AZERBAYCAN MASAL VE DESTANLARINDA GELENEKSEL FORMÜL VE ARAÇLAR (original) (raw)
2012, AZERBAYCAN MASAL VE DESTANLARINDA GELENEKSEL FORMÜL VE ARAÇLAR
Masalcılar bazen masala özel bir mukaddime ile başlarlar. Bu mukaddimeler mizahi bir içeriğe, ritmik bir ifadeye sahiptir. Masalın girişindeki mukaddime kısmını folklor bilimcilerin birçoğu "pirşov" adlandırmışlar. Bize göre, masalın giriş kısmını "pişrov" adlandırılması çelişkili fikirlerin ortaya çıkmasına neden olur. Çünkü bu kelime, terim olarak aşık yaratıcılığı için karakteristiktir, yani müzikal havanın adı anlamına gelir. Folklor söyleyicilerinin seçip, geliştirdiği geleneksel araçlar bu örneklerin etkisini daha da arttırır ve onların geniş yayılmasına neden olur. Bu araçlar masallarda ve destanlarda daha belirgindir. Destanlar, genellikle özel bir mukaddime ile başlar. Aşk destanlarının girişinde söylenen ustadnameler daha tipiktir. Destanların giriş kısmındaki zaman ve mekan, masalllara kıyasla önceden belirlenir, masallarda belirsiz zaman ve mekandan bahsedilirse, destanlarda belirli zaman ve mekan ifade edilir. Doğru, masalın giriş formüllerinde, bazen hikayede toponim isimler korunur, coğrafi konum belirlenir, ancak bu formüllerde belirsizlik, özgürlük hakimdir. Geleneksel formüller ve araçlar, masallar ve destanların şiirsel sisteminde önemli yere sahiptir. Bu paha biçilmez sanat örnekleri aynı zamanda dinleyicinin dikkatini çekmek, onlarla iletişim kurmak ve onlarda güzel halet-i ruhiyye oluşturmak amacı taşır. Makalede, masal ve destanlarda kullanılan geleneksel formül ve araçlarhakkında bilgi verilmiştir. Onların benzer ve farklı özellikleri, işlevleri açıklığa kavuşturulur.