SAĞLIK SERBEST BÖLGESİ: TÜRKİYE'NİN SAĞLIK TURİZMİNE ETKİSİ (original) (raw)

Sağlık Serbest Bölgesi (SASEB) küresel yeni bir olgudur. 2002 yılında Dubai Emiri tarafından kuruluşu ilan edilen Dubai Sağlık Kenti, dünyada kurulan ilk Sağlık Serbest Bölgesi olma özelliğine sahiptir. İzleyen yıllarda Çin'in Hainan adasında Lecheng Umut Kenti kurulmuş, bunu Güney Kore, Endonezya, Nijerya'da kurulan veya inşa aşamasında olan projeler takip etmiştir. Ülkeler, SASEB'i sağlık turizmi hedeflerine ulaşmada önemli bir araç olarak görmektedir. Türkiye'de 2010 yılında gündeme getirilen Türk SASEB projesi kamuoyunda yoğun ilgi görmüş ve uzun yıllar sağlık sektörünün gündeminde kalmaya devam etmiştir. Dönemin Bakan ve üst bürokratlarının değişmesiyle kamunun projeye olan ilgisinde azalma yönünde değişimler gözlenmiştir. Projeyi devam ettirmek isteyen İzmir, Bursa, İstanbul, Ankara gibi bazı şehirlerde yerel girişimler olmuş fakat bunların hiçbiri Türk SASEB projesinin gerçekleşmesi için yeterli olamamıştır. Yapılan bu çalışmayla Sağlık Serbest Bölgesine ihtiyaç olup olmadığı, böyle bir ihtiyaç varsa Türk SASEB'in nitelikleri ve beklenen faydanın içerik ve boyutu araştırılmıştır. Çalışmada araştırmacı tarafından geliştirilen anket ve ölçekler kullanılmıştır. Anketin geçerlik ve güvenirliğini test etmek için önce 54 kişiyle pilot çalışma yapılmış, elde edilen bulgu ve öneriler çerçevesinde yapılan düzenlemeler sonrası alınan İstanbul Gedik Üniversitesi Etik Kurulu onayıyla 15 Kasım 2022-15 Şubat 2023 tarihleri arasında ana anket çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Tabakalama yöntemiyle oluşturulan 491 kişilik örneklem grubundan elde edilen veriler SPSS v.23 istatistik programı ile t-testi, tek yönlü ANOVA, korelasyon ve regresyon analizlerine tabi tutulmuştur. Araştırmaya katılanların çoğunluğu (%59) Türkiye'de SASEB'e ihtiyaç olduğunu belirtmiştir. Regresyon analizinde, SASEB'in Türkiye'ye gelen sağlık turisti sayısını ve sağlık turizmi gelirlerini %44,8 oranında artıracağı sonucu ortaya çıkmıştır. ABSTRACT The Health Free Zone (SASEB) is a new global phenomenon. Declared by the Emir of Dubai in 2002, Dubai Health City has the distinction of being the first Health Free Zone established in the world. In the following years other SASEB projects has been implemented in China, South Korea, Indonesia, and Nigeria. Countries see SASEB as an important tool in achieving their health tourism goals. The Turkish SASEB project, which was brought to the agenda in Turkey in 2010, attracted great attention from the public and remained on the agenda of the health sector for many years. With the change of the Minister and top bureaucrats of the period, the government's interest in the project is decreased. There were local interests and initiatives in some cities such as Izmir, Bursa, Istanbul and Ankara that wanted to continue the project, but they did not succeed. The aim of this study is to investigate whether there is a need for a Health Free Zone in Turkey, and if there is such a need, the content and size of the expected benefit from Turkish SASEB project. Questionnaires and scales developed by the researcher were used in the study. In order to test the validity and reliability of the questionnaire and scales, a pilot study was conducted with 54 people. After the necessary arrangements were made on the questionnaire and scales within the framework of the findings obtained from the pilot study, the main survey studies were carried out between 15 November 2022 and 15 February 2023 with the approval of the Istanbul Gedik University Ethics Committee. The sample group (491 people) has been formed by the stratification method. The dataset is subjected to t-test, one-way ANOVA, correlation and regression analyses with SPSS v.23 statistical program. The majority of the respondents (59%) stated that there is a need for SASEB project in Turkey. In the regression analysis, it was concluded that SASEB project will increase the number of health tourists and health tourism revenues in Turkey by 44.8%.