Ago Ao 192 Kurier (original) (raw)
Ago Ao 192 "Kurier"
NIEMCY
Dwusilnikowy samolot dyspozycyjny i kurierski.
Bardzo nowoczesny jak na czas swojego powstania samolot Ao 192 "Kurier" skonstruowany zosta� w ma�ej i praktycznie szerzej nieznanej firmie Ago Flugzeugwerke z Oschersleben. Wytw�rnia Ago za�o�ona zosta�a w 1934 roku i zapo�yczy�a nazw� po nieistniej�cej ju� w�wczas firmie Aerowerke Gustav Otto (AGO) z Monachium.
Prace nad samolotem Ao 192 rozpocz�y si� w 1934 roku pod kierunkiem in�yniera Johana M�llera. Pierwszy prototyp Ao 192V1, oznaczony cywiln� rejestracj� D-OAGO, oblatany zosta� w lecie 1935 roku. Wkr�tce po nim wystartowa� do pierwszego lotu drugi prototyp Ao 192V2 (rejestracja D-OCTB). Oba samoloty oznaczane s� te� niekiedy jako wersja Ao 192A. By�y to czyste aerodynamicznie dwusilnikowe dolnop�aty z chowanym podwoziem, o konstrukcji ca�kowicie metalowej. Tr�jdzielne trapezowe skrzyd�a o konstrukcji dwud�wigarowej wyposa�one by�y w lotki i jednocz�ciowe klapy na ca�ej rozpi�to�ci centrop�ata (tak�e na podkad�ubowej cz�ci skrzyd�a). Zewn�trzne cz�ci skrzyde� mia�y wyra�ny wznios, a k�t skosu ich kraw�dzi natarcia by� znacznie wi�kszy ni� centrop�ata. Smuk�y kad�ub o owalnym przekroju - mo�e nieco zbyt w�ski jak na przewidywane przeznaczenie samolotu - mia� konstrukcj� skorupow� i mie�ci� fotele dla dw�ch pilot�w i pi�ciu pasa�er�w. Cz�� pasa�erska otrzyma�a cztery ma�e prostok�tne okienka po ka�dej stronie. Na ca�ym p�atowcu zastosowano nity z wpuszczanymi g�owami. Statecznik poziomy by� wolnono�ny, mocowany do kad�uba. K�ko ogonowe by�o sta�e, os�oni�te owiewk�.
Oba prototypy uczestniczy�y w drugiej po�owie lat 30-tych w kilku zawodach lotniczych samolot�w podobnej kategorii, np. w Deutschlandflug w 1936 roku, a Ao 192V2 tak�e w wy�cigach na brytyjskiej wyspie Man w czerwcu 1938 roku. Przy tej okazji wysz�y na jaw pewne niedoci�gni�cia konstrukcji, kt�re starano si� wyeliminowa� w zbudowanym w 1938 roku trzecim prototypie Ao 192V3 (rejestracja D-OAFW). Otrzyma� on nieco d�u�szy i szerszy kad�ub z powi�kszon� kabin� pasa�ersk� z dodatkowym, sz�stym fotelem. Zmniejszono natomiast do trzech ilo�� okien po ka�dej stronie kad�uba, a tak�e zmodyfikowano oszklenie kabiny pilot�w. Ko�a podwozia g��wnego chowane by�y w kierunku do ty�u w tylne cz�ci powi�kszonych gondol silnikowych, a nie w skrzyd�a w kierunku jego ko�c�w, jak to mia�o miejsce w pierwszych dw�ch prototypach. Ponadto zastosowano r�wnie� chowane w kad�ub k�ko ogonowe. Statecznik poziomy - dla poprawienia skuteczno�ci ster�w wysoko�ci - zosta� podniesiony wy�ej i zamontowany do statecznika pionowego oraz dodatkowo wsparty zastrza�ami do kad�uba. Rozwi�zanie to przetestowano zreszt� ju� wcze�niej, modyfikuj�c w taki sam spos�b prototypy V1 i V2. Zastosowano r�wnie� now� wersj� silnik�w As-10E o wi�kszej mocy.
Prototyp Ao 192V3 stanowi� wzorzec dla cywilnej wersji seryjnej oznaczonej Ao 192B. Planowano kilka wariant�w tego samolotu, np. sanitarn� Ao 192BS z miejscami dla lekarza/sanitariusza, dw�ch chorych/rannych na noszach i wyposa�eniem medycznym; pasa�ersko-towarow� Ao 192BV z demontowalnymi fotelami dla 6 pasa�er�w czy fotogrametryczn� Ao 192BL z wyposa�eniem do wykonywania i obr�bki zdj��. W dalszej perspektywie mia�y powsta� tak�e kolejne odmiany: Ao 192DF do szkolenia radiotelegrafist�w z miejscami dla instruktora i trzech uczni�w; pasa�erska Ao 192DV i pasa�erska (dyspozycyjna) Ao 192E-1 z luksusowo wyposa�on� kabin� dla czterech pasa�er�w.
