστα» το Δεκέμβριο του 1992. Τα δύο πρωτότυπα σημεία στη μελέτη αυτή είναι ο ηθικός σχολιασμός των αντισυλληπτικών μεθόδων και τεχνικών μέσων (β΄κεφάλαιο) και η τυποποίηση των απαντήσεων των ποιμένων για την αντιμετώπιση των θεμάτων της τεκνογονίας και της αντισύλληψης στον ορθόδοξο γάμο (γ΄κεφάλαιο).
ΒΙΟΗΘΙΚΑ, Oct 2, 2020
Editorial
National and Kapodistrian University of Athens, 2023
Σκοπός της παρούσας εισήγησης δεν είναι η ενδελεχής και διεξοδική ανάπτυξη των θεολογικών προβλημ... more Σκοπός της παρούσας εισήγησης δεν είναι η ενδελεχής και διεξοδική ανάπτυξη των θεολογικών προβληματισμών για τα βιοηθικά ζητήματα, αλλά η προβολή εν συντομία της συνάντησης της Θεολογίας με τη Βιοηθική Συγκεκριμένα, μέσα από τις δράσεις, εκδηλώσεις και μαθήματα της Βιοηθικής στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας του ΕΚΠΑ, θα επιχειρηθεί να καταστεί σαφής ο τρόπος της πρόσληψης των επιτευγμάτων της Γενετικής, της Βιολογίας, της Ιατρικής, αλλά και η αντιμετώπισή τους υπό το πρίσμα της χριστιανικής ηθικής βιοθεωρίας. Η Θεολογία με τον πλούτο της προσφέρει τη δυνατότητα για προβολή και συζήτηση θέσεων και απόψεων για τα σύγχρονα βιοηθικά ζητήματα.
Εξατομικευμένη Ιατρική , 2020
Η επιστημονική εκδήλωση με τίτλο: «Νέες τεχνολογίες τροποποίησης του γονιδιώματος: Βιοηθικά Ζητήμ... more Η επιστημονική εκδήλωση με τίτλο: «Νέες τεχνολογίες τροποποίησης του γονιδιώματος: Βιοηθικά Ζητήματα», πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2020 και διοργανώθηκε από το «Σπίτι της Κύπρου» σε συνεργασία με το Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού μαθήματος «Βιοηθικά Διλήμματα» του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών "Θρησκειολογία". Στο άρθρο αυτό περιγράφεται το περιεχόμενο των ομιλιών από την εκδήλωση αυτή.
Πρακτικά (9ο Συνέδριο για την Ιστορία της Φιλοσοφίας της Εκπαίδευσης), 2017
Η Ηθική της Επιστημονικής Έρευνας αποτελεί οργανικό και αναπόσπαστο τμήμα της συνολικής επιστημον... more Η Ηθική της Επιστημονικής Έρευνας αποτελεί οργανικό και αναπόσπαστο τμήμα της συνολικής επιστημονικής προσπάθειας. Δεν αφορά αποκλειστικά στην προσήλωση του επιστήμονα στην εφαρμογή της ορθής επιστημονικής μεθόδου, αλλά και στην αποδοχή της επιστημονικής έρευνας και των αποτελεσμάτων της από την κοινωνία. Θεμέλιο της Ηθικής της Επιστημονικής Έρευνας είναι το προσωπικό ήθος του επιστήμονα και η στάση του συνόλου της κοινωνίας. Για το λόγο αυτό, είναι αναγνωρισμένο ότι η εκπαίδευση θα πρέπει να ενσωματώσει στα προγράμματα σπουδών, από το επίπεδο της Μέσης Εκπαίδευσης και άνω, τη διδασκαλία της Ηθικής της Επιστημονικής Έρευνας.
ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ, 2016
Την Πέμπτη 31 Μαρτίου 2016 στην αίθουσα οπτικοακουστικών μέσων της Θεολογικής Σχολής, το Τμήμα Κο... more Την Πέμπτη 31 Μαρτίου 2016 στην αίθουσα οπτικοακουστικών μέσων της Θεολογικής Σχολής, το Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας τους Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και το 2 ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης συνδιοργάνωσαν και παρουσίασαν σε πολυπληθές ακροατήριο φοιτητών από κλιμάκιο ομάδος μαθητών το βιοηθικό θεατρικό δρώμενο «Το Τέλειο Μέλλον» δίνοντας την ευκαιρία στους μαθητές να διαλεχθούν με τους φοιτητές στη συζήτηση που προκαλούν οι τρείς αλληλένδετες ιστορίες του δρώμενου που έγραψε ο Haresh Sharma για λογαριασμό της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Σιγκαπούρης. Η συγκεκριμένη δράση εντάσσεται σε Πρόγραμμα που αποτελεί συνέχεια προηγούμενων που εκπονήθηκαν, τόσο στο 2 ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, όσο και στο 2 ο Γυμνάσιο Κάτω Τούμπας από τον εμπνευστή και υπεύθυνο του Προγράμματος, διευθυντή του Σχολείου δρ Βασίλειο Φανάρα. Ας σημειωθεί ότι οι δύο πρώτες επίσημες παρουσιάσεις είχαν γίνει στην ΑΕΑΘ στο μάθημα του Η' εξαμήνου της Βιοηθικής του Καθ. Δρ Νικολάου Κόιου και διευθυντή της Πεμπτουσίας.
20th National Ethics Committees Forum, Rome Italy., 2014
Tόμος Προβληματισμοί στα θέματα Βιοηθικής, Θεολογικό Σεμινάριο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, Λευκωσία 2009, 2009
ISBN 978-9963-561-61-2.
HEALTH4U, 2021
Το σύντομο άρθρο (περιορισμός 1000 λέξεων) γράφτηκε μετά από παράκληση της συντακτικής επιτροπής ... more Το σύντομο άρθρο (περιορισμός 1000 λέξεων) γράφτηκε μετά από παράκληση της συντακτικής επιτροπής του πόρταλ HEALTH4U, λόγω της επικαιρότητας του θέματος, δηλαδή της μεταμόσχευσης νεφρού από χοίρο στον άνθρωπο. Συμπεριελήφθησαν στοιχεία από τη φροντιστηριακή εργασία του μεταπτυχιακού μας φοιτητή κ. Κωσταντίνου Τσάκαλη για τις ξενομεταμοσχεύσεις.
HEALTH4U, 2021
Το σύντομο άρθρο (περιορισμός 1000 λέξεων) γράφτηκε μετά από παράκληση της συντακτικής του πόρταλ... more Το σύντομο άρθρο (περιορισμός 1000 λέξεων) γράφτηκε μετά από παράκληση της συντακτικής του πόρταλ HEALTH4U , λόγω της επικαιρότητας του θέματος για τη χρήση των κυτταρικών σειρών από εκτρωθέντα έμβρυα στα εμβόλια για τη νόσο COVID-19. Η άμεση τοποθέτηση και δημοσίευση στο πόρταλ προτιμήθηκε από τη δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό, το οποίο θα απαιτούσε χρόνο, αλλά όμως θα είχε αναλυτικότερη δομή. Αν και υπήρχε έτοιμο υλικό για το θέμα, προτιμήθηκε η συμπερίληψη των έγκριτων απόψεων του ιατρού Δημ. Αποστολίδη στο άρθρο.
ΜΕΓΑΛΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ, 2012
Λήμμα ΦΑΝΑΡΑΣ Β., ΜΟΧΕ