Zlatko Kozina and the Problem of Appropriation in Visual Arts (original) (raw)
Related papers
Jugoslovenska umetnost od 1951. do 1989. / Yugoslav Art from 1951 to 1989
U susret pedesetogodišnjici otvaranja zgrade Muzeja savremene umetnosti na Ušću, s nadom da će se tim povodom završiti njena rekonstrukcija koja traje predugih sedam godina, MSUB organizuje i drugu "pripremnu" izložbu za mnogo temeljniju i sveobuhvatniju buduću muzejsku postavku. Nadovezujući se na prethodnu -"100 dela iz zbirki MSUB -Jugoslovenska umetnost od 1900. do 1945." -ovom izložbom se zaokružuje simbolički gest prema publici i kulturnoj javnosti da posle toliko godina ponovo bude u prilici da pogleda reprezentativni izbor dela umetnika zastupljenih u zbirkama Muzeja. Iako izložba nema pretenziju da u svedenom prostoru Kuće legata da novo, a pogotovo ne normativno čitanje jugoslovenske umetnosti druge polovine XX veka, smatram da svaki izbor, makar i revijalnog karaktera, zahteva idejno i kustosko obrazloženje. Zato se izložba može posmatrati i kao skica i uvod u buduća kompleksnija promišljanja razvoja jugoslovenske umetnosti u istorijskom periodu obuhvaćenom hronološkim okvirom od 1951. do 1989, što je i prva premisa postavke. Pitanje hronologije i (post)jugoslovenske orijentacije Osnovni problem određivanja hronološkog okvira delovanja Muzeja savremene umetnosti kao institucije je njegovo potencijalno "konzerviranje" u periodu XX veka. Tu ideju pratila bi i teza da je za novu umetnost XXI veka potrebna nova zgrada ili institucija. Takođe, problem vezivanja isključivo za istorijski okvir postojanja Jugoslavije kao države očitava se u činjenici da bi se buduće postavke jugoslovenske umetnosti nužno završavale s 1991, godinom raspada SFR Jugoslavije i početka formiranja novih nacionalnih država na njenom tlu. Na taj način bi istorijski okvir koji prati i baštini MSUB zapravo predstavljao "kratki XX vek", da upotrebim u lokalnom kontekstu metaforu istoričara Erika Hobsbauma. Drugačiji i primereniji pristup bila bi analiza ideje jugoslovenstva koja je postojala i pre nastanka Jugoslavije kao države. Još tridesetih i četrdesetih godina XIX veka hrvatska Zoran Erić -50 UMETNIKA IZ ZBIRKI MUZEJA SAVREMENE UMETNOSTI -JUGOSLOVENSKA UMETNOST OD 1951. DO 1989.
Život umjetnosti, 2021
U historijatu Života umjetnosti fotografija je nekoliko puta „zavrijedila” zasebne sveske i temate, objavljene u raznim desetljećima, u kojima su bila istaknuta pojedina važna pitanja posvećena nekim od aspekata ovog medija. Prvi put bilo je to 1968., kad je uvodničar šestog broja Mladen Grčević zagovarao „jednu univerzalnu povijest fotografije”, svjestan njezine važnosti za „ekspresiju suvremenog čovjeka”, kojega je upravo fotografija „naučila gledati”. Ovih nekoliko njegovih riječi važno je za tadašnje razumijevanje fotografije koja je dugo vremena bila na margini umjetničkih zbivanja, dok danas suvereno zauzima jedno od središnjih mjesta suvremenoga kritičkog diskursa o kulturi i umjetnosti. Zbog toga se iznova javlja potreba za kritičkim čitanjem kako njezina povijesnog razvoja tako i raznih uloga koje je preuzela.
Život umjetnosti: časopis o modernoj i suvremenoj umjetnosti i arhitekturi, 2022
This paper is dedicated to the student journal Umjetnost i mi [Art and Us], an art history annual that was edited and published by the students of the VII Gymnasium in Zagreb under the guidance of Professor Jadranka Damjanov in the 1960s. This valuable and high-quality publication serves as an indispensable source for research into the beginnings of visual arts education in Croatian secondary schools, while its innovativeness and creativity make it relevant within the modern educational context as well. (Ime hrvatske povjesničarke umjetnosti i sveučilišne profesorice Jadranke Damjanov sinonim je za avangardan, progresivan, nekonvencionalan i po mnogočemu jedinstven pristup odgoju i obrazovanju temeljenom na umjetnosti. U početnim godinama svoje nastavne karijere, ujedno vremenu osamostaljenja nastavnog predmeta Likovna umjetnost unutar hrvatskih gimnazija, profesorica Damjanov sa svojim je učenicima u VII. gimnaziji u Zagrebu pokrenula i uređivala godišnjak povijesti umjetnosti Umjetnost i mi, koji je izlazio od školske godine 1960./1961. do 1968./1969., a koji je u onodobnoj stručnoj zajednici prepoznat kao izniman doprinos unaprjeđenju i inoviranju srednjoškolske nastave. Unutar devet brojeva godišnjaka nalazili su se tekstovi u raznim formama, većinom kratki pisani radovi esejskog tipa, literarni i slobodni osvrti na likovna djela, pjesme, intervjui, dijalozi. Heterogenost i sloboda forme i izričaja koju pronalazimo unutar svakoga broja, zrcale raznolikost učeničkih osobnosti te intiman i dubok odnos prema umjetnosti i svijetu koji nas okružuje. Tekstovi su djelo jednog, dvoje ili skupine učenika, a pojedini su oblikovani kao niz odabranih odgovora na ankete provedene u više razreda. Brojevi su zamišljeni tematski, neki su bili povezani sa sadržajima propisanima nastavnim planom, a neki s odabranom problematikom najavljenom u uvodniku profesorice Damjanov na početku svakog broja.)