Konstruktorzy firmy Ago liczyli tak�e na zam�wienia ze strony rozbudowuj�cej si� Luftwaffe i przygotowali wst�pne projekty koncepcyjne kilku wersji czysto wojskowych. Ao 192CA mia� by� dwu- lub trzymiejscow� lekk� maszyn� rozpoznawcz� bliskiego zasi�gu, wyposa�on� w razie potrzeby w kamery fotograficzne i uzbrojon� w dwa sta�e i jeden ruchomy karabin maszynowy oraz ewentualnie osiem lekkich bomb o masie po 10 lub 12 kg. Ao 192CR to proponowany lekki bombowiec z podobnym jak Ao 192CA uzbrojeniem strzeleckim, ale z wyrzutnikami dla czterech bomb o masie po 50 kg. Ao 192CL to wersja rozpoznania fotograficznego z trzyosobow� za�og� i uzbrojeniem identycznym jak Ao 192CA. Z kolei Ao 192CN mia� by� samolotem przeznaczonym do stawiania zas�ony dymnej, a Ao 192CS - maszyn� sanitarn�.
Ostatecznie produkcja seryjna zako�czy�a si� po wybudowaniu zaledwie 6 egzemplarzy podstawowego wariantu Ao 192B. Wszystkie zosta�y zakupione przez pa�stwo i s�u�y�y przez kr�tki czas jako maszyny dyspozycyjne i kurierskie, m.in. egzemplarz D-OLER w o�rodku do�wiadczalnym Luftwaffe w Rechlinie, egzemplarz D-OSSS jako maszyna sztabowa w Waffen-SS, a egzemplarz D-ODAF jako osobisty samolot dyspozycyjny ministra pracy Rzeszy Roberta Leya. Opr�cz Ao 192 w po�owie lat 30-tych powsta�y jeszcze w Niemczech dwa inne dwusilnikowe samoloty podobnej klasy: Gotha Go 146 oraz Siebel Fh 104 "Hallore".
Dane taktyczno-techniczne wersji Ao 192B (w nawiasach r�nice wersji Ao 192A):
Konstrukcja: Ao 192A - dwusilnikowy siedmiomiejscowy dolnop�at wolnono�ny z zakrytymi kabinami i chowanym tr�jko�owym podwoziem ze sta�ym k�kiem ogonowym (os�oni�tym owiewk�). Konstrukcja metalowa. Usterzenie klasyczne, wolnono�ne (po modyfikacji stateczniki poziome wsparte zastrza�ami). Zapas paliwa 410 litr�w.
Ao 192B - dwusilnikowy o�miomiejscowy dolnop�at wolnono�ny z zakrytymi kabinami i chowanym tr�jko�owym podwoziem. Konstrukcja metalowa. Usterzenie klasyczne, stateczniki poziome wsparte zastrza�ami. Zapas paliwa 410 litr�w.
Wymiary
rozpi�to�� 13,54 m
d�ugo�� 10,98 m (9,80 m, wg innych �r�de� 11,75 m)
wysoko�� 3,64 m (2,90 m)
powierzchnia no�na 25,04 m2
Masy
masa w�asna 1640 kg
masa startowa 2860 kg
masa startowa maksymalna 2950 kg
Obci��enia
obci��enie powierzchni no�nej normalne 114,22 kg/m2
obci��enie powierzchni no�nej maksymalne 117,81 kg/m2
obci��enie mocy normalne 7,19 kg/kW (5,30 kg/KM)
obci��enie mocy maksymalne 7,41 kg/kW (5,46 kg/KM)
Osi�gi
pr�dko�� maksymalna 335 km/h na wysoko�ci 2000 m
pr�dko�� maksymalna 330 km/h na wysoko�ci 0 m
pr�dko�� przelotowa 288 km/h na wysoko�ci 2000 m
pr�dko�� przelotowa 285 km/h na wysoko�ci 0 m
pr�dko�� ekonomiczna 240 km/h na wysoko�ci 0 m
pr�dko�� l�dowania 90 km/h
pr�dko�� wznoszenia 5,2 m/s na wysoko�ci 0 m
czas wznoszenia na wysoko�� 1000 m - 3 minuty 12 sekund
pu�ap 5200 m
zasi�g (przy pr�dko�ci przelotowej na wysoko�ci 0 m) 1100 km
zasi�g (przy pr�dko�ci przelotowej na wysoko�ci 2000 m) 1210 km
zasi�g maksymalny 1360 km
Nap�d: Ao 192A - dwa 8-cylindrowe silniki rz�dowe w uk�adzie odwr�conego V, ch�odzone powietrzem, typu Argus As-10C o mocy po 154 kW (210 KM) ka�dy, nap�dzaj�ce 2-�opatowe drewniane �mig�a przestawialne typu Argus-Schwarz o �rednicy 2,3 m
Ao 192B - dwa 8-cylindrowe silniki rz�dowe w uk�adzie odwr�conego V, ch�odzone powietrzem, typu Argus As-10E o mocy po 199 kW (270 KM) ka�dy, nap�dzaj�ce 2-�opatowe drewniane �mig�a przestawialne typu Argus-Schwarz o �rednicy 2,3 m
Uzbrojenie: brak
Za�oga: 2 osoby + 5 (Ao 192A) lub 6 (Ao 192B) pasa�er�w
Wytw�rnia: Ago Flugzeugwerke GmbH, Oschersleben-Bode, Niemcy
Produkcja: 2 prototypy Ao 192A (Ao 192V1 i V2) + 1 prototyp Ao 192B (Ao 192V3) + 6 egzemplarzy seryjnych Ao 192B
U�ytkownicy: Niemcy
Wykaz literatury:
1. V. Neme�ek "Atlas letadel", svazek 7 "Dvoumotorov� obchodn� letadla", Nadas, Praha, 1987
2. Aero Plastic Kits Revue nr 67 (1998)