BİST’ te İnşaat ve Bayındırlık Sektöründe İşlem Gören İşletmelerin SWARA ve ARAS Yöntemleriyle Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi (original) (raw)
Related papers
International Journal of Multidisciplinary Studies and Innovative Technologies, 2019
Özet-İnşaat sektörü, Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren Türkiye ekonomisine işsizliğin azalması, yeni yatırımlarla istihdamın arttırılması ve yurtdışına yapılan yatırımlar ile katkı sağlaması nedeniyle ekonomide lider bir sektör konumuna gelmiştir[1]. Günümüzde rekabet ortamında faaliyetlerini devam ettirmek, başarıyı elde etmek ve inovasyonu firma çıkarları doğrultusunda kullanabilmek amacıyla finansal performans zorunlu hale gelmiştir. Finansal performans kavramını tanımlayacak ve genelleyecek olursak bir firmanın elinde bulundurduğu kaynakların hangi ölçüde verimli kullanıldığı ve sektör içindeki finansal pozisyonu olarak tanımlanabilir.[1] Firmaların finansal durumu, karar verici kişileri, yatırımcıları, finansörleri vb. birçok kişi ve kurumları yakından ilgilendirmektedir. Firmaların finansal performansına şekil veren en temel faktörler oran analizleridir. Bu oranlar analiz edilerek ve yorumlanarak firmanın genel mali durumu hakkında varsayımlarda bulunulur ve gerekli kararlar alınır. Finansal performansın ölçümünde, yorumlanmasında ve analiz edilmesinde gerekenden çok sayıda faktör dikkate alındığı için çok kriterli karar verme yöntemleri kullanışlı bir yöntem olarak görülmektedir. Bu çalışmanın amacı Borsa İstanbul'da faaliyet gösteren ve İnşaat Endeksine kayıtlı 8 firmanın finansal verileri çok kriterli karar verme yöntemlerinden GİA ve TOPSIS yöntemleri kullanılarak 2017 yılına ait finansal başarılarının sıralaması ve karşılaştırılması yapılarak literatüre katkı sağlamaktır. Abstract-Since the establishment of the Republic, construction sector has become a leading sector in the economy due to decreasing unemployment, increasing employment with new investments and contributing to the Turkish economy with investments abroad.[1] In today's competitive environment, financial performance has become compulsory in order to continue business activities, achieve success and use the innovation in the interests of the firm. Defining and generalizing the concept of financial performance can be defined as the extent to which the resources used by a firm are used efficiently and its financial position within the sector.[1] Accurate analysis and interpretation of financial performance measurement is crucial for shaping future decisions. Multicriteria decision-making methods are seen as a useful tool since many factors are considered in the measurement, interpretation and analysis of financial performance. In this study, it is aimed to compare and collate the financial data of 8 companies registered in the Construction Index traded on Borsa Istanbul in 2017 using TIA and TOPSIS methods.
OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi
Günümüzde teknolojik gelişmeler ile birlikte küresel olarak birçok alanda önemli dönüşümler başlamış olup ekonomik ve ticari faaliyetlerin birçoğu internet ortamına taşımıştır. Böylece birçok sektörde dijitalleşmeye geçişi hızlanmıştır. Özellikle bankacılık sektörü dijital dönüşüme en hızlı adapte olan sektörlerden biridir. Bankacılık sektöründeki dijital dönüşümün hızlanmasıyla birçok banka şubelerinde sunduğu hizmetleri web sitelerinde internet bankacılığı uygulamaları aracılığıyla da sunmaya başlamıştır. Böylece bankalara ait web sitelerin önemi artmıştır. Bu bağlamda bu çalışmada Türkiye'deki 15 ticari bankanın web sitelerinin performansını analiz ederek banka web sitlerini sıralamak amaçlanmıştır. Web sitelerinin performans kriterlerine göre sıralanmasında SWARA ve ARAS yöntemleri kullanılmıştır. SWARA yöntemi sonuçlarına göre banka web sitesi performansının değerlendirilmesinde sayfa açılma süresi ve hız endeksi kriterleri en yükse ağırlığa sahip kriterler olarak bulunmuşken, web sitesinde geçirilen ortalama süre, dünya sıralaması ve Türkiye sıralaması kriterleri ise en düşük ağırlığı sahip kriterler olarak bulunmuştur. ARAS yöntemi sonucunda hesaplanan fayda değerlerine göre ise sırasıyla HSBC, Fiba Bank ve Şeker Bank'ın en iyi performans gösteren web sitelerine sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Türkiye Ekonomi Bankası, ING Bank ve Akbank ise en kötü performans gösteren web sitelerine sahip olup yapılan sıralamada son üç sırada yer almıştır.
