Pis'mennye Pamiatniki i Traditsionnyi Islam v Kazakhstane (original) (raw)
Related papers
Festschrift Tukhliyev, 2022
This article seeks to demonstrate the significance of unofficial sources that originate from the milieu of Kazakh theologians themselves, and to study the forms of transformations and changes in traditional society.
"Forbidden" Islam in Soviet Ukraine [«Запретный» ислам в советской Украине]
One of the least studied and documented periods of the existence of Islam in Ukraine is the Soviet period. In Soviet Ukraine, Muslims were present, as evidenced by the existence of mosques in several major cities, Muslim cemeteries, and a number of ethnonyms (for example, the suburb of Kiev called Tatarka). These were primarily the Volga Tatars, who constituted a significant, if not the largest part of the Muslims of Ukraine both in the prewar and postwar periods — even after the transfer of Crimean region to Ukraine in 1954, as Crimean Muslims remained deported in Central Asia. Another group of Ukrain-ian Muslims were the so-called Po lish-Lithuanian Tatars, who lived mainly in Western Ukraine. However, for the authorities of the Ukrainian Soviet Republic they did not exist. Muslims could not register a religious community and were forced to perform religious rituals illegally, at the risk of encountering oppression by law enforcement. In my paper I will consider the phenomenon of Muslim communities in Soviet Ukraine, the features of their existence and religious life. I will show that, despite the actual prohibition of the existence of organised forms of Islam, Ukrainian Muslims continued to be part of a wider discourse of «Soviet» Islam, maintaining unofficial links with the centers of Islamic life in the USSR. I will also touch on the issue of strategies for preserving ethnic and confessional identity by Ukrainian Muslims in the face of the threat of cultural and religious assimilation. For the research, I used materials from personal archives, own field studies, interviews, local lore publications in local and republican press, biographical materials, as well as studies on this topic by Ukrainian authors.
Religious discourse in newspaper «Kazakh»
K̦azMU habaršysy. Šyġystanu seriâsy, 2016
Ахметбекова А., Қажынова М. «Қазақ» газетіндегі діни дискурс Мақалада 19131916 жылдары жарық көрген «Қазақ» газетіндегі діни дискурс талданады. 20 ғасырдың басындағы қазақ халқының зиялы қауымы «Қазақ» газетіндегі діни дискурстың мазмұнын белгілеуде белсенділік танытып, ішкі факторлар негізінде дискурс компоненті болып табылатын мәтіндердің тақырыптарын айқындағаны айтылады. Діни дискурсты құрайтын компоненттердің ерекшеліктері көрсетіліп, мәтіндері тақырыптық тұрғыда зерделенді. Түйін сөздер: діни дискурс, дискурс компоненттері, мәтін, субъектілер, хронотоп. Akhmetbekova A., Kazhynova M. Religious discourse in newspaper «Kazakh» The article discusses the "Kazakh" newspaper, which was published in the 19131916 years. In the early 20th century intellectualls Kazakh peo ple took an active part in determining the content of religious articles, top ics that had been identified by internal factors. Through the theme "Kazak" article authors try to determine the characteristics of the religious discourse and to review the articles that are focused on reform ideas.
Begazy-dandybai monuments of Central Kazakhstan
The outstanding scientist of Kazakhstan in XX c. Alikey Margulan contributed a lot to the discovery and studies of Begazy-Dandybay culture in Central Kazakhstan. Central Kazakhstan Archaeological Expedition of the Science Academy of Kazakhstan was organized by him. Since 1946 the expedition carried out its long-term field studies in the territory of the region. Such archaeologists as Abdulmanap Orazbayev, Kemal Akishev, Mir Kadyrbayev and others joined the expedition. Due to the efforts made by these people numerous bright monuments have been investigated in the steppes of Central Kazakhstan. The discovery of Begazy-Dandybay culture is one of the important results of this work. Since the mid-1970s. Margulan began his research in Central Kazakhstan Karaganda archaeological center, which located in the building of Karaganda State University. One of the important results of this research is the opening of settlements of Kent proto-type. Currently, basic researches are carried out by experts from A. Margulan Institute of Archaeology (Almaty) and Karaganda State University. On the territory of Central Kazakhstan numerous burials of Begazy-Dandybay culture are known. More than 130 burials from more than 30 cemeteries were studied. Based on the size and characteristics of the construction the burials are divided into two main groups. The first group is the most numerous and combines small burials. These are the graves of the ordinary population. Often these are small stone boxes, enclosed by square or circular fence. The second group comprises large burial structures, where the representatives of ruling elite were buried. We know 18 such monuments, they are called mausoleums. These mausoleums can be met in cemeteries Begazy, Dandybay, Sangyru-1, Bugyly-3, Aibas-Darasy and others. Numerous imported vessels were found in mausoleums. Different weapons and jewelery were revealed as well. The tombs are located in places where there are deposits of copper ore. Perhaps, one of the sources of clan leaders’ wealth was control over the extracted ore and metal distribution. Begazy-Dandybay culture can be characterized by menhirs set in the vicinities of the large mounds. A. Margulan found about 100 menhirs, most of which could be preserved. The settlements are an important category of monuments of Begazy-Dandybay culture. At least 48 settlements of this culture are