Život umjetnosti, Institute of Art History, Zagreb, 2019
This paper focuses on the ideological transformation of modernistic aesthetic fetishism into what Professor Rastko Močnik has termed “aesthetic imperialism” in contemporary art. Our hypothesis is that this transformation is an effect of the overdetermination of artistic production to fictitious capital. In order to examine this hypothesis, we shall explore the transformation of the simple, modernist work of art into the twofold, contemporary work of art (which must first be a claim to aesthetic evaluation and only then a work of art). We do not suggest that modernism did not know the term “artwork,” as applying to those art products that were not recognized as works of art, but rather that there was a change in the very process of aesthetic evaluation. We believe that, unlike the unitary modernist recognition of products as works by the institution of art, there is twofold recognition in the contemporary age. Here the claim to aesthetic evaluation is allowed to every product but confirmed only to those that successfully reproduce the ruling “aesthetic imperialism.” Even though the ideologists of contemporary art present this change as a result of progressivism that is inherent to the institution of art, we would like to argue that it is an effect of the abovementioned overdetermination of artistic production by fictitious capital, that is, its effects in aesthetic and legal fetishism. This hypothesis will be examined in two relatively autonomous instances: economic and ideological (artistic). U ovom radu bavimo se ideološkom transformacijom modernističkog estetskog fetišizma u ono što je profesor Rastko Močnik nazvao „estetskim imperijalizmom” savremene umetnosti. Naša teza je da je ova transformacija efekat nadodređenja umetničke proizvodnje fiktivnim kapitalom. Kako bismo ispitali ovu tezu, pozabavićemo se modifikacijom jednostavnog modernističkog umetničkog dela u dvodelno savremeno umetničko delo (koje prvo mora biti pretenzija na estetsko vrednovanje pa tek potom delo). Ne tvrdimo da modernizam nije poznavao kovanicu „umetnički rad” (eng. artwork) za one umetničke proizvode koji nisu priznati kao umetnička dela (eng. work of art), već da je došlo do promene samog procesa estetske valorizacije. Smatramo da, za razliku od modernističkog jedinstvenog priznanja proizvoda kao dela od strane institucije umetnosti, dolazi do savremenog dvodelnog priznanja. U njoj se pretenzija na estetsko vrednovanje priznaje svakom proizvodu, ali se potvrđuje samo onima koji uspešno reprodukuju „estetski imperijalizam”. Iako se među ideolozima savremene umetnosti ova promena predstavlja kao rezultat progresivizma inherentnog instituciji umetnosti, mi tvrdimo da je reč o efektu pomenutog nadodređenja umetničke proizvodnje fiktivnim kapitalom, odnosno njegovim učincima u estetskom i pravnom fetišizmu. Ovu tezu ispitujemo u dve, relativno autonomne, instance ekonomskog i ideološkog (umetničkog).
FEMINIST AVANT-GUARD, 2022
The exhibition of the VERBUND COLLECTION in the Museum of Contemporary Art in Novi Sad was expanded by addition of the exhibition ON THE ROAD TO FREEDOM of art works from the MSUV collection, i.e. the exhibition of artists from the geopolitical space of Serbia whose artistic practice transcends the traditional media and gender positions and operates in the international cultural space. The selected works, coming from women artists such as: Katalin Ladik, Milica Mrđa, Tanja Ostojić, Vesna Perunović, Bogdanka Poznanović, Jelena Radić, Judita Šalgo, Vesna Tokin and Milica Tomić, analyse the position of personal identity in contemporary art practice and society, explore the processes of performativity, immateriality, as well as the transgression of borders, and explore the idea of breaking through formal, media and spatial frameworks. ---- Izložba VERBUND KOLEKCIJE u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine u Novom Sadu je proširena izlaganjem umetničkih radova iz kolekcije MSUV, odnosno izložbom NA PUTU SLOBODE, umetnica iz geopolitičkog prostora Srbije koje svojom umetničkom praksom prelaze granice tradicionalnih medijskih i rodnih pozicija te deluju u internacionalnom kulturnom prostoru. Izabrana dela umetnica, kao što su: Katalin Ladik, Milica Mrđa, Tanja Ostojić, Vesna Perunović, Bogdanka Poznanović, Jelena Radić, Judita Šalgo, Vesna Tokin i Milica Tomić, bave se analizom položaja ličnog identiteta u savremenoj umetničkoj praksi i društvu, istražuju procese performativnosti, dematerijalnosti, kao i transgresije granica, ideju probijanja formalnih, medijskih i prostornih okvira.