İzmir İktisat Dergisi
Bu çalışmanın amacı, Borsa İstanbul'da BIST Tekstil, Giyim ve Deri sektöründe işlem gören işletmelerin finansal performanslarının çok kriterli karar verme tekniklerinden biri olan dinamik sezgisel bulanık WASPAS yöntemi ile değerlendirilmesidir. Tekstil sektörü hammadde, üretim, ar-ge, lojistik anlamında birçok sektörle etkileşim içerisinde olması ve ülke ekonomisine olan doğrudan etkisi nedeniyle seçilmiştir. Çalışmada kullanılan kriterler sektörün dinamikleri dikkate alınarak belirlenmiştir. Çalışmada kesin sayılar üzerinde hesaplanmış finansal oranlar yerine, sektör dinamiklerine, diğer alternatiflerin skorlarına ve çelişen/destekleyen kriter skorlarına göre değerlendirmeye olanak sağlayan dilsel ifadeler kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre 2015-2019 dönemi için BIST'te işlem gören tekstil firmaları arasında finansal performansı en yüksek işletme Yataş işletmesi olarak belirlenmiştir.
2019
Bu calismanin amaci, Borsa Istanbul’da islem goren lojistik hizmet saglayici isletmelerin finansal performanslarinin cok kriterli karar verme yontemlerinden TOPSIS ve VIKOR yontemleri ile degerlendirilmesidir. Performans degerlendirmesi amaciyla isletmelerin finansal oranlarindan faydalanilmistir. Bu kapsamda, alti adet lojistik sektoru isletmesinin 2014-2017 yillari arasi finansal tablo verileri kullanilmistir. Isletmelerin finansal performanslari TOPSIS ve VIKOR yontemlerine gore ayri ayri degerlendirilmis olup bulgular yontemler acisindan kiyaslanarak yorumlanmistir. Finansal performansi yuksek olan isletmeler analiz yontemine gore farklilik gosterirken her iki yonteme gore de finansal performansi dusuk olan isletmelerde benzerlik soz konusu olmustur. Finansal oranlar incelendiginde, finansal performansi yuksek olan isletmelerin genel olarak aktif kârlilik orani, ozkaynak kârlilik orani ve aktif devir hizinin diger isletmelere kiyasla daha yuksek oldugu gozlemlenmistir. Finansal ...
Türk İnşaat Firmalarının Finansal Performansının SECA Yöntemi ile Değerlendirilmesi
İzmir İktisat Dergisi, 2022
Finansal performans değerlendirmesi yoluyla, olası risk ve tehditler ortaya çıkarılmakta, firmanın finansal durumu daha net bir şekilde görünmekte ve finansal planlamalar doğru bir şekilde yapılmaktadır. Finansal performans analizi yapısı gereği pekçok alternatif ve kriteri bünyesinde barındırmaktadır. Bu bakımdan, finansal performans değerlendirmesi Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) problemi olarak görülmektedir. Bu çalışmada, BIST'te işlem gören 10 inşaat firmasının finansal performansının ÇKKV yöntemlerinden Simultaneous Evaluation of Criteria and Alternatives (SECA) ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, inşaat firmalarının finansal performansı kapsamlı bir literatür taraması sonucu belirlenen sekiz finansal rasyo temelinde SECA yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. İlk olarak negatif değerlerin yer aldığı karar matrisi Z-Skor standartlaştırma yöntemi kullanılarak pozitif hale dönüştürülmüştür. Ardından, SECA yöntemi hem kriterlerin ağırlıklarını belirlemek için hem de alternatifleri performansları doğrultusunda sıralamak için kullanılmıştır. Çalışma sonunda, önem derecesi en yüksek kriter aktif karlılık oranı (K4) olurken, ORGE firması finansal performans bakımından ilk sırada yer almıştır. Kullanılan model ve analizin pandemi dönemini kapsaması gibi nedenlerle çalışmanın literatüre katkı sunacağı düşünülmektedir.
