TÜRKİYE’DE SİVİL İTAATSİZLİK ÖRNEĞİ OLARAK VİCDANİ REDDİN OLANAKLILIĞI VE MEŞRUİYETİ SORUNUNA DAİR KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ (original) (raw)

Sivil itaatsizlik, insanlık tarihi kadar eski bir pratiktir. Vicdani Ret pratiği ise üniter devletle birlikte ortaya çıkmıştır. Farklı dönemlerde ortaya çıksalar da, iki pratiğin ortak yönlerinin farklı yönlerinden fazla olduğu kesindir. Sivil itaatsizliğin temel unsurları vicdani ret pratiğinde de görulmektedir. Temel unsurların yanısıra her iki pratik de kolektif, politik ve savaş karşıtıdır ve demokratik olmayan yasaya karşı ciddi bir eylem biçimini ifade eder. Bu çalışmada, sivil itaatsizlik örneği olarak vicdani reddin Türkiye’deki meşruluğu ve olanaklılığı, özellikle Türkiye’deki son olaylar dikkate alınarak incelenmiştir. Vicdani ret pratiği, Türkiye’de sürekli olarak değişmekte ve dönüşmektedir. Vicdani reddin sivil itaatsizlik yöntemi ile yakınlaşmasına sebep olan TCK’nın halkı askerlikten soğutma ile ilgili 318. maddesine, vicdani retçilerin son günlerdeki tepkisi, geçmisten farklı olarak, kurdukları dernekler, platformların yanısıra, fanzinler ve yasal olmayan sokak eylemleri aracılığıyla olmaktadır. Dolayısıyla, Türkiye’deki vicdani ret eylemleri, her geçen gün daha çok sivil itaatsizlik pratiğinden beslenmeye başlamıştır. Bu çalışmanın amacı, sivil itaatsizliğin ve vicdani reddin tarihi süreç ışığında geçirdiği değişim ve dönüşümleri somut örneklerle ortaya çıkarmak ve iki pratiğin ortak yönlerini vurgulamaktır. Anahtar Kelimeler: Sivil itaatsizlik, vicdani ret, politik eylem, kolektiflik, mesruluk, savas karsitligi, TCK 318. madde, olanaklılık.