İslami Mikrofinans Aracı Olarak İnfâk (original) (raw)

Revaçta Olan Bir İslami Finansman Aracı Sukuk

Sukuk; Arapça "Sak" kökünden gelmektedir. Farsçadaki anlamıyla "muahede, tasdikname" olan çek kelimesi Arapçaya sakk (çoğulu sukuk) şeklinde geçmiş olup geniş manada "yazılı belge, resmî tutanak" anlamına gelmektedir. Bazı Arap ülkeleri piyasalarında bono ve tahviller için "senet" kelimesi kullanırken İslami finansman bonoları için "sak"ın çoğulu olansukuk kelimesi kullanılmaktadır. Sukuk, genel olarak İslami prensiplere uygun tahvil olarak tanımlanmaktadır. En basit şekliyle sukuk bir varlığa sahip olmayı veya ondan yararlanma hakkını temsil etmektedir. Sukukta yer alan hak, sadece nakit akışı hakkı değil, aynı zamanda mülkiyetin hakkını da barındırmaktadır. Bu durum, sukuku geleneksel bonolardan farklılaştırmaktadır. Geleneksel bonolar, faiz taşıyan menkul kıymetlerden oluşurken sukuklar, temel olarak varlıklara sahip olma hakkıyla oluşan yatırım sertifikalarıdır.

Bir Yoksullukla Mucadele Araci Olarak Islami Mikrofinans ve Turkiyede Uygulanabilirligi

Özet Yoksul insanların finansal sisteme ulaşıp gereksinim duydukları sermayeyi elde etmeleri, kaynaklar konusunda yeterli bilgiye sahip olmamaları, finans kurumlarının istediği teminatları sağlayamamaları ve fon yönetimi konusunda yüksek risk içermeleri gibi nedenlerle oldukça zordur. Bu durum, kalkınmanın önündeki en önemli engel olarak görülmektedir. Yoksul insanların kendilerine ve ailelerine bakabilecek düzeyde gelir elde etmelerini sağlayacak iş projelerine, teminat ve kefalet gerektirmeden sağlanan finansman olarak tanımlanan mikrofinans, tüm dünyada önemli bir kalkınma stratejisi haline gelmiştir. İslami mikrofinans uygulamaları ise, gerçekleştirdikleri finansal işlemlerin İslam hukukuna uygunluğu konusunda hassasiyet gösteren kişiler için bir alternatif olarak ortaya çıkmıştır. İslami mikrofinans, bir kredi olmaktan ziyade, murabaha ile ticari bir alış-verişi, mudarabe ve müşareke ile özsermaye finansmanını, karz ve vedia ile tasarruf, zekat ve sadaka ile para transfer sistemlerini ve tekafül ile sigortacılığı içermektedir.

İslami Mikrofinans: Dünya Örnekleri ve Türkiye İçin Öneriler

Araştırma Raporları, 2021

Bu çalışmanın amacı, farklı ülkelerdeki İslami mikrofinans sektörünün yapısını açıklamak ve farklı kurumsal yapılarda faaliyet gösteren İslami Mikrofinans Kuruluşu (İMFK) örnekleri hakkında bilgi vererek Türkiye için bazı öneriler getirmektir. Bu amaçla Pakistan, Bangladeş, Endonezya ve Malezya olmak üzere 4 ülke seçilmiş ve bu ülkelerde farklı kurumsal yapılarda faaliyet gösteren üç farklı İMFK örneği ele alınmıştır. Bu ülkeler seçilirken, İslami mikrofinans sektöründe kullandırılan fon tutarı, müşteri sayısı ve yapılan akademik çalışmalar dikkate alınmıştır. İMFK’lar seçilirken ise farklı kurumsal yapılardan örnek oluşturulması öncelenmiştir. Bangladeş’te İslami banka bünyesinde kurulan mikrofinans programı örneği olarak Bangladeş İslam Bankası (IBBBL) Kırsal Kalkınma Programı, Pakistan’da STK olarak hizmet veren WASİL ve Endonezya’da kooperatif şeklinde faaliyet gösteren BMT UGT Sidogiri (Baitul Maal wat Tamwil) incelenmiştir. Son olarak, Türkiye’de mikrofinans sektörünün mevcut durumu ortaya konularak ülkedeki ilk İslami mikrofinans girişimi olan İKSAR örneği, dünyadaki örneklerle karşılaştırılarak açıklanmış ve Türkiye için bazı öneriler getirilmiştir.