The aim of this study is to evaluate the financial performance of the listed companies operating in information technology sector in Borsa Istanbul. In this context, the financial ratio analysis of these companies is made by using the financial statements between the years of 2005-2011 and the obtained data have been evaluated with Analytic Hierarchy Analysis and Grey Relational Analysis. Firstly, the weightiest criteria has been determined by using Analytic Hierarchic Process, then the grey relational degrees have been calculated for each company operating in the information technology sector in order to measure the financial performance. As a result of the study; it has been seen that the profitability ratios are the weightiest criteria and Link Bilgisayar Sistemleri Yazılımı ve Donanımı Sanayi ve Ticaret A.Ş. has the highest financial performance among the other companies operating in the same sector.
2020
Turk insaat sektoru, ulusal ve uluslararasi pazarlarda gerceklestirdigi onemli faaliyetlerin etkisiyle ve kendisine bagli alt sektorlerin urettigi mal ve hizmetlere talep olusmasi sebebiyle Turk ekonomisinin lokomotifi olma ozelligine sahiptir. Turk insaat sektoru 2. Dunya Savasi’nda sonra Marshall Plani yardimlariyla gelisme gostermis ve sektorun onde gelen firmalari kurulmustur. Insaat sektorunun gelismesinde burokrasi, uluslararasi kredi kuruluslari, politika ve ekonomiyi etkileyen kararlar gibi dogrudan etkileyen faktorler bulunmaktadir. Insaat sektorunde meydana gelen yuksek oranli ve istikrarli buyume, beraberinde istihdam yaratma ihtiyaci dogurmus ve Turkiye ekonomisi icin insaat sektorunun onemi daha belirgin hale gelmistir. Gelisen ve buyuyen bu sektorde firma sayilarinin artmasi beraberinde rekabeti de getirmis ve firmalarin mali performans analizi rekabet ustunlugu saglamada on plana cikmistir. Firmalarin mali durumu, donem icerisindeki faaliyetlerinin yeterlilik duzeyini...
Muhasebe ve Finansman Dergisi, 2020
Bu çalışmada, Borsa İstanbul (BIST) ticaret endeksinde (XTCRT) işlem gören işletmelerin finansal performansları Entropi ve Çok Nitelikli İdeal-Gerçek Karşılaştırma Analizi (Multi Atributive Ideal-Real Comparative Analysis (MAIRCA)) yöntemleri bir arada kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada öncelikle finansal performansın değerlendirilmesinde kriter olarak kullanılacak olan finansal oranlar belirlenmiş ve tüm işletmeler için hesaplanmıştır. Uygulamanın ilk adımında performans kriterlerine ilişkin önem ağırlıkları Entropi yöntemi ile hesaplanmıştır. Daha sonra ise işletmelere ilişkin finansal performans sıralamasının elde edilmesi için MAIRCA yönteminden yararlanılmıştır. Uygulama sonuçlarına göre, en önemli kriterler nakit oranı, asit test oranı ve aktif devir hızı olarak belirlenmiştir. Finansal performansı en yüksek olan işletmelerin ise sırasıyla SANKO Pazarlama İthalat İhracat A.Ş., BİZİM Toptan Satış Mağazaları A.Ş ve BİM Birleşik Mağazalar A.Ş olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2024
Bu çalışmanın amacı, XAKUR endeksinde yer alan şirketlerin finansal performanslarının 2020-2023 yılı için LOPCOW ve WASPAS yöntemleriyle incelenmesidir. Analiz aşamasında ilk olarak seçilen kriterlerin önem ağırlıkları LOPCOW yöntemiyle belirlenmiş ve daha sonra WASPAS yöntemiyle performans skorları hesaplanmıştır. LOPCOW yöntemine göre kriterlerin önem ağırlıkları 2020 yılında yılı için sırasıyla; toplam yükümlülükler, finansman giderleri ve toplam varlıklar; 2021 yılı için toplam yükümlülükler, finansman giderleri ve esas faaliyet kârı; 2022 yılı için toplam yükümlülükler, finansman giderleri ve toplam öz kaynaklar; 2023 yılı için finansman giderleri, toplam yükümlülükler ve toplam varlıklar şeklinde tespit edilmiştir. WASPAS yönteminden elde edilen sonuçlara göre; en iyi performans sergileyen ilk üç aracı kurum 2020 yılı için sırasıyla OSMEN, TERA ve GLBMD; 2021 yılı için TERA, GLBMD ve OSMEN; 2022 yılı için TERA, GLBMD ve SKYMD; 2023 yılı için GLBMD, SKYMD ve OSMEN olmuştur.