now known in Central Kazakhstan. Archaeological excavations were carried out on majority of them. The most numerous group No.1 can be represented by settlements the area of which is about 0,5 hectares. Settlements of the group No.II are characterized by their larger sizes, their area is 7–20 thousands m2, which hosted from 10 to 30 buildings. Qualitatively different settlements are proto-urban settlements, which have from 40 to 100 buildings and their area isfrom 3 to 30 hectares (Myrzhyk, Bugyly I, Shortandybulak, Kent). Conventionally, they are called settlements of Kent type. In addition to the size, number of buildings, presence of industrial metals Kent settlement blocks have a high density of findings made of bronze, bone, stone, ceramics. In this respect, the materials of the Kent settlement are important. Only in the excavation area No.6 with the area of 612 m2 7012 artifacts were found. These are 59 bronze items, 208 objects of bone and horn, 6 ceramics and 158 stone objects. The rest 6582 are presented by fragments of pottery vessels. Three imported chronological groups of pottery and small complex ceramic fragments are allocated. The cultural layer of the excavation in the excavation No.6 is the second half XIV–XI cc. BC. Two categories of dishes were distinguished in the monuments of Begazy-Dandybay culture: substrate and superstrate. Substrate type includes dishes of the group I. In another way, this is type of Sargary dishes. People of Begazy-Dandybay culture used them daily. On the basis of the three chronological subgroups of ceramics three stages in the history of Begazy- Dandybay culture were allocated: early, middle – Kent, and later – Dongal. In addition to this, local ceramics in large settlements and cemeteries of the ruling elite includes superstrate, i. e. imported kitchenware. In the category of imported pottery prevail dishes originating from the territory of Andronov cultures of West Siberia (groups IV–IX). A very small number of dishes similar to ceramic of Central Asian cultures of Namazga VI time (Group II and III) was revealed. Archaeological materials characterize Begazy-Dandybay culture as an association with a highly developed economy based on cattle breeding, industry, exchange of goods. Judging from the available materials rather strong connections were primarily developed with the agricultural centers of Central Asia, tribes of Western Siberia, Southern Ural. It is a society for the conditions of arid steppes which was highly developed socially. The processes of class formation and the formation of an early form of statehood took place in the society. Begazy-Dandybay culture was the forerunner of culture of the early Iron Age. It has influenced the process of development of many cultures of the early Saka era in the regions of Kazakhstan. On the basis of complex materials the date of Begazy-Dandybay culture in the second half of the II millennium BC – X cc. BC was justified.
Confessional situation in Central Kazakhstan in the period perestroika (80-90-ies of XX century)
Journal of history, 2018
Дінмен күрестің кеңестік нұсқасының соңғы кезеңіндегі Орталық Қазақстандағы конфессиялық ахуал. Орталық Қазақстанда орналасқан барлық діни ұйымдардың мәдени, әлеуметтік өмірі. Секталар санатына жатқызылған діни ұйымдардың уәкілетті органдармен «күресі». КСРО көлемінде жүргізіліп жатқан «қайта құру» саясатының принциптері мен шынайы өмір арасындағы алшақтық. Діни ұйымдар қызметінің қоғамдық-саяси ұйымдардың ықпалымен қайта жандануы. Халықаралық оқиғалардың өлкедегі конфессиялық өмірге әсері. Орталықтан жіберілген нұсқаулардың мазмұнындағы өзгерістер. Діни ұйым басшыларының әлеуметтік портреті. Түйін сөздер: мұсылмандық діни ұйымдар, христиандық діни ұйымдар, діндарлар, діни мерекелер, «қайта құру» саясаты.
Әкімбек Ж.А. Ресей империясының Түркістан өлкесіндегі исламға қатысты саясаты: посткеңестік мемлекеттердің тарихнамасы // ҚазҰУ Хабаршысы. Тарих Сериясы. – 2023. - №3. – Б. 94-105., 2023
Қазіргі посткеңестік республикалар тарихнамасында Түркістан өлкесінің өзіндік орны бар. Өйткені Түркістан-Ресей империясының құрамына енген соңғы өңірлердің бірі және мұнда ислам институттары мен мұсылмандарға қатысты ерекше саясат жүргізілді. Сәйкесінше, Ресей империясының Түркістан өлкесіндегі исламға қатысты саясатының Қазақстан, Ресей және Орталық Азия мемлекеттерінің тарихнамасында көрініс алуын тарихнамалық шолу жасау, қалыптасқан зерттеу бағыттарын саралау мақаланың мақсаты. Тарихи-салыстырмалы, герменевтикалық, жүйелілік және проблемалық әдістердің көмегімен зерттеу еңбектерінің мазмұны ашылып, ортақ және ерекше тұстары анықталады. Біз ғалымдардың еңбектерінде исламды елемеу саясатының оң тұстарымен қатар, астарлы және теріс аспектілерінің зерделенуі, уақыптық жерлер мен білім беру орындарының жағдайы және мұсылман діни қызметкерлер мәртебесінің талдану деңгейін қарастырамыз. Сонымен қатар зерттеу жұмыстарында патша өкіметі орыс шаруаларын Түркістан өлкесінде қоныстандыру арқылы жергілікті мұсылман халықтарын мәдени ассимиляциялау мен шоқындыруды көздегені негізделеді. Сарапшылар Ресей империясының исламға қатысты саясаты құбылмалы және түрлі геосаяси факторлармен байланысты болғанын ашады. Посткеңестік тарихшылар отаршылдық жағдайында ислам институттарының дағдарысқа түсуі және әлеуметтік-экономикалық жағдайдың ушығуы Әндіжан көтерілісінің басты себептері екенін көрсетеді. Қорытындыда қарастырылып отырған мәселенің тарихнамалық нәтижелері жасалып, ортақ тұжырымдармен әлі де пікірталас тудырып отырған тұстары белгіленеді. Сондай-ақ мәселені одан әрі зерттеуді қажет ететін проблемалық тұстары көрсетіледі. Түйін сөздер: Ислам, Ресей империясы, Түркістан өлкесі, посткеңестік тарихнама, ғылыми көзқарастар, діни институттар.