Gelecekteki Krizleri Engellemek İçin İslami Finans Araçlarının Alternatif Olarak Kullanılmaları

International Congress of Management, Economy and Policy 2019 Spring Istanbul/TURKIYE, 2019

Uzun bir gelenek ve uygulamaya sahip olan İslam ekonomisi anlayışı, Neoliberalizmin temel varsayımlarının krize düştüğü ve yıllar boyunca süregelen bireysel/kişisel çıkarların savunulmasının, gevşetilen kuralların ve finansal yeniliklerin ekonomik krizlere ve finansal şoklara karşı savunmasız olduğunun kanıtlandığı 2008 Küresel Ekonomik Krizi’nin patladığı dönemde kendisine iyice yer bulmaya başladı. İslam ekonomisi söz konusu olduğunda, 2020 yılına kadar küresel çaptaki fonlarının 3 trilyon doları aşması beklenen ve küresel finans endüstrisinin en hızlı büyüyen sektörlerinden biri olan İslami finansın incelenmesi kaçınılmazdır. Bu sektör ve İslami finans araçları, nüfusunun çoğunluğu Müslüman olmayan ülke ekonomilerinin kalkınmasının finansmanında da etki yaratmaya başladı. Yakın gelecekte çok daha büyük etkileri olabilecek başka bir krizi önlemek amacıyla, finansal işlerde adaletsizliği ve eşitsizliği gidermek ve finansal sistemi disipline etmek gibi önemli adımların atılması gerekmektedir. Bu açıdan bakıldığında, etik kuralların öne çıktığı İslami finans sisteminin sunduğu İslami finans araçları, konvansiyonel bankaların araçlarına alternatif olarak çıkmaktadır. Hipotezimize göre araştırmaların birçoğunda İslami finans araçlarının geleneksel araçlara alternatif olarak gösterilmelerinin ana nedeni 2008 Küresel Krizi’ni tetikleyen faaliyetlerin birçoğunun İslami finansal sistemde olmayışıdır. Makale ilk önce 2008 Küresel Krizi’ne ilişkin finansal mimariyi inceleyecek ve bu krizi tetikleyen ana unsurlara alternatifler sunacak. Konvansiyonel finansal araçlara alternatif olarak, İslami finansal sistemi temsil eden finansal araçlar incelenecek ve açıklanacaktır: Mudaraba, Murabaha, Muşaraka, İcara, Bay Al-Salam, Sukuk ve diğer finansal araçlar.

Özgün İslami Finansal Kurumlar İnşa Etmek

Özet İslam'ın ruhunun kapitalizmin ruhuyla sert ve keskin bir uyuşmazlık içinde olmasından dolayı, İslam'ın ruhunu ifade etmek üzere tasarlanmış kurumların almış olduğu biçimin de ayrıca farklı olması zorunludur. Kapitalist finansal kurumlar kapitalist toplumların özünde yer alan servet biriktirme sürecini desteklemek üzere tasarlanmışlardır. İslam'da esas olan, kapitalist toplumlarda baskın olanlardan radikal bir şekilde farklı çeşitli hizmet-odaklı kurumlardaki hizmet ruhu ve başkalarına infak etmektir. Abstract Since the spirit of Islam is in stark and violent conflict with the spirit of Capitalism, the form taken by institutions designed to express this spirit must also be different. Capitalist financial institutions are designed to support the process of accumulation of wealth, which is at the heart of capitalist societies. Central to Islam is the spirit of service, and spending on others, which is expressed by diverse, service-oriented institutions, radically different from those dominant in capitalist societies.

Türkiye’de Kamu Finansmanında İslami Finans Alternatifi: Sukuk

Ekonomi ve Yönetim Bilimlerinde Güncel Akademik Araştırmalar, 2020

ürkiye’de özellikle son birkaç yılda kamu borç göstergelerinde bozulmalar yaşanmaya başlanmıştır. Bu anlamda, borçlanma vadeleri kısalmış, borçlanma faizleri, döviz cinsinden borçlar ve yabancı yatırımcının toplam yatırımcı içindeki payı artmıştır. Borçlanma alanında yaşanan bu problemler veri iken bu çalışmada sukukun bu problemlere çözüm olabilme potansiyeli araştırılmış ve bu alandaki bazı problemlere değinilmiştir. Çalışmanın sonucuna göre sukukun kamu borç problemlerine çözüm getirebilmesi için daha yüksek miktarda ihraç edilmesi ve sukuk piyasası problemlerine çözüm getirilmesi gerekmektedir. Especially in the last few years, Turkey has begun to experience the deterioration in public debt indicators. In this sense, debt maturities were shortened and borrowing interest rates, foreign currency debt and the share of foreign investors in total investors have increased. While these problems in the sovereign borrowing are given, in this study the potential of sukuk to solve these problems has been investigated and some problems in this potential have been mentioned. According to the results of the study, solutions to sukuk market problems should be provided and sukuk should be issued in higher amounts in order to provide a solution to sovereign debt problems