Türk inşaat sektörü, ulusal ve uluslararası pazarlarda gerçekleştirdiği önemli faaliyetlerin etkisiyle ve kendisine bağlı alt sektörlerin ürettiği mal ve hizmetlere talep oluşması sebebiyle Türk ekonomisinin lokomotifi olma özelliğine sahiptir. Türk inşaat sektörü 2. Dünya Savaşı'nda sonra Marshall Planı yardımlarıyla gelişme göstermiş ve sektörün önde gelen firmaları kurulmuştur. İnşaat sektörünün gelişmesinde bürokrasi, uluslararası kredi kuruluşları, politika ve ekonomiyi etkileyen kararlar gibi doğrudan etkileyen faktörler bulunmaktadır. İnşaat sektöründe meydana gelen yüksek oranlı ve istikrarlı büyüme, beraberinde istihdam yaratma ihtiyacı doğurmuş ve Türkiye ekonomisi için inşaat sektörünün önemi daha belirgin hale gelmiştir. Gelişen ve büyüyen bu sektörde firma sayılarının artması beraberinde rekabeti de getirmiş ve firmaların mali performans analizi rekabet üstünlüğü sağlamada ön plana çıkmıştır. Firmaların mali durumu, dönem içerisindeki faaliyetlerinin yeterlilik düzeyinin ölçülmesi ve gelecek dönemlere ait tahminlerin yapılabilmesi için mali tablolarda yer alan dönemsel verilerin okunabilir, anlamlandırılabilir ve yorumlanabilir hale getirilmesi gerekmektedir. Mali tablo verilerinin analizinde kullanılan en yaygın analiz Oran (Rasyo) analiz tekniğidir. Oran analiz tekniği, mali tablo verilerinin aralarındaki anlamlı ilişkileri rakamsal olarak ortaya çıkaran ve bu oranların birbirleri ile kıyaslanmasına ve analiz edilmesine olanak sağlayan bir yöntemdir. Oran analiz tekniğinin kullanımı sonucunda birçok veri bulunmaktadır ve bu veriler karar vermeyi zorlaştırmaktadır. Çok kriterli karar verme yöntemleri karar vericilere en iyi olanı önererek firmaların finansal analizleri sonucunda finansal performansları hakkında objektif veriler sunmaktadır. Bu çalışmanın amacı Borsa İstanbul İnşaat Endeksi'nde faaliyet gösteren firmaların finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılarak karşılaştırılmasıdır. Firmalar arasındaki farklılık, firmaların 2018 yılında Kamu Aydınlatma Platformu'ndan elde edilen verilere ait finansal oranlar, çok kriterli karar verme yöntemlerinden Entropi, Copras ve Aras yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Analizin gerçekleştirilebilmesi için 2018 yılı verileri Rasyo (Oran) Analizine tabii tutulmuştur. Analizin devamında elde edilen rasyoların entropi analizi yapılarak ağırlık dereceleri objektif olarak hesaplanmış ve nihai performans sıralaması için çok kriterli karar verme yöntemleri uygulanmıştır. Copras ve Aras yöntemleri sonucunda, iki yönteminde finansal performans sıralaması benzer olup 2018 yılı için finansal performansı yüksek olan firma Edip Gayrimenkul Yatırım Sanayi Ve Ticaret A.Ş. olmuştur. ABSTRACT Turkish construction sector is the main driving force of Turkish economy due to impact of it's activities in national and international markets and formation of demand for goods and services produced by its sub-sectors. Turkish construction industry has been developed with the help of the Marshall Plan after World War II, and leading companies of the sector have been established. Bureaucracy, international credit institutions, and economy policies have direct effects on the development of constrcution sector. The fact that high and sustainable growth rate occurring in the construction sector has led to need for employment and importance of construction sector for Turkish economy has become more apparent. In this sector that is developing and growing within each day, the increase in the number of companies has brought upon competition and financial Performance analysis has come into front in providing competition superiority. In order to measure the financial situations of companies, level of adequacy of their activities during the period, and to make estimates for future periods, the periodic data in the financial statements must be made readable, meaningful and interpretable. The most common analysis used in the analysis of financial statement data is the ratio analysis technique. The ratio analysis technique is a method that demonstrates the significant relationships between the financial statement data numerically and enables these rates to be compared with each other and analyzed. As a result of the use of the ratio analysis technique, many data are found and these data make it difficult to make decisions. Multi-criteria decision making methods offer decision makers the best and provide objective data on the financial performance of firms as a result of financial analysis.