Finansman Kaynağı Olarak Bey’ Bi’l-Vefâ Bey’ Bi’l-İstiğlâl, Bey’u’l-Îne

2018

Muslumanlarin gecmiste sermaye saglamak icin karz-i hasen, mudârebe, zekat, para vakiflari, icâreteyn gibi yollari kullandiklari bilinmektedir. Bu yollara ilave olarak, ozellikle faize bulasmamak icin gelistirdikleri alis-veris yontemleri de bulunmaktadir. Bu yontemlerden bey’ bi’l-vefa, bey’ bi’l-istiglal ve bey’ul-ine bu makalenin konusunu teskil etmektedir. Bu yontemler, XI. yuzyilda Maverâunnehir havzasinda yasayan ve faize dusmeden karsilikli guven icinde alacak-verecek iliskisini yurutmek isteyen Musluman Turkler tarafindan icat edilmistir. Bu yontemler sayesinde sermayesi olmayan insanlar, ihtiyac duyduklari kaynaga kavusurken, sermaye temin eden ise alacagini garanti altina alma ve alacagi sebebiyle zarardan emin olma zeminine kavusmustur. Gunumuzun finansman kaynaklari degismis ve cesitlenmistir. Ticari kredi, malin pesin para ile standart mal vadeli olacak sekilde satilmasi (selem: selem kadim bir akit), katilim bankalarinin finansman yontemleri, finansal kiralama (leasing...

Katılım Bankaları ve İslami Mikrofinans: Türkiye'deki Mevcut Durum ve Öneriler

BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 2019

Düşük gelir grubundaki kişiler fiziki teminat eksikliği, kredi geçmişlerinin bulunmaması, operasyonel açıdan maliyetli olmaları gibi nedenlerle İslami bankaların finansman faaliyetle-rinin dışında bırakılmaktadır. Bu kişilerin de çeşitli sözleşme türleri (karz-ı hasen, müşâreke vb.) ile ihtiyaç duydukları sermayeye ulaşmalarını sağlayan İslami mikrofinans son yıllarda Bangladeş, Pakistan, Endonezya gibi ülkelerde farklı kuruluş yapıları ile yaygınlaşmaya başla-mıştır. Bu kuruluşların gösterdikleri başarılar bazı İslami bankaların da mikrofinans sektörüne yönelmesini sağlamıştır. Bu çalışmada, Türkiye'deki katılım bankalarının mikrofinans ile ilişkisi dünyadaki uygulamalar ve mevcut literatür çerçevesinde ele alınmış ve katılım bankalarının hem finansal hizmetler konusundaki uzmanlığı ve sahip olduğu altyapı hem de dayandığı de-ğerler açısından İslami mikrofinans hizmeti sunması gerektiği ortaya konulmuştur. Bu alana katılım bankalarının yönelmesinin ayrıca İslami finansın toplumun genelinde yaygınlaşmasına katkı sunacağı belirtilmiştir.

Modern İslami̇ Fi̇nans Sektörünün İnovati̇f Gücü: Sukuk

2014

20. yyin sonlarindan itibaren kuresel finans sisteminde ust uste yasanan krizler, kapitalist finans sistemine duyulan guvende azalislara sebep olmustur. Bu durum hem ulusal hem de kuresel finans sisteminde yeni arayislari tetiklemistir. Islami finans sektorunun kuresel finansal krizden cok fazla etkilenmemesi, faizsiz-seriat uyumlu Islami finans sektorune olan ilgiyi artirmistir. Bu ilgi artisinda Islam âleminin petro-dolar mevcutlarinin da cok buyuk etkisi oldugu bir gercektir. Batili finans sektorunun kapitalist kokenli finansal krizlerden korunma ve petro-dolar zengini Islam âlemini kuresel finans sistemine kazandirma istegi, Islam toplumunun mevcut birikimlerini degerlendirme arzusu ile birlesince, seriat hukumleriyle uyumlu yeni ve etkin finansal araclar gelistirilmesi geregini ortaya cikarmistir. Islami finanstaki inovatif cabalarin sonucunda seriat âlimleri tarafindan da onaylanan sukuk yapisi gelisim gostermistir. Sukuklar faizsiz tahviller olup, risk paylasimi saglayan kati...